Yay n No : 1696 Hukuk Dizisi : Bas m - Kas m 2006 ISBN

Transkript

1 I MEDENÎ HUKUK PRAT K ÇALIfiMALARI ve SINAV SORULARI Medenî Hukuk (Temel Kavramlar, Kifliler Hukuku, Aile Hukuku) Borçlar Hukuku Genel Hükümler Borçlar Hukuku Özel Hükümler Eflya Hukuku Miras Hukuku Kocaeli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Medenî Hukuk Ana Bilim Dal Ö retim Elemanlar Dr. Herdem BELEN Ö r. Gör. Hafize KIR Ar. Gör. Mehmet fiengül Ar. Gör. Sezer ÇABR Ar. Gör. Duygu KOÇAK

2 Yay n No : 1696 Hukuk Dizisi : Bas m - Kas m 2006 ISBN Copyright Bu kitab n bu bas s için Türkiye deki yay n haklar BETA Bas m Yay m Da- t m A.fi. ye aittir. Her hakk sakl d r. Hiçbir bölümü ve paragraf k smen veya tamamen ya da özet halinde, fotokopi, faksimile veya baflka herhangi bir flekilde ço alt lamaz, da t lamaz. Normal ölçüyü aflan iktibaslar yap lamaz. Normal ve kanunî iktibaslarda kaynak gösterilmesi zorunludur. Dizgi Bask - Cilt Kapak Tasar m : Beta Bas m A.fi. : Ya z n M a t b a a c l k Bayrampafla/ stanbul (0-212) : Gülgonca Çarp k Beta BASIM YAYIM DA ITIM A.fi. Himaye-i Etfal Sokak Talas Han No Ca alo lu - STANBUL Tel : (0-212) Fax: (0-212) betakitap@betakitap.com

3 III Tüm sevgili ö rencilerimize ve ö rencilere...

4 IV IV

5 V ÖNSÖZ Önsözde "Medenî Hukuk Pratik Çal flmalar " adl çal flmam z n k sa hikayesini aç klama iste indeyiz. Kocaeli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Medenî Hukuk Ana Bilim Dal, çal flanlar aç s ndan gerek say gerek akademik unvan olarak yap s mütevaz bir birimdir. Bu yap içerisinde derslerini ve uygulama çal flmalar n az say daki ö retim üyesi ve araflt rma görevlisinin gayretli, özverili u rafl lar yla yürütmektedir. Dersler ve uygulama çal flmalar ço unlukla ek dersler, ek pratik çal flmalarla ifllenmektedir. Elbette yo unlu un önemli bir noktas n, ö rencilerin varl ve kat l m oluflturmaktad r. Ö renci yelpazemiz, ço u hukuk fakültesinde oldu u gibi Türkiye Panaroma s n sunmaktad r. Ö renci say s n n azl, onlarla birebir tan fl p, ço una ad yla seslenebildi imiz bir iletiflimi olas k lmaktad r. Bu sayede ö rencilerin derslerdeki varl, bizlerin onlar n programlar ndaki varl yla birleflmektedir. Öyle ki 23 Nisanlarda bayram n ad na uygun içerikle, geçen y l dördüncüsü yap lan geleneksel pikniklerde, 19 May slarda ayn flekilde sürdürülen ek dersler ve pratik çal flmalarda bütünlük ve birliktelik devam etmektedir. Pratik çal flmalar ve s navlara iliflkin k sa içerik bilgisine gelince: Ana bilim dal m z, 1997 y l nda Prof. Dr. E. Sabâ ÖZMEN in fakültemize gelifliyle temellerini at p, geliflimini bafllatm fl; hocam z n her zaman teflekkürle anaca m z varl k, katk ve yard mlar yla kendisini oluflturup ortaya koymufltur. Araflt rma görevlileri, pratik çal flmalar n yapt klar dersleri, ö renci s ralar ndaki kat l mlarla sürekli izlemifl; pratik çal flmalar hayat n içinden esprilere de yer vererek kendileri haz rlam fl; derslerde ifllenen bütün konulara iliflkin, ilgili ço u yasa maddesinin uygulanmas n içerir flekilde yürütmüfllerdir. S navlar m z bütünüyle pratik çal flmalar benzeri kurgularla, Medenî Kanun, Borçlar Kanunu ve ilgili mevzuatlar aç k olarak yap lm fl; ö rencilerden birer hâkim gibi uyuflmazl çözen, gerekçeli, teknik hukukî ifadelerden oluflan yan tlar vermeleri istenmifl; bir tarihten sonra yap - lan bütün s navlar n yan t anahtarlar ö renci ifllerine b rak larak ö renciler bilgilendirilmifltir. Ayr ca her ders için ara s nav ve final öncesi özel ek derslerle önceki y llar n s nav soru örnekleri çözülmüfl; ö rencilere bir tür ön de erlendirme olana sunulmufltur. Aç klad m z iflleyiflle yürütülen çal flmalar, ö rencilerimizin somut sonuçlardaki baflar lar yla geri dönmüfl ve bizleri sevindirmifltir. Ana bilim dal olarak ortak bir çal flma yapma karar m zla, Medenî Hukuk disiplininin tamam n kapsayan bir kitap çal flmas bafllat lm flt r. Kitap, Medenî Hukuk (Temel Kavramlar, Kifliler Hukuku, Aile Hukuku), Borçlar Hukuku Genel Hü-

6 VI kümler, Borçlar Hukuku Özel Hükümler, Eflya Hukuku ve Miras Hukuku olmak üzere, ders program nda dört y l boyunca tek kürsü olarak ana bilim dal m zca yürütülen bütün dersleri kapsamaktad r. fiimdiye kadar haz rlanan pratik çal flmalar ve s nav sorular bütünüyle gözden geçirilmifl; taranm fl; yap lan tasnifin ard ndan içerik oluflturulmufltur. Bu ba lamda tarihleri aras ndaki s - nav sorular hocam z Prof. Dr. E. Sabâ ÖZMEN e aittir y l ndan bafllayarak s nav sorular, hocam z n yürüttü ü dersler aç s ndan, onun önderli inde haz rlanm flt r. Kitap çal flmam z, 2004 y l nda emekliye ayr lmas na ra men derslerimizde bize destek veren hocam z n, bu kez iste imize destek vermesiyle yap lm flt r. Çal flmada, ana bilim dal m z n oluflum aflamalar ndan bafllayarak, pratik çal flma ve s nav sorular n n büyük k sm na yer verilmifltir. fiu ana kadar yap lanlar n derlemesi niteli indeki çal flmam z, sadece metin olarak ortaya konulmaktad r. Baflka deyiflle pratik çal flma ya da hukukî sorun çözümü metodolojisine yer verilmemektedir. Gerek pratik çal flmalar gerek s nav sorular, haz rlanmalar ndan bafllayarak olabildi ince özenle sürdürülmeye gayret edilmifltir. Ancak çal flma, baflta belirtti imiz mütevaz yap dolay s yla, eksiklikler, aksakl klar olabilece i yönündeki peflin kabulümüzle ortaya konulmufltur. Umudumuz, elefltirilerle, eksiklik ve aksakl klar n izleyen bas larda giderilmesi, böylece sonralarda daha yetkinleflmifl çal flmalar n yap labilmesidir. Kitap çal flmas n yapan ekip olarak umudumuz, eserin aslolarak ö rencilere yarar sa lamas d r. Bunu bir nebze baflarm fl olmak bizleri, çal flmalar s ras ndaki gibi mutlu edecektir. Son olarak çal flman n yay n konusunda, Beta Yay nevi sorumlusu Seyhan SATAR a, kitap mizampaj n yapan Hediye GÜMEN e ve eme i geçen di er Beta çal flanlar na teflekkür ederiz. Ac badem,

7 VII Ç NDEK LER AÇIKLAMALAR IX I. BÖLÜM PRAT K ÇALIfiMALAR Birinci K s m A. Medenî Hukuk Yan tl Pratik Çal flmalar B. Medenî Hukuk Pratik Çal flmalar kinci K s m A. Borçlar Hukuku Genel Hükümler Yan tl Pratik Çal flmalar B. Borçlar Hukuku Genel Hükümler Pratik Çal flmalar Üçüncü K s m A. Borçlar Hukuku Özel Hükümler Yan tl Pratik Çal flmalar B. Borçlar Hukuku Özel Hükümler Pratik Çal flmalar Dördüncü K s m A. Eflya Hukuku Yan tl Pratik Çal flmalar B. Eflya Hukuku Pratik Çal flmalar Beflinci K s m Miras Hukuku Pratik Çal flmalar II. BÖLÜM SINAV SORULARI Birinci K s m A. Medenî Hukuk Yan tl S nav Sorular B. Medenî Hukuk S nav Sorular

8 VIII kinci K s m A. Borçlar Hukuku Genel Hükümler Yan tl S nav Sorular B. Borçlar Hukuku Genel Hükümler S nav Sorular Üçüncü K s m A. Borçlar Hukuku Özel Hükümler Yan tl S nav Sorular B. Borçlar Hukuku Özel Hükümler S nav Sorular Dördüncü K s m A. Eflya Hukuku Yan tl S nav Sorular B. Eflya Hukuku S nav Sorular Beflinci K s m A. Miras Hukuku Yan tl S nav Sorular B. Miras Hukuku S nav Sorular PRAT K ÇALIfiMALAR KONU NDEKS

9 IX AÇIKLAMALAR Medenî Hukuk Pratik Çal flmalar ve S nav Sorular kitab m zdan yararlan l rken, afla da yer verece imiz içeri e iliflkin k sa aç klamalar göz önünde tutulmal d r. Kitap bütününde yeknesakl n ve uygulamayla paralelli in sa lanmas için, bütün pratik çal flmalar gözden geçirilmifl; para birimi tamam yla YTL olarak ifade edilmiflir. Ancak 2005 tarihi öncesindeki s nav sorular na dokunulmam fl, onlar önceki para birimiyle b rak lm flt r. Pratik çal flmalar n hangi konulara ait oldu u, pratik çal flma metninin yan nda verilmemifl; konular kitab n sonunda, Pratik Çal flmalar Konu ndeksinde aç klanm flt r. Böylece aslolarak hukuk ö rencileri düflünülerek haz rlanan kitab m zda, ö rencilerin öncelikle kendi bilgilerini gözden geçirip, saptamalar n yapmalar sa lanmak istenmifltir. çeri e iliflkin sistemati e gelince: Pratik çal flma ve s nav sorular s ralamas, dersler ekseninde, KOÜ Hukuk Fakültesi ders program as l al narak yap lm flt r. Buna göre ders s ralamas Medenî Hukuk (Temel Kavramlar, Kifliler Hukuku, Aile Hukuku), Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Borçlar Hukuku Özel Hükümler, Eflya Hukuku ve Miras Hukuku fleklindedir. ki bölüme ayr lan kitapta ilk bölümde pratik çal flmalar ikinci bölümde ise s nav sorular yer almaktad r. Pratik çal flmalar, her ders aç s ndan baflta yan tl pratik çal flmalar olmak üzere, Medenî Kanun ve Borçlar Kanunu madde numaralar na göre s ralanm flt r. Kitapta Miras Hukuku dersine ait yan tl pratik çal flmalar yer almamaktad r. Bunun nedeni, kitap içeri inin sorulardan yan tlara kadar daha önce haz rlanm fl metinlerin gözden geçirilmesiyle oluflturulmas, Miras Hukuku aç s ndan yan tl pratik çal flma örne inin bulunmamas d r. Bu eksikli i sonraki y llardaki çal flmalar m zda giderme olana m z n olmas umudumuzdur. S nav sorular na gelince: Burada s ralama ö retim y llar esas na göre, en eski tarihliden bafllayarak yap lm fl; her ders aç s ndan önce yan tl daha sonra yan ts z s nav sorular na yer verilmifltir. S nav sorular büyük oranda, Kocaeli Üniversitesi Hukuk Fakültesi nde yap lan s navlardan oluflmaktad r. Fakültemiz d - fl nda, kitap yazarlar m zdan Dr. Herdem BELEN taraf ndan , ö retim y llar nda Akdeniz Üniversitesi Hukuk Fakültesi nde yürütülen Medenî Hukuk dersleri ile ö retim y l nda Anadolu Üniversitesi Hukuk Fakültesi nde yürütülen Miras Hukuku derslerine ait s nav sorular na da yer ve-

10 X rilmifltir. Ders programlar n n farkl l gere i, s nav sorular nda ders adlar da bir nebze farkl l k tafl maktad r. Yine fakültemizde de bir ö retim y l uygulanan dönemlik ders sistemi dolay s yla, Medenî Hukuk dersi s navlar n n bir k sm Medenî Hukuk ve Aile Hukuku adlar yla yap lm fl; s nav sorular nda ve kitap çal flmas nda da ayn adlara yer verilmifltir. Yasa maddelerine gelince: Medenî Kanun de iflikli i uyar nca bir noktaya dikkat çekmek yarar sa layacakt r. Medenî Kanun a (Medenî Hukuk, Eflya Hukuku, Miras Hukuku derslerine) iliflkin pratik çal flmalar, 1 Ocak 2002 tarihinde yürürlü- e giren 4721 say l (Yeni) Medenî Kanun a göre haz rlanan çal flmalardan oluflmaktad r. Bu ba lamda yan tlarda yasa maddeleri 4721 say l yasa as l al narak verilmifltir. S nav sorular aç s ndansa an lan tarihe kadarki sorular, 743 say l (Eski) Medenî Kanun hükümleri göz önünde tutularak haz rlanm fl olup, ilgili yasa hükümleri uyar nca de erlendirilmelidir y l final s navlar ndan bafllayarak s - nav sorular 4721 say l yasa hükümleri as l al narak haz rlanm flt r. Öte yandan ilgili mevzuat olarak baflvurulan Medenî Kanun ve Borçlar Kanunu d fl ndaki (Karayollar Trafik Kanunu, Kanunî Faiz ve Temerrüt Faizine liflkin Kanun, Tüketicinin Korunmas Hakk nda Kanun gibi) yasalar, yan tl pratik çal flmalar aç s ndan ö retim y l içindeki de iflikliklere göre yeni hükümlerle, s nav sorular ndaki yan t anahtarlar aç s ndansa s nav tarihlerinde yürürlükteki hükümlerle verilmifltir.