DALGIÇ OMA MİLLİNİN MODAL ANALİZİ Hnn Gül ÇALIKLI ALAKO-CAI SANAİ ve TİCAT A.Ş. ASTAKT ezonns, lgõç poplr titreşi ynlõ problelere yol çn bşlõ etenleren biriir. Thri frens eğerinin, sistein oğl frens eğerine ylştõğõ urulr, lgõç poplr titreşi çõnõlz olur Titreşi poplr gürültünün iret ynğõ olr görülebilinir Günüüze çevre oru bilini iğer irlili türlerine oluğu gibigürültü irliliğine rşõ önle lyõ zorunlu õlõştõr. Örneğin Devlet Su İşleri ve Köy Hizetleri Genel Müürlüğü, lgõç pop şrtnelerine ses üzeyinin 7 (A) nõn üzerine olsõ gereliliğini özellile vurgulõşlrõr. ezonns ynlõ titreşiler, fn lbirent boşlulrõnõn,il ve il ytlrõnõn olsõ gereenen h fzl zorlnsõn neen olurlr. unun bir sonuu olr sözonusu bölgelere şõnlr olur ve prç öürleri õslõr. Kriti öne hõzõnõn sptnsõ rõşõ hesp tenilerini içerir ve sözonusu hesp tenileri her izyn için eğişenli gösterir. Htt, bir lgõç pop izynõn ullnõln fnlrõn frlõ ğõrlõti fnlrl eğiştirilesi hesp tenilerine ii eğişililere yol çbilir. u çlõş, lgõç poplr ee syõsõn bğlõ olr ullnõln r yt syõsõn ve fn lzeesine ypõl eğişililerin sistein oğl frensõn etisi Mol Anliz öntei ile ineleniştir. Mol nliz bilgisyr ortõn gerçeleştiriliş ve yzõlõ olr teeli Sonlu lenlr Metou n ynn ANSS Multiphysis progrõ ullnõlõştõr..giiş 55 tipi lgõç pop fnlrõn İK DÖKÜM en NOL e geçiş oluştur. Sözonusu bu lzee eğişiliğinin, popnõn çlõş frenslrõ içine pop iline rezonns neen olup olyğõ; htt titreşi ve rezonns yol çsõzõn ytlr esiltelere giilip giileeyeeği sorulrõn çõlõ getire õ ile ltõ eeli bir lgõç pop ilinin ANSS ortõn ol nlizi ypõlõştõr.. TİMLM (NOMNKLATÜ) Denle (8) e tnõlnn birisiz sbite b Denle (5) e tnõlnn birisiz sbite Denle () tnõlnn birisiz sbite C, Hiroli ontlr için enleler () ve (7) e ; il ytlrõ için enleler () ve () e tnõlnn sönülee tsyõlrõ [FT/L] Denle () e tnõlnn birisiz sbite K, Hiroli ontlr için enleler () ve (5) e ; il ytğõ için enleler (8) ve (9) tnõlnn rijitli (yy) tsyõlrõ [F/L] L Hiroli ontlr/il ytğõ nõn esenel uzunluğu [L] n, Hirs Türbülns Denlelerinei sbiteler (n., -.5) Hiroli ont / il ytğõ boyun noinl bsõnç yõbõ (z. Denle ()) [F/L ] Hiroli ont / il ytğõ yrõçpõ [L] Noinl esenel eynols syõsõ (z. Denle ()) v Hiroli ont / il ytğõ n giriştei nfor (swirl)
V Noinl esenel hõz. [L/T] β Denle (7) e tnõlnn birisiz sbite Giriş bsõnç-yõp tsyõsõ ρ Aõşnõn yoğunluğu [M/L 3 ] Denle (3) e tnõlnn sürtüne ynlõ yõp sbitesi δ Noinl Hiroli Cont / il ytğõ ryl boşluğu [L] ω Milin çõsl hõzõ [T - ] 3.ANALİZ UGUN MODLİN OLUŞTUULMASI ANSS progrõnõn ypõsl nlizlere ullnõğõ en genel enle şğõ veriliştir: [ ] [] [] [] [][] u u u [ ] f () tlr ve hiroli ontlr için uvvet-eplsn oeli sözonusu en genel enle ile benzerli gösterir. Hiroli yt ve ontlr üzerinei uvvetler trix forun şğõi gibiir: M M C C K K f f y x () Hiroli yt ve hiroli ontlrõn ile uygulõğõ uvvetler için yurõi enle: M M C C K K f f y x (3) hlini lõr. Anliz boyun rijitli (yy) ve sönülee trislerini hesb trs, bulõz gereen eğerler he il ytğõ he e hiroli onty ilişin bu sözonusu trislerin elenlrõ olur. u eğerleri bul [3] no.lu yntn fylnõlõştõr.. K,,C, eğerleri şğõi enleler rõlõğõ ile hesplnõştõr: Hiroli Contlr için: e e v T K ) ( ω π [3] () e v T ω π [3] (5) C π [3] () e e v T ω π [3] (7)
Hiroli tlr için: π ) ( K [3] (8) ; ζ ω π T [3] (9) C [3] () ; [3] () Konuy İlişin Diğer Denleler: δ L [3] () ; b n [3] (3) µ ρ δ V [3] () ; V b ω [3] (5) b β [3] () ; b β [3] (7) * β [3] (8) ; * 7 b β [3] (9) V ρ [3] () ; [3] () tlr ve hiroli ontlrõn il üzerine yrttõğõ etileri oelleren MATİ 7 elenõ ullnõlõştõr. MATI 7ii üğü notsõ ve trix sbiteleri ile tnõlnõr (z. Şeil ). ijitli (yy) ve sönülee tsyõlrõ el Sbiteler (el Constnts) olr progr girilir. Şeil : MATI 7 elenõ []. u çlõşnõn heeflerinen biri fn lzeesine bğlõ olr ilin oğl frensõn eyn gelee eğişilileri göre oluğunn il üzerine fnlrõn oellenesi gereli ii. 55 Dlgõç oplrõõz pi öü fnn noryl fn geçiş sonuu lgõç pop onstrüsiyonun titreşi çsõnn eyn gelen eğişilileri görebile õ ile fnlr il üzerine MASS elenõ ile oelleniştir. MASS elenõ te bir üğü notsõ, elen oorint esenleri oğrultusuni ütle bileşeleri ve elen oorint esenleri etrfõni tlet oentleri ile tnõlnõr (z Şeil ).
Şeil : MASS elenõ []. op ili SOLİD 7 ile oelleniştir. Tblo e ANSS ortõn ypõln oelleeye ilişin bir özet buluntõr. Moelin elenlr yrõlõş hli Şeil 3 e yer ltõr. 5 3 Şeil 3: Moelin ANSS ortõn elenlr bölünüş hli. ANSS ortõn topl ouz nliz ypõlõştõr. u nlizleren iline lgõç pop ili üzerine elenen MASS elenõn noryl fnõn ütle ve tlet oentleri tnõştõr. unu tip een yei nlize Tblo e belirtilen obinsyon türlerine göre il ytlrõ hiroli ontlrl eğiştiriliştir. Şeil e üç eeli 55 lgõç popnõn ontj resi görületeir. Altõ eeli lgõç pop ili üzerine il ytlrõ ve hiroli ontlrõn yerleri Şeil 3 e gösteriliştir.her nliz için 3 o ineleniştir. Anliz sonuun ele eilen bşlõ olr sõrsõyl Şeil 5,,7,8 ve 9 buluntõr. põln nlizler sonuun noryl fnlõ pop illerine it oğl il 3 oğl frens eğerinin, thri frensõ oln 8.3 Hertz y otorun üst hronileri oln 9. ve.9 Hertz en oluç uz eğerlere olulrõ görülüştür. An pi fnlõ lgõç pop ili için ele eilen 3 oğl frenstn 5.3 Hertz otorun il üç üst hronilerinen.9 Hertz e oluç yõnõr.
MALZM LMAN TÜÜ FAN İK DÖKÜM MASS MASSMASS; MASSZ95.75 I.77; I.779; IZZ.588 NOİL MASS MASSMASS; MASSZ9.885 I.7; I.8; IZZ.7 HİDOLİK ATAK AADAKİ SU FİLMİ Stiff MATİ 7 CK-3.; C-77 C3-77; CK3. Dp MATİ 7 CC-5885.; C C3-; C-5885. HIDOLIK CONTA AADAKİ SU FİLMİ Stiff MATİ 7 CK8988.8; C-583. C3-583.; CK8988.8 Dp MATİ 7 CC-8.8; C-85.3 C3-85.3; C-C-8.8 MİL CrNi3 SOLİD 7 el Sbitesi progr giriliyor slnz Çeli Tblo : ANSS ortõn ypõln oelleeye ilişin özet. Mil tğõ Hiroli Cont Mil tğõ 5 3 Şeil : 55 Dlgõç op ontj resi (üç ee için) ANALİZ MİL ATAĞI HIDOLİK CONTA FAN MALZMSİ,,,3,5 NOL,,,3,5 NOL 3,,3,,5 NOL,,3,5, NOL 5,,3,,5 NOL,3,,5, NOL 7,,3,5, NOL 8 -,,3,,5, NOL 9,,,3,5 İK Tblo : ANSS ortõn ypõln nlizlerin özeti.,,3,,5, ve syõlrõ Şeil 3 e gösterilen hiroli ont y il ytlrõnõn geleeği yerlerir.
Şeil 5: i fnlõ lgõç pop ilinin oğl frensõnõn 5.3 Hertz e eşit oluğu o it görünü. Şeil : Noryl fnlõ lgõç pop ilinin oğl frensõnõn 5.9 Hertz e eşit oluğu o it görünü.
Şeil 7: Noryl fnlõ lgõç pop ilinin oğl frensõnõn 8.5 Hertz e eşit oluğu o it görünü. Şeil 8: : Noryl fnlõ lgõç pop ilinin oğl frensõnõn 8.5 Hertz e eşit oluğu o it görünü
Şeil 9: : Noryl fnlõ lgõç pop ilinin oğl frensõnõn 5.7 Hertz e eşit oluğu o it görünü SONUÇ: le ettiğiiz sonuçlr, 55 serisine it ltõ eeli lgõç poplr fn lzeesi olr pi yerine noryl ullnõlõğõn rezonns risinin ortn ltõğõnõ göstereteir.titreşi ölçüü ypõln 55 et pi fnlõ 55 lgõç popn 38 tnesine (8. %) titreşi sorunun rstlnõştõr. Öte ynn, et noryl fnlõ lgõç pop üzerine ypõln inelee sonuu etine titreşi (.8 %) sorunun rstlnõştir [5].liizei eneysel sonuçlrl ANSS vsõtsõ ile ele ettiğiiz eğerler rsõn uygun bğlntõyõ urbile ve en önelisi 55 serisine it genel bir sonu ulşbile õ ile bu çlõş frlõ eelere ship 55 lgõç poplrõ içine l şeile genişletileetir. Şeil 5 e görülüğü üzere pi öü fnlõ lgõç pop iline oğl frensõn 5.3 Hertz e rşõlõ geliği uru; titreşi esenel oğrultuõr. i fnlõ otopoplr õrõln y zrr gören ytlr otor rotorunun esenel ytlrõ oltõr. op ilinin esenel oğrultu rezonns uğrsõ on bir vr ile bğlõ oln rotorun esenel yöne hreetine olyõsõ ile esenel ytlrõn zrr göresine neen oltõr 55 lgõç pop illerine ryl ytlrõn titreşi ynlõ şõnsõn ilişin bir şiyetle rşõlşõlõştõr.anss ile ypõln nlizler, ililn eseninen spr ryl ytlrõ h fzl zorlsõn sebep oln frenslrõn thri frensõnn uzt oluğunu gösteriştir (z. Şeil 8, Şeil 9). Mil ytlrõnõn yerlerine ypõln eğişililerin ltõ eeli pop için oğl frenslr büyü eğişililere yolçõğõ görülüştür. Ft, esin bir yoruun ypõlsi için frlõ ee syõsõn ship 55 poplrõn oellenip nliz eilesi gereir. KANAKLA [] Chils, D.W., Turbohinery otorynis henoen, Moelling n Anlysis, John Wiley & Sons In.,993 [] ANSS, Struturl Anlysis Guie, elese 5.3, ANSS In., 99.
[3] Chils, D. W., Dyni Anlysis of Turbulent Annulr Sels se on Hirs Lubrition qution, Journl of Lubrition tehnology, vol.5,syf. 9-3. [] ANSS, leents eferene,elese 5.3, ANSS In., 99 [5] Alro-Crrier Sn. ve Ti. A.Ş., õlõ Klite Kontrol Genel Fliyet poru. [] Dienson T. C., uping Mnul, lsevier Siene ublishers Lt., 9 th ition,995, Oxfor. [7] yner., up Users Hnboo lsevier Siene ublishers Lt., th ition, 995, Oxfor. [8] Inn Dniel J., ngineering Vibrtion, rentie Hll, 99, U.S.A.