F.Ü. SHMYO Tıbbi Görüntüleme Teknikleri Radyolojik İnceleme Selami SERHATLIOĞLU 2011
Pozisyon Hastanın duruşu ve Kasetin nasıl yerleştirileceği
Santralizasyon Tüpün açısı ve Yönlendirileceği merkez noktası (Santralizasyon)
Dikkat edilecek özellikler Çekim esnasında dikkat edilmesi gerekenler Grafide görülmesi gereken anatomik yapılar
Solunum Hastanın nefesini tutup, tutmamamsının gerekip gerekmediği, Nefes tutması gerekiyorsa solunumun hangi safhasında nefes tutacağı
Röntgen filmi Mavi ışığa hassas olanlar Yeşil ışığa hassas olanlar Saydam bir zemin ve onun üzerine (bir veya iki yüzüne) Emülsiyon : Gümüş Bromür Tek yüz emülsiyonlu Çift yüz emülsiyonlu
Röntgen filmi Yapısı
Kaset Işın geçirgen ve geçirmeyen yüzler Ranforsatörler
Kaset Yapısı
Teknik Faktörler Kilovolt (kv) miliampersaniye (mas) Film- Foküs mesafesi (FFM) Ranforsatörler Bucky (Grid)
Kilovolt (kv) X ışının penetrasyon gücünü (deliciliğini) ifade eder
miliampersaniye (mas) X ışını miktarını ifade eder.
Film- Foküs mesafesi (FFM) Film ile röntgen tüpü arasındaki mesafe
Ranforsatörler Ekran demektir. Üzerine düşen x ışınını görülebilir ışına çeviren yapıdır. Yapısında koruyucu tabaka, fosfor tabakası, yansıtıcı yüzey ve baz bulunur, Toplam 1.5 mm kalınlıkta olup fosfor tabakası 150 mikrondur.
Ranforsatörler Çeşitleri Hızlı Orta Yavaş
Bucky (Grid) Grid sistemi sekonder radyasyonun film üzerindeki olumsuz etkisini azaltmak için belirli kalınlık ve aralıklarla, ardışık olarak dizilmiş, biri ışın geçirgen diğeri ışın soğurgan çubuklardan oluşan bir mekanizmadır.
Grid Çeşitleri 1. Lineer Grid, 2. Çapraz grid, 3. Foküslemeli grid sistemi (grid çubukları açılandırılmış, Film Tüp mesafesi sabit), 4. Hareketli gridler (a.(singlestroke gr)tek frenli grid, b.reciprocating grid; ekspojur anında ileri geri (2 3 cm) hareket eder. c.ossilasyon hareketi yapan gridler; bir çerçeve içerisinde dört tarafa ileri geri (2 3 cm) hareket eder (hareket bir elektromıknatıs tarafından sağlanır)
Radiografi Expojur Değerleri Vücut kalınlığı Doku Dansitesi Kullanılan ranforsatör Banyo faktörleri Pozisyon (P.A veya Lateral) Görülmesi gereken anatomik yapılar
Grafi FFM kv mas Kranium,P.A. 100 cm 75 40 Kranium,Lat. 100 cm 65 40 Kranium Yarı Aksiyal, (Town) 100 cm 75 50 Kranium, Aksiyal, (Submento-vertikal) 100 cm 85 50 Kranium,Petroz kemik, (Stenvers) 90 cm 75 50 Kranium,Petroz kemik, (Schüller) 90 cm 70 50 100 cm 75 50 90 cm 70 100 Paranazal Sinüsler, (Waters) 100 cm 75 50 Paranazal Sinüsler, (Caldwell) 100 cm 75 40 Os nazale 100 cm 60 10 Mandibula, Oblik 100 cm 65 20 Orbita, P.A. 300 Optik Foramen, (Rhese-Goalwin)
Grafi FFM kv mas Üst Kotlar, (1-7) A.P. 115 cm 65 40 Alt Kotlar, (8-12) A.P. 115 cm 70 125 Sternum, P.A 115 cm 60 40 Sternum, Lateral 115 cm 60 40 Klavikula, P.A. 115 cm 60 32 Skapula, A.P. 115 cm 63 100 Skapula, Lateral 115 cm 80 120
Grafi FFM kv mas Akciğer grafisi, P.A. 180 cm 65 12 Akciğer grafisi, Lateral 180 cm 80 40 Tele, Ön-Oblik 180 cm 70 24 Akciğer, Apiko-Lordotik 180 cm 65 15 Ayakta Abdomen (ADBG) 115 cm 70 50 Yatarak Abdomen, A.P. (DÜSG) 115 cm 70 50
Grafi FFM kv mas Servikal Vertebra, A.P. 115 cm 70 30 Servikal Vertebra, Lateral 115 cm 65 40 Servikal Vertebra, Oblik 115 cm 70 40 Torasik Vertebra, A.P. 115 cm 80 40 Torasik Vertebra, Lateral 115 cm 70 60 Lomber Vertebra, A.P. 115 cm 70 80 Lomber Vertebra, Lateral 115 cm 90 100 Lomber Vertebra, Oblik 115 cm 75 80
Grafi FFM kv mas Sakrum ve Koksiks, A.P. 115 cm 75 80 Sakrum ve Koksiks, Lateral 115 cm 120 80 Pelvis, A.P. 115 cm 70 60 Sakro-İliak eklem, Oblik 115 cm 70 75
Grafi FFM kv mas Omuz, A.P. 115 cm 60 40 Omuz-Humerus, A.P. 105 cm 60 30 Humerus, Lateral 105 cm 60 30 Dirsek, A.P. 105 cm 60 10 Dirsek, Lateral 105 cm 60 10 Ön kol, A.P. 105 cm 60 8 Ön kol, Lateral 105 cm 60 8 El Bileği, P.A. 105 cm 50 10 El Bileği, Lateral 105 cm 50 12 El, P.A. 105 cm 50 8 El, Oblik 105 cm 50 10
Grafi FFM kv mas Kalça Eklemi, A.P. 115 cm 70 60 Femur Boynu, Lateral 115 cm 70 60 Femur ve Kalça Eklemi, A.P. 115 cm 70 60 Femur ve Kalça Eklemi, Lateral 115 cm 70 60 Kruris, A.P. 105 cm 60 20 Kruris, Lateral 105 cm 60 20
Grafi FFM kv mas Diz, A.P. 105 cm 60 24 Diz, Lateral 105 cm 60 24 Ayak Bileği, A.P. 105 cm 60 12 Ayak Bileği, Lateral 105 cm 60 10 Ayak, A.P. 105 cm 60 10 Ayak, Oblik 105 cm 70 10
Radyolojiden en çok hangi grafi istenmektedir?
Bir P.A. Akciğer Grafisinin Optimal bir düzeyde elde edilip edilmediği nasıl anlaşılır?
Pozisyon? İnspiryumda nefes tutturulup, tuturulmadığı? Expojur değerleri?
Hastaya Uygun Pozisyon Verilmiş mihastaya? uygun pozisyon (x ışını hastaya 90 gelmeli santralizasyon iki skapula arasına olmalı) 0 dik verilip verilmediğiniclaviculalara bakarak anlarız. Clavikulalar simetrik ve medial uçları orta hatta eşit mesade olmalıdır.
Hastaya inspiryumda nefes tutturulmuş mu? Hastaya uygun pozisyon verilip verilmediğini diyafragmalara bakarak anlarız. Sağ diyafragma önde 5., 6. kosta, arkada 10., 11. kosta hizasında ise hastaya uygun pozisyon verilmiştir.
Uygun Expojur değerleri kullanılmış mı? Hastaya uygun expojur değerleri kullanılmışsa; Grafide kalbin arkasındaki intervertebral aralıklar seçilemezken kalp gölgesinin üstündeki intervertebral mesafeler seçilebilir.