SPORDA BESLENME ÖYKÜSÜ VE TÜKETİM KAYITLARI Prof. Dr. Funda ELMACIOĞLU
Sporcunun Kişisel Bilgileri Aileye ait bilgi Siklet Sporları *Diğer Sporlar Tıbbi Öykü Sigara Alkol? ( Vitamin C? ) Kullanılan farmakolojik veya ergojenik liste Yasaklı ilaçlar (WADA)
Sporcuya Yaklaşımda Yapılan spor hakkında bilgi sahibi olmak ve izlemek, Antropometrik ölçümler yapmak, Sporcunun her yönü ile beslenme öyküsünü almak, Sporcu ile ilgili klinik ve biyokimya bilgilerini öğrenmek, Sabırlı ve ikna edici olmak!
Sporcu ile Yapılacak Görüşme Basamakları
BESLENME ÖYKÜSÜ Besin tüketim bilgilerinin en kapsamlı şekilde alınmasıdır. Kaydedilmiş besin tüketimi Yeme davranışı Beslenme alışkanlıkları Antreman proğramı ve düzenini saptamak ZAMAN ALIR SONUÇ BAŞARIYI GETİREBİLİR
Sporda Beslenme Öyküsü ve Tüketim Kayıtları Geçmişteki Sağlık Durumu Mevcut Sağlık Durumu Diyet Öyküsü Zaman Sınırlı!!! Sporcunun sağlıklı olduğu ve tıbbi sorun yaşamayacağı en etkili diyet planlama
EGZERSİZ VE ANTREMAN GÜNLÜĞÜ Hangi egzersiz ne şiddetle ve sürede yapılıyor? Egzersizin tipi, şiddeti ve süresi diyetisyeni tarafından izlenmelidir. YARARI: Günlük beslenme planı.
Sıvı Tüketimi ve Supleman Kullanımı Sporcu Dehidratasyon!! Sıvı alımının izlenmesi Sporcu içeceği tüketimi PRATİK GÖSTERGELER
Sıvı Tüketimi ve Supleman Kullanımı Kullanımı uygun mu? Vitamin- Mineral (Mega Doz!) Supleman Kullanıyorsa Listelenecek YASAKLI MI? Neden kullandığını anlayabilmek Israrla Kullanım?
Sporcudan Alınacak Besin Tüketim Bilgileri Yüzyüze görüşmek Sürekli tüketilenler Öğün sayısı, tüketim yeri ve zamanı Nasıl hazırlandığı YENİ GÖNÜLLERE YENİ PROJE
Sporcudan Alınacak Besin Tüketim Bilgileri Besin tüketim kaydı 3-7 günlük, genelde 3-4 günlük (1 günü hafta sonu) Besinlerin tüketim şekli Besin tüketim miktarı Besinlerle ilgili duygu ve düşünceler İştah Dalgalanmaları Besin tüketim sıklığı İDEAL BESİN TÜKETİM KAYDI...??? ÇOK ZOR DİYETİSYENİN SÜREKLİ TAKİBİ
Besin Alımının Saptanmasında Kullanılan Yöntemler 24 saatlik besin tüketimi yöntemi Hatırlama veya kayıt tutma tekniği ile saptanır. Bazı durumlarda 3, 5, 7 ve daha fazla günü içeren zaman diliminde tekrarlanır. Besin tüketim sıklığının saptanması Diyet öyküsü Besin alımının gözlenmesi Besin tüketim miktarını da içerebilir. 24 saatlik besin tüketimi, besin tüketim sıklığı, diğer bilgileri eğitim düzeyi, beslenme alışkanlıkları, besin satın alma, hazırlama, pişirme ve saklama koşulları vb. Gözlem!!!
24 Saatlik Besin Tüketim Kaydı Sıklıkla kullanılan bir yöntemdir. Bireye son 24 saat içinde veya daha fazla gün içinde tükettiği tüm besinler ve içecekler sorulur. Sıklıkla birbirini izleyen 3 gün (2 günü hafta içi, 1 günü hafta sonu) süre ile tekrarlanır. Soru kağıdı bireyin kendisi tarafından yazılabildiği gibi diyetisyen / beslenme uzmanı tarafından hazırlanan forma kaydedilir. Hatırlama; besinlerin porsiyon modelleri, ev ölçüleri ile bilinen net miktarları kullanılarak sağlanır.
24 Saatlik Besin Tüketim Formu ÖĞÜN Besin veya Yemek Adı Besinler veya İçindekiler Ölçü Miktar Ağırlık (g) Net Miktar (g) Sabah Kuşluk Öğle İkindi Akşam Gece
24 Saatlik Geriye Dönük Besin Tüketim Kaydı Dezavantajı Avantajı
Besin Tüketim Sıklığı Anketleri Zaman az ise uzun bir periyodu değerlendirmeye yöneliktir. Kolay veri alınmasını sağlar. 1 günden birkaç aya kadar uzun beslenme örüntüleri ile ilgili bilgi verir.
Besin Tüketim Sıklığı Formu Besinler Süt-yoğurt Peynir Kırmızı et Beyaz et Yumurta Kurubaklagil Taze sebze Taze meyve Ekmek Tahıllar Sıvı yağ Katı yağ Diğer Hergün Haftada 5-6 Tüketim Sıklığı (kez) Haftada 3-4 Haftada 1-2 15 günde 1 Ayda bir Hiç Ev ölçüsü Miktar Net miktar
BİLİM UYGULAMAYA DÖNÜŞMELİ
Besin Tüketim Kayıtlarının Değerlendirilmesi Besin etiket bilgilerinin yazılıma aktarılması veya ayrıca ilavesi Besin tüketim kaydı veri analiz proğramına aktarılması Spor beslenme ürünleri, spor içecekleri, protein barları vb. analiz hesabına ilavesi SPOR DİYETİSYENLERİ yeni ve farklı ürünleri öğrenmeli, etiket okumalı, değerlendirmeli.
Sporda Beslenme Reçetesi Gerekli enerjiyi ve besin öğelerinin planlandığı spora ve o sporcuya özel beslenme proğramı Günlük total sıvı dengesi için sporcuya özel sıvı proğramı Sonuç: Sporcunun sürekli beslenmesi ve sıvı takibi
Sporcu Diyetisyeni Olmak İçin Teorik bilgi Klinik deneyim Sporda beslenme uygulaması Doğruların uygulanma sı için inandırıcı bilgi Diyetisyenin sürekli yeni bilgi ve uygulamaları takibi Egzersiz fizyolojisi eğitimi Sporda beslenme eğitimi
Sonuç Ekibin devamlı çalışanı olmak BESLENMEYİ ÖĞRETMEK Mesleki birikimi ekibin diğer üyeleri ile paylaşabilmek Sabırlı ve ikna edici olmak
SADECE YAŞAM İÇİNDE DEĞİL SPORDA DA BESLENME Yaşamda olduğu gibi spordaki başarı içinde sağlıklı beslenme şarttır.
TEŞEKKÜRLER