Enteral Beslenme Ürünlerinin Sınıflandırılması Uzm. Ecz. Burcu KELLECİ Hacettepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Klinik Eczacılık Anabilim Dalı
Fonksiyonel GIS Evet Hayır Enteral Beslenme Parenteral Beslenme Tüplü Beslenme Ürünleri Oral Nütrisyonel Suplemanlar (ONS)
Nazogastrik Orogastrik Enteral Nütrisyon Erişim Yolları Gastrostomi Mide Duodenum Jejunum Perkütan endoskopik gastrostomi Jejunostomi
Yetersiz beslenme Kanser Cerrahi operasyon Yaşlı/Kırılg an Demans Bası yarası ONS Kalça kırığı/orto pedik ameliyat
Oral Nütrisyonel Suplemanlar (ONS) Oral destek ürünleri olarak da isimlendirilebilir. Hastanın kısıtlamalarına ve eşlik eden hastalıklarına özgü çeşitleri mevcuttur.
Oral Nütrisyonel Suplemanlar (ONS) STANDART DİYABET İÇİN YÜKSEK ENERJİ KANSER İÇİN YÜKSEK ENERJİ+LİF BASI YARASI İÇİN YÜKSEK ENERJİ+YÜKSEK PROTEİN AKCİĞER HASTALIKLARI İÇİN PEDİATRİ/GERİATRİ İMMUNONÜTRİSYON
Hastaların % kaçı için standart ürünler yeterli? Diğer ürünler %80 Standart ürünler Standart ürün Diğer ürünler
Oral Nütrisyonel Suplemanlar (ONS)- Kullanım Açılmamış kutular/şişeler oda sıcaklığında (15 C-25 C) saklanmalıdır. Kullanılmadan önce çalkalanmalıdır. Açılan kutular dışarıda duruyorsa en fazla 8 saat içinde tüketilmelidir. Ürünlerin içeriğinde hastanın günlük ihtiyacı olan vitamin ve eser elementler bulunmaktadır.
Oral Nütrisyonel Suplemanlar (ONS)- Kullanım Açılan kutular dışarıda duruyorsa ve ortam 25 C den yüksek bir sıcaklıktaysa en fazla 4 saat içinde tüketilmelidir. Açılan kutular buzdolabında 24 saat saklanabilir. Buzdolabından çıkartılan kutular/şişeler kullanılmadan önce oda ısısına gelmesi beklenmelidir. Ürünler laktoz ve gluten içermez.
Tüple Beslenme
Sınıflandırma Polimerik Standart ürün, tam protein içerir. Elementel Amino asit içerir. Semi-elementel Di-tri peptit içerir. Modüler Hastalık spesifik
Tüple beslenmeye uygun Polimerik Ürün 1ml/1kkal İshal, kabızlık Sıvı kısıtlaması DM,KBH,KBS Lifli ürün Hiperkalorik ürün 1ml/1,5kkal Hastalığa özel ürünler
Polimerik Beslenme Ürünleri Herhangi bir kısıtlaması olmayan, karaciğer, safra ve gastrointestinal sistem fonksiyonları normal olan hastalarda tercih edilir. Standart 1 kkal /1 ml Konsantre 1.5 kkal /1 ml, enerji Lif ilaveli 1 kkal/1 ml, 15 gr/l Lif Hidrolize edilmemiş besin ögeleri bulunur. Protein + oligosakkarit + bitkisel yağ + orta zincirli trigliserit (MCT) + vitamin + mineral içerir. Osmolaritesi: 300-500 mosm/l Tatları nötr ya da vanilya aromalı olabilir
Lifli Ürünlerin Lif Miktarı Ürün Lif (g/l) Jevity 10,6 Jevity Plus Fiber 12 Ensure Plus Fiber 12,5 Glucerna Select 14,4 Nutrison Multi Fibre 15 Diason 15 Fortimel Energy Multi Fibre 23 Forticare 26 İsosource Lifli 14 Novasource Diabetes 15,2 Novasource GI Kontrol 22
Elementel/Semi-Elementel Beslenme Ürünleri Kullanım alanları; Kısa barsak sendromu Çölyak hastalığı Malabsorbsiyon sendromları İnflamatuar barsak hastalığı Radyasyon enteriti Chron Hastalığı Yara iyileşmesi Yağsız vücut kütlesinin yapılanması
Semi-Elementel Beslenme Ürünleri Bu ürünlerin emilimleri elementel ürünlere göre çok daha kolaydır. İçeriğinde; Hidrolize edilmiş proteinler (di-tri peptidler), az oranda serbest a.a.ler Düşük amilaz aktivitesi gerektiren karbonhidratlar (mono-disakkaritler, glukoz polimeri) Esansiyel yağ asitleri (LCT, PUFA, MCT) Osmolariteleri elemental ürünlerden daha düşüktür. Genellikle geçiş ürünü olarak kullanılmaktadır. Kullanım süreleri kısa tutulmalıdır.
Elementel Beslenme Ürünleri Bu ürünlerin içerikleri minimum sindirime uğrar ve emilimi kolaydır. İçeriğinde; Serbest aminoasitler,peptitler, Glukoz,oligosakkaritler, Esansiyel yağ asitleri, MCT, Elektrolitler, eser elementler, vitaminler,minareller bulunur. Yüksek osmolarite: 500-900 mosm/l
Elementel/Semi-Elementel Beslenme Ürünleri Semi-elementel iki ürün bulunmaktadır; Alitraq Peptisorb Elementel bir ürün bulunmaktadır; Survimed OPD
Elementel/Semi-Elementel Beslenme Ürünleri Ürün Kalori kcal/ml KH % Protein % Yağ % Osmol mosm/l Özel İçerik Alitraq 1 65,4 20,8 13,8 480 glutamin, arjinin Peptisorb 1 69 16 15 455 MCT Survimed OPD 1 57 18 25 300 EPA+DHA, MUFA
Modüler Beslenme Ürünleri İçeriğinde sadece karbonhidrat, yağ veya protein içeren ürünlerdir. Toz formdalardır. Genellikle ek kullanım içindir. Artmış protein ihtiyacı olan hastada sadece protein içeren toz formül vb. Besinlere karıştırılarak hastaya verilebilir.
Modüler Beslenme Ürünleri Ürün Kalori kcal/100g KH % Protein % Yağ % Osmol mosm/l Özel İçerik Protifar 380 2 %93 %5-100g Na 120g K Fantomalt 384 100 - - - 2mg Na Nutrimedica Glutamin Glutamine Plus 400 - %100 - - 100g glutamin 80,6 47 50-330 Reconvan 1 48 22-270 %3 lif, antioksidan vitamin-mineral, 1g glutamin, Arjinin, EPA+DHA, MCT
Modüler Ürünler 1 ölçek= 5 g= 19 kcal Glukoz (1,5 g)+ maltoz (4,5 g) + Maltodekstrin (90 g) Osmol= 97 mosmol/l 1 ölçek=2,5 g= 2,2 g protein KH<%2 (laktoz) Yağ= 2 g (1,5 g=dy), ω6/ω3=3,31 Osmol= 30 mosmol/l
1 poşet= 24 g=89 kcal L-arginin 7,4 g + L-glutamin 7,4 g + HMB 1,3 g (%70,7) Sükroz + sitrik a 6,5 g (29,1) Osmol= 434 mosmol/l 1 poşet= 5 g= 20 kcal L-glutamin = 5 g 1 kutu= 200 ml= 100 kcal Maltodekstrin+ fruktoz = 25,2 g Osmolarite: 240 mosmol/l
Hastalık Spesifik Beslenme Ürünleri Akciğer hastalığı Böbrek yetmezliği Karaciğer yetmezliği GİS disfonksiyonu Glukoz intoleransı
Glukoz intoleransı Tip I ve Tip II diyabette, metabolik strese bağlı hiperglisemi durumlarında tercih edilir. Ürünler daha iyi glisemik kontrol sağlayan maltodekstrin, frukto oligosakkaritler, galakto-oligosakkaridler içermektedir. % 17-28 Protein %35-47 Karbonhidrat % 25-34 Yağ Genelde 1kcal/ml Lif içeren ürünlerdir.
Glukoz intoleransı Ürün Novasource diabet Resource diabet Kalori kcal/ml KH % Protein % Yağ % Osmolarite mosm/l Lif g/l 1,01 51 16 33 318 15,2 1 47 18 25 288-300 20 Glucerna 1 35,1 16,5 48,4 300 14,4 Glucerna SR 0,89 45,2 20,8 34 399 7,6 Diason 1,03 43,7 16,7 36,7 300 15 Diason low energy 0,78 42,9 16,4 36,9 225 15 Diasip 1,04 44,8 18,7 32,6 365 20
Immunonütrisyon Farmakonütrisyon
İmmunonütrisyon Standart ürünlerin; Glutamin Arginin Omega 3 yağ asitleri Nükleotidler A, C, E Vitaminleri Posa Zn Cu Se gibi oligo elementler ile zenginleştirilmesi ile elde edilen ürünlerdir.
İmmunonütrisyon Ağır yanık, travma, kanser, cerrahi operasyon ve stres durumlarında tercih edilir. % 20-24 Protein %25-35 Yağ %47-60 Karbonhidrat Osmolariteleri yüksektir: 350-950 mosm/l Lif içerirler.
İmmunonütrisyon
İmmunonütrisyon
Glutamin Hangi hasta grubu için kullanılacağına dikkat!!!
İmmunonütrisyon Ürün Kalori kcal/ml KH % Prot % Yağ % Arg g Glut g Nük. g ω3 g Karnitin -taurin Osm İmpact enteral İmpact glutamin 1,01 53 22 25 13-1,3 3,4-298 1,1 52 23 25 13,8 10 1 3-319 Prosure 1,25 60,4 21,2 18,4 - - - + - 474 Perative 1,3 54,1 20,5 25,4 + - - + + 308 Oxepa 1,5 27,9 16,5 55,6 - - - + + 384 Oral impact RTD Resource Glutamin Glutamine Plus 1,44 53 21 24 4,3-0,43 1,2-680 20-100 - - 100 - - - - 360 47 50 - - 44,8 - - - 235
Disfaji Yutma güçlüğü çeken hastalarda gıda ve içeceklerle kullanılabilen kıvam artırıcı ürünler tercih edilir. Ürün Kalori 1 ölçek KH 1 ölçek Prot 1 ölçek Yağ 1 ölçek Mineraller Multi-Thick 9,9 2,45g 0,01g 0,003g 4,32 mg Na Resource ThickenUp Fresubin YOcreme 5 0,7 - - 1,5kcal/g 19,3g 7,5g 4,7g 0,3g lif-13mg Na- 4,8 mg K 0,4g lif,240mg Ca, Nutilis Clear 507,5 (kutu) 100i80g 1,40g - 49g lif
Jejunal beslenme ve farkları Fonksiyonel olmayan üst gastrointestinal sistem varlığında, mide boşalmasının geciktiği ya da aspirasyon riskinin arttığı durumlarda jejunal beslenme yöntemi tercih edilmektedir. Hasta duedonumdan beslenirken pankreatik salgılarda artış gözlenirken jejunumdan beslenirken böyle bir artış görülmemektedir. Beslenmeye bağlı diyare, abdominal kramplar ve hiperglisemi gibi komplikasyonlar jejunumdan beslenmede daha sık görülmektedir.
Jejunal beslenme ve farkları Beslenme ürünü seçiminde hastanın klinik durumuna göre semi-elementel ya da polimerik ürünler tercih edilmektedir. Jejunal beslenmede; Gerekli kalori alımını sağlamak için parenteral yolla destek verilebilmektedir. Hiperosmotik ürünlerin hızlı bir şekilde verilmesi sonucu diyare, kramp ve hiperperistaltizm gözlenebilmektedir. Ürünlerin yavaş ve devamlı olacak şekilde verilmesi, hızın oldukça yavaş artırılması gerekmektedir.
Sonuç olarak Hastaların klinik özeliklerine uygun olarak seçilebilecek pek çok ürün bulunmaktadır. Ürünlerin doğru sınıflandırılması eczane işleyişi açısından kolaylık sağlamaktadır. Eczacıların ürünler hakkında ayrıntılı bilgi sahibi olması gerekmektedir.
TEŞEKKÜR EDERİM