ÇEVRESEL FAKTÖRLERİN ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN BAŞARI DÜZEYİNE ETKİLERİ Renan ŞEKER 1 Derya ÇINAR 2 Abdulkadir ÖZKAYA 1



Benzer belgeler
ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN BAŞARILARI ÜZERİNE ETKİ EDEN BAZI FAKTÖRLERİN ARAŞTIRILMASI (MUĞLA ÜNİVERSİTESİ İ.İ.B.F ÖRNEĞİ) ÖZET ABSTRACT

TEMEL EĞİTİMDEN ORTAÖĞRETİME GEÇİŞ ORTAK SINAV BAŞARISININ ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

The Study of Relationship Between the Variables Influencing The Success of the Students of Music Educational Department

Üniversite Öğrencilerinin Akademik Başarılarını Etkileyen Faktörler Bahman Alp RENÇBER 1

OKUMA ALIŞKANLIKLARI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA: ANKARA ÜNİVERSİTESİ KALECİK MESLEK YÜKSEKOKULU ÖRNEĞİ

SAKARYA ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ DÖRDÜNCÜ SINIF ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE KARŞI TUTUMLARI

TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANKARA ÜNİVERSİTESİ ÖĞRENCİ BİLGİ ANKETİ SORULARINA VERİLEN YANITLARIN DAĞILIMI Eğitim-Öğretim Yılı

FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ FEN BRANŞLARINA KARŞI TUTUMLARININ İNCELENMESİ

daha çok göz önünde bulundurulabilir. Öğrencilerin dile karşı daha olumlu bir tutum geliştirmeleri ve daha homojen gruplar ile dersler yürütülebilir.

KUYUMCULUK VE TAKI TASARIMI PROGRAMI ÖĞRENCĐLERĐNĐN OKULDAN BEKLENTĐLERĐ VE MESLEKĐ GELECEKLERĐNĐN DEĞERLENDĐRĐLMESĐ

Sınavlı ve Sınavsız Geçiş İçin Akademik Bir Karşılaştırma

ÇANAKKALE TİCARET VE SANAYİ ODASI BURS İSTEK FORMU

Beden eğitimi öğretmen adaylarının okul deneyimi dersine yönelik tutumlarının incelenmesi

KAMU PERSONELÝ SEÇME SINAVI PUANLARI ÝLE LÝSANS DÝPLOMA NOTU ARASINDAKÝ ÝLÝÞKÝLERÝN ÇEÞÝTLÝ DEÐÝÞKENLERE GÖRE ÝNCELENMESÝ *

Eğitim Öğretim Yılı Bölüme Yeni Gelen Öğrencileri Değerlendirme Anketi (Hemşirelik Bölümü) İncelenen Veri Sayı Yüzde (%)

ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ BEDEN EĞİTİMİ ve SPOR BÖLÜMÜ ÖĞRENCİLERİNİN ÖSS ve ÖZEL YETENEK SINAVI PUANLARINA GÖRE GENEL AKADEMİK BAŞARILARI

NECATİBEY EĞİTİM FAKÜLTESİ SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMENİ ADAYLARININ PROFİLİ

İLKÖĞRETİM OKULLARI ÖĞRETMEN ADAYLARININ KPSS DEKİ BAŞARI DÜZEYLERİNİN BAZI DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ (KASTAMONU İLİ ÖRNEĞİ)

SINIF ÖĞRETMENLİĞİ BÖLÜMÜ ÖĞRENCİLERİNİN MATEMATİĞE YÖNELİK TUTUMLARININ ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ

SAĞLIK HİZMETLERİ MESLEKİ EĞİTİMİNDE SINAVSIZ GEÇİŞ SORUN MU? *

N.E.Ü. A.K.E.F. MÜZİK EĞİTİMİ ANABİLİM DALI ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE İLİŞKİN TUTUMLARI

KÜLTÜREL MUHİTİN ÖĞRENCİ BAŞARISINA ETKİSİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Proje Ekibi. Hacettepe Üniversitesi Öğrencilerinin Akademik Başarılarını Etkileyen Faktörler. Amaç

İlköğretim Matematik Öğretmeni Adaylarının Meslek Olarak Öğretmenliği

2017-LİSANS YERLEŞTİRME SINAVLARI (2017-LYS) SONUÇLARI

TÜRKİYE DE MADEN MÜHENDİSLİĞİ ÖĞRENCİ PROFİLİ ARAŞTIRMASI

Üniversitelerde Temel Bilişim Eğitimi Nereye Gidiyor? : Analizi

BURDUR İLİNDE SPORA KATILIMIN SOSYO EKONOMİK BOYUTUNUN ARAŞTIRILMASI

KOLOĞLU HOLDİNG A.Ş. tarafından eğitim- öğretim yılında üniversite öğrencilerine burs verilecektir.

BİR ÜNİVERSİTE İÇİN ÖĞRENCİ BAŞARISININ İSTATİSTİKSEL ANALİZİ

BUCA EĞİTİM FAKÜLTESİ FEN BİLGİSİ VE SINIF ÖĞRETMENLİĞİ BÖLÜMÜ ÖĞRENCİLERİNİN ÇOKLU ZEKA KURAMINA DAYALI PROFİLLERİ

MYO-ÖS Ulusal Meslek Yüksekokulları Öğrenci Sempozyumu EKĐM 2010-DÜZCE

Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Kişisel ve Mesleki Gelişim Yeterlilikleri Hakkındaki Görüşleri. Merve Güçlü

ÖNLİSANS DÜZEYİNDEKİ BÜRO YÖNETİMİ PROGRAMLARININ ÖĞRENCİ BEKLENTİLERİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

T.C. İSTANBUL AYDIN ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ BİREYSEL DEĞERLER İLE GİRİŞİMCİLİK EĞİLİMİ İLİŞKİSİ: İSTANBUL İLİNDE BİR ARAŞTIRMA

MUSTAFA KEMAL ÜNİVERSİTESİ ANTAKYA MESLEK YÜKSEKOKULU MÜLKİYET KORUMA VE GÜVENLİK BÖLÜMÜ ÖĞRENCİ PROFİLİ

MARMARA COĞRAFYA DERGİSİ SAYI: 19, OCAK , S İSTANBUL ISSN: Copyright

ÖĞRETMEN ADAYLARININ PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİ

ÖĞRETMENLERE GÖRE MESLEK LİSESİ ÖĞRENCİLERİNİN REHBERLİK GEREKSİNİMLERİ

İngilizce Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları 1. İngilizce Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları

Sosyal Bilgiler Eğitimi Öğrencilerinin Sosyo-Ekonomik Durumlarının Atılganlık Durumlarına Etkisi. Yrd. Doç. Dr. Saadet TEKİN.

ÖRNEK BULGULAR. Tablo 1: Tanımlayıcı özelliklerin dağılımı

İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Mezunları Derneği (İFMED) Meslek Lisesi Eğitim Araştırması

Bölüme Yeni Gelen Öğrencileri Değerlendirme Anketi-2017 (Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Bölümü)

İLKÖĞRETİM SINIF ÖĞRETMENLİĞİ, FEN BİLGİSİ VE MATEMATİK ÖĞRETMEN ADAYLARININ FEN BİLGİSİ ÖĞRETİMİNE YÖNELİK TUTUMLARI

T.C. Niğde Üniversitesi

EĞİTİM FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRETMENLİK MESLEK BİLGİSİ DERSLERİNE YÖNELİK TUTUMLARI Filiz ÇETİN 1

NASIL BİR BELEDİYE BAŞKANI?

ÖZLÜCE ORTAOKULU EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI TÜBİTAK 4006 BİLİM FUARI PROJESİ İNEBOLU GENELİ ORTAÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİ OKUMA ALIŞKANLIĞI ANKETİ

SPOR BİLİMLERİ FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNİN BİLGİ OKUR- YAZARLIĞI DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ

2014-LİSANS YERLEŞTİRME SINAVLARI (2014-LYS) SONUÇLARI. 27 Haziran 2014

Eğitim Fakültesi Dergisi. Endüstri Meslek Lisesi Öğrencilerinin Yetenek İlgi ve Değerleri İle Okudukları Bölümler Arasındaki İlişki

2. En başarılı olduğunuzu düşündüğünüz dersler hangileri? 3. En başarısız olduğunuzu düşündüğünüz dersler hangileri?...

FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ MEZUN OLDUKLARI LİSE TÜRLERİNİN VE CİNSİYETLERİNİN TEMEL FİZİK ALAN BİLGİLERİ ÜZERİNE ETKİSİ

Akademik ve Mesleki Özgeçmiş

KALKINMANIN SÜREKLİLİĞİ KALİTELİ BEŞERİ SERMAYE İLE MÜMKÜN

Beykoz İlçesi Üniversiteye Giriş Analiz Çalışması (2012, 2013 ve 2014 Yılları)

ENDÜSTRİ MESLEK LİSESİ VE TEKNİK LİSE ÖĞRENCİLERİNİN ÖSS BAŞARISINDAKİ DÜŞÜŞ NEDENLERİ

MESLEK NEDİR? Meslek, bir kişinin hayatını kazanmak geçimini sağlamak için yaptığı iş olarak tanımlanmaktadır.

ÖZET Yüksek Lisans Tezi İlköğretim II. Kademe Öğrenci Korkuları: Akademik Başarıya Etkisi. Burhan ÇELEBİ

BÖLÜM 5 SONUÇ VE ÖNERİLER. Bu bölümde araştırmanın bulgularına dayalı olarak ulaşılan sonuçlara ve geliştirilen önerilere yer verilmiştir.

Bölge Uzmanı Nihai Form

Hemşirelerin Hasta Hakları Konusunda Bilgi Düzeylerinin Değerlendirilmesi

MESLEK YÜKSEKOKULLARINA SINAVLI VE SINAVSIZ GEÇİŞ SİSTEMİ İLE YERLEŞEN ÖĞRENCİLERİN PERFORMANSLARININ KARŞILAŞTIRILMASI

Fizik Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumlarının Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi 1

Renan ŞEKER, Dündar YENER, A. Kadir ÖZKAYA Selçuk Üniversitesi Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü, Fen Bilgisi Eğitimi ABD, KONYA

ORTAÖĞRETİME ÖĞRETMEN YETİŞTİRMEDE "MESLEK BİLGİSİ" BAKIMINDAN FEN-EDEBİYAT VE EĞİTİM FAKÜLTELERİNİN ETKİLİLİĞİ

FEN, MATEMATİK ALANLARINDAN MEZUN VE 2013 KPSS'YE KATILAN ADAYLARIN BAŞARI DURUMLARININ KARŞILAŞTIRILMASI

ANADOLU GÜZEL SANATLAR LİSELERİPİYANO DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMINDA YER ALAN HEDEF DAVRANIŞLARIN KAZANILMA DURUMLARI

Öğretmen Adaylarının İnternet Kullanımı

ORTAÖĞRETİM FİZİK DERSLERİNDE DENEYLERİN ÖĞRENME ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

ENDÜSTRİ MESLEK LİSESİ VE TEKNİK LİSE ÖĞRENCİLERİNİN ÖSS BAŞARISINDAKİ DÜŞÜŞ NEDENLERİ

Prof. Dr. Serap NAZLI

2015-LİSANS YERLEŞTİRME SINAVLARI (2015-LYS) SONUÇLARI. 30 Haziran 2015

Dershane Algısı Araştırması Mayıs 2012

ANKARA ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI GÜZ YARIYILI LİSANSÜSTÜ KONTENJANLARI VE BAŞVURU KOŞULLARI

C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi Mayıs 2009 Cilt: 33 No:

SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ BONA YAPMA BECERİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

T.C. İZMİR KÂTİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ÖĞRENCİ DANIŞMANLIĞI YÖNERGESİ

ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR DERSİNE İLİŞKİN DEĞERLERİNİN İNCELENMESİ

Anket Çalışmasına Katılanların Yarısı Sınava İlk Kez Girmişlerdir

- TERCİHLERDE ROL OYNAYAN BİRİNCİ FAKTÖR: İSTİHDAM İMKANLARI

Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin Mezun Oldukları Lise Türünün ve Öğretim Şeklinin Muhasebe-Finans Derslerindeki Başarıya Etkisi

ÇALIŞAN ve ÖĞRENCİ MEMNUNİYETİ ARAŞTIRMASI SONUÇLARI

Sayı 6 Haziran BİLGİ TEKNOLOJİLERİNDEN YARARLANMA DÜZEYLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA: HATAY İLİ ÖRNEĞİ Fikriye KANATLI 1 Sinan SCHREGLMAN 2 ÖZET

Paydaşlarına Göre İMAM-HATİP ORTAOKULLARINDA DİN EĞİTİMİ

Ali Haydar Doğu, Ercüment Yılmaz

Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi Journal of Research in Education and Teaching Kasım 2017 Cilt: 6 Sayı: 4 ISSN:

ÇALIŞAN ve ÖĞRENCİ MEMNUNİYETİ ARAŞTIRMASI SONUÇLARI

4.Meslek Yüksekokulları ve Açıköğretim Ön Lisans Programları Mezunlarının Lisans Öğrenimine Devamları Hakkında Yönetmelik

MEHMET AKİF ERSOY ÜNİVERSİTESİ ÇİFT VEYA ORTAK DİPLOMAYA YÖNELİK ULUSLARARASI ORTAK LİSANSÜSTÜ EĞİTİM VE ÖĞRETİM PROGRAMLARI YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM

TÜRK EĞİTİM SİSTEMİNİN GENEL YAPISI

Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü ÇİN HALK CUMHURİYETİ. HAZIRLAYAN: Dr. Recep ALTIN

2011 LİSANS YERLEŞTİRME SINAVLARI (2011 LYS) SONUÇLARI

ÖZEL ŞİŞLİ TERAKKİ LİSESİ ÖZEL ŞİŞLİ TERAKKİ TEPEÖREN ANADOLU LİSESİ ÖZEL ŞİŞLİ TERAKKİ FEN LİSESİ BAŞARI BURSU YÖNETMELİĞİ

M.Ü Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi Yıl: 1995, Sayı : 7 Sayfa : ÖĞRETMEN ADAYLARININ BĠLGĠSAYAR TUTUMLARI. Dr.

KAZANAN ADAYLARIN KESİN KAYITLARI

YATAY GEÇĠġ BAġVURUSU ĠÇĠN GEREKLĠ BELGELER

ÇANKIRI KARATEKİN ÜNİVERSİTESİ MESLEK YÜKSEK OKULU YENİ KAYIT OLAN ÖĞRENCİLERE YÖNELİK MEMNUNİYET ANKET SONUÇLARI. Kasım-Aralık 2010, Çankırı

Transkript:

XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 6-9 Temmuz 2004 İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Malatya ÇEVRESEL FAKTÖRLERİN ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN BAŞARI DÜZEYİNE ETKİLERİ Renan ŞEKER 1 Derya ÇINAR 2 Abdulkadir ÖZKAYA 1 1 Selçuk Üniversitesi Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü Fen Bilgisi Eğitimi Anabilim Dalı 42090-KONYA 2 Selçuk Üniversitesi Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü Sınıf Öğretmenliği Anabilim Dalı 42090-KONYA rseker@selcuk.edu.tr deryacinar@selcuk.edu.tr kayakadir@selcuk.edu.tr Üniversite öğrencilerinin başarıları üzerine çevresel faktörlerin etkilerini belirlemek amacıyla yapılan bu araştırmanın evrenini Selçuk Üniversitesi Eğitim Fakültesi Fen Bilgisi Eğitimi Anabilim Dalı öğrencileri, örneklemini ise 2002 ve 2003 yılı mezun olan 255 öğrenci (Normal ve II. Öğretim) oluşturmuştur. Öğrencilerin profillerini belirlemek amacıyla hazırlanan ve 32 sorudan oluşan anket öğrencilere uygulanmıştır. Anketlere verilen cevaplar SPSS paket programından yararlanılarak değerlendirilmiş ve sonuçlar öğrencilerin transkript ortalamalarıyla karşılaştırılmıştır. Araştırma sonucunda kız öğrencilerin erkek öğrencilerden; Normal öğretimde okuyanların II. Öğretimde okuyanlardan önemli (P<0.001) düzeyde daha başarılı oldukları belirlenmiştir. Mezun olunan lisenin türü başarı üzerine etkili olurken, lisedeki bölümün bir etkisinin olmadığı görülmüştür. Düzenli çalışma alışkanlığı olan öğrencilerin mezuniyet dereceleri, olmayanlara göre daha yüksek çıkmıştır. Arkadaş çevresi ve kalınan yerden memnun olma da başarı üzerine etkili bulunmuştur (p<0.05). Buna karşın ailenin eğitim durumu, gelir düzeyi, kardeş sayısı, Üniversitede okurken kalınan yer gibi öğrenci profillerinin başarı üzerine etkilerinin olmadığı tespit edilmiştir Anahtar Kelimeler: Çevresel Faktörler, Başarı düzeyi, Fen Eğitimi EFFECTS OF ENVIRONMETAL FACTORS ON THE SUCCESS RATE OF UNIVERSITY STUDENTS This study consisted of 255 day times groups and evening times groups at the department of education graduated at the year of 2002-2003 from the University of Selcuk, a query was carried out with 32 questions in order to find out the effects of environmental factors on the success rate. The given answers were analyzed using the SPSS programs by comparing to the students transcripts. Female gender and day times groups were more successful than male gender and evening times groups students, respectively (p<0.001). Although the type of the high school was considered to be important on the success rate, the branch factor that was chosen by the students was not. The students that have a regular study habit were more successful than others. It was found that the education level, income and number of child of the family; accommodation and friend relations were not effective on the success rate. Key Words: Environmental factors, success rate, science education GİRİŞ

Üniversite eğitimi bireylerin eğitim aşamalarından biridir ve onların daha sonraki hayatlarına yön vermeleri açısından çok önemlidir. Bu nedenle üniversite öğrencilerinin başarılı olmaları için onlara yardımcı olunmalıdır. Bunu yapabilmek için de onların başarılarını etkileyen faktörlerin bilinmesi gerekir. Üniversite öğrencilerinin başarısını etkileyen, uyum, barınma, arkadaş çevresi, ekonomik şartlar, ilk ve orta öğretim yıllarında kazanılan alışkanlıklar, aile desteği, okudukları fakültelerde görev yapan öğretim üye ve yardımcılarının tutumları gibi, bir çok çevresel faktör vardır. Öğrencinin başarılı olabilmesi için bu faktörlerden olumsuz yönde etkilenmemesi gereklidir. Alkan ve Kurt (1998) öğrenmenin, öğrenci ve onu saran çevrenin karşılıklı etkileşimi sonucu oluşacağını ve eğitim ortamının hedefler doğrultusunda düzenlenmesinin zorunlu olduğunu ifade etmişlerdir. Büyükkaragöz ve Çivi (1999) eğitim ortamının, öğrenme-öğretme etkinliklerinde, öğrenmenin daha verimli olmasında önemli bir etken olduğunu, dolayısıyla öğretimin etkili bir şekilde gerçekleşmesinde en önemli öğelerden birinin çevre olduğunu belirtmişlerdir. Öğretimde çevreyi de: öğrencinin öğrenme sırasında fiziksel, zihinsel, duygusal ve toplumsal yönlerden etkileşimde bulunduğu alan ve şartların tümü olarak tanımlamışlardır. Ayrıca öğretimin belirli ve uygun şartlara sahip bir çevrede gerçekleştiğini ve çevre şartlarının uygun olmasının öğretimi daha başarılı ve yeterli, uygun şartların sağlanamamasının da başarısız ve yetersiz kılacağını ifade etmişlerdir. Bozkurt ve ark. (2000) yaptıkları bir araştırmada öğretmen adaylarının fen derslerindeki başarılarını etkileyen faktörleri inceledikleri araştırma sonucunda, mezun olunan lise alan türü ve annenin eğitim durumunun öğrencilerin başarıları üzerine etkili olduğunu belirlemişler ve başarılarının artırılması için kütüphane imkanları, bilgisayarlar ve benzeri kaynakların öğrencilerin kullanımına sunulması gerektiğini ifade etmişlerdir. Ayrıca özellikle kırsal kesimlerde kız çocuklarının okutulmasının engellenmesinin önüne geçilerek kızların okuma oranını artırılmasının sağlanması geleceğin nesillerini yetiştirecek annelerin bilinçli ve eğitimli olmalarını sağlayarak toplumun ilerleyen bilgi çağını yakalamasına katkı sağlayacağını belirtmişlerdir. MATERYAL ve YÖNTEM

Üniversite öğrencilerinin başarıları üzerine çevresel faktörlerin etkilerini belirlemek amacıyla yapılan bu araştırmanın evrenini Selçuk Üniversitesi Eğitim Fakültesi Fen Bilgisi Eğitimi Anabilim Dalı öğrencileri, örneklemini ise 2002 ve 2003 yıllarında mezun olan, 136 sı kız, 119 u erkek ve 130 u normal öğretim de 125 i ise II. öğretim de öğrenim gören, 255 öğrenci oluşturmuştur. Bu öğrencilere, 32 sorudan oluşan anket uygulanmıştır. Uygulanan ankette; öncelikle öğrencilere, cinsiyet, mezun oldukları lisenin türü, bölümü, lisede okurken kalınan yer, dershaneye gitme durumu, lise eğitiminin görüldüğü yer, lise bitirme derecesi gibi lise dönemi ile ilgili sorular yöneltilmiştir. Ayrıca üniversitede okudukları süre içerisinde nerede kaldıkları, kendilerine ait bir çalışma odalarının ve düzenli çalışma alışkanlıklarının olup olmadığı, arkadaş yada arkadaş gruplarının ders çalışmalarını olumsuz yönde etkileyip etkilemediği belirlenmeye çalışılmıştır. Bu sorulara ilave olarak ailelerinin; eğitim düzeyi ve maddi durumu gibi sosyal profilleri ile ilgili sorular da sorulmuştur. Öğrencilerin mezuniyet ortalamaları Selçuk Üniversitesi Bilgi İşlem Dairesinden alınan transkriptlerden elde edilmiştir. Anket sorularına verilen cevapların analizleri SPSS paket programı (SPSS Inc. 1999) ile yapılmış ve değişkenler ile öğrencilerin transkript ortalamaları karşılaştırılmıştır. Farklılıkların önemi aynı istatistik programı aracılığı ile t testi ve anova modeli uygulanarak belirlenmiştir. Anket uygulamaları 2002 ve 2003 yılı Mayıs ve Haziran ayları içerisinden yapılmıştır. SONUÇLAR ve TARTIŞMA Araştırmada öğrencilere uygulanan anketlerin değerlendirilmesi sonucunda elde edilen değişkenlere ait frekans değerleri tablo 1 de verilmiştir. Tablo 1 incelendiğinde; anket uygulanan öğrencilerin %53.3 ünün (136) kız, %46.7 sinin (119) erkek olduğu, % 51.0 i (130) normal öğretim, %49 unun (125) II. öğretimde okuduğu, bu öğrencilerden yarıdan fazlasının (148) klasik lise mezunu olduğu, liselere giriş sınavı (LGS) ile öğrenci alan liseler ile süper lise mezunlarının sayısının (34) eşit, özel liseler ve diğerlerinden (İmam hatip lisesi, meslek liseleri, sağlık lisesi) mezun olanların sayısının sırasıyla 9 ve 29 olduğu görülmektedir. Liselerde okunan bölüm incelendiğinde, bu konuda bilgi veren 245 öğrencinin %93.5 inin sayısal, %3.7 sinin sözel bölüm mezunu olduğu ve öğrencilerin çok büyük bir bölümünün üniversite sınavı öncesinde hazırlık için özel dershanelere devam ettikleri anlaşılmaktadır. Üniversite öğrenimleri esnasında öğrencilerin %35.3 ü ailelerin yanında, %34.5 i öğrenci evinde, %17.3 ü devlet yurdunda, %9.0 u özel yurtlarda ve %3.9 u diğer yerlerde kaldıkları, yarıdan fazlasının kendilerine ait bir çalışma odasının bulunduğu ve iyi bir çalışma ortamına sahip oldukları ortaya konmuştur. Arkadaşlarınız ders çalışmanızı olumsuz yönde etkiliyor mu sorusuna 28 öğrenci evet, 92 öğrenci kısmen ve 135 öğrenci hayır cevabı vermiştir.

Öğrencilerin ağırlıklı olarak orta düzeyde gelire sahip ve genellikle 2-4 çocuklu ailelerin çocukları olduğu, 152 sinin üniversitede okumakta olan bir kardeşinin olmadığı, 78 inin 1, 25 inin de 2 ve ya daha fazla kardeşinin üniversitede okuduğu belirlenmiştir. Öğrenci babalarının %36.1 inin ilkokul, %12.7 sinin ortaokul, %26.6 sının lise, %24.2 sının üniversite mezunu, 1 babanın ise okur-yazar olduğu; annelerin %62.0 sinin ilkokul, %9.4 sinin ortaokul, %12.5 inin lise, %24.2 sinin üniversite mezunu ve %11.0 inin okur-yazar olduğu görülmüştür. Öğrencilerin büyük bir bölümü üniversite hayatları süresince ailelerinden yeterli desteği aldıklarını ve kaldıkları yerden memnun olduklarını (%61.0) ifade etmişlerdir. Ayrıca öğrencilerin % 70.2 sinin üniversitede okudukları süre içerisinde eğitimlerini olumsuz yönde etkileyecek psikolojik olaylar yaşadıkları ortaya çıkmıştır. Lise bitirme dereceleri incelendiğinde öğrencilerin %23.4 ünün pekiyi, %56.4 ünün iyi ve %20.2 sinin orta derece ile mezun oldukları, 4 lük sisteme göre verilen bitirme notu ortalamaları incelendiğinde, 79 öğrencinin 2.5 in altında, 124 ünün 2.5-3.0 arasında, 47 sinin 3.0-3.5 arasında ve 5 inin 3.5 in üzerinde not aldığı tespit edilmiştir. Tablo 1. Ankete katılan öğrencilere ait kişisel bilgilerin dağılımı Değişken Düzey n % Kız 136 53.3 Cinsiyet Erkek 119 46.7 Normal öğretim 130 51.0 Eğitim görülen program II. öğretim 125 49.0.0 Özel lise 9 3.5 Normal lise 148 58.3 Mezun olunan Lisenin Türü LGS ile öğrenci alan liseler 34 13.4 Süper Lise 34 13.4 Diğer (İmam Hatip, Endüstri Meslek, 9 3.5 vs) Toplam 254 100.0 Sayısal 229 93.5 Sözel 10 3.7 Lisede okunan bölüm Sağlık 2 0.8 Teknik 3 1.2 Türkçe-Matematik 1 0.4 Toplam 245 100.0 Evet 201 79.4 Üniversite sınavı öncesi Dershaneye Hayır 32 12.6 Gitme Bir Süre 20 7.9 Toplam 253 100 Aile Yanı 90 35.3 Öğrenci evi 88 34.5 Üniversitede okurken ikamet Devlet Yurdu 44 17.3 edilen yer Özel yurt 23 9.0 Diğer 10 3.9.0 Evet 130 51.2 Çalışma odası varlığı Hayır 124 48.8

Toplam 254 100.0 Çok iyi 39 15.3 İyi 129 50.6 Ders çalışma ortamı Orta 73 28.6 Kötü 14 5.5.0 Evet 40 15.7 Düzenli Çalışma Alışkanlığı Hayır 89 34.9 Kısmen 126 49.4.0 Evet 28 11.0 Arkadaşların ders çalışmaya Hayır 135 52.9 olumsuz etkisi var mı Kısmen 92 36.1.0 Tablo 1 in devamı Değişken Düzey n % Çok iyi 3 1.2 İyi 96 38.1 Ailelerin gelir düzeyi Orta 144 57.1 Kötü 9 3.6 Toplam 252 100 24 milyar ve üzeri 35 14,1 10-24 milyar arası 95 38,3 Ailelerin yıllık ortalama gelirleri 5-10 milyar 67 27,0 5 milyarın altında 51 20,6 Toplam 248 100 Kardeş yok 3 1.2 1 kardeş 71 27.8 2 kardeş 82 32.2 Kardeş Sayısı 3 kardeş 49 19.2 4 kardeş 27 10.6 5 kardeş ve üzeri 23 9.1 Okuyan yok 152 59.6 Kendisi ile aynı anda üniversitede 1 kardeş 78 30.6 Okuyan kardeş sayısı 2 kardeş ve üzeri 25 9.8 İlk okul 91 36.1 Orta okul 32 12.7 Babanın öğrenim durumu Lise 67 26.6 Üniversite 61 24.2 Okur yazar 1 0.4 Toplam 252 100 İlk okul 158 62.0

Orta okul 24 9.4 Annenin öğrenim durumu Lise 32 12.5 Üniversite 13 5.1 Okur yazar 28 11.0 Çok iyi 133 52.2 İyi 79 31.0 Üniversitede okurken Orta 35 13.7 Ailenin desteği nasıldı Kötü 4 1.6 Olmadı 4 1.6 Tablo 1 in devamı Değişken Düzey n % Üniversite okurken Evet 155 61.0 kaldığınız yerden Kısmen 84 33.1 memnun oldunuz mu Hayır 15 5.9 Üniversitede okuduğunuz süre Evet 74 29 içerisinde eğitiminizi etkileyecek Kısmen 100 41.2 psikolojik olaylar yaşadınız mı Hayır 76 29.8 Pek iyi 59 23.4 Lise bitirme dereceniz İyi 142 56.4 Orta 51 20.2 Toplam 252 100 2.5 in altı 79 31.0 2.5-3.5 arası 124 48.6 Mezuniyet not ortalaması 3.0-3.5 arası 47 18.4 3.5 ve üzeri 5 2.0.0 Öğrencilerin bitirme notları ile anket sorularına verdikleri cevaplar karşılaştırılarak başarı üzerine istatistiksel açıdan önemli olacak düzeyde etki yapan değişkenler ve karşılaştırma sonuçları tablo 2 de verilmiştir. Yapılan karşılaştırmalarda kız öğrencilerin erkek öğrencilerden, normal öğretimde okuyan

öğrencilerin de II. öğretimde okuyanlardan daha başarılı oldukları görülmüştür (p<0.001). Normal öğretim öğrencilerinin daha başarılı olmalarının sebebi öğrenci seçme sınavından (ÖSS) daha yüksek puan alan dilimde yer almaları olabilir. Çünkü öğrenciler öncelikli olarak normal öğretimi tercih etmekte ve bu programlara yerleştirilen öğrencilerin ÖSS puanı daha yüksek olmaktadır. Bunun sonucu olarak normal öğretimden mezun olan öğrencilerin II. öğretimden mezun olanlara göre daha başarılı olmaları doğaldır. Bir diğer sebep ise normal öğretimde okuyan öğrencilerin II.öğretimde okuyanlara nazaran günlük hayatlarında daha düzenli olmaları (uyku düzeni, beslenme alışkanlıkları, okula gidiş geliş saatleri vb) olabilir. Süper Liseden mezun olan öğrencilerin 2,929 olan bitirme notu ortalamaları özel liselerden mezun olanlar (ortalama 2,783) dışında diğer liselerden mezun olanlardan daha yüksek bulunmuştur. Özel lise, klasik lise ve diğer liselerden mezun olanların bitirme notu ortalamaları bir birine benzer, LGS ile öğrenci alan liselerden mezun olan öğrencilerin ortalamaları diğerlerinden daha düşük çıkmış ve farklılıklar istatistiksel olarak farklı bulunmuştur (P<0,001). LGS ile öğrenci alan liseleri bitirdiğini belirten öğrencilerin başarılarının düşük olması manidar bulunmuştur. Yapılan incelemede bu öğrencilerin Fen Bilgisi Öğretmenliği programını son sıralarda tercih ettikleri görülmüş ve bunun başarılarını olumsuz yönde etkilediği sonucuna varılmıştır. Bu liselerden gelen öğrencilerin arkadaş gruplarının daha yüksek ÖSS puanı ile öğrenci alan üniversiteleri kazanmaları; onların motivasyonlarını olumsuz yönde etkilemiş olabilir. Mezun olunan lise türünün aksine lisede okunan bölümün başarı üzerine herhangi bir etkisinin olmadığı ortaya konmuştur. Tablo 2. Öğrencilerin başarı düzeylerine önemli düzeyde etki eden değişkenler ve istatistik analiz sonuçları. Değişken Öğrenci sayısı Mezuniyet ortalamaları ve standart sapmalar Genel 255 2.715 ± 0.021 - Önem Cinsiyet Kız 136 2.785 ± 0.030 a p <0.001 Erkek 119 2.636 ± 0.027 b Mezun olunan Normal Öğretim 130 2.785 ± 0.030 a p<0.001 Program II. Öğretim 125 2.643 ± 0.027 b Özel 9 2.783 ± 0.142 ab Mezun olunan Klasik 148 2.709 ± 0.026 bc Lise LGS ile kazanılan 34 2.578 ± 0.046 c p<0.001 Türü Süper Lise 34 2.929 ± 0.061 a Diğer (meslek vs) 29 2.630 ± 0.053 bc Düzenli çalışma Evet 40 2.883 ± 0.052 a Alışkanlığı Kısmen 126 2.733 ± 0.032 b p<0.001 var mı Hayır 89 2.614 ± 0.028 c Arkadaşların ders Evet 28 2.651 ± 0.065 b

ders çalışmaya Kısmen 92 2.640 ± 0.029 b p<0.01 olumsuz etkisi var mı Hayır 135 2.800 ± 0.031 a Üniversite okurken Evet 155 2.748 ± 0.029 a kaldığınız yerden Kısmen 84 2.686 ± 0.057 ab p<0.05 memnun oldunuz mu Hayır 15 2.552 ± 0.030 b Pekiyi 59 2.838 ± 0.048 a Lise bitirme derecesi İyi 142 2.695 ± 0.025 b p<0.01 Orta 51 2.624 ± 0.042 b Tablo 2 incelendiğinde, düzenli çalışmanın beklenildiği gibi öğrencilerin başarılarını önemli ölçüde artırdığı görülmektedir. Tablo incelendiğinde, düzenli çalışma alışkanlığınız var mı sorusuna evet diyen öğrencilerin ortalamalarının 2.883, kısmen diyenlerin ortalamalarının 2.733, hayır diyenlerin ortalamalarının ise 2.614 olarak gerçekleştiği ve her üçü arasında farklılığın önemli (p<0.001) olduğu görülecektir. Arkadaşlarınızın ders çalışmanıza olumsuz etkisi var mı sorusuna evet ve kısmen cevabı veren öğrencilerin ortalamaları hayır cevabı veren öğrencilerden önemli düzeyde (p<0.01) düşük bulunmuştur. Diğer taraftan üniversitede okurken kalınan yerden memnun olmanın da başarı üzerine olumlu etki yaptığı, kaldığı yerden memnun olan öğrencilerin, olmayanlara göre önemli düzeyde (p<0.05) yüksek ortalama ile mezun oldukları görülmüştür. Öğrencilerin lise bitirme dereceleri de başarı üzerinde etkili olmuştur. Liseyi pekiyi derece ile bitiren öğrencilerin not ortalamaları birbirine benzer ortalamaya sahip iyi ve orta derece ile mezun olanlardan daha yüksek bulunmuştur (p<0.01). Bu sonuç lisede edinilen çalışma disiplininin üniversite hayatında da devam ettiğini göstermektedir. Yapılan diğer karşılaştırmalarda; üniversite sınavı öncesinde dershaneye gitme, üniversite okurken ikamet edilen yer, çalışma odası varlığı, ders çalışma ortamı, ailenin gelir düzeyi, kardeş sayısı, üniversitede okuyan kardeşin varlığı, babanın öğrenim durumu, annenin öğrenim durumu, üniversitede okurken ailenin verdiği destek ve üniversite öğrenimi süresince eğitimi olumsuz yönde etkileyen psikolojik olaylar yaşanması gibi değişkenlerin başarı üzerine önemli (p>0.05) bir etkisinin olmadığı belirlenmiştir. ÖNERİLER Değerlendirme sonucunda kız öğrencilerin kazanmış oldukları çalışma alışkanlığı ve düzenli olmak gibi özelliklerin erkek öğrencilere de kazandırılması gerekir. Eğitimi bir bütün olarak ele alarak ilkokuldan üniversiteye kadar fırsat eşitli sağlanmalıdır. Ülkenin geleceğini temsil eden öğrencilerimizin daha başarılı olmaları için; onların fiziksel ve ruhsal ihtiyaçlarının karşılanmasına daha fazla önem verilmelidir. En kötü program programsızlıktan daha iyidir diyerek öğrencilere programlı ve düzenli ders çalışma alışkanlıkları kazandırılmalıdır. Ailelerin temel eğitimden başlayarak öğrencilere bu yetilerin kazandırılmasında yardımcı olmaları gerekir.

Araştırmanın sonucunda öğrencilerin lise bitirme dereceleri ile lisans bitirme derecelerinin paralellik gösterdiği görülmüştür. Buna göre; üniversitedeki eğitim veriminin artırılabilmesi için lisedeki veriminde artırılması gerekir. Öğretmenlik mesleği öğrencilere sevdirilmelidir. Bunun için LGS ile öğrenci alan liselerin danışmanlık hizmetlerinde arkadaşlarına göre daha düşük puanla okullara giden öğrencilerin de iyi bölümleri kazandıkları hissi verilmelidir. Çok isteksiz olan öğrencilerin bu bölümleri tercih etmelerinin önüne geçilmelidir. Çocuk coğunlukla ilkokula kadar ailesinin, ilkokuldan sonra ise arkadaşlarının etkisi altındadır. Bu etkisinin olumlu yönde olması için bütün olarak öğrencilerin çalışma ortamına itilmesi (bilimsel araştırma projeleri hazırlama, bunları yürütme ve uygulama vb) sağlanmalıdır. Okul dışında da öğrencileri bu tür faydalı işlere koşacak faaliyetler düzenlenmelidir. Ayrıca aileler çocuklarının arkadaş seçiminde dikkatli olmaları hususunda uyarılmalıdır. KAYNAKLAR Alkan, C. ve Kurt, M. (1998) Özel öğretim yöntemleri; disiplinlerin öğretim teknolojisi. Anı yayıncılık- ANKARA Bozkurt, A.İ., Gürçay, D., Kaptan, F., Berberoğlu, G. (2000) Öğretmen adaylarının fen derslerindeki başarılarını etkileyen faktörler. IV. Fen Bilimleri Eğitimi Kongresi. 6-8 Eylül-2000 Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Beytepe-ANKARA. Bildiriler Kitabı. 197-200. Büyükkaragöz, S.S. ve Çivi, C. (1999) Genel öğretim metodları; öğretimde planlama ve uygulama. Beta basım dağıtım A.Ş. İSTANBUL. SPSS for Windows (1999), release 10.0.1, standart version, copyright@spss Inc.