Dimensions Of Women Academicians' Attitudes Towards Glass Ceiling Syndrome

Benzer belgeler
Reviewing the Glass Ceiling Syndrome Perception of Academicians with Exploratory Factor Analysis: An Application on ESOGU Academicians

daha çok göz önünde bulundurulabilir. Öğrencilerin dile karşı daha olumlu bir tutum geliştirmeleri ve daha homojen gruplar ile dersler yürütülebilir.

Dimension Of Consumers Attitudes Towards Online Shopping

KADIN YÖNETİCİLER VE CAM TAVAN SENDROMU ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Proje Adı: Türkiye Akademisinde Toplumsal Cinsiyet Algısı ve Yansımaları. Araştırma Şirketi Araştırma Veren Veri Toplama Firması

Çocuklara Yabancı Dil Öğretiminin Duyuşsal Hedefleri Ölçeği


İlköğretim Matematik Öğretmeni Adaylarının Meslek Olarak Öğretmenliği

İŞSİZ BİREYLERİN KREDİ KARTLARINA İLİŞKİN TUTUM VE DAVRANIŞLARININ YAPISAL EŞİTLİK MODELİYLE İNCELENMESİ: ESKİŞEHİR ÖRNEĞİ

T.C. İSTANBUL AYDIN ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ BİREYSEL DEĞERLER İLE GİRİŞİMCİLİK EĞİLİMİ İLİŞKİSİ: İSTANBUL İLİNDE BİR ARAŞTIRMA

Siirt Üniversitesi Eğitim Fakültesi. Halil Coşkun ÇELİK

Korelasyon, Korelasyon Türleri ve Regresyon

The Study of Relationship Between the Variables Influencing The Success of the Students of Music Educational Department

Kredi Kartı Tutum Ölçeği Üzerine Bir Yapısal Eşitlik Modeli Uygulaması

2001 ve 2008 Yılında Oluşan Krizlerin Faktör Analizi ile Açıklanması

Available online at

ÖĞRETMEN ADAYLARININ PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİ

İdari Bilimler Fakültesi Öğrencilerinin İstatistik Öğrenme Stillerinin Boyutlandırılmasında Bir Açıklayıcı ve Doğrulayıcı Faktör Analizi Çalışması

KADINLARIN KARİYER ENGELLERİ İLE ÖRGÜTSEL BAĞLILIKLARI ARASINDAKİ İLİŞKİLER: KIRGIZİSTAN DAKİ HİZMET SEKTÖRÜ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA 1

SINIF ÖĞRETMENLİĞİ ALAN SINAVI ÖLÇEĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ : GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

ERKEK ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN KADINLARIN ÇALIŞMASINA YÖNELİK TUTUM ÖLÇEĞİ MALE ATTITUDE SCALE OF UNIVERSITY STUDENTS TOWARDS WOMEN S WORK

Uluslararası Öğrencilerin Ülke ve Üniversite Seçimlerini Etkileyen Faktörler

The International New Issues In SOcial Sciences

Global Business Research Congress (GBRC), May 24-25, 2017, Istanbul, Turkey

EĞİTİM FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRETMENLİK MESLEK BİLGİSİ DERSLERİNE YÖNELİK TUTUMLARI Filiz ÇETİN 1

Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumunda Çalışan Kadınların Kariyer Engelleri ve Cam Tavan Sendromu Algıları

DIŞ TİCARET ENSTİTÜSÜ WORKING PAPER SERIES. Tartışma Metinleri

Confirmatory Factor Analysis and An Application On Schutte Emotional Intelligence Scale

H.Ü. Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü BBY 208 Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri II (Bahar 2012) SPSS Ders Notları II (19 Nisan 2012)

ANALYSIS OF THE RELATIONSHIP BETWEEN LIFE SATISFACTION AND VALUE PREFERENCES OF THE INSTRUCTORS

Arş. Gör. Mustafa ÇELİK

ÖRNEK BULGULAR. Tablo 1: Tanımlayıcı özelliklerin dağılımı

SANAYİ İŞÇİLERİNİN DİNİ YÖNELİMLERİ VE ÇALIŞMA TUTUMLARI ARASINDAKİ İLİŞKİ - ÇORUM ÖRNEĞİ

EPİSTEMOLOJİK İNANÇLAR ÜZERİNE BİR DERLEME

Arş. Gör. Dr. Mücahit KÖSE

İLKÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNİN MÜZİK DERSİNE İLİŞKİN TUTUMLARI

Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 6, Sayı: 85, Aralık 2018, s

İLERİ BİYOİSTATİSTİK KURSU

ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİ İÇİN BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR DERSİ DEĞER ÖLÇEĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ

ÖZGEÇMİŞ. 1. Adı Soyadı: E. Görkem KAYAALP ERSOY. 2. Doğum Tarihi: Ünvanı: Yardımcı Doçent Doktor. 4.

Batı Karadeniz Tıp Dergisi Medical Journal of Western Black Sea

MESLEĞE VE ÖRGÜTE BAĞLILIĞIN ÇOK YÖNLÜ İNCELENMESİNDE MEYER-ALLEN MODELİ

SAKARYA ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ DÖRDÜNCÜ SINIF ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE KARŞI TUTUMLARI

Doç. Dr. Demet ÜNALAN Doç. Dr. Mehmet S. İLKAY Uzman Tülin FİLİK ERCİYES ÜNİVERSİTESİ

Marmara Coğrafya Dergisi / Marmara Geographical Review

ÖZGEÇMİŞ. Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Turizm İşletmeciliği ve Uludağ Üniversitesi 1993

ÖZGEÇMİŞ. Derece Alan Üniversite Yıl. Unvan Alan Kurum Yıl Prof. Dr. Doç. Dr. Yrd. Doç. Dr. Görev Kurum Yıl

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ. Derece Alan Üniversite Yıl. Sosyal Bilimler (İşletme) Yıldız Teknik Üniversitesi SBE 1986

DETERMINING THE CURRENT AND FUTURE OPINIONS OF THE STUDENTS IN SECONDARY EDUCATION ON NANOBIOTECHNOLOGY *

ÖZGEÇMİŞ. Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl. Lisans İSTATİSTİK ANADOLU Yüksek Lisans İŞLETME / SAYISAL YÖNTEMLER ANADOLU 1999

ÖZGEÇMİŞ. Derece Alan Üniversite Yıl. Doktora Okul Öncesi Eğitimi Hacettepe Üniversitesi Devam ediyor.

4th Global Business Research Congress (GBRC ), Vol.7-p

AOSB EĞİTİM VE KALİTE MÜDÜRLÜĞÜ

Üniversite Öğrencilerinin Akademik Başarılarını Etkileyen Faktörler Bahman Alp RENÇBER 1

ÖZGEÇMİŞ. 9. İş Deneyimleri

ÖZGEÇMİŞ. Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Endüstri Mühendisliği Kadir Has Üniversitesi

THOMAS TÜRKİYE PPA Güvenilirlik, Geçerlilik ve Standardizasyon Çalışmaları Özet Rapor

TEMEL EĞİTİMDEN ORTAÖĞRETİME GEÇİŞ ORTAK SINAV BAŞARISININ ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

İSTANBUL GENÇLİK VE SPOR İL MÜDÜRLÜĞÜ NDE KADIN YÖNETİCİLERİN İŞGÖRENLERCE DEĞERLENDİRİLMESİ

International Journal of Progressive Education, 6(2),

ÖZGEÇMİŞ. Derece Alan Üniversite Yıl Lisans İşletme Abant İzzet Baysal Üniversitesi 2004 İ.İ.B.F. Lisansüstü İşletme Yönetimi İstanbul Üniversitesi

FAKTÖR ANALİZİ VAHİDE NİLAY KIRTAK

Konaklama İşletmeleri Muhasebe Müdürlerinde Tükenmişlik Sendromu-II

Yüksek Öğrenim Enstitüleri İçin Marka Kimliği Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması: Güvenirlik ve Geçerlilik Çalışması

2012 İŞ YERİNDE KADIN ARAŞTIRMASI RAPORU. Mart, 2012

7. Ulusal Beden Eğitimi ve Spor Öğrt. Kongresi Mayıs 2011, VAN/YYÜ Eğtim Fakültesi Dergisi Özel Sayısı,

YATÇILARIN MARİNA TERCİHİNDE ALGILANAN HİZMET KALİTESİNİN MARİNA BAĞLILIĞI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi Journal of Research in Education and Teaching Haziran 2017 Cilt:6 Özel Sayı:1 Makale No: 07 ISSN:

İZMİR DEKİ ÖZEL VE DEVLET ÜNİVERSİTELERİNDEKİ ÖĞRENCİLERİN BAŞARILARINI ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN BELİRLENMESİ VE KARŞILAŞTIRILMASI ÖZET

Banka Kredileri ve Büyüme İlişkisi

BĠYOLOJĠ EĞĠTĠMĠ LĠSANSÜSTÜ ÖĞRENCĠLERĠNĠN LĠSANSÜSTÜ YETERLĠKLERĠNE ĠLĠġKĠN GÖRÜġLERĠ

DANIŞMAN ÖĞRETMEN MENTORLUK FONKSİYONLARI İLE ADAY ÖĞRETMENLERİN ÖZNEL MUTLULUK DÜZEYİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

İÇİNDEKİLER GİRİŞ...1 BİRİNCİ BÖLÜM

TÜRKİYE DE MÜKELLEF HAKLARININ GELİŞTİRİLMESİ TÜBİTAK 112K505 NOLU PROJE

Sınavlı ve Sınavsız Geçiş İçin Akademik Bir Karşılaştırma

PARAMETRİK TESTLER. Tek Örneklem t-testi. 200 öğrencinin matematik dersinden aldıkları notların ortalamasının 70 e eşit olup olmadığını test ediniz.

SOSYO-DEMOGRAFİK ÖZELLİKLER İLE CAM TAVAN SENDROMU ARASINDAKİ İLİŞKİ VE FARKLILIKLARIN İNCELENMESİ: SAĞLIK ÇALIŞANLARI ÖRNEĞİ 1

ULUSLARARASI 9. BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR ÖĞRETMENLİĞİ KONGRESİ

2016 YILI İÇ PAYDAŞ ANALİZ RAPORU. Burcu GENÇ İstatistik ve Proje Sorumlusu

Dimension Of Staff s Attittudes Towards Performance Evaluation

Fikir Liderliği, Sosyal Kimlik, Ürün Temelli Yenilikçilik ve Tüketici Yenilikçiliği Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi

Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi Journal of Research in Education and Teaching Kasım 2017 Cilt: 6 Sayı: 4 ISSN:

7. Yayınlar 7.1. Uluslararası hakemli dergilerde yayınlanan makaleler (SCI & SSCI & Arts and Humanities)

İLKÖĞRETİM 8.SINIF ÖĞRENCİLERİNİN HAVA KİRLİLİĞİ KONUSUNDAKİ BİLGİ DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ

2014 YILI İÇ PAYDAŞ ANALİZ RAPORU. Burcu GENÇ İstatistik ve Proje Sorumlusu Ocak 2015

DERS BİLGİLERİ Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS Deneysel Tasarım EKO60 Bahar Ön Koşul Dersin Dili. Zorunlu

Örneklemden elde edilen parametreler üzerinden kitle parametreleri tahmin edilmek istenmektedir.

YABANCI DİL EĞİTİMİ VEREN ÖZEL BİR EĞİTİM KURUMUNDAKİ ÖĞRENCİLERİN BEKLENTİLERİNİN ARAŞTIRILMASI. Sibel SELİM 1 Efe SARIBAY 2

ÖZGEÇMİŞ. GAÜ İşletme ve Ekonomi Fakültesi, Ekonomi Bölüm Başkanı

EK-3 ÖZGEÇMİŞ. 1. Adı Soyadı: SEVAL AKSOY 2. Doğum Tarihi: Unvanı: Öğretim Görevlisi

GÜVENLİK İKLİMİNİN BİREYSEL, ÖRGÜTSEL VE ORTAM ETMENLERİNİN BÜYÜK ÖLÇEKLİ MAKİNE, KİMYA VE MADEN İŞLETMELERİNDE İNCELENMESİ

Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 4, Sayı: 36, Aralık 2016, s

EDITORIAL TEAM EDITOR IN CHIEF ECONOMICS EDITOR SOCIOLOGY EDITOR PSYCHOLOGY EDITOR BUSINESS ADMINISTRATION EDITOR

2013 YILI İÇ PAYDAŞ ANALİZ RAPORU

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ

Tekrarlı Ölçümler ANOVA

İngilizce Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları 1. İngilizce Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları

Ders Kodu Dersin Adı Yarıyıl Teori Uygulama Lab Kredisi AKTS G524 Yönetim ve Psikoloji

Transkript:

July 25-27, 2017; Paris, France Dimensions Of Women Academicians' Attitudes Towards Glass Ceiling Syndrome Nuray Girginer 1, Zeliha Kaygısız Ertuğ 2 Abstract Despite the increase in the number of working women, there are obstacles that are not reflected in the increase in theirs the senior management levels and in the difficulties in reaching the upper management levels of women for various reasons. This barrier, which couldn t be seen and couldn t be penetrated, is described as Glass Ceiling Syndrome in the literature. The aim of the study is to dimension female academicians' attitudes towards glass roof syndrome. For this purpose, 220 female academicians working at Eskişehir Osmangazi University directed a glass ceiling scale consisting of 34 items. Structural validity of 8 dimensions obtained by Explanatory Factor Analysis (EFA) applied to dimension of attitudes towards glass ceiling syndrome was investigated by Confirmatory factor analysis (CFA). The CFA findings show that the 6 dimensional structure of female academicians' attitudes toward glass-ceiling is a valid structural model. The goodness-of-fit indicators of the obtained structural model are well within the limits of compliance. Keywords:, Glass ceiling syndrome, Explanatory factor analysis, Confirmatory factor analysis. Jel Codes: C10, C52, J80 1 Corresponding Author Department of Business, Faculty of Economics and Administrative Sciences, Eskişehir Osmangazi University, Eskiehir, Turkey, ngirginer@gmail.com 2 Department of Business, Faculty of Economics and Administrative Sciences, Eskişehir Osmangazi University, Eskiehir, Turkey, zelihak@ogu.edu.tr 1

July 25-27, 2017; Paris, France Kadın Akademisyenlerin Cam Tavan Sendromuna Yönelik Tutumlarının Boyutlandırılması Özet Çalışan kadın sayısının artışına rağmen üst yönetim seviyelerinde bu artışın yansımamasında ve çeşitli nedenlerle kadınların üst yönetim seviyelerine çıkmakta zorlanmalarında görülmeyen ancak aşılamayan engeller Cam Tavan Sendromu olarak nitelendirilmektedir. Bu çalışmanın amacı, kadın akademisyenlerin cam tavan sendromuna yönelik tutumlarının boyutlandırılmasıdır. Bu amaçla ESOGÜ nde görev yapan 220 kadın akademisyene 34 maddeden oluşan cam tavan ölçeği yöneltilmiştir. Cam tavan sendromuna yönelik tutumların boyutlandırılması amacıyla uygulanan Açıklayıcı Faktör Analizi (AFA) ile elde edilen 8 boyutun yapısal geçerliliği Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) ile araştırılmıştır. DFA bulguları, kadın akademisyenlerin cam tavana yönelik tutumlarının 6 boyutlu yapısının geçerli yapısal bir model olduğunu göstermiştir. Yapısal modelin uyum iyiliği göstergeleri, iyi uyum sınırları içerisinde yer almıştır. Anahtar Kelimeler: Cam Tavan Sendromu, Açıklayıcı Faktör Analizi, Doğrulayıcı Faktör Analizi. 2

July 25 27, 2017; Paris, France 1. GİRİŞ Kadınları iş yaşamında üst yönetim kademelerinden uzak tutmaya yönelik, onların ilerlemelerinin başarılarıyla ilgili değil sadece cinsiyetleriyle ilgili olduğu görülmeyen engeller cam tavan kavramıyla ifade edilmektedir. Diğer bir ifadeyle cam tavan, kadınların başarılarının göz ardı edilerek iş yaşamında üst mevkilere çıkmalarının önünü kesen bir takım engellerdir. Cam tavan, kadınların daha üst yönetim kademelerine yükselmelerinde bir engel oluşturmaktadır. Kadın çalışanlar kariyerlerinde yukarı doğru baktıklarında herhangi bir engel görememektedirler, fakat biraz yukarı doğru hareket ettiklerinde cam tavanla karşılaşmaktadırlar. İngiltere'de R.M. Kanter'in yaptığı araştırmalarda cam tavanın birçok kadın için aşılmaz olduğunu açıklamada üç önemli faktör üzerinde durulmuştur (Efe, 2003): İşverenler açısından, kadınlarla erkekler arasında tercih edilmede farkların olduğu, İşletmelerde erkek çalışanların kadınlara karşı önyargılı ve ayrımcı davrandıkları, Kurumsal politikalarda kadınlara şekilsel ve sistematik ayrım yapılması. Erkek egemen bir kültüre sahip olan ülkemizde de kadınlar üzerindeki baskı ve engellerin fazla olması, gerek kamu sektörü gerekse özel sektörde kadın yönetici sayısının artmasını negatif yönde etkilemektedir. Yıldız (2014) tarafından yapılan çalışmaya göre milletvekili, büyükelçilik, HSYK üyeliği, dekanlık, banka genel müdürlükleri gibi üst seviye yöneticiliklerinde kadınların oranı %10 un biraz üzerindedir. İl idareleri, kaymakamlık, belediye başkanlığı seviyelerinde bu rakamların daha da düşük olduğu ifade edilmektedir. Türkiye deki farklı sektörlerde gerçekleştirilmiş çalışmalara bakıldığında da sonuçların bu verileri destekleyecek şekilde olduğu ve cam tavanın varlık gösterdiği görülmektedir. YÖK ün 2015 yılı raporu da göstermektedir ki söz konusu durum üniversiteler için de geçerlidir. Üniversitelerin ülkenin dünyaya açılan kapıları olmaları bakımından yüksek olması istenen ve beklenen kadın akademisyen sayılarının düşük düzeylerde kalması dikkat çekicidir. Bu durumda akademisyenlerin de cam tavan sendromundan etkilendiğini ve ortaya çıkan sıkıntıları yoğun bir şekilde yaşadığını söylemek mümkündür (Girginer ve diğerleri, 2016). Literatürdeki cam tavan kavramı ile ilgili yapılan çalışmalarda cinsiyet fark etmeksizin oluşan cam tavan engelleri, nitel ve nicel yöntemlerle incelenmiştir. Bu çerçevede cam tavan algısının örgütsel adalet ve çalışanların korku düzeyi gibi farklı değişkenlerle ilişkileri araştırılarak oluşan bu engellere çözüm yolları önerilmiştir (Dreher, 2003; Tükeltürk ve Perçin, 2008; Gül ve Oktay, 2009; Bell ve Morse, 2010; Cook ve Glass, 2014). Literatürde tanımsal çalışmaların yanısıra farklı sektörlerdeki ve farklı yönetim seviyelerindeki kadın yöneticilerin cam tavan algısının incelendiği ve sıkıntı yaşadıkları 3

Kadın Akademisyenlerin Cam Tavan Sendromuna Nuray Girginer, Zeliha Kaygısız Ertuğ unsurların belirlendiği çalışmalar da bulunmaktadır (Meyerson ve Fletcher, 1999; Wrigley, 2002; Goodman ve diğerleri, 2003; Anafarta ve diğerleri, 2008; Akpınar-Sposito, 2013). İnşaat, turizm, bankacılık, tekstil, eğitim gibi özel sektör alanları ve kamu sektörü çalışmalarda ağırlıklı olarak karşılaşılan sektörlerdir (Anafarta ve diğerleri, 2008; Tükeltürk ve Perçin, 2008; Kolade ve Kehinde, 2013). Akademisyenler üzerinde yapılan çalışmalarda cam tavan engellerinin varlığı genellikle demografik özellikler, toplumsal cinsiyet rolleri, mentor eksikliği, iletişim ağlarına girme ya da girememe gibi unsurlar açısından incelenmiştir. Sanders ve diğerleri (2009), Hollanda da bulunan üniversitelerde çalışan kadın profesörlerin cam tavanı nasıl aştıklarına ilişkin bir çalışma yapmışlardır. Bu çalışmadan elde edilen verilere varyans analizi ve çoklu regresyon analizi uygulanmıştır. Çalışmada kadın ve erkek sayılarının dengesiz olduğu belirtilerek, kadın dostu olmayan ortamlarda kariyerlerinde ilerme sağlamış kadın profesörlerin deneyimleri ve Hollanda da cam tavanı aşmak için oluşturulan politikaların akademisyen kadınlara ne derece kolaylık sağladığı incelenmiştir. Çalışma sonucunda kadın dostu çevre ve kariyer yolları arasında pozitif yönlü bir ilişki bulunmuş ve kadın dostu ortamlarda çalışmanın akademik yükselmede kolaylık sağladığı ifade edilmiştir. Bonawitz ve Nicole (2009) ise Amerika yüksek öğreniminde, aynı alanda çalışan erkek ve kadın akademisyenlerin görev sürelerinin uzatılmasında ve terfilerinde eşit şekilde davranılmadığı, özellikle sosyal bilimler ve doğa bilimlerindeki kadın profesörlerin daha büyük engellerle karşılaştıklarını belirtmişlerdir. Amerikan Üniversiteler Birliği, üniversitelerin personel sayıları, Amerikan üniversiteli kadınlar birliği, ulusal eğitim istatistikleri merkezi ve Amerikan Üniversite profesörleri birliği yayınlarından elde ettikleri hazır verileri yorumlayan yazarlar, beşeri bilimlerde görev süreleri uzatılsa bile erkek meslektaşları kadar terfi alamadıklarından bahsederek, kadınların terfi ve görev süresi uzatımlarında betonlaşmış cam tavanı aşmak için neler yapabileceklerine dair önerilerde bulunmuşlardır. Çalışma sonucunda ortaya çıkan, çalışılan bilim dalının cam tavana ilişkin görüşler üzerinde farklılık yaratması durumu dikkat çekici bir noktadır. Zhuge ve diğerleri (2011), akademisyen cerrahlar üzerinde yaptıkları çalışmada cam tavan kavramını geleneksel toplumsal cinsiyet rolleri, tıp camiasında cinsiyet ayrımcılığının görünürlüğü ve mentor eksikliği boyutları açısından ele almışlardır. Çalışmada Amerika daki tıp fakültelerinin verileri ve akademisyen cerrahlar üzerinde farklı bilim adamlarınca daha önceden yapılmış çalışmaların verileri birlikte yorumlanmıştır. Çalışma sonucunda bilinçaltında yatan varsayımların toplumsal cinsiyet açısından az da olsa etkili olduğu, 4

July 25 27, 2017; Paris, France cinsiyet ayrımcılığının açık şekilde görüldüğü ve rol model olarak alınacak ya da mentorluğundan yararlanılacak kadın akademisyen cerrah sayısının az olduğu ifade edilmiştir. Diğer taraftan cam tavan sendromu ile ilgili literatürde yöntem olarak genellikle betimsel istatistiklere yer verilmiş ve karşılaştırma analizleri kullanılmıştır. Sadece bir çalışmada faktör analizi (Alaçam ve Altuntaş, 2015); dört çalışmada ise çoklu regresyon ve hiyerarşik regresyon analizi (Anafarta ve diğerleri, 2008; Sanders ve diğerleri, 2009, İnel ve diğerleri, 2014) kullanılmıştır. Yapılan literatür incelemesinde cam tavan kavramının yapısal eşitlik modeli ile incelendiği sınırlı sayıda çalışmaya ulaşılmıştır. 2. ARAŞTIRMA YÖNTEMİ Bu çalışmanın amacı, kadın akademisyenlerin cam tavan sendromuna yönelik tutumlarının boyutlandırılmasıdır. Bu amaçla Eskişehir Osmangazi Üniversitesi nde görevli 220 kadın akademisyenin cam tavan tutumlarına yönelik araştırma yapılarak, elde edilen verilerden hareketle kadın akademisyenlerin cam tavana yönelik tutumları boyutlandırılmaya ve yapısal bir ölçüm modeli elde edilmeye çalışılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak iki bölümden oluşan anket kullanılmıştır. Anketin birinci bölümünde demografik değişkenler, ikinci bölümünde ise 34 maddeden oluşan Cam tavan ölçeği yer almıştır. Verilerin analizinde Açıklayıcı Faktör Analizi (AFA) için SPSS 24.0, Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) için ise Lisrell 9.2 programları kullanılmıştır. 3. VERİLERİN ANALİZİ ESOGÜ kadın akademisyenlerinden Basit Tesadüfi Örnekleme esasına göre ulaşılan 220 kadın akademisyenin cam tavana yönelik tutumlarının boyutlandırılması için öncelikle AFA, daha sonra AFA ile elde edilen ölçüm modelinin yapısal bir model olup olmadığını belirlemek amacıyla DFA uygulanmıştır. 3.1. AFA Sonuçları Kadın akademisyenlerin cam tavan engellerine yönelik tutumlarını boyutlandırmak amacıyla 34 maddeden oluşan CTÖ için AFA uygulanmıştır. İlk AFA sonuçlarına göre her ne kadar 10 faktörlü bir model belirlenmişse de tek bir maddeden oluşan iki faktördeki 7. ve 19. maddelerle, faktör yükleri düşük olan maddeler (20. madde) ölçekten çıkartılmış ve 10. madde negatif faktör yükü içermesi nedeniyle yeniden kodlanmıştır. Sözü edilen düzenlemeler sonucunda uygulanan AFA sonuçları Tablo1 de verilmiştir. Tablo 1. Kadın Akademisyenlere Yönelik CTÖ için AFA Sonuçları Faktör A. Küm.A.V 5

Kadın Akademisyenlerin Cam Tavan Sendromuna Nuray Girginer, Zeliha Kaygısız Ertuğ FAKTÖRLER Özdeğer yükleri Varyans Faktör 1 6,528 16,264 16,264 CT31:Akademisyen kadınlar akademik hayatın güçlüklerine erkekler kadar direnç 0,840 gösteremezler CT30: Akademisyen kadınlar hızlı ve mantıksal kararlar alamazlar. CT33: Akademik hayatta kadınlar erkeklere göre, uzun mesailere, şehirlerarası ya da ülkeler arası seyahatlere daha soğuk bakarlar. CT29: Akademisyen kadınlar kariyerlerine erkekler kadar bağlı değildir. CT32: Kadınlar erkeklere göre daha duygusal olduğu için üst düzey yöneticilikte başarılı olamazlar. 0,782 0,782 CT1: Kadının yeri eşinin yanıdır. CT9: Akademik yaşamda üst düzey yönetici olarak görev yapmanın kadınların cinsel kişiliğini olumsuz etkiler. CT34: Akademik hayatta kadın yöneticiler yönetim konusunda adil davranmaz. 0,740 0,695 0,565 Faktör 2 5,122 10,311 26,574 CT15: Kadınlar, ders dağılımı konusunda cinsel ayrımcılığa maruz kalırlar. 0,899 CT14: Kadınlar, akademik yükselme konusunda cinsel ayrımcılığa maruz kalırlar. CT16: Kadınlara akademik hayatta üst düzey yöneticilik için erkeklerden daha az fırsat veriliyor 0.877 0.820 Faktör 3: 2,294 9,937 36,512 CT21:Kadınlar erkeklerin baskın olduğu iletişim ağlarına girmekte zorlanırlar. 0,737 CT27: Kurumumda akademisyen kadınlar üst düzey yönetici kademelerine ulaşmada 0,689 etkili olan kritik görevlerde yeterince yer alamazlar. CT22: Akademik hayatta rol model olabilecek yeterli sayıda kadın yönetici yok CT25: Akademisyen kadınların mesleklerinde ilerlemeleri için erkeklere göre daha çok çalışmaları gerekiyor CT18: İş yerimde kadın ve erkeklere yönelik eşit performans değerlemesi yapılıyor. CT26: Akademisyen kadınların mesleklerinde ilerlemeleri için erkeklere göre daha uzun süre beklemeleri gerekiyor. 0,775 0,772 0,683 0,667 0,553 0,507 Faktör 4 1,752 7,880 44,392 CT28: Akademik hayatta üst düzey yönetici pozisyonuna erkekler daha uygundur. 0,756 CT23: Aileler kadınları onlara uygun olduğunu düşündükleri mesleklere 0,682 yönlendirmeli. CT10: Kadınlar akademik kariyerlerini gerçekleştirmek için belirli bir plana sahip olmalıdırlar. CT17: İş yerim erkeklerin kurallarıyla yönetiliyor. 0,518 Faktör 5 1,689 6,954 51,347 CT6: Akademisyen kadınlar için birinci öncelik akademik kariyer olmalıdır. 0,780 CT5: Akademik hayat, kadınların iyi bir anne olmasını engeller. 0,762 CT8: Kadınlar akademik hayatta yönetmekten çok yönetilmesi gerekir. 0,628 Faktör 6 1,344 6,451 57,798 CT2: Kadın için birinci öncelik çocuğuyla ilgilenmektir 0.755 CT3: Kadınlar ailede erkeklerden daha fazla sorumluluk üstlenir. 0.698 Faktör 7 1,159 5,755 63,553 CT12: Kadınlar başarılı bir yönetici olmak için yeterli zamana sahiptir. 0.774 CT13: Kadınlar, ders seçme, akademik yükselme gibi konularda cinsel ayrımcılığa 0,760 maruz kalırlar. CT11: Kadınlar başarılı bir yönetici olmak için gerekli yeteneğe sahiptir. 0,603 Faktör 8 1,032 3,931 67,484 CT24: İş yerimdeki idari görev dağılımı kadın ve erkekler için farklılık gösteriyor 0,571 CT4: Akademik hayat, kadınların iyi bir eş olmasını engeller. 0,500 0,578 Tablo1 den görüldüğü gibi; Barlett in küresellik testi sonucu (Ki kare=2359,90 p=0,000) ve Kaiser-Meyer-Olkin örneklem yeterliliği değeri 0,808 ile kabul sınırları içindedir. AFA sonucunda belirlenen 8 faktörden F1 varyansın %16,264 ünü, F2 varyansın %10,311 ini, F3 6

July 25 27, 2017; Paris, France varyansın %9,937 sini, F4 varyansın %7,880 ini, F5 varyansın %6,954 ünü, F6 %6,451 ini, F7 %5,755 ini ve son faktör F8 varyansın %3,931 ini açıklamaktadır. AFA sonucunda elde edilen 8 faktör toplam varyansın %67,483 ünü açıklamaktadır. 4.2. DFA Sonuçları AFA ile elde edilen 8 faktörlü 31 maddeli ölçüm modelinin bir ölçme aracı olarak gizil değişkenleri nasıl ve ne ölçüde açıkladığının belirlenebilmesi için DFA uygulanmıştır. CTÖ nin AFA ile belirlenen 8 faktörlü yapısının çok boyutlu ölçüm modeli olarak uygunluğunun belirlenmesi için uygulanan DFA sonucunda bazı gözlenen değişkenlerin hata varyansları negatif çıkmıştır. Cam tavana yönelik tutumlarda belirleyici olmadığı düşünülerek bu gözlenen değişkenlerle istatistiksel olarak anlamlı olmayan gözlenen değişkenler modelden çıkarılmışlardır. Ayrıca modelin yapı geçerliliğini arttırıcı yöndeki önerilen değişiklikler de yapılarak 21 maddeli 6 faktörlü ölçüm modeline ulaşılmıştır. Söz konusu 6 faktörlü CTÖ modeline ilişkin DFA sonuçları Tablo 2 de, path grafiği de Şekil 1 de verilmiştir. Standartlaştırılmış yükler her bir gözlenen değişken ile ilgili olduğu gizil değişken arasındaki korelasyonları göstermektedir. F1 gizil değişkeni için S20 (Kadınlar üst düzey yöneticilik yapamazlar) gözlenen değişkeninin korelasyon katsayısı 0.88, F2 gizil değişkeni için S4 (Kadınlar çok fazla ailevi sorumluluk üstlenirler) gözlenen değişkeninin korelasyon katsayısı 0.92, F3 gizil değişkeni için S9 (Kriz döneminde ilk olarak kadınlar işten çıkarılmaktadır) gözlenen değişkeninin korelasyon katsayısı 0.88, F4 gizil değişkeni için S25 (Bu pozisyona gelmemde iş arkadaşlarıma göre daha fazla çalışmam etkili olmuştu) gözlenen değişkeninin korelasyon katsayısı 0.91, F5 gizil değişkeni için S18 (Kadınlar astları tarafından dikkate alınmaz) gözlenen değişkeninin korelasyon katsayısı 0.77, F6 gizil değişkeni için S1 (Kadınlar üst düzey yönetim pozisyonlarına ulaşabilmek için erkeklerden daha çok çalışmak zorundadır) gözlenen değişkeninin korelasyon katsayısı 0.87, F7 gizil değişkeni için S28 (Kadınlar erkek iş arkadaşları ve üstleri ile rahat iletişim kurabilirler) gözlenen değişkeninin korelasyon katsayısı 0.97 dir. S28 tüm gözlenen değişkenler içinde bağı olduğu gizil değişkeni en fazla açıklayan gözlenen değişken durumundadır. 6 faktörlü Cam Tavan Ölçüm modelinde; her bir gözlenen değişkenin faktör yükü için hesaplanan t değerleri istatistiksel olarak anlamlıdır. Çok boyutlu (6 faktörlü-21 maddelik) CTÖ modelinin DFA sonucunda ortaya çıkan uyum ölçüleri de kabul edilebilir uyum sınırlarında olması, uygun bir yapısal model olduğunu göstermektedir. Tablo 2. 6 faktörlü- 21 maddeli Cam Tavan Ölçüm Modelinin DFA Sonuçları Standartlaştırılmış t R 2 7

Kadın Akademisyenlerin Cam Tavan Sendromuna Nuray Girginer, Zeliha Kaygısız Ertuğ Cam Tavana Yönelik Faktörler yükler Faktör 1 CT1 0.678 11.04 0.46 CT9 0.685 11.22 0.47 CT29 0.80 13.77 0.64 CT30 0.721 11.94 0.52 CT31 0.818 14.36 0.67 CT32 0.761 12.83 0.58 CT33 0.793 13.75 0.63 Faktör 2 CT14 0.911 17.16 0.83 CT15 0.943 18.21 0.89 CT16 0.818 14.53 0.67 Faktör 3 CT18 0.648 9.85 0.42 CT21 0.787 12.73 0.62 CT22 0.583 8.61 0.34 CT25 0.591 8.82 0.35 CT27 0.671 10.24 0.45 Faktör 4 CT5 0.872 8.04 0.76 CT8 0.424 5.36 0.18 Faktör 5 CT2 0.787 10.57 0.62 CT3 0.707 9.64 0.50 Faktör 6 CT12 0.648 6.39 0.42 CT13 0.707 6.63 0.50 Uygunluk İndeksleri Değeri Uyum 2 /s.d 249,32/174=1,43 İyi uyum RMSEA 0.053 Iyi uyum Şekil 1: Çok Boyutlu (6 faktörlü 21 maddeli) CTÖ Modelinin Path Grafiği 8

July 25 27, 2017; Paris, France 5. Değerlendirme ve Sonuç 9

Kadın Akademisyenlerin Cam Tavan Sendromuna Nuray Girginer, Zeliha Kaygısız Ertuğ Cam tavan sendromu her alanda ve her düzeyde çalışanların karşılaşabildiği ve karşısında kendilerini çaresiz hissedebilecekleri bir durumdur. Her ne kadar her iki cinsiyet için söz konusu olsa da cam tavan engelleriyle kadınlar erkeklere oranla çok daha sık ve yoğun karşılaşmaktadırlar. Bu çalışmada Eskişehir Osmangazi Üniversitesi nde görevli 220 kadın akademisyenin cam tavana yönelik tutumları boyutlandırılmaya ve yapısal bir ölçüm modeli elde edilmeye çalışılmıştır. Yapılan açıklayıcı faktör analizi sonucunda 33 maddeli ölçek için 8 faktör belirlenmiştir. Söz konusu ölçüm modelinin yapısal bir model olup olmadığının belirlenmesi için yapılanan DFA sonucunda ise 21 maddeli 6 faktörlü ölçüm modelinin Eskişehir Osmangazi Üniversitesi nde görevli kadın akademisyenlerin cam tavan algılarını ölçmede yapısal geçerliliği olan bir model olarak kullanılabileceği belirlenmiştir. Daha sonraki çalışmalarda DFA ile yapısal geçerliliği belirlenen faktörlerle bazı demografik özelliklere göre karşılaştırma analizleri yapılması planlanmaktadır. Günümüzde cam tavan engelleri farklı eğitim, statü ve gelir düzeylerinde çalışan kadınlar için önemlidir. Toplumun yüksek eğitimli kesimini oluşturan akademisyenlerin cam tavana yönelik tutumlarının boyutlandırıldığı bu çalışmada; elde edilen boyutlar ve nedensellik ilişkileri için oluşturulan yapısal denklemler literatüre ve toplumdaki genel kanıya paralel bulgular göstermiştir. Ancak çalışmada hedeflenen akademisyen sayısına ulaşmada zorluklar yaşanmıştır. Dolayısıyla örneklem mevcudunun daha yüksek değerleri için çalışmanın yinelenmesi bu çalışmadan elde edilen bulguların karşılaştırılmasında ve geçerliliğinin tartışılmasında yararlı olacaktır. Bu çalışmadan elde edilen bulguların ileriki çalışmalara bir başlangıç oluşturması beklenmektedir. KAYNAKÇA 10

July 25 27, 2017; Paris, France Akpınar-Sposito, C. (2013). Career Barriers for Women Executives and the Glass Ceiling: Syndrome: The Case Study Comparison Between French and Turkish Women Executives, Procedia-Social and Behavioral Sciences: 2nd International Conference on Leadership, Technology and Innovation Management, 75, 488-497. Alaçam, B. & Altuntaş, S. (2015). Kadın Akademisyenlerin Kariyer Engelleri Ölçeği nin Geliştirilmesi, Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 2(1), 1-11. Anafarta, N., Sarvan, F. & Yapıcı, N. (2008). Konaklama İşletmelerinde Kadın Yöneticilerin Cam Tavan Algısı: Antalya İlinde Bir Araştırma, Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, 15, 111-137. Bell, S. & Morse, S. (2010). Breaking Through the Glass Ceiling: Who Really Cares About Sustainability İndicators?, Local Environment, 6(3), 291-309. Bonawitz, M. & Nicole, A. (2009). The Glass Ceiling is Made of Concrete: The Barriers to Promotion and Tenure of Women in American Academia, Forum on Public Policy, 2, 1-16. Cook, A. & Glass, C. (2014). Above the Glass Ceiling: When are Women and Racial/Ethnic Minorities Promoted to CEO?, Strategic Management Journal, 35(7), 1080-1089. Dreher, G. F. (2003). Breaking The Glass Ceiling: The Effects Of Sex Ratios And Work Life Programs On Female Leadership At The Top, Human Relations, 56(5), 541-562. Efe, S. (2003). Bankacılık Sektöründe Çalışan Kadın Yöneticilerin Yaşamış Oldukları Kariyer Sorunları, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya. Girginer N., Ertuğ K. Z. & Yiyit, T. (2016). Reviewing the Glass Ceiling Syndrome Perception of Academicians with Exploratory Factor Analysis: An Application on ESOGU Academicians, EconWorld2016@ImperialCollege, 10-12 August, 2016, London, UK. Goodman, J. S., Fieldes, D. L. & Blum, T. C. (2003). Cracks in the Glass Ceiling in What Kind of Organizations Do Women Make İt to the Top?, Group & Organizatinal Management, 28(4), 475-501. Gül, H. & Oktay, E. (2009). Türkiye ve Dünya da Kadınların Çalışma Hayatında Yaşadıkları Cam Tavan Algıları Üzerine Kavramsal Bir Çalışma, Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 12(18), 421-436. İnel, M., Garayev, V. & Bakay, A. (2014). Kurum Yapısının Cam Tavana Etkisi: Türkiye nin Ege Bölgesi Kurumları, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İİBF Dergisi, 1(1), 1-14. Kolade, O. J. & Kehinde, O. (2013). Glass Ceiling and Women Career Advancement: Evidence from Nigerian Construction Industry, Iranian Journal of Management Studies, 6(1), 77-97. 11

Kadın Akademisyenlerin Cam Tavan Sendromuna Nuray Girginer, Zeliha Kaygısız Ertuğ Meyerson, D. E. & Fletcher, J. K. (1999). A Modest Manifesto for Shattering the Glass Ceiling. Harvard Business Review, 78(1), 126-136. Sanders, K., Willemsen, T. M. & Millar, C. C. (2009). Views from Above the Glass Ceiling: Does the Academic Environment Influence Women Professors' Careers and Experiences?, Sex Roles, 60, 301-312. Tükeltürk, Ş. & Perçin, N. (2008). Turizm Sektöründe Kadın Çalışanların Karşılaştıkları Kariyer Engelleri ve Cam Tavan Sendromu: Cam Tavanı Kırmaya Yönelik Stratejiler, Yönetim Bilimleri Dergisi, 6(2), 113-128. Wrigley, B. J. (2002). Glass Ceiling? What Glass Ceiling? A Qualitative Study of How Women View the Glass Ceiling in Public Relations and Comminications Management. Journal of Public Relations Research, 14(1), 27-55. Zhuge, Y., Kaufman, J., Simeone, D. M. & Velazquez, O. C. (2011). Is There Still a Glass Ceiling for Women in Academic Surgery, Annals of Surgery, 253(4), 637 643. 12