2014-2023 İzmir Bölge Planı İlçe Toplantıları Mayıs, 2013
Nüfus Yapısı Genel Bilgiler Yüzölçümü, 2002: 484,33 km 2 Nüfus, ADNKS, 2012: 8.799 kişi Nüfus Yoğunluğu, 2012: 18 kişi Şehirleşme Oranı, 2012: % 31 İl merkezine uzaklığı : 100 km İlçenin rakımı: 50 m Coğrafi konumu: Doğusunda Urla, Güneyinde Çeşme ile komşudur. Batısında yer alan Yunanistan' ın Sakız Adasına (Xios) sadece 15 mil mesafededir. Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Durumu, DPT, 2004: Türkiye de 872 ilçe arasında gelişmişlik açısından 84. Sıradadır. İzmir de merkez ilçeler dışındaki ilçeler arasında ise gelişmişlik açısından ise 9. sırada yer almaktadır. Karaburun un 2011-2023 yılları arasında yaş grubuna göre nüfus dinamiklerinin değişimini gösteren projeksiyon tablosu aşağıdaki gibidir. Yaş Grubu 2011 2016 2021 2023 0-4 395 398 362 355 5-9 379 387 390 376 10-14 451 378 386 387 15-19 436 450 377 381 20-24 507 434 448 419 25-29 558 505 433 438 30-34 589 556 503 474 35-39 549 586 553 531 40-44 559 545 581 568 45-49 540 552 538 553 50-54 655 530 541 536 55-59 714 634 513 517 60-64 700 678 602 556 65-69 616 642 622 595 70-74 446 532 557 550 75-79 343 350 416 424 80-84 235 227 233 250 85-90 130 120 115 116 90+ 46 56 54 53 Toplam 8848 8560 8224 8080 Kaynak: Fonksiyonel Bölge ve Alt Bölgelerin ve Bölgelerarası İlişkilerin Tespiti Çalışması, 2013 1
Karaburun da toplam nüfusun 2023 yılında 2011 yılına göre %10 azalış göstereceği görülmektedir. Yaş gruplarına göre incelendiğinde en fazla düşüşün %30 luk bir oranla 55-64 yaş arasında olacağı, bunu da % 24 lük oranla 20-34 yaş arasındaki nüfusun takip edeceği buna karşılık 75-79 yaş arasındaki nüfusun da %27 artacağı görülmektedir. Kaynak: Fonksiyonel Bölge ve Alt Bölgelerin ve Bölgelerarası İlişkilerin Tespiti Çalışması, 2013 İlçede gerçekleştirilen toplantı sırasında nüfusun yaşlanma eğiliminde olmasından dolayı, yaşlı bakım evlerinin artırılması ve yaşlı nüfusun istihdam edilerek yeniden ekonomik ve sosyal yaşama katkıda bulunması gerekliliğine vurgu yapılmıştır. Buna ek olarak azalan genç nüfus ve özellikle son yıllarda artan göç oranı dikkate alındığında öncelikle gençlere yönelik olarak ilçenin cazibesini artırmak amacıyla çeşitli projelerin geliştirilmesi gerekmektedir. Sosyal hizmetlerin iyileştirilmesi, başta yalnız yaşayan yan yaşlı nüfusun giderek arttığı ilçeler olmak üzere yaşlılara yönelik sosyal hizmetler yaygınlaştırılacak, bu hizmetlerin çeşitlilik ve niteliği yükseltilmelidir. İlçede ekonomideki işgücü talebi ve katma değer üretme potansiyelinin güçlendirilmesi için kırsal ekonominin çeşitlendirilmesi ve yeni istihdam olanaklarının yaratılması ve bölgedeki genç işgücünün niteliğinin yükseltilmesine yönelik çalışmalar yapılmalıdır. İstihdam İlçe bazında resmi istatistik olarak yayınlanmakta olan güncel veri bulunmamaktadır. Bu kapsamda ulaşılabilen son veri 2000 yılı Genel Nüfus Sayımlarından elde edilmiş sektörel işgücü verileridir. 2014-2023 2023 İzmir Bölge Planı çalışmaları çerçevesinde gerçekleştirilmiş olan Fonksiyonel Bölgeleme ve Altbölgeleme analizi çalışması kapsamında 2000 yılı verilerinden yola çıkılarak 2023 yılı için sektörel işgücü oranlarına ilişkin projeksiyon yapılmış olup, Karaburun a ilişkin oluşan tablo aşağıdaki gibi ortaya çıkmıştır. 2
Sektör İlçe Düzeyinde Sektörel İşgücü Oranları ve Projeksiyonu (2000-2023) Karaburun 2000 Karaburun 2023 İzmir 2000 İzmir 2023 Ziraat, Avcılık, Ormancılık ve Balıkçılık 61.74% 44.95% 28.54% 17.32% Madencilik ve Taş Ocakçılığı 0.04% 0.01% 0.15% 0.05% İmalat Sanayi 4.60% 5.96% 20.09% 21.70% Elektrik, Gaz ve Su 0.32% 0.64% 0.34% 0.56% İnşaat 5.46% 10.12% 5.29% 8.18% Toptan ve Perakende Ticaret, Lokanta ve Oteller 7.58% 11.03% 14.54% 17.63% Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama 2.52% 3.53% 4.39% 5.14% Mali Kurumlar, Sigorta, Taşınmaz Mallara Ait İşler 4.55% 6.64% 4.59% 5.59% Ve Kurumları, Yardımcı İş Hizmetleri Toplum Hizmetleri, Sosyal ve Kişisel Hizmetler 13.13% 17.09% 21.94% 23.81% İyi Tanımlanmamış Faaliyetler 0.06% 0.01% 0.11% 0.02% Toplam 100% 100% 100% 100% Kaynak: Fonksiyonel Bölge ve Alt Bölgelerin ve Bölgelerarası İlişkilerin Tespiti Çalışması, 2013 2000 yılında Karaburun daki sektörel işgücü dağılımlarında ilk 3 sırayı; Ziraat, Avcılık, Ormancılık ve Balıkçılık, Toplum Hizmetleri, Sosyal ve Kişisel Hizmetler ve Toptan ve Perakende Ticaret, Lokanta ve Oteller sektörlerinin, İzmir de ise bu sıranın Toplum Hizmetleri, Sosyal ve Kişisel Hizmetler, Toptan ve Perakende Ticaret, Lokanta ve Oteller ve Ziraat, Avcılık, Ormancılık ve Balıkçılık sektörleri şeklinde oluştuğu ve sektörler aynı olmasına karşın büyüklük sıralamalarının farklılık gösterdiği görülmektedir. Sektörel işgücü oranlarının değişimi incelendiğinde; 2023 Karaburun da Ziraat, Avcılık, Ormancılık ve Balıkçılık sektöründeki payının yaklaşık 17 puan azalacağı ve bu durumun İzmir genelindekine (%11 lik azalış) paralel bir azalış olacağı görülmektedir. Öte yandan İnşaat, Toptan ve Perakende Ticaret, Lokanta ve Oteller ve Toplum Hizmetleri, Sosyal ve Kişisel Hizmetler sektörlerinde diğer sektörlerle kıyasla daha yüksek oranda bir artış olacağı öngörülmektedir. İlçede tarımsal faaliyetlerin korunarak devam etmesi sağlanmalıdır. Fakat alan, getiri ve nüfus faktörleri düşünüldüğünde tarımın destekleyici sektör olması, öte yandan Kırsal Turizm in Karaburun için gelişmekte olan bir sektör olduğu ve ilçedeki paydaşların bu yönde bir ilçe kalkınmasını kabul ettikleri görülmektedir. Öte yandan balık çiftliklerinin ilçede çevresel kirlilik yaratmayacak ve Turizm i engellemeyecek şekilde işletilmesi gerekliliği göz önünde bulundurulmalıdır. İlçenin çevresel değerlerinin korunarak, ilçe karakteristiğine uygun olarak kırsal turizmin desteklenmesi gerekmektedir. 3
2014-2023 İzmir Bölge Planı İlçe Toplantıları 2014 Eğitim Karaburun a ilişkin ilçe lçe bazında erişilebilen önemli eğitim göstergeleri aşağıdaki tabloda verilmiştir. Derslik Başına Öğrenci Sayıları, Karaburun-İzmir İzmir (2012-2013) (2012 İlçe adı İlkokulda derslik başına düşen öğrenci sayısı Ortaokulda derslik başına düşen öğrenci sayısı Genel lise derslik başına düşen öğrenci sayısı Meslek lisesi derslik başına düşen öğrenci sayısı Karaburun İzmir 23 27 21 41 10 31 18 39 Kaynak: İzmir Milli Eğitim Müdürlüğü, 2013 Karaburun da da derslik başına öğrenci sayısının İzmir den daha iyi durumda olduğu görülmektedir. Fakat bu kaliteli eğitim şeklinde yorumlanmamalı, nüfusun etkisi olarak değerlendirilmelidir. 2011--2012 2012 Eğitim Dönemi Okullaşma Oranları (%) İlçe adı Okulöncesi Eğitimde Okullaşma ma Oranı (%) Karaburun 47,27 İlköğretimde Okullaşma Oranı (%) 95,17 İzmir 48,85 102,88 Ortaöğretim de Brüt Okullaşma Oranı (%) Genel Lise Okullaşma şma Oranı ranı (%) Mesleki Eğitim Okullaşma Oranı (%) 72,87 25,80 47,07 104,68 50,63 54,05 Kaynak: İzmir Milli Eğitim Müdürlüğü, Müdürlüğü 2013 Karaburun da okullaşma oranının yeterli seviyede olmadığı görülmektedir. Özellikle ortaöğretim ve genel lisede okullaşma oranının oldukça düşük olduğu görülmektedir. İlçelere Göre 15+ Yaş okuma Yazma Bilmeyen Oranı ve Yükseköğretim ve Üstü Okul Mezunu Oranı, 2012 (%) Kaynak: TÜİK,2013 15 ve üzeri yaşta okuma yazma bilmeyen oranı açısından İzmir %2,4 oranı ile %5,08 oranına sahip olan Türkiye den daha iyi durumda bulunmaktadır. Karaburun ilçeler lçeler arasında %1,08 değeri ile 4. sırada bulunmakta ve İzmir genelinden daha iyi durumda olduğu görülmektedir. görülmektedir. 4
Yükseköğrenim ve üstü okul mezunu oranı açısından İzmir %14,81 oranı ile yine Türkiye genelinden daha iyi durumdadır. Karaburun, 30 ilçe arasında %14,15 değeri ile 13. sırada yer almakta ve İzmir genelinden daha iyi durumda bulunmaktadır. Tarım İlçede toplamda 3.908 hektar alan tarımsal üretim için kullanılmaktadır. Toplam alan içerisindeki tarım alanının oranı %8,1 ile İzmir ortalamasının altında yer almaktadır. İlçedeki tarımsal üretim için kullanılan alanın büyük bir kısmının meyvecilik için kullanıldığı görülmektedir. Tarım Alanlarının Kullanış Amaçlarına Göre Dağılımı (hektar, 2011) Tarla Alanı Ekilen Nadas Toplam Sebze Alanı Meyve Alanı Kavaklık Süs Bitkileri Boş Arazi Toplam Tarım Alanı Tarım Alanı Oranı Karaburun 271 100 371 138 3.257 0 42 100 3.908 8,1 İzmir 141.583 4.248 145.831 40.971 141.548 1.159 735 10.875 341.119 28,2 Kaynak: İzmir Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü, 2012 Sulanan Tarım Alanları (hektar, 2011) Toplam Tarım Alanı Sulanan Alan 5 Sulanmayan Alan Sulanan Alan/Toplam Tarım Alanı ( ) Karaburun 3,908 461 3,447 11.8 İzmir 341,119 179,547 161,572 52.6 Kaynak: İzmir Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü, 2012 Tarım arazilerinin sulanma durumu incelendiğinde ilçedeki tarım alanlarının %11,8 lik kısmının sulandığı, bu oranın İzmir genelinin oldukça altında kaldığı görülmektedir. Küçükbaş Hayvan Varlığı Koyun % Keçi % Karaburun 1,825 0.4 20,400 12.4 İzmir 415,271 100.0 165,150 100 Kaynak: İzmir Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü, 2012 İlçe, keçi varlığı ile İzmir deki keçi varlığının %12,4 üne sahip olması açısından önemli bir sıradadır. Kesme çiçekçilik İzmir de açık ve kapalı alanlarda toplam 397 hektar alanda yapılmakta. Ağırlıklı olarak Urla, Menderes, Bayındır, Balçova ilçelerinden sonra Karaburun 5. sırada yer almaktadır. Üretim alanı ve üretim değeri açısından karanfil, gül, gerbera, kasımpatı ve nergis en fazla üretimi yapılan çeşitlerdir. İzmir de organik tarım alanlarının il tarım alanı içindeki payı %2.7 olup, Organik tarım alanlarının en fazla olduğu ilçeler ise sırasıyla Menderes, Tire, Bergama, Karaburun ve Beydağ dır.
Toplam arazi içinde tarım alanlarının az olduğu ilçelerin başında Karaburun (% 8,1) ve metropol ilçeler gelmektedir. İl keçi varlığı başta Karaburun olmak üzere, (Merkez ilçe) Menemen, Kınık ve Menderes ilçelerinde bulunmaktadır. Bu dört ilçe, il keçi varlığının yaklaşık olarak %56 sına sahip bulunmaktadır. İzmir, Türkiye enginar üretiminde % 32,48 lik payı ile öne çıkmaktadır. İhracat açısından büyük öneme sahip olan enginar özellikle Karaburun ilçesinde yetiştirilmektedir. Tarımsal faaliyetlere ilişkin olarak; zeytinliklerin ve sulu tarımın (enginar, mandalina, vb.) desteklenmesi için gölet ve barajların hizmete sokulması; giderek genişleyen zeytinlikleri çoğaltırken ilçeye özgü yerel tür olan hurma zeytininin yozlaşmaması, korunması ve yaygınlaştırılması; ilçede keçi yetiştiriciliğinden elde edilen keçi kelle peyniri, kapanisti peyniri üretiminde çiftçilerin standardizasyon ve hijyenik üretim yapabilmelerinin sağlanması; kapari, enginar gibi yöresel ürünlerin işlenip paketlenerek pazarlanmasının sağlanması; nergis üretiminin verimli hale getirilmesi ilçe için önemlidir. Öte yandan Çeşme ve çevre diğer illere organik ürün teminin sağlanması açısından da ilçe potansiyel taşımaktadır. Kültür Karaburun da; Çeşitli Arkeolojik Kalıntılar, Büyükada Arkeolojik Sit Alanı, Antik Taş Ocağı, Kale Kalıntısı yer almaktadır. Karaburun da 8 tane sit alanı; 9 tane taşınmaz kültür varlığı bulunmaktadır. Karaburun da; 1 tane kütüphane 1 amatör tiyatro topluluğu (Kavimler Kapısı) 19 tane kültür-sanat ile ilgilenen dernek bulunurken 2 tane vakıf bulunmaktadır. (toplam 21 tane faal dernek olmak üzere) Karaburun da sergi salonu ve müze, sinema ve kültür etkinlik mekanı bulunmamaktadır. Zeybek ezgileri; kıyı Ege bölgesinin karakteristik yerel müziğidir. Bölgede kullanılan çalgılar davul, zurna, klarnet, bağlama, kabak kemane, üç telli, dilsiz kaval, çığırtma (kemik düdük), sipsi ve Karaburun gaydasıdır. Karaburun da düzenli olarak gerçekleştirilen etkinlikler ise Hıdırellez, Karaburun, Kurtuluş ve Denizle Buluşma Şenlikleridir. Ayrıca her yıl düzenlenen Karaburun Bilim Kongresi de ilçenin ulusal ölçekte düzenlediği önemli bir etkinliğidir. Buna ek olarak Mordoğan Belediyesi tarafından her yılın Ağustos ayında Uluslararası Mordoğan Karikatür Yarışması düzenlenmektedir. Ayrıca ilçe muhteşem doğasıyla bugün dünyanın her yerinde güncelliğini koruyan antik mitoslardan bazılarının yaşandığı sahne konumundadır. Bunlardan ikisi Mimas ve Narkissos mitoslarıdır: Zeus, kendi soyundan gelen tanrı ve tanrıçalarla birlikte dünyaya hükmeden dev titanlara karşı verdiği 6
savaşta efsaneye göre son titan Mimas'ı ilçenin sırtını yasladığı kadim Akdağ'da yenmiş ve böylece kendi hükümdarlığını ve insanların çağını başlatmıştır. Son titan Mimas'ın rüzgar titanı olmasından dolayı ilçenin ülkenin en rüzgarlı bölgelerinden olduğuna inanılır. Yine kendine olan özbeğenisiyle Narkissos un, ilçe sınırlarındaki pınarların birinde sudaki yansımasına aşık olduğu ve modern psikolojideki narsizm terimine kaynaklık eden mitosla ölümsüzleştiğine inanılır. Karaburun aynı zamanda, Türklerin Anadolu coğrafyasına yerleşmesinden sonra Şeyh Bedrettin ve Börklüce Mustafa destanlarıyla, farklılıklara saygı içinde bir arada kalabilmenin, paylaşarak yaşamanın, kardeşçe dayanışmanın sahnelendiği bir tarih seti olarak görülmektedir. Turizm Karaburun da 2 tane mavi bayraklı plaj bulunmaktadır: En çok bilinen ve yoğun olarak kullanılan plajlar; Çeşme-Ilıca, Dikili, Çandarlı, Foça, Karaburun, Özdere-Gümüldür, Selçuk-Pamucak, Seferihisar-Akkum, Urla-Çeşmealtı, Yassıcaada Plajlarıdır. Deniz ve kıyı alanları ile ilgili önemli bir konu ise ulusal ve uluslararası öneme sahip koruma alanlarıdır. Özellikle Karaburun ve Foça, bütünleşik kıyı yönetimi yaklaşımının esas alınması gereken en önemli kıyı alanlarıdır. Turizm İşletme Belgeli Tesisler İlçe Adı Tesis Sayısı Oda Sayısı Yatak Kapasitesi Adet % Dağılım Karaburun 1 15 30 0.1 İzmir 143 13,322 28,169 100.0 Kaynak: İzmir Kültür Turizm İl Müdürlüğü, 2012 Turizm İşletme Belgeli Tesislerde ki Konaklama ve Geceleme İstatistikleri Tesise Geliş Sayısı Geceleme Sayısı Ortalama Kalış (Gün) Doluluk (%) Karaburun 132 472 3.6 12.79 İzmir 1.668.356 4.221.591 2,5 49,02 Kaynak: İzmir Kültür Turizm İl Müdürlüğü, 2012 Belediye Belgeli Tesislerdeki Konaklama ve Geceleme İstatistikleri Tesise Geliş Sayısı Geceleme Sayısı Ortalama Kalış (Gün) Doluluk (%) Karaburun 49,580 73,291 1.5 19.78 İzmir 1.350.928 2.678.885 2,0 31,4 Kaynak: İzmir Kültür Turizm İl Müdürlüğü, 2012 İlçede turizm daha çok ikinci konutlar üzerinden gelişme göstermektedir. Bundan dolayı mevcut turizmin ilçe ekonomisine katkısı sınırlı düzeydedir. 7
İlçenin doğal ve kültürel varlıkları (mağaralar, dağlar, tarihsel değerler, yöre mutfağı vs.), kıyı alanları (koylar, adalar, deniz altı habitatı, vs.); ekoturizm, kır turizmi, deniz sporları turizmi, kültür turizmi gibi alternatif turizm türlerine olanak kılmaktadır. Ayrıca ilçedeki tüm kesimler kırsal turizmin geliştirilmesinin ilçe kalkınması için en önemli araç olduğu konusunda hemfikirdirler. İlçenin kalkınmasındaki en önemli gelişme ekseni kırsal turizm olarak tanımlanmaktadır. Dolayısıyla bu konudaki yerel örgütlenmenin ve işbirliğinin sağlanması, bu eksene yönelik sektörel ilişkilerin ve ağların güçlendirilmesi, agro turizm, dağ etkinlikleri, deniz sporları gibi alt bölgeleme çalışmalarının yapılması önem taşımaktadır. Ayrıca Karaburun İlçesi için ortaya konmuş Karaburun da Kırsal Turizm Sektör Analizi Raporu nda Kırsal turizmin geliştirilmesine yönelik olarak aşağıdaki öncelikler belirlenmiştir. 1) Kıyı turizmi varolan deniz turizmi potansiyelinin de değerlendirilmesiyle devam etmelidir. 2) Karaburun, İzmir Turizmine denizyolu ulaşımı ve yat turizmi ile katkı vermelidir. 3) Kırsal Turizm Karaburun da planlama, yönetim, örgütlenme, kalite stratejileri belirlenerek geliştirilmelidir. 4) Karaburun un geçmişten bugüne özel ürünleri, turistik ürüne dönüştürülmeli ve agro turizm geliştirilmelidir. 5) Karaburun da gençlik turizmi geliştirilmelidir. 6) Karaburun için turizm ekseninde konu edilen tüm bu yenilikler, birbirlerine alternatif ve rakip gösterilmemeli, tamamlayıcı oldukları kabul görmelidir. Sağlık Karaburun da sağlık hizmetleri; birinci basamak sağlık hizmetleri ve gezici sağlık hizmetleri ile karşılanmaktadır. İlçe de özel hastane bulunmamaktadır. 10 yataklı Karaburun 1. Basamak Sağlık Hizmetleri Binası yatırımı ise planlanan yatırımlar arasındadır. İlçe toplantılsında yapılan görüşmelerde; yaşlı nüfusun ilçede fazla olmasından dolayı bazı önlemlerin alınması gerekliliği üzerinde duruldu. yaşlılara yönelik sosyal hizmetlerin yaygınlaştırılması ve bu hizmetlerin çeşitlilik ve niteliğinin yükseltilmesi ilçe için önem taşımaktadır. Maden Varlığı Maden tetkik arama Genel Müdürlüğü nce hazırlanan İzmir İli Maden Haritası na göre ilçe de endüstriyel hammadde olarak kireçtaşı, perlit, mermer ve doğal taş varlığı; metalik maden olarak ise civa varlığı göze çarpmaktadır. Ayrıca ilçedeki Kil Ruhsat Sahaları önemli miktarlarda seramik kili potansiyeline sahiptir. Öte yandan miktarsal olarak maden varlığına ilişkin bilgiler aşağıdaki tabloda belirtilmiştir. 8
Karaburun da Maden Varlığının Dağılımı ve Niteliği Bulunduğu Yer Cinsi Tenör ve Kalite Rezerv Karaburun- Küçükbahçe, Kalecik Köyleri Merkez-Bulgurca, Karaburun- Balıkova Zuhurları Civa % 0.2-0.3 arasında Hg 370,000 ton gör. Manganez % 38-64 MnO Zuhur Kaynak: İzmir İli Potansiyel Yatırım Konuları Araştırması, 2012 İlçe toplantısında taş maden ocaklarının ilçe turizmine ilişkin önemli bir tehdit oluşturduğu dile getirildi. Öte yandan maden ocaklarına talep olduğu, önümüzdeki dönemde sektörün ilçe ekonomisi içindeki oranının azalma yerine artma eğilimi gösterebileceği vurgulandı. Yenilenebilir Enerji İzmir geneline ilçeler bazında bakıldığında; Karaburun, rüzgâr enerjisi potansiyeli olan 9 ilçeden biridir. Öte yandan ilçenin doğal yapısı, ilçede kırsal turizmi destekler niteliktedir. Bu nedenle bu iki sektörün ve doğal çevrenin birbirinden olumsuz etkilenmemesi adına gerçekleştirilecek rüzgâr enerjisi yatırımlarının kontrollü bir şekilde yürütülmesi gerekmektedir. Rüzgâr enerjisi santrallerinin devreye sokulmasında çevresel, ekonomik ve sosyal maliyet etki analizleri gerçekleştirilmesi ve sürecin takip edilmesi öne taşımaktadır. İlçe toplantısında, Karaburun Yarımadası nın yaklaşık yarısı kadar olan bir arazi bölümünün ÇED siz RES yatırımlarının yapılabileceği alanlar olarak tanımlandığı dile getirilmiştir. Bu durum birçok firmanın çok sayıda rüzgar enerjisi santrali kurması ile sonuçlanmaktadır. Karaburun daki Rüzgar enerjisi yatırımlarına ilişkin güncel resmi bilgiler şu şekildedir: Karaburun daki RES Yatırımları Şirket Proje Adı Proje Yeri Kurulu Güç (MW) Tribün sayısı Ayen En. A.Ş. Mordoğan RES- Karaburun Mordoğan 30,75 16 Fakat ilçe toplantısında rüzgar enerjisi konusunda resmi kaynaklarda belirtilenden daha fazla yatırım bulunduğu (6 firma), örneğin Lodos Enerji nin 120 MWatt lık RES yatırımı yaptığı, planlananlarla birlikte Karaburun da toplamda 450 MWatt lık RES yatırımı olacağı görüşü dile getirildi. Bu alandaki yatırımların koruma dengesi gözetilerek ilçenin kalkınma yaklaşımını zedelemeyecek şekilde gerçekleştirilmesi gerekliliği üzerinde duruldu. 9
İlçe de söz edilen RES yatırımları aşağıdaki gibidir: FİRMA TESİS ADI ALAN ÜNİTE SAYISI Adet AYEN ENERJİ EGENDA EGE ENERJİ AŞ. LODOS ENERJİ ÜRETİM AŞ. ÇALIK Yayla Köy Res AŞ ÖRES MORDOĞ AN RES KARABUR UN RES SARPINCI K RES YAYLAKÖ Y RES SALMAN RES MORDOĞAN Bitik tepe-değirmen dağı-kemerdağidüzlendağı Aşağı Ovacık-Baş Ovacık- Yellicebelendağı- Yenicepınar KAPASİTE MWm LİSANS TARİHİ LİSANS NO 13 30,75 29.05.2008 EÜ/1622-13/1186 14 13,80 29.05.2008 EÜ/1622-8/1181 Yayla köy-tepeboz 50 120 18.08.2011 EÜ3382-14/2059 EÜ/1622-4/1177 Haseki sarpıncıkkızılcadağ Yaylaköy kargılık tepeleri-değirmen tepe- Bozköy Geriş Tepe, Bozalan Tepe, Oğlanbaşı Tepe, Bayırharman Tepe mevkii / 16 32 29.05.2008 EÜ 1622-15/1188 5 15 29.05.2008 EÜ/1622-1/1174? 20 16.10.2011 EÜ3446-5/2091 2012 Ocak itibarıyla gerçekleşme %69,5 %7,3 %2 %14,8 Çevre 2010 yılı TÜİK verileri incelendiğinde Bayındır, Çeşme, Karaburun ve Dikili ilçelerinde kanalizasyon şebekesi ile hizmet alan nüfusun belediye nüfusu oranlarının görece düşük olduğu görülmektedir. Kişi başı ortalama belediye atık miktarlarına bakıldığında Karaburun ve Çeşme de (4,77-3,52 kg/kişi-gün) bu rakamların çok yüksek olduğu, dolayısıyla turistik faaliyetlerden kaynaklı atıkların geri dönüşüm süreçleri ile azaltılması gerekliliği ortaya çıkmaktadır (izmir: 1,26). Arıtma tesisi ile hizmet verilen nüfus oranı açısından Karaburun un % 22 ile geri sıralarda yer aldığı tespit edilmiştir. Atıksu arıtma tesisi ile hizmet açısından Karaburun yatırım öncelikli alan olarak ortaya çıkmaktadır. Deniz ve kıyı alanları ile ilgili bir diğer konu ise ulusal ve uluslararası öneme sahip koruma alanlarıdır. Özellikle Karaburun ve Foça bütünleşik kıyı yönetimi yaklaşımının esas alınması gereken en önemli kıyı alanlarıdır. İzmir in faunasında en önemli konu, İzmir kıyılarının, dünyanın en nadir 12 memelisinden biri ve Avrupa nın en nadir canlı türü olan Akdeniz Foku na yaşama, beslenme ve üreme alanı oluşturmasıdır. Koruma statüsü olan Foça ve herhangi bir koruma statüsü bulunmayan Karaburun Yarımadası da Akdeniz fokuna yaşama, beslenme ve üreme alanı oluşturmaktadır. Foklar, Karaburun da bulunan Ayıbalığı Mağarası nı uyumak ve yavrularını dünyaya getirmek için kullanırlar. 10
Öte yandan Karaburun da 2 adet mavi bayraklı plaj mevcuttur. İlçede iki adet baraj projesi mevcuttur. Bu projelerden Bozköy Barajı projesi Karaburun a, Küçükbahçe Baraj Projesi ise Çeşme ye içme suyu sağlamaya yöneliktir. İlçede yapılan toplantıda; ilçede artıma ve kanalizasyon şebekesine yönelik altyapı yatırımlarının yapılmasının özellikle mavi bayraklı plaj sayısının artması ve deniz turizminin iyileştirilmesi açısından son derece önemli olduğu vurgulandı. Öte yandan ikinci konut alanlarının fazla olduğu yerleşimlerde atık hizmetine ilişkin sorunların yaşandığı, o nedenle belediye hizmetlerinin bütçelenmesinde yaz nüfuslarının da dikkate alınması gerektiği konusu vurgulandı. Öte yandan yarımadanın özel çevre koruma alanı olarak tanımlanması konusunda biyosfer rezerv alanı tanımının genişletilmesi gerekliliği, yeni bakanlık çalışmasının bu yönde geliştirilmesi gerektiği dile getirildi. Ayrıca taş ocaklarına ait atıkların da denize dökülüyor olması en önemli çevresel tehditlerden bir olarak vurgulandı. Bankacılık İlçede yalnızca bir adet banka bulunmaktadır. Karaburun da Banka Şube Sayıları, (2008-2011) İlçe 2008 2009 2010 2011 Karaburun 1 1 1 1 İzmir Toplam 659 676 696 720 İlçe Toplantısı Esnasında Elde Edilen Görüşler: Avantajlar; Kaynak: TBB, 2012 İlçede tarihi ve doğal güzelliklerin varlığı, Kırsal turizm potansiyelinin yüksek olması, Çeşme, Urla gibi ilçeleri için organik gıda bahçesi olma özelliği Kültürel zenginliklerinin olması, Kurumlar arası işbirliğinin olması, Yat limanı projelerinin olması, Enginar, nergis, zeytin gibi bitkisel; keçi sütü ürünleri gibi hayvansal ürünlerin üretiliyor olması 11
Sorunlar; 2014-2023 İzmir Bölge Planı İlçe Toplantıları Yaşlılara yönelik bakım hizmetlerinin yetersiz olması, Balık çiftliklerinin çok sayıda ve denetimsiz kuruluyor olması Rüzgar enerjisi için izin verilmiş alanın büyüklüğü nedeniyle çevreye tahribat verecek çoklukta santral kuruluyor olması, Gençlerin ilçeden göçü, Altyapı ihtiyacına yönelik belediye bütçelemesinin yaz nüfusu göze alınarak yapılmıyor olması, Taş ocağına ait atıkların denize dökülüyor olması Atıksu ve kanalizasyon şebekelerinin yetersiz olması Çözüm Önerileri; Kırsal Turizmi destekleyecek nitelikte faaliyetlerin geliştirilmesi Tarım alanlarının genişletilmesi Tarımsal ürünlerin ambalajlanması, pazarlanması Kırsal turizm ve tarım sektörlerindeki gelişimin gençlere iş alanı yaratacak şekilde planlanması Yaşlılara yönelik sosyal hizmetlerin iyileştirilmesi 12
KARABURUN TOPLANTI KATILIMCI LİSTESİ 24.04.2013 No Ad Soyad Kurum 1 Fatih Aksoy Karaburun Kaymakamlığı 2 H. Serdar YAŞA Karaburun Belediyesi 3 Ahmet Çakır Mordoğan Belediyesi 4 Mehmet ÇOKER Belediye Meclis Üyesi 5 İpar Buğra Dilli Karaburun Kent Konseyi 6 Semahat Özdemir İYTE 7 Koray Velibeyoğlu İYTE 8 Şaban Ok İlçe Ziraat Odası Gıda Tarım ve Hayvancılık 9 Erdal Çakıcı Müdürlüğü 10 Serkan Özdemir İŞKUR 11 Semin Alanç İŞKUR 12 Fahir Ulaş İlçe Sağlık Müdürlüğü 13 Bedri Yeltekin İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü 14 Filiz İneler İZKA 15 Çetin Haşar İZKA 16 Güvenç Küçüktok İZKA 17 Zeynep Tansuğ İZKA 18 Koray Velibeyoğlu İYTE 19 Semahat Özdemir İYTE 20 Semin Alanç İŞKUR 21 Serkan Özdemir İŞKUR 13