74xx serisi tümdevrelere örnekler Tümdevreler halinde gerçekleştirilen lojik kapılara örnekler. ir tümdevrede lojik kapı ve giriş sayısına göre belirlenmiş birden fazla kapı bulunur. TÜMLEŞİK KOMİNSYONEL DEVRE ELEMNLRI SYISL SİSTEM TSRIMIND LOJİK KPILRIN KULLNIMININ YNISIR, KPI ELEMNLRININ İR RY GETİRİLMESİ İLE OLUŞTURULN DEVRELER KULLNILMKTDIR. U DEVRELER TÜMLEŞTİRİLMİŞ DEVRE OLRK ÜRETİLMEKTE VE KENDİ ÖZEL DI İLE NILMKTDIR. KPILR YERİNE U DEVRELERİN KULLNILMSI TSRIMI KOLYLŞTIRMKTDIR. TÜMLEŞTİRME DÜZEYLERİNE GÖRE GURUPLM. Küçük ölçekli tümleştirme (small-scale Integration SSI): z sayıda lojik kapı içeren tümdevreler (0 dan az). Örneğin 7400 4 adet NND kapısı içeren tümdevre. Orta ölçekli tümleştirme (Medium-scale Integration MSI): İçerisinde orta sayıda adet lojik kapı içeren tümdevreler (0 00 adet). Veri seçici, kod çözücü, toplayıcı elemanları. üyük ölçekli tümleştirme (Large-scale Integration LSI): Çok sayıda lojik kapı içeren tümdevreler (000 ler mertebesinde). Mikrodenetleyiciler, bellekler bu gurupta yer alır.. Çok büyük ölçekli tümleştirme (Very Large-scale Integration VLSI): Çok büyük sayıda lojik kapı içeren tümdevreler (0000 ler mertebesinde). Gelişmiş mikroişlemciler ve büyük bellek tümdevreleri
YRI TOPLYII İki adet birer bitlik sayıyı toplayan devredir a: birinci sayı b: ikinci sayı c: elde çıkışı s: sonuç S= ab + a b = ab Doğruluk tablosundan elde edilen sonuç S= ab + a b= a + b = ab S= ab + a b = ab TM TOPLYII İki adet birer bitlik sayıyı eldeli olarak toplayan devredir ai bi i- TM TOPLYII Si i a i : birinci sayı : ikinci sayı c i_ : elde girişi c i : elde çıkışı s i : sonuç ai bi i- Si i 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 S= a i c i_ + a i c i_ + a i c i_ + a i c i_ S= a i c i_ i = a i c i_ + a i c i_ + a i c i_ + a i c i_
TM TOPLYII i i S i i i- İKİLİ PRLEL TOPLYII İki adet li sayıyı toplayan devredir. rdarda tam toplayıcıların bağlanması ile oluşur 3 3 0 0 T.T. 3 T.T. T.T. T.T. 0 4 S 3 S S S 0 7483 entegresi 4 bitlik bir toplayıcıdır. 3
DEODER (KOD ÇÖZÜÜ): N DET GİRİŞİ N DET ÇIKIŞI OLN KOMİNSYONEL DEVREDİR. I I DEODER Q Q I N- Q M- Q7 Q6 Q5 Q4 Q3 Q Q Q0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3 DEN 8 E KOD ÇÖZÜÜ DOĞRULUK TLOSU 3 DEN 8 E KOD ÇÖZÜÜ DEVRESİ 4
ÖRNEK: F (,,)= Σ (0,,3,5,6) FONKSİYONUNU GERÇEKLEYİNİZ DEODER Q Q Q 3 Q 4 Q 5 Q 6 Q 7 SORU: İR TM TOPLYIIYI, İR KOD ÇÖZÜÜ VE İKİ VEY KPISI İLE GERÇEKLEYİN. Q0 Q Q S DEODER Q3 Q4 Q5 Q6 Q7 I I DEODER Q Q I N- Q M- Q7 Q6 Q5 Q4 Q3 Q Q Q0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3 DEN 8 E KOD ÇÖZÜÜ (KTİF 0 ÇIKIŞ) DOĞRULUK TLOSU 5
4 basamak sayı d3 d d d0 7 segment display ile 4 basamak görüntüleme için zaman çoğullama işlemi blok diyagramı Kontrol devresi 7 segment Kod çözücü a b c d e f g d3 d d d0 ra saklayıcı Q3 I0 Decoder Q GND GND GND GND I Q Q0 ENODER (KODLYII): N DET GİRİŞİ N DET ÇIKIŞI OLN KOMİNSYONEL DEVREDİR. I I ENODER Q Q I N- Q M- I7 I6 I5 I4 I3 I I I0 Q Q Q0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Q=I7 + I6 + I5 + I4 Q=I + I3 + I6 + I7 Q0=I + I3 + I5 + I7 8 DEN 3 E KODLYII DOĞRULUK TLOSU 6
HERHNGİ İR GİRİŞ KTİF OLMDIĞIND VE İRDEN FZL GİRİŞ DURUMUNU LDIĞIND ÖNELİK KODLYIISI OLRK DÜŞÜNÜLMELİDİR. D3 D D D0 Q Q0 V 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 4 DEN E ÖNELİK KODLYII DOĞRULUK TLOSU D3 D3 D3 D3 D D D D D D D D D D D0 Q=D3 + D D0 D0 D0 D0 D0 Q0=D3 + D D MULTIPLEER (VERİ SEÇİİ): N DET GİRİŞİ N DET SEÇİM UU, DET ÇIKIŞI OLN KOMİNSYONEL DEVREDİR. I I MULTIPLEER I I..... I N- I N- SM- S S S0 SM- S S S0 I MU I I 3 S S0 Q0 0 0 I0 0 I 0 I I3 S S0 4 GİRİŞLİ MU 7
I0 I I I3 S S0 4 TEN E VERİ SEÇİİ ÜYÜK OYUTT VERİ SEÇİİLER, KÜÇÜK OYUTLU VERİ SEÇİİLERİN UYGUN ŞEKİLDE ĞLNMSI İLE ELDE EDİLEİLİRLER. ÖRNEK: 8: veri seçici iki adet 4: ve bir adet : veri seçiciler kullanılarak gerçekleştirilecektir. ÖRNEK: 8: veri seçici bir adet 4: ve dört adet : veri seçiciler kullanılarak gerçekleştirilecektir. I0 I I I3 I4 I5 I6 I7 4: 4: : I0 I I I3 I4 I5 I6 I7 : : : : 4: s s0 s s0 s s 8
ÖRNEK: F (,,)= Σ (0,,3,5,6) FONKSİYONUNU 3 SEÇİM UÇLU MU KULLNRK GERÇEKLEYİNİZ. Vcc I I I 3 I 4 I 5 I 6 I 7 MU S S S0 GND ÖRNEK: F (,,)= Σ (0,,3,5,6) FONKSİYONUNU SEÇİM UÇLU MU KULLNRK GERÇEKLEYİNİZ. ÇÖZÜM: VE SEÇİM UUND KULLNILSIN. GİRİŞ YE ĞIMLI OLKTIR. I0 I I I3 0 0 0 I MU I Q I 3 S S0 9
SORU: F (,,,D)= Σ (0,,3,5,6,8,,3,4,5) FONKSİYONUNU SEÇİM UÇLU MU KULLNRK GERÇEKLEYİNİZ. PROGRMLNİLİR LOJİK DİZİ (PL) n giriş nxk sigorta nxk sigorta k adet çarpım terimi (VE kapısı) k x m sigorta m adet toplam terimi (VEY kapısı) m sigorta PL LOK DİYGRMI 3 F F 3 GİRİŞ, 3 ÇRPIM TERMİ, ÇIKIŞLI İR PL 0
ÖRNEK : VERİLEN FONKSİYONLRI PL İLE GERÇEKLEYİN F= + F= + ÇRPIM GİRİŞLER ÇIKIŞLR TERİMİ F F 0 -- -- T:TRUE :OMPLEMENT -- 3 -- -- T T T/ 3 F F ÖRNEK : VERİLEN FONKSİYONLRI 3 GİRİŞLİ, 4 ÇRPIM TERİMLİ, ÇIKIŞLI İR PL İLE GERÇEKLEYİN F=( + + ) F= + + ÇRPIM GİRİŞLER ÇIKIŞLR TERİMİ F F -- 0 0 -- 0 3 0 0 -- -- 4 -- T T/ PL İÇİN PROGRM TLOSU
PROGRMLNİLİR DİZİ LOJİĞİ (PL) 3 4 5 6 7 8 9 0 I I 3 4 5 6 F F I3 I4 7 8 9 0 F3 F4 4 GİRİŞLİ, 4 ÇIKIŞLI VE 3 GENİŞLİKLİ VE-VEY KPISINDN OLUŞN PL W (,,,D)= + D (,,,D)= + D Y(,,,D)= + D + D Z (,,,D)= + D + D + D = W + D + D D D W W 3 F 4 5 6 F 7 8 9 F3 D 0 F4
ÇRPIM VE GİRİŞLERİ TERİMLERİ D W ÇIKIŞLR 0 - - W= + D 0 0 0-3 - - - - - 4 - - - - = + D 5 - - 6 - - - - - 7 0 - - - Y= + D + D 8 - - - 9-0 - 0-0 - - - - Z=W + D + D - 0 0-0 0 0 - PL PROGRMLM TLOSU 3