2014-2015 PDR SERVİSİ BÜLTENİDİR. BAŞARIYA ULAŞMADA AİLENİN ROLÜ Değerli Velimiz; Her anne-baba, çocuğunu en iyi şekilde yetiştirmek ister. Ancak çocuğumuzla birlikte mutlu bir ilişki yaşamak ve başarılı bir birey yetiştirmek istiyorsak, iyi niyetli olmanın yanında kullandığımız iletişim yöntemlerine de dikkat etmemiz gerekiyor. Bu nedenlerden yola çıkarak sizlere, çocuğunuzla iletişiminizde faydalı olabileceğine inandığımız bazı öneriler hazırladık. Çocuğunuzla birlikte yaşam boyu keyifli ve paylaşım dolu saatler geçirmenizi diliyoruz. Genel olarak Başarı, belirlenen bir hedefe ulaşılması durumudur. Başarılı insan da hedefine ulaşan kişidir. Başarı kavramı okul, iş, yaşam ve evlilik gibi birçok alanda karşımıza çıkar. Çocuklarımıza başarıya ulaşma yolunda kazandıracağımız beceriler aslında onların yaşam da başarılı ve mutlu olmasını sağlayacaktır. Okul öncesi dönemde anne-baba, çocuğun özdeşim modeli olarak önemli bir yere sahiptir. Anne babanın davranışları, çocuğun model alması sonucu taklit yoluyla çocuk tarafından benimsenir ve alışkanlık haline gelerek kişilik gelişiminde önemli bir parça olur. Bu nedenle anne baba çocuğun eğitilmesinin temellerinden biridir. ÇOCUĞUNUZ İLE OLAN İLETİŞİMİNİZ Anne, baba ve çocuklar arasındaki iletişimde, Anne ve Babalar genellikle alıcıdan çok verici konumunda bulunmaktadırlar. Bunun için anne ve baba olarak çocuğumuzla yaptığımız konuşmalar, çocuğumuzun kişiliğine uygun bir şekilde yapılmalıdır. Çocuklar yüz ifadesine, ses tonuna ve sergilenen duygulara karşı oldukça duyarlıdır. Eleştirinizi bağırarak, çocuğunuzu küçük düşürecek şekilde yaparsanız, çocuğunuz eleştirinizin içeriğine değil, bu tavrınıza anlam verir. Çocuğunuza sadece ne söylediğiniz değil nasıl söylediğiniz de oldukça önemlidir. 1
SAĞLIKLI İLETİŞİM KURMANIN ANAHTARLARI AKTİF DİNLEME VE EMPATİ Dinlemek sadece söyleneni duymak değildir. Kişi empati kurduğu zaman karşısındakinin duygularını daha kolay anlayabilir. Empatik dinleme, özellikle karşımızdaki kişinin ne demek istediğini anlamadır. Başka bir deyişle empatik dinleme karşımızdaki kişinin yaşantı dünyasına girmedir. Aktif dinleme ve empati, karşımızdaki kişinin duygularını anlama, ona anlayış gösterme kendimizi başkasının yerine koyabilme ile ilgilidir. Anne Baba olarak çocuğunuzla derin, anlamlı ve sevgi dolu bir bağ geliştirmek istiyorsanız, empati ve aktif dinleme bu yönde atılacak önemli bir adımdır. Çocuğunuzu dinlemek için ona zaman ayırın Çocuğunuzla konuşmak için gün içinde belli bir zaman yaratın. Bu sırada televizyon izlemeyin, onunla yan yana oturun. Okulda gününü nasıl geçirdiği, arkadaşlarının kim olduğu, boş zamanlarda neler yapmaktan hoşlandığı gibi çocuğunuzla ilgili konuları merak ettiğinizi gösterin. Çocuğunuzu dinlerken onunla göz teması kuracak şekilde oturun. Kendi düşünce ve bakış açınızı bir yana bırakıp, tüm dikkatinizi ona yöneltin. Onun düşüncelerine değer verdiğinizi ve onları önemli bulduğunuzu hissettirin ve onun bakış açısına karşı duyarlı olun. Dürüst bir iletişim geliştirin; çocuğunuzu sevin ve ona değer verin Sevilmek, çocuğun gelişimi için gıda gibi gereklidir. Sevildiğini bilen çocuk, iyi bakılan bir çiçek gibi gelişir. Sevilmediğini düşünen çocuk, susuz bırakılan bir çiçek gibi solar. Çocuklar sözel olmayan davranışlara karşı çok duyarlıdırlar. Onlara Seni seviyorum demenin yanı sıra davranışlarımızla da bunu göstermeliyiz. Çocuğunuz ile birlikte zaman geçirin Ona kendini başarılı hissettirecek ortak yapabileceğiniz eğlenceli etkinlikler bulun. Onunla spor etkinliklerine ve konserlere katılın. Ama bütün bunları gerçekleştirirken hem tutarlı olun, hem de sözünüzde durun. 2
Çocuk kabul edilmek ister Ailesinde, olduğu gibi kabul edilerek, yargılanmadan büyütülen çocuk, kendini doğal bulur ve kabul eder. Ana baba, çocuk eve geldiği zaman çocuğuna, Ah benim güzelim; gel babana/annene bir öpücük ver, seni özledim, diyorsa çocuk o evde kabul görüyordur. Ana-baba eve geldiği zaman çocuğuna, Ne biçim giyinmişsin öyle? Sen hiç saçını taramaz mısın be evlâdım! Yürürken önüne bak; ağzını açıp etrafa bakma! diyorsa çocuk o evde kabul görmüyor, sürekli yargılanıyordur. Çocuğunuza nasıl hissettiğini sormayı alışkanlık haline getirin Bazı zamanlar çocuklar incinebilirler, bazı olaylara kızabilirler. Onun bu duygularına karşı duyarlı olun ve onu dinleyin. Çocuğunuzun anlattığı olay sizin için açık değilse çocuğunuzun ne demek istediğini tam olarak anlamaya çalışın, örnekler verdirerek olayı anlaşılabilir bir dilde anlatabilmesini sağlayın. Hissettikleri konusunda duyarlı olun, çaba ve kazançlarının farkına varın, onu taktir edin ve dinleyin. Yaşadığı güçlüklere yaklaşma şeklinde esnek ve destekleyici olun, çocuğunuzu olduğu gibi kabul edin. Kendine güven ve saygı kazanmasına çalışın. Çocuğunuza belli sınırlamalar getirirken, çocuğunuza davranışının neden kabul görmediğini açıkça belirtin ve bu davranışın başkalarını nasıl etkilediğini iyice düşünmesini isteyin. Çocuğunuzun mahremiyetine saygı gösterin Mahremiyet çocuğun bireyselleşmesini sağlar. Onun mektuplarını, günlüğünü okumak, telefon konuşmalarını gizlice dinlemek saygısızlıktır. Bu tür davranışlar çocukla aranızda açık bir iletişime engel olur. Çocuğunuzu olduğu gibi kabul edin Çocuğunuzu başkaları ile kıyaslamayın. Her bir çocuk farklı bir kişidir. Başka çocuklarla ve kardeşleriyle kıyaslama çocuğun kendine olan güvenini incitebilir, benlik saygısını düşürebilir. Başarıda ölçü başkaları değil, bireyin kendisidir. Doğru olan, başkalarıyla yarışmak yerine bireyin kendisiyle yarışmasıdır. Eğer çocuk bugün, düne oranla olumlu bir değişim göstermişse bu bir başarı sayılmalıdır. Başarısızlık diye bir şey yoktur. Yalnızca öğrenilecek dersler vardır. 3
Her çocuk kendine özgü zekâ ve kişilik özellikleriyle bağımsız bir bireydir Bir çocuğun olgunluk düzeyi; sosyal beceriler, bedensel yetenekleri ve öğrenme yetileri gibi birçok niteliğe bağlı olarak farklılık gösterebilir. Çocuğunuzu iyi tanıyarak beklenti düzeyinizi gerçekçi kılabilirsiniz Ana babanın yüksek beklentisi, çocuğun cesaretini kırar. Ana babanın hayal kırıklığına uğrama telaşı ise, çocukta başarısızlık kaygısına neden olur. Yetişkinlerin beklentileriyle mücadele etmek, bazı çocuklarda gerginliğe yol açan başlıca etkendir. Her seferinde yüksek standartlar koyduğunuz ve çocuğunuz bu standartı yakalamadığı durumlarda eleştirici olduğunuz taktirde çocuğunuzda stres oluşturma riski artacaktır. İstemeyerek bile olsa, çocuğunuza, beklentilerinizi karşılayamadığı taktirde hiçbir zaman onu daha az sevip sayacağınız izlenimini vermeyin. Başarıda önemli olan etmen çok çalışmak değil, etkili ve verimli çalışmaktır Çocuğunuza verimli çalışabilmesi için zamanını yönetmesini öğretin. Programını öyle yapsın ki, ders çalışmasının yanı sıra bir spor ya da müzik etkinliğine de zamanı kalsın. Ders çalışmaya öncelik verilmelidir Eğer çalışma davranışının sıklığı arttırılmak isteniyorsa, çalışma, hoşlanılan ve sık yapılan bir başka etkinlikten önceye alınır. Örneğin; televizyon izlemekten hoşlanıyor ve her akşam belirli bir süre televizyon izliyorsa, şöyle bir kural konulabilir: Her gece televizyon izlemekten önce şu kadar sayfa kitap okumak ve belirlenen miktardaki sayfa bitmeden televizyon seyretmemek gibi. Böylece çocuk, belli bir süre ders çalışmayı plânlamış olacaktır. Anne - baba olarak çocuklarımızı teşvik etmeliyiz Çocuklarımızın kendine karşı öz güvenlerini geliştirebilmelerine katkıda bulunmak için anne-baba olarak onları yapacakları işlere yönlendirmeliyiz. Teşvik çocuklarımızın yapabileceğine olan inancımız demektir. Çocuklarımızı başkalarıyla karşılaştırma yapmadan onların bireysel farklılıklarına saygı göstermek, çocuklarımıza güvenmek anlamına gelir. Çocuğumuza Aferin, harikasın demek yerine Derslerine özenli ve dikkatli çalışıyorsun yapabileceğine inanıyor ve sana güveniyorum demek daha faydalı olacaktır. 4
Çocuğumuzu doğru bir şekilde yönlendirmeliyiz Çocuğunuza yapabileceğiniz en büyük yardım; ilgi ve yetenekleri doğrultusunda onu yönlendirmek ihtiyacı olan desteği ona sağlamak, sorununu çözmede ona yardımcı olmaktır. Çocuğu, başarılı kardeş ve arkadaşlarıyla kıyaslamak, aşağılamak ona yarar yerine zarar getirir. Çocuğunuzun değerini sınavdaki başarısıyla eş tutmak, sonuçlarla ilgili olarak korkutmak, tehdit etmek, Sen hele bir kazanama o zaman görüşürüz. ; ya da Kazanamazsan arkadaşlarının yüzüne nasıl bakarsın, aile dostlarımızın hepsine rezil oluruz gibi ifadeler, gencin motivasyonunu değil, kaygısını artırır. Genç ailesinin ve başkalarının gözünde kendisinin değil sınavdaki başarısının önemli olduğunu düşünür; sınava gerçek dışı bir anlam yükler. Bu da kaygısını artırır. Kaygı, öğrenmenin ve öğrendiğini kullanmanın önündeki en tehlikeli engeldir. Kaygısı artan, sınava olduğundan farklı anlamlar veren öğrenciler için her sınav bir Kriz dir. Sınavı, kendisini ispatlaması gereken, değerli olduğunu herkesin görmesi gereken ve mutlaka kazanılması gereken bir savaş olarak görür. Bu duygularla sınava hazırlanan genç, her bir sınavı hatta her bir çalışma testini kazanılması gereken bir savaş olarak görecek, yapamadığı her bir soruyu kaybedilmiş bir savaş olarak yorumlayacaktır. Bir soruyu bile çözemiyorum, koskoca bir sınavı nasıl kazanırım diye umutsuzluğa düşecek, belki de çalışmayı bırakacaktır. Oysa sınav, gencin gözünde krize değil fırsata dönüştürülmelidir. Sınavın bir amaç değil, amaca ulaşmayı kolaylaştıracak bir araç olduğu bilinmelidir. Örneğin; Dershanedeki deneme sınavlarına eksikliklerin görülüp giderilmesi için fırsat sağladığı biçiminde bir anlam yüklenmesi de yine krizi fırsata dönüştürebilecektir. Deneme sınavlarının sonuçlarını yorumlarken de Bak kaç tane yanlışın var, bu yanlışlarla nasıl sınav kazanacağını merak ediyorum veya Bak yine yanlış yapmışsın, nasıl kapanacak bu açıklar demek yerine; Doğru cevapların geçen sınava göre artmış, demek ki bir önceki sınavdaki açıklarını kapatmaya başlamışsın şeklinde bir ifade kullanmak çocuğumuzun motivasyonunu artıracak, derslere daha sıkı sarılmasını sağlayacaktır. Çocuğunuzun duygularını ciddiye alın Çocuğunuzun negatif duygularını, korkularını reddetmektense ciddiye alın ve onları yenmesine, kendi çözümlerini bulmasına izin verin. Olumlu ve olumsuz duygularını ifade etmesi için onu yüreklendirin. 5
Olumluyu vurgulayın Çocuğunuzun yapamadıklarını değil yapabildiklerini öne çıkarın ki takdir edildiğini, desteklendiğini gören çocuğunuz o davranışı daha sık göstersin. Örneğin; hafta içinde bir kez oturup ders çalışan çocuğa Oturup ders bile çalışmıyorsun, ne zaman otursan bir bahaneyle kalkıyorsun, bakalım sınavda ne yapacaksın? gibi ifadeler kullanmak yerine; Geçen gün kendi başına oturup ders çalışabilmen çok hoşuma gitti, seninle gurur duydum. Belki ilk başta biraz zorlanırsın ama hiç moralini bozma, bunun da üstesinden gelebilirsin şeklinde ifade kullanmak, gencin kendi başına çalışma hevesini artıracaktır. Çelişkili mesajlar vermekten sakının Ebeveynler sözleriyle ve davranışlarıyla tutarlı mesajlar vermelidir. Örneğin; ona, çok sinirli olarak yüzüne bakmadan Seni seviyorum demeniz onu çelişkiye düşürebilir. Öncelikle dürüst olunmalıdır. Kızarken, kızgın olmadığınızı söylememelisiniz. Ona model olmalı ve ona söylediğinizi siz de yapmalısınız. Kitap okumalısın, bu senin sınavda soruları daha iyi anlamana yardımcı olur. Kitap okuyarak kendini geliştirmelisin. deyip kendiniz hiç kitap okumazsanız, kitap okumanın aslında önemli bir şey olmadığını ama sınav için böyle söylediğinizi düşünecek ve size olan güvenini kaybedecektir. Çocuğunuza destek olduğunuzu gösterin ve onu yüreklendirin Şüphesiz, çocukların yaşamlarının bu önemli döneminde onlara en iyi şekilde destek olmak her anne babanın görevidir. Ancak önemli olan çocuğunuza doğru ve onun başarısını artırabilecek şekilde destek vermektir. Bunun için de sınavın asla bir dönüm noktası olmadığını; ama yaşamdaki amaçlara ulaşmayı kolaylaştıracak bir fırsat olduğunu vurgulamalı ve onlara, sınavdan alacakları sonucu değil, kendilerine değer verdiğimiz mesajını iletebilmeliyiz. Onlara içtenlikle Sen benim için her şeyden önemli ve değerlisin. Hayatındaki bu önemli dönemde sana istediğin desteği vermeye hazırım. Senin kendi üzerine düşenleri en iyi şekilde yapacağını biliyorum; ben de üzerime düşenleri yapmaya hazırım diyebilmeliyiz. Motivasyonun sağlanmasında ailenin rolü önemlidir Motivasyon, insanın istek ve gereksinimlerinin farkına varması ve bunları gerçekleştirmek için harekete geçmesidir. Motivasyonun sağlanmasında ailenin olumlu rol oynayabilmesinin ilk koşulu, genci anlamaktır. Gencin ne denli zor bir dönem yaşadığının farkında olmak ve bunu gence yansıtmaktır. Bunun olabilmesi de aile içinde olumlu bir iletişim ortamının kurulmasına bağlıdır. Olumlu bir 6
iletişim ortamının olduğu ailelerde, aile üyeleri birbirini tanır (zayıf ve güçlü yönleriyle), olduğu gibi kabul eder, hiçbir koşula bağlı olmaksızın sever ve birbirine güvenir. Böyle bir ortamda yetişen genç, sevildiğini, kendisine güven duyulduğunu, anlaşıldığını bilir; bu da ona güç verir. Okul başarısına ulaşmada en önemli etkenlerden birtanesi de verimli ders çalışmadır. Verimli ders çalışma da velilere düşen görevler şunlardır : Sorumluluk bilinci aşılamak, Uygun çalışma ortamı hazırlamak, Çalışma hevesini arttırmak, Çok çalışmak yerine, etkili çalışmasını sağlamak. Çocukların verimli ders çalışmayı gerçekleştirebilmesi için kendi öğrenme stillerinin farkına vararak uygun çalışma yöntemlerini kullanabilmeleri gerekmektedir. İnsan beyni sağ ve sol olmak üzere iki yarım küreden oluşmaktadır. Beynin işleme süreci bu iki yarım küre de birbirinden farklıdır. Bireyler bu iki yarım küreden her ikisini kullanmakla birlikte bazı bireylerde biri diğerine göre daha baskın olabilmektedir. Bu baskınlık, bize kişinin iyi ve ya kötü olma durumunu değil, bireysel farklılığını göstermektedir. Baskınlığa bağlı olarak öğrencimizde her bireyde var olan öğrenme stillerinden( görsel, işitsel ve dokunsal öğrenme) bir tanesi diğerlerinden daha baskındır. 7
Öğrenme Stillerine Göre Ders Çalışma Metotları; GÖRSEL ÖĞRENME ŞEKLİ Öğrenmeyi kolaylaştırmak için: Renkleri kullanmalı (fosforlu renkli kalemler özellikler zıt renkler) Yazarken renkli kalem kullanmalı, okurken önemli yerleri renkli kalemle çizmeli. Ders dinlerken not almalı. Anahtar sözcük kartları hazırlamalı. Anahtar noktalar için kartlar hazırlamalı. Kart üzerine resim ve semboller çizebilir. Kart üzerinde çok önemli sözcüklerin üzerinden fosforlu kalemle geçebilir. Kitapların kenarlarına bir bakışta o bölümü ona hatırlatacak sembol ve resimler çizebilir. Harita, şema, ve diğer görsel araçlar için kısa açıklamalar yazmalı. Karmaşık konuları çeşitli çizimlere dönüştürebilir. Öğrenmeleri gereken materyalleri kendi planlamalı ve organize etmeli. (öğrenmeyi kolaylaştırır) Belleğinde tutması gerekenler için görsel hatırlatma notları hazırlamalı. Çalışma masasının müsait yerlerine yapıştırabilir. Matematik ve teknik bilgileri öğrenmek için: Bilgileri organize etmek için posterler hazırlanmalı, problem çözümü basamaklı ise bu basamakları gösteren kutucuklar çizmeli ve içerlerine notlar yazıp kutuları çizgilerle bağlamalı. Problem özerken istenenleri, verilenleri, renkli kalemler de kullanarak yazsın. Bilgisayar ile: Kısa notları bilgisayarda yaz ve yazdır. Görsel malzemeler kazan. Renkli olmaları önemlidir. Videolar görseller için çok önemlidir. Güçlü Yanları Gördüklerini ve okuduklarını hatırlarlar. Net ve güçlü görüntülerle renkleri kullanırlar ve bundan zevk alırlar, düşünür ve öğrenirler. Resimlerle veya sözcüklerle düşünmeye yatkındırlar. Okumaya düşkündürler (kitap kurdu olmaya müsaittirler.) Yüzleri iyi hatırlarlar. Raporların veya bir olayın anlatılmasındansa, yazılı olarak verilmesini tercih ederler. Bir şeylerin görüntüsüne veya konumuna duyarlıdırlar. Liste yapmayı severler. Planlı ve programlı olurlar. Zayıf Yanları İşittiklerini uzun süre bellekte tutamazlar. Ders anlatırken not alamazlarsa huzursuz olurlar. Yazılı olmayan bilgiyi algılayamayabilirler. Derslerin laboratuarda işlenmesinden huzursuz olabilirler. Karmaşık ve karışık ortamlarda huzursuz olurlar. İsimleri hatırlamakta zorlanırlar. Görsel materyallere dayanmayan uzun anlatımlara tahammül edemeyebilirler. Dağınıklığa ve düzensizliğe tahammülsüzlerdir. Plansızlığa, programsızlığa tahammül edemeyebilirler. 8
İŞİTSEL ÖĞRENME ŞEKLİ Konuları tekrar ederken yüksek sesle okumalı. Kasetçalar kullansın(dvd, vcd, ipod) dersleri evde dinlemeli. Okuduklarını kasede kaydederek kendi kasetini oluşturabilir. Sınavlara böyle çalışabilir. Bellekte tutulması gereken bilgiler (tarih, isimler, yer adları) için çeşitli melodiler yapılması öğrenmeyi kolaylaştırır. Bu melodilerin komik, saçma olması öğrenmeyi kolaylaştırır. Kendilerinin bu şarkıları yapması daha da önemlidir. Basamaklı bir şekilde öğrenmesi gereken şeyleri, basamaklı olarak yazıp, yüksek ses (şarkı) ile söyleyebilir. Matematik ve teknik bilgileri öğrenmek için: Yeni konuları konuşarak, kendine anlatarak çalışmalı, problemleri kendi sözcükleriyle ifade etmeli. Problemleri çözerken aklından geçenleri sesli anlatmalı. Basamaklı bir kavram öğreniyorsa, bu basamakları yazmalı, yüksek sesle okumalı. Bilgisayar ile: Ses kayıtları da yaparak çeşitli dersler hazırlayabilir, bunları daha sonra sınavlarda da kullanabilir. Güçlü Yanları İşittiklerini hatırlarlar. Yazarken konuşurlar (bu bazen dezavatantaj da olabilir.) Uzun anlatımlarda bile anlatılanların içerisinde kaybolmazlar. İyi bir hatip olabilirler. Müzik, hatırlamalarını kolaylaştırır. Pek çok kişi için bir anlam ifade etmeyen ses, ritim, melodi onların pek çok şeyi hatırlamalarını sağlar. Zayıf Yanları Gürültüden rahatsız olurlar. Gürültülü ortamlarda konsantre olamazlar. Resimler ve resimli anlatımlar rahatsız edebilir. Dersin ahenkli ve melodik bir ses ile anlatılmasını isterler. Okumaktansa dinlemeyi tercih ederler. Bilgilerin yazılı olarak sunulması bazen anlamalarını zorlaştırabilir. İsimleri hatırlarlar. Yüzleri hatırlamakta zorlanırlar. 9
DOKUNSAL ÖĞRENME ŞEKLİ Derse konsantre olabilmek için: Ön sıralara oturmalı, yazım kurallarını göz önüne almadan sürekli işittiklerini hatırlatacak kısa notlar tutmalı, şema ya da çizimler yapmalı. Öğrenmeyi kolaylaştırmak için: Çalışırken evde kitap ya da kartlarla ileri geri yürüyebilir, yüksek sesle okumalı. Bir şeyler anlatacağı zaman ayağa kalkarak ve tüm vücudunu kullanarak anlatım yapmalı. Sıralı işlemleri hatırlayabilmek için her bir basamağı bir karta yazmalı, daha sonra kartları otomatik olarak sıraya koyacak hale gelene kadar denemeli Matematik ve teknik bilgileri öğrenmek için: Problemleri ve denklemleri fasulye, dama taşları, tabak gibi gereçler kullanarak yapmalı. Bilgisayar ile: Model inşa edebileceği parçaları söküp takabileceği, parçaları oradan oraya götürebileceği oyunlar oynamalı. Güçlü Yanları Yapılanı hatırlarlar Dokunma ve hareket önemlidir Oyunlara bayılırlar. Ya eğlendirmelidirler ya da eğlenmelidirler. Taklit ederek ve deneyerek öğrenirler. Dokunarak anlam çıkarmaya çalışırlar. Rahat giyinmeyi severler. Hissettiklerinden konuşmayı severler. Sportif olmaya müsaittirler. Hareket içeren etkinlikleri severler:dans etmeyi,koşmayı, yüzmeyi, yemeyi, yemek pişirmeyi, gezmeyi. Laboratuar ortamlarında çok başarılıdırlar. Zayıf Yanları Konuşulanı veya görüleni hatırlamakta zorlanırlar. Okumakta zorlanmışlardır veya zorlanmaktadırlar. Çok iyi işitemeyebilirler. Ya da işittiklerinden anlam çıkarmakta zorlanırlar. Sık sık yazım hatası yaparlar. Okumayı sevmezler. Bulundukları ortamın durumuna önem vermeden hareket ederler. Vücutları ile karşılık verirler (atarlar,iterler, vururlar). Kendi sitilinde sunulmazsa, bilgiyi algılamakta yavaş kalırlar. Farkında olmadan insanlara dokunmaya yatkındırlar (özellikle konuşurken) 10
YAŞAMIN YANKISI Dağlık bir bölgede adam küçük oğluyla yürürken, oğlan ayağını taşa çarpar ve can acısıyla, Ahhhh! diye bağırır. Dağdan Ahhh! diye bir ses gelir ve sesi duyan çocuk hayret eder. Merakla, Sen kimsin? diye bağırır; ama aldığı tek yanıt, Sen kimsin? olur. Çocuk bu yanıta kızar ve Sen bir korkaksın! diye bağırır. Dağdan aldığı yanıt, Sen bir korkaksın! dır.babasına bakar ve, Baba ne oluyor? diye sorar. Oğlum, dikkat et diyen baba, vadiye doğru, Sana hayranım! diye bağırır. Ses, Sana hayranım! diye yanıtlar. Baba, Sen harikasın diye yine bağırdığında, bu kez dağdan, Sen harikasın! yanıtı gelir. Çocuk şaşırmıştır, ama hâlâ ne olduğunu pek anlayamamıştır. Baba oğluna durumu açıklar: Oğlum, insanlar buna yankı derler; ama gerçekte yaşamın kendisidir. Yaşama ne verirsen sana onu yansıtır. Yaşam senin davranışlarının bir aynasıdır. Eğer yaşamında daha çok sevgi istiyorsan, insanlara saygılı davran. Eğer başkaları tarafından anlaşılmak istiyorsan, önce başkalarını anlamaya gayret göster. Eğer insanların sana hoşgörülü ve sabırlı davranmasını istiyorsan, önce sen insanlara karşı hoşgörülü ve sabırlı olmalısın. Oğlum, yaşamda ne ekersen onu biçersin. Bu doğa yasası, yaşamın her yönü için geçerlidir. KAYNAKÇA Yavuzer, H. (2010). Ana-Baba ve Çocuk, Remzi Kitabevi Gordon, T. (2010). Etkili Anne-Baba Eğitimi, Profil Yayıncılık Pantley, E. (2010). Çocuklarımıza Verdiğimiz Gizli Mesajlar, HYB Yay. Cüceloğlu, D. (2006). Başarıya Götüren Aile, Remzi Kitabevi Baymur, F. (1990). Genel Psikoloji, İnkılap Kitabevi Aslan, S. (2008). Ailenin İlköğretim II. Kademe Öğrencilerinin Okul Başarısı Üzerindeki Etkisi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi, Sosyal Bil. Enstitüsü TED Denizli Koleji PDR Servisi 11