Duygusal Zeka Stresi Yener mi? Prof Dr. Binnur YEġĠLYAPRAK Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi TÜRK PDR-DER BaĢkanı
Stres... Stres... Stres...! Stres Nedir? Dost mu? DüĢman mı? Yararlı mı? Zararlı mı?
Baskı, gerilim, zorlanma, kaygı, bunalım...gibi psikolojik durumlar Organizmayı etkileyen herhangi bir Ģeye karģı organizma tarafından yapılan genel bir davranım Vücudun bazı fonksiyon ve sistemlerinde bir denge ve düzen bozukluğuyla ortaya çıkan biyokimyasal ve davranıģsal bir tepki Baskı uyarıcısı ile organizmanın baģa çıkma kapasitesi arasındaki dengesizlik
STRES Organizmanın bedensel zihinsel psikolojik sınırlarının tehdit edilmesi ve zorlanması ile hissedilen bir durumdur
YaĢamak için ihtiyaçların karģılanması gerekir Birey ihtiyaçlarının karģılanması için sürekli bir çaba içindedir YaĢam sürekli değiģir... Birey de değiģen koģullara uyum sağlama çabasındadır...
Denge her an bozulabilir... YaĢam, bir uyum çabasıysa, stres de bu çabanın kaçınılmaz bir sonucudur!... Stres, bireyde dengenin bozulduğunu ve yeniden kurulması gerektiğini gösteren bir göstergedir
STRESĠN NEDENLERĠ KiĢisel ve Ailevi KoĢullar EĢ ile geçimsizlik Aile fertlerinin hasta olması Maddi sorunlar ġahsi sorunlar (depresyon, ruhsal bozukluklar, çevreye uyumsuzluk)
STRESĠN NEDENLERĠ Ġġ ORTAMI AĢırı iģ yükü Rekabet Kötü çalıģma koģulları AĢırı bilgi yükü ĠĢ güvencesinin olmaması Yetersiz ergonomik yapı (aydınlatma yetersizliği, kapalı alan) ĠĢ tanıtımının ve rolün belirsizliği ĠĢte monotonluk
STRESĠN KAYNAKLARI Sosyo-Ekonomik KoĢullar Enflasyon ĠĢsizlik Ağır vergiler Çevre kirliliği Trafik Gürültü Ġklim (soğuk ya da sıcak hava Ģartları)
STRESĠN KAYNAKLARI Yönetici ve ÇalıĢanları Ġle Olan ĠliĢkiler Yönetici ile çatıģma ve uyumsuzluklar Ekip çalıģmasında rollerin belirsiz olması Kıskançlık Engelleme Yıkıcı eleģtiriler
STRESTEN KORKMA! ONU TANIMAMAKTAN KORK!
Fiziksel Belirtiler Tansiyon yüksekliği Sindirim bozukluğu Terleme Nefes Darlığı BaĢ ağrısı Yorgunluk Alerji Mide bulantısı... STRES BELĠRTĠLERĠ DavranıĢsal Belirtiler Uykusuzluk Uyuma isteği ĠĢtahsızlık AĢırı yeme Sigara kullanma Alkol kullanımı Saldırganlık Psikolojik Belirtiler Gerginlik Geçimsizlik ĠĢbirliğinden Kaçınma Sürekli EndiĢe Yetersizlik Duygusu Yersiz TelaĢ Kararsızlık Dalgınlık S O N U Ç L A R I Verim düģüklüğü ĠĢ bırakma, iģ değiģikliği ĠĢe devamsızlık Personel tazminat talepleri Sağlık harcamalarının artması Hırsızlık ve sabotaj www.binnuryesilyaprak.com
STRESĠ TANIMAKTAN KORKMA! Onunla ANLAġAMAMAKTAN KORK!
Stres altındaki birey NE yapar? Strese KarĢı Tepkiler ÇABAYA YÖNELĠK TEPKĠLER SavaĢmak Çekilmek UzlaĢmak SAVUNMAYA YÖNELĠK TEPKĠLER Onarma ve Savunma Mekanizmaları
STRES ve PERFORMANS Bir kemanı düģünün, telleri eğer çok gevģek ise tek bir nota bile çalamazsınız! Eğer çok gergin ise DĠKKAT! Kopma tehlikesi vardır O HALDE GERGĠNLĠK, EN ĠYĠ SESĠ ÇIKARABĠLECEK ġekġlde AYARLANMIġ OLMALIDIR
ÜST PERFORMANS STRES DÜZEYĠ STRES VE PERFORMANS ĠLĠġKĠSĠ
Azı Çoğu YARAR ZARAR!...
Stresinizi SEVĠN... Ama Onunla AġK YAġAMAYIN!...
Stresinizi YÖNETMEYĠN! Kendinizi YÖNETĠN!
Stresinizle UZLAġMAK için Kendinizle ve YaĢamla UZLAġIN!...
STRESĠ KONTROL ALTINA ALMADA ETKĠLĠ YÖNTEMLER EGZERSĠZLER *Nefes alıģı denetimi *Bedene masaj uygulamak *Kasları gevģetmek *Hafif sporlar (Jogging, aerobik, yüzme vb.) BESLENME *Dengeli beslenme *Doğru vitaminler almak *GevĢetici bitki çayları *Serotonin i artırıcı yiyecekler *Aromaterapi (koku ile sakinleģme) *Soğuk odada uyumak *Hobilerinizi geliģtirmek *Sıkıntılı ortamlardan olabildiğince uzak durmak
Strese KARġI En Akıllıca Çözüm: Duygusal Zekanızı GeliĢtirin!
Yüksek IQ Stresi GeliĢtirir Yüksek EQ Sizi GeliĢtirir
Duygusal zekanızı geliģtirerek stresinizi yenebilirsiniz!.
STRES SĠZĠ YĠYĠP BĠTĠRMEDEN SĠZ ONU YE(N)MENĠN TADINA VARIN www.binnuryesilyaprak.com
DÜġÜNME VE TARTIġMA SORULARI Zeka duygusal olabilir mi? Duygular zeki olabilir mi? Duygusuz zeka ne işe yarar? Duygusal Zeka=Duygu+Zeka mıdır? IQ nun boyutları, EQ yu kapsar mı? EQ,IQ yu yönetebilir mi? IQ mu, EQ mu daha önemlidir? Başarı neye bağlıdır? Yaşamda mutlu olmak için hangi zeka gereklidir? Duygusal zeka geliştirilebilir mi? Sizin IQ nuz kaç? EQ nuz kaç? Kaça kaç galipsiniz? Kaça Kaç yenik?
KADINLAR DUYGUSAL ERKEKLER DUYGUSUZ MU?
DUYGULAR ; Ne iģe yarar? Ne zaman iģe yarar? Nasıl iģe yarar?
Herkes kızabilir, bu kolaydır! ancak, doğru insana doğru ölçüde doğru zamanda doğru nedenle ve doğru Ģekilde kızmak iģte bu kolay değildir! Aristo
Duygular, bireyin olaylara bakıģ açısını, davranıģ biçimlerini, çevreyi ve olayları anlama ve onlara uygun tepkiler verebilmesini etkiler. O halde duyguları anlama ve yönetme de zeka kapsamına girer
AKADEMĠK ZEKA Sayısal-sözel yetenekler alanı. Klasik anlamda zeka olarak sadece bu alan bilinmektedir. (Matematik,fen, mantık,dil...) Zekanın Yeni Boyutları (Zeka Alanları) SOSYAL ZEKA DUYGUSAL ZEKA Kendini ifade edebilme,etkin iletişim kurma, beden dilini kullanabilme, Kalabalık karşısında konuşma, Eleştirilere karşı nesnel olabilme... gibi beceri alanları Duyguların farkında olma,özdenetim, dürtü kontrolü,empatik dinleme, Empatik yaklaşım,sorun çözme, işbirliği,sevgi-saygıyı takdir edebilme, yanlışı kabul etme..gibi beceri alanları
DUYGUSAL ZEKA (Emotional Intelligence) EQ Kavram olarak ilk kez 1990 yılında John MAYER ve Peter SALOVEY tarafından kullanıldı. 1995 de Daniel GOLEMAN tarafından yazılan ; Emotinal Intelligence-Why it can matter more than IQ kitabından sonra gündeme çıkmıştır.
DUYGUSAL ZEKA (Emotional Intelligence) EQ ** Duygusal zeka, duyguların akıllıca kullanımıdır. ** Kısaca, istediğimiz sonuçlara ulaşmak için duygularımızı istediğimiz yönde kullanma yetisi, ** Duygularımızdan kendi davranışlarımızı yönlendirmek için yararlanarak olumlu sonuçlar elde etme kapasitesi ** Duyguları; Tanımak,Denetlemek ve yönetmek demektir.
DUYGUSAL ZEKA (Emotional Intelligence) Özbilinç(self-awareness): Kendini tanıma, bir duyguyu oluşurken fark edebilme. Bu yetenek duygusal zekanın temelidir. Duyguları idare edebilme(emotional self-regulation): Duyguları uygun biçimde İdare edebilme,denetleyebilme,yönetebilme yeteneği. Kendini harekete geçirebilme(motivasyon): Duyguları bir amaç doğrultusunda harekete geçirmek, içsel güdülenme. Başkalarının duygularını anlayabilme(empathy):kendini başkalarının yerine Koyabilme, onların duygu düşüncelerini anlama. İlişkileri yürütebilme(social skills): Etkili kişiler arası ilişkiler kurabilme, sosyal beceriler.
ÖZBĠLĠNÇ www.binnuryesilyaprak.com
DUYGULARI YÖNETEBĠLME (ÖZ DENETĠM) www.binnuryesilyaprak.com
DUYGULARI YÖNETEBĠLME (ÖZ DENETĠM) www.binnuryesilyaprak.com
MOTĠVASYON (KENDĠNĠ HAREKETE GEÇĠREBĠLME) www.binnuryesilyaprak.com
EMPATĠ www.binnuryesilyaprak.com
EMPATĠ www.binnuryesilyaprak.com
EMPATĠ YETENEĞĠNĠZE GÜVENĠRMĠSĠNĠZ? www.binnuryesilyaprak.com
SOSYAL ĠLĠġKĠLER www.binnuryesilyaprak.com
DUYGUSAL ZEKANIN BOYUTLARI VE DUYGUSAL YETERLĠLĠKLE ĠLĠġKĠSĠ DUYGUSAL ZEKANIN BOYUTLARI ÖZBĠLĠNÇ DUYGULARI YÖNETEBİLME MOTĠVASYON EMPATĠ SOSYAL ĠLĠġKĠLER
ÖZBİLİNÇ Duygusal Farkındalık Kendini ifade etme Öz Değerlendirme Özgüven
DUYGULARI YÖNETEBİLME Özdenetim Güvenirlik İçsel Denetim Uyum/Esneklik Yenilikcilik
MOTİVASYON Başarma Dürtüsü Bağlılık Girişimcilik İyimserlik
EMPATİ Başkalarını Anlamak Başkalarını Geliştirmek Hizmet Yönelimli Olmak Çeşitlilikten Yararlanmak Politik Bilinç
SOSYAL İLİŞKİLER Etki Değişim Katalizörlüğü İletişim Bağ kurmak Çatışma Yönetimi İmece ve İşbirliği Liderlik Ekip Yetileri
Duygusal zeka GELİŞTİRİLEBİLİR Mİ?
Kendinizi ve stresinizi tanıyın ve kabul edin
Hangi durumlar bende stres yaratıyor? NEDEN? Stres altında verdiğim tepkiler neler? Tepkilerimin sonuçları neler? DEĞĠġĠM Gerekli mi? NELERĠN DeğiĢmesi Gerekiyor? DIġIMDA...? ĠÇĠMDE...? DıĢ nedenlerden NELERĠ DEĞĠġTĠREBĠLĠRĠM? *NASIL? Kendimde NELERĠ DEĞĠġTĠREBĠLĠRĠM? *NASIL? www.binnuryesilyaprak.com
BaĢımızı kuma gömerek sorunlardan kurtulamayız. www.binnuryesilyaprak.com
DeğiĢim kendimizi tanıma ile baģlar Aynada kendinizi görün
What matters most is how you see yourself En önemli Ģey kendinizi nasıl gördüğünüzdür.
Kendimizi değiģtirebilir ve geliģtirebiliriz. DEĞĠġĠMĠ ERTELEMEYĠN
Mucize beklemeyin www.binnuryesilyaprak.com
Gerekli donanımları kazanın Empati Öz yönetim İstek Beceri Motivasyon Azim Çaba Mucizeyi ancak SĠZ yaratabilirsiniz.
Knowing isn t enough, we must apply!.. Willing isn t enough, we must do!.. GOETHE
BİR YAŞAM MUCİZESİ www.binnuryesilyaprak.com
Milyonlarca atom birleģerek DNA yı oluģturdu... www.binnuryesilyaprak.com
Milyonlarca atom birleģerek DNA yı oluģturdu... www.binnuryesilyaprak.com
Milyonlarca atom birleģerek DNA yı oluģturdu... www.binnuryesilyaprak.com
Milyonlarca DNA birleģerek hücreleri oluģturdu www.binnuryesilyaprak.com
ve iki hücre birleģti... +
Sonra böyle bir hücre oluģtu. www.binnuryesilyaprak.com
Bölündü, www.binnuryesilyaprak.com
Bölündü, www.binnuryesilyaprak.com
Tekrar, tekrar bölündü, milyarlarca kere... Ve sonra bu hücreler tekrar birleşti. Ne mi oldu?...
Böyle bir şey oldu... www.binnuryesilyaprak.com
ĠZLEDĠĞĠNĠZ ĠÇĠN TEġEKKÜR EDER www.binnuryesilyaprak.com