AYLIK MESLEK BÜLTENÝ YeminliTercuman.com Türkçe Tercümanlarýn Haber Platformu SAYI: 8 Yeni Baþlayanlar BÜLTEN TEMMUZ 2007 Andlý Tercüman & Neo Yeminli Tercüman 6.000 KÝÞÝYÝZ Bültenimize yazýlarýnýzý bekliyoruz. SEVGÝ VE HOÞGÖRÜ Tercüman olmak isteyenlere sözlük kullanýmýnýn önemini anlatmak için hep anlattýðým bir fýkra vardýr. Adamýn biri iþyerine bir muhasebeci alacak olmuþ. Ýlan vermiþ ve iki kiþi baþvurmuþ. Çaðýrmýþ bunlarý ofisine. -Ýki kere iki kaç eder? diye sormuþ iþ baþvurusunda bulunanlardan birine. Adam kolay lokma sanmýþ hemen yutmuþ zokayý. Düþünmeden, -Dört deyip atlamýþ. Adam ayný soruyu diðerine sormuþ, -Ýki kere iki kaç eder? Ýþ baþvurusunda bulunan diðer muhasebeci bir hesap makinesi istemiþ. Çarpmýþ toplamýþ ve sonra: -Dört demiþ. Adam ikinci kiþiyi iþe almýþ. Tercüman Etiði Mafya babasý korumaya aldýðý müesseselerden haraçlarý toplamak için yeni bir tetikçi bulmuþ. Seçtiði adam saðýr ve dilsizmiþ. Böylelikle polisin eline geçerse fazla bir þey anlatmasýnýn mümkün olamayacaðýný düþünüyormuþ mafya babasý. Baba, bir gün ödemelerin geciktiðini fark etmiþ ve tetikçiye adamlarýný göndermiþ. Adamlarýn saðýr dilsizle anlaþmalarý mümkün olmamýþ. Bunun üzerine "Baba" saðýr dilsizi odasýna aldýrtmýþ. Bir de iþaret alfabesi bilen yeminli tercüman bulmuþlar. Tercüman iþaretle sormuþ: -Para nerde?.. Saðýr dilsiz iþaretle yanýt vermiþ: devamý sayfa 2 de graciasi merci todah dank je well thank you teþekkür ederim merci todah sayfa 15 de todah merci graciasi dank je well thank you teþekkür ederim graciasi KELÝMELERÝN BAÐLAMI sayfa 9 da Ýngilizce<>Türkçe Sözlük www.sozlukcell.com From Our Lips to Your Ears Yayýmlanmak üzere deneyimlerinizi Nataly Kelly ile paylaþýn sayfa 3 te YeminliForum Açýldý. Üye Oldunuz mu? www.yeminlitercuman.com/forum TAÞINABÝLÝR TERCÜME AYGITI TEST EDÝLÝYOR sayfa 5 te
YB Temmuz 07 -Ne parasý.. Benim paradan haberim yok.. Neden bahsettiðinizi anlamýyorum. Tercüman tercüme etmiþ. -Neden bahsettiðinizi anlamýyormuþ. Baba 38'liðini koltuk altýndan çekip saðýr dilsizin beynine dayamýþ. -Þimdi sor bakalým, para nerde?. Tercüman iþaretle sormuþ: -Para nerde? Saðýr dilsiz iþaretle yanýt vermiþ: -Yýldýz Parkýndaki Malta Köþkünün arkasýndaki aðacýn kovuðunda 100 bin dolar var. Baba öfkeyle gürlemiþ: -Ne dedi? Tercüman yanýtlamýþ: "Hala neden bahsettiðinizi anlamýyormuþ. Ayrýca diyor ki, o tetiði çekmek için erkek olmak lazýmmýþ!.." Neo Yeminli Tercüman Noterlik Kanununa göre ilgilinin Türkçe bilmediði durumlarda andlý tercüman b u l u n d u r u l m a s ý g e r e k i y o r. Ý þ t e, tercümanlarýn yemin hikayesi de tam bu noktada baþlýyor. Bir büro ile çalýþmak isteyen tercüman o büronun çalýþtýðý Notere giderek bildiðini iddia ettiði dile ait diploma vs. belgesini ibraz ettikten sonra yemin zaptý imzalýyor ve aileye katýlýyor. Yeminli yada yeminsiz bir tercümanýn gerçek hayatta bilmesi gereken ilk kural it's not what you know, it's who you know (ne bildiðin deðil kimi tanýdýðýn önemlidir) kuralýdýr. Mesleðimiz sürreal (gerçeküstü) bir yaþantý gerektirdiði için, bu iþi yapmak isteyenlerin bu bilgiden ziyade aþaðýdakilere ihtiyacý olacaktýr: -çok iyi (en az) 2 dil bilgisi -çok iyi bilgisayar, internet ve klavye bilgisi Dilin, bilgisayarýn ve internetin hilelerini bilmek de tercümana müthiþ bir hýz kazandýracaktýr. Googlekolik olmak bilinmeyenlerin bulunmasýnda en büyük dostunuz olacaktýr. Bilgisayarýn hayatýmýza bu kadar sýzmadýðý günlerde sözlük karýþtýrmak, yapýlan yanlýþlarý silmek için kullanýlan daksil'den sonra, bu mesleðin en sýkýcý tarafýydý belki de. Þimdilerde, büro sahipleri tercümanlarýn bir üst evreye geçerek neo-tercümanlar olmalarýný bekliyor. Bir tercüman; - günde 20-30 sayfa düzenli iþ yapabilmeli, - karþýlaþtýðý teknik kelimeleri kendi baþýna internetten bulabilmeli, - Google ustasý olmalý, - kelime daðarcýðýnýn kendisinin en deðerli hazinesi olduðunu bilmeli, - cümleleri devrik kurmamalý, sayfa düzenine dikkat etmeli, - yazým ve dilbilgisi kontrolünü kesinlikle yapmalý, - özellikle karmaþýk bir iþe baþlamadan önce o konuyla ilgili web sitelerini kesinlikle ziyaret etmeli, - bilgisayar kýsa yollarýný çok iyi uygulayabilmeli, - internet sitelerinin çalýþma mantýðýný ve kaynak kodlarýný anlayabilmeli, - Wordfast ve Trados benzeri yazýlýmlardan birini etkin kullanabilmeli ve - altýna girdiði iþi ne pahasýna olursa olsun zamanýnda teslim edebilmeli. Yeni baþlayanlar da bunlara dikkat ederek kendilerini geliþtirmeli ve artýk diplomalarýnýn hesap makinesinin yerini alamayacaðýný bilmeliler. 2
DUYURU Nataly Kelly Haným'dan aldýðýmýz email mesajýnda kendisinin bir kitap (From Our Lips to Your Ears: How Interpreters are Changing the World) hazýrlýðýnda olduðu ve bu k i t a p t a t e r c ü m a n l a r ý n deneyimlerine yer vereceðini bildirdi. Tercümanlýkla ilgili baþka kitaplarý da bulunan Nataly Kelly'e yardýmcý olmak isterseniz sitesini z i y a r e t e d i n v e k i t a b ý n d a yayýmlanmak üzere deneyimlerinizi onunla paylaþýn. Türkiye'den de kitaba anýlarýyla giren birkaç tercümanýn olmasý çok hoþ olacaktýr. Contact: Nataly Kelly, Tel: 603/891-1101 Fax: 877/572-0779 Email: editor@fromourlips.com http://www.fromourlips.com Language Interpreters to be Featured in New Book July 18, 2007 Nashua, N.H. having had the good fortune to The publication of a new book train, mentor and learn from that will showcase interpreters thousands of interpreters, and their contributions to society Nataly Kelly felt it was important was announced today. From Our to shine a light on the many Lips to Your Ears: How unsung heroes she had Interpreters are Changing the encountered over the years. World marks the first published compendium of stories about And so, a book was born. this unique and complex profession from the perspective While Nataly has the distinct of interpreters themselves. honor and pleasure of editing this book, the focus of this Millions of people throughout publication is the many the world communicate each interpreters who are working this day without sharing a common very moment and impacting our language, explained Nataly world. Kelly, editor of the publication, This book shines a light on the From Our Lips to Your Ears is an unsung heroes that enable ode to interpreters everywhere, much of this communication to and a tribute to the work they do. take place. For questions about the book, or The book will include personal to simply share your thoughts, anecdotes from interpreters send her an email. working in an array of settings, Kelly said. Interpreters are out Nataly is also the author of a there each day, helping deliver book on telephone interpreting, babies, interpreting witness published by Multilingual testimony, rendering the words Matters. You can read more of foreign diplomats, and about that book here. assisting consumers who wish t o p u r c h a s e g o o d s a n d services. The stories in the collection will cover a range of topics of interest to the general public, Kelly pointed out. This book shows how interpreters are helping meet a basic human n e e d t h e n e e d t o communicate with others. More information about the book is available at http://www.fromourlips.com Editor As an interpreter herself, and
YB Temmuz 07 ÇEVÝRÝ VE DÝLBÝLÝM MAKALELERÝ FORUM sayfalarýmýzda yeminli tercümanlar ve dilbilimcilerin çeviri mesleði ve dilbilim alanlarýndaki makalelerine açýk bir ortam oluþturmak istemekte ve ilgili tüm taraflarýn makalelerine ihtiyaç duymaktayýz. Forum sayfalarýmýzda yayýnlanabilecek konu baþlýklarý: - Mesleki terminoloji; tercüman, çevirmen, mütercim vs. - Mesleki geçmiþ; geçmiþte tercümanlýk, zorluklar, anýlar vs. yeni YeminliForum Açýldý. Üye Oldunuz mu? - Mesleki eðitim; okullar, kurslar, seminerler, duyurular - Mesleki yazýlýmlar; Trados, WordFast, DejaVu vs. - Mesleki sözlükler; hukuk, týp, teknik, sosyal bilimler, genel - Mesleki yeterlik; yeminli tercümanlýk, ulusal/uluslararasý sertifikasyon - Mesleki yapýlanmalar; dernekler, vakýflar vs. - Mesleki etik; tercümanlar ve müþterilere yönelik iþ ahlaký - Mesleki ölçüler; sayfa kriteri, sözcük sayýmý, sözcük/karakter ayrýmý - Mesleki bilgisayar bilgisi; 10Parmak, Word, Excel, HTML vs. - Mesleki yazým teknikleri; sayfa düzeni, kýsayollar, yeni teknikler - Mesleki konular; pazarlama; ödemeler, müþteriler, yurt dýþý deneyimleri - Dilbilim; çeviride karþýlaþýlan sorunlar - Dilbilim; genel linguistik konular - Dilbilim; eski dil-yeni dil karþýlaþtýrmalarý - Dilbilim; örnek çeviri karþýlaþtýrma ve tahlilleri - Dilbilgisi; en sýk yapýlan hatalar, genel dilbilgisi kurallarý - Kaynaklar; online kaynaklar, yazýlý kaynaklar, terminoloji-jargon - 4 Bu konulardan herhangi biri yada burada belirtilmeyen ancak meslek açýsýndan önemli gördüðünüz konularla ilgili deneyimlerinizi ve bilgilerinizi paylaþmanýz yeminli tercümanlarý toplumsal hayatta bir üst kademeye taþýmakta yararlý olacak, kendilerinden öncekilerin yaptýklarýndan ders almalarýný saðlayacak, onlarý daha iyi bir noktaya taþýyacak, mesleki görgü ve bilgilerini ve en nihayetinde saygýnlýklarýný ve dayanýþmalarýný artýracaktýr. FORUM sayfalarýmýzý geliþtirmemize yardýmcý olun.
Hükümetin Tercüman Eksikliðine Cevabý: Çaðrý Merkezi Teknolojisi CIA çalýþanlarýnýn dil yeteneklerini açýklamýyor ancak emekli CIA ajaný Robert Baer 1980lerde Beyrut'ta faaliyet gösterirken kendisinin Teþkilatýn Arapça'yý akýcý bir þekilde konuþabilen tek ajaný olduðunu tahmin ediyor. Bir CIA ajanýnýn Arapça'yý rahatlýkla konuþabilecek þekilde eðitilmesi yaklaþýk sekiz yýl alýyor. Ýstihbarat servisleri ve ordu birimleri Navy SEAL (Donanma Özel Timi) olan kalifiye tercüman açýðýný kapatmak için John Hall, "Dil uzmanlarý deðerli çaðrý merkezleri, spor müsabakalarý ve varlýklardýr" diyor. Annapolis, Md., televizyon alýþveriþ kanallarý için þirketi Irak'ta test edilmekte olan avuç geliþtirilmiþ olan teknolojilere içi bir tercüme aygýtý geliþtirmeye yöneldiler. çalýþýyor. Hall "Bu cihazlardan hiçbir z a m a n i s t e d i ð i m i z k a d a r ý n ý Irak'ta, Afganistan'da ve dünyanýn alamayacaðýz" diyor. "Ancak bir d i ð e r y e r l e r i n d e, S a v u n m a m a k i n e b a z ý t e m e l g ö r e v l e r i Bakanlýðý'nýn araþtýrma kolu Ýngilizce yapabilirse, bu da [bir tercümaný] konuþan askerlerin Iraklýlarla konuþma baþka bir iþ için boþa çýkarýyor" diye yapabilmelerini saðlayan taþýnabilir ekliyor. tercüme aygýtlarýný test ediyorlar. Finansmaný CIA tarafýndan yapýlan bir Devlet-destekli araþtýrmacýlar yayýnlarý giriþim-sermayesi þirketi olan In-Q-Tel ve web sitesi giriþlerini Arapça'dan ve özel þirketlerin kayýtlý müþteri hizmeti Mandarin Çincesinden Ýngilizce'ye çaðrýlarýndan bilgi toplayabilmesine çevirmeye ve çevrilen metinlerden yardýmcý olan yazýlým üreten bir þirkete kompleks bilgileri çýkarabilecek arama yatýrým yapmýþtýr. motorlarý geliþtirmeye çalýþýyorlar. Müþteri Ýliþkileri Yönetiminden (CRM) Çaðrý Alma VoxTec International Baþkaný eski bir Yapýmcýlarý, istihbarat analistlerinin aksanlar ve telaffuz farklýlýklarý gibi bazý incelikleri deþifre edebilmesine yardýmcý olabilecek teknoloji konuþma dilinin anlamýný deðiþtirebilir diyor. Savunma Bakanlýðý'nýn araþtýrma kolu Ýngilizce konuþan askerlerin Iraklýlarla konuþma yapabilmelerini saðlayan taþýnabilir tercüme aygýtlarýný test ediyorlar.
YB Temmuz 07 Büyük Bütçe Harcamalarýn büyük kýsmý sýnýflandýrýlmýþtýr, ancak mevcut kamu ihaleleri ve bütçe dokümanlarý Pentagon'un bu yýl araþtýrmalara en az 22 milyon dolar harcayacaðýný gösteriyor. Kasým 2005'te, Pentagon çeviri yazýlýmlarý için 26 milyon dolarlýk ihale açacaðýný duyurdu. Bu ay, Irak Araþtýrma Grubu, akýcý bir þekilde konuþan altý kiþi de dahil olmak üzere Baðdat'taki Amerikan Elçiliðinde çalýþan 1,000 iþçinin sadece 33ünün Arapça konuþtuðunu bildirdi. Grup, Dýþ Ýþleri ve Savunma Bakanlýklarýnýn ve ulusal istihbarat yöneticisinin lisan ve kültürel eðitime "en yüksek önceliði vermesi" gerektiðini tavsiye etti. Az Sayýda Eðitimli Dilbilimci Ekim ayýnda FBI yaklaþýk 12.000 kadar ajandan sadece 33 tanesinin sýnýrlý düzeyde Arapça bilgisinin olduðunu açýkladý CIA çalýþanlarýnýn dil yeteneklerini açýklamýyor ancak emekli CIA ajaný Robert Baer 1980lerde Beyrut'ta faaliyet gösterirken kendisinin Teþkilatýn Arapça'yý akýcý bir þekilde konuþabilen tek ajaný olduðunu tahmin ediyor. Ýstihbarat teþkilatý ve dýþ politika ile ilgili iki kitap yazan Baer, bir CIA ajanýnýn Arapça'yý rahatlýkla konuþabilecek þekilde eðitilmesi yaklaþýk sekiz yýl aldýðýný söylüyor. Hindistan'daki Kýyý Ötesi Ýþletmelerin 2010 Yýlýna Kadar 160.000 Yabancý Dil Uzmanýna Ýhtiyacý Var (openpr) Evalueserve O u t s o u r c i n g ) v e K P O tarafýndan yürütülen bir ( K n o w l e d g e P r o c e s s araþtýrmaya göre, 2010 yýlýna Outsourcing) segmenti kadar Hindistan'daki kýyý tarafýndan kullanýlmasý ötesi iþletmelerin (IT, BPO ve bekleniyor. KPO) 160.000 üzerinde K u r u m i ç i ç a l ý þ a n d i l y a b a n c ý d i l u z m a n ý n a uzmanlarýna sahip Hindistan i h t i y a ç l a r ý o l a c a k. B u IT, BPO ve KPO þirketleri Kýta uzmanlarýn Kýta Avrupasý ve Avrupasýnýn outsourcing (dýþ Uzak Doðu'dan gelebilecek k a y n a k k u l l a n ý m ý ) lisan uzmanlýðý gerektiren iþ pazarýndan daha büyük bir taleplerini karþýlayabilecek pay almaya çalýþýyor, ve düzeyde olmalarý gerekiyor. b ö y l e l i k l e b u p a z a r ý n Evalueserve tarafýndan A m e r i k a n v e Ý n g i l i z yapýlan araþtýrma lisan pazarýndan maruz kaldýðý pazarýnýn hitap edeceðin yüksek riski azaltýyorlar. toplam pazarýn 2010 yýlýna Ý h t i y a ç d u y u l a n d i l l e r kadar 14.4 milyar Amerikan a r a s ý n d a Ý s p a n y o l c a, D o l a r ý n a u l a þ a c a ð ý n ý Ýtalyanca, Hollandaca, gösteriyor. Bu ihtiyacýn yarýya Rusça, Japonca, Korece ve yakýný IT (Biliþim) endüstrisi Mandarin Çincesi var. tarafýndan kullanýlacak, kalan Kaynak: openpr (press yüzde ellilik kýsmýn ise BPO release) - Hamburg,Germany ( B u s i n e s s P r o c e s s 6
Bir Dergi Tanýtýmý http://www.ceviribilim.com/ Çeviribilim, çeviri ve çevirmen sorunlarýna, güncel çeviri haberlerine, çeviri konulu bilimsel çalýþmalara, çeviri tarihine yer veren bir dergidir. Yayýnýna ilk olarak Ekim 2005 tarihinde (ceviribilim.blogspot.com adresinde) baþlayan Çeviribilim, Ocak 2006'da kendi internet adresini (ceviribilim.com) ve Mart 2006'da bugünkü þeklini aldý. Çeviri haberlerini kayda geçirmenin önemli olduðu inancýyla çeþitli kurumlarda ve medyada yer alan çeviri konulu etkinlikleri, haberleri ele almaya, çevirmenin ve çeviri olgusunun günlük hayat içinde görünür olduðu durumlara dikkat çekmeye çalýþmaktadýr. Çeviribilim dergisi çeviriye ilgi duyan herkesin nitelikli yazý ve yorumlarýna açýktýr. Ýletiþim için s g u r s e s @ c e v i r i b i l i m. c o m a d r e s i n i kullanabilirsiniz. Dergide yer alan yazýlarda dile getirilen görüþlerden yazarlarý sorumludur. Bu yazýlar telif haklarý kapsamýndadýr. Dergide yer alan yazýlar izinsiz olarak alýntýlanamaz, kullanýlamaz. Baþka bir sitede referans vermek için standart internet yayýn kurallarýna uyulmasý beklenir. Tr AID Yýllarca süren araþtýrma ve deneyler sonrasýnda, ILSP Word for Windows 95/98 ortamlarýna tamamen entegre edilebilen bir Çeviri Belleði olan Tr AID'i piyasaya sürdü. Bir Çeviri Belleði ö n c e k i ç e v i r i p r o j e l e r i n i kullanarak çevirmenin ç a l ý þ m a s ý n ý i y i l e þ t i r m e y i a m a ç l a y a n b i r u y g u l a m a d ý r. T r A I D y e n i c ü m l e l e r l e ö n c e d e n ç e v r i l m i þ m a t e r y a l i karþýlaþtýrýr ve eþleþme olmasý d u r u m u n d a eskiden yapýlmýþ çeviriyi yeni cümlenin çevirisi olarak karþýmýza çýkarýr. Bu program bir Yunan firmasýnda geliþtirilmiþ ilk r a k i p s i z ç e v i r i b e l l e k programýdýr. Kore Dünya Genelinde Dil Okullarý Açacak Kültür ve Turizm Bakanlýðý Hangul (Kore Alfabesi) öðretmek ve Kore Kültürünü dünyanýn her tarafýnda tanýtmak için 100 okul (Sejong Haktang) açacak. Kültür ve Turizm Bakaný Kim Myung-gon gazetecilere Bakanlýðýn bu okullarý Londra, Paris ve dünyanýn diðer yerlerinde bulunan kültür merkezlerinde 2011 yýlýna kadar açacaðýný duyurdu. Projenin gözetim sorumluluðunu üstlenen Kore Dili Ulusal Akademisi ilk okullarý Mart ayýnda Moðolistan Ulanbator Üniversitesi ve Pekin Uluslar Merkez Üniversitesinde açacak. Kazakistan'da açýlacak okul da dahil olmak üzere Orta Asya'da açýlacak olan birkaç okulun bu yýlýn sonunda açýlmasý planlanýyor. Þu ana kadar, yurt dýþýnda Korece öðretme çabalarý özelikle etnik Koreliler ve Kore Dili Araþtýrmalarý bölümlerine yönelik oldu ancak Sejong Haktang sýradan insanlar için de kurslar düzenleyecek. Sejong Haktang ifadesi, Kore Kralý Sejong adý ile Kore Dilinde Okul anlamýna gelen Haktang kelimelerinin birleþiminden oluþmaktadýr. Kaynak: Chosun Ilbo - Seoul, South Korea
YB Temmuz 07 www.etymonline.com election 1270, from Anglo-Fr. eleccioun, from L. electionem, from stem of eligere "pick out, select," from ex- "out" + -ligere, comb. form of legere "to choose, read" (see lecture). Elect (v.) is first recorded 1494. Electioneer first attested 1789 in writing of Thomas Jefferson. Elective, of school subjects studied at the student's choice, first recorded 1847. party c.1290, "part, portion, side," from O.Fr. partie "a part, a party" (12c.), lit. "that which is divided," from fem. pp. of partir "to divide" (see part (v.)). Political sense of "side in a contest or dispute" evolved by 1300; meaning "a person" is from 1460. Sense of "gathering for social pleasure" is first found 1716, from general sense of persons gathered together (originally for some specific purpose, e.g. dinner party, hunting party). The verb is first attested 1922, from the noun. Phrase the party is over is from 1937; party line is first recorded 1834 in the sense of "policy adopted by a political party," 1893 in the sense of "telephone line shared by two or more subscribers." Party pooper is from 1951, Amer.Eng. illuminati 1599, pl. of L. illuminatus "enlightened" (in figurative sense), pp. of illuminare (see illumination). Originally applied to a 16c. Spanish sect (the Alumbrados), then to other sects; since 1797 used as a translation of Ger. Illuminaten, name of a secret society founded 1776 in Ingolstadt, Bavaria, and holding deistic and republican principles; hence used generally of free-thinkers and sarcastically of those professing intellectual enlightenment (1816). friend O.E. freond, prp. of freogan "to love, to favor," from P.Gmc. *frijojanan "to love" (cf. O.N. frændi, O.Fris. friund, M.H.G. friunt, Ger. Freund, Goth. frijonds "friend," all alike from prp. forms). Related to O.E. freo "free." Meaning "A Quaker" (a member of the Society of Friends) is from 1679. Feond ("fiend," originally "enemy") and freond, often paired in O.E., both are masculine agent nouns derived from prp. of verbs, but are not directly related to one another. 8
KELÝME ANLAMINI ÇIKARTMAK KELÝMELERÝN BAÐLAMI (WORDS IN CONTEXT) BAÐLAM (CONTEXT) NEDÝR? Bir kelimeye baktýðýnýz zaman o kelimeyi daha önce hiç görmemiþ iseniz ya da hatýrlamýyorsanýz anlamýný hemen çýkartamayabilirsiniz. Gramer bilginiz sayesinde ek ve köklerden arýndýrdýðýnýz halde bile hala zorlanýyorsanýz veya þüphe ediyorsanýz, o zaman bu kelimenin nerede, hangi durumda, hangi ortamda kullanýldýðýna ve kime/ neye atfedildiðine bakmalýsýnýz. Buna Ýngilizce Eðitim terminolojisinde CONTEXT (Baðlam / Genel Durum) denir. Baðlama bakarak (yani kelimenin kullanýldýðý ortama, cümleye), o kelime veya tamlama hakkýnda oldukça yeterli derecede bilgi sahibi olabilirsiniz. Bunun için asla sadece kelimeye bakýp ben anlamýný bilmiyorum diye vazgeçmeyin. Konuþmayý öðrenen her çocuk aslýnda kelimeleri tek tek ezberlemez. Çocuklarda kelimeleri baðlam sayesinde öðrenirler. Aþaðýdaki okuma parçalarý alýþtýrma niteliðindedir. Son üç metin hariç diðerleri TOEFL düzeyinden biraz daha basit hazýrlanmýþtýr. TAKTÝKLER Tanýmlama & Açýklama: Bazý metinlerde daha önce hiç görmediðiniz bir kelime hakkýnda açýklama yapýlýyor olabilir. Yani o kelimenin anlamý ve ne olduðu ile ilgili açýklamalar olabilir. Mesela: Ortonia is a disease which is generally seen in wild animals... Bu tip bir metinde zaten bilmediðiniz kelime tanýmlanýyordur ve bundan dolayý anlatmýný kolayca çýkarabilirsiniz. Eþ Anlam & Yeniden Anlatým Bazý kelimelerin, tamlamalarýn veya cümlelerin takip eden cümlede açýklamasý yapýlabilir. Türkçe'de "yani, bir baþka deyiþle" gibi baðlaçlarla yaptýðýmýz yeniden anlatýmlar Ýngilizce 'de " That is, In other words.." gibi baðlaçlar ile gösterilmektedir.ayrýca kelimelerin eþ anlamlarý verilerek de onlar hakkýnda bilgi olmamýz saðlanmaktadýr. Anlamýný bilmediðiniz kelime belki de bir sonraki cümlede eþ anlamý ile verilmiþ olabilir. Dolaylý Anlatým Bazý cümlelerde ise sorulan kelimenin dolaylý bir þekilde anlatýmý ya da ne olduðu hakkýnda bir ima vardýr. Örneðin " Joothers do not last long. However, other electronic devices tend to last much longer" Yukarýdaki örnekte ikinci cümlede "other(s)" kullandým ve bu kelime sayesinde "Joothers" kelimesinin tam olarak ne olduðunu anlamasak ta, onun bir elektronik eþya olduðunu öðreniyoruz. Bu tip dolaylý anlatýmlarda genellikle iþaret sýfatlarý veya zamirler kullanýlmaktadýr. Bunlar such, other, some, few... AHMET AKIN / ÝNG.ÖÐRETMENÝ an-akin@hotmail.com Kaynak: http://www.kpds.org/kelime/baglam_context.asp 200 Ülkede Türkçe T e r c ü m a n
YB Temmuz 07 Concordance (bir kitaptaki bütün kelimelerin metindeki yerini gösteren dizin) 10
Boðaziçi Üniversitesi Çeviribilim Bölümü Boðaziçi Üniversitesi Çeviribilim Bölümü, Türkiye'nin yazýlý ve sözlü çeviri dalýnda lisans düzeyinde eðitim veren ilk bölümü olarak Mütercim-Tercümanlýk Bölümü a d ý y l a 1 9 8 3-8 4 ö ð r e t i m y ý l ý n d a kurulmuþtur. Mütercim-Tercümanlýk Bölümü'nün adý, 20.07.2004 tarihinde Çeviribilim Bölümü olarak deðiþtirilmiþ ve Bölüm, 19.11.2004 tarihinde Fen-Edebiyat Fakültesi'ne baðlanmýþtýr. Lisans programýnýn amacý Türkçe ve Ýngilizce dil bilinci geliþmiþ, her iki dilin kültürü ve kurumlarý konusunda bilgili, çeviri dalýnda kuramsal ve eleþtirel bilgi birikimine, ayný zamanda uygulama deneyimine sahip, Ýngilizce'nin dýþýnda en az bir yabancý dili daha çeviri yapabilecek düzeyde bilen, sosyal bilimler, siyaset bilimi, ekonomi, edebiyat, tarih gibi. konularda alan b i l g i s i y l e v e terminolojilerle tanýþýk y a z ý l ý v e s ö z l ü çevirmenler yetiþtirmektir. Lisans programýnýn ilk üç yýlýnda bütün öðrenciler ortak çeviri dersleri almakta, dördüncü yýlda ise uzmanlaþacaklarý yazýlý ya da sözlü çeviri alanýnda eðitim görmektedirler. Dallara ayrýlmada, öðrencinin üçüncü yýlýn sonuna kadar aldýðý sözlü çeviri derslerinin not ortalamasý ve üçüncü sýnýfýn sonunda aldýðý sözlü çeviri sýnavý belirleyici olmaktadýr. Öðrenci Profili 1983 yýlýnda kurulan Çeviribilim Bölümü Yabancý Dil aðýrlýklý ÖSS puaný ile öðrenci almaktadýr. 1983-2000 yýllarý arasýnda Bölüme alýnan öðrenci sayýsý 30'dur, 2000 yýlýndan itibaren bu rakam 40'a ulaþmýþtýr. Ayrýca, Bölüme her yýl okul birincisi kontenjanýndan 1 öðrenci, YÖS sýnavý ile de Yabancý Uyruklu 3 öðrenci alýnmaktadýr. Çeviribilim Bölümü, ÖSS puaný ile alýnan öðrencilerin genellikle ilk 3 tercihi arasýnda olduðundan, Bölüm öðrencilerinin Türkiye sýralamasý içinde ilk yüz öðrenci arasýnda bulunduðu, dolayýsýyla üniversite giriþ sýnavýnda yüksek baþarý elde ettikleri görülmektedir. Bölüme alýnan öðrencilerin mezun olduklarý okullar çoðunlukla Özel Okul ya da Anadolu Lisesi statüsündedir, bu da ikinci yabancý dil eðitimine büyük önem veren ve bu nedenle Ýngilizce'nin yanýsýra Almanca ya da Fransýzca dillerinden birini zorunlu dersleri arasýnda bulunduran Bölümün eðitim politikasýna uygun düþmektedir. Çeviribilim Bölümü'nün Yazýlý Çeviri Yüksek Lisans programý 1993 y ý l ý n d a, Ç e v i r i b i l i m Doktora programý ise 1994 yýlýnda açýlmýþtýr. 2 0 0 4 y ý l ý n d a b u programlara ek olarak Konferans Çevirmenliði Tezsiz Yüksek Lisans programý açýlmýþtýr. Ýlk mezunlarýný 1987 yýlýnda veren Bölümden bugüne dek 632 Lisans, 24 Yüksek Lisans ve 3 Doktora öðrencisi mezun olmuþtur. 2006 yýlý itibariyle Bölümde 176 Lisans, 31 Yüksek Lisans ve 14 Doktora öðrencisi öðrenim görmektedir. Çeviribilim Bölümü mezunlarý çeviri konusundaki bilgi birikimlerini çeviri þirketleri, yayýnevleri, medya kuruluþlarý, okullar, bankalar ve diðer iþyerlerindeki çalýþma ortamlarýnda kullanabilmekte, az sayýda mezun ise yurtiçi ya da yurtdýþý üniversitelerde akademik hayatlarýna devam etmektedir.
YB Temmuz 07 Etkinlik The Third Asian Translation Traditions Conference: (Ex)Change and Continuity in Translation Traditions Boðaziçi University Department of Translation and Interpreting Studies, Istanbul October 22 24, 2008 The Third Asian Translation Traditions Conference will be held at Boðaziçi University in Istanbul on October 22 24, 2008. The conference is a sequel to two previous Asian Translation Tradition conferences held at the School of African and Oriental Studies in London (2004) and the Adivasi Academy in Tejgadh, India (2005). Like the previous two conferences, the third conference will challenge the Eurocentric bias of Translation Studies by exploring the richness and diversity of non-western discourses and practices of translation. The focus will be on translational exchanges among non-western languages and change and continuity in the translation traditions of specific cultures ensuing from contacts with other cultures. One day of the conference will be allocated to a discussion of the Ottoman/Turkish translation tradition. For Further Information: http://www.asiantranslation3.boun.edu.tr/ 12
Alchemy CATALYST Alchemy CATALYST %100 Görsel Lokalizasyon Çözümü ile artýk çevirilerinizi yaparken çevirileri gerçek ortamýnda görebilir, zamandan tasarruf yapabilir, iþ yükünüzün azaltabilir, ve kaliteye daha kolay odaklanabilirsiniz. Trados tan en büyük farký Trados ta çevirinin kullanýldýðý baðlamý görmeden çeviri yapmanýz.. Catalyst ise size hedef metnin kullanýlacaðý alan üzerinde çeviri yapabilme imkaný saðlýyor. Yani programýn gerçek görünümü üzerinde çeviri ve lokalizasyon yapma þansýnýz var! Aþaðýda, fikir vermesi açýsýndan, ekran görünümlerinin bir karþýlaþtýrmasý var. Alchemy CATALYST ve SDL Trados Karþýlaþtýrmasý Alchemy CATALYST Ekran Görünümü (Yardým Dosyasý)
YB Temmuz 07 Çok-Dilli Web Siteleri Rekabette Üstünlük Saðlýyor Þirketler tercüme hizmetlerini rekabet üstünlüðünde bir araç olarak kullanmaya baþladýlar. Ben buna gizli devrim diyorum aha birkaç yýl önce þirketler tercüme hizmetlerini rekabet web sitesi geliþtirmenin üstünlüðünde bir araç olarak Dönemini tartýþýyorlardý. Geri kullanmaya baþladýlar," diyor. dönüþü ne olurdu böyle bir yatýrýmýn? "Ben buna gizli devrim diyorum," diye Bugün artýk birçok iþletme bir þirketin ekliyor, ve geçtiðimiz üç yýl içerisinde online varlýðýnýn artýk o þirketin Starbucks Corp. kafe zincirinin global dünyaya açýlan yüzü olduðuna web sitelerinin sayýsýný iki katýna inanýyor. Yüzünü geleceðe dönen çýkardýðýný belirtiyor. Araba üreticisi iþletmeler web sitelerini global BMW de ayný yolu izledi. müþterilerinin kendi dillerine dönüþtürme telaþýnda. Devrim ucuz bir yatýrým deðil! Byte Level Araþtýrma þirketine göre, Ýnternet San Diego'daki Byte Level Research kullanýcýlarýnýn yüzde 80ine ulaþmak LLC þirketinin kurucu ortaðý ve Beyond için bir Web sitesinin en az 10 dili Borders: Web Globalization Strategies desteklemesi gerekiyor. Bu diller: kitabýnýn yazarý John Yunker, "Artýk, Ýngilizce, Çince, Ýspanyolca, Japonca, þirketlere hizmet veren firmalar Almanca, Korece, Fransýzca, arasýnda bile her þey için Ýngilizce'nin Ýtalyanca, Rusça, ve Portekizce. yeterli olacaðý görüþü deðiþti. Þirketler Kaynak: SearchCIO.com - USA 200 Ülkede Türkçe Tercüman 14
Kitap Çevirmenleri Meslek Birliði http://www.cevbir.org/ MEÇHULDEN GELMEDÝK MEÇHULE Bu arada gördüðümüz hatalý ve haksýz GÝTMÝYORUZ uygulamalar konusunda mektuplarla Mesleðini, dayanýþmayý ve birlikte iþ yapmayý yayýnevlerini uyarmaya ve kendimizi tanýtmak, önemseyen bir grup kitap çevirmeni bundan 3,5 taleplerimizi bildirmek için yayýnevi ziyaretleri yýl önce biraraya gelip önce bir mail grubu yapmaya baþladýk. Yine bu dönemde 1000 yýllýk kurduk, sonra da bu grup ÇEVBÝR'e evrildi. (Bu Japon klasiði Yastýkname'yi 83 çevirmen bir arada grubumuz da halen þu adreste araya gelerek Türkçe'ye kazandýrdýk. haberleþmeyi ve dayanýþmayý sürdürüyor: http://groups.google.com/group/cevirmengrup/ Resmiyet ve hiyerarþiden uzak bu yapý hepimizi ) Ýlk baþta sadece ortak sorunlarýmýzý öyle memnun ediyordu ki kurumsal bir kimlik paylaþmayý ve bunlarýn halli yolunda bir þeyler k a z a n m a m ý z ý n k a ç ý n ý l m a z o l d u ð u n u yapmayý düþünüyorduk. Sorunlarýn genelde, gördüðümüzde bile tereddüt ettik. Yine uzun verilen sözlerle çalýþýlmasýndan ve bu sözlerin tartýþmalar sonucu bizim için en iyi tercihin bir unutulmasýndan kaynaklandýðýný gördüðümüz meslek birliði kurmak olduðu sonucuna vardýk. için önceliði bir tipsözleþme hazýrlamaya verdik. 2005'in Haziran ayýnda aldýðýmýz bu karardan Ýlk baþta otuz kýrk kiþiyken sayýsý yüzleri bulan yaklaþýk bir yýl sonra, 1 Mayýs 2006'da ÇEVBÝR grubumuzun aylarýný aldý bu iþ ama sonuçta kuruldu, 1 Haziran'da da faaliyete geçti. piyasadaki en iyi sözleþme olduðunu bu iþin Birliðimizin öncelikli amacý çevirmenlerin uzmanlarýnýn da teslim ettiði ve gurur haklarýný korumak elbette ama bunun yanýsýra duyduðumuz tipsözleþmemizi tamamladýk. ülkemizdeki çeviri kalitesinin yükseltilmesi, yayýncýlýk piyasasýnda belli etik ilkelerin Ýnternet ortamýndaki beraberliðimizi, yüzyüze yerleþtirilmesi, yurtdýþýndaki çevirmen toplantýlara taþýdýk ve birbirimizle tanýþtýk. örgütleriyle ortak çalýþmalar yürütülmesi, bir Çözüm arayýþý için yapýlan toplantýlarýn yanýsýra, çevirmenevi kurulmasý, yabancý çevirmen ve birlikte belli eserlerin farklý çevirilerini yazarlarýn burada konuk edilmesi gibi hedef ve incelediðimiz atölyeler de yapmaya baþladýk. Bu hayallerimiz de var. Yayýncýlar ve okurlarý da arada grubumuzda terim tartýþmalarý yapýyor, yanýmýza alarak kültür hayatýmýzýn geliþmesi için birbirimize zorlu cümlelerde yardýmcý oluyor, bir þeyler yapmak arzusundayýz. dilimizi daha güzel kullanmanýn incelikleri konusunda fikir yürütüyorduk. Çeviriye dair her konu da doðal olarak daima gündemimizdeydi.