Türkiye Sermaye Piyasaları Aralık 2017
İÇİNDEKİLER 3 Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği 12 Türkiye Sermaye Piyasaları 30 Yatırım Kuruluşları 54 Yatırımcı Profili 2
TÜRKİYE SERMAYE PİYASALARI BİRLİĞİ
SERMAYE PİYASASI KURUMLARI Sermaye Piyasası Kurulu Türkiye Türkiye Sermaye Sermaye Piyasaları Piyasaları Birliği Birliği Borsa İstanbul Banka Banka Aracı Aracı Kurum Kurum Yatırım Ortak. Port. Yön. Şti. Halka Açık Şirketler Kote Şirketler Sermaye Piyasası Lisanslama Sicil ve Eğitim Kuruluşu Derecelendirme Derece. Şti. Bağ. Denetim Şti. Şti. Bağ. Denetim Şti. Takasbank Merkezi Kayıt Kuruluşu 4
TÜRKİYE SERMAYE PİYASALARI BİRLİĞİ Nisan 2001 de kurulmuştur. 2014 yılında yeniden yapılanarak üyeleri ve ismi değişmiştir. Kamu tüzel kişiliğine haiz, özdüzenleyici bir meslek örgütüdür. Sermaye Piyasası Kurulu denetimi altındadır. Birliğin Kasım 2017 sonu itibarıyla 224 üyesi bulunmaktadır. o 82 aracı kurum o 44 banka o 50 portföy yönetim şirketi o 9 yatırım ortaklığı o 31 gayrimenkul yatırım ortaklığı o 8 girişim sermayesi yatırım ortaklığı 5
ÜYELER Yatırım Ortaklığı Portföy Yönetim Şirketi Banka Aracı Kurum 226 232 231 224 46 47 48 48 142 40 46 52 50 40 43 44 43 44 102 97 95 88 82 2013 2014 2015 2016 2017/11 6
AMAÇLAR Üyelerinin müşterek ihtiyaçlarını karşılamak, Çalışanlarının mesleki faaliyetlerini kolaylaştırmak, Sermaye piyasasının gelişmesine katkıda bulunmak, Üyelerin birbirleri ve yatırımcılar ile olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni hâkim kılmak üzere meslek disiplini ve ahlâkını korumak, Üyelerin dayanışma ve sermaye piyasasının gerektirdiği özen ve disiplin içerisinde çalışmalarını sağlamak, Üyelerin iktisadi menfaatlerinin korunmasını ve mesleki konularda gelişmelerini sağlamak, Üyeleri arasında haksız rekabetin önlenmesini sağlamak. 7
FAALİYETLER Meslek kurallarını belirlemek, Sermaye piyasasının ve aracılık faaliyetlerinin gelişmesini sağlamak üzere araştırmalar yapmak ve eğitim programları düzenlemek, Eğitimler düzenlemek Uyuşmazlıkların çözümünde görev almak Uluslararası kurumlarla işbirliği yapmak Finansal okuryazarlık faaliyetlerinde bulunmak 8
KURUMSAL YAPI Disiplin Komitesi Başkan (Yönetim Kurulu) Denetleme Kurulu Genel Sekreter Genel Sekreter Yardımcısı Genel Sekreter Yardımcısı Genel Sekreter Yardımcısı Araştırma ve İstatistik Kurumsal İletişim Eğitim Hukuk İşleri İnceleme ve Gözetim Personel, İdari ve Mali İşler Bilgi Teknolojileri Üye İşleri 9
ULUSLARARASI ÜYELİKLER Asya Menkul Kıymetler Forumu (Asia Securities Forum - ASF), 2009 yılından itibaren üye. Avrasya Borsalar Federasyonu (Federation of Euro-Asian Stock Exchanges - FEAS), 2009 yılından itibaren yardımcı üye. OECD Uluslararası Finansal Eğitim Ağı (International Network on Financial Education INFE) 2015 yılından itibaren yardımcı üye. İslami Finansal Hizmetler Kurulu (Islamic Financial Services Board IFSB), 2016 yılından itibaren gözlemci üye. Uluslararası Menkul Kıymet Birlikleri Konseyi (International Council of Securities Associations - ICSA), 2006 yılından itibaren üye. Uluslararası Sermaye Piyasaları Düzenleyicileri Örgütü (International Organization of Securities Commissions - IOSCO), 2003 yılından itibaren gözlemci üye Uluslararası Yatırımcı Eğitimi Forumu (International Forum for Investor Education - IFIE), 2009 yılından itibaren üye. 2010 dan itibaren IFIE/Asya Grubu kurucu üye. 10
İŞTİRAKLER MERKEZİ KAYIT KURULUŞU %5 pay 8 üyeli yönetim kurulunda 1 üye BORSA İstanbul %1,3 pay 10 üyeli yönetim kurulunda 1 üye SERMAYE PİYASASI LİSANSLAMA SİCİL VE EĞİTİM KURULUŞU %49 pay 7 üyeli yönetim kurulunda 2 üye 11
TÜRKİYE SERMAYE PİYASALARI
01-12 04-12 08-12 12-12 04-13 08-13 12-13 04-14 07-14 11-14 03-15 07-15 11-15 03-16 06-16 10-16 02-17 06-17 10-17 BIST-100 ENDEKSİ VE İŞLEM HACMİ Puan 120,000 Mn. TL 12,000 İşlem Hacmi BIST-100 (TL) 100,000 10,000 80,000 8,000 60,000 6,000 40,000 4,000 20,000 2,000 0 0 Kaynak: Borsa İstanbul 13
BORSA İSTANBUL PİYASA DEĞERİ (MİLYAR TL) 504 627 555 614 795 Kaynak: Borsa İstanbul 14
BORSA İSTANBUL PİYASA DEĞERİ SEKTÖREL DAĞILIM 100% 90% 80% 70% 60% 50% Teknoloji Mali Hizmetler Sınai 40% 30% 20% 10% 0% 2012 2013 2014 2015 2016 Kaynak: Borsa İstanbul 15
BORSA İSTANBUL PİYASA DEĞERİ YOĞUNLAŞMASI Şirket Sayısı 100% 1-10 11-25 26-50 51-100 100+ 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 2012 2013 2014 2015 2016 Kaynak: Borsa İstanbul 16
PİYASA DEĞERİ* (2016, MİLYAR $) Abu Dabi Varşova Katar Borsa İstanbul Şili Tel Aviv Oslo Bors Filipinler Meksika Malezya Endonezya Tayland Suudi Arabistan Moskova Singapur İspanya Brezilya Tayvan Johannesburg OMX Nordic Güney Kore Avustralya İsviçre Hindistan Bombay Borsası Deutsche Börse Toronto MX Hong Kong Şenzhen Euronext Londra Grubu Şanghay Tokyo Nasdaq OMX NYSE 158 Sıra: 32 0 500 1,000 1,500 2,000 2,500 3,000 3,500 4,000 4,104 5,062 7,779 19,573 Kaynak: WFE * WFE tanımı yatırım fonları, borsa yatırım fonları, yatırım ortaklıkları, kote olmayan şirketleri ve holding şirketlerini içermemektedir. 17
PİYASA DEĞERİ/GSYH (2016) Borsa İstanbul 20% Sıra: 51 Kolombo Kazakistan Viyana Şenzhen Dubai Varşova Meksika HoChiMinh Şanghay Abu Dabi Kolombiya Muscat Nasdaq OMX Amman Lima Malta Brezilya Endonezya Yeni Zelanda İrlanda Deutsche Börse Moskova Kazablanka İspanya Oslo Bors Bahreyn Mauritius Hindistan Bombay Borsası Tel Aviv Suudi Arabistan Londra Grubu Filipinler Katar Şili Euronext Güney Kore Lüksemburg NYSE Avustralya Tayland OMX Nordic Malezya Tokyo Toronto MX Tayvan İsviçre Singapur Johannesburg Hong Kong Kaynak: WFE, IMF 0% 40% 80% 120% 160% 200% 213% 221% 329% 1013% *Yalnızca ana pazarlar 18
BORSA İSTANBUL PAY PİYASASINA KOTE OLAN MENKUL KIYMET SAYISI Varant+Sertifika BYF+MKYO Diğer Şirketler Şirket 640 846 1,071 930 328 30 24 22 18 18 56 65 67 69 65 352 348 341 327 330 Kaynak: Borsa İstanbul Şirketler: Ulusal Pazar, GYO ve Girişim Sermayesi şirketleri Diğer Şirketler: İkinci Ulusal Pazar, Yakın İzleme Pazarı, Gelişen İşletmeler Piyasası ve Piyasa Öncesi İşlem Platformu şirketleri 19
BORSALARA KOTE OLAN ŞİRKET SAYISI (2016) Kolombo Şili HoChiMinh Tahran Brezilya Johannesburg Borsa İstanbul Tel Aviv Endonezya Deutsche Börse Tayland Singapur Varşova Malezya Tayvan OMX Nordic Euronext Şanghay Hindistan Şenzhen Hong Kong Güney Kore Avustralya NYSE Londra Grubu Nasdaq OMX Toronto MX İspanya Tokyo Bombay Borsası 381 Sıra: 24 0 500 1,000 1,500 2,000 2,500 3,000 3,419 3,506 3,541 5,821 Kaynak: WFE Borsa yatırım fonları ve menkul kıymet yatırım ortaklıkları hariç. 20
BORSA İSTANBUL PAY PİYASASI İŞLEM HACMİ (MİLYAR TL) 817 873 1,023 1,014 1,012 Kaynak: Borsa İstanbul 21
PAY SENEDİ İŞLEM HACMİ (2016, MİLYAR $) Moskova Suudi Arabistan Tayland Borsa İstanbul Johannesburg Tayvan Brezilya Hindistan OMX Nordic İspanya Avustralya İsviçre Toronto MX Deutsche Börse Hong Kong Güney Kore Londra Grubu Euronext Tokyo Şanghay BATS Chi-x Şenzhen BATS ADB NYSE Nasdaq OMX 331 Sıra: 22 11,673 13,683 19,737 31,944 Kaynak: WFE 0 2,000 4,000 6,000 8,000 10,000 22
HİSSE SENEDİ PİYASALARINDA DEVİR HIZI (2016, İşlem Hacmi/Piyasa Değeri) Meksika Yeni Zelanda Varşova Atina Dubai İrlanda HoChiMinh Moskova Johannesburg Hindistan Hong Kong Oslo Bors Mısır Toronto MX Tayvan OMX Nordic Londra Grubu Suudi Arabistan Brezilya Avustralya İsviçre Deutsche Börse Tayland Euronext İspanya NYSE Tokyo Güney Kore Taipei Şanghay Borsa İstanbul Şenzhen Nasdaq OMX Kaynak: WFE, Borsa İstanbul Sıra: 3 0% 40% 80% 120% 160% 200% 210% 363% 411% 23
ÖDÜNÇ PAY PİYASASI İŞLEMLERİ (MİLYON TL) 9,949 6,296 5,565 7,423 3,023 Kaynak: Takasbank 24
188 184 180 176 172 168 164 160 156 152 148 144 140 136 132 128 124 120 116 112 108 104 100 96 92 88 84 80 76 72 68 64 60 56 52 48 44 40 36 32 28 24 20 16 12 8 4 0 20% 18% 16% 14% 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0% AÇIĞA SATIŞ İŞLEMLERİ Açığa Satış İşlem Hacmi (myr. TL) Toplam İşlem Hacmindeki Payı 16% 17% 17% 12% 12% 95 138 178 170 125 Kaynak: Borsa İstanbul 25
KREDİLİ İŞLEMLER Kredi Hacmi (mn. TL) 10,417 Kredi Kullanan Hesap Sayısı 10,218 9,914 9,585 9,633 1,160 1,148 1,507 1,465 2,089 Kaynak: TSPB 26
BORSA İSTANBUL VADELİ İŞLEM HACMİ Vadeli İşlem Hacmi (myr. TL) Kontrat Sayısı (mn. adet) 100 95 88 59 53 415 435 567 580 560 27 Kaynak: Borsa İstanbul, VOB Pozisyon kapamalar dahildir..
VADELİ İŞLEM HACMİ (2016, MILYAR $) Borsa İstanbul Malezya Türev Bombay Borsası İspanya Johannesburg MCX-Hindistan Euronext Moskova Nasdaq OMX Tayvan Tür. Bor. NSE-Hindistan CFFEX-Çin Hong Kong ICE Türev (ABD) Kore Borsası Zhengzhou EB-Çin Dalian EB-Çin Tokyo Borsası Şanghay Tür. Bor. BM&FBOVESPA Montreal Borsası Londra Metal Borsası ASX SFE Türev Deutsche Börse ICE Türev (Avrupa) CME Grubu 190 BANKA Sıra: 26 66,946 107,967 1,025,444 0 5,000 10,000 15,000 20,000 25,000 30,000 35,000 40,000 Kaynak: WFE 28
BORSA İSTANBUL A KOTE OLAN ÖZEL SEKTÖR BORÇLANMA ARACI SAYISI 621 436 464 519 299 Kaynak: WFE 29
ÖZEL SEKTÖR BORÇLANMA ARACI SAYISI (2016) Kazakistan Brezilya Lima Varşova Şenzhen Borsa İstanbul Kolombiya Tel Aviv Hong Kong İsviçre Moskova Taipei Buenos Aires Johannesburg Oslo Bors Viyana İspanya Şanghay Hindistan İrlanda Euronext Bombay OMX Nordic Güney Kore Londra Grubu 519 Sıra: 20 5,311 5,383 7,276 8,901 0 1,000 2,000 3,000 4,000 5,000 Kaynak: WFE 30
YATIRIM KURULUŞLARI
YATIRIM KURULUŞLARININ TAHVİL/BONO KESİN ALIM-SATIM HACMİ (MİLYAR TL) Aracı Kurum 1,945 143 Banka 1,635 1,257 1,308 117 1,059 184 1,802 117 892 144 1,141 942 1,125 748 Kaynak: Borsa İstanbul TCMB ve Takasbank verileri hariç. Tescil işlemleri dahil. 32
YATIRIM KURULUŞLARININ REPO/TERS-REPO HACMİ (MİLYAR TL) Aracı Kurum Banka 14,626 16,315 1,614 14,877 12,779 1,397 1,331 1,271 11,508 13,229 14,700 13,546 6,168 865 5,303 Kaynak: TSPB TCMB ve Takasbank verileri hariç. Tescil işlemleri dahil. 33
ARACI KURUMLARIN PAY PİYASASI İŞLEM HACMİ (MİLYAR TL) 1,634 1,746 2,045 2,027 2,025 Kaynak: Borsa İstanbul 34
YATIRIM KURULUŞLARININ VADELİ İŞLEM HACMİ (MİLYAR TL) Banka Aracı Kurum 1,135 1,160 4 6 1,121 15 830 85 869 5 1,131 1,154 1,106 745 865 Kaynak: Borsa İstanbul, VOB 35
KALDIRAÇLI İŞLEM HACMİ (MİLYAR TL) 21,850 Likidite Sağlayıcı Müşteri 17,005 9,604 7,459 4,956 1,986 7,693 3,340 9,546 12,245 6,911 3,152 2,970 4,353 3,759 Kaynak: TSPB 36
İŞLEM HACİMLERİNDE YOĞUNLAŞMA (2017/09) No. Yatırım of Intermediaries Kuruluşu Sayısı 51+ 21-50 11-20 1-10 18% 26% 7% 20% 11% 10% 20% 23% 56% 73% 68% 66% Pay SGMK Vadeli İşlemler Kaldıraçlı İşlemler Kaynak: Borsa İstanbul, TSPB 37
PİYASALARDAKİ İLK ON YATIRIM KURULUŞU (2017/09) Pay Piyasası Vadeli İşlemler 1 GARANTİ YATIRIM MENKUL KIYMETLER A.Ş. 9% 1 IS YATIRIM MENKUL DEGERLER A.S. 15% 2 İŞ YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş. 8% 2 GARANTI YATIRIM MENKUL DEGERLER A.S. 11% 3 YAPI KREDİ YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş. 7% 3 TEB YATIRIM MENKUL DEGERLER A.S. 10% 4 AK YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş. 6% 4 AK YATIRIM MENKUL DEGERLER A.S. 6% 5 GEDİK YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş. 5% 5 DENIZ YATIRIM MENKUL KIYMETLER A.S. 6% 6 FİNANS YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş. 5% 6 FINANS YATIRIM MENKUL DEGERLER A.S. 5% 7 A1 CAPITAL YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş. 4% 7 YAPI KREDI YATIRIM MENKUL DEGERLER A.S. 4% 8 YATIRIM FİNANSMAN MENKUL DEĞERLER A.Ş. 4% 8 A1 CAPITAL MENKUL DEGERLER A.S. 4% 9 MERRILL LYNCH YATIRIM BANK A.Ş. 4% 9 GEDIK YATIRIM MENKUL DEGERLER A.S. 3% 10 DENİZ YATIRIM MENKUL KIYMETLER A.Ş. 4% 10 CREDIT SUISSE ISTANBUL MENKUL DEGERLER A.S. 3% Toplam (myr. TL) 2,025 Toplam (myr. TL) 1,121 SGMK Kesin Alım-Satım Kaldıraçlı İşlemler 1 AKBANK T.A.Ş. 15% 1 GCM MENKUL KIYMETLER A.Ş. 13% 2 HSBC BANK A.Ş. 11% 2 IŞIK MENKUL DEĞERLER A.Ş. 9% 3 TÜRKİYE GARANTİ BANKASI A.Ş. 10% 3 GEDİK YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş. 9% 4 TÜRK EKONOMİ BANKASI A.Ş. 7% 4 AK YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş. 8% 5 AK YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş. 6% 5 INVEST-AZ MENKUL DEĞERLER A.Ş. 8% 6 YAPI VE KREDİ BANKASI A.Ş. 6% 6 İŞ YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş. 7% 7 YAPI KREDİ YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş. 5% 7 İNTEGRAL YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş. 5% 8 TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 5% 8 DESTEK MENKUL DEĞERLER A.Ş. 3% 9 FİNANSBANK A.Ş. 5% 9 VENBEY YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş. 3% 10 CITIBANK A.Ş. 4% 10 DENİZ YATIRIM MENKUL KIYMETLER A.Ş. 3% Toplam (myr. TL) 892 Toplam (myr. TL) 6,911 Kaynak: Borsa İstanbul, TSPB 38
TAMAMLANAN KURUMSAL FİNANSMAN PROJE SAYISI (SADECE ARACI KURUMLAR) Özelleştirme Birleşme-Ortaklık Halka Arz-Hisse Senedi Sermaye Art.-Temettü Dağ. Diğer Danışmanlık Halka Arz-Tahvil 644 14 14 83 63 409 21 21 34 43 465 284 746 11 6 87 34 608 883 886 2 4 15 10 72 72 90 80 702 715 Kaynak: TSPB 39
PAY SENEDİ HALKA ARZLARI 19 Tutar (mn. TL) Halka Arz Sayısı 13 6 1,254 2 3 1,381 714 119 343 Kaynak: Borsa İstanbul 40
ÖZEL SEKTÖR BORÇLANMA ARACI İHRAÇLARI ÖSBA İhraç Miktarı (myr. TL) Borçlanma Aracı Sayısı 621 760 853 517 330 56 66 80 90 92 Kaynak: Borsa İstanbul 41
KURUMSAL YATIRIMCILARIN PORTFÖY BÜYÜKLÜĞÜ (MİLYAR TL) Risk Ser. GYO MK Yat. Ort. EYF MKYF 156 130 108 1.8 94 24 76 1.1 1.3 21 0.3 22 0.3 1.5 18 0.3 0.3 38 48 58 26 30 33 37 44 26 0.3 74 55 Kaynak: Borsa İstanbul, TSPB 42
ARACI KURUMLARDA VARLIK YÖNETİMİ Portföy Büyüklüğü (mn. TL) Yatırımcı Sayısı 4,131 3,709 2,753 2,923 2,649 4,366 5,375 1,267 1,341 1,794 Kaynak: TSPB 43
PORTFÖY YÖNETİM ŞİRKETLERİNDE VARLIK YÖNETİMİ Portföy Büyüklüğü (mn. TL) 3,500 Yatırımcı Sayısı 3,074 3,204 3,000 2,688 2,500 2,168 2,277 2,000 1,500 1,000 500 0 64,828 81,848 100,995 121,666 146,472 Kaynak: SPK, TSPB 44
ARACI KURUMLARIN ŞUBE AĞI Acente Şubesi Şube İrtibat Bürosu 7,174 7,288 71 67 153 150 6,162 76 323 6,881 6,780 59 41 310 298 6,950 7,071 5,763 6,512 6,441 Kaynak: TSPB 45
ARACI KURUMLARIN ÇALIŞAN SAYISI 6,632 6,478 5,480 5,657 4,741 Kaynak: TSPB 46
PORTFÖY YÖNETİM ŞİRKETLERİNİN ÇALIŞAN SAYISI 698 720 712 615 2014 2015 2016 2017/09 Kaynak: TSPB 47
BANKALARIN ÇALIŞAN SAYISI 214,226 216,912 217,504 210,886 209,672 Kaynak: BDDK 48
ARACI KURUMLARIN BİLANÇOSU (MİLYAR TL) Dönen Varlıklar Toplam Varlıklar Özsermaye 20.1 21.2 22.2 23.3 13.0 14.0 15.1 15.3 14.1 14.2 3.3 3.7 4.0 4.3 4.4 Kaynak: TSPB 49
ARACI KURUMLARIN GELİR TABLOSU (MİLYON TL) Brüt Kar Faaliyet Karı Net Kar 2,001 2,175 1,802 1,587 1,394 226 529 433 372 281 301 332 483 520 554 Kaynak: TSPB 50
ARACI KURUMLARIN GELİR DAĞILIMI (MİLYON TL) Komisyon Gelirleri Kurum Portföyü Kar/Zararları Kurumsal Finansman Gelirleri Varlık Yönetimi Gelirleri Diğer Gelirler 1,394 257 133 52 1,587 308 136 78 2,001 360 170 89 2,175 358 164 106 1,802 341 152 222 895 1,017 1,332 1,511 1,055 Kaynak: TSPB 51
PORTFÖY YÖNETİM ŞİRKETLERİNİN BİLANÇOSU (MİLYON TL) Dönen Varlıklar Toplam Varlıklar Özsermaye 571 609 552 618 656 598 472 507 456 373 410 365 2014 2015 2016 2017/09 Kaynak: TSPB 52
PORTFÖY YÖNETİM ŞİRKETLERİNİN GELİR TABLOSU (MİLYON TL) Brüt Kar Faaliyet Karı Net Kar 347 296 303 230 65 70 88 91 105 111 100 104 2014 2015 2016 2017/09 Kaynak: TSPB 53
PORTFÖY YÖNETİM ŞİRKETLERİNİN GELİR DAĞILIMI (MİLYON TL) Özel Portföy Yönetimi Yatırım Danışmanlığı Emeklilik Yatırım Fonu Yönetimi 229 25 1 69 Yatırım Fonları Pazarlama ve Satış Yatırım Ortaklığı Yönetimi Yatırım Fonu Yönetimi 337 20 294 4 22 4 99 91 299 14 2 85 134 177 211 196 2014 2015 2016 2017/09 Kaynak: TSPB 54
YATIRIMCI PROFİLİ
YURTİÇİ TASARRUFLARIN DAĞILIMI (MİLYAR TL) 2,663 2,327 320 Pay Senedi 2,045 247 Tahvil-Bono 1,641 1,856 249 226 627 709 Mevduat 195 574 500 555 946 1,053 1,245 1,453 1,635 Kaynak: BBDK, MKK, TSPB hesaplamaları 56
YURTİÇİ YERLEŞİKLERİN YATIRIM TERCİHLERİ 5% 6% 5% 5% 5% Pay Senedi 29% 28% 28% 27% 26% Tahvil-Bono Mevduat 66% 66% 67% 69% 69% Kaynak: BBDK, MKK, TSPB hesaplamaları Yurtiçi yerleşiklerin toplam tasarrufu: 2,2 trilyon TL (2017/09) 57
YURTDIŞI YERLEŞİKLERİN YATIRIM TERCİHLERİ Pay Senedi 42% 46% 44% 45% 46% Tahvil-Bono Mevduat 39% 36% 30% 28% 28% 19% 18% 26% 27% 27% Kaynak: BBDK, MKK, TSPB hesaplamaları Yurtdışı yerleşiklerin toplam tasarrufu: 458 milyar TL (2017/09) 58
PAY SENEDİ YATIRIMCI SAYISI Pay Senedi Yatırımcı Sayısı (bin) Yurtiçi Yatırımcılar 1,100.9 1,065.5 1,049.2 1,031.3 1,037.4 Yurtiçi Bireysel Yurtiçi Kurumlar Yurtiçi Kurumsal 1,095.2 1,059.6 1,043.5 1,025.9 1,032.1 5.1 5.2 5.0 4.7 4.6 0.6 0.7 0.7 0.7 0.7 Yurtdışı Yatırımcılar 9.6 9.9 9.8 9.5 9.5 Yurtdışı Bireysel Yurtdışı Kurumlar Yurtdışı Kurumsal 6.0 6.2 6.2 6.2 6.1 1.3 1.4 1.5 1.4 1.5 2.3 2.3 2.1 1.9 2.0 Toplam 1,110.4 1,075.4 1,059.0 1,040.8 1,046.9 Kaynak: MKK 59
PAY SENEDİ PORTFÖYÜ DAĞILIMI (MİLYAR TL) Halka Kapalı Kısım Yabancı Yerli 795 627 614 555 504 475 310 378 329 368 121 159 141 157 209 73 90 85 89 111 Kaynak: MKK, Borsa İstanbul 60
PAY PİYASASINDA YABANCI YATIRIMCILAR Saklama İşlem Hacmi 80% Saklama Payı (sol) İşlem Hacmi Payı (sağ) 32% 70% 28% 60% 24% 50% 20% 40% 16% 30% 12% 20% 8% 10% 4% 0% 0% Kaynak: MKK, Borsa İstanbul 61
PAY SENEDİ PORTFÖY DAĞILIMI 100% 90% 80% 70% 60% Yurtdışı Diğer Yurtdışı Kurumlar Yurtdışı Bireysel 50% 40% 30% 20% 10% Yurtiçi Diğer Yurtiçi Kurumlar Yurtiçi Bireysel 0% Kaynak: MKK Halka açık pay senedi portföyü: 319 milyar TL (2017/09) 62
YATIRIMCI GRUPLARINA GÖRE PAY PİYASASI İŞLEM HACMİ DAĞILIMI 100% 90% 80% 70% 60% Yurtdışı Kurumsal Yurtdışı Kurumlar Yurtdışı Bireysel 50% 40% 30% 20% 10% Yurtiçi Kurumsal Yurtiçi Kurumlar Yurtiçi Bireysel 0% Kaynak: TSPB 63
ÖZEL SEKTÖR BORÇLANMA ARACI YATIRIMCI SAYISI ÖSBA Yatırımcı Sayısı Yurtiçi Yatırımcılar 164,886 136,441 135,690 96,771 84,523 Yurtiçi Bireysel 159,613 132,132 131,798 93,217 81,256 Yurtiçi Kurumlar 4,304 3,601 3,197 2,886 2,639 Yurtiçi Kurumsal 969 708 695 668 628 Yurtdışı Yatırımcılar 1,672 1,384 1,066 705 582 Yurtdışı Bireysel 1,614 1,330 1,034 677 552 Yurtdışı Kurumlar Yurtdışı Kurumsal 38 36 24 25 26 20 18 8 3 4 Toplam 166,558 137,825 136,756 97,476 85,105 Kaynak: MKK 64
ÖZEL SEKTÖR BORÇLANMA ARACI YATIRIMCILARI 100% 90% 80% 70% 60% Yurtdışı Diğer Yurtdışı Kurumlar Yurtdışı Bireysel 50% 40% 30% 20% 10% Yurtiçi Diğer Yurtiçi Kurumlar Yurtiçi Bireysel 0% Kaynak: MKK ÖSBA portföy büyüklüğü: 59,5 milyar TL (2017/09) 65
YATIRIM FONU YATIRIMCILARI 60.0 Portföy Değeri (myr. TL) 3.1 Yatırımcı Sayısı (mn.) 50.0 2.96 3.0 40.0 2.92 2.91 2.9 30.0 2.77 2.75 2.8 20.0 2.7 10.0 2.6-31.0 36.2 38.9 45.1 52.7 2.5 Kaynak: MKK 66
ÖZEL EMEKLİLİK SİSTEMİ KATILIMCILARI 80.0 70.0 60.0 OKS Portföy Değeri (myr. TL) EYF Portföy Değeri (myr. TL) EYF Yatırımcı Sayısı (mn.) 6.0 6.6 EYF 6.8 OKS 3.3 2.4 8.0 7.0 6.0 50.0 5.1 5.0 40.0 4.1 73.1 4.0 30.0 60.8 3.0 20.0 37.6 48.0 2.0 10.0 26.0 1.0 - - 67 Kaynak: EGM EYF: Emeklilik Yatırım Fonu OKS: Otomatik Katılım Portföy büyüklüğü devlet katkılarını içermektedir.
VADELİ İŞLEMLER YATIRIMCI DAĞILIMI (SADECE ARACI KURUMLAR) 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% Yurtdışı Kurumsal Yurtdışı Kurumlar Yurtdışı Bireysel Yurtiçi Kurumsal Yurtiçi Kurumlar 20% 10% Yurtiçi Bireysel 0% Kaynak: TSPB 68
KALDIRAÇLI İŞLEM YATIRIMCI DAĞILIMI 100% Yurtdışı Kurumsal 80% Yurtdışı Kurumlar 60% Yurtdışı Bireysel 40% Yurtiçi Kurumsal 20% Yurtiçi Kurumlar 0% Yurtiçi Bireysel Kaynak: TSPB 69
www.tspb.org.tr info@tspb.org.tr