T Ü R K S A N A Y İ C İ L E R İ V E İ Ş A D A M L A R I D E R N E Ğ İ A N K A R A T E M S İ L C İ L İ Ğ İ 0 1 Kasõ m 2004 TÜRK SANAYİCİLERİ VE İŞADAMLARI DERNEĞİ ANKARA TEMSİLCİLİĞİ ANKARA BÜLTENİ [Hizmete Özel] TS-ANK-04-355 01 Kasõm 2004 Sayõ : 2004-08 istanbul Meşrutiyet Caddesi No: 74 Tepebaşõ 80050 İstanbul - Türkiye [T] +90-212-249 19 29 [F] +90-212-249 13 50 [E] tusiad@tusiad.org Ankara İran Caddesi No: 39/4 Gaziosmanpaşa 06700 Ankara Türkiye [T] +90-312-468 10 11 [F] +90-312-428 86 76 [E] ankoffice@tusiad.org Avrupa Birliğ i 13, Avenue des Gaulois, 1040 Brussels Belgium [T] +32-2-736 40 47 [F] +32-2-736 39 93 [E] bxloffice@tusiad.org W ashington D.C. 1250 24th Street, Washington D.C. 20037 - US [T] +1-202-776 77 70 [F] +1-202-776 77 71 [E] usoffice@tusiad.org Berlin Maerkisches Ufer 28 10179 Berlin-Mitte - Deutschland [T] +49-30-28 878 63 00 [F] +49-30-28 878 63 99 [E] info@tusiad-de.org Paris 12,Rue Godot de Mauroy 75009 Paris - France [T] +3-1-426 516 40 [F] +3-1-426 516 99 [E] satan@tusiad.org Ankara Bülteni ile ilgili görüş ve önerileriniz için : ankarabulteni@tusiad.org İ Ç İ NDEKİ LER I. ANKARA NIN EKONOMİK VE SİYASİ GÜNDEMİNE YÖNELİK DEĞERLENDİRME II. YASAMA SÜRECİ A. Geçtiğimiz Dönemde Çõkan Önemli Kanunlar B. Yeni Kanun Tasarõlarõ C. TBMM İhtisas Komisyonlarõ D. TBMM Genel Kurulu E. Önümüzdeki Dönemde TBMM Genel Kurulu Gündemi III. KURUMSAL İLETİŞİM PLATFORMLARI IV. A. Yatõrõm Ortamõnõ İyileştirme Koordinasyon Kurulu (YOİKK) B. Reform İzleme Grubu (RİG) C. Avrupa Birliği İletişim Grubu (ABİG) D. Ekonomi Koordinasyon Kurulu (EKK) E. Ekonomik Sosyal Konsey (ESK) TÜSİAD ANKARA TEMSİLCİLİĞİ NİN KATILIMLARI VE İKİLİ TEMASLARI V. AB MÜKTESEBATINA UYUM VE İDARİ KAPASİTENİN GELİŞTİRİLMESİ VI. IMF DESTEKLİ MAKRO UYUM PROGRAMINA İLİŞKİN YAPISAL VE İDARİ DÜZENLEMELER TÜSİ AD, 1 6.06.1 981 tarihli Bakanlar Kurulu kararõ uyarõ nca kamu yararõ na çalõ ş an dernek statüsündedir. TÜSİ AD Ankara Temsilciliğ i, katõ l õ mcõ demokrasi bağ lamõ nda ve Türkiye nin Avrupa Birliğ i ne üyelik perspektifini gözeterek yasama ve yürütme sürecini TÜSİ AD adõ na takip etmekte, TÜSİ AD õ n tüzüğ ü, amaçlarõ ve ilkeleri çerçevesinde, TÜSİ AD õ n karar süreçlerine etkili katõ l õ m õ n õ sağ lamaya yardõ mcõ olmaktadõ r.
TÜSİAD Ankara Temsilciliğ i I. ANKARA NIN EKONOMİK VE SİYASİ GÜNDEMİNE YÖNELİK DEĞERLENDİRME İHDK İnsan Haklarõ ve Azõnlõk Raporlarõna yönelik eleştiriler TÜSİAD õn da üyesi bulunduğu T.C. Başbakanlõk İnsan Haklarõ Danõşma Kurulu (İHDK) 4643 sayõlõ kanunun ve ilgili yönetmeliğin kendisine vermiş olduğu yetkiye dayanarak danõşma kurulu üyelerinin de katkõsõyla Türkiye de İnsan haklarõna ilişkin bir rapor hazõrlama kararõ almõştõr. Ayrõca, Prof. Dr. Baskõn Oran başkanlõğõndaki İHDK Azõnlõk Haklarõ ve Kültürel Haklar Çalõşma Grubu tarafõndan da Türkiye de azõnlõk haklarõ ile ilgili olarak ayrõ bir rapor hazõrlanmõş bulunmaktadõr. İnsan haklarõ raporunda Başbakana ve Hükümete yöneltilen eleştiriler, azõnlõk raporunun değindiği Türkiyelilik kavramõ kamuoyunda raporlar ile ilgili temel tartõşma alanlarõnõ oluşturmuştur. 1 Aralõk 2004 de açõklanacak olan üç yõllõk ekonomik program hazõrlõklarõ tamamlanma aşamasõnda. 2005-7 dönemini kapsayacak olan 3 yõllõk ekonomik program çalõşmalarõ IMF desteği ile birlikte sürdürülmektedir. AB Katõlõm Öncesi Ekonomik Program (KEP) çerçevesinin en geç 1 Aralõk 2004 itibariyle açõklanmasõ gerektiğinden üç yõllõk ekonomik program da aynõ tarihte kamuoyuna açõklanacak. Programõn sürpriz nitelikte bir parametresi olmayacak; mali disiplinin devamõ niteliğinde faiz dõşõ fazla politikasõnõn devam edeceği, programõn orta noktalarõnda doğrudan enflasyon hedeflemesine geçileceği bekleniyor. Ancak IMF ile tam mutabakatõn sağlanamadõğõ üç sorunlu alan gözüküyor: Sosyal Güvenlik Reformu, Bankacõlõk kanunu tasarõsõ ve Gelir İdaresinin Yeniden Yapõlandõrõlmasõ kanun tasarõsõ. Ancak her üç sorun da büyük ölçüde kurumlar arasõ görüş farklõlõklarõna bağlõ olarak gelişmiş gözüküyor. n Türkiye Belgeleri daha yakõndan inceleniyor AB nun geliştirdiği 6 Ekim 2004 Türkiye belgeleri çerçevesinde, hukuki temelleri itibariyle Türkiye nin AB üyelik sürecinin pekiştiği tespitinin yanõnda, 6 Ekim den buyana, Tavsiye Raporu nun özellikle kalõcõ korunma tedbirleri (permanent safeguards), müzakerelerin açõk uçlu olacağõnõn metinde münhasõran vurgulanmõş olmasõ, referans eşik değerlerin (benchmarks) müzakerelerin açõlmasõ için de öngörülmüş olmasõ konularõ kamuoyunda yoğunlukla irdelenmektedir. Sayfa 1 / 25 Sayõ : 2004-08 01 Kasõ m 2004
II. YASAMA SÜRECİ 20 Ekim 2004 tarihinde toplanan 8. Birleşim itibarõ ile TBMM Genel Kurulu nun yasama çalõşmalarõna başladõğõ göze çarpmaktadõr. Ekim ayõ içerisinde gerçekleştirilen üç Birleşimde toplam tamamõna yakõnõ uluslararasõ belgelerin onaylanmasõnõn uygun bulunmasõna ilişkin 14 kanun görüşülerek kabul edilmiştir. Ekim ayõnda kabul edilen 14 kanundan birisi Kadõnõn Statüsü Genel Müdürlüğü Teşkilat ve Görevleri Hakkõnda Kanun dur. Uzun süredir gündemde bulunan ve AB süreci açõsõndan da büyük önem arz eden kanun tasarõlarõ arasõnda değerlendirilmekle birlikte; 2004 yõlõ yaz aylarõna kadar herhangi bir ilerleme kat edemeyen bu kanunun kabul edilmesi ile bugüne kadar çalõşmalarõnõ herhangi bir kanuna dayandõrmaksõzõn de facto bir kurum olarak faaliyette bulunan KSSGM nin mevzuatta yerini alacak olmasõ son derece olumlu bir gelişme olarak algõlanmaktadõr. Önümüzdeki döneme bakõldõğõnda ise TBMM yi son derece yoğun bir dönemin beklediği değerlendirilmektedir. Bugün (01 Kasõm 2004) itibarõ ile Plan ve Bütçe nda Bütçe görüşmeleri başlamõştõr. 2005 Mali Yõlõ Bütçe Kanunu Tasarõ sõnõn Plan ve Bütçe görüşmelerinin Kasõm ayõ sonuna kadar tamamlanarak Komisyon Raporunun hazõrlanmasõ ve raporun TBMM Başkanlõğõna sunulmasõ beklenmektedir. TBMM Genel Kurulu nda gerçekleştirilecek 2005 mali yõlõ bütçe görüşmelerinin Aralõk ayõ boyunca sürmesi beklenmektedir. TBMM Genel Kurulu gündemine bakõldõğõnda 3 Kasõm 2004 Çarşamba günü Aile Araştõrma Kurumu Genel Müdürlüğü nün Kurulmasõ ve Teşkilatõna İlişkin Kanun Tasarõsõ ile Polis Vazife ve Salahiyetleri Kanun Tasarõsõ nõn görüşülmesi beklenmektedir. 4 Kasõm 2004 Perşembe günü Cumhurbaşkanõ Sayõn Ahmet Necdet SEZER tarafõndan bazõ maddeleri bir kez daha görüşülmek üzere TBMM ye iade edilen Dernekler Kanunu ve Belediye Kanunu nun görüşülmesi beklenmektedir. Belediye Kanunu nda öngörülen değişiklikler, Sayõn SEZER in iade gerekçelerine göre değiştirilerek, Dernekler Kanunu nda öngörülen değişiklikler ise aynen kabul edilmişti. 19 ve 20 Ekim 2004 tarihlerinde TBMM Genel Kurulu nda gerçekleştirilen seçimlerde TBMM İhtisas (17 komisyon) üyelerinin seçim işlemi tamamlanmõştõr. Bu çerçevede aşağõda sayõlan komisyonlarõn başkanlarõ değişmiş ve eski komisyon başkanlarõ komisyon dõşõnda kalmõştõr: TBMM Sağlõk, Aile, Çalõşma ve Sosyal İşler TBMM Bayõndõrlõk, İmar, Ulaştõrma ve Turizm TBMM Tarõm, Orman ve Köyişleri TBMM Kamu İktisadi Teşebbüsleri TBMM Hesaplarõnõ İnceleme Sayfa 2 / 25 Sayõ : 2004-08 01 Kasõ m 2004
Kasõm ayõ içerisinde TBMM Plan ve Bütçe nda gerçekleştirilecek bütçe görüşmeleri programõnda bugün (01 Kasõm 2004) bazõ değişiklikler yapõlmõştõr. Yapõlan değişiklikler sonucunda ortaya çõkan yeni görüşme takvimi şu şekildedir: 1 Kasõm Pazartesi: Bütçe ve Kesinhesap Kanunu Tasarõlarõnõn Tümü Üzerinde Görüşmeler 2 Kasõm Salõ: TBMM, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu, Sayõştay Başkanlõğõ, Cumhurbaşkanlõğõ 3 Kasõm Çarşamba: Başbakanlõk, Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü (Katma Bütçe), Vakõflar Genel Müdürlüğü (Katma Bütçe), Diyanet İşleri Başkanlõğõ, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü (Katma Bütçe) 4 Kasõm Perşembe: Devlet İstatistik Enstitüsü Başkanlõğõ, Gümrük Müsteşarlõğõ, Dõş Ticaret Müsteşarlõğõ 5 Kasõm Cuma: Bayõndõrlõk ve İskan Bakanlõğõ Karayollarõ Genel Müdürlüğü (Katma Bütçe), Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü İle Çevre ve Orman Bakanlõğõ Orman Genel Müdürlüğü (Katma Bütçe), Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü 8 Kasõm Pazartesi: Milli Savunma Bakanlõğõ 9 Kasõm Salõ: Dõşişleri Bakanlõğõ 10 Kasõm Çarşamba: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlõğõ Petrol İşleri Genel Müdürlüğü (Katma Bütçe), Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü (Katma Bütçe) 11 Kasõm Perşembe: Ulaştõrma Bakanlõğõ Denizcilik Müsteşarlõğõ 18 Kasõm Perşembe: İçişleri Bakanlõğõ, Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlõğõ, Sahil Güvenlik Komutanlõğõ 19 Kasõm Cuma: Milli Eğitim Bakanlõğõ, Yükseköğretim Kurulu (Katma Bütçe), Üniversiteler ( 53 ) (Katma Bütçe) 22 Kasõm Pazartesi: Sağlõk Bakanlõğõ, Hudut ve Sahiller Sağlõk Genel Müdürlüğü (Katma Bütçe) 23 Kasõm Salõ: Tarõm ve Köyişleri Bakanlõğõ, Tarõm Reformu Genel Müdürlüğü (Katma Bütçe), Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü (Katma Bütçe) 24 Kasõm Çarşamba: Kültür ve Turizm Bakanlõğõ, Adalet Bakanlõğõ, Anayasa Mahkemesi Başkanlõğõ, Yargõtay Başkanlõğõ, Danõştay Başkanlõğõ 25 Kasõm Perşembe: Sanayi ve Ticaret Bakanlõğõ 26 Kasõm Cuma: Çalõşma ve Sosyal Güvenlik Bakanlõğõ 30 Kasõm Salõ: Devlet Planlama Teşkilatõ Müsteşarlõğõ, Hazine Müsteşarlõğõ, Maliye Bakanlõğõ, Gelir Bütçesi Genel ve Katma Bütçe Kanunu Tasarõlarõ İle Genel ve Katma Bütçe Kesinhesap Kanunu Tasarõlarõnõn Maddeleri o Komisyon Raporunun Hazõrlanmasõ ve raporun Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlõğõna sunulmasõ. Sayfa 3 / 25 Sayõ : 2004-08 01 Kasõ m 2004
A. Geçtiğimiz Dönemde Çõkan Önemli Kanunlar 2004 yõlõ Ekim ayõnda 13 tanesi uluslararasõ belgelerin onaylanmasõna ilişkin olmak üzere toplam 14 adet kanun tasarõsõ görüşülerek kabul edilmiştir. Eylül ayõnda kabul edilen bütün 1 kanunlar aşağõda yer alan tabloda tarih sõrasõna göre tasnif edilmiştir: 2 Kanunun Adõ Temmuz 2004 Kadõnõn Statüsü Genel Müdürlüğü Teşkilat ve Görevleri Hakkõnda Kanun Kabul Tarihi Numarasõ 27.10.2004 5251 B. Yeni Kanun Tasarõlarõ Ekim ayõnda TBMM kayõtlarõna giren ve TÜSİAD İhtisas Komisyonlarõ tarafõndan izlemeye alõnan veya alõnma potansiyeli bulunan kanun tasarõlarõ 3, TBMM (Esas) İhtisas Komisyonlarõ na göre aşağõdaki tabloda sõralanmõştõr: Kanun Tasarõsõnõn Başlõğõ Bazõ Kamu Kurum ve Kuruluşlarõna Ait Sağlõk Birimlerinin Sağlõk Bakanlõğõ'na Devredilmesine Dair Kanun Tasarõsõ Arsa Ofisi Kanunu ve Toplu Konut Kanununda Değişiklik Yapõlmasõ ile Arsa Ofisi Genel Müdürlüğü'nün Kaldõrõlmasõ Hakkõnda Kanun Tasarõsõ Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü Teşkilat ve Görevleri Hakkõnda Kanunda Değişiklik Yapõlmasõ ve Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğünün Kaldõrõlmasõ Hakkõnda Kanun Tasarõsõ Millî Müdafaa Mükellefiyeti Kanununda Değişiklik Yapõlmasõna İlişkin Kanun Tasarõsõ TBMM ye Geliş Tarihi Son Durum 28.10.2004 TBMM Kayõt 27.10.2004 TBMM Kayõt 21.10.2004 20.10.2004 Plan ve Bütçe Milli Savunma 1 Uluslararasõ anlaşma, sözleşme ve protokol gibi belgelerin onaylanmasõnõn uygun bulunmasõna ilişkin kanunlar tablolarda gösterilmemektedir. 2 Kanunun metnine ulaşabileceğiniz TBMM resmi web sitesi adresleri şu şekildedir: http://www.tbmm.gov.tr/kanunlar/k(kanun sayõsõ).html Örnek: 5181 sayõlõ kanunun metnine ulaşmak için TBMM resmi web sitesi adresi http://www.tbmm.gov.tr/kanunlar/k5181.html şeklindedir. 3 Uluslararasõ anlaşma, sözleşme ve protokol gibi belgelerin onaylanmasõnõn uygun bulunmasõna ilişkin kanun tasarõlarõ tablolarda gösterilmemektedir. Sayfa 4 / 25 Sayõ : 2004-08 01 Kasõ m 2004
Sanayi ve Ticaret Bakanlõğõ'nõn Teşkilat ve Görevleri Hakkõnda Kanuna Bir Madde Eklenmesine İlişkin Kanun Tasarõsõ Karayollarõ Trafik Kanununda Değişiklik Yapõlmasõna Dair Kanun Tasarõsõ Lisanslõ Harita Kadastro Mühendislik Bürolarõnõn Kuruluş ve Görevleri Hakkõnda Kanun Tasarõsõ Seferberlik ve Savaş Hali Kanununda Değişiklik Yapõlmasõna İlişkin Kanun Tasarõsõ 20.10.2004 Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji 19.10.2004 İçişleri 18.10.2004 18.10.2004 2005 Mali Yõlõ Bütçe Kanunu Tasarõsõ 17.10.2004 2005 Mali Yõlõ Katma Bütçeli İdareler Bütçe Kanunu Tasarõsõ İzmir Kentinde Yapõlacak Dünya Üniversitelerarasõ Spor Oyunlarõ (Unõversõade) Kanunu Tasarõsõ Türk Uluslararasõ Gemi Sicili Kanunu ile 491 Sayõlõ Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapõlmasõna Dair Kanunda Değişiklik Yapõlmasõ Hakkõnda Kanun Tasarõsõ 17.10.2004 13.10.2004 01.10.2004 Plan ve Bütçe Plan ve Bütçe Plan ve Bütçe Plan ve Bütçe Milli Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji C. TBMM İhtisas Komisyonlarõ TÜSİAD İhtisas Komisyonlarõ tarafõndan izlemeye alõnan veya alõnma potansiyeli bulunan kanun tasarõlarõ, TBMM (Esas) İhtisas Komisyonlarõ na göre aşağõdaki tabloda tasnif edilmiştir: Sayfa 5 / 25 Sayõ : 2004-08 01 Kasõ m 2004
TBMM İhtisas Komisyonlarõ nda Görüşülen Kanun Tasarõlarõ İlgili Komisyon Görüşülen Tasarõ Son Durum Adalet Çevre Milli Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor Plan ve Bütçe Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Tarõm, Orman ve Köyişleri Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu Tasarõsõ --- Ceza Muhakemeleri Usulü Kanununun Yürürlük ve Uygulama Şekli Hakkõnda Kanun Tasarõsõ Türk Ceza Kanununun Yürürlük ve Uygulama Şekli Hakkõnda Kanun Tasarõsõ Ceza İnfaz Kurumlarõ ve Tutukevleri İzleme Kurullarõ Kanununda Değişiklik Yapõlmasõna İlişkin Kanun Tasarõsõ Çevre Kanununda Değişiklik Yapõlmasõna Dair Kanun Tasarõsõ (1), (2), (3) 4 * Deniz Çevresinin Petrol ve Diğer Zararlõ Maddelerle Kirlenmesine Acil Durumlarda Müdahale ve Zararlarõn Tazmini Esaslarõna Dair Kanun Tasarõsõ Yükseköğretim Kanunu ve Yüksek Öğretim Personel Kanununda Değişiklik Yapõlmasõ Hakkõnda 13.5.2004 Tarihli ve 5171 Sayõlõ Kanun ve Anayasanõn 89 ve 104 üncü Maddeleri Gereğince Cumhurbaşkanõnca Bir Daha Görüşülmek Üzere Geri Gönderme Tezkeresi Düzenleyici ve Denetleyici Kurumlar Hakkõnda Kanun Tasarõsõ --- Özel Öğretim Kurumlarõ Kanununda Değişiklik Yapõlmasõ Hakkõnda Kanun Tasarõsõ Milli Eğitim Temel Kanununda Değişiklik Yapõlmasõ Hakkõnda Kanun Tasarõsõ Aile Hekimliği Pilot Uygulamasõ Hakkõnda Kanun Tasarõsõ --- Mikro Finans Kuruluşlarõ Hakkõnda Kanun Tasarõsõ --- Türkiye İstatistik Kanunu Tasarõsõ --- İl Özel İdareleri Kanunu Tasarõsõ Belediyeler Kanunu Tasarõsõ 1: Alt komisyondadõr. 2: Öncelikli olarak ele alõnmasõ kararlaştõrõlmõştõr. 3: TÜSİAD Görüşü sunulmuştur. --- --- --- --- --- --- --- Kanunlaştõ 5197 (3) (Veto) Kanunlaştõ 5215 (3) (Veto) Tarõm Sigortalarõ Kanunu Tasarõsõ --- Türk Ticaret Kanununda Değişiklik Yapõlmasõna Dair Kanun Tasarõsõ Yenilenebilir Enerji Kaynaklarõnõn Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlõ Kullanõmõna İlişkin Kanun Tasarõsõ Gündemde Sõvõlaştõrõlmõş Petrol Gazlarõ (LPG) Piyasasõ Kanunu Tasarõsõ --- Elektrik Piyasasõ Kanunu, Doğalgaz Piyasasõ Kanunu ve Petrol Piyasasõ Kanununda Değişiklik Yapõlmasõ Hakkõnda Kanun Tasarõsõ Gündemde Petrol Kanunu Tasarõsõ --- Tarõm Ürünleri Lisanslõ Depoculuk Kanunu Tasarõsõ --- Organik Tarõm Kanunu Tasarõsõ Gündemde 4 * Tasarõya ilişkin çalõşmalar yeni yasama yõlõnda tekrar başlayacaktõr. Sayfa 6 / 25 Sayõ : 2004-08 01 Kasõ m 2004
D. TBMM Genel Kurulu TBMM Danõşma Kurulu Önerisi 5 ile belirlenen çalõşma programõna uygun bir biçimde sözlü soru önergeleri ve diğer denetim konularõnõ sõrasõyla görüşmek için yarõn (02.11.2004) gerçekleştirilecek 12. Birleşim için hazõrlanan TBMM Genel Kurulu Gündemi nin Kanun Tasarõ ve Teklifleri İle Komisyonlardan Gelen Diğer İşler bölümünde 33 gündem maddesinden oluşmaktadõr. Bu 33 madde incelendiğinde; birisi Cumhurbaşkanlõğõ iade tezkeresi olmak üzere toplam 14 adet kanun tasarõsõ bulunmakta, 4 tanesi için komisyon raporu hazõrlanmõş 16 kanun teklifi ve 2 tanesi için komisyon raporu hazõrlanmõş 3 TBMM İçtüzüğü değişiklik teklifi bulunmaktadõr. TBMM İhtisas Komisyonlarõnca rapor hazõrlanmamõş olan 12 kanun teklifi ve 1 içtüzük teklifi TBMM İçtüzüğü 37. maddesi 6 uyarõnca doğrudan gündeme alõnan tekliflerdir. TBMM Genel Kurulu nun 20 Ekim 2004 tarihinde toplanan 8. Birleşim itibarõ ile yasama çalõşmalarõna başladõğõ göze çarpmaktadõr. 8. Birleşimde gerçekleştirilen hõzlõ görüşmeler sonucunda uluslararasõ belgelerin onaylanmasõna ilişkin 10 kanun kabul edilmiştir. Ekim ayõnda görüşülen kanun tasarõlarõna genel olarak bakõldõğõnda ise 20, 21 ve 27 Ekim tarihlerinde yapõlan görüşmeler sonucunda toplam 14 kanun görüşülerek kabul edilmiştir. TBMM Genel Kurulu nda 26 Ekim 2004 tarihinde, eski bakanlardan Hüsamettin Özkan ve Recep Önal õn, 27 Ekim 2004 tarihinde ise eski başbakan Mesut Yõlmaz ile eski bakanlardan Güneş Taner in Yüce Divan a sevk edilmesi kararlaştõrõlmõştõr. Daha önce gerçekleştirilen TBMM Genel Kurulu görüşmeleri sonucunda Yüce Divan oylamalarõ birlikte ele alõndõğõ için Mesut Yõlmaz ile Güneş Taner in başvurularõ Anayasa Mahkemesi nce kabul görmüştü. TBMM İçtüzüğü hükümleri uyarõnca yeniden seçilmesi gereken TBMM Başkanlõk Divanõ ve TBMM İhtisas seçimleri de Ekim ayõ içerisinde gerçekleştirilmiştir. 5 11.12.2002 tarihli 8 inci Birleşiminde kabul edilen TBMM Danõşma Kurulu Önerisi uyarõnca: (TBMM) Genel Kurulun toplantõ günlerinden Salõ gününün Denetim konularõna (Anayasanõn süreye bağladõğõ konular hariç), Çarşamba ve Perşembe günlerinin de Kanun Tasarõ ve Teklifleri ile Komisyonlardan Gelen Diğer İşlerin görüşülmesine ayrõlmasõ, Salõ ve Çarşamba günlerinde Birleşimin başõnda bir saat süre ile Sözlü Sorularõn görüşülmesi, Sunuşlar ve İşaret Oyu ile yapõlacak seçimlerin her gün yapõlmasõnõn (TBMM) Genel Kurulun oyuna sunulmasõ, (TBMM) Danõşma Kurulunca uygun görülmüştür. Bu öneri doğrultusunda benimsenen TBMM Genel Kurulu çalõşma programõ, 1 Ekim 2004 tarihinde başlayan 22. Dönem 3. Yasama Yõlõnda da uygulanmaktadõr. 6 Komisyonlarda inceleme süresini düzenleyen 37. madde uyarõnca tekliflerin esas komisyonlara havale gününden itibaren en geç kõrkbeş gün içinde sonuçlandõrõlmasõ gerekir. Bu sürenin bitiminde, teklifin doğrudan Genel Kurul gündemine alõnmasõnõ Hükümet veya teklif sahipleri isteyebilirler. Daha detaylõ bilgi için bakõnõz : http://www.tbmm.gov.tr/ictuzuk/ictuzuk.htm. Sayfa 7 / 25 Sayõ : 2004-08 01 Kasõ m 2004
E. Önümüzdeki Dönemde TBMM Genel Kurulu Gündemi Önümüzdeki dönemde TBMM Genel Kurulu nda görüşülmesi beklenen ve TÜSİAD İhtisas Komisyonlarõ tarafõndan izlemeye alõnan veya alõnma potansiyeli bulunan kanun tasarõlarõ aşağõda sõralanmõştõr. (TBMM Genel Kurulu nda yapõlacak görüşmelere ilişkin vade klasifikasyonu tamamen cari durumdaki beklentilere dayalõ olarak yapõlmaktadõr. Bu çerçevede, tasarõlarõn görüşülme sõrasõnõn TBMM Danõşma Kurulu kararõ ile değiştirilebileceği ve gerek taslak metinlerin, gerek tasarõlarõn yasama sürecinde ilerleme hõzõnõn Hükümetin iradesindeki değişiklikler doğrultusunda gerçekleşeceği dikkate alõnmalõdõr.) Kõsa Vade klasifikasyonu kapsamõnda belirtilen mevzuat geliştirme çalõşmalarõ; kõsa vade içerisinde kanunlaşmasõ yönünde siyasi irade bulunan kanun tasarõlarõnõ (TBMM ye sevk edilmiş metinleri) içermektedir. Orta Vade klasifikasyonu kapsamõnda belirtilen mevzuat geliştirme çalõşmalarõ; yasama sürecinde olağan prosedür çerçevesinde ilerlemesi beklenen kanun tasarõlarõnõ içermektedir. Uzun Vade klasifikasyonu kapsamõnda belirtilen mevzuat geliştirme çalõşmalarõ; TÜSİAD İhtisas Komisyonlarõ tarafõndan izlemeye alõnan veya alõnma potansiyeli bulunan, ilgili bakanlõk, kamu kurum ya da kuruluşu uhdesinde sürdürülen bazõ ön yasama çalõşmalarõnõ (kanun tasarõsõ taslaklarõnõ) içermektedir. Kõsa Vade 22. Dönem 3. Yasama Yõlõ İlk Üç Ay Beklentileri (15 Ekim 2004-1 Ocak 2005) Dernekler Kanunu Belediyeler Kanunu Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu Tasarõsõ Ceza Muhakemeleri Usulü Kanununun Yürürlük ve Uygulama Şekli Hakkõnda Kanun Tasarõsõ Türk Ceza Kanununun Yürürlük ve Uygulama Şekli Hakkõnda Kanun Tasarõsõ Ceza İnfaz Kurumlarõ ve Tutukevleri İzleme Kurullarõ Kanununda Değişiklik Yapõlmasõna İlişkin Kanun Tasarõsõ Yolsuzlukla Mücadele Kanunu Tasarõsõ Karayollarõ Trafik Kanununda Değişiklik Yapõlmasõna Dair Kanun Tasarõsõ Terörle Mücadele Kanununda Değişiklik Yapõlmasõna Dair Kanun Tasarõsõ Aile Araştõrma Kurumu Genel Müdürlüğü Teşkilat ve Görevleri Hakkõnda Kanun Tasarõsõ ve 396 Sayõlõ Kanun Hükmünde Kararname ile 423 Sayõlõ Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapõlmasõna Dair Kanun Hükmünde Kararname Sayfa 8 / 25 Sayõ : 2004-08 01 Kasõ m 2004
Elektrik Piyasasõ Kanunu, Doğal Gaz Piyasasõ Kanunu ve Petrol Piyasasõ Kanununda Değişiklik Yapõlmasõ Hakkõnda Kanun Tasarõsõ Yenilenebilir Enerji Kaynaklarõnõn Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlõ Kullanõmõna İlişkin Kanun Tasarõsõ Polis Vazife ve Selahiyet Kanunu ile Bazõ Kanunlarda Değişiklik Yapõlmasõ Hakkõnda Kanun Tasarõsõ Sosyal Yardõmlaşma ve Dayanõşma Kurumu Başkanlõğõ Teşkilat ve Görevleri Hakkõnda Kanun Tasarõsõ 2005 Yõlõ Bütçe Görüşmeleri Orta Vade Kozmetik Kanunu Tasarõsõ Dahiliye Memurlarõ Kanunu, İl İdaresi Kanunu, İçişleri Bakanlõğõ Teşkilat ve Görevleri Hakkõnda Kanun ve Devlet Memurlarõ Kanununda Değişiklik Yapõlmasõna Dair Kanun Tasarõsõ 190 Sayõlõ Genel Kadro ve Usulü Hakkõnda Kanun Hükmünde Kararnamenin Eki Cetvellerin Diyanet İşleri Başkanlõğõna Ait Bölümünde Değişiklik Yapõlmasõna Dair Kanun Tasarõsõ Tohumculuk Kanunu Tasarõsõ Çevre Kanunu ile Bazõ Kanunlarda Değişiklik Yapõlmasõna Dair Kanun Tasarõsõ Uzun Vade Kredi Kuruluşlarõ Kanunu Tasarõsõ Taslağõ (Bankalar Kanunu): Bankalar Yasasõ'nda AB'ye ve Basel II kurallarõna uyum kapsamõnda yapõlacak değişikliklerin Temmuz ayõna kadar tamamlanmasõ öngörülmekteydi. Uluslararasõ Para Fonu nun (IMF) da sahiplik koşullarõ ve mevduat güvencesi başta olmak üzere bankacõlõkta denetim ve gözetim konularõnda AB standartlarõna yakõnlaşma konusuna özen gösterdiği tasarõnõn BDDK da yapõlacak son değerlendirmeler sonrasõnda TBMM ye intikal etmesi beklenmektedir. Uzun Vadeli Konut Finansman Sistemine İlişkin Tasarõ Taslağõ: İpotek Bankacõlõğõ (Mortgage Banking) alanõnda bir başlangõç oluşturmayõ hedefleyen taslak metin, önümüzdeki dönemde yasama sürecine sirayet etmesi beklenen bir diğer gelişme alanõ olarak karşõmõza çõkmaktadõr. Sermaye Piyasasõ Kurulu (SPK) ve Maliye Bakanlõğõ tarafõndan birlikte yaklaşõk iki yõldõr sürdürülen kira öder gibi ev sahibi olma sistemine ilişkin çalõşmalarda son aşamaya gelindiği ve Türkiye koşullarõna adapte edilen modele ilişkin hazõrlanan taslağõn yeni yasama dönemi içerisinde TBMM ye sevk edilmesi beklenmektedir. Sosyal Güvenlik Reformu ve Sağlõk Reformu Çalõşmalarõ: Kamu finansmanõ açõsõndan çok önemli olan sosyal güvenlik Sayfa 9 / 25 Sayõ : 2004-08 01 Kasõ m 2004
sisteminin iki önemli ayağõnõ oluşturan emeklilik ve sağlõk sistemi alanlarõnda reform hazõrlõk çalõşmalarõ sürdürülmektedir. Emeklilik sistemine ilişkin olarak SSK, Bağ- Kur ve Emekli Sandõğõ nõ tek çatõ altõnda toplayan bir modele yönelik çalõşmalar devam ederken, sağlõk sistemi alanõnda yaklaşõk 6 aydõr üzerinde çalõşmalar sürdürülen genel sağlõk sigortasõnõn ihdasõ öngörülmektedir. Emeklilik sistemine ilişkin sürdürülen çalõşmalarõn, alanõn sorunlu yapõsõ sebebiyle daha uzun vadede hayata geçirilmesi muhtemel görünürken, genel sağlõk sigortasõna ilişkin kanun tasarõsõnõn sonbahar aylarõnda TBMM Başkanlõğõ na sunulmasõ beklenmektedir. Genel sağlõk sigortasõ sistemine ilişkin hazõrlanmakta olan taslak metinde, prim ödeme gücü olanlarõn kendilerinin ödediği, olmayanlarõn ise devlet tarafõndan ödendiği bir sistem öngörüldüğünü açõklanmõştõr. İlgili bakanlõk, kamu kurum ya da kuruluşu uhdesinde bulunan ve çalõşmalara ilişkin ön bilgi aktarõmõnda fayda görülen diğer bazõ önemli mevzuat geliştirme çalõşmalarõ şu şekildedir: Adli Kolluk Kanunu Tasarõsõ Taslağõ* (Yeni) Türk Ceza Kanunu Tasarõsõ Taslağõ* Borçlar Kanunu Tasarõsõ Taslağõ* Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu Tasarõsõ Taslağõ* Kişisel Verilerin Korunmasõ Hakkõnda Kanun Tasarõsõ Taslağõ* Vakõflar Kanunu Tasarõsõ Taslağõ* İdari Yargõlama Usulü Kanunu Tasarõsõ Taslağõ Genel İdari Usul Kanunu Tasarõsõ Taslağõ Tarõm Kanunu Tasarõsõ Taslağõ Tarõm ve Köyişleri Bakanlõğõnõn Kuruluş ve Görevleri Hakkõnda Kanunu Tasarõsõ Taslağõ Toprak Koruma ve Arazi Kullanõmõ Kanunu Tasarõsõ Taslağõ Kamuda Personel Reformuna İlişkin Kanun Tasarõsõ Taslağõ Vergi Reformu ve Gelir İdaresinin Yeniden Yapõlandõrõlmasõ Çalõşmalarõ Ticari Sõrlar Kanunu Tasarõsõ Taslağõ Devlet Sõrlar Kanunu Tasarõsõ Taslağõ Hakimler ve Savcõlar Kanunu Tasarõsõ Taslağõ Bilirkişilik Kanunu Tasarõsõ Taslağõ Bölgesel Kalkõnma Ajansõ Tasarõsõ Taslağõ Sermaye Piyasasõ Kanunu Tasarõsõ Taslağõ Yargõ Reformu Devam Çalõşmalarõna İlişkin Taslak Seçim Kanunu İlişkin Kanun Tasarõsõ Taslağõ Siyasi Partiler Kanununa İlişkin Kanun Tasarõ Taslağõ * İşaretli kanun tasarõsõ taslaklarõnõn 17 Aralõk 2004 tarihi öncesinde kanunlaştõrõlmasõ yönünde belirli bir siyasi irade bulunmaktadõr. Sayfa 1 0 / 25 Sayõ : 2004-08 01 Kasõ m 2004
III. KURUMSAL İLETİŞİM PLATFORMLARI Kurumsal İletişim Platformlarõ başlõğõ altõnda izlenen çalõşmalarda son 15 gün içerisinde önemli bir gelişme bulunmamaktadõr. Sadece YOİKK başlõğõ altõnda bir ek bilgi sunulmaktadõr. A- Yatõrõm Ortamõnõ İyileştirme Koordinasyon Kurulu YOİKK Yatõrõm ortamõnõn iyileştirilmesi çalõşmalarõ çerçevesinde geçtiğimiz yõl içerisinde toplanan Yatõrõmcõ Danõşma Konseyi nde alõnan kararlarda kaydedilen aşamalarõ değerlendirmek amacõyla hazõrlanan ilerleme raporuna ilişkin ilgili taraflarõn görüş ve önerileri alõnmõştõr. Bu çerçevede, anõlan raporun kõsa süre içerisinde tamamlanmasõ beklenmektedir. Yatõrõm Ortamõnõ İyileştirme Koordinasyon Kurulu (YOİKK) Toplantõsõ son olarak 28 Ağustos 2004 tarihinde Devlet Bakanõ Sayõn Ali Babacan başkanlõğõnda gerçekleştirilmiştir. Toplantõda Sayõn Babacan õn açõlõş konuşmasõnda, 15 Mart 2004 tarihinde İstanbul da gerçekleştirilen Yatõrõm Danõşma Konseyi nin sonuç bildirgesi ile söz konusu bildirgede yer alan tavsiyelere ilişkin çalõşmalar ve ilerlemeler konusunda açõklamalarda bulunulmuştur. Açõlõş konuşmasõnõ müteakiben, teknik komite başkanlarõ tarafõndan yapõlan sunumlarla, teknik komiteler bazõnda gelinen noktalar konusunda Kurul üyeleri bilgilendirilmiştir. 28 Ağustos 2004 tarihinde gerçekleştirilen Yatõrõm Ortamõnõ İyileştirme Koordinasyon Kurulu Toplantõsõ Tutanağõ, Ankara Bülten ine ek olarak sunulmuştur. (EK-1) Geçtiğimiz dönemde YOİKK bağlamõnda sürdürülen çalõşmalar alanõnda çeşitli gelişmeler yaşanmõştõr. Öncelikle, yabancõlarõn çalõşma izinleri konusunda yaşanan sõkõntõlarõn sistematik bir problem haline dönüştüğü hususunun aktarõlmasõ sonucunda Sayõn Babacan a talimatõ üzerine Çalõşma ve Sosyal Güvenlik Bakanlõğõ bu konuda ilerleme kaydedebilmek amacõyla üç toplantõ gerçekleştirmiştir. İstihdam Teknik Komitesi uhdesinde gerçekleştirilen toplantõlarda; sosyal taraflar yabancõlarõn çalõşma izinlerine ilişkin olarak karşõlaştõklarõ sorunlarõ mevzuat ve uygulamalar bazõnda ortaya koyarak, iyileştirmeye yönelik çeşitli çözüm önerilerini Bakanlõğa aktarmõşlardõr. Cari durumda, Bakanlõk bünyesinde kurulmuş bulunan bir komisyon toplantõlar sonucunda elde edilen görüşleri değerlendirerek, bu alanda iyileştirme sağlayabilmek amacõyla çalõşmalarõnõ sürdürmektedir. YOİKK bağlamõnda sürdürülen çalõşmalarda yaşanan bir diğer gelişme de geniş kapsamlõ II. Yatõrõm Ortamõnõ İyileştirme Koordinasyon Kurulu Çözüm Konferansõ öncesinde hazõrlõk çalõşmalarõna dairdir. 2004 yõlõ Kasõm ayõnõn sonlarõna doğru Kõzõlcahamam da gerçekleştirilmesi planlanan Konferans Sayfa 11 / 25 Sayõ : 2004-08 01 Kasõ m 2004
öncesinde özel kesim temsilci kurum ve kuruluşlarõ arasõnda eşgüdümün sağlanarak gerekli hazõrlõklarõn yapõlmasõ amacõyla ilk olarak 28.09.2004 tarihinde Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği nde (TOBB) bir seri toplantõ gerçekleştirilmiştir. Sekiz teknik komite için ayrõ toplantõlarõn gerçekleştirildiği organizasyon sonrasõnda, çeşitli komiteler için ek toplantõlar düzenlenerek, Konferans için hazõrlõk metini oluşturma çalõşmalarõ sürdürülmüştür. Cari durumda YOİKK alt teknik komiteleri çalõşma alanõ kapsamõnda değerlendirilebilecek önemli sorunlarõn ve çözüm önerilerinin, Konferans öncesinde ilgili komitenin değerlendirme raporuna derç edilmesi imkanõ devam etmektedir. Ancak, YOİKK çalõşmalarõnda uzun mesafe kat edilen alanlardan birisi, aynõ zamanda YOİKK çalõşmalarõ açõsõndan en önemli konulardan birisini oluşturan Sektörel Lisanslar alanõdõr. Bu alanda, Devlet Planlama Teşkilatõ (DPT) başkanlõğõndaki Sektörel Lisanslar Teknik Komitesi uhdesinde sürdürülen çalõşmalar son derece olgunlaşmõş durumdadõr. Sektörel Lisanslar alanõnda karşõlaşõlan yoğun sõkõntõlarõn bertarafõ amacõyla başlatõlan çalõşmalarda izin ve ruhsatlar; Yatõrõm Aşamasõ, İşletmeye Alma Aşamasõ ve İşletme Aşamasõ başlõklarõ altõnda üç kategoriye ayrõlmaktadõr. Cari durumda çalõşmalar, izin ve ruhsatlandõrmada en sorunlu alan ve yatõrõm açõsõndan kritik bir önemi sahip olan Yatõrõm ile İşletmeye Alma Aşamalarõna ilişkin olarak sürdürülmektedir ve tamamlanma aşamasõndadõr. Temelde yatõrõmõn önünde engel olan bütün izin ve ruhsat alma prosedürlerini içeren bir yaklaşõmla hareket edilen çalõşmada, Tek Durak Tek Ofis modeli benimsenmiş ve gerekli altyapõya kavuşturulmuştur. Bu çerçevede, izin ve ruhsat işlemleri, vilayetlerde oluşturulacak İl Yatõrõm Koordinasyon Kurulu na yapõlacak tek bir başvuru ile büyük ölçüde tamamlanacaktõr. Bu konuda 28 Ağustos 2004 tarihli YOİKK Toplantõsõ nda DPT tarafõndan gerçekleştirilen ayrõntõlõ sunum ekte bulunmaktadõr. (EK-2) 1 Temmuz 2004 tarihli Ankara Bülteni nin YOİKK başlõğõ altõnda yayõmlanan İl Yatõrõmlarõnõn Koordinasyonu ve Bazõ Kanunlarda Değişiklik Yapõlmasõ Hakkõnda Kanun Tasarõsõ Taslağõ bir süredir yasama sürecine aktarõmõ beklemektedir. Süreçteki gecikme, öngörülen sistem açõsõndan önemli bir unsur olan kamu reformuna ilişkin kanunlarõn Sayõn Cumhurbaşkanõ tarafõndan veto edilmesi sonucunda ortaya çõkmõştõr. Öte yandan, cari durumda süreci önemli ölçüde geciktirecek bir sõkõntõ bulunmamaktadõr. Kamu reformuna ilişkin süreçte dikkate değer bir gecikme ihtimalinin ortaya çõkmasõ durumunda, yatõrõmlar konusunda süren sõkõntõlarõ gidermekte gecikmemek amacõyla farklõ bir yöntem izlenmesi benimsenmiştir. Bu durumda, mezkur kanun tasarõsõ taslağõ kamu reformuna ilişkin kanunlarda öngörülen hükümleri içerecek bir biçimde kanunlaştõrõlacak ve Sayfa 1 2 / 25 Sayõ : 2004-08 01 Kasõ m 2004
öngörülen sistem ciddi bir gecikme yaşanmaksõzõn hayata geçirilebilecektir. Böylece, YOİKK çalõşmalarõnõn devam ettiği 2,5 yõldan bu yana çözülmesi en zor problem olarak görülen sektörel lisanslar alanõnda somut bir çözüm sağlanacak ve ilerici bir adõm atõlmõş olacaktõr. B- Reform İzleme Grubu RİG Reformlarõn etkin bir şekilde uygulanmasõnõ sağlamak amacõyla 59. Hükümet tarafõndan 2003 Eylül ayõnda oluşturulan Reform İzleme Grubu son toplantõsõnõ 19 Temmuz 2004 tarihinde gerçekleştirmiştir. Gerçekleştirilen son toplantõda, uygulama konusunda atõlan adõmlarõ değerlendirmiş, daha fazla ihtimam gerektiren spesifik konularõ ele almõş ve reformlarõn hõzla ve etkili bir şekilde uygulanmasõ yönünde kararlar almõştõr. Reform İzleme Grubu sekreteryasõ olarak Avrupa Birliği Genel Sekreterliği (ABGS) tarafõndan takip edilen, Avrupa Birliği Kopenhag Siyasi Kriterlerine Uyum ve Adalet ve İçişleri Alanõnda Uyum başlõklarõ altõnda yaz döneminde yaşanan son gelişmeler aşağõda özetlenmektedir. Avrupa Birliği Kopenhag Siyasi Kriterlerine Uyum (1) Demokrasi ve Hukukun Üstünlüğü a. Sivil-Asker İlişkileri & Milli Güvenlik Kurulu i. Ölüm Cezasõnõn Kaldõrõlmasõ ile Bazõ Kanunlarda Değişiklik Yapõlmasõna İlişkin Kanun (8.uyum paketi) 14 Temmuz 2004 tarihinde TBMM tarafõndan kabul edilmiştir. Bu çerçevede, Yüksek Öğretim Kanununda yapõlan değişiklikle, Yükseköğretim Kuruluna Genelkurmay Başkanlõğõnca bir üye seçilmesine ilişkin hüküm yürürlükten kaldõrõlmõştõr. Radyo ve Televizyonlarõn Kuruluş ve Yayõnlarõ Hakkõnda Kanunda yapõlan değişiklikle, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu üyeliğine MGK Genel Sekreterliğince aday gösterilmesine dair hüküm yürürlükten kaldõrõlmõştõr. Telsiz Kanununda yapõlan değişiklikle, MGK Genel Sekreteri Haberleşme Yüksek Kurulu üyeliğinden çõkarõlmõştõr. Küçükleri Muzõr Neşriyattan Koruma Kanununda yapõlan değişiklikle, yetkili kurula MGK tarafõndan bir üye seçilmesine dair hüküm yürürlükten kaldõrõlmõştõr. ii. MGK Genel Sekreterliğine Büyükelçi Yiğit Alpogan õn atanmasõna ilişkin karar 17 Ağustos 2004 tarihli Resmi Gazete de yayõmlanmõştõr. b. Adli Sistem i. Adalet Bakanlõğõ tarafõndan 1 Eylül 2004 tarihinde yayõnlanan genelge ile, tüm inceleme ve soruşturmalarõn kõsa sürede sonuçlandõrõlmasõ hususunda gerekli dikkat ve özenin gösterilmesi; inceleme ve soruşturmalarõn kõsa sürede Sayfa 1 3 / 25 Sayõ : 2004-08 01 Kasõ m 2004
sonuçlandõrõlmasõnõ engelleyici tutum ve davranõşlarda bulunanlar hakkõnda gerekli yasal işlemlerin zaman geçirmeksizin yapõlmasõ talimatõ verilmiştir. ii. İstinaf mahkemeleri kurulmasõna ilişkin Kanun (Adli Yargõ İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkõnda Kanun) ve Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununda Değişiklik Yapõlmasõna İlişkin Kanun TBMM tarafõndan 26 Eylül 2004 tarihinde kabul edilmiş ve 7 Ekim 2004 tarihli Resmi Gazete de yayõmlanmõştõr. iii. Türk Ceza Kanunu TBMM tarafõndan 26 Eylül 2004 tarihinde kabul edilmiş ve 12 Ekim 2004 tarihli Resmi Gazete de yayõmlanmõştõr. iv. Adli Kolluk Kanunu tasarõsõ Adalet Bakanlõğõ tarafõndan hazõrlanmõş ve ilgili kurumlara görüşe gönderilmiştir. c. Yolsuzlukla Mücadele i. Avrupa Konseyi Yolsuzluğa Karşõ Ceza Hukuku Sözleşmesi 1 Temmuz 2004 tarihinde yürürlüğe girmiştir. ii. Yolsuzluğa Karşõ Özel Hukuk Sözleşmesi 1 Ocak 2004 tarihinde yürürlüğe girmiştir. iii. Yolsuzlukla Mücadele Kanunu Tasarõsõ TBMM Genel Kurulu Gündemi ndedir. (2) İnsan Haklarõ ve Azõnlõklarõn Korunmasõ a. İnsan Haklarõ Konulu Uluslararasõ Sözleşmeler i. Avrupa İnsan Haklarõ Sözleşmesinin Oluşturduğu Denetim Mekanizmasõnõn Değiştirilmesine İlişkin Ek 14 No.lu Protokol 6 Ekim 2004 tarihinde imzalanmõştõr. ii. Avrupa İnsan Haklarõ Mahkemesi ndeki Yargõlama Sürecine Katõlan Kişilere İlişkin Avrupa Sözleşmesi 6 Ekim 2004 tarihinde onaylanmõştõr. Sözleşme 1 Şubat 2005 tarihinde yürürlüğe girecektir. iii. Avrupa Sosyal Şartõ nõn bazõ hükümlerini değiştiren Ek Protokol 6 Ekim 2004 tarihinde imzalanmõştõr. iv. Gözden Geçirilmiş Avrupa Sosyal Şartõ 6 Ekim 2004 tarihinde imzalanmõştõr. b. Avrupa İnsan Haklarõ Mahkemesi Kararlarõnõn Uygulanmasõ i. Hükümet, Asompsiyon Rahipleri Topluluğu davasõnda varõlan dostane çözümü yerine getirmek amacõyla çalõşmalarõnõ sürdürmektedir. Bu çerçevede, Asompsiyon Rahipleri Topluluğu temsilcisi adõna intifa hakkõ tesisi, Bakanlar Kurulunca 15 Haziran 2004 tarihinde kararlaştõrõlmõştõr. Ancak, Topluluk temsilcisinin görevinden istifa etmesi nedeniyle gerekli işlemler tamamlanamamõştõr. Topluluğun avukatõ, adõna intifa hakkõ tesis edilmek üzere Sayfa 1 4 / 25 Sayõ : 2004-08 01 Kasõ m 2004
bir dernek kurulmasõna yönelik işlemlerin başlatõldõğõnõ bildirmiştir. c. Siyasi ve Medeni Haklar i. (Ölüm Cezasõ) Ölüm Cezasõnõn Kaldõrõlmasõ ile Bazõ Kanunlarda Değişiklik Yapõlmasõna İlişkin Kanun (8.uyum paketi) 14 Temmuz 2004 tarihinde TBMM tarafõndan kabul edilmiştir. 7 Mayõs 2004 tarihli anayasa değişiklikleri doğrultusunda çeşitli kanunlarda yapõlan değişikliklerle, ölüm cezasõ kaldõrõlmõş ve yerine ağõrlaştõrõlmõş müebbet hapis cezasõ getirilmiştir. ii. (Dernek Kurma Hürriyeti) Yeni Dernekler Kanunu 17 Temmuz 2004 tarihinde TBMM tarafõndan kabul edilmiştir. iii. (Dernek Kurma Hürriyeti) Kamu Görevlileri Sendikalarõ Kanunu, Sosyal Sigortalar Kanunu ve Sosyal Sigortalar Kurumu Kanununda Değişiklik Yapõlmasõ Hakkõnda Kanun 24 Haziran 2004 tarihinde kabul edilmiş ve 6 Temmuz 2004 tarihli Resmi Gazete de yayõmlanmõştõr. Bu Kanunla, kamu görevlilerinin sendika kurmasõna ve sendika faaliyetlerine katõlmasõna ilişkin sõnõrlamalar, 151 sayõlõ ILO Sözleşmesi ne uygun olarak kaldõrõlmõştõr. iv. (Toplantõ ve Gösteri Yürüyüşü Düzenleme Hakkõ) İçişleri Bakanlõğõ, toplumsal olaylarda kolluk kuvvetlerinin orantõsõz güç kullanmasõnõn önlenmesi ve cezalandõrõlmasõ konusunda 17 Ağustos 2004 tarihinde bir genelge yayõnlamõştõr. v. (Din Özgürlüğü) Cemaat Vakõflarõ Yönetim Kurulu Seçimlerinin Seçim Esas ve Usullerine İlişkin Yönetmelik 16 Eylül 2004 tarihli Resmi Gazete de yayõmlanmõştõr. Yönetmelikle bu vakõflarõn seçim çevreleri de genişletilmektedir. vi. (Din Özgürlüğü) Türkiye Ermenileri Patrikliği ile Patriğin seçim ve görevlerine dair bir düzenleme hazõrlanmasõna ilişkin çalõşmalar sürmektedir. vii. (Din Özgürlüğü) Yeni Vakõflar Kanunu tasarõsõ Başbakanlõğa sevk edilmiştir. Söz konusu kanun, cemaat vakõflarõ da dahil olmak üzere tüm vakõflarõ kapsayacaktõr. viii. (Din Özgürlüğü) Gayri-müslim azõnlõk vakõflarõnõn ellerinden alõnan taşõnmazlar hususu değerlendirilmektedir. Bu tür taşõnmazlarõn envanterinin çõkarõlmasõ da dahil olmak üzere ön çalõşmalar başlatõlmõştõr. d. Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar i. Köye Dönüş ve Rehabilitasyon Projesi konusunda, muhtemel işbirliği alanlarõ ve yöntemlerinin belirlenmesi amacõyla Türkiye deki BM ve Dünya Bankasõ temsilcileriyle bir diyalog başlatõlmõştõr. Ayrõca, Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etüdleri Enstitüsü tarafõndan ülke içinde yerlerinden edilmiş kişiler konusunda bir araştõrma yapõlacaktõr. Sayfa 1 5 / 25 Sayõ : 2004-08 01 Kasõ m 2004
ii. Terör ve Terörle Mücadeleden Doğan Zararlarõn Karşõlanmasõ Hakkõnda Kanun, TBMM tarafõndan 17 Temmuz 2004 tarihinde kabul edilmiştir. Bu kanunla, zarar görenlerin maddi zararlarõnõn anlaşma yoluyla karşõlanmasõ amaçlanmaktadõr. Adalet ve İçişleri Alanõnda Uyum i. Suçtan Kaynaklanan Gelirlerin Aklanmasõ, Araştõrõlmasõ, Ele Geçirilmesi ve El Konulmasõna ilişkin Avrupa Sözleşmesi 6 Ekim 2004 tarihinde onaylanmõştõr. Sözleşme 1 Şubat 2005 tarihinde yürürlüğe girecektir. ii. Türkiye Cumhuriyeti ve Avrupa Polis Teşkilatõ Arasõnda İşbirliğine İlişkin Anlaşmanõn onaylanmasõ hakkõnda karar 15 Temmuz 2004 tarihli Resmi Gazete de yayõmlanmõştõr. iii. Avrupa Topluluğu ile Türkiye Cumhuriyeti Arasõnda Uyuşturucu veya Psikotrop Maddelerin Yasadõşõ Üretiminde Kullanõlan Ara ve Kimyasal Maddelere Dair Anlaşma 1 Ağustos 2004 tarihinde yürürlüğe girmiştir. C- Avrupa Birliği İletişim Grubu - ABİG ABİG in iletişim ve tanõtõm içerikli görev ve sorumluluklarõnõn ilk aşamasõ, 6 Ekim İlerleme Raporunun yayõmlanmasõ ile son bulmuştur. Bu çerçevede, ABİG, 1 yõldõr sürdürdüğü tanõtõm ve iletişim faaliyetlerinin bir sonraki aşamasõnõ, 17 Aralõk 2004 tarihinde belirlenecek olan AB Konseyi kararõ sonrasõnda yeniden şekillendirecektir. D- Ekonomi Koordinasyon Kurulu EKK Ekonomi Koordinasyon Kurulu, makro ekonomi başta olmak üzere, ekonomi gündemine ilişkin her türlü konuda yaşanan gelişmeler konusunda zamanlõ ve etkili koordinasyonu sağlayarak Türkiye için mümkün olan en üst verimlilik düzeyine ulaşmak amacõyla her hafta Cuma günü Devlet Bakanõ ve Başbakan Yardõmcõsõ Sayõn Abdüllatif Şener in başkanlõğõnda toplanmaktadõr. Mayõs ayõnda yaşanan finansal hareketlenmeden sonra makro ekonomik koordinasyon amacõyla ortaya çõkan bu yeni kamusal yapõlanmanõn, TÜSİAD õn da uzunca bir süredir eleştirdiği dağõnõk ekonomik yönetimin bir ölçüde toplulaştõrõlmasõna yardõmcõ olacağõ yönündeki beklentiler kuvvetlenmiş durumdadõr. İlk toplantõsõ 25 Mayõs 2004 tarihinde gerçekleştiren Kurul, şimdiye kadar aşağõdaki gündem maddelerini görüşmüştür. o Ekonomideki Gelişmelerin Değerlendirilmesi Sayfa 1 6 / 25 Sayõ : 2004-08 01 Kasõ m 2004
o Tabii Afetlerden Zarar Gören Çiftçilere Yapõlacak Yardõmlar o Yurtdõşõ Müteahhitlik Sektörünün Sorunlarõ o Sosyal Güvenlik Reformu o Petrol Fiyatlarõndaki Artõşõn Türkiye Ekonomisine Etkilerinin Değerlendirilmesi o Ekonominin Genel Durumunun Değerlendirilmesi o Stand By Düzenlemesi Kapsamõndaki Sekizinci Gözden Geçirme Öncesi Yürütülen Hazõrlõk Çalõşmalarõnõn Değerlendirilmesi o Sosyal Güvenlik Sisteminin Sorunlarõnõn Görüşülmesi o Doğrudan Yabancõ Yatõrõmlar Konusundaki Gelişmeler ve Yatõrõm Ortamõnõn İyileştirilmesi ile İlgili Koordinasyon Kurulu Çalõşmalarõnõn Değerlendirilmesi o İzmir Vadeli İşlemler Opsiyon Borsasõ o Türkiye ye Yurtdõşõndan Hayvan Girişi ve Hayvancõlõk Sektörüne Etkilerinin Değerlendirilmesi o Tarõm Sektöründe Maliyet Hasõlat Değerlendirmesi ve Çiftçilerin Karşõlaştõklarõ Sorunlarõn Değerlendirilmesi (21.07.2004) o EKK Önceki Toplantõlarõnda Alõnan Kararlar Hakkõnda Sorumlu Kuruluşlarca Yapõlan İşlemlerin Gözden Geçirilmesi (23.07.2004) o Ödemeler Dengesi Finansmanõnõn Değerlendirilmesi (23.07.2004) o Büyüme İstihdam İlişkisinin Değerlendirilmesi (23.07.2004) o Tarõmda İhracat Destekleri o DİE Tarafõndan Yapõlan GSMH Tahminleri ve Bu Tahminlerde Kullanõlan Kavram Yöntem ve Kaynaklar ile Özel Kişilerce Yapõlan GSMH Tahminleri o Kira ve Eğitim Ücretlerindeki Artõşõn Değerlendirilmesi E- Ekonomik ve Sosyal Konsey ESK Ekonomik ve Sosyal Konsey in çalõşmalarõnõ daha verimli ve etkili bir biçimde sürdürebilmesini temin etmek amacõyla 11 Nisan 2001 tarihinde kabul edilen Ekonomik ve Sosyal Konsey in Kuruluşu, Çalõşma Esas ve Yöntemleri Hakkõnda Kanun da kapsamlõ bir güncellemeye gidilmesi beklenmektedir. DPT tarafõndan sürdürülen kanun taslağõ ile ilgili çalõşmalarõn bugünlerde tamamlanmasõ ve AB uygulamalarõna paralel, geniş katõlõmlõ bir yapõya sahip bir kanunun oluşturulmasõ beklenmektedir. Sayfa 1 7 / 25 Sayõ : 2004-08 01 Kasõ m 2004
IV. TÜSİAD ANKARA TEMSİLCİLİĞİ NİN KATILIMLARI VE İKİLİ TEMASLARI TÜSİAD Ankara Temsilciliği nin Ekim Ayõnda Gerçekleştirdiği Resmi Temaslar (Kronolojik Sõrada) T.C. Adalet Bakanõ Cemil ÇİÇEK DPT Müsteşar Yardõmcõsõ Lütfi ELVAN Japonya Büyükelçiliği Birinci Sekreteri Shin OGAWA ClarIant A.Ş. Raymond Joseph BILGER Genel Kurmay Başkanlõğõ Protokol Dairesi Müdürü Albay Hakan AKKOÇ T.C. Adalet Bakanlõğõ Kanunlar Genel Müdürü Niyazi GÜNEY Le Figaro Gazetesi Muhabiri Mr. Patrick BELE Avukat Selim SARIİBRAHİMOĞLU Başbakanlõk Başdanõşmanõ ve Abdullah GÜL ün AB Danõşmanõ Ahmet SEVER Brüksel ULB Üniversitesi Profesör Ruşen ERGEÇ Almanya Ekonomi ve Çalõşma Bakanlõğõ Mr. Helge TOLLKSDORF Almanya Uluslararasõ Enerji Politikalarõ Bölüm Başkanõ Mr. Erhard HIPPE Türk Alman İşbirliği Konseyi Sanayi Yatõrõmlarõ Çalõşma Grubu Eşbaşkanõ Mr. RENNERD Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Avrupa Birliği Bölüm Başkanõ Prof. Dr. Tuğrul ARAT A.B.D. Büyükelçiliği Ekonomi Müşaviri Mr. Thomas GOLDBERGER T.C. Başbakanlõk Kanunlar Kararlar Genel Müdürü Yüksel ÖZTÜRK T.C. Çalõşma ve Sosyal Güvenlik Bakanlõğõ Müsteşar Yardõmcõsõ Ahmet ERDEM CARGİLL Türkiye Temsilcisi Mustafa SAYINATAÇ ABGS Kaya TÜRKMEN Sektörel ve Bölgesel Planlama Başkanõ Dr. Nurşen NUMANOĞLU Japonya Büyükelçiliği Ekonomi Bölümü Birinci Sekreteri Yoshihito KAGEYAMA SPK Kurul Üyesi Nizamettin TEMEL AKP Genel Başkan Yardõmcõsõ Şaban DİŞLİ DPT Müsteşar Yardõmcõsõ Birol AYDEMİR Sayfa 1 8 / 25 Sayõ : 2004-08 01 Kasõ m 2004
TBMM Kanunlar Kararlar Müdür Yardõmcõsõ Dr. Şeref İBA TBMM Kanunlar Kararlar Müdür Yardõmcõsõ Dr. İrfan NEZİROĞLU TBMM İnsan Haklarõ İnceleme Başkanõ Mehmet ELKATMIŞ TBMM Komisyonlar Bürosu Uzmanõ Volkan HAS Eski Hazine Müsteşarõ Faik ÖZTRAK ABGS Daire Başkanõ, Nilgün ARISAN Sayfa 1 9 / 25 Sayõ : 2004-08 01 Kasõ m 2004
TÜSİAD Ankara Temsilciliği nin Ekim Ayõnda TÜSİAD Adõna Katõlõm Sağladõğõ Faaliyetler (Kronolojik Sõrada) Macaristan Büyükelçiliği Resepsiyonu Mesleki Eğitim ve Öğretimin Güçlendirilmesi Projesi (MEGEP) İş Piyasasõ Çalõşma Grubu Toplantõsõ İnsan Haklarõ Danõşma Kurulu Toplantõsõ Almanya Büyükelçiliği Almanya nõn Birleşme Yõldönümü Resepsiyonu Turkey s Economic Integration Into the EU Programõ / Frankfurt TÜSİAD Parlamento İşleri Toplantõsõ TOBB Yatõrõm Ortamõnõ İyileştirme Koordinasyon Kurulu (YOİKK) Sektörel Lisanslar Teknik Komitesi Toplantõsõ TOBB Yatõrõm Ortamõnõ İyileştirme Koordinasyon Kurulu (YOİKK) İstihdam Teknik Komitesi Toplantõsõ Mesleki Eğitim ve Öğretimin Güçlendirilmesi Projesi (MEGEP) Ulusal Koordinasyon Kurulu Toplantõsõ Mesleki Eğitim ve Öğretimin Güçlendirilmesi Projesi (MEGEP) Aylõk Yönetim Toplantõsõ Yatõrõm Ortamõnõ İyileştirme Koordinasyon Kurulu (YOİKK) İstihdam Teknik Komitesi Toplantõlarõ T.C. Tarõm ve Köyişleri Bakanlõğõ TÜSİAD Tarõm Çalõşma Grubu Toplantõsõ TÜSİAD Tarõm Çalõşma Grubu Toplantõsõ Avrupa Birliği ve Türkiye de İletişim Politikalarõ Kamu Yönetimi Reformu Değerlendirme Toplantõsõ Ekonomistler Platformu 10. Ekonomi Değerlendirme Kurulu Toplantõsõ Europe Await Turkey Conference / Berlin Hollanda Büyükelçiliği nde TOBB, TİSK, TÜRK-İŞ, EĞİTİM- SEN ve TÜSİAD yetkilileri ile gerçekleştirilen Hollanda Parlamentosu ndan CDA Parti Grup Liderleri ile Toplantõ TÜSİAD Sanayi Stratejisi Çalõşma Grubu Toplantõsõ Sayfa 20 / 25 Sayõ : 2004-08 01 Kasõ m 2004
V. AB MÜKTESEBATINA UYUM VE İDARİ KAPASİTENİN GELİŞTİRİLMESİ AB KOMİSYONU RAPORLARIYLA İLGİLİ DEĞERLENDİRME Türkiye AB ilişkileri 1963 Ankara Anlaşmasõ ile başlayan bir süreç olarak görülmeli ve bu süreçteki her ileri adõmõ da çağõmõzõn en önemli ulus üstü oluşumu olan AB karşõsõnda ülkemizin kurumsal bir kazanõmõ olarak değerlendirilmelidir. Bu açõdan ele aldõğõmõzda, Ankara Anlaşmasõ temelinde kazanõlmõş hukuki temel çerçevesinde Türkiye 1996 yõlõ itibarõyla gümrük birliğini gerçekleştirmiş, 1999 AB Helsinki Zirvesi nde ise diğer aday ülkelerle eşit muamele hakkõ elde etmiştir. 2002 yõlõnda gerçekleştirilen Kopenhag Zirvesi nde ise, süreç bir takvime bağlanmõş ve Türkiye nin siyasi kriterleri yerine getirdiği andan itibaren müzakerelerin gecikmeksizin açõlmasõ yönünde karar alõnmõştõr. AB nun yayõmladõğõ Ekim 2004 İlerleme Raporu nda ise Türkiye nin katõlõm müzakerelerine başlayabilmek için siyasi kriterler koşulunu yeterli düzeyde yerine getirdiği vurgulanmakta ve AB Türkiye ile müzakerelerin açõlmasõnõ tavsiye edilmektedir. 2004 İlerleme Raporu nun yapmõş olduğu teknik değerlendirme, açõk bir şekilde Türkiye ile müzakerelerin açõlmasõnõ önermektedir. Bu durum, Türkiye için hukuki ve kurumsal açõdan kazanõlmõş yeni bir aşamayõ ifade etmektedir ve böylelikle Türkiye adaylõk sürecinde yeni ve geriye çevrilemez bir aşama daha kaydetmiştir. Öte yandan, ilgili raporlar incelendiğinde, raporlarõn, kullandõğõ üslup ve bazõ spesifik yaklaşõmlarõ açõsõndan, Türkiye üyelik sürecine farklõ perspektiflerden bakan kesimlerin fazlaca etkisi altõnda kaldõğõ anlaşõlmaktadõr. Bu özelliği ile rapor aslõnda teknik amacõnõ aşan ve 17 Aralõk Zirvesinde gündeme gelebilmesi muhtemel siyasi kaygõlara da temel oluşturmaktadõr. Yine belirtilmesi gerekiyor ki, ilgili raporlarõn bazõ alõşõlagelmedik yaklaşõmlarõ ve koşullarõ işaret ediyor olmasõ Türkiye nin AB müzakere sürecini esastan etkiyecek bir gelişme değildir. Bu farklõ yaklaşõmlarõn müzakere sürecine olumsuz yansõmasõ, Türkiye nin müzakere sürecine biraz daha hassasiyetle yaklaşmasõ suretiyle bertaraf edilebilecektir. Son kertede, müzakere sürecinin başarõsõ büyük ölçüde Türkiye nin göstereceği performansa bağlõ olacaktõr. AB belgeleri kapsamõnda ön plana çõkan tartõşma konularõna ilişkin olarak TÜSİAD değerlendirmeleri aşağõda yer almaktadõr: 1. Her üç belgede de Türkiye ile üyelik müzakerelerinin açõlmasõ için siyasi kriterler alanõnda Türkiye tarafõndan yükümlülüklerin yerince yerine getirilmiş olduğu vurgulanmakta ve müzakerelerin açõlmasõ önerilmektedir. Belgelerde yer alan diğer unsurlara rağmen Türkiye nin bu gelişmeyi pozitif olarak algõlamalõ ve kazanõlmõş ciddi bir kurumsal hak olarak değerlendirmelidir. Sayfa 21 / 25 Sayõ : 2004-08 01 Kasõ m 2004
2. Komisyon diğer aday ülkelerden farklõ olarak Türkiye ile yürütülecek müzakere sürecinde hangi unsurlarõn ve aşamalarõn bu süreci kesintiye uğratabileceğini açõk olarak ifade etmiştir. İfade edilen unsurlar bir önceki genişleme sürecinde de olağan unsurlar olarak değerlendirilebilse de Türkiye için bu faktörler bir kez daha sõralanmõş ve müzakere sürecinin açõk uçlu olacağõ ifade edilmiştir. Türkiye nin müzakere performansõ bu değerlendirmelerin muhtemel olumsuz etkilerini bertaraf edebilecektir.. 3. Belgelerde Türkiye için kullanõlacak olan müzakere modeli ve izlenecek üç aşama belirtilmektedir. Bu aşamalardan ilkinde altõ ay içerisinde siyasi kriterler alanõndaki gelişmeleri baz alarak hazõrlanacak bir rapor ve bunu takiben hazõrlanacak yeni bir Katõlõm Ortaklõğõ Belgesi nden söz edilmektedir. Hazõrlanacak yeni raporun siyasi kriterler alanõnda Türkiye nin kat etmiş olduğu mesafede ivmesini kaybettirmeyecek olumlu bir gelişme olarak değerlendirilmesi gerekir. Öte yandan yeni Katõlõm Ortaklõğõ Belgesinde yer alabilecek unsurlar ile ilgili çalõşmalarõn ve görüşmelerin hõzla başlatõlmasõnda yarar vardõr. 4. Müzakerelerin başlatõlmasõ ile ilgili olarak resmi kararõn ortaya çõkmasõ ile birlikte AB bir tarama sürecini başlatmayõ istemektedir. Söz konusu tarama sürecinin müzakerelerin fiili olarak başlayacağõ aşamada gündeme gelecek sorunlarõ önceden belirleme şansõnõ vermesi nedeniyle kamu oyunda gündeme geliş biçiminin aksine olumlu bir unsur olarak değerlendirilmelidir. İlgili bölümde, yaklaşõk dört senedir devam eden ve toplulaştõrõlmõş sekiz başlõk altõnda ele alõnan ve dördüncü turunu tamamlamõş olan mevzuat inceleme sürecinden hiç bahsedilmemiştir. Ancak bu unsurun tarama sürecini kolaylaştõrõcõ bir rol oynamasõ beklenmelidir. 5. Müzakerelerin askõya alõnmasõ ile ilgili olarak diğer aday ülkelerde açõklõkla belirtilmeyen bazõ hususlar Türkiye için açõk olarak dile getirilmiştir. Bunlar şunlardõr: Kişilerin serbest dolaşõmõ ile ilgili olarak kalõcõ korunma önlemlerine gidilebileceği vurgulanmaktadõr. (Permanent Safeguards) Bu durum, dört temel serbest dolaşõm ilkesine aykõrõ olmasõ nedeniyle AB hukukunun temeline aykõrõdõr. Ayrõca, bu terim yeterince açõk değildir. Kalõcõ korunma önleminin uygulanmasõ bir başka açõdan bu alan itibarõyla derogasyon almõş anlamõna gelmektedir. Bu tür bir derogasyon ise ilk defa AB tarafõndan gündeme getirilmektedir. Normal koşullarda derogasyon istemi üye ülkelerin içinde bulunduğu problemler nedeniyle gündeme gelmiştir. Kalõcõ korunma önleminden ne anlaşõlmasõ gerektiği AB ile daha açõk tartõşõlmalõdõr. Bazõ alanlarla ilgili olarak müzakerelerin başlatõlmasõ ekonomik kriterlere bağlanmakta ve işleyen bir pazar ekonomisinin varlõğõ ön koşul olarak getirilmektedir. Her Sayfa 22 / 25 Sayõ : 2004-08 01 Kasõ m 2004
ne kadar bu Helsinki kararlarõna aykõrõ olsa da, ekonomik içerikli başlõklarda AB standartlarõna uygun bir piyasa ekonomisine sahip olmadan müzakerelerin sağlõklõ bir şekilde yürütülmesi fiilen mümkün olamayacağõndan bu koşul bir engel olarak algõlanmayabilir. Bu bakõş açõsõyla işleyen piyasa ekonomisi önündeki hukuki ve kurumsal engellerin AB normlarõnda daha sistematik ve hõzlõ bir şekilde kaldõrõlmasõ Türkiye nin dünya ile entegrasyonunu da hõzlandõracaktõr. Tarõm ve bölgesel gelişme Türkiye açõsõndan sorunlu alanlar olarak ifade edilmiş, bu konuda Türkiye nin müzakereler aşamasõnda ciddi sorunlarõ olabileceği belirtilmiştir. Bu alanlarda uzun geçiş dönemlerinin öngörülmesi sürecin doğasõndadõr. Son genişleme sõrasõnda da Doğu Avrupa ülkeleri ile bu tür düzenlemeler yapõlmõştõr. Müzakere sürecinde biz AB üyeliğinin sağlayacağõ bazõ haklardan yararlanmaktan belli süreler için vazgeçeceksek, karşõlõğõnda AB ile bütünüyle serbestleşmeye hazõr olmayan sektörlerimiz ve çeşitli başlõklar için belli derogasyonlar alacağõz. AB ile müzakere zaten bunu öngörmektedir. AB nin her bir başlõk için müzakereler açõlmadan önce ilgili başlõğa ilişkin eşik gelişmeleri (benchmarks) gündeme getireceği ve müzakerelerin seyrinin bu çerçevede değerlendirileceği ifade edilmektedir. Keza, Helsinki perspektifine aykõrõ olmakla birlikte müzakerelerin daha etkili sürdürülebilmesi açõsõndan bu durum katkõ sağlayabilecek bir unsur olabilir. Müzakere sürecinde Türkiye ye sağlanacak finansman ile ilgili belirsizlikler vardõr. Finansmanõn artacağõ ima edilse de bununun hangi başlõklar altõna sağlanacağõ açõk değildir. Bilindiği üzere, AB 2007 2013 yõllarõ için genişleme için öngördüğü finansman modelini ve araçlarõnõ değiştirmiştir. Daha önce modelde yer alan alt yapõ ve tarõm sektöründe kõrsal kalkõnmaya destekleyen, bölgesel gelişme farklõlõklarõnõ ortadan kaldõrmaya yönelik olarak gündeme getirmiş olduğu ISPA, SAPARD ve PHARE Programlarõnõ yürürlükten kaldõrmõştõr. Bunlarõn yerine beş ayrõ aracõ gündeme getirmiştir. Ancak bu araçlarõn hangi amaca yönelik olarak nasõl işleyeceği müzakereler sõrasõnda gündeme getirilebilir. Sayfa 23 / 25 Sayõ : 2004-08 01 Kasõ m 2004