Öğrencilerin Olumlu ve Olumsuz Mükemmeliyetçilik Özellikleri ile Akademik Başarıları Arasındaki İlişkiler

Benzer belgeler
ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN OLUMLU VE OLUMSUZ MÜKEMMELİYETÇİLİK DÜZEYLERİ İLE BENLİK SAYGISININ İNCELENMESİ

Üniversite Öğrencilerinde Mükemmeliyetçilik: Anadolu Üniversitesi Örneği. Perfectionism Among University Students: An Example From Anadolu University

Yıl: 4, Sayı: 10, Mart 2017, s

DSM-5 Düzey 2 Somatik Belirtiler Ölçeği Türkçe Formunun güvenilirliği ve geçerliliği (11-17 yaş çocuk ve 6-17 yaş anne-baba formları)

Ortaokul Öğrencilerinin Sanal Zorbalık Farkındalıkları ile Sanal Zorbalık Yapma ve Mağdur Olma Durumlarının İncelenmesi

KIMYA BÖLÜMÜ ÖĞRENCİLERİNİN ENDÜSTRİYEL KİMYAYA YÖNELİK TUTUMLARI VE ÖZYETERLİLİK İNANÇLARI ARASINDAKİ İLİŞKİ; CELAL BAYAR ÜNİVERSİTESİ ÖRNEĞİ

FARKLI BRANŞTAKİ ÖĞRETMENLERİN PSİKOLOJİK DAYANIKLILIK DÜZEYLERİNİN BAZI DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ. Abdulkadir EKİN, Yunus Emre YARAYAN

Siirt Üniversitesi Eğitim Fakültesi. Halil Coşkun ÇELİK

İKİLİ İLİŞKİLERDE OLUMLU OLUMSUZ MÜKEMMELİYETÇİLİK ÖLÇEĞİ: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK SINAMA ÇALIŞMASI

ÖĞRETMEN ADAYLARININ PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİ

Ön Ergenlerin Olumlu-Olumsuz Mükemmeliyetçilik Düzeylerinin Anne-Çocuk İlişkisini Algılamaları Açısından İncelenmesi

ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR DERSİNE İLİŞKİN DEĞERLERİNİN İNCELENMESİ

Bir Sağlık Yüksekokulunda Öğrencilerin Eleştirel Düşünme Ve Problem Çözme Becerilerinin İncelenmesi

TEMEL EĞİTİMDEN ORTAÖĞRETİME GEÇİŞ ORTAK SINAV BAŞARISININ ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

Matematik Kaygısı ile Olumlu ve Olumsuz Mükemmeliyetçiliğin Matematik Başarısını Yordama Gücü

HEMŞİRE TARAFINDAN VERİLEN EĞİTİMİN BESLENME YÖNETİMİNE ETKİSİ

Uyumlu-Uyumsuz Mükemmeliyetçilik Ölçeği nin Türkçe ye Uyarlanması. Turkish Adaptation of Adaptive-Maladaptive Perfectionism Scale

ÇALIŞMAYAN KADINLARIN SAĞLIKLI YAŞAM BİÇİMİ DAVRANIŞLARI, SOSYAL GÖRÜNÜŞ KAYGISI VE FİZİKSEL AKTİVİTEYE KATILIMLARINI ENGELLEYEN FAKTÖRLER Zekai

FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ FEN BRANŞLARINA KARŞI TUTUMLARININ İNCELENMESİ

T. C. ANKARA ÜNİVERSİTESİ BİLİMSEL ARAŞTIRMA PROJESİ KESİN RAPORU

SPOR BİLİMLERİ FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNİN BİLGİ OKUR- YAZARLIĞI DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ

İLKÖĞRETİM 6. ve 7. SINIF FEN ve TEKNOLOJİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ İÇERİĞİNE VE ÖĞRENME- ÖĞRETME SÜRECİNE İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ

TÜRKİYE CUMHURİYETİ ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ EĞİTİM BİLİMLERİ ANABİLİM DALI

Bilişsel Kaynaşma ve Yaşantısal Kaçınmayla Aleksitimi İlişkisi: Kabullenme ve Kararlılık Penceresinden Bakış

Çocuklara Yabancı Dil Öğretiminin Duyuşsal Hedefleri Ölçeği

Mustafa SÖZBİLİR Şeyda GÜL Fatih YAZICI Aydın KIZILASLAN Betül OKCU S. Levent ZORLUOĞLU. efe.atauni.edu.tr

ÖZET Yüksek Lisans Tezi İlköğretim II. Kademe Öğrenci Korkuları: Akademik Başarıya Etkisi. Burhan ÇELEBİ

2009 Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi Sayı:25, s.1-7

Çalışan ve Çalışmayan Ergenlerin Mükemmeliyetçi Kişilik Özelliği İle Empatik Eğilimlerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi

MÜKEMMELİYETÇİLİĞİN SONUÇLARI ÖLÇEĞİ'NİN TÜRKÇEYE UYARLANMASI Ahmet AKIN * Sümeyye ÖZKAYA

Ulusal Müzik Eğitimi Sempozyumu Bildirisi, Nisan 2006, Pamukkale Ünv. Eğt. Fak. Denizli

Korelasyon, Korelasyon Türleri ve Regresyon

KKTC YAKIN DOGU ÜNİVERSİTESİ EGİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMANLIK ANABİLİM DALI YÜKSEK LİSANS TEZİ

Çocukların Olumsuz Duyguları ile Baş Etme Ölçeğinin Psikometrik Çalışması

İLKÖĞRETİM 8.SINIF ÖĞRENCİLERİNİN HAVA KİRLİLİĞİ KONUSUNDAKİ BİLGİ DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ

SAKARYA ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ DÖRDÜNCÜ SINIF ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE KARŞI TUTUMLARI

İLKOKUL ÇOCUKLARI İÇİN UYUMSAL DAVRANIŞ ÖLÇEĞİ BİR GEÇERLİK - GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI*

İLKÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNİN MÜZİK DERSİNE İLİŞKİN TUTUMLARI

ÖRNEK BULGULAR. Tablo 1: Tanımlayıcı özelliklerin dağılımı

İLKÖĞRETİM OKULU 6, 7. VE 8. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN OKUL YAŞAMININ NİTELİĞİNE İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ *

1. Özel Yetenekli Öğrencilerin Psikolojisine Genel Bakış... 1

Öğrencilerin Okul Motivasyonunu Yordayan Bazı Değişkenler

İÇİNDEKİLER REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMADA ÖLÇME ARAÇLARININ KULLANIM

Yabancı Uyruklu Üniversite Öğrencilerinin Mükemmeliyetçiliğe

Türk Bakış Açısından Pisa Araştırma Sonuçları. Prof. Dr. Giray Berberoğlu

ÖĞRETMEN ADAYLARINDA UMUTSUZLUK VE ALGILANAN SOSYAL DESTEK

ANADOLU LİSESİ 9.VE 10.SINIF ÖĞRENCİLERİNİN AKADEMİK BAŞARILARININ,AKADEMİK ÖZYETERLİK,MÜKEMMELİYETÇİLİK VE AKADEMİK GÜDÜLENMEDEN YORDANMASI

BĠYOLOJĠ EĞĠTĠMĠ LĠSANSÜSTÜ ÖĞRENCĠLERĠNĠN LĠSANSÜSTÜ YETERLĠKLERĠNE ĠLĠġKĠN GÖRÜġLERĠ

Ulusal Eğitim Derneği Cumartesi Konferansları

ÖĞRETMENLERİN ÖZ BENLİK DEĞERLENDİRMESİNİN DAMGALAMA EĞİLİMİNE ETKİSİ: ANKARA İLİ ÖĞRETMENLERİ ÜZERİNDE BİR UYGULAMA

ÜSTÜN YETENEKLİ ÇOCUKLARIN MÜKEMMELİYETÇİLİK ÖZELLİKLERİNİN AİLE TUTUMU İLE İLİŞKİSİ ÖZET

BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR YÜKSEKOKULU ÖĞRENCİLERİNİN SAĞLIKLI YAŞAM BİÇİMİ DAVRANIŞLARININ İNCELENMESİ

EĞİTİM DURUMU. Derece Üniversite Mezuniyet Yılı

BATIKENT İLKÖĞRETİM OKULU SEKİZİNCİ SINIF ÖĞRENCİLERİNDE MÜKEMMELİYETÇİLİĞİN AKADEMİK BAŞARIYA ETKİSİ

AVRASYA Uluslararası Araştırmalar Dergisi Cilt:4 Sayı:8 Ocak 2016 Türkiye

Investigation of Perfectionism and Self Esteem Scores of Gifted and Average Students

Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Sistemindeki öğrencilerin mükemmeliyetçiliğe bakışlarının değerlendirilmesi

BİBLİYOTERAPİ TEKNİĞİNİN ÜSTÜN YETENEKLİ ÇOCUKLARIN MÜKEMMELİYETÇİLİK DÜZEYLERİNE ETKİSİ

Yıl: 4, Sayı: 10, Mart 2017, s

Available online at

Mükemmel Kardeş ve Kıskançlık. Dr.Şenay KILINÇEL

EPİSTEMOLOJİK İNANÇLAR ÜZERİNE BİR DERLEME

ÜSTÜN ZEKÂLI VE YETENEKLİ ÇOCUKLARDA MÜKEMMELİYETÇİLİĞİN DEĞERLENDİRİLMESİ 1

The Study of Relationship Between the Variables Influencing The Success of the Students of Music Educational Department

ilkögretim ÖGRENCilERi için HAZıRLANMıŞ BiR BEDEN EGiTiMi DERSi TUTUM

GİRİŞ. Bilimsel Araştırma: Bilimsel bilgi elde etme süreci olarak tanımlanabilir.

DANIŞMAN ÖĞRETMEN MENTORLUK FONKSİYONLARI İLE ADAY ÖĞRETMENLERİN ÖZNEL MUTLULUK DÜZEYİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Anahtar Kelimeler: Olumlu-olumsuz mükemmeliyetçilik, sınav kaygısı, sınav başarısı.

Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Anabilim Dalı Klinik Psikoloji Bilim Dalı

Üniversite Öğrencilerinin Akademik Başarılarını Etkileyen Faktörler Bahman Alp RENÇBER 1

SINIF ÖĞRETMENLİĞİ BÖLÜMÜ ÖĞRENCİLERİNİN MATEMATİĞE YÖNELİK TUTUMLARININ ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ

Beden eğitimi öğretmen adaylarının okul deneyimi dersine yönelik tutumlarının incelenmesi

Normal ve Sezaryen Doğum Yapan Kadınların Doğum Konfor Düzeyine Göre Karşılaştırılması

ÖĞRETMENLERE GÖRE MESLEK LİSESİ ÖĞRENCİLERİNİN REHBERLİK GEREKSİNİMLERİ

TEOG Sınavına Hazırlanan Öğrencilerin Algıladıkları Sosyal Destek Düzeyinin Farklı Değişkenlere Göre İncelenmesi 1

FEN VE TEKNOLOJİ ÖĞRETMENLERİNİN KİŞİLERARASI ÖZYETERLİK İNANÇLARININ BAZI DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

HEMODİYALİZ VE PERİTON DİYALİZİ UYGULANAN HASTALARIN BEDEN İMAJI VE BENLİK SAYGISI ALGILARININ KARŞILAŞTIRILMASI

İZMİR İLİ MLO OKULLARINDA BİYOLOJİ DERSLERİNDE EĞİTİM TEKNOLOJİSİ UYGULAMALARININ (BİLGİSAYARIN) ETKİLİLİĞİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Bilişim Teknolojileri Öğretmen Adaylarının E-içerik Geliştirme Becerileri ve Akademik Başarı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Üniversite Öğrencilerinin Eleştirel Düşünmeye Bakışlarıyla İlgili Bir Değerlendirme

ULUSLARARASI 9. BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR ÖĞRETMENLİĞİ KONGRESİ

ULUSLAR ARASI 9. BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR ÖĞRETMENLİĞİ KONGRESİ

AKUT LENFOBLASTİK LÖSEMİ TANILI ÇOCUKLARIN İDAME TEDAVİSİNDE VE SONRASINDA YAŞAM KALİTELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. Dr. Emine Zengin 4 mayıs 2018

MESLEĞE VE ÖRGÜTE BAĞLILIĞIN ÇOK YÖNLÜ İNCELENMESİNDE MEYER-ALLEN MODELİ

İlköğretim Matematik Öğretmeni Adaylarının Meslek Olarak Öğretmenliği

Siirt Üniversitesi Eğitim Fakültesi. Yrd. Doç. Dr. H. Coşkun ÇELİK Arş. Gör. Barış MERCİMEK

OKUL ÖNCESİ EGİTİMİNÖGRENCİLERİN GELİşİM ÖZELLİKLERİÜZERİNDEKİETKİsİNİN İNCELENMESİ. Özel

KUYUMCULUK VE TAKI TASARIMI PROGRAMI ÖĞRENCĐLERĐNĐN OKULDAN BEKLENTĐLERĐ VE MESLEKĐ GELECEKLERĐNĐN DEĞERLENDĐRĐLMESĐ

ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ÖZEL EĞİTİM ANABİLİM DALI

IŞIK LI ANNE BABA REHBERİ

Buse Erturan Gökhan Doğruyürür Ömer Faruk Gök Pınar Akyol Doç. Dr. Altan Doğan

BİYOLOJİ ÖĞRETMENLERİNİN LABORATUVAR DERSİNE YÖNELİK TUTUMLARININ FARKLI DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

SANAYİ İŞÇİLERİNİN DİNİ YÖNELİMLERİ VE ÇALIŞMA TUTUMLARI ARASINDAKİ İLİŞKİ - ÇORUM ÖRNEĞİ

Bağımlılık-Bağımsızlık. Prof. Dr. Sibel ERKAL İLHAN

9. HAFTA PFS102 SINIF YÖNETİMİ. Yrd. Doç. Dr. Ali Çağatay KILINÇ.

ÖZGEÇMİŞ. Eğitim. Akademik Ünvanlar HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ EDEBİYAT FAKÜLTESİ PSİKOLOJİ BÖLÜMÜ SEVGİNAR VATAN.

Prof. Dr. Serap NAZLI

ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİ VE AKADEMİK BAŞARILARININ ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ

İngilizce Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları 1. İngilizce Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları

Transkript:

534 Öğrencilerin Olumlu ve Olumsuz Mükemmeliyetçilik Özellikleri ile Akademik Başarıları Arasındaki İlişkiler Fatma ALTUN, Karadeniz Teknik Üniversitesi, KTÜ Fatih Eğitim Fak., faltun@ktu.edu.tr Hikmet YAZICI, Karadeniz Teknik Üniversitesi, KTÜ Fatih Eğitim Fak.,hyazici@ktu.edu.tr Özet Mükemmeliyetçilik genel olarak, kişinin performanslarında aşırı yüksek standartlar belirlemesi olarak tanımlanır. Gerçekçi olmayan aşırı derecede yüksek standartlar belirlemek, başarılarından tatmin olamamak, başarısızlık korkusu ile erteleme davranışında bulunmak mükemmeliyetçiliğin olumsuz boyutunu oluşturur. Ulaşılabilecek derecede yüksek standartlar belirlemek, esnek davranabilmek, başarılarından memnun olmak ve başarısızlık sonucunda yıkılmamak olumlu mükemmeliyetçilik boyutunda yer alan davranışlardır. Bu çalışmanın amacı öğrencilerin olumlu ve olumsuz mükemmeliyetçilik özellikleri ile akademik başarıları arasındaki ilişkileri incelemektir. Araştırma grubu Trabzon daki 19 farklı ilköğretim okulunda öğrenim görmekte olan 1100 ilköğretim ikinci kademe öğrencisinden (kız=571, erkek=529) oluşmaktadır. Araştırmada Kırdök (2004) tarafından geliştirilen Olumlu ve Olumsuz Mükemmeliyetçilik Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizi sonucunda, öğrencilerin akademik başarıları ile olumlu mükemmeliyetçilikleri arasında pozitif yönde (r=.14, p<.01), olumsuz mükemmeliyetçilikleri ile negatif yönde (r=-.15, p<.01) anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Anahtar Kelimeler: Olumlu ve Olumsuz Mükemmeliyetçilik, Akademik Başarı. GİRİŞ Literatür incelendiğinde mükemmeliyetçiliğin birçok araştırmacının dikkatini çeken bir konu olduğu ve bu konuyla ilgili sürekli yeni araştırmaların ve tanımlamaların yapıldığı görülmektedir.yapılan tanımlarda en çok vurgulanan özellik, kişinin performans ve davranışları üzerinde aşırı yüksek standartlar belirlemesidir (Slaney, Rice, Mobley, Trippi, & Ashby, 2001). Mükemmeliyetçiliği ilk tanımlayanlar arasında bulunan Freud a göre mükemmeliyetçilik, süper egonun bir özelliğidir ve başarı elde etmek için aşırı istek duyma şeklinde tanımlanabilir (Geçtan, 2006). Holender a (1965) göre ise mükemmeliyetçilik, bireyin kendisi ya da başkaları için aşırı yüksek standartlar belirlemesidir. Mükemmeliyetçi bireylerin mükemmele ulaşma isteklerinin altında yeteri kadar iyi değilim, daha iyisini yapmalıyım düşüncesinin yattığını söyleyen Hollender, mükemmeliyetçiliği olumsuz ve patolojik bir durum olarak ele almıştır (Akt. Mızrak, 2006). Yapılan ilk tanımların, sadece kişinin kendine yönelik mükemmeliyetçiliğini ele alan yaklaşımları içerdiği görülmektedir. Fakat zamanla bireyin kendi içindeki bileşenleri kadar kişiler arası bileşenleri üzerine de odaklanılmış ve mükemmeliyetçilik tek boyutlu bakış açısından ziyade çok boyutlu bir bakış açısıyla incelenmeye başlanmıştır. Örneğin, Hewitt ve Flett (1991) mükemmeliyetçiliği kendine yönelik, başkasına yönelik ve sosyal odaklı olmak üzere üç kısımda inceleyerek, mükemmeliyetçiliği çok boyutlu olarak ele almışlardır. Kendine yönelik mükemmeliyetçilik; kişinin kendine yönelik ve ulaşılması imkansız boyutta standartlar belirlemesidir. Buna kendine yönelik eleştiri ve hatalarını kabul etmeme eşlik eder. Başkasına yönelik mükemmeliyetçilik; kişinin başkaları için yüksek standartlar belirlemesi ve başkalarının bunlara uymasını beklemesidir. Sosyal kaynaklı mükemmeliyetçilik ise kişinin, başkalarının kendisinden ulaşılması imkansız şeyler beklediği yönünde bir inanca sahip olmasıdır. Frost, Marten, Lahart ve Rosenblate (1990) de mükemmeliyetçiliği çok boyutlu olarak ele almış, hata yapma endişesi, yüksek kişisel standartlar, davranışlardan şüphe, organizasyon, ebeveyn beklentisi ve ebeveyn eleştirisi olmak üzere altı boyutta incelemişlerdir. Hata yapma endişesi; hata yapmanın başarısızlıkla aynı anlama geldiği şeklinde bir inanca sahip olmaktır. Yüksek kişisel

535 standartlar; kişinin kendisi için oldukça yüksek standartlar belirlemesidir. Davranışlardan şüphe duyma; kişinin bir işi yaparken doğru yapamama korkusu ile yavaş yapma ve tekrar tekrar yapma ihtiyacı duymasıdır. Organizasyon; temiz ve düzenli olmayla ilgili aşırı bir dürtü duyma durumudur. Ebeveyn beklentisi; anne ve babanın dışsal bir baskı olarak görülmesidir. Aşırı ebeveyn eleştirisi; kişinin hatalara karşı ebeveynlerinin aşırı derecede eleştirel olduğunu hissetmesi durumudur (Akt. Antony ve Swinson, 2000). Bu son iki boyut mükemmeliyetçiliğin nedenlerini ve gelişimini açıklama konusunda yarar sağlayabilecek niteliktedir. Olumlu ve Olumsuz Mükemmmeliyetçilik İlk çalışmalarda mükemmeliyetçilik kavramı bazı araştırmacılar tarafından olumsuz bir bakış açısı ile ele alınmış ve patolojik bir kişilik özelliği olarak görülmüştür (Hewitt ve Flett, 1991; Greenspon, 2000; Pacht, 1984). Örneğin Pacht (1984) mükemmeliyetçiliği zararlı bir eğilim olarak görmüştür. Pacht e göre mükemmeliyetçilik, aslında var olmayan bir şeyi elde etme arzusudur ve bu karmaşayı yaşayan insanlarda birçok psikolojik problem yaratmaktadır. Bu nedenle Pacht, mükemmeliyetçiliği psikopatolojinin bir türü olarak görmektedir. Burns a (1980) göre ise mükemmeliyetçilik kişinin, gerçekçi olmayan amaçlar için aşırı bir çaba harcamasıdır ve sadece bireyin verimliliğini düşürmekle kalmayıp aynı zamanda kişinin sağlığını bozan, öz kontrolünü zayıflatan, kişilerarası ilişkilerini etkileyen ve benlik saygısını düşüren bir özelliktir (Akt.Ashby ve Rice, 2002). Buna karşın son yıllarda mükemmeliyetçiliğin olumlu (adaptive, normal, uyumlu) ve olumsuz (maladaptive, nevrotik, uyumsuz) olmak üzere iki boyutunun olduğuna dönük yaklaşım yaygın kabul görmektedir (Ashby ve Rice, 2002; Kottman, 2000; LoCicero ve Ashby, 2000; Parker, 2000; Rimm, 2007; Schuler, 2000; Silverman, 2007). Mükemmeliyetçiliğin olumlu ve olumsuz iki boyutunun olduğuna dikkat çeken ilk araştırmacılardan biri olan Adler e ( 2004) göre, üstünlük çabası tüm insanlarda var olan bir dürtüdür ve bütün yaratıcı eylemlerin arka planında bu çaba yer alır. Normal mükemmeliyetçiler bu çabayı toplumun yararına kullanabilen, sadece kendinin değil başkalarının da kazançlı çıkmasını sağlayacak şekilde davranabilen kişilerdir. Nevrotik mükemmeliyetçiler ise üstünlük sağlamada yanlış yol izleyen, çabalarını yaşamın yararsız taraflarına yönelten kişilerdir. Başka bir deyişle mükemmeliyetçilik çabası, bireyin potansiyellerini en üst düzeye çıkarmayı ve toplumsal ilgiyi içerdiği sürece sağlıklı bir özellik olarak görülürken, sadece diğer insanlardan üstün olma gereksinimini içerdiğinde sağlıksız bir özellik haline gelmektedir. Adler e göre, insan ne kadar sağlıklı ve normalse izlediği yolların tıkanması durumunda mükemmel olma amacına yönelik yeni yollar bulma konusundaki keşfetme yeteneği de o denli fazla olur. Fakat sağlıksız (nevrotik) mükemmeliyetçilerde üstünlük amaçlarına ulaşma konusunda ya hep ya hiç tarzı düşünce hakimdir, ürettikleri çözümler düşük düzeyde ve karşılaştıkları güçlükler onlar için bir hayli büyüktür. Hamacheck (1978) de mükemmeliyetçiliği normal ve nevrotik olarak iki kısımda incelemiştir. Hamacheck e göre normal mükemmeliyetçiler çok fazla çaba sarf ederek, kendilerini tatmin edecek bir sonuç elde etmeye çalışırken, nevrotik mükemmeliyetçiler, yaptıkları işin yeterince iyi olmadığını düşünerek yaptıklarından hiçbir zaman tatmin olamamaktadırlar. Normal mükemmeliyetçiler zayıflıklarının ve sınırlarının farkındadırlar ve kendilerini oldukları gibi kabul ederler. Normal mükemmeliyetçiler nevrotiklere göre daha esnek, daha heyecanlı, duygusal anlamda daha güçlüdür ve amaçlarına odaklanarak en doğru şekilde yapmanın yollarını aralar. Diğer taraftan nevrotik mükemmeliyetçiler asla memnuniyet duygusu hissedemezler çünkü onların gözünde hiçbir şey yeterince iyi değildir. Kapasitelerinin çok üzerinde hedefler belirlemeleri benlik saygılarının düşmesine neden olmaktadır. Hamacheck, nevrotiklerin, aşırı yoğun ve dikkatli davranışlara sahip olduklarını, bir göreve başlamadan önce çok fazla endişelenip duygusal olarak çökkünlük yaşadıklarını belirtmiştir (Akt. Schuler, 2000). Kottman a (2000) göre olumlu ve olumsuz mükemmeliyetçiler arasındaki farklar onların yüksek standartları ve düzen ihtiyaçlarını ele alış şeklinden kaynaklanmaktadır. Olumlu mükemmeliyetçiler bu eğilimleri, performans artırıcı bir yapı olarak kullanmaktadırlar. Buna ek olarak olumlu mükemmeliyetçiler yüksek standartlara ulaşmak için aşırı düzeyde kaygı yaşamazlar ve belirledikleri

536 amaçlara ulaşamadıklarında hevesleri kırılmaz, aksine daha sıkı ve akıllıca çalışmaları konusunda motive olurlar. Diğer taraftan olumsuz mükemmeliyetçiler, kendilerine belirledikleri yüksek standartlara ulaşma konusunda aşırı derecede kaygılıdırlar ve mükemmele ulaşamadıklarında kendilerini yıkılmış hissederler. Benzer şekilde Slaney ve diğerleri (2001), mükemmeliyetçiliği uyumlu ve uyumsuz olmak üzere iki alt boyutta incelemişlerdir. Araştırmacılara göre mükemmeliyetçilik, kişinin kendine belirlediği standartların kapasitesinin çok üzerinde olması durumunda olumsuz özellik taşır ve bireyi rahatsız edecek sonuçlar doğurur. Bunun dışında, kişinin kendine yüksek standartlar belirlemesi ve bunlara ulaşmak için belli bir düzen içerisinde çalışması kişiyi başarıya ulaştıran olumlu bir faktördür. Slaney ve diğerlerinin mükemmeliyetçiliği ölçme amacıyla geliştirdikleri ölçekte yüksek standartlar, düzen ve uyuşmazlık olmak üzere üç alt faktör bulunmaktadır. Bunlardan kişinin belirlediği yüksek standart ve beklenti düzeyini ifade eden yüksek standartlar alt faktörü ile kişinin düzen ihtiyacı ve organizasyon düzeyini ifade eden düzen alt faktörü, uyumlu mükemmeliyetçiliği ölçmeye yöneliktir. Bireyin performansı ile beklentileri arasındaki çelişkiyi ve bu çelişkili durumunun bireyde oluşturduğu rahatsızlık düzeyini ifade eden uyuşmazlık alt faktörü ise uyumsuz mükemmeliyetçiliği ölçmeye yöneliktir. Önceki araştırmalar mükemmeliyetçilik değişkeninin bireyin kişiliği ile sosyal ve akademik yaşamı üzerinde anlamlı etkileri olduğunu göstermektedir. Bu çalışmada mükemmeliyetçiliğin olumlu ve olumsuz boyutları ile akademik başarı arasındaki ilişkilerin incelenmesi amaçlanmaktadır. YÖNTEM Araştırma Grubu Araştırma grubunu, 2009-2010 eğitim-öğretim yılında, Trabzon daki 19 farklı ilköğretim okulunda öğrenim görmekte olan 1100 ilköğretim ikinci kademe öğrencisi (kız=571, erkek=529) oluşturmaktadır. Araştırmada Kullanılan Veri Toplama Araçları Bilgi Toplama Formu: Araştırmaya katılan öğrencilerin bazı demografik özelliklerinin ve akademik başarılarının belirlenmesi amacıyla araştırmacı tarafından geliştirilmiştir. Bu formda, yaş, cinsiyet, sınıf, ikamet yeri, anne-baba eğitim durumu, ailenin sosyo-ekonomik düzeyi ve son dönem akademik not ortalamalarına ilişkin sorular bulunmaktadır. Olumlu ve Olumsuz Mükemmeliyetçilik Ölçeği: Olumlu ve Olumsuz Mükemmeliyetçilik Ölçeği (OOMÖ) Kırdök (2004) tarafından ilköğretim ikinci kademede okuyan ön ergenlerin olumlu ve olumsuz mükemmeliyetçilik özelliklerini ölçmeye yönelik geliştirilmiştir. Toplam 17 maddeden oluşan ölçeğin, olumlu mükemmeliyetçilik (10 madde) ve olumsuz mükemmeliyetçilik (7 madde) olmak üzere iki alt faktörü vardır. OOMÖ, 1 ile 4 arasında puanlanan likert tipi bir ölçek olup, toplam puanı bulunmamaktadır. Alt ölçeklerden alınan puanlar yükseldikçe olumlu veya olumsuz mükemmeliyetçiliğin düzeyi artmaktadır. Ölçekte ters puanlanan madde bulunmamaktadır.ölçeğin geliştirilme aşamaları içine kapsam geçerliği, yapı geçerliği ve ölçüt bağlantılı geçerlik türleri ile iç tutarlılık ve test tekrar test güvenirliği çalışmaları yapılmıştır. Faktör analizi sonucunda 10 maddeden oluşan olumlu mükemmeliyetçilik boyutu varyansın % 18, 22 sini, 7 maddeden oluşan olumsuz mükemmeliyetçilik boyutu % 14, 22 sini ve iki faktörün toplamı ise varyansın % 32,44 ünü açıklamaktadır. Ölçeğin güvenirlik çalışmaları sonucunda; olumlu mükemmeliyetçilik alt ölçeği Cronbach alfa iç tutarlılık katsayısı.81, olumsuz mükemmeliyetçilik alt ölçeği Cronbach alfa iç tutarlılık katsayısı.78 olarak bulunmuştur. OOMÖ alt ölçeklerinin test tekrar test analizleri sonucunda elde edilen güvenirlik katsayıları olumlu mükemmeliyetçilik alt ölçeği için.75; olumsuz mükemmeliyetçilik alt ölçeği için.78 dir. Her iki alt ölçek için kararlılık kat sayıları p<.01 düzeyinde anlamlı bulunmuştur. Araştırmada Kullanılan Veri Analiz Teknikleri Veriler SPSS 15.0 paket programı ile analiz edilmiştir. Bu kapsamda, araştırma grubuna ve çeşitli araştırma değişkenlerine ait bilgiler tanımlayıcı istatistik tekniklerinden yararlanılarak belirtilmiştir. Değişkenler arası ilişkileri belirlemede Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı kullanılmıştır.

537 BULGULAR Tanımlayıcı Bulgular Araştırmaya katılan öğrencilerin yaş ortalamaları 13 (Ss=0.89), akademik ortalamaları ise 72.33 (Ss=14.39) dür. Araştırma grubuna ait diğer tanımlayıcı bilgiler Tablo 1 de özetlenmektedir. Tabloda görüldüğü gibi araştırmaya katılan kız öğrencilerin sayısı (n= 571) erkek öğrencilerin sayısından (n= 529) daha fazladır. Çalışmaya en çok yedinci sınıf öğrencileri katılmışlardır. Öğrencilerin büyük kısmı orta ekonomik gelir düzeyine sahiptir. Öğrencilerin çoğu şehir merkezlerinde ikamet etmektedir. Katılımcıların annelerinin çoğu (% 42 si) ilkokul mezunu iken babalarının çoğu (%28.5 i) lise mezunudur. Tablo 1: Araştırma Grubuna Ait Tanımlayıcı İstatistik Bulguları Faktör Değişken Katılımcılar (n=1100) f % Kız 571 51.9 Cinsiyet Erkek 529 48.1 6. Sınıf 360 32.7 Sınıf 7. Sınıf 382 34.8 8. Sınıf 358 32.5 Düşük 66 6 Ekonomik Orta 925 84.1 Gelir Düzeyi Yüksek 109 9.9 Köy 40 3.6 İkamet Yeri Belde 64 5.8 İlçe 33 3.0 Anne Eğitim Durumu Baba Eğitim Durumu Şehir Merkezi 963 87.5 Okur-Yazar Değil 28 2.5 İlkokul 470 42.7 Ortaokul 232 21.1 Lise 247 22.5 Üniversite 123 11.2 Okur-Yazar Değil 6 0.5 İlkokul 277 25.2 Ortaokul 231 21.0 Lise 313 28.5 Üniversite 273 24.8 Öğrencilerin Mükemmeliyetçilik Özellikleri ve Akademik Başarıları Arasındaki İlişki Katılımcıların olumlu ve olumsuz mükemmeliyetçilik özellikleri ve akademik başarıları arasındaki ilişkiler, Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı (PMÇKK) ile incelenmiş ve sonuçlar Tablo 2 de özetlenmiştir. Buna göre öğrencilerin akademik başarıları ile olumlu mükemmeliyetçilikleri arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunurken (r=.13, p<.05), olumsuz mükemmeliyetçilik ile akademik başarıları arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir (r=.13, p<.05).

538 Tablo 2: Öğrencilerin Mükemmeliyetçilik Türleri ve Akademik Başarıları Arasındaki İlişkiler Akademik Ort. Olumlu Mük. Olumsuz Mük. Ort. Ss. Akademik Ort. 1 72.33 14.39 Olumlu Mükemmeliyetçi lik Olumsuz Mükemmeliyetçi lik ** P<.01.14** 1 33.46 5.15 -.15**.16** 1 19.24 4.73 TARTIŞMA VE YORUM Öğrencilerin olumlu mükemmeliyetçilikleri ile akademik başarıları arasında pozitif yönde anlamlı ilişki olduğu bulunmuştur. Bu bulgu, olumlu mükemmeliyetçiliğin performansı artıran ve bireyi başarıya götüren bir güç olarak görüldüğü çalışmaları destekler niteliktedir (Kottman, 2000; Parker, 2000; Slaney ve diğerleri, 2001; Stoeber & Eismann, 2007). Hamacheck e (1978) göre başarı ve başarı motivasyonu mükemmeliyetçiliğin olumlu boyutuyla ilgilidir (Akt. Schuler,2000). Buradan olumlu mükemmeliyetçilerin kendilerine ulaşabilecekleri standartlar belirledikleri ve bu amaçlarına ulaşmak için yüksek düzeyde motive oldukları, karşılaştıkları olumsuz durumlarda ise esneklik gösterebildikleri, bu sayede akademik başarılarının yüksek olduğu söylenebilir. Olumsuz mükemmeliyetçilik ile akademik başarı arasında ise negatif yönde anlamlı bir ilişki olduğu görülmüştür. Bu bulgu olumsuz mükemmeliyetçiliğin bireyin akademik motivasyonunu ve başarısını olumsuz yönde etkilediği yönündeki literatürdeki kuramsal bilgiler (Adler, 2004; Greenspon,2000) ve araştırma sonuçları (Short, Owens, Slade & Dewey, 1995; Stoeber & Rambow, 2007) ile benzeşmektedir. Olumsuz mükemmeliyetçilerin kendilerine ilişkin kuşkuları ya da onaylanmama, reddedilme korkuları yaptıkları işte yeterince başarılı olamamalarına neden olabilmektedir. Başarısızlık korkusu ile sorumluluk almama ve erteleme davranışı gösterme eğiliminde olan olumsuz mükemmeliyetçilerin (Frost ve diğerleri, 1990), bu nedenle akademik olarak bekledikleri yüksek performanslara ulaşamadıkları düşünülmektedir. Olumlu mükemmeliyetçiliğin hem akademik başarı hem de kişilik üzerindeki olumlu etkileri düşünüldüğünde öğrencilerin bu yöndeki mükemmeliyetçilik özelliklerinin desteklenmesi ve ailelerinin konu hakkında bilgilendirilmesi önerilebilir. Olumsuz mükemmeliyetçiliğin ise olası zararlarından öğrencileri korumak için mümkün olduğunca olumlu hale getirilmesi amacıyla çeşitli etkinlikler ve müdahale programları geliştirilebilir. KAYNAKÇA Adler, A. (2004). Yaşamın Anlam ve Amacı, (Çev. Kamuran Şipal) (7. Baskı). İstanbul: Say Yayınları. Antony, M. M. ve Swinson, R. P. (2000). Mükemmeliyetçilik Dost Sandığımız Düşman, (Çev. Aslı Açıkgöz). İstanbul: Kuraldışı Yayıncılık. Ashby, J. S. & Rice, K. G. (2002). Perfectionism, Dysfunctional Attitudes, and Self-Esteem: A Structural Equations Analysis. Journal of Counseling and Development, 80 (2), 197-204. Frost, R. O., Marten, P., Lahart, C. & Rosenblate, R. (1990). The Dimensions of Perfectionism. Cognitive Therapy and Research, 14 (5), 449-468. Geçtan, E. (2006). Psikanaliz ve Sonrası (12. Baskı). İstanbul: Metis Yayıncılık. Greenspon, T. S. (2000). Healthy Perfectionism is an Oxymoron!. Journal of Secondary Gifted Education, 11 (4), 197-209.

539 Hewitt, P. L. & Flett, G. L. (1991). Perfectionism in the Self and Social Contexts: Conceptualization, Assessment, and Association with Psychopathology. Journal of Personality and Social Psychology, 60, 456-470. Kırdök, O. (2004). Olumlu ve Olumsuz Mükemmeliyetçilik Ölçeği Geliştirme Çalışması. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana. Kottman, T. (2000). Perfectionist Children and Adolescents: Implications for School Counselors. Professional School Counseling, 3 (3), 182-189. LoCicero, K. A. & Ashby, J. S. (2000). Multidimensional Perfectionism in Middle School Age Gifted Students: A Comparison to Peers from the General Cohort. Roeper Review, 22 (3), 182-191. Mızrak, E. Ö. (2006). Anksiyete Bozukluğu veya Depresif Bozukluk Tanısı Alan Hastalarda Çok Boyutlu Mükemmeliyetçilik Ölçeği Uyarlama Çalışması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Pacht, A. R. (1984). Reflections on Perfection. American Psychologist, 39 (4), 386-390. Parker, W. D. (2000). Healthy Perfectionism in The Gifted. Journal of Secondary Gifted Education, 11 (4), 173-183. Rimm, S. (2007). What's Wrong with Perfect? Clinical Perspectives on Perfectionism and Underachievement. Gifted Education International, 23, 246-253. Schuler, P. A. (2000). Perfectionism and Gifted Adolescents. Journal of Secondary Gifted Education, 11 (4), 183-197. Silverman, L. K. (2007). Perfectionism: The Crucible of Giftedness. Gifted Education International, 23, 233-245. Slaney, R. B., Rice, K. G., Mobley, M., Trippi, J. & Ashby, J. S. (2001), The Revised Almost Perfect Scale. Measurement and Evaluation in Counseling and Development, 34 (3), 130-146. Short, T. L. A., Owens, G. R., Slade, P.D. & Dewey, M.E. (1995). Positive and Negative Perfectionism. Personality and Individual Differences, 18 (5), 663-668. Stoeber, J. & Rambow, A. (2007). Perfectionism in Adolescent School Students: Relations with Motivation, Achievement and Well-Being. Personality and Individual Differences, 42 (7), 1379-1389. Stoeber, J. & Eismann, U. (2007). Perfectionism in Young Musicians: Relations with Motivation, Effort, Achievement and Distress. Personality and Individual Differences, 43 (8), 2182-2192.