Kendimi Tanýyorum HER ÝNSAN BÝRBÝRÝ ÝLE AYNI MIDIR? Resimdeki kiþilerin fiziksel farklýlýklarý nelerdir? Ýnsanlarý birbirinden ayýran fiziksel ve duygusal özellikleri ile ilgi alanlarý vardýr. Bu farklýlýklar kiþiyi özel kýlar. Ýnsanlarýn saç rengi, boy uzunluðu, göz rengi ve ten rengi gibi özellikleri fiziksel özellikleridir. Aþaðýdaki fiziksel özellikleri örneklendiren ifadeleri inceleyin. Lara nýn uzun ve ve siyah saçlarý vardýr. Umut un boyu Mert in boyundan daha uzundur. Biliyor musunuz? Farklý Ýnsanlar Dünya da farklý fiziksel özelliklere sahip insanlar bulunmaktadýr. Asya da çekik gözlü, Afrika da siyah tenli, Avustralya da ise açýk tenli insanlar bulunmaktadýr. Ayný dünyada ama deðiþik coðrafyalarda yaþayan bu insanlarýn hiçbiri diðerine benzemez. tudem 2
Kendimi Tanýyorum Ýnsanlarýn fiziksel özellikleri dýþýnda duygusal özellikleri de birbirinden farklýdýr. Ayný olaya herkes farklý tepkiler verebilir. Örneðin, futbol maçýný kazanan takýmýn taraftarlarý sevinirken, kaybeden takýmýn taraftarlarý bu duruma üzülür. Gün içerisinde insanlar sevinir, üzülür, þaþýrýr, endiþelenir, öfkelenir ve kýskanýr. Bunlar insanlarýn duygusal özellikleri arasýnda yer alýr. Duygusal özellikler çoðu zaman insanlarýn yüzüne de yansýr. neþeli üzgün sinirli þaþkýn Bu özellikler dýþýnda insanlarýn birbirinden farklý ilgi alanlarý da vardýr. Bazý insanlar müzikle ilgilenmekten hoþlanýr. Bazýlarý da resim yapmak, doða gezisine çýkmak, spor yapmak ya da tiyatro izlemekten hoþlanabilir. Biliyor musunuz? 3 Ýnsanlar ve Ýlgi Alanlarý Ýnsanlarýn farklý ilgi alanlarý vardýr. Örneðin sýrtýnýza bir paraþüt baðlayýp bir yamaçtan atlamak, ayaðýnýza baðlý bir lastikle kendinizi boþluða býrakmak gibi. Bu ilginç ilgi alanlarýndan biri de rugby. Ancak bu sporu su altýnda yapanlar da var. Üstelik bir dalýþ ekipmaný kullanmadan havuzun altýnda uzun süre nefesini tutarak yapýlan bir spor. tudem
Kendimi Tanýyorum HAYAT GÜNLÜÐÜ Hayat yolculuðu dünyaya gözümüzü açtýðýmýz an baþlar. Öðrendiklerimiz, deneyimlerimiz, ve birikimimiz gün geçtikçe artar. Yaþadýklarýmýzý bir film gibi geriye sarýp izleme fýrsatýmýz olsa, zaman içinde yaþadýðýmýz deðiþimin ne kadar fazla olduðunu görebiliriz. Yaþantýmýzdaki olaylarýn sýralamasý böylece ortaya çýkar. Þu an bulunduðunuz tarihten 9 yýl önceye gittiðinizi hayal edin. Yürümek sizin için hiç de kolay deðil. Üstelik derdinizi anlatmak için çok az sözcük kullanabiliyorsunuz. 1 yaþýnda fiziksel görünüþünüz de olaylar karþýsýndaki duygularýnýz da çok farklý. 3 yaþýnda ise yaþýtlarýnýzla daha fazla iletiþim kurmaya baþlarsýnýz. Kreþler sosyalleþmek için size yardýmcý olur. Resimler yapar, arkadaþlarýnýzla deðiþik oyunlar oynayarak keyifli vakitler geçirebilirsiniz. 6 yaþýnýzda sizin için en heyecanlý olaylardan biri okula baþlamanýzdýr. Merak ettiklerinize ulaþmanýzý saðlayan ve yaþantýnýzý zenginleþtirecek her þeyi öðretmeniniz aracýlýðýyla öðrenebilirsiniz. Okumak ve yazmak artýk sizin için hiç de zor deðil. Bugün bulunduðunuz yaþta artýk pek çok þeyi tek baþýna yapabilme beceriniz var. Arkadaþlarýnýz çok, ilgi alanlarýnýz, yaptýðýnýz sporlar, okuduðunuz kitaplar çok çeþitli. Gün geçtikçe hayat günlüðünüze yeni sayfalar eklemeye devam ediyorsunuz. Siz de yaþantýnýzdaki önemli olaylarýn sýralamasýný yapýn. Bir günlük tutarak yaþadýklarýnýzý not edin. Sosyal Okuyorum Günlük Tutmak Ýnsanlarýn her gün yaþadýklarý þeyleri günlüklerine yazmalarýnýn bir çok faydasý vardýr. Günlüðe hayatýmýzdaki önemli anýlarý, baþýmýzdan geçen ilginç olaylarý not edebiliriz. Gün içindeki duygu ve düþüncelerimizi yazýlý olarak aktarmak bize kendimizi daha iyi tanýma olanaðý verir. Yaþadýðýmýz þeyler hakkýnda yazdýklarýmýza zaman içinde dönüp baktýðýmýzda kendi içimizdeki deðiþimin de farkýna varmýþ oluruz. Bir günlüðe; en çok sevdikleriniz ve nefret ettiklerimiz, hayallerimiz, insanlarda ve kendimizde hoþumuza giden yönler gibi birçok þeyler yazýlabilir. tudem 4
Kendimi Tanýyorum SOY AÐACI Herkesin onu dünyaya getiren anne ve babasýnýn yaný sýra birçok yakýný vardýr. Bunlarý belirlemenin bir yolu da aile üyelerinin yer aldýðý bir þema yani soy aðacý hazýrlamaktýr. Aþaðýda verilen soy aðacýný ve akrabalýk iliþkilerini inceleyin. Ayþen Ferit Melih Figen Cem Yelda Meriç Ceren Alper Umut Selin Lara Soy aðacýna göre; Alper, Umut un kuzeni, Meriç in yeðenidir. Ayþen, Ceren in babaannesi, Lara nýn anneannesidir. Meriç, Ceren ve Alper in halasý, Umut, Selin ve Lara nýn teyzesidir. Melih, Umut, Selin ve Lara nýn dayýsýdýr. Yelda, Ceren ve Alper in halasýdýr. Ceren, Alper, Umut, Selin ve Lara Ayþen ve Ferit in torunlarýdýr. Figen, Ceren ve Alper in annesidir. Meriç ve Yelda Melih in kýz kardeþleridir. 5 tudem
Kendimi Tanýyorum KÝM OLDUÐUNU NASIL ÝSPATLARSIN? Nüfus cüzdaný, ehliyet, pasaport, öðrenci kimliði, kulüp kartý, banka kartý gibi pek çok kimlik belgesi vardýr. Bu belgeler neyi ifade eder, nerelerde kullanýlýr? Kimlikler insanlara ait ve özelliklerin tümünü içeren belgelerdir. Sahip olduðumuz ilk kimlik doðduðumuz andan itibaren hangi ülkenin vatandaþý olduðumuzu gösteren nüfus cüzdanýdýr. Herkesin nüfus cüzdanýnýn olmasý zorunludur. Pek çok resmî iþlem nüfus cüzdaný olmadan yapýlamaz. Ancak nüfus cüzdaný yanýnda baþka kimlik belgelerine de ihtiyaç duyarýz. Örneðin araba kullanmak için sürücü belgesi yani ehliyet gereklidir. Ehliyet olmadan trafiðe çýkmak ve araç kullanmak yasaktýr. Okula giriþ ve çýkýþlarda öðrenci kimliði, üye olunan kulübe giriþ çýkýþlarda ve faaliyetlerde kulüp kartý, yurt dýþýna giriþ ve çýkýþlarda pasaport kullandýðýmýz kimlik kartlarý arasýnda yer almaktadýr. Biliyor musunuz? Soyadý Kanunu Eskiden insanlarýn soyadlarý yoktu. Unvan ya da lakaplar insanlarý tanýmlamak için kullanýlýrdý. Bu durum doðum, ölüm, askerlik gibi resmî iþlemlerde karmaþa yaratmaktaydý. 21 Haziran 1934 te çýkarýlan Soyadý Kanunu ile herkesin bir soyadý almasý kabul edildi. Ünite Sorularý 1. Kiþileri birbirlerinden farklý kýlan özellikler nelerdir? 2. Hoþgörünün insan iliþkilerindeki önemi nedir? 3. Herkesin ilgi alaný ayný mýdýr? 4. Nüfus cüzdaný hangi iþlemler için gereklidir? 5. Soy aðacý hazýrlarken ne tür hazýrlýklar yapýlabilir? tudem 6
Etkinlik 1 CEM ve BERK O gün, 4-A sýnýfýnda hararetli bir tartýþma vardý. Öðretmenleri onlar için yeni öykü kitaplarý getirmiþti. Bu kitaplardan beþ tanesini seçmelerini istedi. Cem in seçtiði kitap sýnýfýn çoðunluðu tarafýndan seçilmemiþti. Cem in yakýn arkadaþý Berk de onun istediði kitabý seçmemiþti. Bunun üzerine Cem çok sinirlendi. Cem: Neden benim istediðim kitabý seçmedin? Berk: Çünkü ben o kitabý daha önce okumuþtum. Cem: Ne olursa olsun benim yanýmda olman gerekirdi. Berk: Ama istemediðim bir þeyi kabul edemem. Cem: Sen benim en yakýn arkadaþýmsýn, benim düþüncelerimi kabul etmen gerekir. Berk: Hayýr. Ben senin gibi düþünmeyebilirim. Cem: O hâlde sen benim arkadaþým olamazsýn. Yukarýdaki diyaloðu hoþgörü çerçevesinde yeniden yazýn. Cem: Berk: etkinlik 7 tudem