Psikoloji Prof. Dr. Güler Bahadır İ. Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı
Amaç Psikolojiyi tanımlamak; psikolojinin tarihçesini, ekollerini ve uygulama alanlarını açıklamak G. Bahadır 2
Öğrenim Hedefleri: Öğrenciler; Psikolojinin tanımını yapabilmeli Tarihsel gelişimini açıklayabilmeli Psikoloji akımlarının özelliklerini açıklayabilmeli Psikolojinin uygulama alanlarını tanımlayabilmeli G. Bahadır 3
Psyche Logos Ruh, Nefes, Zihin Bilgi, Düzenli söz Psikoloji = Davranış bilimi G. Bahadır 4
Bilim : Sistematik bilgiler bütünüdür Bilimsel bilgi * Gözlenebilir * Denenebilir * Nesnel gerçekliği vardır G. Bahadır 5
DAVRANIŞ : Organizmanın iç ve dış uyaranlara verdiği tepki * Duygular * Tutumlar * Tüm içsel süreçler (düşünme, hayal kurma ) G. Bahadır 6
Fizik Kimya Biyoloji Psikofizik Davr. Nörokimyası Psikobiyoloji PSİKOLOJİ Sosyoloji Antropoloji Sosyal Psikoloji Etnoloji G. Bahadır 7
Psikolojinin tarihçesi G. Bahadır 8
Psikoloji Üzerinde Felsefenin Etkileri
Platon ( M.Ö. 427-342 ) Ruh: Duyum yoluyla fark edilmeyen cevher, öz dür. Varlığı ancak akıl yoluyla kavranır G. Bahadır 10
Platon'a göre akıl, ruh ve içgüdü G. Bahadır 11
Platon'a göre Doğru bilgi ya da kavrayış duyularla değil, sadece zekayla elde edilebilir Yani duyular dünyasında hiç bir şey var değildir,burada bir şeyler ortaya çıkar ve sonra ortadan kaybolur G. Bahadır 12
Platon'a göre İdealar dünyasında ise, aklımızı kullanarak bu dünya hakkında kesin bilgilere ulaşabiliriz İdealar dünyası, duyularla algılanamaz İdealar mutlak ve değişmezdir G. Bahadır 13
Platon'a göre Platon'a göre insanlar, iki parçadan oluşmaktadır: "Değişen" bir vücut ile "ölümsüz" bir ruh Vücudumuz, duyular dünyasına bağımlıdır ve bu dünyadaki diğer şeylerin kaderini paylaşır G. Bahadır 14
Aristoteles ( M.Ö. 384-322 ) Ruh: Yaşamsal işlevlerin bir bütünüdür Beden varsa ruh vardır G. Bahadır 15
Aristoteles e göre, gerçekte var olanlar tek tek şeylerdir. Şu anda görmediğimiz idealar değildir Aristoteles e göre, bilgilerimiz duyu organlarınca elde edilir Akıl bilgi üretme gücüne sahiptir G. Bahadır 16
Rene Descartes (1596-1650 ) Ruh : Düşünce sonucu ulaşılan bir kavramdır G. Bahadır 17
Rene Descartes 1629-1649 arasında niteliği çok yüksek özgün eserler verdi. Felsefede en önemli eserleri, 1637 de yayımlanan Yöntem Üzerine Konuşmalar ve 1641 de yayımlanan Meditasyonlar dır G. Bahadır 18
Rene Descartes Descartes 'zihin' (Fransızca esprit, Latince mens) ya da 'ruh' (Fransızca ame, Latince anima) terimini bilinçli, düşünen ben'e işaret etmek için kullanır "sayesinde benim ben olduğum bu 'Ben' " G. Bahadır 19
Rene Descartes "Ben kati anlamıyla yalnızca düşünen bir şeyim (res cognitans), yani ben bir 'zihin veya zekâ veya akıl veya ratioyum* *(mens, sive animus, sive intellectus, sive ratio,) G. Bahadır 20
Rene Descartes Düşünceleri kendinden sonraki bütün filozofları etkilemiştir 17 ve 18. yüzyıllarda Descartes'ın etkisi kolayca görülebilir Locke, Hume, Leibniz ve Kant, Descartes'ın düşüncesine yanıt vermeye çalışmışlardır G. Bahadır 21
Psikoloji akımları
Psikoloji akımları Yapısalcılık (Structuralism) İşlevselcilik (Functionalism) Davranışçılık (Behaviorism) Biçimsel/Bütünsel Psikoloji (Gestalt) Humanistik Psikoloji (Humanistic) Ruhsal Çözümleme (Psychoanalysis ) Bilişsel Psikoloji (Cognitive) Psikobiyolojik (Psychobiological) G. Bahadır 23
YAPISALCILIK (Structuralism) G. Bahadır 24
YAPISALCILIK ( Structuralism ) Zihin Duyum ( sensation ) adı verilen öğelerden oluşmuştur. İnceleme Yöntemi (introspection ) İçebakış G. Bahadır 25
Yapısalcılığın Öncüleri Wilhelm Wundt Edward Bradford Titchener ( 1832-1920 ) (1867-1927) G. Bahadır 26
Wundt un çalışmaları Wundt ilk çalışmalarında duyum ve imgeleri araştırdı Wundt ve izleyenler karmaşık zihinsel yaşantıların yapısını incelemeye çalışmıştır Bu nedenle bu ekole yapısalcılık denir G. Bahadır 27
Wundt un çalışmaları Örnek alınan bilim dalı kimyadır. Kimyada birleşik maddelerin yalın elementlerden oluştuğu çözümleme ile anlaşıldığı gibi, karmaşık bilinç olaylarının yapısal açıdan çözümlenmesi ile de psişik olayların daha iyi anlaşılıp açıklanabileceğini ileri sürülmüştür G. Bahadır 28
İlk Psikoloji Laboratuarının Kurulması 1879 - Leipzig Üniversitesinde W. Wundt tarafından kuruldu G. Bahadır 29
Titchener 1896 yılında Psikolojiye Bir Bakış ve 1901-1905 yılları arasında dört ciltlik Deneysel Psikoloji kitaplarını yazdı Deneysel Psikoloji kitabı, psikolojide laboratuar çalışmasının gelişmesine ve hızlanmasına yardım etti G. Bahadır 30
Titchener e göre psikolojinin üç amacı vardır: Bilinçli süreçleri en temel, basit parçalarına indirgemek Bilinç elemanlarının birleştiği yasaları belirlemek Elemanları fizyolojik koşullarıyla bağlantılı olarak incelemek G. Bahadır 31
Titchener ın sınıfı, Goldwin Smith Hall, Cornell Üniversitesi, 1905 G. Bahadır 32
Yapısalcılara göre Psikolojinin amacı, bilincin karmaşık yapısını çözümlemek zihnin en yalın öğelerini araştırmak ve bunlar arasındaki ilişkileri bulup yasalar halinde formüle etmektir Artık duyumlar, algılar, anılar laboratuarda incelenmeye başlanmıştır G. Bahadır 33
İŞLEVSELCİLİK ( Functionalism ) G. Bahadır 34
İŞLEVSELCİLİK ( Functionalism ) Zihin ne içindir? sorusunu sormuşlar ve işlevlerini araştırmışlardır W. James ( 1842-1910 ) J. Dewey ( 1859-1952 ) G. Bahadır 35
William James (1842-1910) James'e göre bilgi, kişilik, bilinç, gerçek düşünce gibi şeyler faydalılık, verimlilik, pratiklik ölçüsüyle değerlendirilir Önemli olan teori değil, iş ve uygulamadır G. Bahadır 36
William James e göre Yaşamda var olan, uygulanabilen ve bir etki oluşturan şey gerçektir Zihnen ve soyut olarak ne kadar doğru olur ya da görünürse görünsün pratiği olmayan ve yaşamda bir etki oluşturmayan şey bir değer ifade etmez ve gerçek de sayılmaz G. Bahadır 37
John Dewey (1859-1952) Eğitimde deneysel laboratuar okulunu başlatmıştır G. Bahadır 38
İşlevselcilere göre İnsan davranışlarını anlamak için sadece bilinç olaylarını çözümlemek yoluyla incelemek yeterli değildir Bilinç incelenmelidir ama bunun yanında insanın çevresine uyumunda yardımcı olacak öğrenme vb.gibi duyum davranışları da incelenmelidir G. Bahadır 39
İşlevselcilere göre İşlevselciler davranışı, çevreye uyum süreci olarak tanımlamıştır G. Bahadır 40
İşlevselciliğin amacı Bu ekolün amacı algılama, düşünme, duygulanma gibi içsel eylemlerin, yaşamda karşılaşılan çeşitli problemlerin çözümlenmesine nasıl yardım ettiğini açıklamaktır İşlevselciler eyleme ve yararcılığa dönüktür G. Bahadır 41
İşlevselciler için önemli olan Zihnin gerçek dünyada pratik sonuçlara sebep olan işlevleri Zihinsel süreçlerin faydası (organizmanın bulunduğu çevreye uyum sağlaması) G. Bahadır 42
Deneysel Psikolojide İlk Çalışmalar * Gustav Theodor Fechner ( 1801-1887 ) * Ernst Heinrich Weber ( 1795-1878 ) G. Bahadır 43
Gustav Theodor Fechner (1801-1887) Alman filozof ve doğa bilgini Leipzig Üniversitesi Tıp fakültesinden mezun olmuştur G. Bahadır 44
Fechner Ölçeği İki uyaran arasında algılanabilen en ufak farkları saptamaya yarayan psikofizik yönteme dayanan temel duyumlar ölçeği G. Bahadır 45
Fechner Psikolojideki Önemi ; Elemente der psychophsik (1860, 2 cilt; psikofiziğin ögeleri) adlı yapıtına dayanır Bu çalışmasında Fechner, ayrı birimler biçiminde görünen zihin ve bedenin aslında tek bir gerçekliğin farklı yüzleri olduğunu ileri sürdü G. Bahadır 46
Ernst Heinrich Weber (1795-1878) Araştırmalarında öncelikle duyu organlarının fizyolojisi ile ilgilendi Weber'in en göze çarpan ve süreklilik gösteren çalışmaları bu alandadır G. Bahadır 47
Hermann von Helmholtz (1821-1894) G. Bahadır 48
Hermann von Helmholtz Fizyolojik optikler üzerine yaptığı çalışma sırasında gözün retina tabakasını incelemek için kullanılacak oftalmoskop adında bir alet geliştirdi 1856-1866 yılları arasında yayınladığı Fizyolojik Optikler adlı üç ciltlik çalışması önemli bir etki yarattı. G. Bahadır 49
Hermann von Helmholtz Ses Duyumları Üzerine adlı çalışmasında akustikle ilgili bulgularını yayınladı. Özellikle bileşik ses algısı ve harmoni üzerine önemli çalışmalar yaptı Özellikle sinir akımlarının hızı, görme ve duyma araştırmaları psikolojiye önemli bir katkı sağladı G. Bahadır 50
İlk zeka testi 1890 yılında Paris Eğitim Bakanlığı Eğitim Bakanlığı, zeka seviyesi farklı çocuklara farklı bir eğitim programı sunmayı amaçlamıştı Böylece Alfred Binet ve arkadaşları, tarihteki ilk zeka testinin temellerini attı G. Bahadır 51
DAVRANIŞÇILIK (Behaviorism) G. Bahadır 52
G. Bahadır 53
Davranışçılık Birinci Dünya Savaşı sıralarında behaviorist adı verilen bir grup Amerikan psikologu, yapısalcılığa ve işlevselciliğe karşı çıkmıştır Davranışçılar,bilincin iç gözlem yöntemi ile incelenmesine kuşku ile bakmışlardır G. Bahadır 54
Davranışçılık Davranışların, gözlenebilir durumların incelenmesinin gerekli olduğu görüşünü savunmuşlardır Yapısalcıların ve işlevselcilerin kullandıkları iç gözlem yönteminin kullanılmasını bilime aykırı bulmuşlardır G. Bahadır 55
Davranışçılar Psikolojinin bilim haline gelebilmesi için gözlenebilir, ölçülebilir fenomenlerin doğa bilimlerinde kullanılan objektif ve bilimsel yöntemlerle incelenmesi gerektiğini ileri sürmüştür G. Bahadır 56
Davranışçılık ( Behaviorism ) * U O T (Uyaran) (Organizma) (Tepki) * Koşullu Refleks * Gözlenebilir - Ölçülebilir Davranış G. Bahadır 57
Davranışçılığın öncüleri J. Watson (1878-1958), I. Pavlov (1849-1936) B. F. Skinner (1904-1979) G. Bahadır 58
Pavlov un köpeklerde salya salgılama tepkisini incelemek için geliştirdiği düzenek G. Bahadır 59
G. Bahadır 60
Gestalt Psikolojisi (Bütüncül / Biçimsel Psikoloji) G. Bahadır 61
Gestalt Psikolojisi (Bütüncül/Biçimsel Psikoloji) İnsanlar, nesneleri bütün olarak nasıl algılar ve yaşantılar? G. Bahadır 62
Gestaltçilerin öncüleri Max Wertheimer (1880-1943) Wolfgang Köhler (1887-1967) Kurt Koffka (1886-1941) G. Bahadır 63
G. Bahadır 64
G. Bahadır 65
G. Bahadır 66
G. Bahadır 67
Gestaltçiler Algı ve bellek konusunda inceleme yapmışlardır İç gözlem, gözlem ve deney yöntemlerinden yararlanmışlardır Görüşleri özellikle eğitim alanında kullanılmıştır Gestalt psikolojisinin temsilcileri davranışların bir bütün olduğunu, bunun parçalara ayrılamayacağını savunmuşlardır G. Bahadır 68
Gestaltçiler Gestalt psikolojisine göre parçaların bir bütünlük içinde anlam kazanması önemlidir Örneğin bir tablo, tuval, boya ve renklerin toplamından çok daha farklı bir şeydir Tek tek anlamı olmayan parçalar bütünlük halinde anlam kazanır G. Bahadır 69
G. Bahadır 70
Psik(o)analiz (Psychoanalysis) G. Bahadır 71
Psik(o)analiz (Psychoanalysis) S. Freud (1856-1939) G. Bahadır 72
Psik(o)analiz Bilinçdışı Çocukluk Yaşantıları İd-Ego-Süperego İçgüdüler G. Bahadır 73
G. Bahadır 74
Psikoanaliz Freud a göre anormal davranışlar, aslında insanların ruhsal çatışmalarından kurtulabilmek için başvurdukları çabalardır. Bu nedenle bu davranışlar asla anlaşılmayacak olan davranışlar değildir. Normal davranışlarla aralarında yalnızca bir derece farkı vardır Freud ayrıca kişilik konusunda da yeni bir görüş getirmiştir. İnsanın id-ego-süper ego denilen üç yanını ve bunların etkileşimini incelemiştir G. Bahadır 75
G. Bahadır 76
G. Bahadır 77
Psikanalizciler (Freud, Adler ve Jung) ruhsal hastalıklarını bilinçdışı klinik yöntemlere ve gözleme başvurarak incelemişlerdir Bulgularını hekimlik alanında kullanmışlardır G. Bahadır 78
Hümanist Psikoloji (Humanistic) G. Bahadır 79
Hümanist (İnsancıl) Psikoloji Çağdaş bir psikoloji akımıdır. Kurucuları Gestaltçılardan etkilenmiştir Varoluşçu felsefe akımının görüşlerini benimsemişlerdir G. Bahadır 80
Hümanist (İnsancıl) Psikoloji Davranışçı ve psikanalitik yaklaşımlara karşı görüşleri vardır. Özellikle insanı ele alışları açısından öteki ekollerden ayrılırlar Bu yaklaşımın öncü ve temsilcileri Rogers, Maslow, Sartre, Charolette Bühler, Frankl, Binswagner dir G. Bahadır 81
Hümanist Psikolojinin Öncüleri Carl Rogers Abraham Maslow (1902-1987) (1908-1970) G. Bahadır 82
Hümanist Psikolojiye göre Her insanın algısı kendine göredir. Algılamada iç faktörlerin yanında kişinin o andaki gereksinimlerinin,duygularının, inançlarının, geçmiş yaşantılarının etkisi vardır G. Bahadır 83
Hümanist Psikolojiye göre İnsan davranışlarını anlamak için onun yaşantısını bilmek gerekir. Bu da kişiyi içten anlamakla sağlanır. Kişiyi içten anlamak ise onun iç dünyasına girmeyi, çevresine onun görüşleri açısından bakmayı gerektirir Yöntem olarak sezgiyi kullanır. Deneysel yöntemi yetersiz bulurlar. Felsefeye bir yaklaşma söz konusudur G. Bahadır 84
Bilişsel Psikoloji (Cognitive) G. Bahadır 85
Bilişsel (Cognitive) Psikoloji Bilgi edinme ve bilinçli duruma gelme sürecinin öğrenme ve davranış üzerindeki etkileri psikolojinin temel inceleme alanlarından biridir Bilişler (cognition) her zaman bilim insanlarının ilgisini çekmiştir G. Bahadır 86
Bilişsel Psikoloji Öncüsü Jean Piaget dir (1896 1980) Biliş sözcüğü insanın dünyayı tanıma ve anlamaya yönelik etkinlikleri anlamına gelir G. Bahadır 87
Bilişsel Psikoloji Bu yaklaşıma göre, insanın davranışlarını ve ruhsal bozukluklarını anlamak için bilinç, dikkat, algı, bellek ve düşünce gibi bilişsel işlevleri incelemek gerekir. İnsan bu işlevleri diğer insanlardan farklı olarak yorumlar ve kullanır G. Bahadır 88
Piaget ye göre, insanın bilişsel gelişimi düzenli bir sıra izler Örneğin bir çocuk nasıl önce emekler, sonra yürürse; aynen onun gibi önce heceleri birleştirip konuşmayı başarır, somut cisimleri anlar, sonra soyut kavramlara, genellemelere ulaşır G. Bahadır 89
Bilişsel Psikoloji Bu yaklaşım insan zihnini, çeşitli programlara göre bilgi edinmek, bilgiyi işlemek, depolamak ve kullanmak üzere tasarlanmış gelişkin bir bilgisayar sistemi olarak ele alır G. Bahadır 90
Psikobiyolojik yaklaşım G. Bahadır 91
Psikobiyolojik Yaklaşım Öncüsü Adolf Meyer dir. (1866-1950) Psikobiyolojik modele göre, davranışın kaynağında karmaşık sinirsel süreçler vardır Bu süreçleri düzenleyici merkez de beyindir G. Bahadır 92
Psikobiyolojik yaklaşım Meyer, insanı bütünselliği olan biyolojik bir birim olarak kabul eder Meyer e göre, zihinsel bozukluklar organik ve kalıtsal etkenlerin karmaşıklaştırdığı; gerçekçi olmayan beklentiler ve yanlış alışkanlıkların sonucunda ortaya çıkar G. Bahadır 93
Psikobiyolojik yaklaşım Meyer e göre, havanın sıcaklığındaki ya da nemindeki değişiklikler (çevresel) davranış değişikliğine neden olabilir. Bunlar zamanla insanın biyolojik yapısını etkiler G. Bahadır 94
Psikobiyolojik Yaklaşım Bazı davranışların nedeni, beynin değişik bölgelerinin işlevleridir Bazı davranışların nedeni de iç salgı bezlerinin kana az ya da çok salgılanmasıdır G. Bahadır 95
G. Bahadır 96
Klinik Psikoloji İnsanların zeka, kişilik, ruh hastalıkları gibi çeşitli konulardaki problemlerinin teşhisi ve psikoterapi aracılığıyla tedavi edilmesi ile ilgili olarak geliştirilen uygulamalı psikoloji dalıdır G. Bahadır 97
Psikolojik Danışma Ve Rehberlik Psikolojik danışma ve rehberlik, bireye kendini anlaması, çevredeki olanakları tanıması ve doğru tercihler yapabilmesi için yapılan sistematik ve profesyonel bir yardım sürecidir G. Bahadır 98
Eğitim Psikolojisi Psikolojinin bulgularının eğitime uygulanması ile gelişmiş bir alandır Öğrenci, öğretmen ve öğretim teknikleri ile ilgili yenilikler ve gelişmeler, bu çalışmaların sonucudur Ayrıca okulların fizik koşullarını düzenlemesi, daha uygun ortamlarda eğitim ve öğretim yapılması gibi konular da eğitim psikolojisinin alanındadır G. Bahadır 99
G. Bahadır 100
Sosyal Psikoloji Sosyal psikoloji bireyin davranış, duygu ve düşüncelerinin diğerlerinin davranış ve özelliklerinden nasıl etkilendiğini, bireytoplum etkileşimini inceleyen bir bilim dalıdır G. Bahadır 101
Gelişim psikolojisi Gelişim psikolojisi organizmanın belli bir yaş sırası içinde geçirdiği dönem ya da evrelerin tanımlanıp incelenmesi ile ilgilidir G. Bahadır 102
Endüstri Psikolojisi Psikolojinin verilerinden yararlanarak işe uygun eleman seçme, üretilen araç ve gereçleri insan sağlığına uygun olarak düzenleme, çalışanların psikolojik problemlerini çözme amacıyla araştırma yapan bir daldır İşin en az enerji harcanarak en uygun biçimde yapılması, kişinin fizyolojik yapısına ve yeteneklerine uygun bir işte çalışması gibi konular endüstri psikolojisini ilgilendirir G. Bahadır 103
G. Bahadır 104
Sağlık Psikolojisi Toplum ve toplumu oluşturan tüm bireylerin sağlığının iyileştirilmesi üzerine araştırmalar yapılır Temel amaç; insan sağlığıyla davranışı arasındaki ilişkiyi çalışmaktır G. Bahadır 105
Sağlık Psikolojisi Edinilen teorik bilgiler doğrultusunda sağlığın korunmasına yönelik uygulamalı müdahale programları geliştirilir. Bu sayede bireyin sağlıklı yaşam kalitesini yükseltmek hedeflenir G. Bahadır 106
Deneysel Psikoloji İnsan ve hayvan davranışlarının temel süreçleri deneysel yöntem kullanılarak araştırılır Çalışma alanları çok çeşitlidir. Örneğin; motivasyon, algı, duyum, bellek, öğrenme, dil G. Bahadır 107
Bilişsel Psikoloji Karar verme, problem çözme, dil edinimi, bilgiyi depolama ve geri çağırma gibi pek çok zihinsel süreç incelenir Bunun için gözlemlenebilen insan davranışlarının altında yatan bu zihinsel süreçler hakkında deneysel yöntemler kullanılarak yordamalar(öngörü) yapılır G. Bahadır 108
Spor Psikolojisi Sporcunun davranışını etkileyen faktörler araştırılır. Örneğin, motivasyon, kaygı düzeyi Bu bilgiler ışığında sporcunun performansının arttırmaya yönelik çalışmalar yapılır G. Bahadır 109
Trafik Psikolojisi Sürücü yetenek, davranış ve tutumları üzerine ölçme araçları geliştirmek ve uygulamak Sürücü eğitimi ve rehabilitasyon programları hazırlamak G. Bahadır 110
Trafik Psikolojisi Ergonomik açıdan ulaşım sistemleri konusunda danışmanlık yapmak Trafik güvenliği konusunda yetkililer ve vatandaşlar arasında bilinç yaratmak trafik psikologlarının çalışma alanlarındandır G. Bahadır 111
Adli Psikoloji Psikoloji ile ilgili bulgulardan yasaların oluşturulması ve çeşitli yasaların uygulanması konusunda faydalanmayı kapsar Adli psikologlar psikoloji eğitimlerinin yanı sıra, kendilerini ilgilendiren yasalar konusunda da uzmanlaşmışlardır G. Bahadır 112
Adli Psikoloji Örneğin bir sanığın ceza ehliyetinin olup olmaması, velayet davalarında çocuğun hangi ebeveyne verileceği, vb. konularda danışmanlık yaparlar Aynı zamanda hapishane ve ıslah evlerindeki koşulların bireyler üzerindeki etkisi alanında çalışmalar yapan adli psikologlarda vardır G. Bahadır 113
Psikometri Psikolojinin farklı uygulama alanlarında kullanılan testler, envanterler ve ölçeklerin doğru bir şekilde geliştirilmesi konusunda çalışırlar Psikoloji, matematik ve istatistik konularının kesiştiği bir alandır. Özellikle bireyin yetenek, kişilik, ilgi vb. özelliklerinin geçerli ve güvenilir bir şekilde ölçülebilirliği bu konunun alanıdır G. Bahadır 114
Psikometri İnsanla ilgili ölçülebilir tüm özelliklerin ölçülmesi de bu alanın kapsamına girer. Özellikle sosyal psikoloji ve endüstri psikolojisi alanında psikometrinin bulgularından çok yararlanılır G. Bahadır 115
Kaynaklar Schultz D.P., Schultz S.E.(2002) Modern Psikoloji Tarihi. İstanbul:Kaknüs Yayınları. Strathern, P. (1997). 90 dakikada Platon. İstanbul: Gendaş Yayınları. http://www.historicalsense.com/archive/platon2_.htm http://www.e-felsefe.com/filozoflar/platon-eflatun.html bote.hacettepe.edu.tr/.../3/3f/davranis.jpg G. Bahadır 116
G. Bahadır 117