Doküman Adı: GELİŞTİRME SÜREÇLERİ Doküman No.: P508 Revizyon No: 01 5 1 Web Sayfası Hazırlama Talimatı iptal edildiği için 5.2 maddesinden ilgili cümle çıkartıldı. 3 1 Web Sayfası Hazırlama Talimatı iptal edildiği için 4.1 maddesi silindi. Sayfa No Rev. Revizyon Nedeni Yürürlük İsim İmza Tarihi Hazırlayan OSMAN CAMCI ÖZGÜR H. DEMİREL 27.02.2012 Kontrol AHMET TEKİN Onay H.İRFAN AKSOY Türk Akreditasyon Kurumu
Sayfa 2 / 7 1. AMAÇ Bu prosedürle; TÜRKAK bilgi işlem altyapısını oluşturan donanım ve yazılım bileşenlerinin geliştirilmesi ve hizmete sokulması çalışmalarının temel konuları ve prensiplerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. 2. KAPSAM Bu prosedür, bilgi işlem altyapısı dahilinde yazılım geliştirme, web sitesi hazırlanması ile ağ ve donanım geliştirme süreçlerinin genel prensipleri ve kurallarını kapsamaktadır. 3. TANIMLAR Sunucu bilgisayar (Server) : Bilgisayar ağı üzerinde çalışanların kullandığı istemci bilgisayarların geneline çeşitli hizmetler vermek amacıyla kurulmuş, belli bir kullanıcısı bulunmayan ve Bilgi İşlem Müdürlüğünce idare edilen bilgisayardır. İstemci bilgisayar (Client) : TÜRKAK bilgisayar ağında çalışanların kullandığı, belirli bir kullanıcısı olan sunucu bilgisayarlardan hizmet alan bilgisayardır. Bilgisayar ağı (Network) : Belli bir kuruluş bünyesinde çalışan bilgisayarlarının birbirleriyle iletişimini ve bu bilgisayarların ortak sunucu hizmetlerinden yararlanmalarını sağlayan, bilgi paylaşımı ve bilginin elektronik ortamda kolay ve hızlı olarak taşınmasına imkan veren bilgisayar alt yapı sistemidir. İnternet Web Sitesi: İçerik olarak kamuya açık olan ve elektronik ortamda kurumumuz ve ilgililerin bilgi paylaşımını sağlayan elektronik sayfaların yer aldığı sistemdir. İntranet Web Sitesi: Yalnızca kurum bünyesinde erişilebilirliği sağlanmış olan ve kurum bünyesinde bilgi paylaşımını amaçlayan elektronik sayfaların yer aldığı sistemdir.
Sayfa 3 / 7 Web Tarayıcısı: İnternet ya da İntranet sayfalarını izlemeye yarayan İnternet Explorer, Netscape Navigator gibi yazılımlardır. Yazılım: Bilgisayar üzerinde, işletim sistemine bağımlı olarak ihtiyaç duyulan özel işlemleri gerçekleştirebilmek amacıyla hazırlanmış bilgisayar programlarıdır. Özel Yazılımlar: Bilgisayar üzerinde gerçekleştirilmek istenen işlemlerin genel olmaması durumunda ve bu ihtiyacı karşılamak üzere hazır paket yazılımların satılmıyor olması durumunda programcıların geliştirdikleri ihtiyacı karşılayacak bilgisayar programlarıdır. Servis Yazılımları: Sunucu bilgisayarlar üzerinde ağ üzerinde bulunan diğer bilgisayarlara çeşitli iletişim hizmetlerinin sunulmasını sağlayan bilgisayar yazılımlarıdır. İşletim Sistemi: Bilgisayarlarda, kullanıcıların çalışmalarına yönelik kullanacakları yazılımlar ve bilgisayarın diğer bilgisayarlarla iletişimi için kullanılan temel yazılımdır. İşletim sistemleri çeşitli özellik ve ara yüzleri ile kullanıcıların bilgisayar imkanlarından faydalanabilmesini sağlamaktadır. 4. İLGİLİ DOKÜMANLAR 4.1 İlgili Formlar Bilgi İşlem Müdürlüğü Talep Formu (F508-001) Özel Yazılım Analiz Formu (F508-002) 4.2 İlgili Listeler Yazılım Listesi (L508-001) Donanım Listesi (L508-002) Tedarikçi Listesi (L508-003)
Sayfa 4 / 7 5. UYGULAMA 5.1. Yazılım Geliştirme: TÜRKAK bünyesinde, iş akışının düzenlenmesi ve verimliliğin artırılmasına yönelik yazılım ihtiyaçları Bilgi İşlem Müdürlüğü tarafından gerekli yazılımın birimde geliştirilmesi ya da yazılımın satın alınması yoluyla karşılanır. Yazılım taleplerinin kabulü ve yazılım ihtiyacının değerlendirilerek bu talebin sonuçlandırılması şu adımlarla gerçekleştirilir; 5.1.1. Yazılım taleplerinin değerlendirilmesi a) Yazılım talepleri Bilgi İşlem Müdürlüğüne Bilgi İşlem Müdürlüğü Talep Formu (F508-001) ile bildirilir. b) Bilgi İşlem Müdürlüğü ne bildirilen yazılım ihtiyacının geçerliliği ve teknolojik olarak karşılanabilirliği değerlendirilerek gerektiğinde ilgili ve yetkili birimlerle görüşülüp çözümün sağlanabilirliği karara bağlanır. c) İhtiyaca konu olan yazılımın Bilgi İşlem Müdürlüğü tarafından hazırlanmasını gerektirten durumlar aşağıda özel yazılım hazırlanması maddesinde ele alınmaktadır. Yazılımın dışarıdan tedarik edileceği durumlarda ise bu prosedürün 5.4 maddesine göre piyasa araştırması yapılır. Satın alınan yazılımın sistemimiz üzerinde kullanılabilir hale getirilmesi Bilgi İşlem Müdürlüğümüzün sorumluluğundadır. Böyle bir yazılımın kullanıma alınmasıyla ilgili olarak Bilgi İşlem Müdürlüğü, Yazılım Listesi (L508-001), Donanım Listesi (L508-002) ve Yedekleme Listesi (L509-002) gibi dokümanlarını güncelleyerek gerekli çalışmaları yapar. 5.1.2. Özel yazılımların hazırlanması Özel yazılım hazırlanma süreci aşağıdaki adımlardan oluşmaktadır. a) Bilgi İşlem Müdürlüğü personeli yazılım talebinde bulunan birim ile bir ön çalışma yaparak öncelikli olarak yapılacak çalışmanın boyutlarını ortaya koyan bir proje planı hazırlar. İhtiyaç olduğu takdirde ilgili birimlerin de katılımıyla bir proje grubu oluşturulur. b) Bilgi İşlem Müdürlüğü projenin büyüklüğüne ve kapsamına bağlı olarak gerekli teknolojik ihtiyaçların listesini çıkararak bu ihtiyaçların tedarik edilmesini sağlar. Hazırlanan proje planı üzerinde yazılım talebinde bulunan birim ile mutabakat sağlanır. Projenin gelişme seyri bu plan çerçevesinde yürütülür. c) Yazılım talebinde bulunan birim ile hazırlanacak yazılımın çalışma mantığı, kullanıcı ara yüzlerinin tasarlanması ve ihtiyaç duyulan güvenlik dereceleri hususlarının detaylı olarak incelendiği ve karşılıklı mutabakatın sağlandığı bir analiz çalışması yapılarak Özel Yazılım Analiz Formu (F508-002) doldurulur. Bu çalışma esnasında hazırlanmış olan proje planı revize edilebilir. d) Hazırlanmış olan proje planı esas alınarak Bilgi İşlem Müdürlüğü gerekli çalışmalarını tamamlar. Yazılımın test aşamalarında talepte bulunmuş olan birimin katkısı sağlanır. e) Özel yazılım hazırlanmasının tamamlanmasıyla kullanıcılara yönelik tanıtım toplantısı Bilgi İşlem Müdürlüğünce yapılarak ilgili yazılım kullanıcıların hizmetine sunulur.
Sayfa 5 / 7 f) Bu yazılımın hazırlanmasıyla Bilgi İşlem Müdürlüğü gerekli yedekleme, yazılım ve yetki listeleri gibi dokümanlarını güncelleyerek gerekli çalışmaları yapar. g) Proje kapsamında üretilen ve kullanılan tüm verilere ilişkin kayıtlar proje klasöründe saklanır. 5.2. Web sitelerinin geliştirilmesi Web sayfaları çalışma prensiplerine göre genel olarak statik ve dinamik olmak üzere iki grupta değerlendirilmektedir. Statik sayfalar tasarım ve içerik bileşenleri ile birlikte geliştirilen ve web tarayıcılarında izlenebilir elektronik sayfalardır. Dinamik sayfalar ise çalışma şekli açısından özel olarak hazırlanmış programları içinde barındırmaktadır. Böylece dinamik sayfalarda web tarayıcıları aracılığı ile ziyaretçi ile izlenmekte olan site arasında bir etkileşim ve özelleştirme mümkün olmaktadır. Ancak dinamik sayfaların çalışma prensipleri dikkate alındığında bu sayfaların hazırlanmasında özel yazılım hazırlanmasına ilişkin esaslar da dikkate alınır. 5.2.1. Bölüm, sayfa ekleme, kaldırma ya da değiştirme taleplerinin değerlendirilmesi Kurumumuz internet ve intranet sitelerinde yer alan sayfalarda değişiklik talepleri ya da yer alması istenen bölüm veya sayfalara ilişkin talepler Bilgi İşlem Müdürlüğü Talep Formu (F508-001) ile yapılır. İlave bölümler veya süreklilik arz etmeyen bilgilerin yayımlanması taleplerinde Genel Sekreterlik onayı aranır. Kurumumuzdaki bilgi sistemi sayesinde intranet sayfalarımızın bazı bölümlerinde yayımlanmakta olan bilgiler bilgi kaydının ilgili birim tarafından düzenlenmesiyle birlikte otomasyon sağlanarak değişikliklerin kendiliğinden yayınlanır hale gelmesi sağlanır. Bu gibi durumlarda değişikliğe ilişkin sorumluluk ilgili işlemi gerçekleştiren birimindir. Ve bu tip değişikliklerde Bilgi İşlem Müdürlüğümüze herhangi bir başvuru yapılmasına gerek yoktur. Web sitelerine ilişkin başvuruların değerlendirilmesi aşağıdaki adımlardan oluşmaktadır; a) Başvuru formu Bilgi İşlem Müdürlüğümüz tarafından değerlendirilerek yapılması gereken çalışma belirlenir. İçerik, talepte bulunan birim tarafından sağlanmak üzere sitemizde gerekli değişiklik ya da düzenlemeler Bilgi İşlem Müdürlüğünce yapılır. b) Talebin periyodik olup olmaması ve sitelerde yayınlanacak bilgilerin özelliğine göre talep bir özel yazılım talebine dönüştürülebilir. Özel yazılım talebine dönüştürülen durumlarda prosedürümüzün ilgili bölümleri uygulanır. 5.3. Donanım geliştirme Donanım geliştirme, bilgisayar alt yapısı (Network) ve ağ üzerindeki bilgisayarların çalışma performanslarının artırılması ve yerine getirilmesi istenen yeni işlevler için bu yapılar içinde yeni donanımların kullanılması ya da var olan donanımın yeni teknoloji ürünleriyle değiştirilmesi şeklinde gerçekleştirilir.
Sayfa 6 / 7 Kullanıcılardan Bilgi İşlem Müdürlüğü Talep Formu (F508-001) ile gelen istek veya şikayetler veya Bilgi İşlem Müdürlüğümüzün yeni teknoloji araştırmaları neticesinde kurum iş akışı açısından fayda sağlayacağına inanılan donanım değişikliği ya da yeni donanım talepleri sağlayacağı avantajlar ve getireceği maliyetler değerlendirilerek Bilgi İşlem Müdürlüğünün görüşü ile Genel Sekreterlik onayına sunulur. Satın alınan ya da değiştirilen donanımlar Bilgi İşlem Müdürlüğümüzce işlevini yerine getirecek şekilde devreye alınır. Tüm donanım ve ağ geliştirme faaliyetlerinde kullanıcılara sağlanan yeni kolaylıklar ya da imkanlar kullanıcılara duyurulur ve gerekli görüldüğünde Eğitim Tanıtım Müdürlüğümüz koordinatörlüğünde bir eğitim düzenlenir. 5.4. Piyasa Araştırmaları Bilişim sektöründeki yeniliklerin takibi amacıyla Bilgi İşlem Müdürlüğü personeli internet araştırmaları, haber grupları, sektörel yayınların takibi ile firma ziyaretleri, fuarlar ve konferanslara katılım gibi etkinliklerde bulunurlar. Kurumun bilgi işlem alanında çalışmakta olduğu firmalar Tedarikçi Listesinde (L508-003) tutulur. Bu liste Piyasa araştırmaları ile güncelleştirilir. Tedarikçi Listesinde yer alan firmaların yeterlilikleri konusunda edinilecek bilgiler de bu listeye işlenir. Gelen talepler veya Bilgi İşlem Müdürlüğünce tespit edilecek ihtiyaçlar doğrultusunda yapılacak alımlar için Piyasa Araştırması yapılır. Tedarikçilerden davet usulü ile teklif toplanır. Bu teklifler değerlendirilerek Personel İdari ve Mali İşler Müdürlüğü ne satın alma sürecinin başlatılması için iletilir. 6. YETKİ VE SORUMLULUKLAR FAALİYETLER GS AHBB YHB BİM Yazılım alma / geliştirme K İ İ İ/U Web sitelerinin geliştirilmesi K İ İ İ/U Donanım geliştirme K İ İ İ/U Piyasa araştırmaları U Kısaltmalar: GS : Genel Sekreter K: Karar, AHBB : Birim Başkanlıkları U: Uygulama, YHB : Yardımcı Hizmet Birimleri İ: İşbirliği, BİM : Bilgi İşlem Müdürlüğü B: Bilgi.
Sayfa 7 / 7 7. ARŞİV VE KAYITLAR Prosedürde tanımları yapılan ve prosedürde belirtilen çalışmalarda kullanılan tüm form ve listeler Bilgi İşlem Müdürlüğü tarafından arşivde tutulur. 8. DAĞITIM Genel Sekreterlik Ana Hizmet Birim Başkanlıkları Yardımcı Hizmet Birimleri