Elektrik İş Güvenliği ve Mevzuatı GİRİŞ 2017-2018 Güz Dönemi
1. İŞ GÜVENLİĞİ Dünyada ve ülkemizdeki sanayileşmeye ve teknolojik gelişmelere paralel olarak özellikle iş yerlerinde çalışan kişilerin güvenliği önemini arttırmıştır. İş yerlerinde bir takım tedbirler alınarak güvenlik arttırılmaktadır. Çalışanların iş kazalarına uğramalarını önlemek amacıyla, güvenli çalışma ortamını oluşturmak için alınması gereken önlemler dizisi İş Güvenliği olarak tanımlanmaktadır.
1.1. İŞ GÜVENLİĞİNİN AMACI Çalışanlara en yüksek sağlıklı ortam sunmak, Çalışma koşullarının olumsuz etkilerinden onları korumak, İş ve işçi arasında mümkün olan en iyi uyumu sağlamak, İşyerlerindeki riskleri tamamen ortadan kaldırmak ya da zararları en aza indirebilmek, Oluşabilecek maddi ve manevi zararları ortadan kaldırmak, Çalışma verimini artırmak.
1.2. İŞ GÜVENLİĞİNDE SORUMLULUK Temel olarak iş güvenliğinin sağlanması konusunda sorumluluğu bulunan unsurlar aşağıdaki gibi sıralanabilir. Devlet İşveren Çalışanlar
1.3. İŞ KAZASI Olayların planlandığı akışta yürümemesi, kişilerin yaralanmaları, sakat kalmaları ve/veya ölmelerine sebep olan olay Kaza olarak adlandırılmaktadır. İş Kazası, belirli koşullar altında meydana gelen ve çalışanı hemen veya sonradan, bedence ve/veya ruhça arızaya uğratan olaya denir.
1.3. İŞ KAZASI Bir kazanın iş kazası sınıfına girebilmesi için, Çalışanın iş yerinde bulunduğu sırada, İşveren tarafından yürütülmekte olan iş dolayısıyla, Çalışanın, işveren tarafından görev ile başka bir yere gönderilmesi yüzünden asıl işini yapmaksızın gecen zamanlarda, Çalışanın işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere toplu olarak götürülüp getirilmeleri sırasında, meydana gelmesi gerekmektedir.
1.3. İŞ KAZASI 100% 90% 80% 70% Önlenemez Kolaylıkla Önlenebilir Önlenebilir 98% 60% 50% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 2%
1.4. İŞ KAZALARININ NEDENLERİ
1.4. İŞ KAZALARININ NEDENLERİ İş kazalarının %79,5 i güvensiz hareketlerden, %19,5 i güvensiz şartlardan ve %1 i bilinmeyen koşullardan kaynaklanmaktadır.
1.4.1. GÜVENSİZ HAREKETLER İnsanın Doğal Yapısı Dalgınlık Acelecilik Hal ve Tavır Kurallara Uymama Şakalaşma Aşırı Hızlı Çalışma Dikkatsizlik İhmalkarlık Umursamazlık
1.4.1. GÜVENSİZ HAREKETLER Yapısal Uyumsuzluk Fiziksel Yetersizlik (Güç yetersizliği, görme eksikliği, hareket kısıtı vb.) Eğitim Noksanlığı Yetersiz Bilgi Yetersiz Tecrübe
1.4.2. GÜVENSİZ ŞARTLAR Ekipmanlar Bakımı Yapılmamış Ekipman Hasarlı Ekipman Ekipmanın Yanlış Kullanımı Yetersiz Koruyucu Ekipman Kullanımı Uygun Olmayan Ekipman ve Koruyucu Kullanımı Yetersiz Uyarı Sistemi İş Yeri Düzensizliği Kirli Çalışma Ortamı Düzensiz ve Dağınık Çalışma Ortamı
1.4.2. GÜVENSİZ ŞARTLAR Çevre Koşulları Gürültülü Çalışma Ortamı Yetersiz Aydınlatma Titreşimli Çalışma Ortamı Denetim Eksikliği
1.5. İŞ KAZALARININ ZARARLARI Doğrudan Zararlar Makine-teçhizat hasarı Tazminat ödemeleri İlk yardım masrafları Diğer tıbbi masraflar Dolaylı Zararlar Kaybolan iş gücü Üretim kayıpları Çalışanın işini ya da mesleğini kaybetmesi Çalışan/çalışanlar üzerinde oluşacak ruhsal etki Yeni iş gücü yetiştirme masrafı ve kayıp zaman
İş Kazası Sayısı 1.6. İŞ KAZASI İSTATİSTİKLERİ 300.000 250.000 200.000 150.000 100.000 50.000-2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 OCAK-NİSAN MAYIS-AĞUSTOS EYLÜL-ARALIK TOPLAM SGK verilerine göre 2007 2015 yılları arasında iş kazası sayıları
1.6. İŞ KAZASI İSTATİSTİKLERİ 2007 ile 2013 yılları arasında Elektrik sektöründeki kaza oranında değişiklik gözlenmemiştir. Eğitim durumuna göre 2013 yılında iş kazası geçirenlerin oranları incelendiğinde iş kazası dağılımları yanda gösterilmiştir.
1.6. İŞ KAZASI İSTATİSTİKLERİ Çalışma durumuna bağlı olarak oluşan problemlerin iş kazası ve mesleki hastalıklara bağlı dağılımları aşağıda gösterilmiştir.
1.6. İŞ KAZASI İSTATİSTİKLERİ İş göremezlik sürelerine (gün) göre iş kazası geçiren sigortalı sayıları - 2015 90.000 80.000 70.000 60.000 50.000 40.000 30.000 20.000 10.000 0 >20 20-29 30-39 40-49 50-59 60=< Erkek Kadın Toplam 160 140 120 100 80 60 40 20 0 Meslek hastalığına tutulan sigortalı sayısı - 2015 >20 20-29 30-39 40-49 50-59 60=< Erkek Kadın Toplam
1.7. İŞ KAZASI SIKLIK HIZI (Incidence rate of employment injuries) İki farklı şekilde elde edilir: 1. Yöntem: Bir takvim yılında çalışılan 1.000.000 iş saatine karşılık kaç kaza olduğu gösterir. 2. Yöntem: Tam gün çalışan her 100 kişi arasında kaç kaza olduğunu gösterir.
1.7. İŞ KAZASI SIKLIK HIZI İKSH : iş kazası sıklık hızı 1. Yöntem İKS : iş kazası sayısı PTEGS : her gün için 8 saatlik tam çalışma ile çarpılarak tüm sigortalıların bir yıl içinde toplam çalışma saati 2. Yöntem 1.000.000 : çalışılan bir milyon iş saatinde iş kazası sayısını bulmak için kullanılır.
1.7. İŞ KAZASI SIKLIK HIZI Günde 8 saat çalışılan bir işyerinde PTEGS sayısı 22.500 ve iş kazası sayısı 20 ise tam gün çalışan her 100 kişi için iş kazası sıklık hızı nedir? İKSH= 20 / (22.500 x 8 ) x 225000 =25
İKSH (1.000.000 çalışma saati için) 1.7. İŞ KAZASI SIKLIK HIZI 8,00 7,00 6,00 5,00 4,00 3,00 2,00 1,00 0,00 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 OCAK-NİSAN MAYIS-AĞUSTOS EYLÜL-ARALIK TOPLAM SGK verilerine göre 2007 2015 yılları arasında İKSH
1.8. İŞ KAZALARI AĞIRLIK HIZI İş kazası sıklık hızında olduğu gibi iş kazası ağırlık hızı da iki farklı baza göre hesaplanabilmektedir. 1. Yöntem: Bir takvim yılında çalışılan 1,000,000 saatte kaç iş gününün iş kazası nedeniyle kaybedildiğini gösterir. 2. Yöntem: Çalışılan her 100 saatte kaç saatin kaybedildiğini gösterir.
1.8. İŞ KAZALARI AĞIRLIK HIZI TKG : İş kazası sonucu toplam gün kaybı PTEGS : her gün için 8 saatlik tam çalışma ile çarpılarak tüm sigortalıların bir yıl içinde toplam çalışma saati 1. Yöntem İKAH = TKGx1.000.000 PTEGS x 8 2. Yöntem İKAH = TKGx100 PTEGS x 8
1.8. İŞ KAZALARI AĞIRLIK HIZI Günde 8 Saat çalışılan işyerinde PTEGS 1.200.000 olup, iş kazası sonucu toplam gün kaybı 48'dir.İş Kazası ağırlık hızı kaç olmalı? İKAH = TKGx1.000.000 PTEGS x 8 İKAH=48 x 1.000.000 / 1.200.000 x 8 =5
İKAH (1.000.000 çalışma saati için) 1.8. İŞ KAZALARI AĞIRLIK HIZI 800 700 600 500 400 300 200 100-2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 SGK verilerine göre 2007 2015 yılları arasında İKAH