ULUSAL İSTİHDAM STRATEJİSİ İZLEME VE DEĞERLENDİRME KURULU TOPLANTISI 24 Aralık 2014, 09: 30-17:30, Ankara TOPLANTI TUTANAĞI 1. Açılış Konuşması ve Sunum Ulusal İstihdam Stratejisi İzleme ve Değerlendirme Kurulu (UİS-İDK) Başkanı Müsteşar Ahmet ERDEM üyelere ve katılımcılara Ek-1 de yer alan konuşmayı yaparak sözü strateji hakkında genel bir bilgilendirme yapması için Çalışma Genel Müdürü Ali Kemal SAYIN a bırakmıştır. SAYIN, UİS yayınlandıktan sonra yapılan çalışmalar ile gelecek dönemde yapılacak çalışmalara ilişkin sunumunu katılımcılarla paylaşmıştır. SAYIN, Yüksek Planlama Kurulu kararı olarak yayınlanan stratejinin 2016-2018 yıllarını kapsayacak olan eylem planlarının Bakanlar düzeyinde değerlendirilerek karar verileceğine, bugünkü toplantıda ise 2014-2016 eylem planı kapsamında belirtilen tedbirlerin sorumlu kurum/ kuruluşlar tarafından yerine getirip getirilmediğine işaret edileceğini, tedbirler kapsamından herhangi bir çıkarmanın bu toplantının gündemini oluşturmayacağına dikkat çekmiş, her yılın sonunda yapılan kurul toplantılarında güncel gelişmeler ve uygulamada karşılaşılan sorunlar dikkate alınarak gerekli revizyonların yapılacağını vurgulamıştır. SAYIN, ayrıca İzleme ve Değerlendirme Kurulu üyelerinin tedbirlerden sorumlu kurum/ kuruluşun değişmesi sonucunda değişiklik gösterebileceğine değinmiş, Bakanlığımızın sosyal diyaloga verdiği önem kapsamında işçi ve işveren konfederasyonları temsilcilerinin ise gözlemci olarak her toplantıya davet edileceklerini vurgulamıştır. SAYIN, son olarak eylem planlarının sağlıklı, verimli ve koordineli şekilde yürütülebilmesi amacıyla sekretarya olarak Çalışma Genel Müdürlüğü bünyesinde yapılan çalışmalara değinmiş, her bir temel politika ekseni/ sektör düzeyinde ilgili Genel Müdür Yardımcısı tarafından sunum yapılarak tedbir maddeleri üzerinde görüşmelere başlanacağını belirtmiştir. 1
2. Eğitim- İstihdam İlişkisinin Güçlendirilmesi Temel Politika Ekseni Temel politika ekseni sorumlusu Çalışma Genel Müdür Yardımcısı Şeref Kazancı nın sunumunun ardından söz alan Mesleki Yeterlilik Kurumu Başkanı Bayram AKBAŞ, 2010 yılında yürülüğe girmiş olan İsithdam ve Mesleki Eğitim İlişkisinin Güçlendirilmesi Eylem Planı (İMEİGEP) kapsamında yer alan tedbirlerden üç tanesinin Ulusal İstihdam Stratejisi, iki tanesinin ise Mesleki ve Teknik Eğitim Strateji Belgesi kapsamında yer aldığı ve diğer bir tedbirin ise kanunlaşıp yürürlüğe girmiş olmasından dolayı İMEİGEP in faaliyetlerini tamamladığını ve bundan sonraki süreçte Bakanlar Kurulu Kararının yürürlükten kaldırılması için gerekli işlemlerin başlatılacağını ifade etmiştir. AKBAŞ ayrıca, 4.1. Ulusal Yeterlilik Çerçevesi hazırlanacaktır. tedbirine ilişkin olarak hazırlanan yönetmelik taslağının Bakanlar Kuruluna sunulmak üzere Başbakanlığa gönderildiğini, Başbakanlıkta ilgili tarafların da yer aldığı toplantıda bazı farklı görüşler ortaya atıldığını ve bu kapsamda MYK Kanununun 13/a maddesinde bir değişik önerisi hazırlanıp Meclise sunulduğunu belirtmiştir. AKBAŞ, 4.2 İş piyasasının önceliklerine göre belirlenen ulusal meslek standartları hazırlanacaktır tedbir maddesine ilişkin olarak şu anda 578 ulusal meslek standardının Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girdiğini; 4.3 MYK nın kurumsal kapasitesinin idari ve mali yönden güçlendirilmesine ilişkin gerekli hukuki düzenlemeler yapılacaktır. tedbir maddesine ilişkin olarak ise gerekli yasa değişikliği tekliflerinin hazırlandığını, Başbakanlık a iletilerek Türkiye Büyük Millet Meclisi ilgili komisyonlarının gündemine alındığını, 2015 yılının Ocak ayında kanunun yasalaşması halinde söz konusu tedbirinde gerçekleştirilmiş olacağını vurgulamıştır. İŞKUR Genel Müdürü Nusret YAZICI 5.7 Yerel düzeyde hedef gruplara yönelik hizmetlerin daha aktif ve etkin bir şekilde yerine getirilebilmesi için nitelikli personel alımı yapılacaktır. tedbir maddesine ilişkin olarak verdiği bilgide, 2013 yılı Haziran ayı itibarıyla 8 bin 436 olan İŞKUR un personel sayısının 2015 yılı içerisinde 12 bine çıkarılmasını hedeflediklerini; Maliye Bakanlığı ile personel sayısının artırılmasına dair görüşmelere başlandığını, bütçenin ve mali imkanların uygun olduğu en kısa sürede bu personel sayısına ulaşmayı hedeflediklerini; ayrıca 2
temel politika ekseni kapsamında İŞKUR oalrak 16 tedbirden sorumlu olmalarına rağmen eylem planında belirtilen sürelerde tedbirleri gerçekleştireceklerini belirtmiştir. Milli Eğitim Bakanlığı Hayatboyu Öğrenme Genel Müdürü Mustafa Kemal BİÇERLİ 3.1 Zorunlu eğitim dışındaki öğrenme fırsatları çeşitlendirilecektir. tedbir maddesine ilişkin olarak Genel Müdürlüklerine bağlı 1335 yaygın eğitim kurumunda 2078 çeşitte, farklı seviyede ve sürelerde genel mesleki kurs programlarını oluşturduklarını, bu kurslara katılmak isteyen tüm bireylere de bunları ücretsiz verdiklerini, bu yıl 5 milyona yakın kişinin ücretsiz kurslardan yararlandığını ifade etmiştir. BİÇERLİ, ayrıca zorunlu eğitim dışına çıkan bireylere açık öğretim imkanlarının sunulmasının da Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğünün görevleri arasında olduğunu ve bu kapsamda 2014-2015 eğitim öğretim dönemi verilerine göre 1.250.298 kişinin eğitim aldığını sözlerine eklemiştir. 3.2 Bilgi ve iletişim teknolojilerinden yararlanılarak uzaktan eğitim uygulamaları yaygınlaştırılacaktır. tedbir maddesine ilişkin olarak ise uzaktan eğitim mevzuatını, uygulamalarını kapsayan Hayat Boyu Öğrenme Kurumları Yönetmeliği çalışmalarının devam ettiğini, Genel Müdürlüklerine bağlı hayat boyu öğrenme web tv'yi kurduklarını; 3.3 Hayat boyu öğrenme portalı kurulacak, bu çerçevede kamu ve özel kesim ile sosyal taraflar ve STK lar tarafından gerçekleştirilen tüm eğitimlere ilişkin bilgiler bu portalda toplanacaktır. tedbir maddesine ilişkin olarak ise hayat boyu öğrenme web portalının kurulduğunu, www.hbo.gov.tr adresinden bu portala ulaşılabilindiğini, portalda şu an Milli Eğitim Bakanlığı ve İŞKUR bünyesinde öğrenme ve istihdam fırsatlarını bulmanın mümkün olduğunu ancak hayat boyu öğrenme sistemi hakkında daha fazla bilgi temin etmek amacıyla web portalının hayat boyu öğrenme hizmeti veren diğer kurum ve kuruluşların verilerini de içerek şekilde geliştirileceğini belitmiştir. Milli Eğitim Bakanlığı Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürü Osman YILDIRIM 1.1 Eğitime erişimde özel gruplara (kız çocukları, engelli çocuklar, coğrafi konum sebebiyle veya sosyo ekonomik açıdan olumsuz koşullarda yaşayan çocuklar) odaklanılarak bu grupların eğitime erişimi ve devamının önündeki engeller kaldırılacaktır. tedbir maddesine ilişkin olarak kız çocuklarının okullaşması projesinin teknik danışmanlık çalışmaları ve ihalelerinin devam ettiğini, 2015 yılı içerisinde bu projeyi hayata geçireceklerini; 2.2 İl sanayi ve ticaret odalarının 3
mesleki eğitime katkı yapması sağlanacaktır. tedbir maddesine ilişkin olarak ise 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu'nun değiştirilmesiyle ilgili çalışmaların son aşamaya geldiğini, bu kapsamda il sanayi ve ticaret odalarının mesleki eğitime katkı yapmasıyla ilgili çeşitli mali hükümler içeren kanun değişikliklerinin konduğunu, fakat bu maddenin Maliye Bakanlığı tarafından uygun görülmediğini, dolayısıyla bu mali hükümlerin 3308 sayılı Kanun kapsamından çıkartıldığını; 2.3 MEB Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü ve Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü ne bağlı okul/kurumların atölyeleri modernize edilerek örgün ve yaygın öğretim ile işgücü eğitimlerinde kullanılacaktır. tedbir maddesine ilişkin olarak çeşitli sektörlerle yürütülmekte olan 75 adet protokollün olduğunu, bu protokoller kapsamında mesleki ve teknik orta öğretim okullarına atölye ve labaratuvar desteği sağlanacağını, 2013 yılında 61 alan ve 225 dalda, 408 atölye ve 162 labaratuvarın taslak olarak standart donatım listelerinin çıktığını, şu anda ise bu programlar revize edildiği için bu yeni revize edilen programlara göre 52 alan ve 204 dala ait standart donatım listesi atölye, labaratuvara standart donatım listeleri hazırlanmakta olduğunu ifade etmiştir. YILDIRIM, ayrıca meslek standartlarının orta öğretim düzeyinde bir yıl içerisinde öğretim programlarına yansıtılmasıyla ilgili olarak geçen yıl 10 adet alana ve 24 dala ait öğretim programlarını güncelleyerek bunların uygulamaya konduğunu, 2014 yılı içerisinde başlanan ve tamamlamak üzere olan 22 alan ve 94 dalda öğretim programı revize çalışmalarının ise devam ettiğini sözlerine eklemiştir. Milli Eğitim Bakanlığı Temel Eğitim Genel Müdürlüğü Daire Başkanı Fatih BAŞAK, 1.1 ve 1.2 tedbirlerine yönelik olarak, 12 yıllık zorunlu eğitimin ilk 8 yılını kapsayan ilköğretimdeki devam oranlarının artırılmasıyla ilgili Ekim 2013 te başlayıp iki yıl sürecek olan bir projelerinin olduğunu, bu projenin amacının nitel önlem ve müdahalelerle ilköğretimdeki devamsızlığı azaltmak olduğunu ifade etmiştir. BAŞAK, ayrıca hazırlık aşamasında olan engelli olan çocuklar için Kapsayıcı Erken Çocukluk Eğitimi Projesi kapsamında ise bilişsel, duyusal ve sosyal gelişimlerinin artırılması, 3-7 yaş grubundaki engelli çocukların, özellikle kız çocuklarının ebeveynlerinin kapsayıcı eğitime ilişkin haklar, fırsatlar, ailelere yönelik özel eğitim fırsatları gibi çalışmaların da devam etmekte olduğunu; 1.2 tedbiri kapsamında ise 105 atıl binanın erken çocukluk eğitim merkezine dönüştürüldüğüne, maddi destek sağlanan çocuk sayısının 6649 a 4
yükseltildiğine, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı yla yapılan görüşmeler sonucunda şartlı nakit transferi uygulamasından okul öncesi eğitime devam eden çocukların da faydalanmasının sağlandığına değinmiştir. Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürü İlhan HATİPOĞLU 6.13 Girişimciliği teşvik etmek üzere yeni kurulacak işletmeler için vergisel kolaylıklar sağlanacaktır. tedbir maddesine ilişkin olarak Gelir Vergisi Kanun Tasarısının hazırlandığını, tasarı kapsamında bazı düzenlemelerin tedbir maddesini kapsayacağını, mevcut tarasının 2015 yılında yasalaşması beklendiğini belirtmiştir. KOSGEB Eğitim ve Danışmanlık Müdürü Hasan GÜNER, temel politika ekseni kapsamında iki tedbirden sorumlu olduklarını, bu sorumluluğu yerine getirme hususunda istekli olduklarıı belirtmiş; iş kurm ve vergi avantajı sağlama yönünde yasal düzenlemelerin yapılmasının istihdamı ve girişimciliği artırmada önemli avantajlar sağlayacağını; İş Geliştirme Merkezleri (İŞGEM) nin kurulması ile istihdam alanında önemli ilerlemeler kaydedildiğini, bu konuda örnek ülekelerden biri haline geldiğimizi, ancak İŞGEM lerin kar amacı gütmeyen kuruluşlar olması nedeniyle cirolarının yüksek göründüğüne ve bu ciroların vergi doğurduğuna işaret ederek fiilen yaratılmış bir katma değer olmadığını ve Maliye Bakanlığı tarafından bu konuda desteğe ihtiyaç duyduklarını belirtmiştir. GÜNER son olarak sorumlu oldukları 6.15 KOBİ lere rehberlik hizmetlerinin verilmesine yönelik hizmetler artırılacaktır. tedbirinin KOSGEB kapsamında inandıklarını ifade etmiştir. rutin olarak yapmakta olduğunu ve dolayısıyla tedbirlerin tamamlandığını TOBB temsilcisi Ebubekir BAL 2.2 İl sanayi ve ticaret odalarının mesleki eğitime katkı yapması sağlanacaktır tedbir maddesi kapsamında TOBB olarak yürüttükleri beş faaliyetten bahsetmiştir. Birincisi, işgücüne teknik eleman sağlamak amacıyla başlatılan Uzmanlaşmış Meslek Edindirme Projesi (UMEM) kapsamında 100 binden fazla kişiye eğitim verildiğini ve projenin daha iyileştirilmesi için de değerlendirme çalışmalarının devam ettiğini; ikinci olarak mesleki yeterlilikler kapsamında sınav ve belgelendirme merkezi kuruluşunda bulunduklarını bu bağlamda Antalya Ticaret ve Sanayi Odası, Alanya Ticaret ve Sanayi Odası, Bursa Ticaret ve Sanayi Odası ile Ankara Sanayi Odası bünyesinde birer sınav ve belgelendirme merkezi 5
kurulduğunu ve yetkilendirmenin sağlandığını; üçüncü olarak iller düzeyinde oda ve borsalarda eğitim merkezleri kurmak çalışması içinde olduklarını, Bursa da çalışmaların devam ettiğini; dördüncü olarak organize sanayi bölgelerinde 22 tane meslek lisesinin kurulduğunu; beşinci ve son olarak ise KOBİ Çalışanları ve İşverenlerin Küresel Ekonomideki Değişimlere Uyum Yeteneğinin Artırılması Projesi kapsamında büyüme merkezi olarak 15 ilin seçildiğini ve bu illerde eğitim çalışmalarının devam ettiğini belirtmiştir. Kurumların/kuruluşların temsilcilerince eğitim istihdam ilişkisinin güçlendirilmesi temel politika eksenin tedbir maddelerine ilişkin görüşlerinin aktarmaları üzerine ERDEM, Çalışma Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan mevcut taslak raporunda yapılan değerlendirmelere ilişkin itirazların olmaması durumunda, önerilern kabul edilerek eylem planına işleneceğini belirtmiştir. Sonuç olarak; 1.3 Yükseköğretimde okullaşma oranı yükseltilecektir. Tedbirinde sorumlu kurum/kuruluş olarak YÖK ün belirlenmesi; MEB işbirliği yapılan kurum/kuruluşlar arasına eklenmesi, 4.1 Ulusal Yeterlilik Çerçevesi (UYÇ) hazırlanacaktır. tedbirinin Türkiye Yeterlilikler Çerçevesi (TYÇ) hazırlanacaktır. şeklinde değiştirilmesi; sürenin 2015 olarak değiştirilmesi, 4.2 İş piyasasının önceliklerine göre belirlenen ulusal meslek standartları hazırlanacaktır. tedbirinde sürenin sürekli olarak değiştirilmesi, 5.7 Yerel düzeyde hedef gruplara yönelik hizmetlerin daha aktif ve etkin bir şekilde yerine getirilebilmesi için nitelikli personel alımı yapılacaktır. tedbirinde sürenin 2015 olarak değiştirilmesi, 5.8 İl İstihdam ve Mesleki Eğitim Kurullarının işlevselliği ve etkinliği artırılacaktır. tedbirinde sürenin 2015 olarak değiştirilmesi; işbirliği yapılan kurum/ kuruluşlardan ilgili kamu kurum ve kuruluşları ifadesinin çıkarılarak yerine MEB, ÇSGB, BSTB, Kalkınma Bakanlığı, yerel yönetimler, sosyal taraflar, sivil toplum kuruluşları, meslek odaları ve üniversitelerin eklenmesi, 6
6.1 Yükseköğretim müfredatlarında yenilikçilik ve girişimcilik bölümlerine yer verilecektir. tedbir maddesinde İŞKUR un işbirliği yapılan kurum/kuruluşlara eklenmesi, 6.3 Temel eğitimden itibaren tüm öğretim süreçlerinde yer alan öğrencilerde girişimciliğin önemi konusunda farkındalık yaratılacaktır. tedbir maddesinin 6.3 Temel eğitimden itibaren üniversite eğitimine kadar tüm öğretim süreçlerinde yer alan öğrencilerde girişimciliğin önemi konusunda farkındalık yaratılacaktır. şeklinde revize edilmesi; tedbirden sorumlu kurum/kuruluş olarak MEB MTEGM nün belirlenmesi; sürenin ise 2016 olarak güncellenmesi, 6.4 Girişimcilik eğitimlerinin AİPP ler içindeki payı artırılacaktır. tedbirinde sürenin 2016 olarak değiştirilmesi, 6.7 KOSGEB tarafından koordine edilmekte olan Uygulamalı Girişimcilik Eğitimlerinden İŞKUR aracılığı ile yürütülecek olanlara katılacakların belirlenmesi sağlanacak ve eğitimlerin her aşamasında İŞKUR-KOSGEB temsilcileri birlikte çalışacaktır. tedbirinde sürenin 2016 olarak değiştirilmesi, 6.14 Girişimcilik bilgilendirme ve rehberlik hizmetleri yaygınlaştırılacaktır. tedbirinde sürenin 2016 olarak değiştirilmesi, 6.15 KOBİ lere rehberlik hizmetlerinin verilmesine yönelik hizmetler artırılacaktır. tedbirinde sürenin kuruluşlara eklenmesi, 2016 olarak değiştirilmesi, SGK nın işbirliği yapılan kurum/ 4.8 İnsan Kaynaklarının Geliştirilmesi Sektörel Operasyonel Programı(İKGSOP) ile AB fonları etkin bir şekilde kullanılacaktır. tedbirinin yeni bir tedbir maddesi olarak eklenmesi; sorumlu kurum/kuruluşlar olarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Avrupa Birliği Koordinasyon Dairesi Başkanlığı nın olması; işbirliği yapılan kurum/kuruluşlar olarak ÇSGB, İŞKUR, SGK, MEB, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının belirlenmesi; sürenin sürekli olması ve açıklama kısmına ise Ulusal İstihdam Stratejisi nin önceliklerine uyumlu olarak hazırlanan İKGSOP kapsamında, Hayat Boyu Öğrenme ve Uyum Yeteneklerinin Geliştirilmesi başlığı altında işgücü 7
piyasası ile eğitim arasındaki bağlantıların kuvvetlendirilmesi alanlarında projeler yürütecek olan kurum ve kuruluşlara fon desteği sağlanacaktır. ifadesinin yazılması, 6.17 Yükseköğretimden itibaren öğrencilerde girişimciliğin önemi konusunda farkındalık yaratılacaktır. tedbirinin yeni bir tedbir olarak eklenmesi; tedbirden sorumlu kurum/ kuruluş olarak YÖK ün belirlenmesi; işbirliği yapılacak kurum/kuruluşlar olarak MYK, KOSGEB, TOBB ve ilgili meslek kuruluşlarının eklenmesi; sürenin ise 2016 olarak belirlenmesi; açıklama kısmına ise Yükseköğretimde yer alan öğrencilere yönelik girişimcilik konusunda bilinçlendirme çalışmaları yapılacaktır. Konferans, seminer, panel, çalıştay ve benzeri bilimsel etkinlikler ile farkındalık artırılacaktır. ifadesinin eklenmesi kararlaştırılmıştır. 3. İşgücü Piyasasında Güvence ve Esnekliğin Sağlanması Temel Politika Ekseni Temel politika ekseni sorumlusu Çalışma Genel Müdür Yardımcısı Lütfi İNCİROĞLU nun sunumu ardından TİSK Temsilcisi Esra BELEN söz alarak 9.1 Yasal haftalık azami çalışma sürelerinin üzerindeki aşırı çalışmaların engellenmesine dönük olarak denetim etkinliği arttırılacaktır. tedbirinde işbirliği yapılacak kurum ve kuruluşlara sosyal tarafların eklenmesinin uygun olmadığını, konfederasyon olarak denetim yetkilerinin olmadığını belirtmiştir. BELEN 10.2 İş müfettişlerinin rehberlik etme yeterliliğini artırmaya yönelik bilinç ve duyarlılık artırma çalışmaları yapılacaktır. tedbirinde sosyal tarafların işbirliği yapılacak kurum ve kuruluşlardan çıkarılmaması gerektiğini belirtmiştir. BELEN son olarak 1.2 Alt işverenlik uygulanması işçi hakları ile işyeri koşulları dikkate alınacak şekilde yeniden düzenlenecektir. tedbirinin süresinin sürekli olması yerine belirlenmiş bir süre içinde alt işverenlik ile ilgili yapılacak düzenlenmelerin bitirilmesi gerektiğine vurgu yapmıştır. İNCİROĞLU, Çalışma Genel Müdürlüğü olarak sorumlu oldukları toplam 13 tedbir maddesi olduğunu, 2014 yılında tamamlanması gereken tedbir sayısının ise dokuz olduğunu, tedbirlerden iki tanesinin yasal düzenleme gerektirdiğini, bunlardan 1.2 tedbiri kapsamında 6552 sayılı kanunda düzenlemeler yapıldığını, konu hakkında yönetmelik çalışması yapıldığını belirtmiş; 8
4.2 tedbirine ilişkin olarak yönetmelik değişikliği yapıldığını belirtmiştir. İNCİROĞLU, 3.1. tedbirine ilişkin olarak 2014 yılı içinde ilgili sosyal tarafların katılımıyla üç etkinlikte bulunulduğunu; 10.1 tedbirinin ise sorumlu kurum/ kuruluş olarak belirlenen Teftiş Kurulu Başkanlığının tarafından yerine getirildiği, 2013/6 sayılı, 3 sayılı İş Teftiş Rehberi yayımlandığı için bu tedbirin de tamamlandığını vurgulamıştır. İNCİROĞLU, yerine getirilmemiş diğer tedbirler kapsamında yapılacak çalışmaların yasal değişiklik gerektirdiğine ve gelecek dönemde gerekli çalışmaların başlatılacağına dikkat çekmiştir. SAYIN, 1.2 tedbirine ilişkin olarak söz almış, 6552 sayılı Kanunda yapılan değişiklikler kapsamında çıkarılması gereken yönetmelikler dolayısıyla sürenin sürekli olarak değiştirilmesinin önerildiğini açıklamış, ancak TİSK Temsilcisinin görüşleri kabul edilerek tedbirin süresinin 2016 olarak değiştirilmesi kararlaştırılmıştır. SAYIN ayrıca, 9.1 tedbirine yönelik olarak denetimlerin iş müfettişlerince yapılacağını, ancak teftişlerde sosyal tarafların katkıların önemli olduğunu düşünüldüğünden sosyal tarafların içinde bulunmasını önerdiklerini belirtmiştir. İş Teftiş Kurulu Başkan Yardımcısı Arif ŞİMŞEK ise 10.2 tedbiri kapsamında bilinç ve duyarlılık artırma çalışmalarında, iş müfettiş yardımcılarına kurum içi eğitim verileceğinden sosyal tarafların İşbirliği yapılacak kurum ve kuruluşlardan çıkarılmasını önerdiklerini belirtmiştir. ŞİMŞEK, 9.1 tedbiri kapsamında önleyici teftiş yaklaşımı ile tüm sosyal tarafların içinde yer aldığı teftiş anlayışında olduklarını, dolayısıyla tedbir kapsamında sosyal tarafların yer alması gerektiğini vurgulamıştır. ERDEM ise 3.1 İşçi ve işverenlerin esnek çalışma biçimlerine ilişkin bilinç düzeylerini arttırmaya yönelik etkinlikler düzenlenecektir. tedbirine işbirliği yapılacak kurum ve kuruluşlara SGK nın eklenmesinin uygun bulunduğunu belirtmiştir. Sonuç olarak; 1.1 Belirli süreli iş sözleşmeleri için belirlenen süre içerisinde tekrarlanma imkanı sağlanacaktır. tedbirinde işbirliği yapılan kurum/kuruluşlardan İŞKUR un çıkarılması; sürenin 2016 olarak güncellenmesi, 9
1.2. Alt işverenlik uygulaması işçi hakları ile işyeri koşulları dikkate alınacak şekilde yeniden düzenlenecektir. tedbirinde sürenin 2016 olarak güncellenmesi, 1.3 Kısmi süreli çalışanların, çalıştığı süre ile orantılı olarak fazla çalışma yapabilmesine imkân tanınacaktır. tedbir maddesinin 1.3 Kısmi süreli çalışanların, çalıştığı süre ile orantılı olarak fazla sürelerle çalışma yapabilmesine imkân tanınacaktır. şeklinde yeniden düzenlenmesi; işbirliği yapılacak kurum/kuruluşlardan İŞKUR un çıkarılması; sürenin 2016 olarak güncellenmesi, 2.1 İş paylaşımı, esnek zamanlı, evden ve uzaktan çalışma gibi esnek çalışma biçimleri için gerekli yasal düzenlemeler hayata geçirilecektir. tedbirinin Uzaktan çalışma sistemi için gerekli yasal düzenlemeler hayata geçirilecektir. şeklinde yeniden düzenlenmesi; işbirliği yapılan kurum/kuruluşlardan İŞKUR ve Maliye Bakanlığının çıkarılması; sürenin 2016 olarak güncellenmesi, 3.1 İşçi ve işverenlerin esnek çalışma biçimlerine ilişkin bilinç düzeylerini artırmaya yönelik etkinlikler düzenlenecektir. tedbiri için işbirliği yapılacak kurum/kuruluş olarak SGK ın eklenmesi, 4.1. İstihdam üzerindeki ücret dışı yükler, istihdam üzerindeki etkileri dikkate alınarak gözden geçirilecek, istihdama yönelik teşvikler sade ve basit hale getirilecektir. tedbirinde sürenin 2015 olarak güncellenmesi, 5.1 Esnek çalışanların iş mevzuatında bulunan haklara erişebilme imkanları geliştirilecektir. tedbiri için işbirliği yapılacak kurum/kuruluş olarak SGK ın eklenmesi, 6.1 Esnek çalışanların işsiz kaldıkları dönemlerde İŞKUR un verdiği mesleki eğitimlerden yararlanmalarına imkân verilecektir. tedbirinin Esnek çalışanların İŞKUR un verdiği mesleki eğitimlerden yararlanmalarına imkân sağlanacaktır. şeklinde yeniden düzenlenmesi; süre 2016 olarak güncellenmesi, 6.2 Esnek çalışanlar İŞKUR hizmetleri ile ilgili olarak bilgilendirilecektir. tedbiri için işbirliği yapılacak kurum/kuruluş olarak SGK nın eklenmesi; sürenin 2016 olarak güncellenmesi, 10
8.1 Esnek çalışanların işyerindeki belirsiz süreli açık işler hakkında bilgilendirilmesine yönelik düzenlemeler hayata geçirilecektir. tedbirinde sürenin 2016 olarak güncellenmesi, 9.1 Yasal haftalık azami çalışma sürelerinin üzerindeki aşırı çalışmaların engellenmesine dönük olarak denetim etkinliği artırılacaktır. tedbiri kapsamında işbirliği yapılacak kurum/kuruluşlardan İŞKUR ve SGK kaldırılması, yerine sosyal tarafların eklenmesi; sürenin sürekli olarak değiştirilmesi, 10.2 İş müfettişlerinin rehberlik etme yeterliliğini artırmaya yönelik bilinç ve duyarlılık artırma çalışmaları yapılacaktır. tedbirinde işbirliği yapılacak kurum/kuruluşlar kısmına TODAİE ve ÇASGEM in eklenmesi kararlaştırılmıştır. 4. Özel Politika Gerektiren Grupların İstihdamının Artırılması Temel Politika Ekseni Temel politika ekseni sorumlusu Çalışma Genel Müdür Yardımcısı Nurcan ÖNDER in sunumu ardından Milli Eğitim Bakanlığı Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdür Vekili Osman YILDIRIM, özel politika gerektiren grupların istihdamının artırılmasına ilişkin eksende sorumlu oldukları bir tedbir maddesi olmamasına rağmen konuyla doğrudan ilgili olan çalışmaları konusunda bilgi vermiştir. Milli Eğitim Bakanlığı nın istihdam eden değil istihdama hazırlayan bir Bakanlık olduğuna ve dolayısıyla özel politika gerektiren grupların istihdama hazırlanmasında rol oynadıklarına dikkat çeken YILDIRIM, söz konusu grupların becerilerinin geliştirilerek meslek edinmelerini sağlamak amacıyla MESGEB projesini başlattıklarını belirtmiştir. YILDIRIM, projede parçalanmış ailelerdeki, cezaevinden çıkan, şiddet gören veya herhangi bir şekilde dezavantajlı konumda olan kadınların meslek kazanarak iş hayatına girmelerinin amaçlandığını, projenin 2013 yılında tamamen Milli Eğitim Bakanlığı nın kendi bütçesinden sağlanan yaklaşık 5 milyon euroluk bir fonla yürütüldüğünü, proje kapsamında bir web sitesi kurulduğunu ve bu web sitesi aracılığı ile eğitim almak isteyen kişilerin ilgili okullara yönlendirilerek, onların hangi alanlarda istihdam edilebilecekleri ve hangi mesleklerde eşleştirilebilecekleri konularında onlara yardımcı olunduğunu ifade etmiştir. YILDIRIM ayrıca 11
bugüne kadar bu yolla 5500 kişiye eğitim verildiğinin ve bu kişilerin çoğunun istihdama yönlendirildiğinin de altını çizmiştir. Ardından söz alan Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Kadının Statüsü Genel Müdürü Gülser USTAOĞLU, özel politika gerektiren grupların istihdamının artırılması eksenine yönelik dört tedbir maddesinden sorumlu olduklarına dikkat çekmiş Kadınların işgücüne katılma oranı ve istihdamı artırılacak, kayıt dışı istihdam ile mücadele edilecektir. başlıklı politikanın 1.1 Kadınlar üzerindeki bakım yükümlülüklerini azaltmaya yönelik tedbirler alınacaktır. tedbirine ilişkin olarak Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü nün çocuk bakım modelleri konusunda çalışmalarının olduğunu ve dolayısıyla söz konusu tedbirde Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü nün yanı sıra Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü nün de sorumlu kuruluş olarak yer almasının uygun olacağını ifade etmiştir. SAYIN ın, eylem maddelerinin uygulanabilirliğinin ve takibinin sağlanması amacıyla her bir tedbir maddesine ilişkin olarak tek bir sorumlu kurumun/kuruluşun belirlenmesinin gerekli olduğunu ifade etmesi üzerine USTAOĞLU, söz konusu tedbire ilişkin çocuk bakımı konusunda Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü nün sorumlu kuruluş olarak belirlenmesinin daha doğru olacağını belirtmiş ve ardından diğer tedbir maddelerine ilişkin yapılan değerlendirmelerin ise kabul edildiğini dile getirmiştir. Ulusal İstihdam Stratejisinin çok önemli bir belge olduğunun ve Onuncu Kalkınma Planı kapsamında hazırlanan Öncelikli Dönüşüm Programları dahil pek çok belgeye girdi sağladığının altını çizen Kalkınma Bakanlığı Sosyal Sektörler ve Koordinasyon Genel Müdür Vekili Ahmet Alper EĞE, söz konusu eksenin Kadınların işgücüne katılma oranı ve istihdamı artırılacak, kayıt dışı istihdam ile mücadele edilecektir. başlıklı politikasının 1.3 Ev hizmetlerinde ve ev eksenli çalışan kadınların çalışma şartlarının iyileştirilmesine yönelik önlemler alınacak ve kayıtlı istihdama geçmeleri özendirilecektir. tedbirine yönelik olarak öngörülen içerik değişikliğinde ev eksenli çalışan kadınların kapsam dışına çıkarıldığının görüldüğünü, ancak bu ifadenin kalmasının faydalı olacağını vurgulamıştır. Sosyal Güvenlik Kurumu Sigorta Primleri Genel Müdürü Ahmet AÇIKGÖZ, ev hizmetlerinde ücretli ve sürekli olarak çalışanların sigortalı olmakla beraber bildirimlerinde sıkıntılar olması 12
nedeniyle 6552 sayılı Torba Kanun ile getirilen yeni düzenlemenin 1 Nisan 2015 tarihinde yürürlüğe gireceğine dikkat çekmiştir. AÇIKGÖZ, yeni düzenleme ile ev hizmetlerinde on günden az süre ile çalışanların sadece iş kazası primlerinin ödenmesi kaydıyla kayıt altına alınacaklarını, kendilerinin de dilerlerse uzun vadeli sigorta primlerini ödeyebileceklerini belirtmiş; on günden fazla süre ile çalışanların ise diğer işverenlere getirilen bir takım zorunlulukların ortadan kaldırılması ile daha kolay bir bildirim yapılması suretiyle kayıt altına alınacaklarını dile getirmiştir. AÇIKGÖZ, ev hizmetlerinin Gelir Vergisi Kanununda istisna sayıldığını, evde temizlik, çocuk bakıcılığı, bahçıvanlık, eve bağlı şoförlük gibi çalışmaların ev hizmetleri kapsamında yer aldığını, konuyla ilgili Kanunda Sosyal Güvenlik Kurumu na usul ve esasları belirleme yetkisinin verildiğini, bu amaçla teknik altyapının, program çalışmalarının ve diğer usul, esasları belirleme çalışmalarının devam ettiğini ve bunların 1-2 ay içerisinde yayımlanmış olacağını da belirtmiştir. SAYIN, tedbir maddesinin evde çalışan kadınlar ve ev eksenli çalışan kadınlar olmak üzere ikiye bölünerek uygulanacağına ve iki farklı kesime yönelik farklı tedbirlerin öngörüleceğine vurgu yaparak tedbire ilişkin dile getirilen kaygılara açıklık getirmiştir. İŞKUR İstihdam Hizmetleri Daire Başkanı Abdullah TAŞALTIN, söz konusu eksende sorumlu oldukları Genç işsizliği azaltılacaktır. başlıklı politikanın 2.7 Toplumsal cinsiyet eşitliği ve genç istihdamı yılda en az bir kez İİMEK gündemine alınacaktır. tedbirine ilişkin olarak 81 İl Müdürlüğü ne gerekli talimatın verildiğini ve 2015 yılında da bunun takibinin yapılmasına devam edileceğini belirtmiştir. TAŞALTIN, aynı başlık altında sorumlu oldukları tedbirlerden 2.8 Kırsal kesimde gençlerin İŞKUR hizmetlerine erişimini sağlamak üzere mobil hizmet birimleri oluşturulacaktır. tedbirine yönelik olarak ise belediyeler, vakıflar, sivil toplum kuruluşları, odalar ve borsalar ile beraber yaklaşık üç bine yakın hizmet noktasında çalışmalarını sürdürdüklerini ve bu erişimi sağlamak için gerekli araçları sunacaklarını ifade etmiştir. Ardından söz konusu eksen altında sorumlu oldukları diğer bir tedbir olan Özürlülerin işgücüne katılım oranı ve istihdamı artırılacaktır başlıklı politikanın 3.6 Özürlü işçi ve memur çalıştırma yükümlülüğünü yerine getirmeyen kamu kurum ve kuruluşlarına yaptırım uygulanacaktır. tedbirinde bazı hususlara dikkat çekmek istediğinin altını çizmiştir. Bu kapsamda özel sektörde 13
ve kamu sektöründe çalışan engelli işçilerin takibinin İŞKUR tarafından, kamu sektöründe çalışan engelli memurların takibinin ise Devlet Personel Başkanlığı tarafından yapıldığını vurgulayan TAŞALTIN, dolayısıyla söz konusu tedbire yönelik ana sorumlu kurumun Devlet Personel Başkanlığı olmasına ilişkin değerlendirmenin doğru olmayacağını belirtmiştir. TAŞALTIN, her bir tedbire ilişkin tek bir sorumlu kurumun belirlenmesi gerekliliğinin bulunması durumunda tedbir maddesinin ikiye bölünerek uygulanmasının; özel ve kamu sektöründe çalışan engelli işçi açığından İŞKUR un sorumlu olacağı bir tedbir ve kamu sektöründe çalışan engelli memur açığından ise Devlet Personel Başkanlığı nın sorumlu olacağı ayrı bir tedbirin belirlenmesi yönündeki önerilerini dile getirmiştir. SAYIN, İŞKUR temsilcisi ile mutabık olduğunu, özel ve kamu sektöründe çalışan engelli işçilere ve kamu sektöründe çalışan engelli memurlara yönelik iki ayrı tedbirin belirlenmesinin daha uygun olacağını belirtmiştir. Hazine Müsteşarlığı Mali Sektörle İlişkiler ve Kambiyo Genel Müdürü Ali ARSLAN, özel politika gerektiren grupların istihdamının artırılması eksenine yönelik olarak sorumlu oldukları Kadınların işgücüne katılma oranı ve istihdamı artırılacak, kayıt dışı istihdam ile mücadele edilecektir. başlıklı politikanın 1.12 Kadın girişimciliğinin güçlendirilmesi amacıyla düşük gelir grubundaki kadınların bilinçlendirme çalışmaları ve mikro kredi sistemi ile desteklenmesi sağlanacaktır. tedbirine ilişkin olarak, çalışmalara Finansal İstikrar Komitesinin yönlendirmeleriyle Ulusal İstihdam Stratejisi yayımlanmadan önce başlandığını, bu çerçevede Hazine Müsteşarlığı ile Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunun işbirliği ile ülkemizdeki mevcut mikro finans uygulamaları ve yasal düzenlemelerle ilgili bir çalışma raporunun hazırlandığını belirtmiştir. ARSLAN, mikro finansmanın daha kapsamlı hale getirilmesine ilişkin yasal altyapının oluşturulması gerekliliğinin vurgulandığı söz konusu rapora istinaden bir taslak mevzuat üzerinde çalışmalara devam edildiğini, mevcut yasal altyapının dağınık bir yapı arz ettiğini, dernek ya da vakıf adı altında gönüllü kuruluşlarının mikro finans hizmeti sunmakta olduğunu belirtmiştir. ARSLAN, Pakistan a inceleme ziyareti gerçekleştirdiklerini ve oradaki sistemi anlamaya çalıştıklarını, bununla ilgili çalışmalara devam ettiklerini ve 20 Ocak ta burada yer alan ilgili kurum ve kuruluşlarla bir toplantı 14
gerçekleştireceklerini bildirmiştir. ARSLAN, mikro kredi sisteminin geliştirilmesine yönelik mevzuat çalışmalarını 2015 yılı içerisinde bitirmeyi planladıklarını belirterek, bu çerçevede süresiz olan tedbir maddesinin yasal mevzuata ilişkin bölümünün tamamlanma süresinin 2015 yılı olarak belirlenmesinin uygun olabileceğini dile getirmiştir. Bununla birlikte tedbir maddesinde öngörülen bilinçlendirme çalışmalarının Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü ile birlikte yürütülmesinin gerekli olduğuna da dikkat çekmiştir. İŞKUR Aktif İşgücü Hizmetleri Daire Başkanı Mehmet ARSLAN, özel politika gerektiren grupların istihdamının artırılması temel politika ekseninde sorumlu oldukları Kadınların işgücüne katılma oranı ve istihdamı artırılacak, kayıt dışı istihdam ile mücadele edilecektir. başlıklı politikanın 1.7 Kırdan kente göç eden kadınların işgücü piyasasına uyumlarını sağlayıcı programlar gerçekleştirilecektir. tedbiri ile 1.8 İller bazında yapılacak işgücü piyasası analizlerinden hareketle kadın istihdamı için ön plana çıkan sektörlere yönelik işgücü yetiştirme kurslarına öncelik verilecektir. tedbiri kapsamında 2014 yılı Kasım ayı sonuna kadar 166 bin kişiye aktif işgücü programları kapsamında mesleki eğitim, işbaşı eğitimi ve girişimcilik eğitimi verildiğini ve bu eğitimlere katılan 166 bin kişiden yaklaşık 90 bininin kadınlardan oluştuğunu ifade etmiştir. ARSLAN, engelli istihdamı kapsamında, engelli çalıştırmayan işverenlerden tahsil edilen fon ile mesleki eğitim kurslarının 2003 yılından itibaren desteklendiğini, 2014 yılının başından itibaren de kendi işini kurma desteği verildiğini, bu kapsamda 127 projeye yaklaşık 36 bin lira kadar hibe desteği verildiğini belirtmiştir. ARSLAN, sorumlu oldukları 3.4 İşgücü piyasasına kazandırılmalarında güçlük çekilen özürlülere yönelik korumalı işyerlerinin teknik ve mali yönden devlet tarafından desteklenmesine yönelik düzenlemeler yapılacaktır. tedbirine yönelik ise olarak çalışmalarının devam ettiğini dile getirmiştir. Korumalı işyerlerinin desteklenmesi ve güçlenmesi amacıyla Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Özürlü ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü ile ortaklaşa olarak Korumalı İşyeri Projesi nin yürütüldüğünü bildirmiş, ancak işverenlerden yeterli geri dönüşün sağlanmadığına, uygun görülen 12 proje teklifinden sadece iki tanesinin uygulamaya geçtiğine, üç proje teklifinin geri çekildiğine, yedi proje için de Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı il müdürlüklerinden korumalı işyeri belgesinin 15
verilemediğine dikkat çekmiş, söz konusu tedbirin şartlarının ağır olması sebebiyle ülkemizde uygulanabilirliğinin güç olduğunun altını çizmiştir. ARSLAN, özel politika ile ilgili hem mevzuatsal hem de bütçesel bir düzenlemede bulunduklarını, il müdürlüklerine tahsil edilen ödeneklerin yüzde 10 unun bu kapsamda illere verdiğini, bunun 2015 yılı için yaklaşık 100 milyon lira kadar bir miktara tekabül ettiğini, bu kapsamda kadınlar, gençler, uzun süreli işsizler, engelliler ve aileleri, eski hükümlüler, uyuşturucu bağımlıları ya da o kapsamda tedavi görenler ve diğer dezavantajlı gruptaki kişi ve gruplara yönelik faaliyetler yapılabildiğini ifade etmiştir. Bununla birlikte ARSLAN diğer değişiklik ve önerilere ilişkin herhangi bir itirazlarının olmadığını da belirtmiştir. İŞKUR İş ve Meslek Danışmanlığı Daire Başkanı Sinan TEMUR, söz konusu eksende sorumlu oldukları Genç işsizliği azaltılacaktır. başlıklı politikanın 2.1 Gençlere kariyer planlaması, iş arama yardımları, eşleştirme ve danışmanlık hizmetleri sunulacaktır. tedbirine yönelik olarak 2014 yılında İş ve Meslek Danışmanları tarafından yaklaşık 14 bin okulun ziyaret edildiğini ve bu ziyaretler kapsamında 1 milyon Meslek Seçimine Destek Dergisinin dağıtıldığını; gençlere dergi hakkında olduğu kadar, iş arama becerileri ve özgeçmiş hazırlama gibi konularda bilgilendirme yapıldığını, 78 üniversitedeki irtibat noktalarının kademeli olarak arttırılarak bütün üniversitelerde açılmasını planladıklarını belirtmiştir. TEMUR, sorumlu oldukları bir diğer tedbir olan Özürlülerin işgücüne katılım oranı ve istihdamı artırılacaktır başlıklı politikanın 3.5 Özürlülerin bireysel becerilerini, mevcut potasiyellerini ve fonksiyonel kapasitelerini ortaya çıkaracak ölçme ve değerlendirme araçları geliştirilecektir. tedbirine ilişkin olarak ise öngörülen tüm değişiklik önerilerine katıldıklarını ifade etmiştir. AÇIKGÖZ, kadın ve genç istihdamının artırılmasına yönelik bilinçlendirme faaliyetlerine ilişkin tedbire bir açıklama getirmek istediğini ifade etmiştir. 31.12.2015 tarihine kadar istihdam edilen gençlerin ve kadınların 4 yıl boyunca işveren primlerinin İşsizlik Sigortası Fonundan ödenmesinin hüküm altına alındığı 6111 sayılı Torba Kanunun Geçici 10 uncu maddesi ile kadınların ve gençlerin istihdamının teşvik edildiğini ancak bu teşvik sisteminin uygulanmasında belirtilen kuralların karışık olması nedeniyle sistemin uygulanmasında güçlük yaşandığını belirten AÇIKGÖZ, daha uygulanabilir, çok karışık kurallara bağlı olmayan bir şekilde bu teşvik 16
sisteminin yeniden gözden geçirilmesi gerekliliğinin altını çizmiş ve Bakanlığımızın koordinasyonunda İstihdam Teşviklerinin Etki Analizi Çalışmasının yapıldığını belirtmiştir. Ayrıca Kalkınma Bakanlığı koordinasyonunda bir çalışma yürütüldüğünü ve Ekonomi Koordinasyon Kurulu na sunum yapıldığını bildirmiştir. AÇIKGÖZ ayrıca söz konusu teşvikten yararlanabilmede kadınlar için sadece kadın çalıştırma, gençler için ise 18-29 yaş grubu genç çalıştırma şartı dışında herhangi koşulun aranmamasının ve 5 puanlık var olan erken ödeme indirimin yanı sıra 6 veya 10 puanlık sabit bir ödemenin de sürekli hale getirilmesinin, kadınların ve gençlerin istihdamının artırılması açısından önemli olacağına dikkat çekmiştir. AÇIKGÖZ son olarak, kadın istihdamının artırılmasına ilişkin 40 milyon Euro bütçeli bir Avrupa Birliği projesi hazırlandığını ve 2015 yılında hayata geçirileceğini, bu kapsamda 24 aylık çocuğu olan işsiz kalan ya da işten ayrılmak zorunda olan kadınlara 300 Euro civarında bakıcı desteği verileceğini belirttikten sonra projeden olumlu sonuçlar alınması halinde bu projenin ülke kaynakları ile devam ettirilebileceğine de dikkat çekerek sözlerine son vermiştir. Sonuç olarak; 1.1 Kadınlar üzerindeki bakım yükümlülüklerini azaltmaya yönelik tedbirler alınacaktır. tedbirine ilişkin sorumlu kurumun Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü olması; Sosyal Güvenlik Kurumu nun ise işbirliği yapılan kurum/kuruluşlar içinde yer alması, 1.2 Çocuk bakım hizmetlerinin yaygınlaştırılması konusunda bürokratik engeller kaldırılacaktır. tedbirine ilişkin sürenin 2016 yılı olarak değiştirilmesi; sorumlu kurumun Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Devlet Personel Başkanlığı olması; Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma Genel Müdürlüğünün ise işbirliği yapılan kurum/kuruluşlar içinde yer alması, 1.3 Ev hizmetlerinde ve ev eksenli çalışan kadınların çalışma şartlarının iyileştirilmesine yönelik önlemler alınacak ve kayıtlı istihdama geçmeleri özendirilecektir. tedbir maddesinin Ev hizmetlerinde çalışan kadınların kayıtlı istihdama geçmeleri yönünde bilinçlendirme çalışmaları yapılacaktır. şeklinde değiştirilmesi; sorumlu kurumun Sosyal 17
Güvenlik Kurumu olması; işbirliği yapılan kurum/kuruluşlar arasına Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü nün eklenmesi, 1.4 Mevzuatta yer alan işgücü piyasasında toplumsal cinsiyet eşitliğini gözeten düzenlemeler AB normları ile uyumlaştırılacaktır. tedbirine ilişkin sürenin 2016 yılı olarak değiştirilmesi; sorumlu kurumun Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Avrupa Birliği Koordinasyon Dairesi Başkanlığı olması; Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma Genel Müdürlüğü nün ise işbirliği yapılan kurum/kuruluşlar içinde yer alması, 1.5 İşyerinde psikolojik tacizi önlemeye yönelik yaptırımlar etkinleştirilecektir. tedbirine ilişkin sürenin sürekli olarak değiştirilmesi, 1.6 Kadınların işgücüne katılımının ve istihdamının önündeki kültürel engellerin azaltılması amacıyla, toplumun ilgili kesimlerine yönelik bilinçlendirme çalışmaları yapılacaktır. tedbirine ilişkin sürenin sürekli olarak değiştirilmesi; sorumlu kurumun Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü olması; İŞKUR un ise işbirliği yapılan kurum/kuruluşlar içinde yer alması, 1.7 Kırdan kente göç eden kadınların, işgücü piyasasına uyumlarını sağlayıcı programlar gerçekleştirilecektir. tedbirinde işbirliği yapılacak kurum/kuruluşlar arasına Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü nün eklenmesi, 1.10 İstihdam yaratma ve artırmaya yönelik mevzuat çalışmaları, politika belgeleri ve stratejilerde cinsiyete duyarlı yaklaşım ve bütçeleme yapılması sağlanacaktır. tedbir maddesinin İstihdam yaratma ve artırmaya yönelik mevzuat çalışmaları, politika belgeleri ve stratejilerde cinsiyete duyarlı yaklaşım ve bütçeleme yapılması konusunda farkındalık arttırılacaktır. şeklinde değiştirilmesi; işbirliği yapılacak kurum/kuruluşlara Türkiye Belediyeler Birliği nin eklenmesi, 1.11 Çocuk sahibi olan kadınların işgücü piyasasından kopmalarının engellenmesine dönük teşvik edici düzenlemeler yapılacaktır. tedbirinde işbirliği yapılacak kurum/kuruluşlar arasına Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü nün eklenmesi, 18
1.12 Kadın girişimciliğinin güçlendirilmesi amacıyla düşük gelir grubundaki kadınların bilinçlendirme çalışmaları ve mikro kredi sistemi ile desteklenmesi sağlanacaktır. tedbirine ilişkin sürenin 2015 yılı olarak değiştirilmesi; işbirliği yapılacak kurum/kuruluşlar arasına Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü nün eklenmesi, 1.13 Kadın istihdamının artırılmasına ve çalışanların kayıtlı hale getirilmesine yönelik teşvik düzenlemeleri tanıtılarak uygulamanın yaygınlaşması sağlanacaktır. tedbirinde işbirliği yapılacak kurum/kuruluşlar arasına Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü nün eklenmesi, 2.3 Genç girişimciliği desteklenecektir. tedbirine ilişkin sorumlu kurumun İŞKUR olması; KOSGEB in ise işbirliği yapılan kurum/kuruluşlar içinde yer alması, 3.2 Özürlülerin işgücüne katılımını ve istihdam edilebilirliğini artırmak için genel ve mesleki eğitim, mesleki rehabilitasyon ve iş ve meslek danışmanlığı hizmetleri geliştirilecektir. tedbirinde işbirliği yapılan kurum/kuruluşlara Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü nün eklenmesi, 3.3 İşyerlerinin fiziksel ortamı özürlü bireylere göre düzenlenecek, kullanılacak araç ve gereçlerin ergonomik tasarımı konusunda işverenler teknik ve mali kapasitelerini ortaya çıkaracak ölçme ve değerlendirme araçları geliştirilecektir. 19 yönden desteklenecektir. tedbirine ilişkin sürenin 2016 yılı olarak değiştirilmesi; sorumlu kurumun Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü olması; Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü nün ise işbirliği yapılan kurum/kuruluşlar içinde yer alması, 3.4 İşgücü piyasasına kazandırılmalarında güçlük çekilen özürlülere yönelik korumalı işyerlerinin teknik ve mali yönden devlet tarafından desteklenmesine yönelik düzenlemeler yapılacaktır. tedbirine ilişkin sürenin 2016 yılı olarak değiştirilmesi; işbirliği yapılacak kurum/kuruluşlara Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü nün eklenmesi, 3.5 Özürlülerin bireysel becerilerini, mevcut potansiyellerini ve fonksiyonel
tedbirine ilişkin sürenin 2016 yılı olarak değiştirilmesi; sorumlu kurumun Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü olması; İŞKUR un ise işbirliği yapılan kurum/kuruluşlar içinde yer alması, 3.6 Özürlü işçi ve memur çalıştırma yükümlülüğünü yerine getirmeyen kamu kurum ve kuruluşlarına yaptırım uygulanacaktır. tedbirinin Engelli memur çalıştırma yükümlülüğünü yerine getirmeyen kamu kurum ve kuruluşlarına yaptırım uygulanacaktır şeklinde değiştirilmesi; sorumlu kurumunun Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Devlet Personel Başkanlığı olması, 3.8 Yerel yönetimlere ait işyerlerinin işletilmesinde özürlülere öncelik tanınacaktır. tedbirine ilişkin sürenin 2016 yılı olarak değiştirilmesi; sorumlu kurumun Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü olması; İçişleri Bakanlığı nın ise işbirliği yapılacak kurum/kuruluşlar arasında yer alması, 5.1 Ulusal ve yerel televizyon kanallarında ayrımcılığın önlemesine ilişkin kamu spotlarına yer verilecektir. tedbirinin sorumlu kurumunun Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı olması; Türkiye Radyo Televizyon Kurumu ise işbirliği yapılacak kurum/kuruluşlar içinde yer alması, 1.14 Kadın İstihdamı Ulusal İzleme ve Koordinasyon Kurulunun yıllık toplantılarında, Ulusal İstihdam Stratejisi eylem planlarının gündeme alınması sağlanacaktır. tedbirinin yeni bir tedbir maddesi olarak eklenmesi; sorumlu kurumun Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma Genel Müdürlüğü; işbirliği yapılan kurum/kuruluşların Kurul üyesi kamu kurum ve kuruluşları, ilgili sosyal taraflar, STK lar ve üniversiteler olması; sürenin sürekli olması; açıklama kısmına ise Kadın İstihdamı Ulusal İzleme ve Koordinasyon Kurulu, 2010/14 sayılı BaşbakanlıkGenelgesi uyarınca oluşturulmuştur. Kurul, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Müsteşarı başkanlığında toplanmaktadır. Sekreterya görevini Çalışma Genel Müdürlüğü yürütmektedir. Kurul, kadın istihdamının artırılması konusunda çalışmalar gerçekleştirmektedir. Bu sebeple, özel politika gerektiren gruplar içerisinde yer alan kadınlara yönelik Ulusal İstihdam Stratejisi eylem maddelerinin, 20
Kurul gündeminde değerlendirilmesi ve yeni tedbir önerilerinin alınması sağlanacaktır. ifadesinin yazılması, 1.15 Ev eksenli çalışan kadınların çalışma şartlarının iyileştirilmesine yönelik önlemler alınacak ve kayıtlı istihdama geçmeleri özendirilecektir. tedbirinin yeni bir tedbir maddesi olarak eklenmesi; sorumlu kurumun Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma Genel Müdürlüğü; işbirliği yapılan kurum/kuruluşların ASPB, İŞKUR, ÇSGB (İş Teftiş Kurulu Başkanlığı) olması; sürenin 2016 yılı olması; açıklama kısmına Ev eksenli çalışan kadınların emeklilik ve diğer sosyal haklardan faydalanmalarını teminen ILO sözleşmeleri de dikkate alınarak ulusal mevzuatta gerekli değişiklikler yapılacaktır. ifadesinin yazılması, 5.3 İnsan Kaynaklarının Geliştirilmesi Sektörel Operasyonel Programı (İKGSOP) ile AB fonları etkin bir şekilde kullanılacaktır. tedbirinin yeni bir tedbir maddesi olarak eklenmesi; sorumlu kurumun Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Avrupa Birliği Koordinasyon Dairesi Başkanlığı; işbirliği yapılan kurum/kuruluşların ÇSGB, İŞKUR, SGK, Milli Eğitim Bakanlığı, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı olması; sürenin sürekli olması; açıklama kısmına Ulusal İstihdam Stratejisi nin önceliklerine uyumlu olarak hazırlanan İKGSOP kapsamında, özellikle İstihdamın ve İstihdam Edilebilirliğin Artırılması başlığı altında kadınlar, gençler ve özel politika gerektiren grupların istihdamını teşvik edecek alanlarda projeler yürütecek olan kurum ve kuruluşlara fon desteği sağlanacaktır. ifadesinin yazılması, 3.9 Engelli işçi çalıştırma yükümlülüğünü yerine getirmeyen kurum ve kuruluşlara yaptırım uygulanacaktır. tedbirinin yeni bir tedbir maddesi olarak eklenmesi; sorumlu kurumun İŞKUR; işbirliği yapılan kurum/kuruluşların Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, ilgili STK lar, yerel yönetimler olarak belirlenmesi; sürenin sürekli olması; açıklama kısmına Yapılacak düzenlemeler ile özel sektör kurum ve kuruluşlarına yasal yükümlülüklerini yerine getirmemeleri durumunda yaptırım uygulanması amaçlanmaktadır. ifadesinin yazılması, Eylem Planında yer alan özürlü ibarelerinin engelli şeklinde değiştirilmesi, 21
kararlaştırılmıştır. 5. İstihdam - Sosyal Koruma İlişkisinin Güçlendirilmesi Temel Politika Ekseni Temel politika ekseni sorumlusu Çalışma Genel Müdür Yardımcısı Sadettin AKYIL ın sunumu ardından Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Sosyal Yardımlar Genel Müdürlüğü İstihdam Daire Başkanı Ersin KAYA, 5.1 Sosyal yardımlar kayıtlı çalışanları da içerecek şekilde daha kapsayıcı bir yaklaşımla ele alınacak, tüm hane halkı şartları gözetilerek, bireylerin yoksulluk riskini azaltacak şekilde nesnel ölçütler çerçevesinde verilecektir. ve 1.1 Benzer nitelikteki sosyal yardım programları bir araya getirilerek gruplandırılacaktır. tedbirleri kapsamında değişiklik önerilerinin bildirileceğini belirtmiştir. KAYA, 2.1 Sosyal yardım sistemi yardımlardan yararlanan kişilerin en kısa sürede kendi imkânları ile geçinebilecekleri ve sosyal yardım almadan yaşayabilecekleri bir duruma gelmesini sağlayacak şekilde yapılandırılacak, bu kişilerin meslek edinebilmeleri için çalışmalar yapılacaktır. tedbirine ilişkin olarak da çalışma önerileri ile ilgili bir takım geliştirmelerinin olacağını, bu konuda çalışmalarının devam ettiğini belirtmiştir. Bir Bakanlık genelgesiyle her ilde vali yardımcılarımızı koordinatör yönetici olarak belirlediklerini, vali yardımcılarının her üç ayda bir İŞKUR İl Müdürü ve Sosyal Yardımlaşma Vakıf Müdürlerini toplayarak sosyal yardımistihdam bağlantısı konusunda değerlendirmeler yaptıklarını ifade eden KAYA, buna rağmen çalışmalarda istenilen seviyeye gelemediklerini, illere bu doğrultuda yazı gönderdiklerini dile getirmiştir. KAYA, İŞKUR İl Müdürleri ve Sosyal Yardımlaşma Vakıf Müdürleri için konuya ilişkin farkındalık arttırıcı çalışmalar yapması gereğini ve İş ve Meslek Danışmalarının bu konudaki etki ve yetkilerinin arttırılmasının önemine vurgu yaparak sözlerini bitirmiştir. Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürü İlhan HATİPOĞLU, İstihdam-Sosyal Koruma İlişkisinin Güçlendirilmesi temel politika ekseninde birçok tedbirin mali sonuçları olduğundan Maliye Bakanlığı nı da ilgilendirdiğini ve bu durumu resmi yazıyla ilettiklerini belirtmiş, 1.2, 2.1, 2.3, 2.4, 3.1, 3.2, 5.1, 6.1 ve 6.2 nolu tedbir maddelerine işbirliği yapılacak kuruluşlara Maliye Bakanlığının eklenmesini istediklerini dile getirmiştir. SAYIN, hangi tedbire işbirliği yapılacak kurum olarak eklenmek isteniyorsa o tedbirin sorumlu kuruluşunun bu konuda yetkili olduğunu belirtmiş, ilgili tedbirlerde sorumlu kuruluş olan Aile ve 22
Sosyal Politikalar Bakanlığı Kadının Statüsü Genel Müdürü Gülser USTAOĞLU, Maliye Bakanlığı nın işbirliği teklifini memnuniyetle karşılamıştır. İŞKUR Genel Müdürü Nusret YAZICI, KAYA nın 2.1 no lu tedbire ilişkin açıklamalarına ekleme yaparak yaklaşık bir yıl önce 970 vakıf çalışanını İŞKUR da eğittiklerini, işgücü piyasası hakkında bilgi verdiklerini, İŞKUR portalına erişim imkanı sağladıklarını ifade getirmiştir. Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı çalışanlarının, sosyal yardım yararlanıcıları arasından belirlenen bir hedef kitlede yer alan vatandaşlarla görüşme yapmakta ve kişinin çalışabilir olup olmadığına karar verdiğine; yapılan bu görüşmede kişinin istihdama ve istihdam kazandırıcı faaliyetlere haklı bir neden olmadan katılım sağlamaması durumunda, düzenli merkezi yardımlar ve aynî yardımlar dışında, Mütevelli Heyetince herhangi bir nakdî yardım yapılamayacağını belirtmiştir. Ayrıca kendi personellerini de İŞKUR İl Müdürlüklerinde Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı mevzuatı açısından eğitime tabi tuttuklarını ancak bunun geliştirilebileceğini ifade etmiştir. Sosyal yardım portalı ile İŞKUR portalının entegre bir şekilde karşılıklı veri alışverişini temin ettiğini vurgulamıştır. Sosyal Güvenlik Kurumu Sigorta Primleri Genel Müdürü Ahmet AÇIKGÖZ 4.1 Kayıt dışılığın önemli bir parçasını oluşturan ve geniş kapsamlı istihdam yaratan küçük işletmelerin kayıtlı sektöre geçişini özendirici program ve uygulamalar düzenlenecektir. ve 4.3 Sosyal yardım alan kesime yönelik kayıtlı çalışmaya yönlendirici bilinçlendirme faaliyetleri gerçekleştirilecektir. tedbirlerinde sorumlu kurum olmaları gerektiği görüşüne olan itirazlarını dile getirmiştir. AÇIKGÖZ, 4.1 tedbiri için kayıtlı sektöre geçmenin tek yolunun kayıtlı istihdam olmadığını, bunun başka politikalarla birlikte düşünülmesi gerektiğini, Sosyal Güvenlik Kurumu nun ancak kayıtlı istihdam üzerinden bu konuya destek verebileceğini dolayısıyla bütün politikaların uygulanmasını KOSGEB in yürütmesi ve sorumlu kuruluş olmasının daha doğru olacağını düşündüklerini belirtmiştir. 4.3 tedbiri için ise Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı nın sosyal yardım alan kesimle daha fazla ilgili olduğunu, bu nedenle ilgili çalışmaların sorumluluğunun da Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı na verilmesi gerektiğini, kendilerinin ancak destekçi olabileceklerini ifade etmiştir. KOSGEB Eğitim ve Danışmanlık Müdürü Hasan GÜNER söz almış, kayıt dışılıkla mücadelenin temel bir konu olduğunu, KOSGEB in kayıt dışılıkla mücadele yönteminin kayıt dışı işçi 23