Tarama yöntemleri. Öykü ile riskli durumların saptanması Gözlem Fizik muayene Laboratuar testleri Özgün incelemeler



Benzer belgeler
Ulusal Yenidoğan Ġşitme Tarama Programı (YDĠTP)

ERKEN TANI HİZMETLERİ. Prof. Dr. Ayfer TEZEL

Zeynep Eras, Özlem Konukseven, Fuat Emre Canpolat, Çiğdem Topçu, Evrim Durgut Şakrucu, Uğur Dilmen

Çocuğunuzun ilk doğduğu günden itibaren gençlik çağlarına gelinceye kadar çeşitli kontroller ve sağlıklı çocuk izlemleri yapılması gerekiyor.

Çocuklarda işitme kaybı-azlığı ve nörolojik hastalıklar. Prof. Dr. Yüksel Yılmaz Marmara Üniv. Tıp Fak. Çocuk Nörolojisi BD.

BÜYÜMENİN DEĞERLENDİRİLMESİ. Prof Dr Zehra AYCAN.

YENİDOĞAN İŞİTME TARAMA PROGRAMI (YİTP) İLKELERİ

MEME KANSERİ TARAMASI

Odyolog. Bilimsel yayınlarda «odyoloji» ve «odyolog» kavramlarının kullanımı ilk 1946 yılına dayanır

ADOLESANA VERİLMESİ GEREKEN KORUYUCU SAĞLIK HİZMETLERİ. Doç Dr Müjgan Alikaşifoğlu

DÖNEM 4 PEDİATRİ STAJI DERS PROGRAMI B GRUBU (12/11/ /01/2019) 14/11/2018 Çarşamba

YENİ DOĞMUŞ BEBEĞİN DEĞERLENDİRİLMESİ

BÖLÜM SAĞLIKLI ÇOCUK İZLEMİ

Arka Vitreus Dekolmanı, Retina Yırtıkları ve Latis Dejenerasyonu (İlk ve Takip Değerlendirmesi)

GENETİK HASTALIKLARDA TOPLUM TARAMALARI

Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı. Romatoloji Bilim Dalı Olgu Sunumu 28 Haziran 2016 Salı

Çocuk Sağlığı İzlemi İlkeleri 6. PUADER Kongresi- Antalya

BİRİNCİ BASAMAKTA SAĞLIKLI BİREYİN İZLENMESİ

Gebelerde Rubella (Kızamıkçık) Yrd.Doç.Dr.Çiğdem Kader

ÇOCUĞUNUZUN İŞİTMESİ NORMAL Mİ?

GELİŞİMSEL KALÇA DİSPLAZİSİ PROGNOZU VE GÖRÜNTÜLEME. Dr. Öznur Leman Boyunağa Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatrik Radyoloji Bilim Dalı

Çocuğunuzun sizi duyduğundan emin misiniz?

Çocuğun konuşma becerilerinin akranlarına göre belirgin derecede geri kalmasıdır. Gelişimsel aşamalardan birisidir.

Bu amaçları yerine getirebilmek için genetik danışmanın belli basamaklardan geçmesi gerekir. Bu aşamalar şunlardır:

OTOAKUSTİK EMİSYONLAR. Mehmet AKŞİT, Ph.D DUYSEL Odyolojik Tanı Merkezi

Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı. Çocuk Nefroloji BD Olgu Sunumu 24 Ekim 2017 Salı

Sağlam Çocuk İzlemi. Dr Rahman KURİ 12/05/2015

Erken Tanı Uygulamalarını. Etkileyen Etmenler??? Erken tanı Erken tanılamada engeller; Erken Tanının Önemi ve Yararları

BİRLEŞİK PRENATAL TARAMA TESTLERİ. Dr. Alev Öktem Düzen Laboratuvarlar Grubu

KONJENİTAL CYTOMEGALOVIRUS (CMV) ENFEKSİYONU OLAN ÇOCUKLARIN İKİ YILLIK İZLEMİ

1. Amaç: Bu talimat, UÜ-SK ya başvuran çocuk hastalara detaylı tıbbi değerlendirme yapılmasına yönelik bir sistem oluşturmayı amaçlamaktadır.

VAKA SUNUMU. Dr. Neslihan Çiçek Deniz. Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Nefrolojisi Bölümü

Gestasyonel Diyabet (GDM)

YENİDOĞANLARDA EVDE SAĞLIK UYGULAMALARI

Yenidoğan İşitme Taraması Sonuçlarımız

TAM KAN SAYIMININ DEĞERLENDİRMESİ

Gebelik ve Enfeksiyonlar. Prof.Dr. Levent GÖRENEK

PERİNATAL HERPES VİRUS İNFEKSİYONLARI. Uzm.Dr.Cengiz Uzun Alman Hastanesi Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları

Yenidoğanda respiratuvar distres R. ÖRS Yenidoğan muayenesi R. ÖRS Yenidoğan muayenesi R. ÖRS

NEONATOLOJİDE YENİLİKLER. Doç. Dr. Esra Arun ÖZER Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi Yenidoğan Kliniği


İşeme Eğitimi Olmayan Çocukta İdrar Yolu Enfeksiyonu ve VUR

190 kadın planlanmamış ya da istenmeyen gebelikle karşılaşmakta, 110 kadında gebeliğe bağlı komplikasyon gelişmekte,

Gebelikte diyabet taraması. Prof. Dr. Yalçın Kimya

Yüksekte Çalışması İçin Onay Verilecek Çalışanın İç Hastalıkları Açısından Değerlendirilmesi. Dr.Emel Bayrak İç Hastalıkları Uzmanı

BİRİNCİ BASAMAKTA AKILCI LABORATUVAR KULLANIMI

GENETİK HASTALIKLAR. Dr.Taner DURAK. Tıbbi Genetik Uzmanı. Bursa Orman Bölge Müdürlüğü Fikir Bahçesi Konferansı

Sağlıklı Hamilelik BR.HLİ.081

Sperm Bozuklukları Sperm Testi: Sperm testi nasıl yapılır, gerekli koşullar nelerdir?

RENOVASKÜLER HİPERTANSİYON ŞÜPHESİ OLAN HASTALARDA KLİNİK İPUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ DR. NİHAN TÖRER TEKKARIŞMAZ

Antepartum İntrauterin Hipoksinin Öngörüsü

ÇOCUK SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI

Naciye Sinem Gezer 1, Atalay Ekin 2

TPOG İSKİP Merkez Çalışma Kodu: Hasta TC Kimlik No Hasta İsim, Soyadı. Gönüllü Bilgilendirilmiş Onam Formu. Sayın Anne Babalar,

Nonimmun Hidrops Fetalis Tanı ve Yaklaşım. Prof. Dr. Acar Koç Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı

ERKEN ÇOCUKLUKTA GELİŞİM

Bebek İzlem Kitapçığı

PRİMER SİLİYER DİSKİNEZİ HASTALARININ KLİNİK DEĞERLENDİRMESİ

TAM KAN SAYIMININ DEĞERLENDİRİLMESİ

Vajinal Doğum Bebeğin Bilişsel Gelişimini Etkiler mi?

Konjenital CMV Enfeksiyonu: Türkiye deki Durum

ENGELLİ ÇOCUKLARIN İZLEMİ

12:30 15:30 16:30 17: :30 Bilimsellik komitesi 12: :30 Üst solunum yolu enfeksiyonları TT K ÇOCUK SAĞLIĞI Özden TÜREL

HEPATİTLER (SARILIK HASTALIĞI) VE KRONİK BÖBREK HASTALIKLARI VE

Allerjik reaksiyon T-A ÇOCUK SAĞLIĞI MUSTAFA ATİLLA NURSOY. Astım-1 TT A-K-İ ÇOCUK SAĞLIĞI EMİN ÖZKAYA

Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesinde İzlenen Olgularda Akut Böbrek Hasarı ve prifle Kriterlerinin Tanı ve Prognozdaki Önemi. Dr.

İkinci Basamak Bir Merkezde Yapılan Yenidoğan İşitme Tarama Testlerinin Değerlendirilmesi

Nebile ÖZDEMİR Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Organ Nakli Merkezi

4 Boyutlu ultrasonla normal ve riskli gebeliklerdeki fetal davranışın belirlenmesi DOÇ.DR. ALİN BAŞGÜL YİĞİTER

HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ ENGELLİLER ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ PROJESİ

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ İSTANBUL TIP FAKÜLTESİ FİZİKSEL TIP VE REHABİLİTASYON ANABİLİM DALI PEDİATRİK REHABİLİTASYON BİRİMİ

DOĞUM ÖNCESİ BAKIM. Dr. Ferruh N. Ayoğlu. Halk Sağlığı Anabilim Dalı

Temel İşitme Muayenesi. Dr. Şule DOKUR Halk Sağlığı Uzmanı

Amniyosentezden önce bir şansınız daha var!

Gestasyonel Diyabet: Anne ve Fetusta Kısa ve Uzun Dönem Sonuçlar

T.C. DÜ Tıp Fakültesi / Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Çocuk Nörolojisi

EPİLEPSİLİ HASTAYA GEBELİK DÖNEMİNDE OBSTETRİK YAKLAŞIM

HEREDİTER SFEROSİTOZ. Mayıs 14

ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ

TEKİL VE ÇOĞUL GEBELİKLERDEN DOĞAN PREMATÜRE BEBEKLERİN GELİŞİMSEL DURUMLARININ KARŞILAŞTIRILMASI

HALK SAĞLIĞI ANABĠLĠM DALI. Ders adı : Endokrin çevre bozucular ve tarama programı

Gelişimsel açıdan yüksek riskli bebeklerde işitme tarama sonuçları

Prof. Dr. Pınar AYDIN O DWEYER

BİRİNCİ BASAMAKTA PRİMER İMMÜN YETMEZLİK

Akdeniz Anemisi; Cooley s Anemisi; Talasemi Majör; Talasemi Minör;

ÖĞRENİM HEDEFLERİ Öğrenciler 3. sınıfın sonunda;

DOĞUMSAL BÖBREK VE ÜRİNER SİSTEM ANOMALİLERİNDE PRENATAL RİSK FAKTÖRLERİ

GEBELİK ve BÖBREK HASTALIKLARI

GEBELİKTE SİFİLİZ. Dr. Mustafa Özgür AKÇA Bursa Yüksek İhtisas E.A.H. Enfeksiyon Hastalıkları Kliniği

NEFRİT. Prof. Dr. Tekin AKPOLAT. Genel Bilgiler. Nefrit

ÇOCUK CİNSEL İSTİSMARI MUAYENE FORMU. Tıbbi Özgeçmiş. . Üniversitesi Çocuk Koruma Uygulama ve Araştırma Merkezi Çocuk Koruma Birimi.

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ MESLEK HASTALIKLARI -2 PROF. DR. SARPER ERDOĞAN

MASUM ÜFÜRÜM-PATOLOJİK ÜFÜRÜM AYRIMINDA İPUÇLARI

Gebelik ve Rubella Enfeksiyonu

LOKOMOTOR SİSTEM SEMİYOLOJİSİ

TEŞHİSTEN TEDAVİYE > ALT EKSTREMİTE ATARDAMARI HASTALIĞI

ÇOCUKLARDA BAĞIRSAK YETMEZLİĞİ: GASTROENTEROLOJİ BAKIŞ AÇISI

Sheet > > yılda 1 Yılda 1 Yılda yilda 1 Yılda 1 Yılda 1. varsa 20 yaşından. 1-2 yılda 1** 2 yılda 1**

SDÜ TIP FAKÜLTESİ Eğitim-Öğretim Yılı DÖNEM-IV, GRUP A PEDİATRİ STAJ PROGRAMI

GEBE MUAYENE YÖNTEMLERİ ve GEBE BAKIMI

Transkript:

TARAMALAR

Tarama yöntemleri Öykü ile riskli durumların saptanması Gözlem Fizik muayene Laboratuar testleri Özgün incelemeler

Gözlem ile tarama Bilyar atrezi Kaka rengi bilyar atrezinin erken tanısında önemlidir. Yenidoğanda koyu sarı idrar da uyarıcıdır. Aileleri bu konuda uyarmak ya da kakayı değerlendirmek bir tarama metodu olarak kabul edilir. Bakshi B et al. Arch Dis Child Fetal Neonatal Ed 2012;97:F385-F387.

Fizik muayene ile tarama Baştaki şekil bozuklukları Kraniosinostoz mu? Yatış pozisyonuna bağlı mı?

Fizik muayene ile tarama Konjenital kalp hastalığı: Sıklık bin canlı doğumda 8-10 Antenatal dönemde atlanabilir. Vakaların % 65 i doğumda atlanabilir Ebeveynde ya da kardeşlerde varsa fetal eko ve genetik danışma uygun Siyanoz, üfürüm, femoral nabız palpasyonu YD da zor. Taşipne (ilk altı ayda sürekli dakikada 55 den fazla ya da 4 haftadan büyüklerde uykuda 30 dan yüksek) önemli üfürüm olmasa da Semptomsuz yenidoğanlarda pals oksimetri kullanımının yararlı olabileceği konusunda çalışmalar

Fizik muayene ile tarama Hipertansiyon: Sekonder hipertansiyonun (aort koarktasyonu, endokrin ve böbrek hast.) erken evrede saptanması. Primer hipertansiyon gelişme riski olan çocukların erkenden saptanmaları Çocuklara özgü eğriler kullanılmalı ABD de 3 yaşından itibaren çocuk sağlığı izlemlerinde uygulanıyor İngiltere de henüz etkin bulunmamış

Fizik muayene ile tarama Konjenital adrenal hiperplazi: Skrotum hiperpigmentasyonu. Gerektiğinde 17 OH progesteron düzeyi değerlendirilir ve izleme alınır. Konjenital katarakt: Kırmızı yansıma testi ile taranır. Optimal tedavi zamanı doğumdan sonraki 4-6 hafta

Fizik muayene ile tarama İnmemiş testis: Sıklığı doğumda % 6, 3.ayda %1.6, 12.ayda inmiş olması gerekli 7.günde çift taraflı inmemiş testis ACİL DEĞERLENDİRME GEREKTİRİR 3.ayda inen testislerin bazıları 1-5 yaş arası tekrar çıkabilir (edinsel inmemiş testis) BUNLAR ERGENLİĞE KADAR İZLENMELİDİR Ailelere banyo sırasında muayene öğretilmeli

İzlemlerde normal ile normal olmayanı ayırt edebilmek önemli

TARAMALAR (Fizik muayene ile) Diş çürüğü: Süt dişleri de tedavi gerektirir İlk dişle birlikte diş bakımı, Riskli durumlarda özellikle flor desteği, 12. ayda diş hekimi kontrolü

TARAMALAR (Fizik muayene ile) Gelişimsel kalça displazisi : 1.5-20/1000 canlı doğum Fizik muayene, çocuk yürüyene dek yapılmalı Şüphe durumunda beklemeden değerlendirmek önemli Riskli durumların varlığında görüntüleme Aile öyküsü (Ebeveyn, kardeşler, büyük anne ve büyük babalar, birinci derece kuzen) Makat gelişi Oligohidroamnios Tortikolis Çoğul gebelik Kalçada klik (% 1.5-4 arasında anomali) Ayakta yapısal anomali Fizik muayenede patoloji İlk kız bebek (?) Talbot CL et al. Arch Dis Child 2013;98:692-696)

GKD de patolojik fizik muayene bulguları İlk 3 ayda Ortolani ve/veya Barlow manevralarının pozitif olması(duyarlılığı % 74-99) Üçüncü aydan sonra abdüksiyon kısıtlığının varlığı İkinci aydan sonra pli asimetrisinin varlığı Asimetrik postür Her yaşta cetvel belirtisi

Gelişimsel kalça displazisinin erken tanısında görüntüleme İlk beş ayda kalça USG (deneyimli kişiler tarafından yapılmış) Beşinci aydan sonra ise nötral pozisyonda AP kalça grafisi istenmeli

Gerekli kriterleri içeren kalça USG nasıl olmalı? İliak kanat düz olmalı Osteokondral bileşke görülmeli Labrum görülmeli

Tarama amacı ile kalça USG yapılmalı mı? USG tarama için gerekli kriterleri içermiyor Avusturya, Almanya ve İsviçre de tarama yapılıyor Gereksiz tedaviye ve aseptik nekroza yolaçabilir USG için uygun tarama yaşı bilinmiyor. En uygun dönemin 4-6 hafta arası olduğu düşünülüyor. Arch Dis Child Fetal Neonatal Ed 2005;90:F25-F30; F2-F3

GKD Taraması Uluslar arası düzeyde fikir birliğine varılmış tanı metodu yok, altın standard yok. Yalnızca fizik muayene ile olguların 1/3 ya da ½ si atlanabilir. Universal USG tarama: Maliyeti yüksek. Sensitivite ve spesifisite % 90 ve üzerine çıkıyor. Tedavi uygulananların % 1 inde avasküler nekroz gelişebiliyor. Bazı otoriteler selektive USG tarama (riskli gruplarda) öneriyor Radyoloji altı aydan sonra anlamlı İngiltere: İlk 72 saatte risk faktörü değerlendirmesi ve fizik muayene ve 6-8 haftada tekrar fizik muayene Fizik muayenede patoloji bulunanlara ya da risk faktörü olanlara ultrasonografi öneriliyor. Cooke SJ et al. Child: Care, Health and Development 2011;37:1-5

Yenidoğan döneminde kalça USG sonucu normal olan bebeği nasıl izlemeli?

Kalça gelişimine uygun bebek bakımı sağlanmalı: Sırtüstü yatırılması gerekli Kundak yok Yan yatırma yok Baş aşağı sallamak yok Kucakta ata biner şekilde taşımak önemli

Gelişimsel kalça displazisinin zaman içinde gelişebileceği unutulmamalı Yaşa uygun teknikler ile yürüme başlayana dek muayene önemli

TARAMALAR Laboratuar yöntemleri ile Hiperkolesterolemi: Sıklığı 1-2:1000 Riskli tüm çocuklar 2-10 yaş arası taranmalı Açlık lipid profili bakılmalı yaşa ve cinse göre normal ise test 3-5 yıl sonra tekrarlanmalı Bazı otoriteler de tüm çocukların en azından bir kez 1-10 yaş arası taranmalarını öneriyor Kusters DM et al. Arch Dis Child 2012;97:272-276

TARAMALAR Hiperkolesterolemi açısından riskli çocuk: Ailede 50 (E) ya da 60 (K) yaşından önce görülen koroner kalp hast Dislipidemi açısından pozitif aile öyküsü Aile öyküsü bilinmiyor Kalp damar hastalığı açısından diğer risk faktörlerinin varlığı (Obezite, diyabet, hipertansiyon)

TARAMALAR Laboratuar yöntemleri ile Kurşun zehirlenmesi: Şüphe duyulduğunda ya da yüksek risklilerde 9.ayda Kan alınma yöntemi çok önemli

TARAMALAR Laboratuar yöntemleri ile Yenidoğan metabolik taramaları: KH, PKU, Biotidinaz doğumda taranıyor. Tercihen 48-72 saatte yapılmalı Üç aylık bebek sadece anne sütü ile besleniyor ve gayet sağlıklı hiçbir sorunu yok. Ancak hiçbir yenidoğan metabolik taraması yapılmamış. Sizce 3.ay kontrolünde artık bu taramaları yapmaya gerek var mı? Yanıt:

Yenidoğan taramalarında ne zaman sonuçlar güvenilir değildir Prematurede Kan verilmişlerde 1. Gün alınmışlarda

TARAMALAR Demir eksikliği anemisi Hb değeri ile tarama 6. ya da 9.ay (AAP 12.ayda öneriyor), 2 ve 12 yaşta önerilir. Avuçiçi solukluğu (Palmar pallor) hafif ve orta derecede anemi taraması için uygun değil. Hemoglobin değeri 11 gr/dl, MCV 70 fl altında bulunanlarda öncelikle demir eksikliği anemisi düşünülmeli ve tedaviye yanıt değerlendirilmeli. Cala Vecino J et al. An Pediatr (Barc). 2005 Dec;63(6):495-501 Baker RD, Greer FR. Pediatrics 2010;126:1040-1050

Demir eksikliği anemisi Demir eksikliği anemisinin kesin tanısında altın standard olarak kabul edilen yöntem : 1 aylık demir tedavisi sonucunda Hb değerindeki 1 gr/dl artışın gösterilmesidir. İlk ölçümde Hb değeri <7.5 gr/dl ise ayrıntılı değerlendirme gerekir Viral aşılardan özellikle kızamık aşısından sonraki 9-14. günlerde maksimum olacak şekilde hemoglobin değerlerinde 0.6-1 gr/dl azalma meydana gelebilir. Anemia of a mild viral infection: the measles vaccine as a model. Pediatrics. 1989 Nov;84(5):851-5.

TARAMALAR Üriner sistem infeksiyonu Ülkemiz koşullarında sağlıklı süt çocuklarının ilk bir yaşta en az bir kez İdrar sedimentinin değerlendirilmesi ve gerekirse idrar kültürü alınması önemlidir. İdrar sedimi, 6-12 ay, 2-16 yaş İdrar çubukları ile hem nitrit hem de lökosit esterazın birlikte pozitif olması da üriner enfeksiyon açısından anlamlı bulunmuş Whiting P et al. Health Technol Assess. 2006 Oct;10(36):iii-iv, xi-xiii, 1-154

Taramalar Tüberkülin testi PPD; 6-12 ay, 2-18 yaş Aşılı çocuklarda aşının etkinliğinin kontrolü amacı ile tüberkülin testi uygulaması kullanılmamaktadır. Tüberkülozun sık görüldüğü ülkelerde çocukların tüberkülin testi ile taranmaları önerilmektedir

Görmenin Değerlendirilmesi Risk oluşturan durumların tesbiti Anne babanın gözlemleri Kontrollerde fizik muayene Nistagmus varlığı Strabismus varlığı Bazı testler uygulanır. Okula başlarken objektif değerlendirme (göz hekimi tarafından)

Görme açısından risk oluşturan durumlar Aile öyküsü Erken gebelikte rubella İleri derecede prematürelik (<1500g ya da <31 hafta) Oftalmia neonatorum Duyusal tipte işitme kaybı olan yenidoğanlar Dismorfik sendromlar Nörodevelopmental gelişme geriliği olanlar

Görmenin Değerlendirilmesinde Kullanılan Testler Kırmızı yansıma testi (Red Reflex- Brückner testi): katarakt, glokom ve retinoblastoma Hirschberg testi : Yalancı strabismus Kapama testi: Gizli strabismus Snellen benzeri tablolar ya da linear logmar testleri : Objektif değerlendirme İshihara testi: Renk körlüğü için okul çocuklarında özellikle erkek çocuklarda

Göz hekimleri gözü kayan her çocuğu görmek isterler, neden? Katarakt ve retinoblastomayı atlamamak için Bu nedenle ilk aylardan başlayarak 2-3 yaşına kadar kırmızı yansıma testini yapmak önemlidir.

Kırmızı yansıma (red refleks) Uygulanması için: muayenesi Ortamdaki ışık yoğunluğu azaltılır. Oftalmoskop lens gücü 0 ayarına alınır Işık yuvarlak ve beyazda olmalıdır

Kırmızı yansıma (red refleks) Oftalmoskop 20-30 cm uzaktan göze tutulur. Göze ilaç uygulanmasına gerek yoktur. Pupillada ışığın kırmızı yansıması aranır Her zaman ailenin gözlemi, fotoğrafların değerlendirilmesi de önemli muayenesi

Kırmızı yansıma testi: Normal

Kırmızı yansıma testi: Normal değil

Retinoblastoma Kırmızı refleks yerine sarı refleks alınabilir Kırmızı refleks yerine siyah ya da beyaz görüntü alınabilir Strabismus olabilir

Kırmızı yansıma testi Soru: Fizik muayenede kırmızı yansıma testi alınamadı ikinci aşamada ne yaparsınız? Yanıt: Ortam iyice karartıldıktan sonra tekrar kırmızı yansıma aranır Soru: Ortamı iyice kararttınız ve tekrar baktınız yine kırmızı yansımayı göremediniz? Bu durumda ne yapmak gerekir? Yanıt Acil göz konsultasyonu istenir.

Kırmızı yansıma testi izlemlerde tekrarlanmalıdır- özellikle ilk bir yılda Katarakt zaman içinde de gelişebilir. Çekiç Ş, Balcı MC, Devecioğlu E, Gökçay G, Gökçay G. Kırmızı yansıma testi ile katarakt saptanan bir süt çocuğu olgusu. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 2014;57:97-101.

Kırmızı yansıma testi (Brückner testi) İzlemler sırasında her iki gözdeki kırmızı yansıma durumu karşılaştırılabilir. Retinoblastoma, katarakt yanısıra kırılma kusurları açısından yol gösterici

Kapama testi Herbir göz kapatılarak birbirinden bağımsız hareketler değerlendirilir. Değerlendirme açık gözde ve kapatılan göz açılırken yapılır Gizli şaşılık tesbitinde yararlı.

Hirschberg testi (kornea ışık refleksi testi) Gerçek ya da yalancı şaşılık ayırımı El feneri burun kökünden 20 cm uzaklıktan göze tutulur Göz küresinde ışığın yansıması her iki gözde birbirinin ayna simetrisi ise strabismus gerçektir.

Hirschberg testi (kornea ışık refleksi testi)

Hirschberg testi (kornea ışık refleksi testi)

Snellen benzeri tablolar ya da linear logmar testleri İşaret edilen harfin doğru belirlenmesi Okuma yazma bilmeyenlerde de uygulanabilir. Okulöncesi değerlendirme önemli: En hızlı gelişim 3-5 yaşta

İshihara testi Renk körlüğünü saptamak için Renk körlüğü: Sıklık erkeklerde % 8, kızlarda % 1.4 Eğitim başarısı üzerine etkisi yok. Bazı meslekler açısından önemli olabilir Okularda rutin tarama tartışmalı bunun yerine ergenlerin bilgilendirilmesi daha önemli

Çocuk Sağlığı İzleminde görmenin değerlendirilmesinde Amerikan Pediatri Akademisinin önerileri Tüm yenidoğanlar taranmalı Üç yaşına kadar risk değerlendirmesi ve uygun izlem Üç yaşında işbirliğine yatkın ise ayrıntılı muayene (objektif değerlendirme) başlar ve senelik olarak 7 yaşına kadar devam eder 7-12 yaş arası 2 yılda bir muayene yapılır 12-18 yaş arası 3 yılda bir muayene sürdürülür. 18-21 yaş arası subjektif değerlendirme Pediatrics 2007;120:1376-1379.

Çocuk Sağlığı İzleminde görmenin değerlendirilmesi-ingiltere (Healthy Child Programme) Tüm yenidoğanlar 72.saatte taranmalı Kontrollerde kırmızı yansıma (refleksi) bakılmalı İzlemlerde ailelerin gözlemleri araştırılmalı Okul öncesi dönemde 4-5 yaşta tarama yapılmalı Okul başarısızlığı olan her çocukta görme değerlendirilmeli

İşitmenin değerlendirilmesi Objektif taramalar Uyarılmış otoakustik emisyon İşitsel beyin sapı yanıtı Odyometri Timpanometri Risk oluşturan durumların belirlenmesi Anne babaların gözlemlerinin sorgulanması

Anne babaların gözlemleri Sağlam çocuk izlemlerinde yaşa uygun sorularla işitme konusunda gözlemlerini öğrenmek ve bu konuda gözlem yapmalarını sağlamak. İşitme açısından gelişimi bilmek önemli Bu şekilde vakaların % 50 si yakalanabiliyor

AY Sağlıklı Çocuk İzleminde İşitme ile ilgili Sorular (Aile tarafından işitmenin subjektif değerlendirmesi) Soru 1-2 Bebeğin ani gürültüden rahatsız oluyor mu? 3-4 Bebeğin seni görmeden sesini duyunca gülümsüyor ya da sessizleşiyor mu? 6-9 Bebeğin ba-ba-ba, da-da-da diyor mu? Bebeğin seni işitiyor mu? 12 ay Tek kelimeleri söylüyor mu? Basit emirleri yerine getiriyor mu? 18 ay İşitmesi normal mi? > 2 yaş Konuşulanları anlıyor mu? İşitmesi normal mi?

İşitme açısından etyoloji ve risk faktörleri (Olusanya BO. Neonatal hearing screening and intervention in resource-limited settings: an overview Arch Dis Child 2012;97:654-659) Bilinen: % 40-60 Bilinmeyen: % 40-60

İşitme açısından etyoloji ve risk Prenatal faktörleri Pozitif aile öyküsü (<40 yaş) Akraba evliliği Genetik nedenler (Sendromlar): Treachers Collins, Pendred, Ushers, Waardenburg, Alport, Pendred, Jervell ve Lange Nielsen, vd. Genetik nedenler (Sendrom olmayanlar): Connexin 26 (35 del G mutasyon), Connexin 31, Kraniyofasiyal anomaliler Genetik (Kromozomal): Down send, Turner send, Edward send, Patau send Konjenital enfeksiyonlar: Rubella, CMV, sifiliz, herpes simpleks, toksoplazma,

İşitme açısından etyoloji ve risk faktörleri Natal Uygun olmayan koşullarda doğum Doğum travması Asfiksi Prematurite/düşük doğum ağırlığı Maternal hipertansiyon

İşitme açısından etyoloji ve risk faktörleri Postnatal Yenidoğan sepsisi Yenidoğan hiperbilirubinemisi Yenidoğanda ototoksik ilaç kullanımı Menenjit (her yaşta) Kafa travması

Riskli çocuklarde işitmenin değerlendirilmesi Riskli çocuklarda yaşa uygun değerlendirmenin yanısıra 2-2.5 yaşta ayrıntılı odyolojik muayene yapılmalı, bu yaşa kadar 6 ay ara ile değerlendirilmeleri sürdürülmeli

Çocuk Sağlığı İzleminde İşitmenin değerlendirilmesinde kullanılan testler

Uyarılmış otoakustik emisyon Mikrofonlu ufak bir prob dış kulak yoluna yerleştirilir. Sesli uyarı oluşturur ve çıkan yanıtı saptar Test yapılırken dış kulak yolunun temiz olmasına özen gösterilmeli Bir kez anormal çıkan tekrarlanmalı yine anormal çıkan sonuçta İşitsel beyin sapı yanıtı (Auditory Brainstem Response-ABR) değerlendirilmeli Sorun olan çocuklarda da test normal çıkabilir. Ailede erken yaşta işitme sorunu olanlar yine de yakından izlenmeli

Uyarılmış otoakustik emisyon: Kokleadaki tüy hücreleri ses uyarısı ile titreşerek, eko (emisyon) oluşturup gelen sinyali yansıtır. Bu tüylerin titreşimleri sesli uyaran ile artar ve artan titreşim enerjisi kokleadan orta kulağa doğru taşar. Bu enerji dış kulak yoluna yerleştirilen bir prob ile saptanır

Uyarılmış otoakustik emisyon Yenidoğan taramalarında en yaygın kullanılan yöntem Her yaşta kolayca uygulanır, uyku durumu gerekmez, 10 dakikada sonuç alınır. Aşırı hareketten etkilenebilir. Orta kulak kulak anormallikleri ve 30-40 db üzerindeki işitme kayıpları konusunda fikir verir

Uyarılmış otoakustik emisyon: Üstünlükleri: kolay uygulanabilir, kısa sürede sonuç alınır Olumsuzlukları: dış kulak yolunda debris ya da orta kulakta sıvı bulunmasından etkilenir, sekizinci sinir ve işitsel beyin sapı disfonksiyonunu saptayamaz

İşitsel beyin sapı yanıtı (Auditory Brainstem Response-ABR) Otomatik tip tarama içindir. Yorum için odyolog gerekmiyor. Süresi 20 dakika Tanıya yönelik tip odyolog tarafından değerlendirilir. Süresi bir saat

İşitsel beyin sapı yanıtı (Auditory Brainstem Response-ABR Yöntem: Her bir kulağa verilen sesli uyarı ile oluşan nörolojik yanıtın başa yerleştirilen elektrotlarla saptanması 0-9 ay arası uygulanır.

İşitsel beyin sapı yanıtı (Auditory Brainstem Response-ABR) Olumsuzlukları: Uygulanması zor, sedasyon gerekebilir Sesin kortikal değerlendirilmesi hakkında bilgi vermez Üstünlükleri: Dış kulak yolunda amniyos sıvısı, debris ya da orta kulakta sıvı olmasından etkilenmez Sekizinci sinir ve işitsel beyin sapı disfonksiyonunu saptar

Odyometri Hareket gözlemine dayalı odyometri: Sessiz ortamda bebeğin farklı tonlardaki seslere göz kırpma, irkilme, baş çevrime yanıtları değerlendirilir. Her bir kulak için ayrı değerlendirme yapamaz, değerlendirme tam objektif olmayabilir İlk 6 ayda yapılır, bebeğin hazırlanması gerekmez

Odyometri Görsel dikkat çekme temelli odyometri Annesinin kucağında oturan bebeğin dikkati önündeki bir objeye yoğunlaştırılır ve arkasında her iki yanda oluşturulan seslere tepkisi (başını çevirip bakması) ölçülür. Uygulama yaşı: 9ay-2.5 yaş arası Çok sessiz bir ortam ve deneyimli uygulayıcılar gerektirir.

Odyometri Oyun odyometrisi Çocuk oyun oynamaya koşullandırılır ve oyum sırasında farklı tonlarda verilen yönergelere uyması gözlenir Süre: 30 dak Her bir kulak için ayrı yapılabilir İşitme ve algılamayı ölçer Dikkat süresi kısa olan çocuklarda zordur. Uygulama yaşı: 2.5-4 yaş Klasik odyometri: En sık uygulanan

Klasik Odyometri Uygulama: 4 yaş ve üzeri, Süre: 30dk Çocuğa ses duyduğu zaman elini kaldırması istenir Sessiz ortamda kulaklıklarla yapılır. Her kulak ayrı değerlendirilebilir İşitme ve algılama birlikte değerledirilebilir Davranış sorunu (otizm vb.) olan çocukları değerlendirmesi zordur.

Yenidoğan işitme taraması Bir ya da iki aşamalı protokoller Bir aşamalı da Otoakustik emisyon yapılıyor ve geçmezse tekrarlanıyor İki aşamalıda otoakustik emisyonda geçmez ise işitsel beyin sapı yanıtı testi yapılıyor. Böyle bir taramada sensitivite % 92, spesifiklik % 98.4 bulunmuş. İyi bir ekip çalışması gerekiyor, pozitif test sonucu olanların odyolojik açıdan iyi değerlendirilebileceği ve izlenebileceği bir merkezin olması gerekiyor. Lancet. 2005;366(9486):660 662

Yenidoğan işitme taraması Yenidoğan işitme taraması, vakaların tesbitinden sonra yapılacaklar konusunda yeterli bir desteğe sahip değilse etkili olma şansı çok düşüktür. Pimperton H, Kennedy CR. The impact of early identification of permanent childhood hearing impairment on speech and language outcomes. Arch Dis Child 2012;97:648-653.

Yenidoğan işitme taraması İng. de kohort çalışması: Yenidoğan işitme taraması ile çocukluk çağının kalıcı işitme kayıplarının ancak %50 si saptanmaktadır. Bu nedenle çocuk sağlığı izlemlerinde işitmenin değerlendirilmesi, bakteriyel menenjit gibi sorunlarda ayrıntılı inceleme ve anne-babanın gözlemlerinin sorulması önemlidir. Watkin P. Arch Dis Child 2012; 97 31-33.

Ülkemizdeki durum Ulusal yenidoğan işitme taraması 2004 yılında başlatıldı. Ancak henüz yaygın uygulanmıyor. Üç aşamalı olarak öneriliyor. OAE başarısız ise tekrarlanıyor, yine başarısız ise ABR yapılıyor. Ankara da 2007 yılında yaklaşık 17.000 çocukta yürütülen bir araştırmada yanlış pozitiflik oranı birinci OAE de % 4.9, ikincide %1.9 ve ABR de % 0.3 bulunmuş. Çift taraflı işitme kaybı insidansı % 0.2, tek taraflı ise % 0.05 olarak saptanmış. Tasci Y ve ark. Child: Care, health and development. 2009;36:317-322.

SADECE TARAMA EMĐSYON CĐHAZLI ĐŞĐTME TARAMASI PROTOKOLU 1. Basamakta2 kez T-OAE(35 db SPL) Bebek taburcu olmadan önce minimum 2 kez test 2 kulak geçti Aileyi bilgilendir, broşür ver 2 kulak geçti 1 veya 2 kulak kaldı 1. Basamak: 3. kez T-OAE(35 db SPL) 1 veya 2 kulak kalırsa 2.veya 3.Basamağa sevk Taburcu olduktan 1 hafta sonra gerçekleştirilen üçüncü test Aileyi bilgilendir, broşür ver 2. Basamak: DKY ve orta kulak kontrolu T-OAE + T-ABR 1 veya 2 kulak 2 kulak geçti kaldı SADECE T-OAE CĐHAZI BULUNAN 1. BASAMAKLAR Aileyi bilgilendir, broşür ver 2 kulak geçti Aileyi bilgilendir, broşür ver 3. Basamakta Tanısal Odyolojik Testler İşitme kaybı kesinleşen bebekler için 3. Basamakta odyolog kontrolünde işitme cihazlı veya koklear implantlı rehabilitasyon

Çocuk Sağlığı İzleminde işitmenin değerlendirilmesinde öneriler Yenidoğanlar ilk bir ayda objektif olarak taranmalı 0-3 yaş arası her izlemde subjektif değerlendirme, aile gözlemi 4-6 yaş arası senelik objektif değerlendirme 7-10 yaş arası iki yılda bir objektif aralarda subjektif değerlendirme 11-21 yaş arası subjektif değerlendirme Gelişimsel sorunlarda ve risk varlığında işitme ayrıntılı değerlendirilmeli Anormal test sonuçlarında ayrıntılı odyolojik değerlendirme yapılmalı Gelişmekte olan ülkelerde okula başlarken odyometrik değerlendirme yapılması çok önemli Pediatrics 2007;120:1376-1379 Pediatrics 2009;124:1252-63. Child: Health, care and development 2010;36:323-331.

Dikkatiniz için teşekkürler