Patent Hakkının Korunmasına

I Yard.Doç.Dr. B. Bahadır Erdem İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Devletler Özel Hukuku Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Patent Hakkının Korunmasına ve Patent Hakkına İlişkin Sözleşmelere Uygulanacak Hukuk Avrupa Patent Antlaşması ve Ekleri ile Genişletilmiş ve Yenilenmiş 2. Bası

II Yay n No : 1222 Hukuk Dizisi : 499 2. Bas - Haziran 2002 - STANBUL ISBN 975-295 - 099 - X Copyright Bu kitab n Türkiye deki yay n haklar BETA Bas m Yay m Da t m A.fi. ye aittir. Her hakk sakl d r. Hiçbir bölümü ve paragraf k smen veya tamamen ya da özet halinde, fotokopi, faksimile veya baflka herhangi bir flekilde ço alt lamaz, da t lamaz. Normal ölçüyü aflan iktibaslar yap lamaz. Normal ve kanunî iktibaslarda kaynak gösterilmesi zorunludur. Dizgi Bask -Cilt Kapak Tasar m Kapak Resmi : Beta Bas m A.fi. : Beta Bas m A.fi. Vize/KIRKLAREL : Gülgonca Arslany lmaz : Wimshurst elektrostatik jeneratörü. Rahmi M. Koç Müzesi Tan t m kitab n n 137 inci sayfas ndan al nm flt r. Bkz. Rahmi M. Koç Müzesi Tan t m stanbul 1997. Beta BASIM YAYIM DA ITIM A.fi. Himaye-i Etfal Sokak Talas Han No. 13-15 Ca alo lu - STANBUL Tel : (0-212) 511 54 32-519 01 77 Fax: (0-212) 513 87 05-511 36 50 e-mail: betakitap@betakitap.com www.betakitap.com

III Sibel e

V K NC BASIYA ÖNSÖZ Kitab n bas lmas ndan bu yana iki y l gibi bir süre geçti. Bu süre zarf nda Türkiye fikrî hukuka iliflkin antlaflmalar n en önemlilerinden birisine daha imza atarak Avrupa Patentlerinin Verilmesi le lgili Avrupa Patent Antlaflmas na girdi. Böylece Türkiye nin girmedi i patent hukukuna iliflkin, Topluluk Patenti Antlaflmas olan Lüksemburg Antlaflmas hariç, herhangi bir milletleraras antlaflma kalmam fl oldu. Zaten Topluluk Patenti Antlaflmas n n kendisi de yürürlü e henüz girmedi i gibi, Türkiye nin de bu Antlaflma ya Avrupa Birli i ne girmeden kat lmas n n da imkan bulunmamaktad r. Avrupa Patenti Antlaflmas na iliflkin bilgiler konunun iç hukuk bak m ndan bilgi verme amac afl lmadan kitab n ikinci bas s na ifllendi. Antlaflman n ve eklerinin metni de kitab n ilgili Mevzuat k sm na ayn flekilde eklendi. Kitab n ilk bas s ndan beri geçen iki y ll k sürede Avusturya, Akdî Borçlara Uygulanacak Hukuka liflkin Roma Sözleflmesi ne girdi ve Roma Sözleflmesi nin hükümleri Avusturya Devletler Özel Hukuku Kanunu nun akdî borçlara uygulanacak hukuka iliflkin hükümlerinin yerine geçti. Avusturya hukukundaki bu de iflikli e iliflkin düzenlemeler ve yenilikler de kitab n ikinci bas s na ifllendi. ki y ll k süre zarf nda geliflen bu de iflikliklerin yan nda maalesef henüz fazla de iflmeyen bir konu ise, Türkiye-Avrupa Birli i iliflkileri oldu. Kitab n ikinci bas s - n n gerçekleflece i 2002 Haziran ay itibari ile maalesef ki hâlâ Türkiye de bütün partilerin ortak olarak kat ld bir Türkiye nin Avrupa Birli i ne girmesine iliflkin irade oluflmad. Ancak sevindirici bir geliflme olarak ifade etmeliyim ki art k Türk halk ve sivil toplum örgütleri Türkiye nin ayd nl k yar nlar n n Avrupa Birli i ile bütünleflmesi ile olaca na iliflkin iradelerini ezici bir ço unlukla ve çok daha güçlü bir sesle ifade etmektedir. lk bas dan beri geçen bu iki y ll k süre zarf nda flahs m ad na çok sevindi im bir baflka geliflme de mensubu oldu um.ü. Hukuk Fakültesi Devletler Özel Hukuku Anabilim Dal n n büyük bir heves ve inançla 1982 tarihli ve 2675 say l Milletleraras Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakk nda Kanun (MÖHUK) un tadili çal flmalar n gerçeklefltiriyor olmas d r. Böylece MÖHUK, kendisini ilk haz rlayan Türk devletler özel hukukunun duayeni olan hocalar m z n baflkanl nda ve ortak çal flmas ile kabulünden bugüne kadar geçen yirmi y ll k sürede oluflan devletler özel hukukundaki yeni geliflmeleri ve de iflimi bir kez daha yakalam fl ve kitab m zda elefltirdi imiz fikrî hukukun korunmas na uygulanacak hukuk ile akdî borç iliflkilerine ve fikrî hukuka iliflkin sözleflmelere uygulanacak hukuk konular ndaki MÖHUK daki eksiklikler de giderilmifl olacakt r. Tadil çal flmalar yap lmakta olan MÖHUK un bir an evvel yeni haliyle TBMM nde kabul edilmesi ve MÖHUK un de iflen hükümlerinin getirdi i ihtiyaç

VI üzerine kitab n üçüncü bas s n n yap lmas ve de üçüncü bas n n önsözünde Avrupa Birli i nin, 2002 y l n n sonundaki zirvesinde görüflmelere bafllanmak üzere Türkiye ye tarih vermifl oldu unu belirtmek dile iyle, kitab n ikinci bask s n da büyük bir özenle gerçeklefltiren BETA Bas m Yay m Da t m A.fi. ne ve bütün çal flanlar na teflekkür ederim. kinci bas n n haz rlanmas ndaki yard mlar ndan ve özellikle Kavram ndeksi nin ç kar lmas ndaki titiz çal flmas ndan dolay Devletler Özel Hukuku Anabilim Dal Araflt rma Görevlisi Faruk Kerem Giray a ve kitab n tashihlerinin yap lmas ndaki dikkatli yard mlar ndan dolay Devletler Özel Hukuku Araflt rma Görevlileri Emre Esen e ve Levent Yünlü ye içten teflekkürlerimi sunuyorum. stanbul, Haziran 2002 Yard.Doç.Dr. B. Bahad r ERDEM

VII ÖNSÖZ nsan zihninin bir ürünü olan buluflu ve bu buluflun yarat c s olan muciti koruyan patent hakk n n ve bu hakk n mensubu oldu u di er bütün fikrî haklar n hukukî düzenlemelerinin Türk hukuku taraf ndan ça n gereklerine uygun olarak yap lmas ülkemizin geliflmifllik düzeyinin göstergelerinden birisidir. Bu nedenle gerek maddî hukuk gerek devletler özel hukuku bak m ndan fikrî hukukun di er hukuk dallar na göre adeta bir crème de la crème oldu unu söylemek pek de yanl fl olmaz. Türk hukuku taraf ndan patent hakk, bu alanda kabul edilen ilk kanunlardan birisi olan 1879 tarihli htira Berat Kanunu ile oldukça eski bir tarihten bu yana korunmakla beraber, patent hakk n n milletleraras alanda geçirdi i aflama hukukumuzda ancak bu Kanun u 1995 y l nda yürürlükten kald ran 551 say l Patent Haklar n n Korunmas Hakk nda Kanun Hükmünde Kararname nin getirdi i düzenleme ile sa lanabilmifltir. 551 say l Kararname nin yan nda Türk hukuku, ç kar lan 554 say l Endüstriyel Tasar mlar n Korunmas Hakk nda, 555 say l Co rafi flaretlerin Korunmas Hakk nda ve 556 say l Markalar n Korunmas Hakk nda Kanun Hükmünde Kararnameler ve de Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu nda 4110 say l Kanun la yap lan de- ifliklikler ile fikrî hukuk alan nda ça n gereklerini yakalam flt r. Fikrî hukuka iliflkin bu de iflikliklerin tümünün Türk hukukunda bir anda yap lmas n n en önemli ve yads nmas mümkün olmayan nedeni ise 31 Aral k 1995 tarihinde yürürlü e giren, Türkiye ile Avrupa Toplulu u aras ndaki gümrük birli ine iliflkin Gümrük Birli i Karar ve Karara ba l fikrî, s naî ve ticarî mülkiyetin korunmas ile ilgili Ek 8 de gösterilen ve Türkiye nin ulusal hukukunda yapmay üstlendi i yükümlülükleri yerine getirme sorumlulu udur. Bir ülkenin geliflmifllik seviyesi ile ba lant l olan patent ve di er fikrî hukuk alan nda Türkiye nin ulaflt bu olumlu geliflmeler dahi kanaatimizce, çok k ymetli ve k ymetli oldu u kadar da zor bir co rafi konumda bulunan ülkemizin bu zor konumun getirdi i olumsuzluklar daha kolay yenmesi ve lay k oldu u demokratik, insan hak ve özgürlüklerine sayg l ve de ekonomik refah seviyesini sa lam fl bir ülke olmas nda önemli katk s olaca na inand m Avrupa Birli i ne kat lmas na, kimi çevrelerce yap lan elefltirelere verilebilecek hakl cevaplardan birisidir. Patent Hakk n n Korunmas na ve Patent Hakk na liflkin Sözleflmelere Uygulanacak Hukuk bafll kl bu çal flma taraf m zca doktora tezi olarak haz rlanm fl ve Prof.Dr. Ergin Nomer, Prof.Dr. Aysel Çelikel, Prof.Dr. Gülören Tekinalp, Prof.Dr. Hüseyin Ülgen ve Prof.Dr. Ata Sakmar dan oluflan jüri taraf ndan oy birli i ile kabul edilerek baflar l bulunmufltur. Doktora tezi olarak haz rlanan bu çal flman n baflar - s nda ve yetiflmemde büyük eme i bulunan, hocam Prof.Dr. Ergin Nomer e flükranlar m sonsuzdur.

VIII Bir doktora tezinin haz rlanmas nda çekilen ve y llar süren s k nt y tezi haz rlayan n yan nda en iyi, o tezi haz rlayan kiflinin ailesi bilir. Bu genel kural n istisnas n oluflturmayan sevgili aileme, adeta bu süreç ile büyüyen k z m P nar baflta olmak üzere eflime, anneme ve babama ne kadar teflekkür etsem azd r. Doktora süresi boyunca onlar en az her bilim yapan kiflinin ailesi kadar fedakar ve sab rl yd lar. Aileme bu çal flma ile sevgilerimi sunuyorum. Tez kitap olarak bas l rken tekrar gözden geçirilmifl ve çal flman n sonuna okuyucuya sa layaca fayda ve kolayl klar düflünülerek 551 say l Patent Haklar n n Korunmas Hakk nda Kanun Hükmünde Kararname ile 551 say l Patent Haklar - n n Korunmas Hakk nda Kanun Hükmünde Kararname nin Uygulama fieklini Gösterir Yönetmelik ve konu ile ilgili milletleraras sözleflmelerin metinleri lgili Mevzuat bafll ad alt nda kitaba dahil edilmifltir. Kitab n tashihlerinin yap lmas ndaki içten ve özverili yard mlar ndan dolay Devletler Özel Hukuku Araflt rma Görevlisi Faruk Kerem Giray a teflekkür ederim. Çal flmam z BETA yay nlar na dahil eden BETA Yay nevine ve çal flanlar na da teflekkürlerimi sunuyorum. 16.11.1999, stanbul Dr. Bahattin Bahad r ERDEM

IX Ç NDEK LER K NC BASIYA ÖNSÖZ...V ÖNSÖZ... VII Ç NDEK LER... IX KISALTMALAR... XV KAYNAKÇA... XVII G R fi... 1 Birinci Bölüm Genel Olarak Fikrî Mülkiyet Haklar ve Türk Hukukunda Patent Hakk 1. Fikrî Mülkiyet Haklar... 9 I. Fikrî Mülkiyet Kavram... 9 1- Terim... 9 2- Tan m...10 II. Fikrî Mülkiyet Haklar n n Özellikleri...11 1- Fikrî Mülkiyet Haklar n n nsan Zihninin Ürünü Olmas...11 2- Fikrî Mülkiyet Haklar n n Gayr maddî Mallar Üzerinde Kurulabilme Özelli i...12 3- Fikrî Mülkiyet Konusu Gayr maddî Mallar n S n rs z Olarak Her Yerde Bulunma (Ubiquity) Özelli i... 14 4- Fikrî Mülkiyet Haklar n n Özel Hukuka liflkin Haklardan Olmalar...15 5- Fikrî Mülkiyet Haklar n n Mutlak Haklar Olmalar...16 6- Fikrî Mülkiyet Haklar n n Maddî ve Manevî Menfaatler Sa lamalar...17 III. Fikrî Mülkiyet Haklar n n Niteli ini Aç klayan Teoriler...18 1- Fikrî Mülkiyet Teorisi... 18 2- fiahsiyet Haklar Teorisi...19 3- Dualist Teoriler...20 4- Monist Teoriler... 20

X IV. Fikrî Mülkiyetin Alan na Giren Konular... 21 A- Bulufllar...21 B- Endüstriyel Tasar mlar... 24 C- Co rafi flaretler...26 D- Markalar... 27 E- Telif Haklar...30 F- Yar letken Ürün Topografyalar...33 V. Ülkesellik Prensibi...34 A- Uygulama Alan n n Belirlenmesi Aç s ndan Ülkesellik... 35 B- Etki Alan n n S n rlanmas Aç s ndan Ülkesellik... 36 C- Fikrî Mülkiyet Haklar nda Ülkesellik... 38 D- Fikrî Mülkiyet Haklar nda Ülkesellik Prensibinin Yerindeli i Meselesi ve Bu Prensibin Zay flat lmas... 42 2. Türk Hukukunda Patent Hakk... 47 I. Patent Hakk Kavram ve Tarihçesi... 47 II. Türk Hukukunda Patent Hakk n n Kazan lmas... 49 A- Patent Haklar n n Korunmas Hakk nda Kanun Hükmünde Kararname nin Hükümlerine Göre Milli Patent Hakk n n Kazan lmas... 50 1- Patent Hakk n Kazanabilecek Kifliler...50 2- Patent Verilemeyecek Konular ve Bulufllar...55 3- Patent Verilebilirlik fiartlar...55 a) Yenilik...55 b) Tekni in Bilinen Durumunun Afl lmas...57 c) Sanayiye Uygulanabilir Olma... 58 4- Patent Verilme Sistemi ve Süresi... 58 B- Patent flbirli i Antlaflmas n n Hükümlerine Göre Patent Hakk n n Kazan lmas...61 C- Avrupa Patent Antlaflmas n n Hükümlerine Göre Patent Hakk n n Kazan lmas... 65 III. Patent Hakk n n Tükenmesi...75 kinci Bölüm Devletler Özel Hukukunda Patent Hakk 1. Patent Hakk n n Korunmas na Uygulanacak Hukuk... 81 I. Genel Olarak... 81 II. Patent Hakk n n Vas fland r lmas... 83

XI A- Genel Olarak... 83 B- Bir Fikrî Hak Olan Patent Hakk n n Vas fland r lmas... 88 III. Fikrî Haklar n Korunmas na Uygulanacak Hukuk... 91 A- Genel Olarak... 91 B- Fikrî Haklar n Korunmas nda Lex Loci Protectionis in D fl nda Önerilen Ba lama Noktalar... 92 1- Lex Loci Originis ( Menfle Ülkesi Hukuku )... 92 2- Karma Ba lama Kural... 96 3- Milli Hukuk... 96 4. Lex Fori ( Mahkemenin Hukuku )... 97 5- Lex Loci Delicti ( Fikrî Hakk n hlâl Edildi i Yer Hukuku )... 98 C- Lex Loci Protectionis ( Koruma Devleti Hukuku )... 100 1- Lex Loci Protectionis ( Koruma Devleti Hukuku ) Ba lama Kural na Dahil Olan Meseleler... 105 2- Lex Loci Protectionis in Uygulanma Alan n n ve Fikrî Hakka liflkin Bir hlâlin Olup Olmad n n Belirlenmesi... 105 3- Lex Loci Protectionis in Uygulanmas ndan Do abilecek Baz Sorunlar... 108 IV. Fikrî Haklar n Korunmas na liflkin htiyati Tedbirlere Uygulanacak Hukukun Tespiti... 110 V. Fikrî Mülkiyet Haklar n n hlâline liflkin Taleplerde Hukuk Seçimi... 119 A- Haks z Fiile Ba l Talepler... 119 B- Hukuk Seçiminin Lex Fori ile S n rl Olmas... 120 C- Hukuk Seçiminin Zarar n Oluflmas ndan Sonra Yap lmas... 121 D- Hukuk Seçiminin fiekli... 121 E- Fikrî Haklara liflkin Haks z Fiile Ba l Taleplerde Hukuk Seçimine mkan Tan nmas n n Yerinde Olup Olmad n n ncelenmesi... 122 VI. Patent Hakk n n Korunmas na Uygulanacak Hukuk... 123 VII. Türk Hukuku Aç s ndan Durum... 124 2. Patent Hakk na liflkin Sözleflmelere Uygulanacak Hukuk... 127 I. Genel Olarak... 127 II. Patent Lisans Sözleflmesi... 133 III. Patent Lisans Sözleflmesinin Hukukî Niteli i... 136 IV. Patent Lisans Sözleflmesinin fiekli... 137 V. Patent Lisans Sözleflmesinin Türleri... 140

XII A- Kullan m fiekline Göre Patent Lisans Sözleflmeleri... 142 B- Yöre le S n rl Patent Lisans Sözleflmeleri... 143 C- Süre le S n rl Patent Lisans Sözleflmeleri... 144 D- Kifliye Ba l Patent Lisans Sözleflmeleri- flletmeye Ba l Patent Lisans Sözleflmeleri... 144 E- Teknik Olarak S n rlanm fl Patent Lisans Sözleflmeleri... 145 F- Nicelik Bak m ndan S n rlanm fl Patent Lisans Sözleflmeleri... 145 G- Lisans Bedelinin Saptan fl fiekline Göre Patent Lisans Sözleflmeleri... 145 H- Lisanstan Do an Hakk n çeri ine Göre Patent Lisans Sözleflmeleri... 146 1- Basit Lisans... 146 2- nhisari Lisans... 146 I- Taraflar n radeleri Aç s ndan Patent Lisans Sözleflmeleri... 147 1- ste e Ba l Lisans... 147 2- Zorunlu Lisans...147 VI. Patent Lisans Sözleflmesinin Taraflar n n Karfl l kl Yükümlülükleri... 150 A- Lisans Verenin Yükümlülükleri... 150 1- Patentten Do an Haklar Kulland rma Yükümlülü ü... 151 2- Patentten Do an Haklar n Kullan m n n Devam n Sa lama Yükümlülü ü... 152 3- Patent Hakk ndan Vazgeçmeme Yükümlülü ü... 152 4- Lisans Verenin Yan Yükümlülükleri... 153 B- Lisans Alan n Yükümlülükleri... 153 1- Lisans Bedelinin Ödenmesi Yükümlülü ü... 154 2- Lisans Alan n Kullan m Yükümlülü ü... 155 3- Lisans Alan n Hesap Verme Yükümlülü ü... 156 4- Lisans Alan n Reklam Yapma Yükümlülü ü... 156 5- Lisans Alan n Yan Yükümlülükleri... 156 VII. Patent Lisans Sözleflmesine Uygulanacak Hukukun Tespiti... 157 A- Genel Olarak Akitlere Uygulanacak Hukukun Tespiti... 157 1- Akitlerde Hukuk Seçimi lkesi... 157 2- Akitlerde Objektif Ba lama Kural... 161 3- Milletleraras Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakk ndaki Kanun un 24. Maddesindeki Düzenlemeye Göre Akitlere Uygulanacak Hukuk... 165

XIII B- Patent Lisans Sözleflmesinde Hukuk Seçimi ( Subjektif Ba lama )... 169 C- Patent Lisans Sözleflmesinde Objektif Ba lama... 170 1- Önerilen Ba lama Noktalar... 171 a) Lisans Hakk n Devir Alan n Ülkesinin ya da Koruma Ülkesi Hukukunun Uygulanmas... 172 b) Lisans Hakk n Devredenin Hukukunun Uygulanmas... 173 D- Avusturya Devletler Özel Hukuku Kanunu nun Roma Sözleflmesi le Yürürlükten Kalkan Eski Düzenlemesindeki Objektif Ba lama Kural na liflkin Hüküm... 175 E- sviçre Devletler Özel Hukuku Kanunu ndaki Objektif Ba lama Kural na liflkin Düzenleme... 176 F- Roma Sözleflmesine Göre Fikrî Haklara ve Patent Lisans Sözleflmesine Uygulanacak Hukuk... 182 G- Patent Lisans Sözleflmesine Uygulanacak Hukukun Uygulama Alan... 184 1- Koruma Ülkesinin Hukukuna Tâbi Olan Unsurlar... 184 2- Sözleflmeye Uygulanacak Hukuka Tâbi Olan Unsurlar... 185 3- Yabanc Müdahaleci Normlar... 185 VIII. Patent Hakk n n Devri Sözleflmelerine Uygulanacak Hukuk... 189 IX. Patent Hakk na liflkin Sözleflmelerin fiekline Uygulanacak Hukuk... 192 X. Türk Hukukunda MÖHUK Madde 24 ün Patent Hakk na liflkin Sözleflmelere Uygulanmas... 193 3. flçi Bulufllar Üzerindeki Patent Hakk na liflkin Sözleflmelere Uygulanacak Hukuk... 202 I. Genel Olarak... 202 II. Türk Hukukunda flçi Bulufllar... 205 III. flçi Bulufllar Üzerindeki Patent Hakk na liflkin Sözleflmelere Uygulanacak Hukuk... 210 A- sviçre Devletler Özel Hukukunda flçi Bulufllar Üzerindeki Patent Hakk na liflkin Sözleflmelere Uygulanacak Hukuk... 211 B- Avusturya Devletler Özel Hukukunda flçi Bulufllar Üzerindeki Patent Hakk na liflkin Sözleflmelere Uygulanacak Hukuk... 213 VI. Türk Hukukunda Durum... 215 SONUÇ... 219

XIV LG L MEVZUAT I- ULUSAL MEVZUAT 551 say l Patent Haklar n n Korunmas Hakk nda Kanun Hükmünde Kararname... 225 551 say l Patent Haklar n n Korunmas Hakk nda Kanun Hükmünde Kararnamenin Uygulama fieklini Gösterir Yönetmelik... 293 Avrupa Patentlerinin Verilmesi le lgili Avrupa Patent Sözleflmesinin Türkiye de Uygulama fieklini Gösterir Yönetmelik... 315 II- TÜRK YE N N TARAF OLDU U M LLETLERARASI PATENT ANTLAfiMALARI S nai Mülkiyetin Korunmasiyle lgili Paris Sözleflmesi... 325 Milletleraras Bir Beratlar Bürosu Kurulmas na Dair La Haye Antlaflmas... 349 Patent flbirli i Antlaflmas... 359 Patent flbirli i Antlaflmas na Dair Yönetmelik... 399 Uluslararas Patent S n fland r lmas ile lgili Strasburg Antlaflmas... 505 Patent fllemleri Amac yla Mikroorganizmalar n Tevdi Edilmesinin Uluslararas Kabulü Konusunda Budapeflte Antlaflmas... 517 Avrupa Patentlerinin Verilmesi le lgili Avrupa Patent Antlaflmas... 529 Avrupa Patentlerinin Verilmesi le lgili Antlaflman n Uygulama fieklini Gösterir Yönetmelik... 601 5 Ekim 1973 tarihli APS-Avrupa Patent Sisteminin Merkezilefltirilmesi ve Sunulmas Hakk nda Protokol (Merkezilefltirme Protokolü)... 669 5 Ekim 1973 tarihli APS-Bir Avrupa Patentinin Verilmesi Hakk le lgili Kararlar n Yarg Yetkisi ve Tan nmas Hakk nda Protokol (Tan ma Protokolü)... 675 5 Ekim 1973 tarihli APS-Avrupa Patent Organizasyonunun Ayr cal klar ve Dokunulmazl klar Hakk ndaki Protokol (Ayr cal k ve Dokunulmazl k Protokolü)... 679 20 Ekim 1977 tarihli APS-Ücretlere liflkin Maddeler... 687 III- TÜRK YE N N TARAF OLDU U M LLETLERARASI PATENT ANTLAfiMALARINA TARAF OLAN DEVLETLER L STES S nai Mülkiyetin Korunmas na liflkin Paris Sözleflmesi... 707 Patent flbirli i Antlaflmas... 713 Uluslararas Patent S n fland r lmas ile lgili Strasburg Antlaflmas... 717 Patent fllemleri Amac yla Mikroorganizmalar n Tevdi Edilmesinin Uluslararas Kabulü Konusunda Budapeflte Antlaflmas... 719 Uluslararas S nai Mülkiyet Organizasyonlar n n Budapeflte Antlaflmas Madde 9(1) (a) Uyar nca fltirakine liflkin Deklarasyon... 721 Avrupa Patent Antlaflmas... 722 Kavram ndeksi... 723

XV KISALTMALAR AHFD : Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi AIPPI : Dünya S nai Mülkiyeti Koruma Birli i Anm : Anmerkung Ant : Antlaflma AP : Avrupa Parlamentosu Art : Artikel AT : Avrupa Toplulu u ATF : Arréts du Tribunal Federal Recueil Officiel ATM : Avrupa Toplulu u Mahkemesi ATRG : Avrupa Toplulu u Resmi Gazetesi Aufl. : Auflage Bd. : Band (Cilt) BGE : Entscheidungen des schweizerischen Bundesgerichtshofs BK : Borçlar Kanunu C : Cilt Co. fl.khk : 555 Say l Co rafi flaretlerin Korunmas Hakk nda Kanun Hükmünde Kararname COM : Commission (Avrupa Komisyonu taraf ndan yay nlanan belgelerde yer alan Komisyon ) DA : Le droit d auteur dn. : dipnot Ed : Edition (bas ) EGBGB : Einführungsgesetz zum Bürgerlichen Gesetzbuch EIPR : European Intellectual Property Review End.T.KHK : 554 Say l Endüstriyel Tasar mlar n Korunmas Hakk nda Kanun Hükmünde Kararname FMK : sviçre Federal Mahkemesi Karar FSEK : Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu GRUR Int. : Gewerblicher Rechtsschutz und Urheberrecht, Internationaler Teil HUMK : Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu I I C : International Review of Industrial Property and Copyright Law

XVI IPRG : Gesetz für Internationales Privatrecht ( sviçre Devletler Özel Hukukuna liflkin 18 Aral k 1987 Tarihli sviçre Federal Yasas ) K : cra flas Kanunu HFM : stanbul Hukuk Fakültesi Mecmuas ILM : International Legal Materials KHK : Kanun Hükmünde Kararname LDIP : Loi fédérale suisse sur le droit international privé du 18 décembre 1987, RS. 291( sviçre Devletler Özel Hukukuna liflkin 18.12.1987 t. sviçre Federal Yasas ) LTo : Loi fédérale sur la protection des topographies de produits semi-conducteurs du 9 octobre 1992 ( 9 Ekim 1992 tarihli Yar - letken Ürünlerin Topografileri Hakk nda Federal Yasa ) m : Madde Mar. K : Markalar Kanunu Mar. KHK : 556 Say l Markalar n Korunmas Hakk nda Kanun Hükmünde Kararname MK : Medeni Kanun MÖHUK : Milletleraras Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakk nda Kanun Pat. KHK : 551 Say l Patent Haklar n n Korunmas Hakk nda Kanun Hükmünde Kararname PCT : Patent Coperation Treaty P A : Patent flbirli i Antlaflmas RabelsZ. : Rabels Zeitschrift für ausländisches und internationales Privatrecht RCDIP : Revue critique de droit international privé RG : Resmi Gazete RGZ : Amtliche Sammlung der Entscheidungen des Reichsgerichts in Zivilsachen ( Alman mparatorluk Mahkemesi Kararlar Dergisi ) RS : Recueil systematique du droit federal s. : sayfa S : Say SJ : La Semaine Judiciaire t. : Tarih TPKKK : Türk Paras n n K ymetini Koruma Kanunu vd. : ve devam Vol : Volume WIPO : World Intellectual Property Organization (Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü) Yön. : Yönetmelik yy : yüzy l

XVII KAYNAKÇA AKINCI Ziya, Taraflar n Yetkili Hukuku Belirlememeleri Durumunda Sözleflmeye Uygulanacak Hukuk, Ankara, 1992 AKINCI Ziya, Milletleraras Özel Hukukta nflaat Sözleflmeleri, zmir, 1996 ( nflaat Sözleflmeleri ) AKINCI Ziya, Milletleraras Ticari Hakem Kararlar ve Tenfizi, Ankara 1994 (Hakem Kararlar ) ANDREW Christie, Integrated Circuits and Their Contents: International Protection, Sweet & Maxwell, England, 1955 ANTON A. E. / BEAUMONT, P.R., Private International Law, W. Green, Edinburg, 1990 ARIKAN Ayfle Saadet, Tasar mlar n 554 Say l Tasar m Kararnamesi ve Fikir -Sanat Eserleri Kanunu Çerçevesinde Korunmas Avrupa Araflt rmalar Dergisi, Cilt.4, Say.1-2, 1995-1996 ARMITAGE Edward, The Paris Convention Background to the Diplomatic Conference, European Intellectual Property Review, March l980 ARMITAGE Edward, Two Hundered Years of English Patent Law, Two Hundered Years of English and American Patent, Trademark and Copyright Law, American Bar Association, American Bar Center, Chicago, 1977, (English Patent Law) ARSLANLI Halil, Fikrî Hukuk Dersleri II, Fikir ve Sanat Eserleri, stanbul 1954 (Fikrî Hukuk) ARSLANLI Halil, Kara Ticaret Hukuku Dersleri, stanbul, 1959 ATAAY Aytekin, Medeni Hukukun Genel Teorisi, Temel Bilgiler-Genel Kavramlar, 3. Bas, stanbul, 1980 ATCHLEY M.J.W. / BASSETT R. S. / BURNSIDE M. / BURT R. S. / DENERLEY P. M., European Patents Handbook, Chartered Institude of Patent Agents, Second Edition, Volume 1, Longman, 1994 AY TER Nuflin, Hukukta Fikir ve Sanat Ürünleri, Ankara, 1972 (Fikir ve Sanat Ürünleri ) AY TER Nuflin, htira Hukuku, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yay nlar No.236, Ankara, 1968

XVIII BAINBRIDGE I David, Intellectual Property Second Edition, Pitman Publishing, London, 1994 BAINBRIDGE I David, Cases & Materials in Intellectual Property Law, Pitman Publishing, London, 1995 ( Cases & Materials ) BÄR Rolf, Das Internationale Privatrecht (Kollisionsrecht) des Immaterialgüterrechts und des Wettbewerbsrechts, in Schweizeriches Immaterialgüter- und Wettbewerbsrecht, hrsg. von R. von BÜREN/ L. DAVID, Bd. I: Einleitung 1 (I/1), Basel & Frankfurt am Main,1995 BARTELS Busso, A new era for the PCT system, The Patent Cooperation Treaty A New Era, Institute of Advanced Legal Studies, London, 1985 (A new Era ) BARTELS Busso, The advantages of the Patent Cooperation Treaty (PCT) for American Applicants, Journal of the Patent and Trademark Office Society, July 1983, Volume 65, No.7, 297 vd. BARTELS Busso, The PCT, a tool for modern patent management, The Patent Cooperation Treaty A New Era, Institute of Advanced Legal Studies,London, 1985 ( The PCT ) BARTELS Busso, The Patent Cooperation Treaty (PCT) and its advantages for applicants in the United Kingdom, The Patent Cooperation Treaty A New Era, Institute of Advanced Legal Studies, London, 1985 (The advantages of PCT ) BAXTER J.W. / SINNOTT, P. John, World Patent Law And Practice, Volume 2, Matthew Bender, 1995 BAXTER J.W.,World Patent Law and Practice, 2. Edition, Sweet & Maxwell, London, 1973 BEIER K. Friedrich, Conflict of Law Problems of Trademark License Agreements, IIC, 1982, 162 vd BERK Osman Faz l / ERGÜNEY, Halil, Yabanc lar Hukuku ve Kanun htilaflar le lgili Kararlar n Tahlil ve zahlar, Ankara, 1963 B LGE Necip, Borçlar Hukuku, Özel Borç Münasebetleri, Ankara, 1971 BONET Georges, 24 Nisan 1974 t. Paris stinaf Mahkemesi Karar, RCDIP, 1975,449 BREM Ernst, Das Immaterialgüterrecht im zukünftigen IPR-Gesetz, Festschrift für Rudolf Moser, Schweizer Studien zum Internationalen Recht, Bd.51, Zürich, 1987, 53vd BRETT Hugh, The Paris Convention the patent system and the needs of developing countries European Intellectual Property Review, Nisan l980 BURKE Claire, International Property Conventions, European Intellectual Property Review, Ekim l995 BUSSE Yo r k, Avrupa Patent Sistemi ve Avrupa Patent Ofisi, Patent Sistemleri ve Patent Ofis Organizasyonlar Uluslararas Sempozyumu, Ankara, 12-13. X.1992, Banka ve Ticaret Hukuku Araflt rma Enstitüsü, Ankara, 41 vd.

XIX CANSEL Erol, Türk Hukukunda Has lat Kiras, Ankara,1953 CARTIGLIA James R., The Patent Cooperation Treaty: A Rational Approach to International Patent Filing", Journal of the Patent and Trademark Office Society, April 1994, Volume 76, No.4, 261 vd. CENTEL Tankut, fl Hukuku, C.1, Bireysel fl Hukuku, stanbul, 1994, CHESHIRE & NORTH, Private International Law, Twelfth Edition, Butterworths, London, Dublin, Edinburg, 1992 CHISUM Donald S., Patents, Volume 1, Matthew Bender, Release No. 52, November 1994 CORNISH W. R., Intellectual Property, Patents, Copyright, Trade Marks and Allied Rights, Second Edition, Sweet & Maxwell, London, 1989 ÇEL K Nuri, fl Hukuku Dersleri, 13. Bask, stanbul, 1996 ÇEL KEL Aysel, Milletleraras Özel Hukuk, Genel Kurallar, Milletleraras Özel Hukuk, Milletleraras Usul Hukuku, 6. Bask, Beta, stanbul, 2000. ÇEL KEL Aysel / NOMER, Ergin, Devletler Hususi Hukuku, Örnek Olaylar- Mahkeme Kararlar, 6. Bask, Beta, stanbul, 1997 DAYINLARLI Kemal, Milletleraras htira Hukuku ve Türkiye nin Yeri, Yarg tay Dergisi, Temmuz 1987, Cilt 13, Say 3, 305 vd. DER C O LU M. Kaan, Türkiye de ve Avrupa Toplulu u nda Markalar n Korunmas, Avrupa Araflt rmalar Dergisi,Cilt.4, Say.1-2, 1995-1996 DESSEMONTET François, Les contracts de licence, en droit international privé, Melanges Guy FLATTET, Lausanne, 1985, 435 vd DICEY & MORRIS, The Conflict of Laws, Twelfth Edition, Volume 1, Sweet & Maxwell, London, 1993,( Volume 1 ) DICEY & MORRIS, The Conflict of Laws, Twelfth Edition, Volume 2, Sweet & Maxwell, London 1993 (Volume 2 ) DO AN Vahit, fl Aktinden Do an Kanunlar htilaf Alan nda Ba lama Kural n n ve S n rlar n n Tespiti (Doktora Tezi), Ankara, 1996 DÖNMEZ rfan, En Son çtihatlarla Aç klamal Markalar ve Haks z Rekabet Davalar, Ankara, 1987 DWYER / DUFTY / LAHORE / GARNSEY, Patents, Trade Marks & Related Rights, Volume 1, Commentary, Butterworths, 1997 EISENSCHITZ S. Tamara, Patents, Trade Marks and Designs in Information Work, Croom Helm, London, New York, Sydney, 1987 EKfi Nuray, Yabanc l k Unsuru Tafl yan Akitler ve Bu Akitlerin AT Roma Konvansiyonuna Göre Anlam, MHB, 1992/1-2 ( Yabanc l k Unsuru Tafl yan Akitler ) EKfi Nuray, Yabanc l k Unsuru Tafl yan fl Sözleflmelerine Uygulanacak Hukuk, Kenan Tunçoma a Arma an, stanbul, 1997 ( fl Sözleflmeleri )

XX EKfi Nuray, Akitten Do an Borç liflkilerine Uygulanacak Hukuk Hakk nda AET Konvansiyonu, Yay nlanmam fl Yüksek Lisans Tezi, stanbul, 1989 ( Tez ) ERDEM B. Bahad r, ncoterm in Uluslararas Sat mlarda Uygulanacak Hukuka Etkisi ve Hukukî Niteli i, MHB, 1990/1-2, 65vd EREL N. fiafak, Türk Fikir ve Sanat Hukuku, Ankara, 1988 EREN Fikret, Borçlar Hukuku, Genel Hükümler, Cilt 1, 5. Bas, stanbul, 1994 FEYZ O LU Necmettin Feyzi, Borçlar Hukuku, kinci K s m, Özel Borç liflkileri, C.I, 3. Bas, stanbul, 1978 FEYZ O LU Necmettin Fevzi, Aile Hukuku Dersleri, stanbul, 1971 (Aile Hukuku ) FORMAN Howard I., Two Hundered Years of American Patent Law, Two Hundered Years of English and American Patent, Trademark and Copyright Law, American Bar Association, American Bar Center, Chicago, 1977 FORSYTH C. F., Private International Law, Second Edition, Juta & Co, Cape Town- Wetton-Johannesburg, 1990 FROST Robert, Patent Law and Practice, Vol.1, Steven & Haynes, London, 1912 GALL Günter, PCT Questions in the Euro-PCT Context, European Intellectual Property Review, 1984 / 11, 302 vd. GANNSER George R., Violations Of The Paris Convention For The Protection Of Industrial Property, Journal of the Patent and Trademark Office Society, March 1981, Volume 63, No: 3, 138 vd. G R TL O LU Nejla, Yay n Sözleflmesi, stanbul, 1967 GOLDSTEIN Paul, Copyright, Patent, Trade Mark and Related State Doctrines, Cases and Materials on The Law of Intellectual Property, Second Edition, 1987 GÖGER Erdo an, Devletler Hususi Hukuku, (Kanunlar htilaf ) 3. Bask, Ankara, 1975 GÖ ER Erdo an, Kanunlar htilaf, çtihalar Aç s ndan Ba lama kurallar, Ankara, 1973 ( çtihatlar ) GÖKTÜRK Avni H., Borçlar Hukuku, II,Ankara, 1951 GROVES Peter, Intellectual Property with Competition Law and Practice, London Guildhall University, 1994 GURRY Francis, Dünya Fikri Haklar Organizasyonu ve Patent flbirli i Anlaflmas (PCT), Patent Sistemleri ve Patent Ofis Organizasyonlar Uluslararas Sempozyumu, Ankara, 12-13. X. 1992, Banka ve Ticaret Hukuku Araflt rma Enstitüsü, Ankara, 1992 GÜRZÜMAR Osman Berat, Franchise Sözleflmeleri ve Bu Sözleflmelerin Temelini Oluflturan Sistem lerin Hukuken Korunmas, Beta, stanbul, 1995 HATEM Hüseyin / SEROZAN Rona / ARPACI Abdülkadir, Borçlar Hukuku, Özel Bölüm, Filiz Kitabevi, stanbul, 1992

XXI HIRSCH Ernest E, An lar m-kayzer Dönemi-Weimar Cumhuriyeti- Atatürk Ülkesi, Tübitak Popüler Bilim Kitaplar 45, Ankara, 1997 HOLYOAK Jon / TORREMANS Paul, Intellectual Property Law, Butterworths, London, Dublin and Edinburg, 1995 ILGAZ Deniz, Co rafi flaretlerin Korunmas : Dünyada ve Türkiye de Durum Avrupa Araflt rmalar Dergisi, Cilt.4, Say.1-2, 1995-1996 KARAYALÇIN Yaflar, Ticaret Hukuku, I Girifl- Ticari flletme, 3. Bas, Ankara, 1968 KAYA Aslan, 551 Say l Patent Haklar n n Korunmas Hakk nda Kanun Hükmünde Kararname le Getirilen Zorunlu Lisans Sistemi, stanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuas, 1995-1996, C. LV, S.1-2 ( Zorunlu Lisans ) KAYA Aslan, Türk Hukukunda Patentten Do an Haklar, stanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuas, C. LV, S.4, 1997, 174 vd ( Patentten Do an Haklar ) KEGEL Gerhard, Internationales Privatrecht, 7. Auflage, Verlag C.H. Beck, München, 1995 KLOSS D. M., Copyrights and the Conflict of Laws, European Intellectual Property Review, 1985/1, 15vd KOCAHANO LU Osman Selim, Markalar ve Patent Mevzuat - Fikrî ve S naî Haklar, stanbul, 1996 KROPHOLLER Jan, Internationales Privatrecht, (auf der Grundlage des Werkes von Paul Heinrich NEUHAUS), Die Grundbegriffe des Internationalen Privatrechts 2. neubearbeitete Auflage, J.C.B. Mohr (Paul Siebeck) Tübingen, 1994 KURU Baki, Hukuk Muhakemeleri Usulü, laveli Beflinci Bask, Cilt: III, stanbul, 1991 ( KURU ) KURU Baki, Hukuk Muhakemeleri Usulü El Kitab, Alfa Yay nevi, Ankara 1995 ( Hukuk Muhakemeleri Usulü ) KURU Baki / ARSLAN Ramazan / YILMAZ Ejder, Medeni Usul Hukuku, Ankara, 1986 LAHORE James /DWYER, James W. / GARNSEY, John J. / DUFTY, Ann / COV- ELL, Wayne, Intellectual Property In Australia, Patent, Designs and Trade Mark Law, Butterworths, Sydney-Melbourne-Brisbane-Adelaide-Perth- Canberra-Hobart, 1994 LLEWELY Margaret, Is There a Need for a European Utility Model? A View from The United Kingdom Annales de la Faculte de Droit d stanbul, XXXI/No. 47, May s l997 MACLEAN Robert M / TOVEY Gwyn, Conflict of Laws, Old Bailey Press, 1996 MADL Ferenc / VEKAS Lajos, The Law Of Conflicts And Foreign Trade, Akadémiai Kiado, Budapest, 1987 MARANGHIDIS George Metaxas, Intellectual Property Laws of Europe, John Wiley & Sons, Chichester-New York-Brisbane-Toronto-Singapore, 1995