BORDERLİNE OVARYAN TÜMÖRLERDE FERTİLİTE KORUYUCU CERRAHİ FERTILITY-SPARING MANAGEMENT FOR BORDERLINE OVARİAN TUMORS

Benzer belgeler
ERKEN EVRE OVER KANSERİ VE BORDERLİNE OVER TÜMÖRLERİ. Dr. Derin KÖSEBAY

ÜREME ÇAĞINDAKİ OVER KANSERİNDE KONSERVATİF CERRAHİ HANGİ OLGULARA HANGİ LİMİTASYONDA YAPILMALIDIR? Konu Yazarı Prof. Dr.

BORDERLİNE OVER TÜMÖRLERİ: TANI, TEDAVİ, TAKİP BORDERLİNE OVARİAN TUMORS: DİAGNOSİS, TREATMENT & FOLLOW-UP

Borderline Over Tümörlü 53 Olgunun Retrospektif Analizi

GERM HÜCRELİ OVER TÜMÖRLERİNDE CERRAHİ EVRELEME GEREKLİ MİDİR?

fiafak Y lmaz Baran ve ark. 6 of the patients were treated with cystectomy and the others were treated with unilateral oophorectomy (USO) (n=7). Most

Serviks Kanserinde Fertilite Koruyucu Tedavi

Frozeni Borderline Gelen Over Tümörlerinin Frozen ve Kalıcı Histopatolojik Sonuçlarının Karşılaştırılması

Erken Evre Over Kanserlerinde Lenfadenektominin önemi. Dr. Aykut Tuncer

Düşük Malign Potansiyelli Over Tümörleri. Dr. Levent Akman Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum AD Mart-2016

ADRENAL KORTİKAL KANSER TEDAVİSİNDE LAPAROSKOPİK CERRAHİ

JİNEKOLOJİDE SİNGLE PORT OPERASYONLAR. Doç Dr Ahmet Kale. Kocaeli Derince Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Kliniği

İNVAZİF EOC DE EVRELEME CERRAHİSİ GEREKLİ MİDİR?

SERVİKS KANSERİNDE LESS RADİKAL CERRAHİ

Meme Kanseri Cerrahisinde İntraoperatif Değerlendirme Ne kadar güvenebiliriz?

Erken Evre Endometrium Kanserinde Cerrahi Tedavi. Prof. Dr. Mehmet Ali VARDAR Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum A.B.D.

İNTRAOPERATİF SAPTANAN ADNEKSİYEL MALİGNİTE

BORDERL NE OVER TÜMÖRLER N N DE ERLEND R LMES : TEK MERKEZ 5 YILLIK RETROSPEKT F ANAL Z

Primeri Bilinmeyen Aksiller Metastazda Cerrahi Yaklaşım. Dr. Ali İlker Filiz GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi Genel Cerrahi Servisi

Adneksial kitlelerde malignite araştırması

Over Kanseri Taraması ve İngiliz Grubu Over Kanseri Tarama Çalışması

BORDERL NE OVER TÜMÖRLER NDE GÜNCEL YAKLAfiIMLAR

İntraoperatif Saptanan Epitelyal Olmayan Over Tu mörlerinde Yönetim. Prof. Dr. Tevfik GÜVENAL Celal Bayar Üniversitesi Manisa

Over kanseri ve Endometriosis ilişkisi var mı? Yrd.Doç.Dr.H.Çağlayan ÖZCAN Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi KadınHastalıkları ve Doğum AD

Erken Evre Over Kanserine Yaklaşım. Prof. Dr. Turhan Uslu Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi İzmir

EVRE I SEMİNOM DIŞI TÜMÖRLERE YAKLAŞIM

Over Tümörlerinde ntraoperatif Frozen Konsültasyonun Do rulu u

Performance of Cytoreductive Surgery and early postoperative intraperitoneal chemotherapy in a Gastric Carcinoma Patient with Huge Krukenberg tumor

SENTİNEL LENF NODU BİOPSİSİ VE ADJUVAN KEMOTERAPİ. Dr. Orhan TÜRKEN

DİFFÜZ GASTRİK KANSER TEDAVİSİNDE CERRAHİ TEDAVİ YETERLİ MİDİR? Dr. İlter Özer. Türkiye Yüksek İhtisas Hastanesi Gastroenteroloji Cerrahisi Kliniği

Papiller Tiroid Karsinomunda Santral Lenf Nodu Diseksiyonu

Jinekolojik Kanserlerde Fertilite Koruyucu Yaklaşımlar

Jinekolojik Kanserlerde Fertilite Koruyucu Cerrahi

İnsidental kanser. Dr. Ali İlker Filiz Haydarpaşa Sultan Abdülhamid Eğitim ve Araştırma Hastanesi Genel Cerrahi Kliniği

Paul Sugarbaker

Adneksiyel Kitlelerde Maligniteyi Predikte Eden Faktörler

Savaş Baba, Sabri Özden, Barış Saylam, Umut Fırat Turan Ankara Numune EAH. Meme Endokrin Cerrahi Kliniği

Doç. Dr. Ahmet ALACACIOĞLU

Kolorektal Adenokarsinomlarda Tümör Tomurcuklanmasının Kolonoskopik Biyopsi ve Rezeksiyon Materyalleri Arasındaki Uyumu

Meme kanser cerrahisinde sentinel lenf nodunu değerlendirmede intraoperatif sitolojinin tanı değeri

Tiroid Papiller Kanserde Güncel Kanıtlar ve Gerçekler. Kılavuzlara göre Ameliyat Stratejisi Değişti mi?

ANKARA MEME HASTALIKLARI DERNEĞİ BİLİMSEL TOPLANTISI

Papiller Mikrokarsinomlara Yaklaşım Türkiye Perspektifi

OVER KAYNAKLI MALİGN MİKST MÜLLERİAN TÜMÖRLERDE TEDAVİ YAKLAŞIMI. Mustafa ÖZGÜROĞLU Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Tıbbi Onkoloji Bilim Dalı

İnsizyonel Ektopik Gebeliğin Doğru Yönetimi Nasıl Olmalıdır?

Tiroidin en sık görülen benign tümörleri foliküler adenomlardır.

TİROİD PAPİLER MİKROKARSİNOMLARDA SANTRAL LENF NODU METASTAZINA ETKİ EDEN FAKTÖRLER

Adrenokortikal Karsinom Tek merkezin 10 yıllık deneyimi

Mide Kanseri Tanısı Olan Hastalarda Lenf Nodu Tutulum Oranı ve Sağkalım İlişkisi

Frozen Kesit Đncelemesinin Over Kaynaklı Neoplazileri Teşhis Etmedeki Doğruluk Oranı: Patoloğun Rolü: Dokuz Eylül Üniversitesi Hastanesi Tecrübesi

ET İ UYGULAYALIM MI?

Nod-pozitif Meme Kanserinde Lenf Nodu Oranı Nüks ve Mortaliteyi Belirleyen Bağımsız Bir Prognostik Faktördür

LAPAROSKOPİK KOLOREKTAL KANSER CERRAHİSİNİN ERKEN DÖNEM SONUÇLARI:251 OLGU

Evre I Seminom Dışı Testis Tümörlerinde (NSGHT) Tedavi

MİDE KANSERİNDE APOPİTOZİSİN BİYOLOJİK BELİRTEÇLERİNİN PROGNOSTİK ÖNEMİ

Safra Yolları Kanserlerinde SistemikTedaviler. Dr.M.Oktay TARHAN İzmir K.Ç.Ü. Atatürk E.A.H. Tıbbi Onkoloji Kliniği

OP. DR. YELİZ E. ERSOY BEZMİALEM VAKIF ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ GENEL CERRAHİ AD İSTANBUL

Derin İnfiltratif Endometriozis. Prof.Dr.Ahmet Göçmen Ümraniye Eğitim ve Araştırma Hastanesi

Lokal İleri Evre Küçük Hücreli Dışı Akciğer Kanseri Tedavisi

Tiroid nodüllerinde TİRADS skorlamasının güvenirliliği

Jinekolojik kanserli olguların retrospektif analizi: 11 yıllık deneyim

Jinekolojik Kanser Tedavisi Sonrası HRT Önerilmemeli? Dr. Selçuk Erkılınç Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi Jinekolojik Onkoloji Kliniği

OLGU. 57 yaşında Sağ memede son 10 ayda hızla büyüyen kitle

Over Kanserinde Tedavi. Dr. M. Faruk Köse Etlik Zübeyde Hanım Kadın Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi

Anormal Uterin Kanamalarda Tanısal Yaklaşım ve Örneklemede İlk Yöntem Ne Olmalıdır

Meme Olgu Sunumu. Gürdeniz Serin. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Patoloji Anabilim Dalı. 3 Kasım Antalya

ZEYNEP KAMiL HASTANESiNDE TEDAVi EDİLEN ENDOMETRiUM KANSERLİ OLGULARlN CERRAHi EVREYE GÖRE SAGKALIM ANALİZİ

Vaka Eşliğinde Güncel Pratik Yaklaşım: Oligometastatik Meme Kanserine Yaklaşım. Prof. Dr. Feyyaz ÖZDEMİR K.T.Ü Tıbbi Onkoloji B.D.

Meme ve Over Kanserlerinde Laboratuvar: Klinisyenin Laboratuvardan Beklentisi

POLİKİSTİK OVER SENDROMU VE GENİTAL KANSER İLİŞKİSİ

Tanı: Metastatik hastalık için patognomonik bir radyolojik. Tek veya muitipl nodüller iyi sınırlı veya difüz. Göğüs Cerrahisi Hasan Çaylak

Adneksiyal Kitlelere Yaklaşım. Prof Dr Uğur Saygılı DEUTF Kadın Hast. Ve Doğum ABD

HAMDİ ÖZŞAHİN,GÜRKAN YETKİN,BÜLENT ÇİTGEZ,AYHAN ÖZ, MEHMET MİHMANLI, MEHMET ULUDAĞ

Dermoid Kist Nedeniyle Tedavi Edilen 114 Olgunun Retrospektif Analizi

Pediatrik Over Tümörleri Slayt Semineri

Second-look Laparotomi

OVER KANSERİ TEMEL BILGILER. Over kanseri nedir?

Yolk Sak Tümör, Embriyonel Karsinom ve İmmatür Teratomdan Oluşan Germ Hücreli Tümör; Olgu Sunumu

Endometrium Karsinomları

HSIL/CIN 2, 3: Sitoloji ve Histoloji: ASCCP Kılavuzları

SEVGİ ŞİMŞEK , I. Uluslararası, XVI. Ulusal Jinekolojik Onkoloji Kongresi, Antalya

Prof. Dr. Yaşar BEDÜK Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi

Paratiroid Kanserinde Yönetim İzmir den Üç Merkezli Deneyim

Evre IB1 serviks kanserli hastalarda tedavi sonuçları: Tek merkez deneyimi

Düşük Riskli Diferansiye Tiroid Kanserlerinde RAİ Tedavisi

Mide Rezeksiyon Materyallerine Yaklaşım, Evreleme ve Raporlama

Abdominal Myomektomi Fertiliteyi Arttırıyor

JİNEKOLOJİK KANSERLERDE SÜREN-ÜMİT VAAT EDEN ÇALIŞMALAR

AKCİĞERİN NÖROENDOKRİN TÜMÖRLERİ. Doç. Dr. Mutlu DEMİRAY Bursa Medical Park Hastanesi

SORULAR VE OLGULARLA JİNEKOPATOLOJİ GÜNCELLEMESİ

METASTATİK KÜÇÜK HÜCRELİ DIŞI AKCİĞER KANSERİ TANISI SAĞKALIMI ETKİLEYEN FAKTÖRLER

ENDOMETRİOZİS OVER KANSERİ İLİŞKİSİ. Doç.Dr. Uğur KESKİN Gülhane Askeri Tıp Akademisi Kadın Hastalıkları ve Doğum AD

Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği En İyi Genç Araştırıcı Ödülü-2011

OVER KANSERİ. Yumurtalık kanseri; Over tümörü; Over kanseri neden olur?

ERKEN LOKAL NÜKS GELİŞEN VULVA KANSERİ: OLGU SUNUMU

Endometriozis: Cerrahi yaklaşım

Anormal Servikal Sitolojide Yönetim. Dr. M. Coşan Terek Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim dalı

LOKAL-BÖLGESEL EVRELEME VE TEDAVİYE YANITIN RADYOLOJİK DEĞERLENDİRİLMESİ

LOKAL İLERİ SERVİKAL KANSER YÖNETİMİ. Doç Dr Ahmet Barış GÜZEL ÇÜTF Kadın Hastalıkları ve Doğum AD ADANA

Miks tip endometrium kanseri analizi

Transkript:

TÜRK JİNEKOLOJİK ONKOLOJİ DERGİSİ 2015-4, Sayfa 113-118 BORDERLİNE OVARYAN TÜMÖRLERDE FERTİLİTE KORUYUCU CERRAHİ FERTILITY-SPARING MANAGEMENT FOR BORDERLINE OVARİAN TUMORS Nazlı Topfedaisi Özkan 1, Tayfun Güngör 2 ÖZET Borderline ovaryan tümörler tüm over malignansileri içinde yaklaşık %10-20 sıklıkta görülür. Her yaşta görülebilmekle birlikte en sık tanı yaşı 34-40 yaş arasıdır ve hastaların %34 ü 40 yaş altındadır. Borderline ovaryan tümörlerde fertilite koruyucu cerrahi bu nedenle önemli bir konudur. Konservatif yaklaşım sonrası gebelik oranı neredeyse %50 dir ve çoğu spontan gebeliktir. Konservatif cerrahide rekürrens oranı daha fazla olmakla birlikte sağkalımı etkilemediği görülmektedir. Önemli konu hangi hastalar için konservatif cerrahinin jinekolog onkologlarca kabul edilebilir olduğudur. Bu nedenle, literatürde yayınlanan güncel verileri tartışarak borderline ovaryan tümörlerde fertilite koruyucu cerrahi yaklaşımını ve sonuçlarını derledik. Anahtar Kelimeler: Borderline Ovaryan Tümör; Fertilite Koruyucu Cerrrahi. A BSTRACT Borderline ovarian tumours account for 10 20% of all epithelial ovarian cancer. The most frequent age, at diagnosis, of borderline ovarian tumor (BOT) is 34-40, with 34% of patients younger than 40. Fertility-sparing treatment of BOT is therefore an important issue. This conservative treatment increases the rate of recurrence, albeit with no effect on survival. The pregnancy rate is nearly 50%, and most are achieved spontaneously. The question is whether this is acceptable from a gynaecologic oncologic point of view. For this reason, we will discuss recently published studies about the mode of fertility-sparing surgery and its consequences. Key Words: Borderline Ovarian Tumors; Fertility-sparing Management. Geliş Tarihi: 18/10/2015 Kabul Tarihi: 31/01/2016 1 Zekai Tahir Burak Kadın Sağlığı Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Kadın Hastalıkları ve Doğum, Ankara, Türkiye 2 Hitit Üniversitesi, Kadın Hastalıkları ve Doğum, Çorum, Türkiye İletişim: Nazlı Topfedaisi Özkan Zekai Tahir Burak Kadın Sağlığı Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Kadın Hastalıkları ve Doğum, Ankara, Türkiye Tel: 0312 306 50 00 E-posta: drnazliozkan@gmail.com

114 FERTILITY-SPARING MANAGEMENT FOR BORDERLINE OVARIAN TUMORS GİRİŞ Borderline ovaryan tümör (BOT), ilk olarak 1929 yılında Taylor tarafından tanımlanmış olup, histopatolojik ve klinik olarak benign ve malign ovaryan tümörler arasında olduğu için semi-malign veya borderline ovaryan tümörler olarak adlandırılmıştır (1). 1973 yılında the International Federation of Gynecology and Obstetrics (FIGO) bu grup tümörlerin histolojik sınıflaması için düşük malign potansiyelli karsinom tanımını kullanmış (2), the World Health Organization (WHO) ise şu anki kullandığımız terminoloji olan BOT tanımını kabul etmiştir (3). BOT ler tüm over malignansileri içinde yaklaşık %10-20 sıklıkta görülürler. Her yaşta görülebilmekle birlikte en sık tanı yaşı 34-40 yaşarasıdır ve hastaların %34 ü 40 yaş altındadır (4). Risk Faktörleri Görülme yaşı dışında, diğer risk faktörleri epitelyal over kanseri risk faktörlerinden farklı değildir. Primer infertilte ve nulliparite BOT için riski artırırken, oral kontraseptif kullanımı, gebelik ve emzirme riski azaltır (5). Histoloji Histolojik olarak borderline ovaryan tümörlerde stromal invazyon olmaksızın anormal epitelyal hücre proliferasyonu ile hücresel tabakalaşma görülür. Ayrıca yapısal atipi ve papiller çıkıntı görülebilir (6). BOT lerde stromal invazyonun olmadığı kabul edilmekle birlikte stromal invazyonun 10 mm2 den az olduğu tümörler de klinik olarak BOT gibi davranırlar ve günümüzde BOT olarak sınıflandırılırlar (7). BOT lerin %94-95 i müsinöz ve seröz tip iken, geriye kalan %4-5 i ise endometrioid, berrak hücreli, mikst ve transisyonel epitel tipindedir. En sık görülen tip olan seröz BOT lerin üçte biri bilateraldir. Vakaların %35 inde ekstra-ovaryan peritoneal yayılım görülür ve bunların %40 ı benign, %35 i non-invazive, %25 i ise invaziv peritoneal implantlardır (8). İnvaziv implantlar seröz karsinoma ilerleyebileceği gibi, çoğu implant esas tümör çıkarıldıktan sonra stabil kalır veya gerileme gösterir (9). Müsinöz borderline ovaryan tümörlerin %85 i intestinal tip, %15 i endoservikal histolojik tiptedir (8,10). Aynı tümör, içerisinde benign yapıdan invazive kadar tüm malignite derecelerini içerebilir ve vakaların %10 unda ekstra-ovaryan difüzyona bağlı psödomiksoma peritonei görülebilir (11). Prognostik Faktörler ve Sağkalım Borderline ovaryan tümörlerde sağkalım genel olarak oldukça iyidir. Hastaların çoğu tanı anında reprodüktif çağdadır ve bu hastalarda konservatif yaklaşım tercih edilebilir. Hastalıkta rekürrens ve sağkalım için en önemli prognostik faktör, invaziv ovaryan kanserlerde olduğu gibi hastalığın FIGO evresidir. Mikropapiller histoloji seröz BOT ler için ek risk faktörüdür ancak bu risk tartışmalıdır. Kötü prognozun bu histolojik yapının ancak invaziv implantlarla birliktelik gösterdiği zaman olduğu gösterilmiştir (12). Ayhan A. ve ark. yüz vakanın klinik izlemini değerlendirdikleri retrospektif çalışma sonucunda; 30 yaş altı, fertilite koruyucu cerrahi uygulanan, mikropapiller histolojik yapı ve peritoneal implantları olan hastalarda hastalıksız sağkalımın daha az olduğunu belirlemiştir (13). Norveç te 1970-1982 yılları arasında tedavi edilmiş 370 vakanın uzun dönem izleminin sonucunda hastalıksız ve uzun dönem sağkalım için FIGO evresi, histolojik tip ve yaş bağımsız prognostik faktörler olarak belirlenmiştir. Çalışmada 370 hasta için 15 yıllık ortalama sağkalım %89.8 olarak bildirilmiştir (14). Aynı hastaların dahil edildiği farklı bir çalışmada ise hastalar, DNA plöidisi dahil olmak üzere bazı özelliklerine göre iki gruba ayrılmış, düşük risk grubundaki hastalar 40 yaş altı, evre I hastalığı olan, diploid seröz veya müsinöz tümörlü hastalardan oluşmakta iken, yüksek risk grubundaki hastalar 70 yaş üstü, anöploid seröz veya müsinöz, evre II-III hastalığı olanlar olarak belirlenmiştir (15). Güvenal T. ve ark. nın yaptığı çok merkezli çalışmada %73.5 i evre I hastalığı olan 539 BOT lü hastanın 5 yıllık sağkalımı %100 olarak bildirilmiştir (16). Tanı Borderline over tümörü olan hastalarda invaziv ovaryan kanseri olan hastalara benzer belirgin semptomlar beklenmez. Birçok hasta asemptomatik olup rutin pelvik muayene sırasında tanı alır. Ancak bazı olgularda abdominal ağrı ve rahatsızlık, üriner semptomlar, bulantı, kilo kaybı gibi semptomlardan en az bir tanesi izlenir (17,18). Bilgisayarlı tomografi, manyetik rezonans görüntüleme ve son zamanlarda transvajinal doppler ultrasonografi borderline ovaryan tümörleri ovaryan karsinomadan ayırt etmeyi öngörebilmek için kullanılan yöntemler olmakla birlikte klinik yararları kısıtlıdır (19). Borderline ovaryan tümör tanısı cerrahi öncesi konulamadığı gibi, intraoperatif frozen inceleme ile bazen deneyimli bir patolog için bile zor olabilir (1,20). Kesin tanı cerrahi sonrası spesmenin histopatolojik incelemesi ile konulur. Standart Tedavi Yaklaşımı Borderline ovaryan tümörlerde evreleme invaziv ovaryan kanserlerle aynı olmakla birlikte, geniş kapsamlı evreleme yapmanın yararı ve uygulanması ile ilgili halen fikir birliği oluşmamıştır. Fertilite isteği olmayan kadınlarda bütün makroskopik hastalığı çıkardıktan sonra histerektomi ile birlikte bilateral salfingooferek-

BORDERLİNE OVARYAN TÜMÖRLERDE FERTİLİTE KORUYUCU CERRAHİ 115 tomi, multiple peritoneal biyopsiler, peritoneal yıkama, omentektomi ve/veya appendektomi yapılarak evreleme cerrahisi tercih edilir. Lenf nodu diseksiyonu standart tedavinin bir parçası olmamakla birlikte bazı cerrahlar evrelemeye dahil etmektedir (21). Erken Evre Borderline Ovaryan Tümörlerde Feritilite Koruyucu Cerrrahi Borderline ovaryan tümörlerin invaziv ovaryan kanserlere göre daha sık genç hasta populasyonunda görülmesi nedeni ile fertilite koruyucu cerrahi önemli bir konudur. Evre Ia hastalık için 10 yıllık sağkalımın yaklaşık %97 olduğu göz önünde bulundurulduğunda, bu hastalar için dikkatli bir evreleme yapıldıktan sonra unilateral salfingo-ooferektomi veya kistektomi oldukça güvenilir görünmektedir. Yine de konservatif yaklaşımda radikal tedaviye göre rekürrens oranının daha yüksek olduğu gösterilmiştir (16,22). Bu nedenle, fertilite koruyucu cerrahi için seçilen hastanın uzun dönem sağkalımın azalmayacağını ön görmek jinekolog onkologlar için çözülmesi gereken bir sorundur. Palomba ve ark. evre I unilateral veya bilateral hastalıkta laparoskopik kistektomi ile unilateral salfingo-ooferektomi ve kontralateral kistektomi (bilateral hastalık için) uyguladıkları hastaların izlemlerinde; kistektomi ve salfingo-ooferektomi grubu arasında kümülatif rekürrens hızları arasında anlamlı fark bulmamıstır, ancak gebelik oranları değerlendirildiğinde oran kistektomi grubunda daha yüksek bulunmuştur (23,24). Kistektomi yaklaşımı daha önce kontralateral overi alınmış olan hastalarda geride bir miktar over dokusu bırakmak için tercih edilebilir. Preoperatif malignansi düşünülmeyen ve sadece kistektomi yapılmış ve postoperatif borderline tanısı almış fertilitesini korumak isteyen hastalarda da, intraoperatif rüptür olmadığı kesinse, borderline oluşum kistin içine doğru ise ve kistin dış yüzünde vejetatif uzanım yoksa, lezyon ile cerrahi sınır arasında güvenilir miktarda sağlıklı doku varsa, tüm batın detaylı bir şekilde makroskopik olarak eksplore edilmek şartıyla ilave cerrahi evreleme yapılmadan yakın izlemle takip edilebilirler (25). Yapılan çalışmalarda kistektomi sonrası rekürrens için en önemli risk faktörünün pozitif cerrahi sınır ve multifokal hastalık olduğu gösterilmiştir (26). Konservatif cerrahi yapılacak hastalarda unilateral salfingo-ooferektomi rekürrens riskinin daha düşük olması nedeniyle ilk tercih edilecek yaklaşım olabilir. Operasyon laparoskopik olarak da yapılabileceği gibi bu prosedürde kist rüptürü, intraabdominal dökülme ve abdominal duvara kontaminasyon ile port-side metastaz riski daha yüksektir. Bu risk abondan peritoneal yıkama ve endo-bag kullanılarak azaltılabilir (27,28). Hem laparoskopide hem de laparatomide kist rüptürü olduğu takdirde yapılacak olan pelvis ve abdomene bol yıkama yapmaktır ancak çalışmalarda kist rüptürü ile tümör rekürrensi arasında bir ilişki gösterilememiştir. Unilateral salfingo-ooferektomi yapılan hastalar diğer overlerinde rekürrens riski olabileceği için yakın izlemle takip edilmelidir. İleri Evre Borderline Ovaryan Tümörlerde Fertilite Koruyucu Cerrahi Evre II ve III borderline over tümörlerde konservatif tedavi sonuçları ile ilgili yayınlar mevcuttur. Tüm çalışmaların ortak sonucu bu hastalarda ancak bütün peritoneal implantlar çıkarılabilirse bu opsiyonun göz önünde bulundurulabileceğidir. Eğer tüm non-invaziv implantlar çıkarılabilirse hastalığa bağlı ölüm riski düşüktür. Ancak invaziv implantlar dökümante edildiyse relaps riski yüksek olacaktır. Zanetta ve ark. çalışmalarında, 339 BOT lü hastanın ortalama 70 aylık takiplerinin sonuçlarını yayınlamıştır. Fertilite koruyucu cerrahi yapılmış hastalarda rekürrens oranı (189 vakanın 35 inde; %18.5), radikal tedaviye göre (150 vakanın 7 sinde; %4.7) yüksek bulunmuştur, ancak rekürrens olan vakaların tamamında kurtarım sağlanmıştır. İnvaziv implantları olan 7 hastanın konservatif tedavi sonrası izlemlerinde, 5 hastanın kalan overinde relaps olduğu görülmüştür. Yine aynı çalışmada hastalıksız sağkalım evre I hastalık için %99.6, evre II için %95.8, evre III için %89 olarak belirlenmiştir (29). Uzan ve ark. ileri evre BOT lü 41 hastanın konservatif tedavi sonrası klinik izlemlerini değerlendirmiştir. Hastaların 20 sine unilateral salfingo-ooferektomi, 18 ine unilateral kistektomi, 2 hastaya ise bilateral kistektomi yapılmıştır (bir hastanın cerrahisi bilinmiyor). Hastaların üçünde invaziv implantlar olduğu kaydedilmiştir. Hastalar ortalama 57 ay (4-235) takip edilmiş ve sonuç olarak rekürrens riskinin yüksek (%59) ancak sağkalımın mükemmel olduğu (5 yıllık sağkalım %100, 10 yıllık sağkalım %92) görülmüştür. Sadece bir hasta invaziv hastalığa progresyon nedeniyle ölmüştür. On dört hastada, 9 u spontan gebelik olmak üzere toplam 18 gebelik elde edilmiştir (30). Camatte ve ark. fertilite koruyucu cerrahi uygulanmış evre II ve III BOT lü 17 hastanın ortalama 60 aylık takibinde hastalarda %100 sağkalım olduğunu, sadece iki hastada rekürrens olduğunu bildirmiştir (31). Konservatif Tedavi Sonrası Fertilite Borderline ovaryan tümör tanısı almış ve konservatif cerrahi yapılmış 55 hastanın fertilite sonuçları ve gebelik sayılarının ortalama 61 aylık (22-120 ay) takibi sonucunun değerlendirildiği bir çalışmada, 11 hastanın seksüel olarak inaktif olduğu, fertilite isteği olan 44 hastanın 23 ünde (%52.3) spontan ve in vitro ferti-

116 FERTILITY-SPARING MANAGEMENT FOR BORDERLINE OVARIAN TUMORS lizasyon yoluyla gebelik elde edildiği bildirilmiştir. Çalışmaya dahil olan hasta grubundan 36 hastaya (%65.5) ooferektomi, 12 hastaya (%21.8) kistektomi, 5 hastaya (%9.1) unilateral ooferektomi ile kontralateral kistektomi ve iki hastaya (%3.6) bilateral kistektomi yapılmıştır. Gebelik elde etme başarısının hasta yaşının genç olması ile korele olduğu gösterilmiş olup, unilateral kistektomi yapılan grupta gebelik elde etme oranının diğer cerrahi yöntemlere oranla daha yüksek olduğu bulunmuştur. Klinik gebelik oranı %54.5 iken, hastaların %41.8 inde canlı doğum elde edilmiştir (32). Güncel bir meta-analizde ise, 39 çalışma analiz edilmiş, toplam 5105 BOT lü hastanın 2752 sinin konservatif cerrahi sonrası takip sonuçları değerlendirilmiştir. Konservatif cerrahi olan hastalardan 817 sine unilateral kistektomi, 89 una bilateral kistektomi, 1686 sına unilateral salfingo-ooferektomi ve 118 ine unilateral kistektomi ve kontralateral salfingo-ooferektomi uygulamıştır. Evre I hastalığı olan hastalar için kümülatif gebelik oranı %61.2 iken, ileri evre hastalık için %57.7 olarak bildirilmiştir (33). Sonuç Borderline ovaryan tümörlerde konservatif yaklaşım efektif ve güvenli görülmektedir. Erken evre hastalığa sahip olan ve fertilite isteği olan kadınlarda uygun ve tercih edilecek bir seçenektir. Hastalar konservatif yaklaşım sonrası yakın takip edildikleri sürece rekürrens erken tespit edilip tedavi edilebilir. Bu şekilde hastalık için sağkalım mükemmel olacaktır. İleri evre hastalıkta konservatif yaklaşımın sağkalımı büyük ölçüde etkilemediği görülmekle birlikte, bu konuda kesin sonuç vermek için literatürdeki çalışma ve hasta sayısı yeterli değildir. Kaynaklar 1. Taylor H.C. Malignant and semimalignant tumors of the ovary. Surg Gynecol Obstet. 1929;48:204 230. 2. Kottmeier HL., Kolstad P., McGarrity K.A. Annual report on results of treatment in gynaecologic cancer, vol. 17. Statements of results obtained in 1969 1972, inclusive. FIGO. Stockholm, Sweden, Editorialoffice, Radiumhemmet, 1973. 3. Serov S.F., Scully R.E. & Sobin L.H. International histologicalclassificationof tumors, no9. Histoloigcal typing ofovariantumours. Geneval: World Health Organization, 1973. 4. Skirnisdottir I., Garmo H., Wilander E., Holmberg L. Borderline ovarian tumors in Sweden 1960 2005: trends in incidence and age at diagnosis compared to ovarian cancer. Int. J. Cancer. 2008;123:1897 1901. 5. Tropé C., Davidson B, Paulsen T. et al. Diagnosis and treatment of borderline ovarian neoplasms the state of the art. Eur J GynaecolOncol 2009; 30: 471 482. 6. Prat J. Borderline tumors of the ovary. Attidella SIGO. Cic. Edit. Int. 1996;LXXII:403 409. 7. Ren J., Peng Z., Yang K. A clinicopathologic multivariate analysis affecting recurrence of borderline ovarian tumors. GynecolOncol. 2008;110:162 167. 8. Trillsch F., Mahner S., Ruetzel J. et al, Clinical management of borderline ovarian tumors. Expert Rev Anticancer Ther. 2010;10:1115 1124. 9. Bell D.A., Weinstock M.A., Scully R.E. Peritoneal implants of ovarian serous borderline tumors. Histologic features and prognosis. Cancer. 1988;62:2212 2222. 10. Tinelli R., Tinelli A., Tinelli F.G. et al, Conservative surgery for borderline ovarian tumors: a review. GynecolOncol. 2006;100:185 191.Landoni, F., Sartori, E., Maggino, T., Tisi, G., Vecchione, F. Terapia conservativa nei tumori dell ovaio. Oncologia. 1999;3:1 7. 11. Landoni F., Sartori E., Maggino T., Tisi G., Vecchione F. Terapia conservativa nei tumori dell ovaio. Oncologia. 1999;3:1 7. 12. Chang S.J., Ryu H.S., Chang K.H. et al, Prognostic significance of the micropapillary pattern in patients with serous borderline ovarian tumors. ActaObstetGynecol Scand. 2008;87:476 481. 13. Ayhan A., Guvendag Guven ES., Guven S., Kucukali T. Recurrence and prognostic factors in borderline ovarian tumors. Gynecol Oncol 2005;9883):439-45. 14. Kaern J., Tropé, C.G., Abeler V.M.,A retrospective study of 370 borderline tumors of the ovary treated at the Norwegian radium Hospital from 1970 to 1982. A review of clinicopathologic features and treatment modalities. 15. Kaern J., Tropé C.G., Kristensen G.B. et al, DNA ploidy; the most important prognostic factor in patients with borderline tumors of the ovary. Int J Gynecol Cancer. 1993;3:349 358. 16. Guvenal T., Dursun P., Hasdemir PS., et al, Effect of surgical staging on 539 patients with borderline ovarian tumors: a Turkish Gynecologic Oncology Group study. Gynecol. Oncol. 2013;131:546-550. 17. Paulsen T., Kaern, J., Kjaerheim, K. et al, Symptoms and referral of women with epithelial ovarian tumors. Int J Gynaecol Obstet. 2005;88:31 37. Paulsen, T., Kaern, J., Kjaerheim, K. et al, Symptoms and referral of women with epithelial ovarian tumors. Int J Gynaecol Obstet. 2005;88:31 37. 18. Paulsen T. Epithelial ovarian cancer. A clinical epidemiological approach on diagnosis and treatment. Dissertation, Faculty of Medicine, University of Oslo, 2007. 19. Hata K., Hata T., Manabe A., Kitao M. Ovarian tumors of low malignant potential: transvaginal Doppler ultrasound features. Gynecol. Oncol. 1992;45:259 264. 20. Ilvan S., Ramazaoglu R., Ulker Akyıldız E., Calay Z., Bese T., Oruc N. The accuracy of frozen section (intraoperative consultation) in the diagnosis of ovarian masses. Gynecol Oncol 2005;97 (2):395-9. 21. Gershenson DM. Clinical management potential tumours of low malignancy. Best Pract Res Clin Obstet Gynaecol Aug. 2002;16(4):513-27. 22. Daraï E., Fauvet R., Uzan C., Gouy S., Duvillard P., Morice P. Fertility and borderline ovarian tumor: a systematic review of conservative management, risk of recurrence and alternative options. Hum. Reprod. Update. 2013;19:151 166.

BORDERLİNE OVARYAN TÜMÖRLERDE FERTİLİTE KORUYUCU CERRAHİ 117 23. Palomba S., Zupi E., Russo T., Falbo A., Del Negro S., Manguso F., Marconi D., Tolino A., Zullo F. Comparison of two fertility-sparing approaches for bilateral borderline ovarian tumours: a randomized controlled study. Hum. Reprod. 2007;22:578 585. 24. Palomba S., Falbo A., Del Negro S., Rocca M., Russo T., Cariati F., Annunziata G., Tolino A., Tagliaferri P., Zullo F. Ultra-conservative fertility-sparing strategy for bilateral borderline ovarian tumours: an 11-year follow-up. Hum. Reprod. 2010;25:1966 1972. 25. Seracchioli R., Venturoli S., Colombo F., Covoni F., Missiroli S., Bagnoli A. Fertility andtumor recurrence rate after conservative laparoscopic management of young women with early-stage borderline ovarian tumors. Fertil. Steril. 2001;76:999 1004. 26. Lim-Tan S.K., Cajigas H.E., Scully R.E. Ovarian cystectomy for serous borderline tumors: a follow-up study of 35 cases. Obstet Gynecol. 1988;72:775 781. 27. Fauvet R., Boccara J., Dufournet C. et al, Laparoscopic management of borderline ovarian tumors: results of a French multicenter study. Ann Oncol. 2005;16:403 410. 28. Vandenput I., Amant F., Vergote I. Peritoneal recurrences might be less common in advanced stage serous borderline ovarian tumors that were treated by laparotomy. GynecolOncol. 2005;98:523. 29. Zanetta G., Rota S., Chiari S., Bonazzi C., Bratina G., Mangioni C. Behavior of borderline tumors with particular interest to persistence, recurrence, and progression to invasive carcinoma: a prospective study. J. Clin. Oncol. 2001;19:2658 2664. 30. Uzan C., Kane A., Rey A., Gouy S., Duvillard P., Morice P. Outcomes after conservativetreatment of advancedstage serous borderline tumors of the ovary. Ann. Oncol. 2010;21:55 60. 31. Camatte S., Morice P., Pautier P., Atallah D., Duvillard P., Castaigne D. Fertility results after conservative treatment of advanced stage serous borderline tumor of the ovary. BJOG. 2002;109:376 380. 32. Kanat-Pektas M., Ozat, M., Gungor T., Dikici T., Yilmaz B., Mollamahmutoglu L. Fertility outcome after conservative surgery for borderline ovarian tumors: a single center experience. Arch Gynecol Obstet 2011; 284: 1253-8. 33. Vasconcelos I., de Sousa Mendes M. Conservative surgery in ovarian borderline tumours: a meta-analysis with emphasis on recurrence risk. Eur. J. Cancer. 2015;51:620 631.