2015/1.DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVLARI FİNANSAL TABLOLAR VE ANALİZİ 22 Mart 2015-Pazar 13:30-15:00 SORULAR SORU 1: Finansal tabloların düzenlenmesinde esas alınan genel kabul görmüş muhasebe kavramlarından İşletmenin Sürekliliği, Tutarlılık, İhtiyatlılık ve Önemlilik kavramlarını açıklayınız. (20 Puan) SORU 2: Finansal tabloların analizinde kullanılan teknikleri sadece sıralayınız.(10 Puan) SORU 3: Kar dağıtım tablosunun amacını ve düzenleme ilkelerini açıklayınız. (10 Puan) SORU 4: X Sanayi ve Ticaret A.Ş. nin 1 Ocak - 31 Aralık 2013 dönemine ait Gelir Tablosunun bazı kalemleri aşağıdaki gibidir: 2013 TL Net Satışlar 5.000.000 Satışların Maliyeti 3.100.000 Brüt Satış Karı 1.900.000 Faaliyet Karı 1.200.000 Dönem Karı (VÖK) 220.000 Dönem Net Karı 120.000 -Net satışlar, 2013 yılında, 2012 yılına göre % 90 artmıştır. X Sanayi ve Ticaret A.Ş. nin faaliyette bulunduğu sektöre ait standartlar şu şekildedir: Sektör Oranı X Şirketi Oranı a)cari Oran 2? b)likidite Oranı 1,2? c)nakit Oran 0,50? d)brüt Satış Karı Oranı 0,35? e)faaliyet Karı Oranı 0,25? f)net İşletme (Çalışma) Sermayesi?
X Sanayi ve Ticaret A.Ş. nin Ek te yer alan Bilançosundan ve yukarıda verilen bilgilerden yararlanarak şirketin 2013 yılına ilişkin oranlarını hesaplayınız. Bu oranlar yardımıyla, sektöre ait standartları da dikkate alarak şirketin likidite ve karlılık durumunu analiz ediniz ve ulaştığınız sonuçları yorumlayınız. (60 puan). 31 ARALIK AKTİF (VARLIKLAR) 2012 2013 I-DÖNEN VARLIKLAR 1.570.000 2.783.000 A.Hazır Değerler 110.000 80.000 B.Ticari Alacaklar 450.000 1.100.000 C.Diğer Alacaklar 600.000 1.250.000 D.Stoklar 400.000 350.000 E.Gel. Ayl. Ait Gid. Ve Gel. Tahak. 3.000 2.000 G.Diğer Dönen Varlıklar 7.000 1.000 II-DURAN VARLIKLAR 1.500.000 6.000.000. A.Ticari Alacaklar - - B.Diğer Alacaklar - 4.400.000 C.Mali Duran Varlıklar 900.000 850.000 D.Maddi Duran Varlıklar 599.000 700.000 E.Gel. Ayl. Ait Gid. Ve Gel. Tahak. - 48.500 E.Diğer Duran Varlıklar 1.000 1.500 AKTİF TOPLAM 3.070.000 8.783.000 PASİF (KAYNAKLAR) I.KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR 1.518.000 3.233.000 A.Mali Borçlar 1.200.000 2.750.000 B.Ticari Borçlar 206.000 320.000 C.Diğer Borçlar 2.000 11.000 D.Alınan Avanslar 35.000 8.000 E.Öden. Vergi ve Diğer Yükümlülükler 25.000 44.000 E.Borç ve Gider Karşılıkları 50.000 100.000 II-UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLAR 762.000 4.680.000 A.Mali Borçlar 580.000 4.358.000 B.Ticari Borçlar 2.000 2.000 C.Borç ve Gider Karşılıkları 180.000 320.000 III-ÖZKAYNAKLAR 790.000 870.000 A.Ödenmiş Sermaye 100.000 100.000 B.Sermaye Yedekleri 520.000 540.000 C.Kar Yedekleri 75.000 110.000 D.Dönem Net Karı 95.000 120.000 PASİF TOPLAMI 3.070.000 8.783.000
CEVAP 1: İşletmenin Sürekliliği: CEVAPLAR İşletmenin sürekliliği kavramı, işletme faaliyetlerinin bir süreye bağlı olmaksızın devam edeceğini ifade eder. Kavram, maliyet (tarihi maliyet) esasının temelini oluşturur. Finansal tabloların düzenlenmesinde, yönetim, işletme faaliyetlerinin ilanihaye devam edeceğini farzeder ve yakın gelecekle ilgili elde edilebilen veya öngörülebilen tüm bilgileri dikkate alır. Bu bilgiler en azından bilanço tarihini izleyen 12 aylık bir dönemi kapsamalıdır. İşletmenin sürekliliği hakkındaki belirsizliklerin veya özellik arzeden durumların finansal tabloların dipnotlarında açıklanması gerekir. Tutarlılık: Tutarlılık kavramı, muhasebe uygulamaları için seçilen muhasebe politikalarının, birbirini izleyen dönemlerde değiştirilmeden uygulanması gerektiğini ifade eder. İşletmelerin mali durumunun, faaliyet sonuçlarının ve bunlara ilişkin yorumların karşılaştırılabilir olması bu kavramın amacını oluşturur. İşletmeler, geçerli nedenlerin bulunduğu durumlarda muhasebe politikalarını değiştirebilirler. Bu değişikliklerin ve parasal etkilerinin finansal tablo dipnotlarında açıklanması zorunludur. İhtiyatlılık: Bu kavram, muhasebe olaylarında temkinli davranılması ve işletmenin karşılaşabileceği risklerin dikkate alınması gereğini ifade eder. Bu kavramın sonucu olarak işletmeler, muhtemel giderleri ve zararları için karşılık ayırırlar. Muhtemel gelir ve karları için ise gerçekleşme dönemlerine kadar herhangi bir muhasebe işlemi yapmazlar. Ancak bu kavram, gizli yedek veya gereğinden fazla karşılık ayırma girişimlerine dayanak teşkil etmemelidir. Önemlilik: Önemlilik kavramı, bir hesap kalemi veya mali bir olayın nisbi ağırlık ve değerinin, finansal tablolara dayanılarak yapılacak değerlemeleri veya alınacak kararları etkileyebilecek düzeyde olmasını ifade eder. CEVAP 2: a)karşılaştırmalı tablolar analizi (Yatay Analiz) b)yüzde yöntemi ile analiz (Dikey Analiz) c)eğilim yüzdeleri ile analiz (Trend Analizi) d)oran analizi (Rasyo Analizi). CEVAP 3: Kar dağıtım tablosu, işletmenin dönem karının dağıtım biçimini gösteren tablodur. Kar dağıtım tablosunun düzenlenme amacı, özellikle sermaye şirketlerinde dönem karından, ödenecek vergilerin, ayrılan yedeklerin ve ortaklara dağıtılacak kar paylarının açıkça gösterilmesi ve şirketlerin hisse başına kar ile hisse başına temettü tutarlarının hesaplanmasıdır. Tablonun düzenleme ilkeleri;
a)kâr dağıtım tablosu; dönem kârından yapılan dağıtımla yedeklerden yapılan dağıtımı, ayrı ayrı gösterecek biçimde düzenlenir. b) Kâr dağıtım tablosunda; ödenecek vergiler ve yasal yükümlülükler, ortaklara ödenecek 1. ve 2. temettüler, ayrılan 1. tertip ve 2. tertip yasal yedeklerle statü yedekleri, olağanüstü yedekler ve kârdan ayrılan özel fonlar açıkça gösterilir. c)dönem kârının dağıtımında; imtiyazlı payların bulunması halinde, imtiyazlı ve adi hisse senetlerine ödenen kâr payları, tabloda belirtilen bölümlerinde ayrı ayrı gösterilir. d) Katılma intifa senedi, kâra iştiraklı tahvil ile kâr ve zarar ortaklığı belgesi ihraç edilmesi nedeniyle, bu senet sahiplerine mevzuat hükümleri çerçevesinde ödenen paylar, kâr dağıtım tablosunda ayrıca gösterilir ve hisse başına karın hesaplanmasında sermayenin yapısı dikkate alınır. CEVAP 4 : a) Cari oran = Dönen Varlıklar / Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar = 2.783.000 / 3.233.000 = 0,86 b) Likidite Oranı = ( Dönen Varlıklar Stoklar ) / Kısa Vadeli YK = (2.783.000 350.000) /3233.000 = 0,75 c) Nakit Oran = (Dönen Varlıklar (Stoklar+Alacaklar)) / Kısa Vadeli YK =(2.783.000 (350.000 + 1.100.000 + 1.250.000)) /3.233.000 = 0,026 veya Nakit Oran = (Hazır Değer + Menkul Kıymetler) / Kısa Vadeli YK = (80.000+0) / 3233.000 = 0,025 d) Brüt Satış Karlılığı Oranı = Brüt satış Kârı / Net Satışlar = 1.900.000 / 5.000.000 = 0,38 e) Faaliyet Karlılığı Oranı = Faaliyet Kârı / Net Satışlar = 1.200.000 / 5.000.000 = 0,24 f) Net çalışma sermayesi = Dönen varlıklar Kısa Vadeli YK = 2783.000-3233.000 = - 450.000 Cari oran 2013 döneminde 0,86 olarak hesaplanmıştır. Cari oranın sektör standardından düşüklüğü, işletmenin sektördeki rakiplerine oranla borç ödeme gücünün daha zayıf olduğunu gösterir. Firmanın likidite oranı 0,75 dir. Sektör standardı 1,2 olduğuna göre, işletmenin rakiplerine nazaran daha kötü olduğu söylenebilir.
İşletmenin nakit oranı, her iki hesaplama yöntemine göre sırasıyla 0.026 ve 0.025 olup birbirine yakın ve sektör ortalamasından bir hayli düşüktür. Cari oran, likidite oranı ve nakit oran, şirketin kısa vadeli borçlarını ödemede sıkıntı yaşayabileceğini göstermektedir. İşletmenin brüt satış karlılığı 0.38 (yüzde 38) sektöre nazaran biraz yüksektir. Faaliyet karlılığı ise 0.24 (yüzde 24) olup sektör ortalamasına yakındır. Bu durum, işletmenin sektördeki rakiplerine oranla daha düşük düzeyde satış maliyetine ve daha yüksek faaliyet giderlerine katlandığına işaret eder. İşletmenin net çalışma sermayesi noksanı 450.000TL dir. Bu durum, işletmenin faaliyetlerini sürdürme ve kısa vadeli borçlarını ödeme hususlarında sorun yaşayacağını gösterir. Özet olarak, şirketin karlı, ancak likidite açısından sorunlu olduğu söylenebilir. Net Çalışma Sermayesi noksanı da bunu teyit etmektedir. Karlılığa rağmen likidite sorunu, vadeli satışlardan ve tahsil edilemeyen alacaklardan kaynaklanabilir. Bu durum ve süreklilik kazanan net çalışma sermayesi açığı, sonraki dönem karlılığını olumsuz etkileyecektir.