www.pwc.com/tr IX. Çözüm Ortaklığı Platformu Aile Şirketlerinde Kurumsallaşma ve Büyüme 7 Aralık 2010
Aile Şirketi nedir? ye göre Aile şirketleri : hisselerin ya da oy haklarının çoğunluğunun şirketi kuran ya da satın alan kişi ya da bir aile veya akrabalara ait olduğu, ailenin en az bir üyesi ya da temsilcisinin üst düzey yönetim kadrosunda ya da şirket yönetiminde günlük sorumluluklara sahip olduğu; Halka açık şirketlerde ise, şirketi kuran veya satın alan kişinin (ya da ailelerin) oy haklarının en az %25 ine sahip olması ve aileden en az bir kişinin şirket yönetim kurulunda görev aldığı şirketler olarak nitelenmektedir. Aile Şirketi Hizmetleri 2
Aile Şirketleri: Dünyadaki şirketlerin %75 e yakını aile şirketi Aile ya da aileler tarafından kontrol edilen kayıtlı şirketlerin oranı Avrupa Birliği nde %50, ABD de ise %95 in üzerinde Aile şirketleri AB üyesi ülkelerdeki GSMH nın %35-%65 ini, Kuzey Amerika da %40-%45 ini ve Asya da ise %80 den fazlasını üretmekte Ülkemizde sermaye piyasalarının sığlığı nedeniyle sadece orta ve küçük ölçekliler değil, büyük ölçekli şirketler de aile şirketi ve, Türkiye ekonomisinin %95 ini aile şirketleri oluşturmakta Aile Şirketi Hizmetleri 3
Aile Şirketleri Aile Şirketi Hizmetleri 4
Dünya da aile şirketleri Dünyanın en yaşlı şirketi???? 578 yılında kurulmuş!! Japonya da inşaat sektöründe faaliyet gösteren Kongo Gumi - Şu anda şirketin başkanı Kongo ailesinin 40. kuşağından - Japonya'da 16. yüzyıldan kalma ünlü Osaka Kalesi'nin inşasını gerçekleştiren şirket - Halen geleneksel Japon evlerini yapıyor. Dünyanın 10 en eski ve halen faal olan şirketleri: 1-Kongo Gumi 578 Japonya İnşaat 2-Hoshi 718 Japonya Han işletmeciliği 3-Chateau de Goulaine 1000 Fransa Şarap bağcılığı 4-Barone Ricasoli 1141 İtalya Zeytinyağı üretimi 5-Barovier&Toso 1295 İtalya Cam üretimi 6-Hotel Pilgrim Haus 1304 Almanya Han işletmeciliği 7-Richard de Bas 1326 Fransa Kâğıt üretimi 8-Torini Frenze 1369 İtalya Altın işlemeciliği 9-Antinori 1385 İtalya Şarap üretimi 10-Camuffo 1438 İtalya Gemi inşaası - ABD'de faaliyet gösteren ilk aile şirketi: 1623 yılında İstanbul'da kurulan Zilciyan adlı şirkettir. -14 kuşak önce çok kaliteli ve dayanaklı ziller yapmaya yarayan bir alaşım keşfeden Avedis kurmuş. Bu başarısından dolayı Avedis'e Zilciyan adı verilmiş. Aile Şirketi Hizmetleri 5
Türkiye de aile şirketleri Türk ekonomisinin en eski şirketi 1777 yılında kurulan Hacı Bekir Lokum ve Akide Şekerleri. 1900 yılından önce kurulan ve halen faaliyetlerini sürdüren 18 şirket var. ŞİRKET KURUCU KURULUŞ Hacı Bekir Lokumları Hacı Bekir 1777 İskender Mehmetoğlu İskender Efendi 1860 Ziraat Bankası Mithat Paşa 1863 Hafız Mustafa İsmail Hakkızade 1864 Vefa Bozacısı Hacı Sadık 1870 Karaköy Güllüoğlu Hacı Mehmet Güllü 1871 Kuru Kahveci Mehmet Efendi Mehmet Efendi 1871 Sabuncakis İstiraki Sabuncakis 1874 Erden Gıda Sanayi Mahir ve Kamil Kardeşler 1878 Komili Komili Hasan 1878 Çögenler Helvacılık Rasif Efendi 1883 Cemilzade Şekerci Udi Cemil Bey 1883 Hacı Abdullah Abdullah Efendi 1888 Hacı Şakir Hacı Ali 1889 Teksima Tekstil H. Mehmet Botsalı 1893 Tuzcuoğlu Nakliyat Fehmi, Mustafa Tuzcuoğlu 1893 Konyalı Lokantası Ahmet Doyuran 1897 Alevli A.Ş. Yuda Levi 1898 Arkas Holding Gabriel Arcas 1902 Bebek Badem Ezmecisi Mehmet Halil Bey 1904 Aile Şirketi Hizmetleri 6
Aile şirketlerinin başlangıcı: Kurucu ve birkaç çalışan Kişisel hedefler Kurucu Vizyon Değerler Çalışanlar Aile Şirketi Hizmetleri 7
Büyük bir aile şirketi Kişisel hedefler Vizyon Ortaklar Başlangıç Tek kişi İş her şeyden önce gelir Halef mi? Etik Değerler Aile Şirketi Hizmetleri Aile şirketi Karmaşık yapı Aile vs iş Kim halef olacak/ neden? Vizyon Yönetim Yönetim planları Etik İş hedefleri Aile Aile planları Aile anayasası Aile 8
Aile Şirketi Modeli Karmaşık olanı basitleştirerek işe başlamak en iyi çözümdür Aile Konseyi Aile Kuralları/Anayasası Veraset Planı Devamlılık Planı Aile Hissedarlar Yönetim Kurulu Danışma Komitesi Stratejik Planlama İşletme Aile Şirketi Hizmetleri İş/Yönetim geliştirme ekibi İş/Yönetim geliştirme planı 9
Türkiye Aile Şirketi Hizmetleri: Düşünce Liderlikleri/ Yayınlar/ Araçlar Anketler: Aile Şirketleri Anketi İç denetim ve iç kontrol verimlilik anketi CEO ve CFO Anketleri Yayınlar: Aile Şirketlerinde Fark Yaratmak Kobi ler için UFRS Araçlar: Aile Şirketleri Sağlık Kontrolü Aile Şirketi Hizmetleri web sayfası Aile Şirketi Hizmetleri Aile Şirketleri Sağlık Kontrolü 10
Aile Şirketi Hizmetleri 11
Aile Şirketi Hizmetleri web sayfası: www.pwc.com/tr/pcs Aile Şirketi Hizmetleri 12
Sağlık Kontrolü
Sorularınız? İletişim bilgilerimiz: Adnan Nas Aile Şirketi Hizmetleri Ülke Lideri, Kıdemli Ortak Tel: 0 212 326 6088 e-posta: adnan.nas@tr.pwc.com Mehmet Karakurt Aile Şirketi Hizmetleri Denetim Lideri, Direktör Tel: 0 232 497 7002 e-posta: mehmet.karakurt@tr.pwc.com [2010] Türkiye. Tüm hakları saklıdır. Bu belgede ibaresi, her bir üye şirketinin ayrı birer tüzel kişilik olduğu PricewaterhouseCoopers International Limited in bir üye şirketi olan Türkiye yi ifade etmektedir. Türkiye, Başaran Nas Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik A.Ş., Başaran Nas Yeminli Mali Müşavirlik A.Ş. ve PricewaterhouseCoopers Danışmanlık Hizmetleri Ltd. Şti. ticari unvanları ile Türkiye'de kurulmuş tüzel kişiliklerden oluşan Türkiye organizasyonunu ifade ve temsil etmektedir.