Sağ Posteroseptal Yerleşimli Manifest Aksesuar Yol Ablasyonu Sonrası Gelişen Sol Dal Bloğu Dr. Sedat KÖSE*, Dr. Nusret AÇIKGÖZ**, Dr. Hasan Kutsi KABUL* *GATA Tıp Fakültesi, Kardiyoloji Ana Bilim Dalı, Ankara, Türkiye **İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi, Kardiyoloji Ana Bilim Dalı, Malatya, Türkiye ÖZET 24 yaşında erkek hasta klinikte çarpıntı yakınması ve yüzey EKG de preeksitasyon patterni nedeniyle kateter ablasyon için laboratuvara alındı. Sağ posteroseptal manifest aksesuar bulunup ablate edildikten sonra programlı atriyal stimülasyon esnasında sol dal bloğu morfolojisi gözlendi. Tanınız nedir? ANAHTAR KELİMELER Sol dal bloğu, Mahaim aksesuar yolları A Case With Left Bundle Branch Block Following Ablation of Right Posteroseptal Accessory Pathway Ablation ABSTRACT Twenty four-year-old male was admitted with complaints of palpitation and preexcitation documented on surface ECG and taken to the laboratory for catheter ablation. After successful ablation of the right posteroseptal manifest accessory pathway, programmed atrial stimulation showed left bundle branch block morphology. What is your diagnosis? KEYWORDS Left bundle branch block, Mahaim fiber İLETİŞİM ADRESİ Dr. Sedat KÖSE GATA Kardiyoloji Anabilim Dalı, Ankara, Türkiye
146 Türk Aritmi, Pacemaker ve Elektrofizyoloji Dergisi Giriş 24 yaşında erkek hasta beş yıldır olan çarpıntı yakınması nedeniyle kliniğimize başvurdu. Öyküsünden çarpıntısının ayda 3-4 kez olduğu, bir saat kadar devam ettiği ve çarpıntı sırasında bir kez bayılması olduğu öğrenildi. Çarpıntı nedeniyle ilaç kullanmayan hastanın özgeçmiş ve soygeçmişinde özellik yoktu. Hastanın fizik muayenesi normaldi. Hastanın rutin biyokimyasal tetkiklerinde, tiroid panelinde ve ekokardiyografisinde herhangi bir anormallik saptanmadı. Sinüs ritmindeyken çekilen EKG sinde sağ posteroseptal yerleşim düşündüren manifest aksesuar yola ait özellikler mevcuttu (Şekil 1). Bu bulgularla hasta kateter ablasyon için laboratuara alındı. Sağ femoral venden triküspid anülüsüne ilerletilen kateterle sağ posteroseptal yerleşimli manifest aksesuar yol saptandı. Uygun indüksiyon ve haritalama yöntemleri uygulanarak bu aksesuar yol başarıyla ablate edildi (Şekil 2). Ablasyon sonrası beklenilerek işlemin başarısının test edilmesi amacıyla programlı atriyal ve ventriküler stimülasyon yapıldı. Atriyumdan yapılan pacing ile sol dal bloğu morfolojisinde bir ritim ortaya çıktı (Şekil 3). Ablasyon sonrası atrial pacing ile ortaya çıkan sol dal bloğu morfolojisindeki bu ritim için tanınız nedir? Tanınız Nedir? Klinikte manifest aksesuar yol ablasyonundan sonra ortaya sol dal bloğunun ayırıcı tanısında yeni bir manifest aksesuar yol veya aberran iletili supraventriküler atımlar düşünülmesi gereken durumlardır. Atriyal uyarı ile sol dal bloğu morfolojisindeki ritmin HV intervalinin negatif olduğunun ŞEKİL 1 Şekil 1. Sinüs ritminde yüzey EKG de sağ posteroseptal yerleşimli manifest aksesuar yol.
Sağ Posteroseptal Yerleşimli Manifest Aksesuar Yol Ablasyonu Sonrası Gelişen Sol Dal Bloğu 147 ŞEKİL 2 Ablasyon esnasında sağ posteroseptal yerleşimli manifest aksesuar yolun ortadan kaybolması. ŞEKİL 3 Ablasyon sonrası atriyal uyarı ile EKG de sol dal bloğu örneği.
148 Türk Aritmi, Pacemaker ve Elektrofizyoloji Dergisi izlenmesi üzerine aberran iletili supraventriküler atım olasılığı dışlanmış oldu. Sol dal bloğu morfolojisindeki bu ritim atriyal stimülasyon ile sadece anterograd olarak indüklendi. Ayrıca kısalan atriyal ekstrastimuluslar ile stimulusdelta intervallerinin giderek uzadığı gösterildi. Bu bulgular dekremental iletili Mahaim tipi atriyofasiküler aksesuar iletiyi düşündüren bulgulardı. Triküspid anulusunden yapılan haritalama ile Mahaim potansiyellerinin varlığı kaydedildi (Şekil 4). Bu bulgularla hastada Mahaim tipinde ikinci bir aksesuar yol bulunduğu sonucuna ulaşıldı. Triküspit anülüsde sağ lateral lokal bölgede Mahaim potansiyellerinin izlendiği bölgeye 90 saniye süreyle ısı kontrolünde 50 Watt 70ºC RF enerjisi uygulandı ve bu ikinci aksesuar yolun da iletiminin ortadan kalktığı gözlendi. İşlem sonrasında yüzey EKG tamamen normale döndü ve yapılan programlı atriyal ve ventriküler stimulasyon ile herhangi bir taşikardi indüklenmedi (Şekil 5). Tartışma İlk defa 1937 yılında Mahaim ve arkadaşları (1) tarafından tanımlanan bu hastalık antegrad dekremental ileti özelliği gösterir. Bu hastalarda görülen taşikardi antidromik atriyoventriküler reentrant taşikardidir. Taşikardinin anterograd kolunu atriyofasiküler aksesuar yol retrograd kolunu ise AV düğüm oluşturur. Tüm aksesuar yolların %3 ünden az kısmını teşkil ederler (2). İleti özelliklerinden dolayı kateter ablasyon uygulamaları diğer aksesuar yollara göre oldukça farklıdır. Ablasyon başarısını gösteren bir çok kriter olmakla birlikte triküspit anülüs- ŞEKİL 4 İntrakardiyak kayıtlardaki Mahaim potansiyelleri
Sağ Posteroseptal Yerleşimli Manifest Aksesuar Yol Ablasyonu Sonrası Gelişen Sol Dal Bloğu 149 ŞEKİL 5 Mahaim ablasyonu sonrası sinüs ritmindeki EKG te Mahaim potansiyellerinin olduğu yerin ablasyonu büyük olasılıkla aksesuar yol iletimini ortadan kaldırır (3). Bizim olgumuzda da Mahaim potansiyellerinin bulunduğu yere RF verilmesi ile aksesuar yol başarılı şekilde ortadan kaldırılmıştır. Literatürde de bizim olgumuzda olduğu gibi Mahaim ile birliktelik gösteren atriyoventriküler aksesuar yol varlığı bildirilmiştir (4-6). Bu birlikteliğin tüm Wolf-Parkinson-White sendromluların yaklaşık % 5 i olduğu literatürlerde bildirilmiştir (4). Sonuç olarak, kolay görünen sağ posteroseptal yerleşimli aksesuar yol ablasyonu şeklinde başlayan, ancak ablasyon sonrasında atriyal stimülasyon ile Mahaim yolunun ortaya çıkmasıyla ilginçleşen bu olguyu sizlerle paylaşmak istedik.
150 Türk Aritmi, Pacemaker ve Elektrofizyoloji Dergisi KAYNAKLAR 1. Mahaim I, Benatt A. Nouvelles recherches sur les connections superieures de la branche du faisceau de His- Tawara avec cloison interventricuilare. Cardiologia 1937; 1:61-76. 2. Murdock C, Leitch JW, Klein GJ, Guiraudon GM, Yee R, Teo WS. Epicardial mapping in patiens with nodoventricular accesory pathway. Am J Cardiol 1991;68:208-14. 3. McClelland JH, Wang X, Beckman KJ, et al. Radiofrequency catheter ablation of right atriofascicular (Mahaim) accessory pathways guided by accessory pathway activation potentials. Circulation 1994; 89:2655-2666. 4. Abbott JA, Scheinman MM, Morady F, et al. Coexistent Mahaim and Kent accessory connections: diagnostic and therapeutic implications. J Am Coll Cardiol 1987;10:364-372. 5. Hluchy J, Wieczorek M, Tekiyeh M, et al. Radiofrequency catheter ablation of a right atriofascicular (Mahaim) and two atrioventricular (Kent) accessory pathways in a single session. Clin Cardiol 1996;19:751-754. 6. Chen JY, Chang KC, Lin YC, Lee H, Hung JS, Chou HT. Radiofrequency ablation of a right atriofascicular Mahaim fiber and two contralateral left free-wall accessory pathways. Jpn Heart J 1999;40:481-487.