Küresel İklim Değişikliği Politikaları ve Türkiye Önder Algedik İklim ve Enerji Uzmanı Tüketici ve İklimi Koruma Derneği Başkan Yardımcısı

Benzer belgeler
klim Meselesi: Hepimizin Meselesi! Önder Algedik

Kentlerde İklim Dostu Ulaşım Zorunluluğu. Önder Algedik

TBMM nin İklim Değişikliği Politikasında Rolü. 29 Şubat, Ankara

SERA GAZI EMİSYONU HAKAN KARAGÖZ

IPCC 1.5 C Küresel Isınma Özel Raporu ve Türkiye ye Etkileri

TÜİK ENERJİ SEKTÖRÜ. Dr. Ali CAN. T.C.BAŞBAKANLIK Türkiye İstatistik Kurumu

TÜRKİYE CUMHURİYETİ NİYET EDİLEN ULUSAL KATKI BELGESİ

Doç. Dr. Mehmet Azmi AKTACİR HARRAN ÜNİVERSİTESİ GAP-YENEV MERKEZİ OSMANBEY KAMPÜSÜ ŞANLIURFA. Yenilenebilir Enerji Kaynakları

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ: FAO NUN BAKIŞ AÇISI. Dr. Ayşegül Akın Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü Türkiye Temsilci Yardımcısı 15 Ekim 2016

TÜRKİYE CUMHURİYETİ NİYET EDİLEN ULUSAL OLARAK BELİRLENMİŞ KATKI

Emisyon Ticaret Sistemi ve Örnek Uygulamaları

Biliyor musunuz? İklim Değişikliği ile Mücadelede. Başrol Kentlerin.

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ ULUSAL BİLDİRİMLERİNİN HAZIRLANMASI PROJESİ 6. ULUSAL BİLDİRİM BÖLÜM 3. SERA GAZI EMİSYON VE YUTAK ENVANTERİ

İklim Hareketine Geçmenin Yan Faydaları: Türkiye İklim Taahhüdünün Değerlendirmesi 20 Ekim 2016, Ankara

SERA GAZI SALIMLARININ DEĞERLEND

TBMM NİN İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ POLİTİKASINDAKİ ROLÜ

İklim ve İklim değişikliğinin belirtileri, IPCC Senaryoları ve değerlendirmeler. Bölgesel İklim Modeli ve Projeksiyonlar

BMİDÇS -COP16 SONRASI DEĞERLENDİRMELER

Doğalgaz Kullanımı ve Yaşam Döngüsü Değerlendirmesi

Türkiye nin Endüstriyel Emisyonlar Direktifine Uyumu: Enerji Sektörü Üzerindeki Muhtemel Maliyetler

KÜRESELLEŞEN DÜNYA GERÇEKLERİ TÜRKİYE NİN ENERJİ GÖRÜNÜMÜ VE TEMİZ TEKNOLOJİLER

ENDÜSTRİYEL SÜREÇLER MEVCUT VERİLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ

İKV DEĞERLENDİRME NOTU

KÜRESELLEŞEN DÜNYA GERÇEKLERİ TÜRKİYE NİN ENERJİ GÖRÜNÜMÜ VE TEMİZ TEKNOLOJİLER

SANAYİ SEKTÖRÜ. Mevcut Durum Değerlendirme

ALTERNATİF ENERJİ KAYNAKLARI

Erzurum İli Karbon Ayakizi Envanter Sonuçları. Zeren Erik GTE Carbon 3 Kasım 2014


Türkiye nin Enerji Geleceği İklim bileşenini arıyoruz

KÜRESEL ISINMA ve ENERJİ POLİTİKALARI. Özgür Gürbüz Yeşiller Enerji Çalışma Grubu 8 Ekim İstanbul

Enerji ve İklim Haritası

Yerel Yönetimlerin. İklim Değişikliği ile Mücadelede Rolü

Dünyada Enerji Görünümü

DÜNYA ENERJİ SEKTÖRÜNDE 2040 A BAKIŞ

Prof. Dr. Ali DURMAZ Gazi Üniversitesi Enerji-Çevre Sistemleri ve Endüstriyel Rehabilitasyon (GEÇER) Araştırma Merkezi Direktörü

İKLİM DOSTU ŞİRKET MÜMKÜN MÜ?

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ EYLEM PLANINDA SU

İKLİM VİDEO 3 Sera etkisi ne demek? Sera gazları hangileri? Sera gazı nedir? karbondioksit metan diazot monoksit

SOLARTR 2014, 19 Kasım 2014

Karbon Ayak İzi. Doğan ÇOK Görkem BARÇA Sadık Ozan ÖZDEMİR. Sunum Tarihi:

Havacılık Meteorolojisi Ders Notları. 1. Atmosfer ve İçeriği

ENERJİ ÜRETİMİ VE ÇEVRESEL ETKİLERİ

Dünya Enerji Görünümü Dr. Fatih Birol Baş Ekonomist, Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) İstanbul, 20 Aralık 2013

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ KÜLLİYESİ TURKISH WATER FOUNDATION CLIMATE CHANGE FACULTY. Aralık (December) 2016 İstanbul - Türkiye.

Türkiye nin Elektrik Enerjisi Üretimi Kaynaklı Sera Gazı Emisyonunda Beklenen Değişimler ve Karbon Vergisi Uygulaması. Mustafa ÖZCAN, Semra ÖZTÜRK

ENERJİ KAYNAKLI KÜRESEL METAN EMİSYONLARININ İRDELENMESİ:

YALITIM TEKNİĞİ. Yrd. Doç. Dr. Abid USTAOĞLU

ENERJİ ALTYAPISI ve YATIRIMLARI Hüseyin VATANSEVER EBSO Yönetim Kurulu Sayman Üyesi Enerji ve Enerji Verimliliği Çalışma Grubu Başkanı

Türkiye de İklim Değişikliği Politikalarının Tanıtılması - LIFE05-TCY/TR/000164

SERA GAZLARININ İZLENMESİ ve EMİSYON TİCARETİ

Yerel Yönetim Faaliyetlerinden Kaynaklanan ve Toplum Ölçekli Sera Gazı Salımlarının Envanterinin Hazırlanması

GÖNEN BİYOGAZ TESİSİ

Biliyor musunuz? Enerji. İklim Değişikliği İle. Mücadelede. En Kritik Alan

Enerji Verimliliği : Tanımlar ve Kavramlar

İklim Değişikliği ve Enerji İlişkisi

İÇİNDEKİLER SUNUŞ... XIII 1. GENEL ENERJİ...1

Türkiye de İklim Değişikliği Politikalarının Tanıtılması - LIFE05-TCY/TR/000164

KIRSAL KALKINMA. Ülkemizin Ulusal Kırsal Kalkınma Politikalarının belirlendiği strateji belgeleri;

TBMM NİN İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ POLİTİKASINDAKİ ROLÜ Politikacılar için Özet

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ ve ÇEVREYE ETKİLERİ HÜSEYİN ILHAN YENIŞEHIR METEOROLOJI MÜDÜRLÜĞÜ

2014 dünyanın en sıcak yılı olabilir

TÜİK TARIM SEKTÖRÜ. Dr. Ali CAN. T.C.BAŞBAKANLIK Türkiye İstatistik Kurumu

KĐMYA EĞĐTĐMĐNDE PROJE DESTEKLĐ DENEY UYGULAMALARI. Proje Hedef Sorusu : Sera Etkisi Buzulları Nasıl Eritiyor?

TÜRKİYE 2013 YILLIK ENERJİ İSTATİSTİKLERİ RAPORU

Sürdürülebilir Kalkınma - Yeşil Büyüme. 30 Mayıs 2012

Atıklardan Enerji Üretiminin Karbon Emisyonu Azaltımı Bakımından Önemi

PROJE TABANLI DENEY UYGULAMASI

ENERJİ VERİMLİLİĞİ (ENVER) GÖSTERGELERİ VE SANAYİDE ENVER POLİTİKALARI

World Energy Outlook Dr. Fatih BİROL UEA Baş Ekonomisti İstanbul, 1 Aralık 2011

PROJE DESTEKLĐ DENEY UYGULAMASI. Ders Sorumlusu:Prof. Dr. Đnci Morgil

İklim Değişikliği ve Türkiye. Baran BOZOĞLU TMMOB Çevre Mühendisleri Odası Çevre Sorunları Araştırma Merkezi Başkanı

ULUSAL PROGRAMLARA UYGUN AZALTIM FAALİYETLERİ NAMA. Tuğba İçmeli Uzman 17 Şubat

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ İLE MÜCADELEDE DÖNGÜSEL EKONOMİ YENİLENEBİLİR ENERJİNİN ÖNEMİ. Dr. Belma SOYDAŞ SÖZER Biyokütle Enerjisi Grubu Koordinatörü

Ekosistem ve Özellikleri

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ VE TÜRKİYE

Bölüm 1: İklim değişikliği ve ilgili terminoloji

KENTLERDE ATIK YÖNETİMİ İLE SERA GAZI AZALTIM VE UYUM POLİTİKALARI. Dr. Tuğba Ağaçayak

GLOBAL ISINMA VE OLASI SONUÇLARI GLOBAL ISINMA (KÜRESEL ISINMA)

ULUSAL SERAGAZI EMİSYON ENVANTERİ

İnsanlar tarafından atmosfere salınan gazların sera etkisi yaratması sonucunda dünya yüzeyinde sıcaklığın artmasına küresel ısınma denmektedir.

FİGEN YARICI Nuh Çimento Sanayi A.ş. Yönetim Destek Uzman Yard

Sera Etkisi. Gelen güneş ışınlarının bir kısmı bulutlar tarafında bloke edilmekte. Cam tarafından tutulan ısı

Türkiye nin Elektrik Üretimi ve Tüketimi

İklim Değişikliğinin Sanayiye Etkileri

SÜRDÜRÜLEBİLİR TEDARİK ZİNCİRİ İNSİYATİFLERİ

UNIDO Eko-Verimlilik (Temiz Üretim) Programı

RÜZGAR ENERJİSİ. Cihan DÜNDAR. Tel: Faks :

SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK Yönetimine Giriş Eğitimi

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ, AB SÜRECİ VE ÇEVRE

Dünyada Enerji Görünümü

İÇİNDEKİLER TABLO VE ŞEKİLLER...

EMİSYON ENVANTERİ NASIL HAZIRLANIR

YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARIMIZ VE ELEKTRİK ÜRETİMİ. Prof. Dr. Zafer DEMİR --

Sona Erecek Kyoto Protokolü Öncesi Durban Küresel Isınma ve Küresel İklim Değişikliği Müzakereleri

KÖMÜR RAPORU İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ, EKONOMİ VE SAĞLIK AÇISINDAN TÜRKİYE NİN KÖMÜR POLİTİKALARI

1. İklim Değişikliği Nedir?

Birey ve toplum olarak küresel ısınmaya ve onun istenmeyen sonuçlarını önleyebilmek için ilk adımları bizlerin atması gerekmektedir.

KYOTO PROTOKOLÜ ve. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Çevre Verimlilik ve Teknoloji Daire Başkanlığı 2009 Gebze

Minamata Sözleşmesi Türkiye de Ön Değerlendirme Projesi Envanter Çalıştayı. Bursev DOĞAN ARTUKOĞLU Ankara

Daha Yeşil ve Daha Akıllı: Bilgi ve İletişim Teknolojileri, Çevre ve İklim Değişimi

Transkript:

+ Küresel İklim Değişikliği Politikaları ve Türkiye Önder Algedik İklim ve Enerji Uzmanı Tüketici ve İklimi Koruma Derneği Başkan Yardımcısı

+ A- İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNDE MEVCUT DURUM

+ İklim, Karbondioksit, Sıcaklık ilişkisi 402,56 ppm * 2015 Aralık Mauna Loa

+ İklim Dengelerinin Devrilme Olayları 4! 2 C 450 ppm Kutup Yaz Buzulları Tetikleyen Süreçler Grönland Buzulları Mercan Resifleri Batı Antartika Buzulları Amazon Ormanları Sahra/Batı Afrika Musonları El Niño güney hareketi Atlantik meridyenel sirkulasyon

+ Küresel Karbon Bütçesi (1870-2013) 550 500 68 74 5 450 27 71 400 65 350 300 87 395 288 250 1870 Kömür Petrol Gaz Çimento Arazi Kullanımı Karasal yutaklar Okyanus Yutakları 2013

+ AR5 de Yer Alan Karbondioksit Salım Senaryoları ve Sıcaklık Artışları kaynak: RCP Data Base Version 2.0.5 110 90 Fosil Yakıt ve Çimento Kaynalı CO2 salımları (Milyar Ton/yıl) RCP8 3.7-5.4 C 1850-1900'e göre 70 50 RCP6 2.7-3.7 C 30 10-10 1960 1980 2000 2020 2040 2060 2080 2100 RCP4.5 1.7-3.2 C RCP2.6 0.9-2.3 C

+ Sera Gazları ve Sektörel Kaynakları CO2 - Karbondioksit CH4 - Metan N2O - Diazot monoksit Sera Gazları HFCs Hydrofluorocarbon HHydrofluorocarbons PFC's - Perfluorocarbons SF 6 - Sulfur Hexafluoride Sulfur Hexafluoride Kaynak Fosil yakıt kullanımı, ormansızlaşma, çimento üretimi vb. Atık depolama, gaz üretimi ve dağıtımı, fermantasyon, fosil yakıt kullanımı vb. Fosil yakıt kullanımı, gübre, naylon üretimi vb. Soğutucu Gazlar, alüminyum döküm, yarıiletken üretimi, vb. Alüminyum üretimi, yarıiletken endüstrisi, vb. Elektrik iletim ve dağıtım sistemleri, devre kesiciler vb.

+ 2013 Yılı Salımlarının Sektörlere ve Gazlara Dağılımı Tarım 11% Atık 5% CH4 14% N2O 5% F Gazları 2% Endüstriy el İşlemler 16% Enerji 68% CO2 79%

+ Türkiye nin Sera Gazlarında Durum

+ Türkiye nin Toplam Sera Gazları Salımlarının Yıllara ve Sektörlere Göre Değişimi 500 450 400 350 Atık 300 250 200 Endüstriyel İşlemler Tarım 150 100 Enerji 50 0

+ 1990-2013 Yılı Sera Gazları Sektörel Değişimi 275 Sektörel Sera Gazı Emisyonları 1990=100 250 225 200 175 150 125 100 75 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Enerji Endüstriyel İşlemler Tarım Atık TOPLAM

+ 1990-2013 Yılları Arasında Salınan ve Sera Gazlarındaki Değişimi Yüksek Olan Alt Sektörler Alt Sektör Gazlar Artış Metal üretimi CH 4 741% Ulaştırma CH 4 282% Çevrim ve Enerji Sektörü CH 4 258% Çevrim ve Enerji Sektörü CO 2 236% Enerji Dışı Yakıt ve Solvent CO 2 199% Çevrim ve Enerji Sektörü N 2 O 185% Mineral ürünler CO 2 179% Ulaştırma CO 2 159% Atık Depolama Sahaları CH 4 122%

+ YASALARLA SERA GAZI SALIMLARININ AZALTILMASI

+ 1990-2013 yılları arası enerji sektörü sera gazları salımlarının değişimi Enerji Sektörü Kaynaklı Sera Gazları 350 300 311.2 250 200 150 131.6 100 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Milyon Ton

+ 1990-2012 yılları arasında ulaşım kaynaklı karbondioksit miktarının sektörel gelişimi Milyon Ton CO 2 70 60 Karayolu Demiryolu Havayolu 50 40 30 20 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Denizyolu

+ Binalarda fosil yakıt kullanımı kaynaklı karbondioksit salımları Milyon Ton CO 2 70 60 50 40 30 20 10 0 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Sıvı Yakıtlar Katı Yakıtlar Gaz Yakıtlar

+ Binalarda iklim değişikliği açısından kömür ve diğer yakıtlar ilişkisi Milyon Ton CO 2 40 35 30 25 20 15 10 5 0 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Katı Yakıtlar Sıvı Yakıtlar Gaz Yakıtlar

+ Binaların yıllık elektrik tüketimi (sol eksen) ve binaların toplam tüketimde payındaki değişim (sağ eksen). 1000 GWh 50 45 40 50% 45% 35 30 40% 25 35% 20 15 30% 10 05 25% 00 20% 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Mesken Ticaret Kamu Binaların Payı-%

+ Gelecekte Sera Gazlarında Durum

+ Türkiye nin Geçmiş ve Öngördüğü Toplam Sera Gazları Miktarı 1200 1100 1000 900 Geçmiş Projeksiyon Azaltım Mevcut Eğilim 1175 929 Milyon Ton CO 2eş 800 700 600 500 400 411.7 300 200 218.2 100 1990 1995 2000 2005 2010 2015 2020 2025 2030

+ RCP2.6 Senaryosu, Türkiye nin Geçmiş ve 2015 Niyet Beyanın (INDC) karşılaştırılması 1990=100 500% 450% 466% 400% 350% 300% 250% 200% 150% 100% 50% 0% 1990 2000 2010 2020 2030 2040 2050 2060 RCP2.6 Türkiye-INDC

+..daha fazla fosil yakıta atmosferde yer yok.. Kalan Karbon Bütçemiz: 270 GTC (990 GTCO 2 ) / RCP2.6! Kömür rezervinin en az %80 inin, petrolün %30 unun, doğalgazın ise yarısının (% 50) toprakta kalmalı..! Emisyonların 2020 den önce zirve yapmalı, ardından da azaltılmalı! Enerji tüketimi azaltılmalı ve fosil yakıtların devreden çıkartılmalı

+ Sonuç olarak! Sıcaklık artışını:! 1,5 C de sınırlamak için 2015 den sonra,! 2 C hedefi için ise 2020 den sonra salımları azaltmak gerekiyor Türkiye nin salım artışı tam tersine hem hızlanmakta, hem de 2030 dan sonraya kadar artmaya devam etmektedir.! RCP2.6 senaryosuna gore;! i) 2020 de küresel sera gazı salımları,2010 yılı salımlarının altında ve yaklaşık 2000 yılı seviyesinde iken,! ii) salımların 2030 yılında 1990 yılı salım seviyelerinin altına düşmesi beklenirken ve! iii) 2050 sonrası 0 emisyonlu bir ekonomiye geçmek gerekiyor.! Türkiye nin sera gazı salımları ise geri dönülemez noktada artmış olacaktır.

+ Önder Algedik onder.algedik@rocketmail.com @onderalg www.onderalgedik.com