YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ MAKİNE FAKÜLTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ OTOMOTİV ANA BİLİM DALI İKİ VE ÜÇ TEKERLEKLİ ARAÇLARIN TİP ONAYI TEKNİK SERVİSİ KALİTE EL KİTABI 30-000-E-01 12.12.2012 Revizyon No: 00
Sayfa 2/18 İçindekiler 0.Giriş... 6 1.Kapsam... 7 2.Yönetim Sorumluluğu... 8 2.1.Üst Yönetim... 8 2.2.YTÜ Otomotiv Anabilim Dalı... 8 3.YTÜ Otomotiv Anabilim Dalı Genel Yapısı... 9 4.Dokümantasyon Şartları...10 4.1.Dokümanların Kontrolü...10 4.2. Kayıtların Kontrolü...10 4.3.Taleplerin, Tekliflerin ve Sözleşmelerin Gözden Geçirilmesi...11 4.4.Deneylerin ve Kalibrasyonların Taşerona Verilmesi...11 4.5.Hizmet ve Malzemelerin Satın Alınması...11 5.Teknik Şartlar...12 5.1.Genel...12 5.2.Personel...12 5.3.Yerleşim ve Çevre Şartları...12 5.4.Deney ve Kalibrasyon Metotları Ve Metodun Geçerli Kılınması...12 5.4.2.Laboratuvarda Geliştirilen Metotlar...12 5.4.4.Standart Olmayan Metotlar...12 5.4.5.Metotların Geçerli Kılınması...13 5.4.6.Ölçme Belirsizliğinin Tayini...13 5.4.7.Verilerin Kontrolü...13 5.5.Cihazlar...13 (Form No : 70-000-F-01;:01.03.2012; Revizyon:00)
Sayfa 3/18 5.6.Ölçümlerin İzlenebilirliği...14 5.6.1.Genel...14 5.6.2.Özel Şartlar...14 5.6.3.Referans Standartlar ve Referans Malzemeler...14 5.7.Numune Alma...14 5.8.Deney Numunelerinin Taşınması ve Nakli...14 5.9.Deney Ve Kalibrasyon Sonuçlarının Kalitesinin Güvencesi...14 5.10.Sonuçların Rapor Haline Getirilmesi...14 5.10.2.Deney Raporları ve Kalibrasyon Sertifikaları...15 5.10.3.Deney Raporları...15 5.10.4.Kalibrasyon Sertifikaları...16 5.10.5.Görüşler Ve Yorumlar...16 5.10.6.Taşeronlardan Elde Edilen Deney Ve Kalibrasyon Sonuçları...16 5.10.7.Sonuçların Elektronik Olarak İletilmesi...16 5.10.8.Rapor Veya Sertifikaların Formatı...16 5.10.9.Deney Raporlarında Ve Kalibrasyonda Yapılan Değişiklikler...16 6.Ölçme, Analiz ve İyileştirme...17 6.1.Memnuniyet ve Şikâyetlerin Değerlendirilmesi...17 6.2.Uygunsuzlukların Kontrolü...17 6.3.Veri Analizi...17 6.4.İyileştirme...17 6.4.1.Sürekli İyileştirme...17 6.4.2. Düzeltici Faaliyet...17 6.4.3. Önleyici Faaliyet...18 (Form No : 70-000-F-01;:01.03.2012; Revizyon:00)
Sayfa 4/18 6.5.İç Denetim...18 6.6.KYS Süreçlerinin İzlenmesi ve Ölçülmesi...18 (Form No : 70-000-F-01;:01.03.2012; Revizyon:00)
Sayfa 5/18 Revizyon Takip Tablosu REVİZYON NO TARİH AÇIKLAMA 00 12.12.2012 İlk yayın (Form No : 70-000-F-01;:01.03.2012; Revizyon:00)
Sayfa 6/18 0.Giriş Yıldız Teknik Üniversitesi Makine Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü Otomotiv Anabilim Dalı (ileriki bölümlerde YTÜ Otomotiv ABD olarak anılacaktır) tarafından yayınlanan bu el kitabı ilgili kişi ve kuruluşlara dağıtımı yapılmış ve sürekliliği garanti altına alınmıştır. Amacı, YTÜ Otomotiv ABD nin Yıldız Teknik Üniversitesi Kalite Yönetim Sistemi nin ilgili dokümanları çerçevesinde test ve raporlama faaliyetlerini yürütmektir. Yıldız Teknik Üniversitesi 1911 yılında kurulmuş ve bünyesinde Makine; Elektrik-Elektronik, İnşaat, Kimya- Metalürji, Gemi İnşaatı ve Denizcilik, Mimarlık, İktisadi ve İdari Bilimler ve Sanat Tasarım ve Fen Edebiyat Fakültelerini ve Meslek Yüksek Okulu (MYO), Milli, Saraylar MYO ve Yabancı Diller MYO, Fen Bilimleri Enstitüsü, Sosyal Bilimler Enstitüsü bulunan 100 yılı aşkın geçmişe sahip olan bir devlet üniversitesidir. Yıldız Teknik Üniversitesi olarak, bilimsel bir yaklaşım ve huzur ortamı içerisinde katma değer sağlayan projeler üretmek, bilimsel, sosyal ve kültürel alanlarda uluslararası üniversitelerle rekabet edebilecek çağdaş bir dünya üniversitesi oluşturmayı amaçlamaktayız. Bu noktadan hareketle, eğitim ve araştırmada nitelik ve nicelik olarak dünya standartlarını yakalamayı hedefleyen Üniversitemiz, nitelikli insan gücü yetiştiren ve bulunduğu ülkeye ve topluma her anlamda katkı sağlayan modern bir üniversite olma yolunda ilerlemektedir. Bu yolculuğumuzda başarıya ulaşabilmek için; Bilimi referans alan, Yaşam boyu eğitim ve yenilikçi odaklı AR-GE anlayışıyla rekabet gücü olan, Ulusal ve evrensel değerlere sahip öğrenciler yetiştiren, Çalışma ortamı ve koşullarıyla personelini mutlu eden, Ürün ve süreçlerini sürekli iyileştiren, İlgili standartlar ve mevzuatı uygulayan, Toplum ihtiyaçlarını ve beklentilerini karşılayarak toplumsal gelişime katkıda bulunan, bir kalite yönetim sistemini oluşturmak, uygulamak ve sürekliliğini sağlamak temel kalite politikamızdır. Üniversitemizin Misyonu; Evrensel değerlerle donanmış, kendisini sürekli yenileyen, yaşam boyu öğrenmeyi hedef edinmiş, analiz ve sentez yapabilen, yaratıcı, girişimci, sorgulayıcı, etik değerleri özümsemiş, takım çalışmasına yatkın bireyler yetiştiren; ulusal ve uluslararası işbirliği ve dayanışma anlayışıyla toplumun kalkınmasına ve yaşam (Form No : 70-000-F-01;:01.03.2012; Revizyon:00)
Sayfa 7/18 kalitesinin yükseltilmesine yönelik eğitim, bilimsel araştırma, teknoloji geliştirme ve sanat çalışmalarına öncülük eden bir üniversite oluşumu gerçekleştirmektir. Üniversitemizin Vizyonu; Eğitim, araştırma ve kültür ortamı ile tercih edilen bir dünya üniversitesi olmak. YTÜ Otomotiv Anabilim Dalı Uzmanları; İki ve üç tekerlekli araçların tip onay Teknik Servisi olan YTÜ Otomotiv Uzmanları, 2 profesör, 1 doçent, 4 Yardımcı Doçent ve 4 araştırma görevlisinden oluşmaktadır. YTÜ Otomotiv Anabilim Dalı bir kamu birimi olarak, elemanların kontrol, test, denetim ve eğitim görevlerini eksiksiz ve tarafsız olarak ve herhangi bir çıkar gözetmeden yerine getirmeleri için gereken mali olanaklar kendilerine sağlamaktadır. YTÜ Otomotiv Anabilim Dalı Etkinlik Alanları; - Eğitim, öğretim (Lisans, Yüksek Lisans ve Doktora) - Makine ve Otomotiv Teknolojileri YTÜ Otomotiv Anabilim Dalı Faaliyet Alanları; - Eğitim, öğretim (Lisans, Yüksek Lisans ve Doktora) - İki veya üç tekerlekli motorlu araçların tip onay yönetmeliği doğrultusunda testler gerçekleştirmek - Test metodolojisi belirlenmiş olan motor performans ve emisyon testleri - Test metodolojisi belirlenmiş olan taşıt testleri ve ölçümler. - Yağ, yakıt ve ömür testleri vb. 1.Kapsam Bu el kitabı, otomotiv faaliyetleri kapsamında test ve tip onay hizmetleri veren YTÜ Otomotiv ABD nin, yeterli ve güvenilir olarak tanınması için yerine getirmesi gereken genel şartları kapsar. YTÜ Otomotiv ABD tarafından verilen test raporu ve tip onayı belgeleri yürürlükteki direktif ve regülasyonlar kapsamında hazırlanır. Bu kapsamda üreticinin komponent, sistem ve aracı test edilir, test raporu ve/veya tip onayı hazırlanır ve gerekirse imalat yeri denetlenir. (Form No : 70-000-F-01;:01.03.2012; Revizyon:00)
Sayfa 8/18 2.Yönetim Sorumluluğu 2.1.Üst Yönetim YTÜ kalite yönetim sistemi, uluslararası ISO 9000-Kalite Yönetim Sistemleri Standartlar grubunun ortaya koyduğu felsefe benimsenerek, TS EN ISO 9001 standardının şartlarıyla bağlantılı ve uyumlu biçimde oluşturulmuş ve dokümante edilmiştir. Oluşturulan sistemin etkin bir şekilde yürütülmesi, sürekliliğinin sağlanması ve sürekli iyileştirilmesi için gerekli düzenlemeler gerçekleştirilmiştir. YTÜ Rektörlüğü, üniversitenin üst yönetimi olarak, kalite yönetim sisteminin geliştirilmesi, uygulanması ve etkinliğinin sürekli olarak arttırılmasını sağlamak için gereken tüm faaliyetlerin etkili bir şekilde yürütüleceğini taahhüt etmektedir. Bu taahhüdün somut kanıtı ve bir gereği olarak; a) Tüm üniversitede, öğrenci ve diğer paydaşların memnuniyetinin sağlanması ve yasal mevzuat gereklerinin karşılanması konusunda farkındalığın ve bilinç düzeyinin arttırılması için faaliyetler yürütür, b) Misyon, Vizyon, Kalite Politikası ve Stratejik Planı oluşturur, yönetimini sağlar, c) Oluşturulan KYS nin etkinliğini gözden geçirmek ve iyileştirme fırsatlarını tespit etmek için düzenli olarak yönetim gözden geçirme faaliyetlerini yürütür, d) KYS nin etkinliğinin sağlanması için gerekli kaynak ihtiyaçlarının belirlenmesini ve teminini sağlar. 2.2.YTÜ Otomotiv Anabilim Dalı Laboratuvar tüzel kişilik olan YTÜ Otomotiv Anabilim Dalıdır. YTÜ Otomotiv Anabilim Dalı YTÜ Makine Fakültesine bağlı ve KBA'nın denetiminde faaliyetlerini sürdürmektedir. YTÜ Otomotiv Anabilim Dalı yönetim sistemi; sabit tesislerinde, sabit tesislerinin dışında veya bağlantılı olan geçici veya gezici tesislerinde yapılan tüm çalışmaları kapsar. YTÜ Otomotiv Anabilim Dalı organizasyon şeması ayrı bir doküman olarak yayınlanmıştır. Departman personelinin yetki ve sorumlulukları görev tanımlarında belirtilmiştir. İlgili şema 30-000-D-03 Otomotiv Anabilim Dalı Organizasyon Şeması dokümanında bulunmaktadır. (Form No : 70-000-F-01;:01.03.2012; Revizyon:00)
Sayfa 9/18 3.YTÜ Otomotiv Anabilim Dalı Genel Yapısı Laboratuvar; a.ytü Otomotiv Anabilim Dalı Akademik ve teknik personeli diğer sorumluluklarına bakmaksızın, yönetim sisteminin uygulanması, sürdürülmesi ve iyileştirilmesi de dahil görevlerini yerine getirmek ve yönetim sisteminden veya deney prosedürlerinden sapmaların önlemek ve/veya en aza indirilmesi için gerekli işlemleri başlatmak üzere gerekli olan yetki ve kaynaklara sahiptir. b.ytü Otomotiv Anabilim Dalı yönetimi ve personeli yapılan işin kalitesini olumsuz yönde etkileyebilecek her türlü ticari, mali ve diğer iç ve dış baskılardan ve etkilerden uzak tutulmasını sağlayan düzenlemelere sahiptir. Bu durum anabilim dalı yönetimimiz tarafından imzalanmış ve 30-000-D-04 Tip Onayı İle İlgili Gizlilik ve Tarafsızlık Beyannamesi ile taahhüt edilmiştir. c.ytü Otomotiv Anabilim Dalı müşterilerine ait gizli bilgilerin ve tescilli hakların korunmasını sağlar, sonuçları elektronik olarak muhafaza eder. Müşteriye ait her türlü bilgi ve doküman sadece müşteri veya müşterinin yetkili temsilcisi ile paylaşılır. Bu durum imzalanmış olan Gizlilik Sözleşmesi" ile teminat altına alınmıştır. d.ytü Otomotiv Anabilim Dalı yeterlilik, tarafsızlık, karar verme veya çalışmasıyla ilgili dürüstlüğüne olan güveni azaltacak herhangi bir faaliyette bulunmayı önleyecek politika ve prosedürlere sahiptir. e.teknik Servis olarak YTÜ Otomotiv Anabilim Dalı yönetim yapısı 30-000-D-03 Otomotiv Anabilim Dalı Organizasyon Şemasında belirtilmiştir. f.ytü Otomotiv Anabilim Dalı deney kalitesine doğrudan etkisi olan, yönetme, uygulama veya doğrulama görevini yerine getiren bütün personelin sorumluluklarını, yetkilerini ve birbirleri ile olan ilişkileri 30-000-D- 05 Otomotiv A.B.D. Görev Tanımlarında belirtmiştir. g.ytü Otomotiv Anabilim Dalı bütün deney elemanlarını, metotları ve prosedürleri bilen, deney sonuçlarını değerlendirebilen uzmanlar tarafından uygun şekilde yönlendirilmelerini 30-000-D-06 Test ve Tip Onay Yöntemi ile sağlar. h.ytü Otomotiv Anabilim Dalı laboratuvar işlemlerinde gerekli kaliteyi sağlamak için ihtiyaç duyulan kaynakların temininden ve teknik işlemlerden genel olarak sorumlu bir teknik yönetime sahiptir. i.ytü Otomotiv Anabilim Dalı diğer görev ve sorumluluklarından bağımsız olarak, kalite ile yönetim sisteminin uygulanmasını ve daima takip edilmesini sağlamak için YTÜ Rektörlüğü bünyesinde kurulu olan YTÜ Kalite birimi ile eş güdüm içerisinde çalışır. j.ytü Otomotiv Anabilim Dalı personelin yapılan faaliyetlerin önemi ve bunların yönetim sisteminin hedeflerinin gerçekleştirilmesine nasıl katkıda bulunacağının bilincinde olmasını sağlar. (Form No : 70-000-F-01;:01.03.2012; Revizyon:00)
Sayfa 10/18 YTÜ Otomotiv Anabilim Dalı iletişim metotlarının ve araçlarının kullanımına ilişkin düzenlemeler, KYS kapsamında tanımlanmış ve 70-800-P-02 İletişim Prosedüründe dokümante edilmiştir. YTÜ Otomotiv Anabilim Dalı yönetim sistemi YTÜ Rektörlüğü Kalite El Kitabı, prosedürler, talimatlar, formlar ve diğer dokümanlardan oluşur. 70-000-P-01 Doküman Kontrolü Prosedürü ile dokümanların güncelliği ve ilgili personele dağıtımı sağlanır. YTÜ Otomotiv Anabilim Dalı Kalite politikası YTÜ Rektörlüğü tarafından yayınlanmış ve personele duyurulmuştur. Kalite hedefleri, yönetimin gözden geçirmesi toplantısında belirlenir ve güncellenerek kalite el kitabından ayrı olarak yayınlanır. Hedeflere ulaşarak sürekli iyileşme ve kaliteyi yükseltme amaçlanmaktadır. YTÜ Rektörlüğü ve YTÜ Otomotiv Anabilim Dalı Üst yönetimi, memnuniyetinin ve yasal şartların karşılanmasının önemini organizasyonun tamamına bildirmiştir. 4.Dokümantasyon Şartları 4.1.Dokümanların Kontrolü YTÜ nde kalite yönetim sisteminin gerektirdiği tüm dokümanların belirli kurallar doğrultusunda oluşturulması, dağıtımı, kontrolü ve gerektiği durumlarda revize edilerek sürekliliğinin sağlanması temel esastır. Bu amaçla, KYS Dokümantasyonunun oluşturulması ve yönetimine ilişkin belirli kurallar tanımlanmıştır. Tüm birimler, faaliyetleri sırasında kullandıkları tüm dokümanların bu kurallara uygun olarak kontrol altında tutulmasını ve yönetilmesini 70-000-P-01 Dokümanların Kontrolü Prosedürü ile sağlarlar. 4.2. Kayıtların Kontrolü YTÜ nde, faaliyetlerin ilgili KYS dokümantasyonuna ve yasal mevzuata uygun olarak yürütüldüğünün objektif kanıtı olan ve faaliyetlerle ilgili sonuçları gösteren kayıtların ilgili personel tarafından oluşturulması ve etkin bir şekilde muhafaza edilerek gereken durumlarda kullanımı temel esastır. YTÜ nde oluşturulması gereken kayıtlar ile bunlara ilişkin sorumluluklar, ilgili KYS dokümantasyonunda belirtilmiştir. Tüm personel, KYS dokümantasyonunda belirtilen kayıtların eksiksiz olarak oluşturulmasını sağlarlar. (Form No : 70-000-F-01;:01.03.2012; Revizyon:00)
Sayfa 11/18 Gerek elektronik ortamda, gerekse kağıt ortamında oluşturulan kayıtların, saklama süreleri boyunca zarar görmeden muhafaza edilmesi ve saklama süresi bitiminde düzenli olarak imha edilmesine ilişkin kurallar 70-000-P-02 Kayıtların Kontrolü Prosedüründe tanımlanmıştır. 4.3.Taleplerin, Tekliflerin ve Sözleşmelerin Gözden Geçirilmesi YTÜ Otomotiv Anabilim Dalı; taleplerin, tekliflerin veya sözleşmelerin gözden geçirilmesi için 70-930-P-01 Satınalma Prosedürü ve kayıtlarının saklanması için 70-000-P-02 Kayıtların Kontrolü Prosedürü kapsamında işlem yapmaktadır. 4.4.Deneylerin ve Kalibrasyonların Taşerona Verilmesi YTÜ Otomotiv Anabilim Dalı, laboratuvar yetersizliği ve skop eksikliği duyduğu durumlarda taşeron kullanmaktadır. Taşeron seçiminde işinde yeterli olan, ilgili standardın şartlarını sağlayan firmaları kullanmaktadır. Bu işlemler 70-930-P-01 Satınalma Prosedürü kapsamında yapılmaktadır. 4.5.Hizmet ve Malzemelerin Satın Alınması YTÜ Otomotiv Anabilim Dalı, satın alma işlemleri için 70-930-P-01 Satın alma prosedürü uygulamaktadır. YTÜ Otomotiv Anabilim Dalı diğer müşterilerin gizliliğinin korunmasının sağlanması kaydıyla, müşterilerle veya onların temsilcileri ile müşterinin taleplerini açıklığa kavuşturma ve yapılan işle ilgili olarak laboratuvarın performansını izleme konularında işbirliği yapar. (Form No : 70-000-F-01;:01.03.2012; Revizyon:00)
Sayfa 12/18 5.Teknik Şartlar 5.1.Genel YTÜ Otomotiv Anabilim Dalı, deney sonuçlarının doğruluğunu güvenilirliğini sağlamak ve sürekli kılmak için gerekli tüm tedbirleri almayı kabul ve taahhüt eder. 5.2.Personel YTÜ Otomotiv Anabilim Dalı, tarafından deneyleri yapan, raporları hazırlayan personelin yeterliliğini "Personel CV lerinde" belirlemiştir. Personelin niteliği görev tanımlarında belirlenmiştir. Ayrıca YTÜ Otomotiv Anabilim Dalı, personel niteliğini arttırmak için eğitim ihtiyaçlarını belirler ve uygun eğitimleri 71-100-P-01-Hizmet İçi Eğitim Prosedürü kapsamında düzenler. 5.3.Yerleşim ve Çevre Şartları YTÜ Otomotiv Anabilim Dalı, mevcut laboratuvarında yapılan deneyleri sonuçlarının doğru ve güvenilirliğini sağlamak için gerekli enerji kaynakları, aydınlatma ve çevre şartları da dahil her türlü altyapıyı sağlamış ve sürekliliğini taahhüt eder. YTÜ Otomotiv Anabilim Dalı, uzmanları, laboratuvar içinde veya dışarıda yapılan deneylerde belirlenmiş olan prosedür ve talimatlara göre davranırlar. Laboratuvar yerleşim planı 30-000-D-07 Otomotiv Anabilim Dalı laboratuar yerleşim planında belirtilmiştir. 5.4.Deney ve Kalibrasyon Metotları Ve Metodun Geçerli Kılınması 5.4.1.Genel YTÜ Otomotiv Anabilim Dalı, uzmanları, deneyleri yürürlükteki otomotiv direktif ve regülasyonlarında belirtilen test metotlarına göre gerçekleştirir. Ölçüm belirsizlikleri ise 30-000-D-08 İki Ve Üç Tekerlekli Araçların (L Kategorisi) Tip Onay Testlerinde Ölçüm Belirsizliğinin Belirlenmesi dokümanına göre düzenlenir. 5.4.2.Laboratuvarda Geliştirilen Metotlar YTÜ Otomotiv Anabilim Dalı, Laboratuvarında deneyler yürürlükteki direktif ve regülasyonlarda belirtilen metotlara göre yapılır. Bu nedenle bu madde kapsam dışı bırakılmıştır. 5.4.4.Standart Olmayan Metotlar YTÜ Otomotiv Anabilim Dalı, laboratuvarında deneyler yürürlükteki direktif ve regülasyonlarda belirtilen metotlara göre yapılır. Bu nedenle bu madde kapsam dışı bırakılmıştır. (Form No : 70-000-F-01;:01.03.2012; Revizyon:00)
Sayfa 13/18 5.4.5.Metotların Geçerli Kılınması YTÜ Otomotiv Anabilim Dalı laboratuvarında deneyler yürürlükteki direktif ve regülasyonlarda belirtilen metotlara göre yapılır. Bu nedenle bu madde kapsam dışı bırakılmıştır. 5.4.6.Ölçme Belirsizliğinin Tayini YTÜ Otomotiv Anabilim Dalı, uzmanları, ölçme belirsizliğini tayin etmek için 30-000-D-08 İki Ve Üç Tekerlekli Araçların (L Kategorisi) Tip Onay Testlerinde Ölçüm Belirsizliğinin Belirlenmesi dokümanını kullanır. İstenen toleransların dışında kalan ölçüm cihazları kırmızı bir bant ile işaretlenerek kullanımı engellenir. 5.4.7.Verilerin Kontrolü Hesaplama ve verilerin aktarımının sistematik olarak kontrolü 30-000-T-(01-17) İki Ve Üç Tekerlekli Araçların Teknik Servisi Olarak YTÜ Otomotiv Anabilim Dalı Tip Onay Testlerinde Test Uygulama talimatları yöntemi ile sağlanır. 5.5.Cihazlar YTÜ Otomotiv Anabilim Dalı, deneylerin doğru bir şekilde yapılması için gereken bütün numune alma imkanlarına, ölçüm ve deney cihazlarına (numune alınmasını ve malzemelerinin hazırlanmasını ve veri işleme ve analizlerinin yapılmasını da içerecek şekilde) sahiptir. YTÜ Otomotiv Anabilim Dalı, daimi kontrolleri dışındaki cihazları kullanma ihtiyacı olduğunda, söz konusu cihazların bu standardın şartlarını karşıladığını kontrol eder. Cihazlar (numune alma için kullanılanlar da dahil) hizmete alınmadan önce kalibrasyonu yapılır ve kontrol edilir. Cihazlar, kullanım öncesinde kontrol ve gerekiyorsa kalibrasyonu yapılmalıdır. Cihazlar personel yeterlilik listesinde yer alan uzmanlar tarafından kullanılır. Özel cihazların kullanımı için üreticinin sunduğu cihaz kullanma kılavuzları dikkate alınır. Ölçme cihazları her kullanım sonrasında gerekli temizlik ve bakım yapılarak, bir sonraki kullanıma kadar güvenli bir şekilde muhafaza edilir. Hatalı kullanıma veya aşırı yüklemeye maruz kalan, şüpheli sonuçlar veren veya hatalı veya belirlenen sınırların dışında olduğu anlaşılan cihazlar kırmızı bir bant ile işaretlenerek hizmet dışı bırakılır. YTÜ nde sunulan hizmetlerinin kalitesini etkileyen izleme, ölçme, muayene, test ve deney cihazları belirlenmiştir. Bu cihazlar, sürekli uygunluklarının sağlanması amacıyla kontrol altında tutulmakta ve 70-000-P-05 Kalibrasyon Prosedürü kapsamında kalibrasyona tabi tutulmaktadır. (Form No : 70-000-F-01;:01.03.2012; Revizyon:00)
Sayfa 14/18 5.6.Ölçümlerin İzlenebilirliği 5.6.1.Genel YTÜ Otomotiv Anabilim Dalı, deneylerde kullanılan bütün cihazların, kullanıma alınmadan önce Kalibrasyonu yapar ve ölçüm cihazlarının Kalibrasyonu için 70-000-P-05 Kalibrasyon Prosedürü oluşturmuş ve sürekliliğini sağlamaktadır. 5.6.2.Özel Şartlar 5.6.2.1.Kalibrasyon YTÜ Otomotiv Anabilim Dalı, Laboratuarında kalibrasyon hizmeti vermediği için bu madde kapsam dışı bırakılmıştır. 5.6.2.2.Deney YTÜ Otomotiv Anabilim Dalı, laboratuvarlarında, ilgili kalibrasyon belirsizliğinin deney sonuçlarının toplam belirsizliğine olan katkısının kabul edilebilir sınırlarda tutmak için, 30-000-D-08 İki Ve Üç Tekerlekli Araçların Tip Onay Testlerinde Ölçüm Belirsizliğinin Belirlenmesi dokümanından yararlanır. 5.6.3.Referans Standartlar ve Referans Malzemeler YTÜ Otomotiv Anabilim Dalı, kalibrasyon hizmetini akredite olmuş kalibrasyon laboratuvarlarından temin ettiği için bu madde kapsam dışı tutulmuştur. 5.7.Numune Alma YTÜ Otomotiv Anabilim Dalı, yapacağı deney için numune alma işlemini YTÜ Kalite Kitabından belirtilmiş olan esaslar doğrultusunda yapar. 5.8.Deney Numunelerinin Taşınması ve Nakli YTÜ Otomotiv Anabilim Dalı, numunelerin taşınması ve naklini YTÜ Kalite Kitabından belirtilmiş olan esaslar doğrultusunda yapar. 5.9.Deney Ve Kalibrasyon Sonuçlarının Kalitesinin Güvencesi YTÜ Otomotiv Anabilim Dalı, deneylerin geçerliliğinin izlenmesi ve kalite kontrolü için aynı ve farklı metotlar kullanarak deneyleri tekrarlar, sonuçları karşılaştırır ve deney geçerliliğini sürekli takip eder. 5.10.Sonuçların Rapor Haline Getirilmesi 5.10.1.Genel YTÜ Otomotiv Anabilim Dalı, tarafından yapılan her bir deneyin sonuçları, doğru, açık, kesin ve tarafsız olarak ve deney metotlarının bütün Özel talimatlarına uygun bir şekilde rapor haline getirilir. Raporlama (Form No : 70-000-F-01;:01.03.2012; Revizyon:00)
Sayfa 15/18 işlemi kontrolü 30-000-T-(01-17) İki Ve Üç Tekerlekli Araçların Teknik Servisi Olarak YTÜ Otomotiv Anabilim Dalı Tip Onay Testlerinde Test Uygulama talimatları ve 30-000-D-08 İki Ve Üç Tekerlekli Araçların Tip Onay Testlerinde Ölçüm Belirsizliğinin Belirlenmesi kapsamında yapılmaktadır. 5.10.2.Deney Raporları ve Kalibrasyon Sertifikaları YTÜ Otomotiv Anabilim Dalı, aksini yapmak için geçerli bir sebebi olmadıkça, her deney raporu 30-000-F- 02-Test Raporu kullanılarak aşağıdaki bilgileri içerir. a) Laboratuvarın adı ve adresi, deney laboratuvarın adresinden farklı bir yerde yapıldıysa yeri, b) Deney raporunun özgün bir tanımlaması (mesela seri numarası gibi) ve sayfaların deney raporunun bir kısmı olduğunun anlaşılmasını sağlamak için her sayfanın üzerine bir yanılmama işaretinin konulması ve deney raporu son kısmının açık bir şekilde tanımlanması, c) Müşterinin adı ve adresi, d) Kullanılan metodun tanıtımı, e) Deneyi yapılan malzemelerin tarifi, durumu ve açık kimliği, f) Deney sonuçlarının geçerliliği ve uygulanması ile ilgili olmaları durumunda, deneyi yapılan malzemelerin laboratuvara kabul edilme tarihi ve deneyin yapılma tarihleri, g) Deney sonuçlarının geçerliliği ve uygulanması ile ilgili olmaları durumunda, laboratuvar veya diğer kuruluşlar tarafından kullanılan numune alma ve prosedürlerine yapılan atıf, h) Deney sonuçları, uygun olduğunda ölçü birimiyle birlikte, i) Deney raporunu imzalayan elemanların adları, görevleri ve imzaları veya eş değer tanıtımları, j) Duruma göre, sonuçların sadece deneyi yapılan malzemelerle ilgili olduğunu belirten bir beyana yer verilmesi. 5.10.3.Deney Raporları YTÜ Otomotiv Anabilim Dalı tarafından hazırlanan deney raporları, Madde 5.10.2'de verilen şartlara ek olarak, deney sonuçlarının yorumlanması için gerektiğinde aşağıdaki bilgileri içerir: a) Deney metodundan sapmalar, ekleme veya çıkarmalar, çevre şartları gibi Özel deney şartları hakkında bilgi. b) İlgili olduğunda, şartlara ve/veya şartnamelere uygunluk/uygunsuzluk durumunun beyanı. c) Uygulanabildiğinde, tahmin edilen ölçme belirsizliği hakkında bir ifade; deney sonuçlarının geçerliliği veya uygulanması ile ilgili olduğunda veya müşterilerinin talimatı öyle gerektiriyorsa veya belirsizliğin bir spesifikasyon sınırına uygunluğu etkilemesi durumunda belirsizlik hakkında bilginin verilmesi. d) Uygun ve gerekli olduğunda, görüşler ve yorumlar. e) Özel metotların, müşterilerinin veya müşteri gruplarının talep ettiği ek bilgi. Numune alma işleminin sonuçlarını içeren deney raporları, Madde 5.10.2 ve Madde 5.10.3.1'de verilen şartlara ek olarak, gerekli olduğunda deney sonuçlarının yorumlanması için aşağıdaki bilgileri içerir: a) Numune alma tarihi. b) Numune alınan maddenin, malzemenin veya ürünün belirgin bir kimliğinin verilmesi (imalatçısının adı, modeli veya tipi ve seri numarası, hangisi uygunsa). (Form No : 70-000-F-01;:01.03.2012; Revizyon:00)
Sayfa 16/18 c) Herhangi bir şemayı, çizimi veya fotoğrafı da içeren numune alma yeri. d) Kullanılan numune alma planına ve prosedürlerine yapılan atıf. e) Numune alma sırasında deney sonuçlarının yorumlanmasını etkileyebilecek çevre şartlarının ayrıntıları.-, f) Numune alma metodu veya prosedürü ile ilgili herhangi bir standart veya diğer spesifikasyon, dikkate alınan spesifikasyondan sapmalar, ekleme ve çıkarmalar. 5.10.4.Kalibrasyon Sertifikaları YTÜ Otomotiv Anabilim Dalı Laboratuvarları kalibrasyon hizmeti vermediğinden bu madde kapsam dışı bırakılmıştır. 5.10.5.Görüşler Ve Yorumlar Görüşler ve yorumlar, deney raporuna dahil edildiğinde, YTÜ Otomotiv Anabilim Dalı Laboratuvarları beyan ettiği görüşlerin ve yorumların dayanaklarını doküman haline getirir. Görüşler ve yorumlar, deney raporuna ait görüşler ve yorumlar olduğu belirtilerek verilir. 5.10.6.Taşeronlardan Elde Edilen Deney Ve Kalibrasyon Sonuçları Taşeron kullanılması durumunda taşeron laboratuvarın cihazlarının kalibrasyon belgeleri rapor ekinde sunulur. 5.10.7.Sonuçların Elektronik Olarak İletilmesi YTÜ Otomotiv Anabilim Dalı, deney sonuçlarının telefon, teleks, faks veya diğer elektronik veya elektromanyetik araçlarla bildirilmesi durumunda, bu standardın şartlarını sağlar. 5.10.8.Rapor Veya Sertifikaların Formatı YTÜ Otomotiv Anabilim Dalı nın, standart bir test rapor formatı mevcuttur. 5.10.9.Deney Raporlarında Ve Kalibrasyonda Yapılan Değişiklikler Bir deney raporunda, yayımlandıktan sonra yapılması gereken maddi tadilat Test ve Tip Onay Prosedürüne göre yapılır. (Form No : 70-000-F-01;:01.03.2012; Revizyon:00)
Sayfa 17/18 6.Ölçme, Analiz ve İyileştirme 6.1.Memnuniyet ve Şikâyetlerin Değerlendirilmesi Müşterilerden hem olumlu hem olumsuz olan geri besleme bilgileri R3-620-P-01-7.24 Yıldızlı Hat Sistem Prosedürü kapsamında 7/24 Yıldızlı Hat aracılığı ile değerlendirilir. Bu bilgiler, yönetim sistemini, deney ve müşteri hizmetlerini iyileştirmek için analiz edilir ve yönetimin gözden geçirme toplantısında 70-000-P-04 Stratejik Yönetim ve Yönetimin Gözden Geçirmesi Prosedürü kapsamında değerlendirilir. 6.2.Uygunsuzlukların Kontrolü YTÜ nde sunulan hizmetlerde ve bu hizmetlerin gerçekleştirilmesinde kullanılan ürün ve altyapıda ortaya çıkabilecek uygunsuzluklar ve bu uygunsuzlukların ortadan kaldırılmasına yönelik faaliyetler ilgili KYS dokümantasyonunda tanımlanmış ve 70-000-P-03 Uygunsuzluk, Düzeltici ve Önleyici Faaliyetler Prosedürü kapsamında uygulanmaktadır. 6.3.Veri Analizi YTÜ, kalite yönetim sisteminin uygunluğunu ve etkinliğini göstermek ve kalite yönetim sisteminin sürekli iyileştirilmesinin nerede yapılabileceğini değerlendirmek için uygun veriyi belirler, toplar ve analiz eder. KYS kapsamında tanımlanmış olan formlar kullanılarak oluşturulan kayıtlar, veri kaynaklarını oluşturur. Mevzuatın zorunlu kıldığı veya YTÜ KYS için gerek görülen raporlamalar, bunların hazırlanma ve yayınlanmasına ilişkin metotlar, ilgili KYS dokümantasyonunda ve iş akış süreçlerinde belirtilmiştir. 6.4.İyileştirme 6.4.1.Sürekli İyileştirme YTÜ nde, oluşturulan kalite yönetim sisteminin sürekli olarak iyileştirilmesi, hizmet kalitesi ve öğrenci memnuniyetinin arttırılması esastır. YTÜ; kalite politikası, kalite hedefleri, denetim sonuçları, veri analizi, düzeltici ve önleyici faaliyetler ve yönetimin gözden geçirmelerini kullanmak yoluyla kalite yönetim sisteminin etkinliğini sürekli iyileştirmektedir. 6.4.2. Düzeltici Faaliyet YTÜ, tekrarını önlemek için uygunsuzlukların nedenini ortadan kaldırmak amacıyla, a) Uygunsuzlukların gözden geçirilmesi, b) Uygunsuzlukların nedenlerinin belirlenmesi, c) Uygunsuzlukların tekrarlanmamasını sağlamak için faaliyete olan ihtiyacın değerlendirilmesi, (Form No : 70-000-F-01;:01.03.2012; Revizyon:00)
Sayfa 18/18 d) Gerekli faaliyetin belirlenmesi ve uygulanması, e) Başlatılan faaliyetin sonuçlarının kayıtları, f) Başlatılan düzeltici faaliyetin gözden geçirilmesi için şartları belirlemiş ve 70-000-P-03 Uygunsuzluk, Düzeltici ve Önleyici Faaliyetler Prosedürü kapsamında uygulamaktadır. 6.4.3. Önleyici Faaliyet YTÜ, oluşmasını önlemek amacıyla potansiyel uygunsuzlukların nedenlerini ortadan kaldırmak için, a) Potansiyel uygunsuzlukların ve sebeplerinin tanımlanması, b) Uygunsuzlukların olmasını önlemeye yönelik faaliyete olan ihtiyacın değerlendirilmesi, c) Gerekli faaliyetin belirlenmesi ve uygulanması, d) Başlatılan faaliyetin sonuçlarının kayıtları, e) Başlatılan önleyici faaliyetin gözden geçirilmesi, için şartları belirlemiş ve 70-000-P-03 Uygunsuzluk, Düzeltici ve Önleyici Faaliyetler Prosedürü kapsamında uygulamaktadır. 6.5.İç Denetim YTÜ, kalite yönetim sisteminin, a) İlgili standart, mevzuat ve oluşturulan kalite yönetim sistemi şartlarına uyup uymadığını, ve b) Etkin uygulanıp uygulanmadığını ve devamlılığın sağlanıp sağlanmadığını belirlemek üzere planlı aralıklarla iç denetimler yapmaktadır. Denetim programı, planlanması ve yürütülmesi, sonuçların raporlanması ve kayıtların muhafaza edilmesi ilgili KYS dokümantasyonunda 70-660-P-01 KYS İç Denetim Prosedürü ile tanımlanmıştır. 6.6.KYS Süreçlerinin İzlenmesi ve Ölçülmesi YTÜ, kalite yönetim sistemi süreçlerinin izlenmesi ve uygulanabilen durumlarda ölçülmesi için uygun metotları belirlemiş ve uygulamaktadır. Süreçlerin, tanımlanmış kurallara uygun olarak çalışması, ilgili süreç sorumlusu birim yöneticileri tarafından sürekli olarak izlenir. Herhangi bir uygunsuzluk tespit edilmesi durumunda, ilgili prosedürlere göre düzeltici faaliyetler başlatılır ve gerçekleştirilir. Bununla birlikte, KYS süreçlerinin etkin çalışması durumunda ulaşılması hedeflenen iş sonuçları, stratejik planlama ve birimlere ait kalite hedefleri kapsamında belirlenmiş ve düzenli olarak ölçülmesi ve raporlanması için gerekli düzenlemeler yapılmıştır. (Form No : 70-000-F-01;:01.03.2012; Revizyon:00)