BİTKİ TANIMA 2. Dr. Sergun DAYAN

BİTKİ TANIMA 2 Dr. Sergun DAYAN

MONOCOTYLEDONAE FAM: GRAMİNEAE Buğdaygiller (Poaceae), tohum kabuğu, meyve kabuğu ile bitişiktir. sapları boğumlu ve ekseriya içi boştur. başakçıklar, başak vaziyetinde toplanmış haldedir 4000 kadar türe sahip, Poales takımına bağlı bir familyadır. Buğday, pirinç, çavdar, mısır, darı, yulaf, arpa, bambu gibi bitkiler buğdaygillerdendir.

GENUS: PHYLLOSTACHYS Japonya ve Çinde 30 tür bulunur Türkiye de tek tür kullanılır

Phyllostachys bambusoides BAMBU Yeşil ince gövdelidir. 30-40 m boylanabilir. 1000 kadar türü bulunur. Türkiye de bazı parklarda süs bitkisi olarak yetiştirilir. Yapraklar mızrak şeklinde sivri uçludur. Gövdenin içi boş, yüzeyi pürüzsüzdür.

http://www.bamboogarden.com/images/1-big-vivax.jpg

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/0f/phyllostachys_bambu soides_f_castillonis1.jpg

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/a1/phyllostachys_bamb usoides_f_castillonis3.jpg

http://www.myislandbamboo.com/images/phyllostachys_aureosulcata_spe ctabilis%201.jpg

FAM: ASPARAGACEAE

GENUS: YUCCA 30-40 türü bulunur

Yucca flamentosa AVİZE ÇİÇEĞİ Herdem yeşildir 1-2 m kadar boylanır Ilıman iklim sever fakat soğuğa dayanıklıdır Gösterişli beyaz çiçekleri vardır 4-5 cm boyundadır Çiçekler hermafrodittir Uzun şerit biçimindeki yapraklar sert ve batıcıdır 4-6 cm boyunda yumurta şekilli meyveleri vardır

http://www.baumschule-horstmann.de/bilder/popup/palmliliem008212_h_0.jpg

https://theoutspan.files.wordpress.com/2012/01/pb080069.jpg

http://wuestengarten.at/alben/yuccakultivare/yucca%20filamentosa%20ssp.%20co ncava%20'albovariegata'/slides/p1180270.jpg

http://pics.davesgarden.com/pics/2009/07/09/audrebytes/d1418a.jpg

FAM: MUSACEAE Asya, Afrika ve Avustralya nın tropik ve subtropik bölgelerinde yayılmış 3 cins ve 40 civarında türle temsil edilmektedir. Rizomlu, ağaç benzeri çok yıllık otsu bitkilerdir. Yapraklar büyük, basit, spiral dizilmiş, yaprak tabanları birbiri üzerine gelerek yalancı gövdeler oluşturmuştur. Çiçekler büyük, hermafrodit, tek eşeyli olup zigomorf simetriye sahiptir. Periyant petalsı, her dairede 3 tepal olmak üzere 2 dairede, ya da 5 bileşik ve 1 serbest tepallidir. Erkek çiçekler 5 fertil ve 1 staminod stamene sahiptir. Dişi çiçekler 3 bileşik karpelli, 3 bölmeli, ovaryum alt durumludur. Meyve derimsi bakka şeklindedir.

FAM: MUSA Anamur çevresinde yetiştirilir 80 kadar türü vardır Rizomlu gövde dik ve yüksektir Yaprak kınları üst üste gelerek yalancı gövde oluşturur

Musa paradisiaca MUZ Yaprağını tam dökmez Dallanmaz ve 3-9 m boy yapar Güney Amerika da yetişir Meyvesi yenir Yaprak boyu 2-2,5 m eni 50-60cm olur Yaprak sapları tüm gövdeyi sarar Gövde çapı 30-40 cm olabilir Gövde meyve verince ölür Çiçekler 50-100 cm uzunluğunda salkım oluşturur Brakte mor renklidir

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/40/musa_paradisiaca_1.jpg

http://resolver.kb.nl/resolve?urn=urn:gvn:sae01:077-852&role=image&size=largest

http://3.bp.blogspot.com/_op- GUXN4VdY/TGStwfEv8JI/AAAAAAAAACs/icNm82UKjSk/s1600/P1010246.JPG

FAM: PALMAE Palmiye, palmiyegiller (Arecaceae, Palmae) familyasını oluşturan tropik iklimlerde yetişen ve hoş bir görüntü oluşturan türlerin ortak adı. Palmiyeler konik gövdelidirler. Bu tür ağaçların dalları hemen hiç yoktur. Bir gövdeden birçok yaprak çıkmaktadır. Palmiye ağaçlarının en büyükleri 30 metreye kadar çıkabilmektedir.

GENUS: PHOENİX 12 türü bulunur Türkiye de 3 türüne rastlanır

Phoenix dactylifera HURMA Herdem yeşildir Gövde dallanma yapmaz 25-30 m boy ve 3-5 m tepe tacı yapar Soğuğa dayanıklı değildir Meyveleri yenir Türkiye de daha çok dekoratif amaçla yetiştirilir Gövde gri renkli ve odunsu değildir Bileşik yaprak 1,5-2 m dir ve 30-60 çift yaprakçık içerir

http://1.bp.blogspot.com/-tzt3kyti0l4/tpysydpjl4i/aaaaaaaasb8/z6do_p- 8m1E/s1600/Phoenix+dactilifera+%2528palmera+datilera%2529.jpg

http://www.fuerteventuragardencenter.com/sites/default/files/styles/ampliaci on/public/phoenix%20dactylifera%2004.jpg?itok=zbgutr1c

http://www.texaspalms.com/mtdp.jpg

http://idtools.org/id/palms/palmid/images/fs_images/phoe_dac_lflet3_pja.jpg

Phoenix theophrastii DATÇA HURMASI Herdem yeşil 8-10 m boylanır Türkiye nin tek doğal palmiye türüdür. Çok sayıda kök sürgünü verir 1,5-3 m bileşik yaprak taşır ve yaprakçıklar 20-25 cm dir Dioiktir Meyveler yenmez

http://static.panoramio.com/photos/large/83359390.jpg

http://static.panoramio.com/photos/large/86455847.jpg

http://www.medipalm.com/495-2974-thickbox/phoenix-theophrastii.jpg

Phoenix canariensis YALANCI HURMA Herdem yeşildir 10-15 m boy yapar Ilıman iklimi sever Sıfırın altındaki birkaç derece soğuğu tolere eder Marmara ve karadeniz kıyılarında yetişebilir. Bileşik yaprak 1,5-2 m yaprakçıklar 40-60 cm dir Yaprakçıklar orta damardan ikiye katlanmış gibidir Meyveler yenmez

ttp://plantsflorida.com/phoenix%20canariensis%202.5%20m%20ct%2010%20per%20ct.jpg

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/a9/phoenix_canariensis_(barlove nto)_02.jpg

http://static.panoramio.com/photos/large/40200762.jpg

GENUS: TRACHYCARPUS

Trachycarpus fortunei ÇİN PALMİYESİ Herdem yeşildir 8-10m boylanır Anavatanı orta ve doğu Çin dir Ilıman iklimi sever Sert geçen kışlarda kormak kaydı ile Marmara ve karadeniz de kullanılır Gövde tektir ve eski yapraklardan kalan lifler ile kaplıdır Yaprakçıklar 40-60 cm, yaprak sapı 30-50 cm dir. Meyveler üzümsüdür Bir cinsli bir evciklidir

http://www.medipalm.com/816-3110-thickbox/trachycarpus-fortunei.jpg

http://palmboss.com/wp-content/uploads/2013/01/trachycarpus-fortuneifan-1024x768.jpg

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/9b/trachycarpus_fortunei_ cortex2.jpg

http://www.pepinieresevrecy.fr/sites/evrecy/pages/medias/images/trachycarpus-fortunei.jpg

GENUS: WASHİNGTONİA

Washingtonia robusta PALMİYE Herdem yeşildir 15-20 m boylanır Ilıman bölgelerde parklarda, yollarda kullanılır Bileşik yapraklar 40-60 cm boyunda 40-60 adet yaprakçıktan oluşur 100-120 cm oluklu yaprak sapı bulunur Dioiktir Üzümsü meyveler önce yeşil, sarı ve sonunda siyahtır

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/c ommons/5/59/washingtonia_robusta.jpg

http://www.visoflora.com/images/original/washingtonia-robusta-visoflora-8762.jpg

http://www.villamolar.com/files/productos/mx/1389770869_ugn154g18i.jpg

http://i.ytimg.com/vi/dg1a iahxi/maxresdefault.jpg

BU SLAYTTAKİ TÜRLER Phyllostachys bambusoides- BAMBU Yucca flamentosa- AVİZE ÇİÇEĞİ Musa paradisiaca- MUZ Phoenix dactylifera- HURMA Phoenix theophrastii- DATÇA HURMASI Phoenix canariensis- YALANCI HURMA Trachycarpus fortunei- ÇİN PALMİYESİ Washingtonia robusta- PALMİYE

KAYNAKÇA YALTIRIK F., EFE A., 2000, DENDROLOJİ GYMNOSPERMAE- ANGİOSPERMAE, 2. BASKI, İSTANBUL. ÖZDEMİR T., 2003, SİSTEMATİK BOTANİK, BİROL BASIN YAYIN DAĞITIM, 1. BASKI, İSTANBUL. AKMAN Y., KETENOĞLU O., KURT L., GÜNEY K., HAMZAOĞLU H., TUĞ G. N., 2007, ANGIOSPERMAE KAPALI TOHUMLULAR-, PALME YAYINCILIK, ANKARA. MAMIKOĞLU N. G., 2012, TÜRKİYENİN AĞAÇ VE ÇALILARI, 5. BASKI, NTV YAYINLARI, İSTANBUL.