Rettigheder for patienter i børne- og ungdomspsykiatrien og deres forældre, tyrkisk Bilgi Çocuk ve genç psikiyatrisinde hastaların ve ebeveynlerinin HAKLARI Psykiatri og Social psykinfomidt.dk
İÇINDEKILER 15 ile 17 yaş arası hastalar ve ebeveynleri için bilgi 04 İletişim 04 Ebeveynlerinizle çalışmak 04 Hastalığınız ve tedaviniz hakkında bilgi edinme hakkı 04 Gözlemci 05 Tedavi planı 05 Kendi kaderini tayin etme hakkı ve bilgilendirilmiş rıza 06 Hasta danışmanı 06 Gizlilik yükümlülüğü 07 Bilgi aktarma ve edinme 07 Belgelere erişim 08 Bilgi edinme hakkı 08 Elektronik hasta kayıtları (Hasta Kayıtlarım) 08 Tercüman 08 Nasıl şikayetçi olabilirsiniz? 09 Hasta Bürosu 09 Yolunda gitmeyen bir şey varsa 09 Hasta Tazminatı Birliği 10 Özgür hastane seçimi 10 Hızlı tanı hakkı 10 Genişletilmiş tedavi hakkı 10 Hastaneye gidiş ve dönüş 0 ve 14 yaş arası hastaların ebeveynleri için bilgi 10 İletişim 10 Sizinle çalışmak 11 Çocuğunuzun hastalığı ve tedavisi hakkında bilgi edinme hakkı 11 Gözlemci 11 Tedavi planı 11 Kendi kaderini tayin etme hakkı ve bilgilendirilmiş rıza 11 Gizlilik yükümlülüğü 11 Belgelere erişim 12 Bilgi edinme hakkı 12 Tercüman 12 Nasıl şikayetçi olabilirsiniz? 12 Hasta Bürosu 12 Yolunda gitmeyen bir şey varsa 13 Hasta Tazminatı Birliği 13 Özgür hastane seçimi 13 Hızlı tanı hakkı 13 Genişletilmiş tedavi hakkı 13 Hastaneye gidiş ve dönüş 14 Daha fazla bilgi 15 Kitaplar 15 Faydalı adresler 2
ÇOCUK VE GENÇ psikiyatri tedavisinden geçen hastalar ve ebeveynleri Bu broşürle, Region Midtjylland psikiyatri servisi sizi ve ebeveynlerinizi, tedavinizle ilgili hasta ve ebeveyn hakları konusunda bilgilendirmeyi amaçlamaktadır. Broşür 15 ile 17 yaş arasındaki hastaları ve ebeveynlerini hedefleyen bilgiler ile başlar. 0 ile 14 yaş arasındaki hastaların ebeveynlerini hedefleyen bilgiler ile devam eder. Bu broşürün tedaviyle ilgili hasta hakları konusunda oluşabilecek her tür sorunuza cevap olacak faydalı bilgiler sağlayacağını umarız. Broşür, daha ayrıntılı bilgileri nerede bulabileceğiniz konusunda da bilgi içerir. Sık sık değiştikleri için belirli kanunlara veya düzenlemelere atıfta bulunmamayı tercih ettik. Bunun yerine güncel kuralları içeren web sitelerine referans verdik. Broşür aynı zamanda tedavinin herhangi bir yönünü tatmin edici bulmadığınızda nasıl şikayetçi olabileceğinizi de anlatır. Çeşitli akıl hastalıkları için bilgiler, Psikiyatri web sitesinde bulunabilir: www.psykiatrien.rm.dk. Bu web sitesi, yetişkin hastalar için hazırlanmış materyallerin yanı sıra çocuk ve genç psikiyatri hastaları ve onların ebeveynleri ve akrabaları için hazırlanmış materyalleri de içerir. Çocuk ve genç psikiyatrisinde hastaların ve ebeveynlerinin hakları 3
15 ile 17 yaş arası hastalar ve ebeveynleri için bilgi İletişim Hasta olarak size, bağlı olduğunuz departmandan/bölümden bir irtibat görevlisi atanacaktır. Size bu görevlinin adının ve telefonunun yazılı olduğu bir iletişim kartı verilecektir. Bu kişi, tedavinizin devamlılığını ve tüm sorularınızın yanıtlarını almanızı sağlamak için size yardımcı olacaktır. Ebeveynleriniz de bu kişi hakkında haberdar edilecek ve istedikleri an fikrini almak ve yol göstermesini istemek için bu kişiyle konuşabilecektir. Ebeveynlerinizle çalışmak Region Midtjylland'daki psikiyatri servisi, tedavinizle ilgili olarak ebeveynleriniz ve akrabalarınız ile birlikte çalışmak ister. Birlikte çalışmamızı istemediğiniz belirli insanlar varsa, isteklerinizi dikkate alırız. Ancak velayetinize sahip olan kişi ile daima birlikte çalışmak zorundayız. Siz ve ebeveynleriniz ile olan ilişkinizdeki bazı önemli hususların gerektirdiği durumlarda, velayetinize sahip olan kişiyi konuya dahil etmekten kaçınabiliriz. Bu, örneğin, bilgi aktarımının aile içinde ciddi çatışmalara neden olması olasılığı olabilir. Personel, izniniz olmadan, akıl hastalığı ve tedavisiyle ilgili genel konular hakkında ebeveynlerinizi bilgilendirebilir ve aynı zamanda nereden yardım ve destek alabilecekleri konusunda da onlara bilgi verebilir. Hastalığınız ve tedaviniz hakkında bilgi edinme hakkı Sağlık durumunuz, hastalığınız ve tedavi seçenekleriniz hakkında bilgi edinme hakkına sahipsiniz. Aynı zamanda tedavinin riskleri ve olası yan etkileri ve tedavi olmak istemezseniz bunun sonuçları konusunda da bilgilendirilmelisiniz. Tedavinizin sonucu hakkında da bilgi edinme hakkınız vardır. Gözlemci Tedavi hakkındaki konsültasyonlar sırasında gözlemci olarak yanınızda bir akrabanızı veya başka birini bulundurma hakkına sahipsiniz. Ancak sağlık uzmanları, hasta olarak size verilmesi gereken önemden daha fazla ağırlık taşıyan, önemli kamusal veya kişisel çıkarlar söz konusu olduğunda, bu haktan vazgeçmeye karar verebilir. Bu tarz bir talebiniz reddedilirse sözlü olarak size nedeni bildirilecektir ve 4
eğer isterseniz, gerekçenin yazılı olarak verilmesini de isteyebilirsiniz. Örneğin tedavi hakkındaki bir konsültasyon sırasında bir gözlemcinin yanınızda bulunmasına izin verilmiyorsa Region Midtjylland'ın kanunlara uygunluğunu denetleyen Orta Danimarka Devlet İdaresi'ne bir talep gönderebilirsiniz, ancak doğrudan temyiz hakkınız bulunmaz. Tedavi planı Hastaneye yatırıldığınızda ilk 24 saat içinde bir ön tedavi planı başlatılacaktır. Ön tedavi planı, gözlemsel tanıları veya kısa tanısal değerlendirmeleri ve muayene ile tedaviyi içerir. Bir hafta içinde tedavi planı uygulamaya konulmalıdır. Tedavi planları aşağıdakiler ışığında yeniden gözden geçirilir (düzeltilir): Muayenelerde farklı (yeni) sonuçlar Hastanın durumunda önemli değişim (daha iyi/daha kötü hissetme) Genel tedavi stratejisinde değişiklikler (örn. yeni tedavi yöntemleri) Hasta tanısında/tanılarında değişiklikler (hastanın nesi olduğu) Tamamlanan tanı süreci (örn. muayeneden sonra tıbbi tedaviye başlamak gerektiğinde) Hastaneye yatırılmadan muayene edilip tedavi edildiyseniz ve ayakta tedavi edilen hasta olarak konsültasyonlara katılıyorsanız, sizin için tedavi planı en geç ikinci konsültasyona kadar hazırlanacaktır. Mümkün olduğunda personel, tedavi planınızla ilgili olarak sizinle çalışacaktır. İstemediğiniz durumlar haricinde size de tedavi planınızın bir kopyası verilecektir. Kendi kaderini tayin etme hakkı ve bilgilendirilmiş rıza Tedavi başlamadan önce bilgilendirilmiş rızanızı vermeniz gerekir. Tedavinizden sorumlu kişi, mesela pratisyen hekiminiz, hastalığınız ve tedaviniz hakkında size derinlemesine bilgi sağlamalıdır. Aynı zamanda size tedaviye başlamak istememeniz halinde bunun sonuçlarının ne olacağı konusunda da bilgi verilmelidir. Yani bilgilendirilmiş rıza ile kastedilen rızanızı vermeden önce bilgilendirilmeniz gerektiğidir. Tedavinizden sorumlu kişi, velayetinize sahip olan kişinin tedaviniz için bilgilendirilmiş rızayı verebilecek kişi olduğuna da karar verebilir. Bu, örneğin, tedavinizden sorumlu kişi tercihlerinizin sonuçlarını öngöremeyeceğiniz kanısına varırsa yapılabilir. Rıza, her an geri çekilebilir. Çocuk ve genç psikiyatrisinde hastaların ve ebeveynlerinin hakları 5
Sizin veya velayeti elinde bulunduran kişinin bilgilendirilmiş rıza verebilmesi için aşağıdaki bilgilerin sunulması gerekir: Sorununuz nedir Tedavi seçenekleri neler Muayene veya tedavi hangi komplikasyonlara ve yan etkilere neden olabilir Rahatsızlığı önleme ve bakım için hangi seçenekler mevcut Tedavinin reddedilmesinin olası sonuçları neler Tedavinin beklenen sonucu 15, 16 veya 17 yaşındaysanız, rızanızı kendiniz verebilirsiniz, ama ebeveynleriniz de sizinle aynı bilgileri alacak ve tedavi başlamadan önce sürece dahil olacaklardır. Ebeveynlerinizle aynı görüşü paylaşmadığınız durumlarda, karar sizindir. Bununla birlikte, bilgilendirilmiş rıza verme gerekliliği konusunda istisnalar vardır: Derhal tedavi gerektiren, yaşamsal tehlike arz eden bir durumdaysanız ve bilgilendirilmiş rızanızı veremiyorsanız, rıza alınmaksızın tedavi edilirsiniz. Belirli özel koşullarda Danimarka Psikiyatri Bakım Kanunu, bilgilendirilmiş rızanız olmaksızın bir psikiyatri koğuşunda özgürlüğünüzü kısıtlamaya ve tedaviye başlamaya izin verir. Kanun aynı zamanda başka güç kullanımlarına da izin verir. Zorla müdahale örnekleri zorla hastaneye yatırma, özgürlüğünden yoksun bırakma ve zorla tedavi etmedir. Zorla müdahale, rıza göstermediğiniz müdahaledir. Güç yalnızca rızanızı almak için mümkün olan her şey yapıldıktan sonra ve daima minimum güç kullanımı prensibi uyarınca uygulanabilir; yani personel tedavinize gereken özeni göstererek gerektiğinden fazla güç kullanmaz. Güç kullanımı konusunda katı koşullar vardır ve güçle kontrol edilen hastaların özel hakları bulunur örneğin, size bir hasta danışmanı atanacaktır. Hasta danışmanı Hasta danışmanı, güç uygulanmasının ardından mümkün olduğunca çabuk ve 24 saat geçmeden sizi ziyaret etmeli ve bunu, en azından haftalık ziyaretler izlemelidir. Hasta danışmanı; hastaneye yatırılışınız, psikiyatri koğuşunda kalışınız ve tedaviniz ve de her tür şikayetinize ilişkin her hususta size rehberlik etmeli ve fikir vermelidir. Gizlilik yükümlülüğü Personel gizlilik yükümlülüğüne tabidir. Kural olarak sağlığınız hakkındaki veya diğer kişisel bilgilerinizi sizin rızanız olmadan aktaramazlar. Gizlilik yükümlülüğü, ilgili yakınlara yönelik olarak da geçerlidir. 6
Bilgi aktarma ve edinme Kural olarak bilgi sadece sizin rızanız ile aktarılabilir. Tedavi amaçlı bilgi aktarımı için sözlü onay yeterlidir. Tedavi dışındaki amaçlar için bilgi verilmesi ile ilgili onay yazılı olarak verilmelidir ve yalnızca bir yıl için geçerlidir. Rıza, istenildiği zaman geri çekilebilir. Ön rızanızın gerekli olmadığı durumlar da vardır: 1. Tedavinize katılan veya tedavinizi devam ettiren personele bilgi aktarılması gereken durumlarda. 2. Hastanede tedavi için sizi sevk eden pratisyen hekiminize veya uzmanınıza taburcu mektubu hazırlanması gereken durumlarda. 3. Daha önce tedavinize katılan bir doktora bilgi aktarılması gereken durumlarda. 7. Denetim ve kontrol görevlerini üstlenmek üzere bir devlet kurumunun devreye alınması gereken durumlarda. Hasta olarak, aktif şekilde 1-4 maddelerinde aktarılan bilgilerin dışında kalabilirsiniz. Bilgi edinme: Sizin hakkınızda tedavinizle bağlantılı olarak bilgi edinilmesi gerekebilir. Kural olarak onayınız gerekir, ancak istisna oluşturabilecek durumlar da bulunmaktadır: 1. Tedaviyle bağlantılı elektronik sağlık bilgilerinin edinilmesi. 2. Sizinle veya başkalarıyla ilgili önemli konular dışında ortak konular nedeniyle gereken bilgilerin edinilmesi. Hasta olarak, aktif şekilde 1. maddede aktarılan bilgilerin dışında kalabilirsiniz. Çocuk ve genç psikiyatrisinde hastaların ve ebeveynlerinin hakları 4. Tedavinize katılan bir öğrenciye bilgi aktarılması gereken durumlarda. 5. Sizinle veya başkalarıyla ilgili ortak konular ve önemli düşünceler nedeniyle bilgi aktarılması gereken durumlarda. 6. Kanunların gerektirmesi durumunda. Hakkınızdaki sağlık bilgisinin yanlış yollarla aktarıldığına veya edinildiğine inanıyorsanız Ulusal Hasta Hakları ve Şikayetleri Ajansı'na şikayette bulunabilirsiniz. Belgelere erişim Hasta kayıtlarınızdaki belgelere erişme hakkına sahipsiniz. Bu da hasta kayıtlarınızı görme ve hatta bir kopyalarını edinme hakkına sahip olduğunuz anlamına gelir. Hasta kayıtlarınızı tutan sağlık hizmetleri çalışanından veya hastane yetkilisinden 7
belgelere erişim talep edebilirsiniz. Belgelere erişim talebinizin, talep alınmasını takip eden yedi iş günü içinde tamamen işleme alınması gerekir. Talebinizin tamamen veya kısmen reddedilmesi durumunda, nedenlerinin açıklanmasını ve nasıl şikayette bulunacağınıza dair yol gösterilmesini isteme hakkına sahipsiniz. Hasta kayıtları şu bilgileri içerir: Tanı Hastalığın gidişatı Muayene sonuçları Pratisyen hekim, kamu yetkilileri ve mümkünse en yakın akraba ile yazışmalar 1 Ocak 2010'dan önceki kayıt girişleri için, siz veya başkalarına ilişkin önemli konular bunu gerektirirse belgelere erişim hakkı sınırlandırılabilir. Bilgi edinme hakkı Ebeveyn olarak, velayetiniz yoksa çocuğunuzun durumu hakkında bilgi edinmeyi talep etme hakkınız vardır. Sözlü veya yazılı olarak bilgilendirilebilirsiniz, ama belgelere erişemezsiniz. Bilgi alma talebinizin reddedileceği durumlar da olabilir. Bu durumda Devlet İdaresi'ne şikayette bulunabilirsiniz. Elektronik hasta kayıtları (Hasta Kayıtlarım) Dijital imzanızı/nemid'nizi kullanarak, www.sundhed.dk sayfasında oturum açabilir ve Hasta Kayıtlarınızı bulabilirsiniz. Hasta Kayıtlarınız, tüm Danimarka devlet hastaneleri ve pratisyen hekimlerden derlenen sizinle ilgili ilaç bilgileri, laboratuvar test sonuçları gibi bilgilerden oluşan hasta kayıtlarıdır. Bilgilerinizi yazıldıktan 14 gün sonra okuyabilirsiniz. 14 günlük bu süre, doktorların muayene sonuçları ve tedavi hakkında sizi bilgilendirmesine izin vermek içindir. Sağlık uzmanlarına yönelik bir araç olması nedeniyle hasta kayıtlarınızı anlamakta zorlanabilirsiniz. İsterseniz, personel size içeriği açıklamada yardım edebilir. Henüz kayıtlarınızda yer alan bilgilerin tümüne, Hasta kayıtlarından ulaşamamaktasınız. Tercüman Tedavinizle bağlantılı size verilen bilgileri anlamanızı sağlamak için gerekirse bir tercüman kullanılabilir. Tercümana ihtiyaç olup olmadığına personel karar verecektir. Tercümanı personel sağlamalı ve tercümanın gerekli dil niteliklerine sahip olduğundan emin olmalıdır. Tercüman için bir ücret ödemeniz gerekmeyecektir. Nasıl şikayetçi olabilirsiniz? Memnun olmadığınız konular varsa ilk aşamada siz veya çocuğunuzun tedavi 8
gördüğü departmanın personeli veya müdürü ile temas kurabilir veya Region Midtjylland Psikiyatri ve Toplum Yönetimi ile iletişime geçebilirsiniz. Profesyonel tedavi veya hasta hakkının ihlali konusunda bir şikayette bulunmak isterseniz Ulusal Hasta Hakları ve Şikayetleri Ajansı'na şikayet başvurusunda bulunabilirsiniz. Psikiyatri Hastası Hukuk Kurulu psikiyatri koğuşuna yatırma sırasında yapılan zorla müdahaleler hakkındaki şikayetlerle ilgilenir. Zorla müdahale, rıza göstermediğiniz müdahaledir. Psikiyatri koğuşuna yatırılırken zor kullanımına maruz kaldıysanız, Psikiyatri Hastası Hukuk Kurulu'na şikayette bulunabilirsiniz. Şikayetin formatı konusunda özel gereklilikler yoktur. Şikayet, sözlü veya yazılı olarak yapılabilir. Şikayet, tedavi gördüğünüz tedavi birimine mümkünse hasta danışmanınız aracılığıyla teslim edilmelidir. Daha sonra birim şikayetinizi Psikiyatri Hastası Hukuk Kurulu'na aktarır. Şikayette bulunma konusunda Region Midtjylland Hasta Bürosu'ndan da yardım alabilirsiniz. Hasta Bürosu Hasta Bürosu'ndan sağlık hizmetlerinin bir hastası olarak haklarınız konusunda rehberlik ve danışmanlık hizmeti alabilirsiniz. Hasta Bürosu, aynı zamanda memnun olmadığınız hususlar varsa şikayette bulunmanıza da yardımcı olabilir. Hasta Bürosu, hasta olarak size verdiği özel rehberlik hizmetinde Bölge'den bağımsızdır. Hasta Bürosu'nun personeli gizlilik yükümlülüğüne tabidir ve rızanız olmaksızın hastane departmanları vb. ile iletişime geçmeyecektir. Yolunda gitmeyen bir şey varsa Muayene veya bakımınız ile ilgili hatalar yapıldıysa ya da önemli bir yaralanma riskiyle karşı karşıya kaldıysanız, bu kasıtsız zarardır. Karşılaştığınız olayları www.dpsd.dk web sitesini kullanarak yazabilirsiniz. Yaşadıklarınızı kasıtsız zarar veritabanına buradan girebilirsiniz. Raporunuz hastanede olayın gerçekleştiği departmana gönderilir. Departman, yeniden bu gibi bir şeyle karşılaşılmasını önlemek için yapabileceklerini araştırır. Lütfen departmanın size yanıt vermek zorunda olmadığını unutmayın. Kasıtsız zarara sağlık hizmetleri çalışanları, doktor yardımcıları vb. karıştıysa, onlar zaten bunu raporlamak zorundadır. Kasıtsız zarar raporlarının hasta güvenliğini artırmak için nasıl kullanıldığına dair daha fazla bilgiye Ulusal Hasta Hakları ve Şikayetleri Ajansı web sitesinden ulaşabilirsiniz. Hasta Tazminatı Birliği Tüm hastalar, kamu tazminat programı kapsamındadır. Program, tedavi sırasında yaralanırsanız sizi kapsamına alır. Çocuk ve genç psikiyatrisinde hastaların ve ebeveynlerinin hakları 9
Hasta Tazminatı Birliği'nin görevi, hastaların yasal olarak hakları olan tazminatı almasını sağlamaktır. Dava açmak için bir ücret talep edilmez. Özgür hastane seçimi Danimarka'da özgürce hastane seçme hakkınız vardır. Ancak, seçiminiz ilgili hastanenin kapasitesinden ötürü kısıtlanabilir. Özgür hastane seçme hakkınız hakkında herhangi bir sorunuz olması halinde lütfen Hasta Bürosu ile temasa geçin. Hızlı tanı hakkı Hasta olarak, teknik açıdan mümkün olması durumunda, iki ay içinde tanı alma hakkına sahipsiniz. İki ay içinde tanı almanız mümkün değilse, tarafınıza bir tanı planı verilmelidir. Plan, hastanenin daha sonraki tanı için gereken tahmini muayene tarih ve yeri ile ilgili bilgileri içermelidir. Genişletilmiş tedavi hakkı Danimarka Parlamentosu (Folketinget) tarafından insanların hızlı tanı ve bakım hakkına sahip olduğu bildirilmiştir. Bu genişletilmiş tedavi hakkı hakkında daha fazla bilgi için lütfen sundhed.dk sayfasını ziyaret edin veya Hasta Bürosu ile temasa geçin. Hastaneye gidiş-dönüş Genel olarak hastaneye gidiş-dönüşünüzü kendiniz ayarlamalısınız. Toplu taşıma araçlarına erişiminizin olmaması, otomatik olarak size ulaşım ve/veya ulaşım ödeneği hakkı tanımaz. Özel durumlarda ulaşım masraflarınız için yardım alabilir veya Region Midtjylland taksilerini veya sağlık durumunuz bunu gerektiriyorsa ambulansı ile ulaşımınızı sağlayabilirsiniz. Region Midtjylland tarafından yayınlanan Hastaneye Gidiş-Dönüş broşüründe ulaştırma ve taşıma ödenekleri konusunda daha fazla bilgi edinebilirsiniz. Broşürün bir kopyasını basılı olarak tedavi noktanızda veya çevrimiçi olarak www.psykiatrien.rm.dk adresinde bulabilirsiniz. 0 ve 14 yaş arası hastaların ebeveynleri için bilgi İletişim Çocuğunuza bağlantılı olduğu departmandan/bölümden bir irtibat görevlisi atanacaktır. Size bu görevlinin adının ve telefonunun yazılı olduğu bir iletişim kartı vereceğiz. Bu kişi, tedavinin devamlılığını ve sizin ve çocuğunuzun tüm sorularınızın yanıtlarını almanızı sağlamak için size yardımcı olacaktır. Sizinle çalışmak Henüz reşit olmamış hastaların ebeveynleri ile mümkün olduğu kadar 10
birlikte çalışmak isteriz. Ortak velayetiniz yoksa, başlangıç noktası olarak velayeti olan kişiyle birlikte çalışacağız. Rıza alındığı takdirde, velayeti olmayan diğer ebeveynle de çalışmaya başlayacağız. Çocuğunuzun hastalığı ve tedavisi hakkında bilgi edinme hakkı Çocuğunuzun velayeti sizdeyse çocuğunuzun sağlık durumu, hastalığı ve tedavi seçenekleri hakkında bilgi almaya hakkınız vardır. Aynı zamanda tedavinin riskleri ve olası yan etkileri ve çocuğunuzun tedavi olmasını istemezseniz bunun sonuçları konusunda da bilgilendirilmelisiniz. Ayrıca tedavinin sonucu hakkında da bilgi edinme hakkınız vardır. Gözlemci Çocuğunuzun, tedavi konsültasyonlarına yakınını veya başka birini getirme hakkı vardır. Ancak sağlık uzmanları, çocuğunuza verilmesi gereken önemden daha fazla ağırlık taşıyan önemli kamusal veya kişisel çıkarlar olduğunda bu haktan vazgeçmeye karar verebilir. Tedavi hakkındaki bir konsültasyon sırasında çocuğunuzun yanında bir gözlemcinin bulunmasına ilişkin talebiniz reddedildiyse Region Midtjylland'ın kanunlara uygunluğunu denetleyen Devlet İdaresi'ne bir talep gönderebilirsiniz, ama doğrudan temyize başvurma hakkına sahip değilsiniz. Tedavi planı Tedavi planları açısından gençler için uygulanan kuralların hepsi çocuklar için de geçerlidir. Bu nedenle lütfen sayfa 5'te, 15-17 yaş arası gençler için tedavi planları bölümüne bakın. Kendi kaderini tayin etme hakkı ve bilgilendirilmiş rıza 15 yaş altı çocuklar ve gençler için çocuk adına bilgilendirilmiş rızayı verecek kişi velayete sahip olan kişidir. Çocuk tedavi hakkındaki konsültasyonlara mümkün olduğunca çok katılmalıdır. Rızanızı almadan önce siz ebeveynlere bilgi sağlama gerekliliği aynen gençler için olduğu gibi çocuklar için de geçerlidir. Bilgilendirilmiş rıza hakkında daha fazla bilgi için lütfen sayfa 5'te, gençler için kendi kaderini tayin etme hakkı ve bilgilendirilmiş rıza bölümüne bakın. Gizlilik yükümlülüğü Personel gizlilik yükümlülüğüne tabidir. Kural olarak çocuğunuzun sağlığı hakkındaki veya diğer kişisel bilgilerini sizin rızanız olmadan aktaramazlar. Gizlilik yükümlülüğü, ilgili yakınlara yönelik olarak da geçerlidir. Çocuklar ve gençler için aynı kurallar geçerli olduğundan lütfen sayfa 6'daki bilgi aktarma ve edinme bölümüne bakın. Belgelere erişim Ebeveyn olarak, çocuğun velayeti sizdeyse çocuğunuzun hasta raporundaki belgelere erişim hakkınız vardır. Bu da hasta kayıtlarını görme ve hatta bir kopyalarını edinme hakkına sahip olduğunuz anlamına gelir. Çocuk ve genç psikiyatrisinde hastaların ve ebeveynlerinin hakları 11
1 Ocak 2010'dan önceki kayıt girişleri için hasta veya başkalarına ilişkin önemli konular bunu gerektirirse belgelere erişim hakkı sınırlandırılabilinir. Dijital imza gerektireceğinden 15 yaş altı çocukların hasta kayıtlarını sundhed. dk adresinden görüntülemek mümkün değildir. Sağlık uzmanlarına yönelik bir araç olması nedeniyle hasta kayıtlarını anlamakta zorlanabilirsiniz. İsterseniz, personel size içeriği açıklamada yardım edebilir. Hasta kayıtları şu bilgileri içerir: Tanı Hastalığın gidişatı Muayene sonuçları Pratisyen hekim, kamu yetkilileri ve mümkünse en yakın akraba ile yazışmalar Bilgi edinme hakkı Velayetiniz yoksa çocuğunuzun durumu hakkında bilgi edinmeyi talep etme hakkınız vardır. Sözlü veya yazılı olarak bilgilendirilebilirsiniz, ama belgelere erişemezsiniz. Bilgi alma talebinizin reddedileceği durumlar da olabilir. Bu durumda Devlet İdaresi'ne şikayette bulunabilirsiniz. Tercüman Tercüman sağlama konusunda bilgi edinmek için bu broşürde sayfa 8'e bakın. Nasıl şikayetçi olabilirsiniz? Çocuğunuzun tedavisi ile ilgili memnun olmadığınız konular varsa ilk aşamada departmanın personeli veya müdürü ile temas kurabilir veya Region Midtjylland Psikiyatri ve Toplum Yönetimi ile iletişime geçebilirsiniz. Nasıl şikayette bulunacağınız konusunda daha fazla bilgi için Sayfa 8'e bakın. Bu kural, çocuklar ve gençler için aynıdır. Şikayette bulunma konusunda Region Midtjylland Hasta Bürosu'ndan da her zaman yardım alabilirsiniz. Hasta Bürosu Hasta Bürosu'ndan sağlık hizmetlerinin bir hastası olarak haklarınız konusunda rehberlik ve danışmanlık hizmeti alabilirsiniz. Hasta Bürosu, aynı zamanda memnun olmadığınız hususlar varsa şikayette bulunmanıza da yardımcı olabilir. Hasta Bürosu, verdiği özel rehberlik hizmetinde Bölge'den bağımsızdır. Hasta Bürosu'nun personeli gizlilik yükümlülüğüne tabidir ve rızanız olmaksızın hastane departmanları vb. ile iletişime geçmeyecektir. Yolunda gitmeyen bir şey varsa Kasıtsız zararı Ulusal Hasta Hakları ve Şikayetleri Ajansı'na nasıl raporlayabileceğiniz konusunda daha fazla bilgi için bu broşürde sayfa 9'a bakın. 12
Hasta Tazminatı Birliği Tüm hastalar, kamu tazminat programı kapsamındadır. Çocuğunuz tedavi sırasında yaralanırsa program kapsamına alınır. Hasta Tazminatı Birliği'nin görevi, hastaların yasal olarak hakları olan tazminatı almasını sağlamaktır. Dava açmak için bir ücret talep edilmez. Özgür hastane seçimi Danimarka'da özgürce hastane seçme hakkınız vardır. Ancak, seçiminiz ilgili hastanenin kapasitesinden ötürü kısıtlanabilir. Özgür hastane seçme hakkınız hakkında herhangi bir sorunuz olması halinde lütfen Hasta Bürosu ile temasa geçin. Hızlı tanı hakkı 3 Temmuz 2014 tarihinde, Danimarka Parlamentosu (Folketinget) tarafından insanların hızlı tanı ve bakım hakkına sahip olduğu bildirilmiştir. Genişletilmiş tedavi hakkı Hastalar, genelde devlet hastanelerindeki bekleme süresi iki ayı geçerse özel bir hastanede tedavi olmayı seçebilir. Özel hastaneler ile Region Midtjylland arasında iki ay veya daha fazla bekleyecek hastaların tedavisine ilişkin olarak bir anlaşma vardır. Bölge'nin iki ay içinde tedavi sunup sunamayacağını hastaya bildirmek için sevkten sonra maksimum sekiz iş günü vardır. Sunamayacaksa hastalar anlaşma çerçevesinde bir özel hastane seçebilecekleri konusunda bilgilendirilmelidir. Bu genişletilmiş tedavi hakkı hakkında daha fazla bilgi için lütfen sundhed.dk sayfasını ziyaret edin veya Hasta Bürosu ile temasa geçin. Hastaneye gidiş-dönüş Genel olarak çocuğunuz ile hastaneye gidiş ve dönüşünüzü kendiniz ayarlamalısınız. Çocuk ve genç psikiyatrisinde hastaların ve ebeveynlerinin hakları Hasta olarak, teknik açıdan mümkün olması durumunda, çocuğunuz iki ay içinde tanı alma hakkına sahiptir. İki ay içinde tanı alması mümkün değilse, çocuğunuza bir tanı planı verilmelidir. Plan, hastanenin çocuğunuzun daha sonraki tanısı için gereken tahmini muayene tarih ve yeri ile ilgili bilgileri içermelidir. Region Midtjylland tarafından yayınlanan Hastaneye Gidiş-Dönüş broşüründe ulaştırma ve taşıma ödenekleri konusunda daha fazla bilgi edinebilirsiniz. Broşürün bir kopyasını basılı olarak çocuğunuzun tedavi noktasında veya çevrimiçi olarak www.psykiatrien.rm.dk adresinde bulabilirsiniz. 13
Daha fazla bilgi www.psykiatrien.rm.dk Bölge Psikiyatri web sitesi. Hasta/ hakları bağlantısını takip edin. www.sundhed.dk sundhed.dk, çevrimiçi kamu sağlık hizmetidir. Danimarka Bölgeleri, Sağlık Bakanlığı ve Yerel Danimarka Yönetimi tarafından hazırlanmıştır. www.rm.dk Orta Danimarka Bölgesi web sitesi. Web sitesindeki bilgiler, Region Midtjylland psikiyatri hizmetlerini ve Hasta Bürosu hakkında bilgiler de dahil olmak üzere hastalar için önemli bilgileri içerir. www.retsinformation.dk retsinformation.dk, devletin ortak yasal bilgi sistemine erişim sağlar. Web sitesinde bakanlıklar ve merkezî hükümet yetkilileri tarafından çıkarılmış tüm kanunları ve düzenlemeleri (idari emirleri, genelgeleri vb.) ve Danimarka Parlamentosu'ndan belgeleri arayabilirsiniz. www.sst.dk Danimarka Sağlık ve İlaç Yetkilileri web sitesi, gizlilik yükümlülüğü vb. hakkında bilgi sağlar. www.sum.dk Sağlık Bakanlığı web sitesi, hasta hakları vb. hakkında bilgi içerir. www.patientombuddet.dk Ulusal Hasta Hakları ve Şikayetleri Ajansı web sitesi, hasta şikayetleri, tazminat ve kasıtsız zarar hakkında bilgi sunar. www.patienterstatningen.dk Hasta Tazminatı Birliği web sitesi, hastalar için kamu tazminat programı hakkında bilgi içerir. www.statsforvaltningen.dk Devlet İdaresi web sitesi, Psikiyatri Hastası Hukuk Kurulu hakkında bilgi içerir. Müşteriler ve yakınlar hakkında çeşitli konularda başka bilgiler de bulabilirsiniz. 14
Kitaplar Ellen Margrethe Basse ve Knud Kristensen Håndbog for psykiatribrugere og pårørende, 2013. Kend dine rettigheder ( Psikiyatri servisi müşterileri ve yakınları için kılavuz, 2013. Haklarınızı bilin ) Bu kitap, kullanıcıların veya kullanıcı yakınlarının psikiyatri servisinin kullanımına ilişkin haklarını açıklar. Faydalı adresler Patientombuddet (Ulusal Hasta Hakları ve Şikayetleri Ajansı) Finsensvej 15 2000 Frederiksberg Tel: 7228 6600 (Telefon hatları her gün 10:00-14:00 arasında açıktır) E-posta: pob@patientombuddet.dk Patientkontoret (Hasta Bürosu) Region Midtjylland Skottenborg 26 8800 Viborg Tel: 7841 0444 Telefon hatları Pazartesi günleri 09:00-12:00 ve Salı-Perşembe 10:00-12:00 saatleri arasında açıktır E-posta: patientkontoret@rm.dk Det psykiatriske Patientklagenævn (Psikiyatri Hastası Hukuk Kurulu) Storetorv 10 6200 Aabenraa Tel: 7256 7000 E-posta: post@statsforvaltningen.dk Risskov Aarhus Üniversite Hastanesi'nin Çocuk ve Genç Psikiyatri Merkezi'nde sosyal hizmetler danışmanı olarak çalışan yazar Ole Juul Jensen'e teşekkür ederiz. Helle Bødker Madsen Sundhedsret, 2014 ( Sağlık Kanunu ) Bu kitap, sağlık hizmetleri yetkililerinin ve sağlık hizmetleri çalışanlarının görevleri hakkında temel kuralları ve hasta haklarını açıklar. Hasta Tazminatı Birliği Kopenhag Vesterbrogade 5, 3. sal 1450 Copenhagen K Tel: 3312 4343 E-posta: pebl@patienterstatningen.dk Odense Thomas B. Thriges Gade 26, 1. sal. 5000 Odense C Tel: 3312 4343 E-posta: pebl@patienterstatningen.dk Psykiatri og socialledelsen i Region Midtjylland (Region Midtjylland'de Psikiyatri ve Sosyal Yönetim) Psykiatri og Social, Region Midtjylland P.O. Box 36 Tingvej 15 2. tv. 8800 Viborg E-posta: psykiatrisocial@rm.dk 15 Çocuk ve genç psikiyatrisinde hastaların ve ebeveynlerinin hakları
Udgave 1.04 2015 Psykiatri og Social psykinfomidt.dk