20 HAZİRAN 2009 2009/2.DÖNEM B GRUBU STAJ ARA DEĞERLENDİRMESİ SORU VE CEVAPLARI SORU-1: 3568 Sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu'na göre, Oda Genel Kurulu'nun teşekkülünü anlatınız. SORU-2: Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre, serbest muhasebecilerin çalışma konularını belirtiniz. SORU-3: 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'na göre isteğe bağlı sigortayı sadece tanımlayınız. SORU-4: İş Kanunu'na göre iş sözleşmesini sadece tanımlayınız. SORU-5: Gelir Vergisi Kanunu'na göre, geliri tanımlayınız. SORU-6: Katma Değer Vergisi Kanunu'na göre, hizmeti anlatınız. SORU-7: Vergi Usul Kanunu'na göre tahakkuku tanımlayınız. SORU-8: Aşağıdaki verilerden yararlanarak brüt satış karı veya zararını hesaplayınız. Dönem Başı Direkt İlk Madde ve Malzeme 6.000 TL. Brüt Satışlar 15.000 TL. Dönem İçi Direkt İlk Madde ve Malzeme 10.000 TL. Dönem Başı Mamul 800 TL. Alışları Direkt ilk Madde ve Malzeme Alış Giderleri 800 TL. Satış İskontoları 800 TL. Dönem Sonu Yarı Mamul 1.600 TL. Direkt İşçilik Giderleri 4.000 TL. Dönem Sonu Direkt İlk Madde ve Malzeme 2.780 TL. Satış İadeleri 700 TL. Direkt ilk Madde ve Malzeme Alış İadeleri 1.000 TL. Dönem Başı Yarı 500 TL. Mamul Direkt ilk Madde ve Malzeme Atış 600 TL. Dönem Sonu Mamul 3.000 TL. İskontoları Genel Üretim Giderleri 3.600 TL. 1
SORU-9: X. Ticaret İşletmesi'nin döneme ilişkin bazı bilanço ve gelir tablosu kalemleri aşağıdaki gibidir: Net Satışlar 30.000 TL. Dönen Varlıklar 12.400 TL. Stoklar 7.000 TL. Ticari Alacaklar 5.000 TL. Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar 6.000 TL. Satılan Ticari Mallar Maliyeti 20.000 TL. Hazır Değerler 400 TL. İşletmenin likidite ve verimlilik durumunu oran analizi yöntemiyle analiz ediniz. SORU-10: Aşağıdaki işlemlere ilişkin günlük defter kayıtlarını Tekdüzen Muhasebe Sistemi'ne göre ve 7/A seçeneğini kullanarak yapınız. (KDV oranı % 10 olarak uygulanacaktır) a) İşletme; daha önce aldığı 1.500 TL. + KDV tutarındaki mal siparişini alıcıya teslim etmiştir. Sipariş anında alınmış olan 500 TL.lik avans düşüldükten sonra kalan tutar alıcının hesabına yazılmıştır. b) Geçici mizana göre işletmenin kısa vadeli alacak senetleri hesabının kalanı 3.000 TL., kısa vadeli borç senetlerinin kalanı 1.000 TL.dir. Aynı hesaplar için senetlerin tasarruf değerleri, sırasıyla, 2.850 TL. ve 800 TL.dir. c) Yönetim birimi tarafından kullanılan telefona ilişkin 30 TL. + KDV tutarındaki faturanın geldiği ancak henüz ilgili kaydın yapılmadığı belirlenmiştir. Ödeme de henüz yapılmamıştır, d) İşletmenin iştiraklerinden 500 TL. tutarında temettü alacağının doğduğu ve ödemenin bir ay sonra yapılacağı öğrenilmiştir. e) Alış bedeli 1.200 TL. olan ve daha önceki dönemde 400 TL. değer düşüklüğü karşılığı ayrılmış olan hisse senetleri 900 TL.ye banka aracılığıyla satılmıştır. Satışla ilgili olarak bankadan ödenen komisyon giderleri tutarı 10 TL.dir. f) Daha Önce keşide edilen 300 TL. tutarındaki çekin ödendiği ancak bu işlemin kayıtlara geçirilmediği saptanmıştır. g) İşletme; kısa vadeli banka kredi ile ilgili olarak 900 TL.lik faiz tahakkuk ettirildiğini ve bu gidere ilişkin vergi kesintilerinin (toplam %10) de hesaben tahsil edildiğini bankadan gelen dekonttan öğrenmiştir. h) Daha önce tutarı kadar karşılık ayrılmış bulunan 700 TL.lik şüpheli ticari alacağın tahsilinin mümkün olmadığı saptanmıştır. i) Aralıksız sayım yöntemine göre kayıtlarını tutan işletmede dönem sonunda ticari mallar hesabının kalanı 2.000 TL.dir. Yapılan sayımda bu malların değerinin 1.750 TL. olduğu belirlenmiştir. Fark, 6.000 TL. maliyetli malın değerinin 5.750 TL.ye düşmesinden kaynaklanmaktadır. 2
CEVAPLAR CEVAP -1: Oda Genel Kurulunun teşekkülü: Genel Kurul, Odanın en yüksek organı olup odaya kayıtlı bütün meslek mensuplarının katılmasıyla meydana gelir. (3568 Sayılı Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Madde: 18) CEVAP -2: Serbest Muhasebecilerin Çalışma Konuları: Gerçek ve tüzel kişilere ait teşebbüs ve işletmelerin; genel kabul görmüş muhasebe prensipleri ve ilgili mevzuat hükümleri gereğince defterlerini tutmak, bilanço, kar-zarar tablosu ve beyannameleri ile diğer belgeleri düzenlemek ve benzeri işleri yapmaktır. (Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Madde: 17) CEVAP -3: İsteğe Bağlı Sigorta: İsteğe bağlı sigorta; kişilerin isteğe bağlı olarak prim ödemek suretiyle uzun vadeli sigorta kollarına ve genel sağlık sigortasına tâbi olmalarını sağlayan sigortadır. (Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu Madde : 50) CEVAP -4: İş Sözleşmesinin Tanımı: İş sözleşmesi, bir tarafın (işçi) bağımlı olarak iş görmeyi, diğer tarafın (işveren) da ücret ödemeyi üstlenmesinden oluşan sözleşmedir. İş sözleşmesi, Kanunda aksi belirtilmedikçe, özel bir şekle tâbi değildir. (İŞ Kanunu Madde: 8) CEVAP -5: Gelir: Gelir bir gerçek kişinin bir takvim yılı içinde elde ettiği kazanç ve iratların safi tutarıdır (Gelir Vergisi Kanunu Madde: 1) CEVAP -6: Hizmet: 1. Hizmet, teslim ve teslim sayılan haller ile mal ithalatı dışında kalan işlemlerdir. Bu işlemler; bir şeyi yapmak, işlemek, meydana getirmek, imal etmek, onarmak, temizlemek, muhafaza etmek, hazırlamak, değerlendirmek, kiralamak, bir şeyi yapmamayı taahhüt etmek gibi, şekillerde gerçekleşebilir. 2. Bir hizmetin karşılığının bir mal teslimi veya diğer bir hizmet olması halinde bunların her biri ayrı işlem olup, hizmet veya teslim hükümlerine göre ayrı ayrı vergilendirilirler. (Katma Değer Vergisi Kanunu Madde: 4) 3
CEVAP -7: Tahakkuk: Verginin tahakkuku, tarh ve tebliğ edilen bir verginin ödenmesi gereken bir safhaya gelmesidir. (Vergi Usul Kanunu Madde: 22) CEVAP -8: DİMMG = DBS + DİA = 6.000 + (10.000+800-1.000-600) 2.780 = 12.420 TL SMM = DİMMG+DİG+GÜG+YARI MAMUL KULLANIMI+MAMUL STOKLARINDA DEĞİŞİM = 12.420+4.000+3.600+(500-1.600)+(800-3.000) = 16.720 TL BRÜT SATIŞLAR 15.000 SATIŞ İNDİRİMLERİ(-) (1.500) -Satış iskontosu: 800 -Satış iadesi: 700 NET SATIŞLAR 13 500 SATIŞLARIN MALİYETİ (-) (16.720) BRÜT SATIŞ ZARARI 3.220 CEVAP -9: LİKİDİTE DURUMU Cari Oran = Dönen Varlık / KVYK = 12.400/6.000 = 2,07 Likidite Oranı = (Dönen Varlık- Stoklar ) / KVYK = (12.400-7.000) /6.000 = 0,9 Hazır Değerler Oranı = Hazır değerler / KVYK = 400/6.000 = 0,06 2,07 lik cari oran işletmenin dönen varlıklarıyla kısa vadeli borçlarını ödeme gücü olduğunu göstermektedir. Bununla birlikte likidite oranı; stoklarını paraya çevirmede sorun yaşaması durumunda bu gücün azalacağına işaret etmektedir. İşletme çok kısa vadede borçlarını ödeme konusunda sıkıntı yaşama olasılığı ile karşı karşıyadır. 4
Stok Devir Hızı Oranı = STMM / Stoklar = 20.000 / 7.000 = 2,85 Ortalama Stokta Kalma = 360 / SDHO = 360 / 2,85 = 126 gün Süresi Alacak Devir Hızı Oranı = Net Satışlar / Ticari Alacaklar = 30.000 / 5.000 = 6 Ortalama Tahsilât Süresi = 360 / ADHO = 360 / 6 = 60 gün İşletmenin stoklarını satmakta zorlandığı gözlenmektedir. Stoklar ortalama olarak 126 günde satılmaktadır. Vadeli satılan stoklardan kaynaklanan alacaklar ise 60 günde tahsil edilmektedir. Bu süre normal kabul edilebilir. İşletme stoklarını daha kısa sürede satmanın yollarını aramalıdır. Aksi takdirde likidite durumundaki sorunların büyümesi kaçınılmazdır. CEVAP -10: No Borç Alacak a 120 ALICILAR 1150 340 ALINAN SİPARİŞ AVANSLARI 500 600 YURTİÇİ SATIŞLAR 1500 391 HESAPLANAN KDV 150 b 657 REESKONT FAİZ GİDERLERİ 150 122 ALACAK SENETLERİ REESKONTU 150 322 BORÇ SENETLERİ REESKONTU 200 647 REESKONT FAİZ GELİRLERİ 200 c 770 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ 30 191 İNDİRİLECEK KDV 3 381 GİDER TAHAKKUKLARI 33 d 132 İŞTİRAKLERDEN ALACAKLAR 500 640 İŞTİRAKLERDEN TEMETTÜ GELİRLERİ 500 e 102 BANKALAR 890 653 KOMİSYON GİDERLERİ 10 119 MENKUL KIYMETLER DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIĞI 400 110 HİSSE SENETLERİ 1200 671 ÖNCEKİ DÖNEM GELİR VE KARLARI 100 f 103 VERİLEN ÇEKLER VE ÖDEME EMİRLERİ 300 102 BANKALAR 300 g 780 FİNANSMAN GİDERLERİ 990 faiz: 900 vergi: 90 300 BANKA KREDİLERİ 990 5
h 129 ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR KARŞILIĞI 700 128 ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR 700 i 654 KARŞILIK GİDERLERİ 250 158 STOK DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIĞI 250 6