Matematik. Ders Kitabı Öğrenci Çalışma Kitabı 1. KİTAP YAZARLAR. Prof. Dr. Aysun UMAY Ceren ÖZŞİMŞEK Elif KASIM KARAGÜLLE

2 İlköğretim Matematik Ders Kitabı Öğrenci Çalışma Kitabı 1. KİTAP YAZARLAR Prof. Dr. Aysun UMAY Ceren ÖZŞİMŞEK Elif KASIM KARAGÜLLE Millî Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulunun 03.08.2011 gün ve 110 sayılı Kurul Kararı ile 2012-2013 Öğretim Yılından itibaren 5 (beş) yıl süre ile ders kitabı olarak kabul edilmiştir. Dudullu Organize Sanayi Bölgesi 1. Cadde No.: 12 Ümraniye / İstanbul Tel: 444 80 23 Faks: 0 216 540 72 93

978-605-4508-10-5 Tel: +90 216 444 44 03 Fax: 0 216 365 99 07-08 Haziran 2015 1-B

1-C

1-Ç

Mustafa Kemal ATATÜRK 1-D

DERS KİTABI İÇİNDEKİLER Kitabımızı Tanıyalım... 12 1. ÜNİTE: Geometriden Sayılara 1. Bölüm: Geometrinin Gizemi 14 16 a. Çevreyi Korumalıyız... 17 Sağlam Binalar Yapıyoruz...18 Nesnelerin Yüzleri... 18 Farkımız Nerede?... 20 Öğrenmeden Geçmeyelim... 21 b. Çiftlikte Çalışalım... 22 Sayalım, Paketleyelim... 22 Kitapları Yerleştirelim... 24 Dur! Düşün! İlerle!... 25 Öğrenmeden Geçmeyelim... 26 c. Geometrik Şekillerden Robot Çizelim... 27 Şekiller Benziyor mu?... 27 Patates Baskısı... 28 Ayrıt mı, Kenar mı?... 30 Açık mı, Kapalı mı?... 30 Cansu İş Başında... 31 Dur! Düşün! İlerle!... 31 Öğrenmeden Geçmeyelim... 32 Bölüm Sonu Değerlendirmesi... 34 1-E

2. Bölüm: İşlemlerin Dünyası 36 a. Tiyatro Gösterisi... 37 Bir, İki, Üç Dur!... 38 Dur! Düşün! İlerle!... 39 Ritim Tutalım... 40 Dur! Düşün! İlerle!... 44 Kuralı Bulalım, Eksik Sayıları Tamamlayalım... 45 Dur! Düşün! İlerle!... 46 Cansu nun Çiçekli Tacı... 47 Dur! Düşün! İlerle!... 48 Öğrenmeden Geçmeyelim... 49 b. İsabetli Atışlar... 50 Bilet Satıyoruz... 50 Dart Oynuyoruz... 51 Elde Var Bir... 52 Dur! Düşün! İlerle!... 53 Atışlar Farklı, Sonuçlar Aynı... 54 Ceviz Topluyoruz... 55 Eksilen Mantarlar... 56 Öğrenmeden Geçmeyelim... 57 c. Market Alışverişi... 59 Çevreci Olalım... 59 Ağaca Saklananı Bulalım... 60 Dur! Düşün! İlerle!... 64 Öğrenmeden Geçmeyelim... 65 Bölüm Sonu Değerlendirmesi... 67 Ünite Sonu Değerlendirmesi... 69 1-F

ÖĞRENCİ ÇALIŞMA KİTABI İÇİNDEKİLER Kitabımızı Tanıyalım... 7 1. ÜNİTE: Geometriden Sayılara 8 Sağlam Binalar Yapıyoruz... 10 Sayalım, Paketleyelim...14 Şekiller Benziyor mu?... 20 Bir, İki, Üç Dur!... 22 Bilet Satıyoruz... 30 Çevreci Olalım... 36 Ünite Sonu Değerlendirmesi... 39 Kendimi Değerlendiriyorum... 43 Akran Değerlendirmesi... 44 Sözlük... Ek - 1 Kaynakça... Ek - 2 1-G

Merhaba arkadaşlar, ben Cansu. 2. sınıf matematik dersinde, geometriden sayılara, sayılardan işlemlere, işlemlerden ölçmeye çok uzun bir yolculuğa çıkacağız. Bu keyifli yolculukta ben, babam ve arkadaşlarım; kurbağa, karga ve ağaç sizlere yardımcı olacağız. İyi yolculuklar. 1-Ğ

1-H

Her ünitenin başında, o ünitede öğreneceklerinizi gösteren bir resim ve hazırlayacağınız projeye yönelik açıklama bulunmaktadır. Bölümle ilgili neler öğreneceğiniz bulunmaktadır. Bu bölümde kullanacağınız kavram ve terimler de bu sayfanın alt kısmında yer almaktadır. 1. Ü ni te 1. Bölüm: Geometrinin Gizemi Küp ve prizma modellerinde yüzleri, köşeleri ve ayrıtları göstermeyi, Silindir, koni ve küre modellerinde yüzleri göstermeyi öğreneceğiz. Küp, dikdörtgen, kare ve üçgen prizması modellerinin yüzeyleri ile silindir ve koni modellerinin düz yüzeylerinin ve sınırlarının isimlerini belirlemeyi, Kare, dikdörtgen üçgen ve çember modellerini çizip köşe ve kenarlarını göstermeyi öğreneceğiz. deste düzine örüntü koni birlik köşe küp silindir onluk dikdörtgen prizma Geometrik cisimleri ve özelliklerini tanıtan bir oyun hazırlayalım. Projemizi hazırlamak için gruplar oluşturalım. Gerekli malzemeleri toplayalım. Oyunumuzu arkadaşlarımız ile birlikte planlayalım. Geometrik cisimlerin isimlerini, yüzlerini, ayrıt ve köşelerini öğrenebilmek. Deste ve düzineyi örneklerle açıklamayı, Nesne sayısı 100 den az olan bir çokluğu, onluk ve birlik gruplara ayırarak bunlara karşılık gelen sayıyı okuyup yazmayı, 100 den küçük doğal sayıların basamaklarını adlandırmayı, basamaklardaki rakamların basamak değerlerini belirtmeyi öğreneceğiz. küre üçgen çember kenar kare Konuya öğrencilerin dikkatini çekmek için yapılan motivasyon bu logo ile gösterilmektedir. Konunun başında yapılacak etkinlik bu logo ile gösterilmektedir. Etkinlikte öğrenciye sorulan sorular bu logo ile gösterilmektedir. 12 Etkinlikte kullanılan araç ve gereç bu logo ile gösterilmektedir.

Öğrencilerin etkinlikte dikkat etmeleri gerekenler bu logo ile verilmektedir. Konuların içindeki bazı anlatımlar örneklerle incelenmektedir. İncelenecek örnekler bu logo ile gösterilmektedir. Ayrıca bu logo ile problem çözümleride verilmektedir. Bu bölümde önemli bilgiler verilmektedir. Konuların anlatımı sırasındaki ara değerlendirmeler bu logo ile gösterilmektedir. Konu anlatımlarının sonundaki sorular bu logo ile vurgulanmaktadır. Her ünitenin ve bölümün sonunda değerlendirme sayfaları vardır. Sayfalar bu logo ile belirtilmektedir. 13

14 1. Ünite

Geometriden Sayılara Proje Konusu: Oyun Hazırlıyorum Geometrik cisimleri ve özelliklerini tanıtan bir oyun hazırlayalım. Projemizi hazırlamak için gruplar oluşturalım. Gerekli malzemeleri toplayalım. Hazırlayacağımız oyunu arkadaşlarımız ile birlikte planlayalım. Projenin Amacı: Geometrik cisimlerin isimlerini, yüzlerini, ayrıt ve köşelerini öğrenebilmek. 15

Küp ve prizma modellerinde yüzleri, köşeleri ve ayrıtları göstermeyi, Silindir, koni ve küre modellerinde yüzleri göstermeyi öğreneceğiz. Deste ve düzineyi örneklerle açıklamayı, Nesne sayısı 100 den az olan bir çokluğu, onluk ve birlik gruplara ayırarak bunlara karşılık gelen sayıyı okuyup yazmayı, 100 den küçük doğal sayıların basamaklarını adlandırmayı, basamaklardaki rakamların basamak değerlerini belirtmeyi öğreneceğiz. Küp, dikdörtgen, kare ve üçgen prizması modellerinin yüzeyleri ile silindir ve koni modellerinin düz yüzeylerinin ve sınırlarının isimlerini belirlemeyi, Kare, dikdörtgen üçgen ve çember modellerini çizip köşe ve kenarlarını göstermeyi öğreneceğiz. deste düzine örüntü koni birlik köşe küp silindir onluk dikdörtgen prizma küre üçgen çember kenar kare 16

Cansu ve izci arkadaşları kampa gittiler. Kamptan dönmeden önce etrafındaki çöpleri topladılar. Çöpleri özelliklerine göre uygun kutulara attılar. Haydi, onlara yardımcı olalım! Resimden yararlanarak atıkların çeşitlerini uygun çöp kutularının altlarına yazınız... Çöplerin hangi kutuya atılacağını nasıl belirlediniz? Toplanan çöplerin şekillerine dikkat edip hangi geometrik şekillere benzediklerini açıklayınız.. 17

İnşaat mühendisi olduğumuzu düşünelim. Depreme dayanıklı, sağlam binalar yapmayı amaçlıyoruz. Binalarımız geometrik cisimlerden oluşmalıdır. Binaların iskeletini oluştururken sayma çubuklarını kullanabiliriz. Binaların duvarlarının birleştiği noktaları hamurla birleştirelim. İnşaat bitince binaları el işi kâğıdıyla kaplayalım. oyun hamuru sayma çubukları el işi kâğıdı geometrik cisimler seti Hangi binaları oluştururken kaç sayma çubuğu kullandınız? Binaların birleşme noktalarında kaçar tane oyun hamuru kullandınız? Hangi bina için kaç parça el işi kâğıdı kullandınız? Cisimler takımındaki silindirin yan yüzünü el işi kâğıdıyla kaplayalım. Küp ve prizmaların yüzlerini de el işi kâğıdıyla kaplayalım. Yüzlerini el işi kâğıdıyla kapladığımız şekillerin benzer ve farklı yönlerini anlatır mısınız? geometrik cisimler seti el işi kâğıtları makas yapıştırıcı 18

Yandaki prizmanın köşe, ayrıt ve yüzlerini gösterelim. Arkasındaki köşe, ayrıt ve yüzleri unutmayınız. ayrıt yüz köşe Hediye paketinin köşeleri mavidir. Yüzleri sarıdır. Ayrıtları ise siyahtır. Sınıftan prizmaya örnek olacak nesneler bulunuz. Köşe, ayrıt ve yüzlerini gösteriniz. Eşyaların köşelerini maviye, ayrıtlarını kırmızıya, yüzlerini de sarıya boyayınız. Ç.K. 10-11 19

Oyuncaklarımı düzenlemek istiyorum. Ne yapmalıyım? Cansu oyuncaklarını nasıl ayırabilir? Köşesi olmayanlar Cansu oyuncaklarını köşesi olup olmadığına göre ayırdı. Köşesi olanlar Koninin yüzü Kürenin yüzü Silindirin Sl yüzü Silindir, koni ve kürenin köşe ve ayrıtı yoktur. 20

1 Verilen geometrik cisimleri inceleyip tabloyu örnekteki gibi doldurunuz. Köşe Ayrıt Yüz Yok Yok Var 2 Prizmaya benzeyen varlık resimlerini işaretleyiniz. 3 Resimdeki paketi inceleyerek tabloyu doldurunuz. Köşe sayısı Ayrıt sayısı Yüz sayısı 4 Verilen cisimlerden farklı olanı bularak işaretleyiniz. Ç.K. 12-13 21

Merve ile Ahmet her yaz tatillerinde dedelerinin çiftliğine giderler. Sabahları yumurtaları toplayarak onluk kutulara koyarlar. Yandaki resmi inceleyerek Merve ve Ahmet in kutulara kaç tane yumurta koyduğunu söyleyiniz. Fabrikada işçi olarak çalıştığımızı düşünelim. Görevimiz kalemleri paketlemektir. Sayma çubuklarını kalem gibi düşünelim. sayma çubukları lastikler dosya kâğıdı makas Kalemleri nasıl paketlersek sayması daha kolay olur? 3-4 kişilik gruplar oluşturalım. Verilen işaret ile sayma çubuklarını onar onar paketlemeye başlayalım. Bitiş işareti ile paketlemeyi durduralım. Paketleri sayıp bir sonraki tura başlayalım. Bunu üç tur oynayalım. En çok paket yapan grubu kutlayalım. Şimdi de sayma çubuklarını on ikişer on ikişer paketlemeye başlayalım. 22 Kaç kalem paketlediğimizi i not etmeyi unutmayalım.

Bitiş işareti ile paketlemeyi durduralım. En çok paket yapan grubu kutlayalım. Masanızda kaç sayma çubuğu vardı? Çubuklarınızı kaçar kaçar paketlediniz? Masanızda kaç paket oldu? Paketleyemediğiniz kaç çubuk kaldı? Kalemleri düzineler hâlinde, silgileri desteler hâlinde paketleyip satmak istiyorum. Her bir pakette kaç kalem ve kaç silgi olmalı? O zaman kalemleri on ikişer, silgileri onarlı paket yapmalıyız. Aynı türden on nesne, bir deste oluşturur. Aynı türden on iki nesne, bir düzine oluşturur. Ç.K. 14 23

Cansu, babasının aldığı kitaplığa kitaplarını yerleştiriyor. Her raf 10 kitap alıyor. Cansu nun kaç kitabı olduğunu gösterelim. 4 Onluk 47 47 sayısında 4 onluk, 7 birlik vardır. 7 Birlik Bunları geçen yıl öğrenmiştim. Bu yıl yeni bilgiler öğrenmek istiyorum. Onluklar Birlikler Sayı 47 Basamak adı Onlar basamağı Birler basamağı Rakamların basamak değeri 40 7 Her sayı bulunduğu basamağa göre bir değer alır. Buna $basamak değeri# denir. 47 sayısı 4 ve 7 den oluşmuştur. Bu sayıyı $kırk yedi# diye okuruz. 4, onlar basamağında bulunduğu için $kırk# diye okunur. Bu, 4 ün basamak değeridir. 24

29 sayısının yazılışını, okunuşunu ve basamak değerlerini tablo üzerinde gösterelim. Sayı 29 Basamak adı Onlar basamağı Birler basamağı Rakamların basamak değeri 20 9 52 ve 73 sayılarının basamak adlarını ve basamak değerlerini yazalım. 52 Basamak adı Basamak değeri Birler basamağı 2 Onlar basamağı 50 73 Basamak adı Basamak değeri Birler basamağı 3 Onlar basamağı 70 1. Verilen nesneleri onluk ve birlik gruplara ayırınız. Bulduğunuz sayıların basamak adlarını ve basamak değerlerini yazınız. Ç.K. 15-16 25

1 Bisküvileri düzine oluşturacak şekilde gruplara ayırınız. 2 Tepsilerdeki bardakları bir desteye tamamlayınız. 3 Aşağıdaki sayma çubukları birer lastik kullanılarak gruplara ayrılıyor. Buna göre aşağıdaki soruları yanıtlayınız. Kaç lastik kullanılmış? Her grupta kaç sayma çubuğu var? Gruplanmamış kaç sayma çubuğu var? Sayma çubuğu sayısı toplam kaç tanedir? 4 Verilen sayının basamak adı ve değerlerini yazınız. 57 Basamak adı Basamak değeri.... onluk birlik 26 Ç.K. 17-18 - 19

Beni çizebilmek için hangi geometrik cisimlerin yüzlerinden faydalanırsınız? karton makas yapıştırıcı boya kalemleri geometrik cisimler takımı Geometrik cisimler takımından değişik şekilleri inceleyerek çevremizden bunlara benzer şekillere örnekler verelim. 4 kişilik gruplara ayrılalım. Üçgen, dikdörtgen, kare ve çember şekillerinden birini seçerek kartona çizelim (Arkadaşınızın seçtiği şekli seçmeyiniz.). Çizdiğiniz şeklin içini boyayalım. Sınırlarını farklı bir renkle belirtelim. Hazırladığımız şekli kartondan keserek çıkartalım ve hepsini başka bir karton üzerine yapıştıralım. Grubun hazırladığı son kartonu inceleyerek yapıştırdığınız geometrik şekillerin köşelerini ve sınırlarını gösterelim. 27

Cansu, bir gün patates baskısı yapmaya karar verdi. Hemen sepetini alıp sebze bahçesine gitti. Bahçeden birkaç patates topladı. Cansu nun Ben de çok bu patateslerle merak ettim. Resimleri ne yapacağını çok inceleyelim, bakalım merak ediyorum. neler yapmış? Cansu nun yaptığı patates baskısında ortaya çıkan bölgenin adı ne olabilir? köşe kenar Karesel bölge Kare Kareye ve karesel bölgeye çevrenizden örnekler veriniz. 28 Küpün kâğıtta bıraktığı iz $karesel bölge# olarak adlandırılır. Bu bölgenin sınırlarına ise $kare# denir. Geometrik şekillerin sınırlarına $kenar# denir. İki kenarın birleştiği noktada $köşe# oluşur.

Bu prizmanın boyalı yüzeyi ile baskı yaptım. Dikdörtgensel bölge oluştu. Dikdörtgensel bölge kenar köşe Dikdörtgen Dikdörtgen Dkd ve dikdörtgensel bölgeye çevrenizden örnekler veriniz. Bu prizmanın boyalı yüzeyi ile baskı yaptım. Bu kez üçgensel bölge oluştu. köşe kenar Üçgensel bölge Üçgen Üçgene ve üçgensel bölgeye çevrenizden örnekler veriniz. Silindir ve koninin boyalı yüzeyleri ile baskı yaptım. Daire oluştu. Daire Çember Daireye ve çembere çevrenizden örnekler veriniz. 29

Öykü, aşağıdaki cisimlerle baskı yapıyor. Hangisini elde edemez? Açıklayalım. Karesel bölge Dikdörtgensel bölge Üçgensel bölge Verilen cisimler prizma ve silindirdir. Üzerinde yüzeyi üçgen olan cisim olmadığı için Öykü, yaptığı baskılarda üçgensel bölge elde edemez. kenar ayrıt Artık ayrıt ve kenarı karıştırmıyorum. Geometrik cisimlerde ayrıt, geometrik şe killer de kenar bulunur. 30

Resimleri inceleyiniz. Aşağıdaki soruları resme göre cevaplayınız. Arda'nın kum üzerine çizdiği şekil kapalıdır. Karga bu şeklin bir kısmını ayağı ile sildiğinde şekilde nasıl bir değişiklik oldu? Açık ve kapalı şekilleri birbirinden nasıl ayırt edebilirsiniz? Cansu, çevresindeki binaların resmini çizmeye karar verdi. Hemen eline kâğıdını ve kalemini aldı. Acaba geometrik şekillerle başka hangi binaları çizebilirim? Cansu ya yardım etmek için değişik bina modelleri çiziniz. Çizim yaparken kare, dikdörtgen, çember ve üçgen modelleri kullanınız. 31

1 Aşağıdaki boyalı bölgeleri ait oldukları cisimlerle eşleştiriniz. 2 Resimde gördüğünüz köşelere kırmızı kaleminizle nokta koyunuz. Kenarları ise mavi kaleminizle çiziniz. 3 Aşağıdaki şekillerden kenar sayısı en az olanı işaretleyiniz. 32

4 Resmi dikkatle inceleyiniz. Her şekilden kaç tane olduğunu sayarak tabloyu doldurunuz. Şekil Karesel bölge Dikdörtgensel bölge Üçgengel bölge Daire Sayı 5 Aşağıdaki şekillerden köşesi olmayanı boyayınız. Ç.K. 20-21 33

1 Cisimler ile onlara ait yüzleri, cisimlerle aynı renge boyayarak eşleştiriniz. 2 Verilen bilgilerden; doğru olanlara $D#, yanlış olanlara $Y# yazınız. Küp ile dikdörtgen prizmanın ayrıt sayıları birbirine eşittir. Kare prizma ile küpün köşe sayıları birbirine eşittir. Üçgen prizma ve kare prizmanın köşe sayıları birbirine eşittir. 3 Aşağıdaki sayılarla verilen bilgileri eşleştiriniz. Onlar basamağındaki rakamın basamak değeri 40 tır. 64 Onlar basamağındaki rakamın basamak değeri 60 tır. Birler basamağındaki rakamın basamak değeri 6 dır. 34 46 Birler basamağındaki rakamın basamak değeri 4 tür.

4 Nesneleri sayınız. Deste ve düzine cinsinden yazınız........... 5 Aşağıdaki trafik işaret levhaları hangi geometrik şekillere benzemektedir? Yazınız. 6 Şekillerin eksik olan kenarlarını çizerek tamamlayınız. Köşelerini belirtiniz. 35

100 içinde ikişer ve beşer; 40 içinde dörder; 30 içinde üçer üçer ileriye ve geriye doğru saymayı, Sayı örüntüsü oluşturmayı, oluşturulmuş sayı örüntülerindeki eksik ögeleri tamamlamayı öğreneceğiz. Toplama ve çıkarma işlemlerinde verilmeyen terimleri bulmayı öğreneceğiz. Eldeli ve eldesiz toplama işlemini yapıp eldenin ne anlama geldiğini modellerle açıklamayı, Onluk bozmayı gerektiren ve gerektirmeyen iki doğal sayının farkını bulup onluk bozmanın ne anlama geldiğini modellerle açıklamayı öğreneceğiz. örüntü dikdörtgen ritmik sayma köşe çember elde kenar kare eksilen fark çıkan 36

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 Okulumuzun tiyatro kulübü öğrencileri bir gösteri hazırlamışlardır. Gösteriyi sunacak öğrenciler son hazırlıklarını yapmaktadırlar. Sahnedeki balonların kaçarlı gruplara ayrıldığını söyleyiniz. Sahnedeki çocukların kaçarlı gruplara ayrıldığını söyleyiniz. Mavi renkli koltukların numaralarını en küçük olandan başlayarak en büyük olana kadar söyleyiniz. Kırmızı renkli koltukların numaralarını en büyük olandan başlayarak en küçük olana kadar söyleyiniz. 37

Oyunu istediğimiz sayıda arkadaşımız ile oynayabiliriz. Sayışarak aramızdan bir ebe seçelim. Ebeden en az 40 adım uzakta duralım. Ebeden duvara ya da ağaca dönerek gözlerini kapamasını isteyelim. Ebe, 1, 2, 3 dur! deyip arkasını döndüğünde kıpırdamadan duralım. Ebenin arkasını döndüğünde kıpırdarken gördüğü oyuncular oyundan çıkmalıdır. Ebe kaldığı sayıdan üçerli ritmik sayarak oyunu 30 a kadar devam ettirir. Oyun sonunda ebeye en yakın olan kişi oyunu kazanır. Bu oyunu üç yerine ikişer, dörder ve beşer ritmik sayarak tekrar oynayalım. 38 Hangi sayı ile oynadığınızda zorlandınız? Neden? Ebe hangi sayılarla oynadığınızda daha hızlı eleme yaptı? Neden?

Şekilde bal peteğinin bir parçası verilmiştir. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 30 dan başlay p üçer üçer azaltarak elde ettiğiniz sayıların bulunduğu petekleri mavi ile boyayınız. 4 ten başlay p dörder dörder arttırarak elde ettiğiniz sayıların bulunduğu petekleri kırmızı ile boyayınız. Hangi sayının bulunduğu petekleri hem mavi hem kırmızı ile boyadığınızı belirtiniz. 5 ten başlayarak beşerli ritmik saydığımızda elde edilen sayılar mavi ile bo yanmıştır. Mavi ile boyalı kutularda eksik olan sayıları yazınız. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 16 17 18 19 21 222324252627282930 31 323334 36373839 41 424344454647484950 39

34 32 38 36 Kaplumbağa kardeş, ritmik sayma yapalım mı? 40 46 48 42 50 44 98 96 100 Olur, karga kardeş. Sen ikişer ikişer yaprakları sayarken ben de beşer beşer taşları sayarım. Bakalım önce kim bitirir? 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 30 26 28 24 52 54 5658 88909294 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 66 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 22 60 62 8486 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 20 64 82 18 16 66 68 70 80 14 72 78 12 10 74 76 8 6 4 2 100 lük sayı tablosunda sarı ile boyanmış sayıları kullanarak karganın yolunu belirleyebilirsiniz. 40

100 95 90 85 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 80 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 75 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 70 61 62 63 64 65 66 67 68 66 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 65 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 60 55 40 45 50 5 35 30 10 25 20 15 Kaplumbağa sayıları daha önce saymıştır. Nedenini açıklayınız. 41

30 a kadar üçer ritmik sayarken söylediğimiz her sayının üzerine üç ekleyerek sayarız. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 Sayarken söylediğiniz sayıları aşağıya yazınız. 3-6-9-12.. 30 dan geriye doğru üçer ritmik sayarken söylediğimiz her sayıdan üç eksilterek sayarız. 30 29 28 27 26 25 24 23 22 21 20 19 18 17 16 15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 Sayarken söylediğiniz sayıları aşağıya yazınız. 42 30-27-24.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 40 a kadar dörder ritmik sayarken söylediğimiz her sayının üzerine dört ekleyerek sayarız. Yaptığınız saymaları yazınız... 4-8-12. 40 39 38 37 36 35 34 33 32 31 30 29 28 27 26 25 24 23 22 21 20 19 18 17 16 15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 40 tan geriye doğru dörder ritmik sayarken söylediğimiz her sayıdan dört eksilterek sayarız. Yaptığınız saymaları yazınız. 40-36-32 43

1. Aşağıdaki ifadelerde boş bırakılan yerleri tablodan yararlanarak doldurunuz. İleriye doğru ikişer sayınız. 52 den önce gelen iki sayı sırasıyla ve dir. İleriye doğru beşer sayma yapınız. 60 tan sonra sırasıyla,,, sayılarını söyleriz. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 66 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 100 den geriye doğru beşer ritmik sayma yapınız. 75 ten sonra sırasıyla ve sayıları gelir. 2. 12 den başlayarak ikişer, üçer ve dörder ileriye doğru sayınız. Yaptığınız üç saymada da tekrarladığınız ortak sayıları yazınız. 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 3. 36 dan başlayarak ikişer ve dörder geriye doğru sayınız. Yaptığınız iki saymada da tekrarladığınız sayıları yazınız. 44 40 39 38 37 36 35 34 33 32 31 30 29 28 27 26 25 24 23 22 21 20 19 18 17 16 15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 Ç.K. 22-23

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 karton makas boyalı kalem 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 Karton üzerine yukarıdaki gibi sayı tablosu çizelim. Sayıları makasla keserek teker teker çıkartalım. Örüntüdeki eksik sayıları bulmak için, tablodan kestiğimiz sayıları kullanalım. Örüntüyü oluşturacak şekilde boş olan yerlere kestiğimiz sayılardan uygun olanları koyalım. 13-15 - 17 - - 21 - - - 27-29 30-27 - 24-21 - - 15 - - 9-6 Birinci örüntü kaçar sayı artarak devam etmektedir? İkinci örüntü kaçar sayı artarak devam etmektedir? Birinci örüntünün nasıl elde edildiğini açıklayınız. İkinci örüntünün nasıl elde edildiğini açıklayınız. 45

Örüntü kuralını bulalım, eksikleri tamamlayalım. 30-27 - - 21-18 - - 12-9 Bu sefer de örüntüdeki sayılar üçer üçer azalmaktadır. Aşağıda verilen örüntüyü inceleyelim. Eksik bırakılan yere hangi geometrik şeklin gelmesi gerektiğini bulalım. Örüntüde sırasıyla 1 üçgen, 2 kare ve 1 çember bulunmaktadır. Bu sıraya göre eksik bırakılan yere kare gelmelidir. Sayı örüntülerinde bir kural vardır. Sayılar belli bir kurala göre artar ya da azalır. Eksik sayıları bulmak için önce kuralı belirlememiz gerekir. Tabloları inceleyerek eksik sayıları tamamlayınız. 60 65 70 80 90 95 30 27 21 18 15 9 100 98 96 92 88 86 40 36 28 20 16 12 80 75 70 60 50 45 24 21 15 9 6 3 46

Cansu ormandan çiçek toplayıp taç yaptı. Cansu nun tacını beğendin mi? Karga kardeş. Cansu nun çiçeklerden yaptığı tacı çok beğendim. Arkadaşları kendi taçlarını yaptılar. Yaptığı taçlardan hangisi Cansu nun tacına benzemiş? Söyler misin? Cansu nun yaptığı çiçekli taç: Cansu nun arkadaşlarının yaptığı taçlar: 1 2 3 4 Önce karganın sorusunu okuyup yanıtlayalım. Cansu tacını yaparken çiçekleri hangi kurala göre dizmiş? Yazarak açıklayalım. Cansu, tacını iki mor iki sarı çiçek kullanarak yapmıştır. Arkadaşlarının yaptıkları taçlardan üçüncüsü Cansu nun tacına benzemiştir. 47

Aşağıda kelebek, davul ve kalemtıraştan oluşan bir örüntü vardır. Örüntü bu sıralama ile devam etmiştir. Buna göre örüntüdeki eksik ögeleri tamamlayınız. Aşağıdaki şekilleri kullanarak bir örüntü oluşturunuz. Aşağıdaki örüntüyü inceleyiniz. İstediğiniz şekilleri kullanarak benzer bir örüntü oluşturunuz. Örüntü kuralını yazarak açıklayınız. Benim örüntüm: Örüntü kuralı:. 48 Ç.K. 24-25

1 Cansu çileklerin hepsini toplayınca kaç tane çileği olacak? Babamın kestiği odunları üçer üçer sayıp yazınız. Çilekleri de dörder dörder sayıp yazınız. 2 Örüntü kuralına göre eksik sayıları tamamlayınız. 20-25 - 30-35 - - 45-50 - - 60-65 85 - - 75-70 - 65-60 - - 50-45 - 40 3 Örüntüdeki eksik şekilleri çiziniz. Örüntü kuralını açıklayınız.. Ç.K. 26-27 - 28-29 49

Merve ve Ahmet hazırladıkları oyun tahtasına ikişer atış yaptılar. Atışlar sonunda aldıkları puanlar aşağıdaki tablolarda verilmiştir. Tabloları inceleyerek Merve ve Ahmet in puanlarını bulunuz. Oyunu kimin kazandığını açıklayınız. Tablo: Merve nin Puanları Tablo: Ahmet in Puanları 1. Atış 2. Atış 1. Atış 2. Atış 2 9 10 6 Düzenlenen spor şenliğinde futbol, basketbol ve voleybol karşılaşmaları yapılacaktır. Her spor dalının biletlerini satacak ayrı ayrı gişeler kurulacaktır. Kâğıtları keserek her gişe için 50 bilet hazırlayalım. Futbol gişesinde 45 bilet, basketbol gişesinde 31 bilet ve voleybol gişesinde 23 bilet satılmıştır. 3 gişede satılan toplam bilet sayısını bulunuz. Voleybol gişesinde satılan bilet sayısını birlik ve onluk taban blokları kullanarak gösteriniz. Bu gişede 19 bilet daha satılsaydı toplam kaç bilet satılacağını birlik ve onluk taban bloklarıyla modelleyerek gösteriniz. Futbol gişesinde satılan bilet sayısının basketbol gişesinde satılan bilet sayısından kaç fazla olduğunu bulunuz. Basketbol gişesinde satılan bilet sayısının voleybol gişesinde satılan bilet sayısından kaç fazla olduğunu sayı bloklarıyla modelleyerek bulunuz. 50 dosya kâğıdı makas birlik ve onluk taban blokları

Cansu ve Ahmet ormanda dart oynuyorlardı. Arka arkaya atışlarını yaptılar. Ahmet Onluklar Birlikler İşlemleri inceleyerek oyunu kimin kazandığını bulalım. Cansu Onluklar Birlikler + + 13 + 4 17 1 onluk + 3 birlik + 4 birlik 1 onluk + 7 birlik 11 + 3 14 Ahmet in puanı: 13 + 4 = 17 toplam toplanan toplanan 1 onluk + 1 birlik + 3 birlik 1 onluk + 4 birlik Cansu nun puanı: 11 + 3 = 14 toplam toplanan toplanan Ahmet in puanı daha fazla olduğundan oyunu Ahmet kazanmıştır. Ç.K. 30 51

Cansu oyunda kaybedince tek başına çalışmaya başladı. Çok çalışıp kendini geliştirmek istiyordu. Yapt ğ çal flmada birinci at fl nda 12 den, 2. at fl nda 9 dan vurmufltur. Cansu nun puan nı birlikte hesaplayal m. + 12 9 21 9 + 1 = 10 = 1 onluk 12 + 9 21 1 onluk + 2 birlik + 9 birlik 1 onluk + 11 birlik 1 onluk + 1 onluk + 1 birlik 2 onluk + 1 birlik 52 2 onluk ile 1 birliğin toplamı 21 eder. 2 onluk + 1 birlik

Aşağıda verilen toplama işlemlerini yapalım. 23 + 6 29 16 + 3 19 33 + 4 37 32 + 16 48 37 + 9 46 25 + 18 43 47 + 14 61 53 + 28 81 Aşağıdaki toplama işlemlerini yaparak tabloları doldurunuz. + 8 19 24 12 35 11 + 4 23 38 15 17 13 + 12 19 25 18 7 36 + 24 17 35 15 27 35 Ç.K. 31-32 53

Cansu dart tahtasında deneme atışları yaptı. Cansu, 1. denemesinde önce 12 yi sonra 9 u vurdu. 2. denemesinde önce 9 u sonra 12 yi vurdu. Cansu nun puanı değişti mi? Neden? Hayır, çünkü 12 + 9 = 21 ve 9 + 12 = 21 dir. 1. Atış puanı 2. Atış puanı Toplam Puan 1. Deneme 12 9 21 2. Deneme 9 12 21 Toplama işleminde toplananların yerleri değişse de toplam değişmez. Toplama işlemini yapmadan toplamları eşit olan balonları bulup aynı renge boyayınız. 13 + 15 8 + 12 7 + 19 12 + 8 19 + 7 15 + 13 54

Cansu ve babası bahçelerindeki ağaçtan 26 ceviz topladılar. Bu cevizlerden 12 tanesini yediler. Birkaçını yediğimiz için cevizlerimiz azaldı. Kaç ceviz kaldığını çıkarma işlemi yaparak bulabiliriz. Kaç cevizimiz kaldı? Onluklar Birlikler 2 6-1 1 2 4 26-12 14 2 onluk + 6 birlik - 1 onluk + 2 birlik 1 onluk + 4 birlik Toplanan cevizlerin sayısından yenen cevizlerin sayısını çıkaralım. eksilen 26-12 = 14 fark çıkan 55

Onluklar Birlikler Cansu ormanda dolaşırken 34 mantar topladı. Sepetin delik olduğunu fark etmedi. Eve dönerken 16 mantar yollara döküldü. Sepette kaç mantar kaldığını bulalım. 4 birlikten 6 birlik çıkmaz. Ne yapmalıyım? Onluklardan 1 onluk bozup birliklere katmalısın. 3 4-1 1 6 8 2 14 34 3 onluk + 4 birlik - 16 1 onluk + 6 birlik 18 1 onluk + 8 birlik Ahmet in uçurtması 85 metre, Merve nin uçurtması 72 metre ve Ali nin uçurtması 68 metre yüksekliktedir. En yüksekte ve en alçakta olan uçurtmalar arasındaki yükseklik farkını bulalım. 56 Ahmet in uçurtması 85 metre yüksekte (En yüksekte). Merve nin uçurtması 72 metre yüksekte. Ali nin uçurtması 68 metre yüksekte (En alçakta). 85 7 15 8 onluk + 5 birlik - 68 6 onluk + 8 birlik 17 1 onluk + 7 birlik Yükseklikleri farkı 17 metredir.

1 İşlemleri yapınız. Sonuçlarına göre şifreyi bulunuz. 24 + 13 24 + 37 54 + 39 22 + 25 76 + 13 11 + 69 37 A 89 İ 80 N 61 F 47 R 93 E 2 Sonuçları birbirine eşit olan işlemleri bulunuz. Aynı renklere boyayınız. 15+4 11+65 4+15 33+11 76+21 65+11 21+76 11+33 3 55 balonun 18 tanesi patladı. 5 i de satıldı. Geriye kaç balon kaldı? A) 32 B) 30 C) 28 Ç.K. 33-34 57

4 Aşağıdaki işlemleri okları takip ederek yapınız. 23 + 12 + 11 64-45 - 40 + - 72-52 - 40 + 5 Verilen işlemleri yapınız. 45 12 + 6 58 11 + 17 19 19 + 18 34 21 + 5 43 14 + 39 45-34 56-8 78-56 43-17 98-47 58 Ç.K. 35

Ali Bey marketten 30 yumurta ve 2 adet salça aldı. Ali Bey kasiyere 12 TL ödedi. 2 salçanın fiyatı 6 TL dir. Ali Bey yumurtalar için kaç TL ödemiş olabilir? Ali Bey eve giderken yumurtaların bir kısmını kırdı. Eve geldiğinde 23 yumurtasının kaldığını gördü. Ali Bey yolda kaç adet yumurta kırmıştır? Sınıfımıza ait bir orman oluşturmak için 29 tane fidan satın aldığımızı düşünelim. Fidanlardan 22 tanesini okulumuzun arka bahçesine dikeceğimizi düşünelim. Fidanlardan 7 tanesini de ön bahçeye dikeceğimizi düşünelim. Satın alınan fidan sayısını sayma pullarıyla modelleyelim. Sayma pulları Bu pulların 22 tanesini ayıralım. Geriye kaç pul kaldı? Kalan pul sayısı hangi fidan sayısını ifade ediyor? 20 sayısını sayma pullarıyla gösterelim. 20 nin üzerine kaç pul eklenerek satın alınan fidan sayısını bulursunuz? 59

Cansu, elinde bir kavanozla ceviz ağacının yanına geldi. Kaplumbağa ile bir oyun oynamak istedi. Nasıl bir oyun oynayacağız? Toplamanın ve çıkarmanın terimlerini hatırlayalım. Kavanozdaki fasulyenin bir kısmını alarak havaya atacağız. Sonra da onlarla ilgili sorular soracağız. Her doğru cevaba bir yıldız vereceğiz. toplanan + toplanan = toplam eksilen - çıkan = fark (kalan) 60

1. atış: Kaplumbağa, aldığı fasulyeleri sayıp attı. Daha sonra bankta kalan fasulyeleri saydı. Toplam fasulyemiz 38 tane idi. 17 tanesi bankta olduğuna göre kaç tanesi yerdedir? 17 + - 38 38 17 21 Toplananı bulmak için toplamdan diğer toplananı çıkarmamız gerekir. 61

2. atış: Cansu, aldığı fasulyeleri saymadan attı. - 15 + 21 Elime aldığım fasulyelerin hepsini havaya attım. 15 tanesi yere, 21 tanesi banka düştü. Atmadan önce elimde kaç fasulye vardı? 21 15 36 Eksileni bulmak için çıkan ile farkı toplamalıyız. 62

3. atış: Kaplumbağa aldığı fasulyeleri sayıp attı. Yere düşen fasulyeleri saydı. Bankta kaç fasulye olduğunu sordu. 42 fasulyeyi attım. Birazı bankta kaldı. 25 fasulye yere düştü. Bankta kaç fasulye vardır? 25 + = 42 toplanan toplanan toplam 25 + 17 = 42-42 25 17 42 - - 25 42 25 17 Çıkanı bulmak için eksilen sayıdan farkı çıkarmalıyız. Kaplumbağa ve Cansu üç atış daha yapıp oyunu tamamladılar. Siz de aynı oyunu bir arkadaşınızla oynayabilirsiniz. 63

İşlemlerde verilmeyen terimleri bulunuz. Toplananı Bulalım 26 + 12 + 43 58 Eksileni Bulalım - 29-31 15 39 Çıkanı Bulalım 37 61 - - 24 48 64

1 Resmi inceleyiniz. Verilen soruları resimdeki kuşları sayarak cevaplayınız. Teldeki kuşların 11 i uçtu. Geriye 4 kuş kaldı. Kuşlar uçmadan önce telde kaç kuş vardı? Teldeki 4 kuşun yanına birkaç kuş daha geldi. Telde 15 kuş oldu. Sonradan gelen kuşlar kaç tanedir? Teldeki 15 kuşun birkaçı uçtu. Telde 4 kuş kaldı. Kaç kuş uçmuştur? Ç.K. 36-37 65

2 Çarklarda verilmeyen sayıları bulup yazınız. + - 69 30... 33 11 12 52 13... 42 2 20... 53 84 63 25... 62... 29... 12 45 42 52... 13 9... 11...... 37 37 22 3 Toplama işlemlerinde verilmeyen sayıları bulunuz. + 9? 18 + 17 21? +? 47 83 + 54 15? + 12? 38 + 42 28? 66 Ç.K. 38

1 Verilen örüntüleri sürdürünüz. 2 Ritmik saymaları tamamlayarak hayvanları sevdikleri yiyeceklere ulaştırınız. 2 4 8 12 16 24 32 36 3 6 50 45 67

3 İşlemleri sonuçları ile eşleştiriniz. 18 + 14 27 + 19 49 + 36 57 + 27 85 32 84 46 50-18 94-9 81-35 97-13 4 Çatılardaki sayılara ulaşmak için eksik toplananları bulup yazınız. 39 27 41 58 6 18 21 47 12 20 19 30 18 11 32 26 27 17 26 19 30 14 37 51 5 Ali ve Ayşe nin konuşmalarını okuyup sorularını cevaplayınız. Tabaktaki Ayşe kurabiyelerin 8 tanesini yedim. Geriye 39 kurabiye kaldı. Yemeden önce tabakta kaç kurabiye vardı? Ali 60 sayfalık kitabın birkaç sayfasını okudum. Geriye 43 sayfa kaldı. Kitabın kaç sayfasını okuduğumu bulunuz. kurabiye sayfa 68

1 Okların gösterdiği yerlere köşe, ayrıt, yüzey kelimelerinden uygun olanı yazınız. b. Cisimlerin isimlerini yazarak yüzlerini farklı renklerle boyayınız.... 2 Soldan sağa ve yukarıdan aşağıya doğru işlemleri yaparak tabloları doldurunuz. + + - - 14 13 32 25 52 24 47 25 5 16 56 42 33 15 56 18 16 9 69

3 Toplama işlemlerinde verilmeyen sayıları bulunuz. + + + + 13?? 72 54 28 34 48 45 90?? 4 Düzlemsel bölgeleri ve ait olduğu cisimleri eşleştiriniz. Dikdörtgensel bölge Karesel bölge Daire Üçgensel bölge Dikdörtgen prizma Silindir Üçgen prizma Kare prizma 5 Aşağıdaki noktalı bölüme; kare, dikdörtgen, üçgen ve daire çiziniz. Kırmızı kaleminizle şekillerin kenarlarının üzerinden geçiniz. Köşelerini mavi kalem ile belirtiniz. Her çizdiğiniz şeklin ismini altına yazınız. 70

6 Küpleri onluk ve birliklerine ayırarak gruplandırınız. Soruları yanıtlayınız. a. Kaç onluk ve kaç birlik vardır?. b. Toplam kaç küp vardır? Küplerin sayısını rakamla ve okunuşuyla yazınız. Rakamla yazılışı: Okunuşu:. 7 Yönergeleri tabloda uygulayıp soruyu cevaplayınız. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 a. 2 den başlayarak ikişer ikişer artan bir örüntü oluşturunuz. Örüntüyü maviye boyayarak gösteriniz. b. 3 ten başlayarak üçer üçer artan bir örüntü oluşturunuz. Örüntüyü sarıya boyayarak gösteriniz. c. Boyamanız bittiğinde bazı sayıların renklerinin yeşil olduğunu fark ettiniz mi? Nedenini açıklayınız.. 8 36 dan başlayarak geriye doğru dörder dörder sayınız. Örüntüde yer alan üçüncü sayı kaçtır?. 71

9 Boş yerlere hangi sayılar gelmelidir? Uygun sayıları yazınız. Örüntü kuralını açıklayınız. 36-41 - 46 - - 56-61 - - 71 Örüntü Kuralı: 30-27 - 24 - - 18-15 - Örüntü Kuralı: 10 Aşağıda boş bırakılan yerleri uygun ifadelerle doldurunuz. 34 sayısında onluk, birlik vardır. 27 sayısında basamak değeri büyük olan rakamıdır. 42 sayının 5 deste olması için birlik eklenmelidir. 11 2 düzine kalemin 9 eksiği kaç kalemdir? 12 52 sayısındaki rakamların basamak değerlerini gösteriniz. 72

13-68 = 11 işleminde eksileni bulunuz. Nasıl bulduğunuzu yazarak açıklayınız. Açıklama:.... 14 Arzu ve Sevil bir çıkarma işleminde eksileni bulmak istiyorlar. Arzu, çıkan ve farkı toplayarak, Sevil de çıkandan farkı çıkararak eksileni bulacağını söylüyor. Bu durumda doğru sonucu hangisi bulabilir? Açıklayınız....... 15 Aşağıdaki örüntüyü devam ettirerek örüntü kuralını yazınız. Örüntü kuralı:. Ç.K. 39-40 - 41-42 73

1. Ü ni te Ünite kapak sayfasında, ünitenin adı ve ünite sırası ile ilgili resimler yer alır. Her ünite ayrı bir renk ile belirtilmiştir. 8 9 Ders kitabındaki ilgili başlıklara ait çalışma soruları verilmiştir. Başlık altında ünite rengini belirten çizgi vardır. PROJE UYARISI Bu bölümde yapılacak proje ile ilgili açıklamalar yer almaktadır. Bu bölümde ünite sonu değerlendirme soruları yer almaktadır.. Bu bölüme verilerden yararlanarak problem yazılır. Bu görseller daha çok ilgi çekmek için kullanılmıştır. 7

1. Ünite Geometriden Sayılara 8

9

SAĞLAM BİNALAR YAPIYORUZ 1 Verilen konuşmaları inceleyiniz. Bana kendini tanıtır mısın? Adım küp, benim 6 yüzüm var. 12 ayrıtım, 8 de köşem var. Bana kendini tanıtır mısın? Adım prizma, benim 6 yüzüm var. 12 ayrıtım, 8 de köşem var. Bana kendini tanıtır mısın? Benim adım da prizma, benim 6 yüzüm, 12 ayrıtım, 8 de köşem var. 10

Bana kendini tanıtır mısın? Benim adım da prizma, 5 yüzüm var. Ayrıtım 9, köşe sayım da 6 dır. Bana kendini tanıtır mısın? Adım silindir. Benim ne köşem var ne de ayrıtım. Bana kendini tanıtır mısın? Adım koni. Benim de ayrıtım ve köşem yok. 11

2 1 2 3 4 5 6 7 Aşağıdaki geometrik şekillerle verilen resimleri eşleştiriniz. 3 Aşağıdaki cisimlerin ayrıtlarını kırmızı, köşelerini mavi kaleminizle belirtiniz. Cisimlerin yüzlerini sarıya boyayarak altlarına isimlerini yazınız. 12

SAĞLAM BİNALAR YAPIYORUZ 4 Cisimlerin renkli yüzlerini inceleyiniz. Aşağıdaki şekillerden bu yüzlerin benzerlerini bulunuz. Aynı renklere boyayınız. 5 Geometrik cisimleri inceleyerek boşlukları doldurunuz. Yüz sayısı: Ayrıt sayısı: Köşe sayısı: Yüz sayısı: Ayrıt sayısı: Köşe sayısı: Yüz sayısı: Ayrıt sayısı: Köşe sayısı: PROJE UYARISI Proje yapacağınız arkadaş grubunuzu oluşturdunuz mu? 13

SAYALIM, PAKETLEYELİM 1 Panodaki kalemleri bir desteye tamamlayınız. 2 Kalemlik bir düzine kalem alıyor. Buna göre dışarıda kaç kalem kalır? Yazınız 3 Aşağıda verilen sayılarla hangi işlem yapılırsa bir deste elde edilir? Uygun işaretleri yerleştiriniz. 15 5 8 2 12 2 7 3 19 9 9 1 4 Aşağıda verilen sayılarla hangi işlem yapılırsa bir düzine elde edilir? Uygun işaretleri yerleştiriniz. 5 7 19 7 13 1 2 10 8 4 11 1 14

5 60 kalemi desteler halinde paketlersek kaç paket kalem olur? 6 8 tane kalemi olan Ezgi kaç tane daha kalem satın alırsa bir düzine kalemi olur? 7 Topları onluk ve birlik gruplara ayırarak sayılarını yandaki tablolara yazınız. Onluk Birlik Onluk Birlik 15

8 Kartların gösterdiği sayıları yandaki tablolara yazınız. Onluk Birlik Onluk Birlik 9 Çiçekleri onluk ve birlik gruplara ayırarak sayınız. Sayıları yandaki tabloya yazınız. Onluk Birlik 10 Bloklarla ifade edilen sayıları boş bırakılan yerlere yazınız. Onluk Birlik 16 Onluk Birlik Onluk Birlik

11 Abaküslerde belirtilen sayıların onluk ve birliklerini yazınız. Onluk Birlik Onluk Birlik 12 Aşağıda verilen örneğe göre şekillerin ifade ettiği sayıları yazınız. 1 onluk, 4 birlik 14 on dört....... 13 6 onluk, 8 birlikten oluşan sayının hangi sayı olduğunu yazınız.. 14 9 birlik, 5 onluktan oluşan sayıyı yazınız.. 17

SAYALIM, PAKETLEYELİM 15 Aşağıdaki boşlukları doldurunuz. onluk birlik Sayı Basamak adı Onlar basamağı Birler basamağı Rakamın basamak değeri 54 Basamak adı Basamak değeri.... Okunuşu.. 60 Basamak adı Basamak değeri.... Okunuşu.. 16 Tablolardaki boş bırakılan yerleri örnekten hareketle doldurunuz. 3 onluk 2 birlik 30 2 Otuz iki 18 6 onluk 1 birlik. 50 2.

17 Sayıları oluşturan rakamların basamak değerlerini yazınız. Örnek: 23 55 31 20 3 18 40 86 18 Onluk ve birlikleri verilen sayıları yazınız. 5 onluk, 1 birlik 9 onluk, 9 birlik 7 onluk, 0 birlik 2 onluk, 8 birlik 19 Basamak değerleri verilen sayıları yazınız ve okuyunuz. Onlar Birler Onlar Birler 50 3 80 7 60 0 10 9 PROJE UYARISI Projeniz için gerekli geometrik cisimler hazırlayınız. 19

1 Geometrik cisimlerin köşelerini, yüzeylerini ve ayrıtlarını belirtiniz. Köşesi ve ayrıtı olmayan geometrik cismi kırmızıya boyayınız. 2 Aşağıdaki düzlemsel şekillerin kenarlarını ve köşelerini kırmızıyla çizerek gösteriniz. 3 Üçgensel ve karesel bölgenin farklı yönlerini yazınız... 20

ŞEKİLLER BENZİYOR MU? 4 Aşağıda yarım bırakılan şekilleri tamamlayınız. Köşelerini maviyle belirtiniz. Kare Dikdörtgen Üçgen Dikdörtgen Üçgen 5 Resimdeki geometrik şekilleri belirtilen renklerle boyayınız. 6 Yandaki şekillerin hangi geometrik cismin yüzeyi olduğunu bulup işaretleyiniz. Aynı renklere boyayınız. PROJE UYARISI Geometrik cisimleri ve özelliklerini tanıtan bir oyun planladınız mı? 21

BİR, İKİ, ÜÇ DUR! 1, 2, ve 3. sorularda istenilenleri tabloda uygulayınız. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 15 19 23 24 78 100 1 100 lük tablodaki eksik sayıları yazınız. 2 İkişer ritmik sayarak 2 ve 2 nin katlarını maviye boyayınız. 3 Beşer ritmik sayarak 5 ve 5 in katlarını kırmızıya boyayınız. 4 Kitapların sayısını üçer ritmik sayarak bulup yazınız. 22

5 4 ten başlayarak ileriye doğru dörder dörder sayarak yazınız. 4 6 Ritmik saymayı inceleyiniz. Soruları buna göre yanıtlayınız. 3 6 9 12 18 Boşluklara yazılacak sayılar nelerdir? Birinci boşluğa yazılacak sayı,ikinci boşluğa yazılacak sayıdan kaç azdır? 7 Beşer beşer sayarak aşağıdaki boşlukları doldurunuz. 5 8 Aşağıdaki ritmik saymalarda verilmeyen sayıları yazınız. 2-4 - 6 - - 10-12 - 14-16 - 18 - - 22-24 - 26 4-8 - 12-16 - - 24-28 - 32 - - 40 5-10 - 15 - - 25 - - 35-40 - 45-50 3-6 - 9-12 - - 18-21 - - 27-30 23

BİR, İKİ, ÜÇ DUR! 9 Verilen sayıdan başlayarak geriye doğru üçer üçer sayarak sayıları boş kutulara yazınız. 24 - - - - - - 10 Geriye doğru dörder saymaları tamamlayınız. 36-32- - - - - - 11 30 dan geriye doğru üçer ritmik sayma yapınız. 7. sırada hangi sayıyı söyleriz?. 12 Boş olan yapbozlara uygun olan sayıları yazarak 30 dan geriye üçer üçer ritmik saymayı tamamlayınız. 30 24 18 12 6 13 Aşağıda verilen sayı örüntülerindeki eksik sayıları bularak tamamlayınız. 3-6 - - 12 - - 18-21 - 24-27 - 30 70-60 - - 40 - - 20-4 - 8 - - 16-20 - - 28-32 - 36-40 24

14 Sayı örüntüsünde (?) yerine hangi sayı gelmelidir? Aşağıdaki noktalı yere yazınız. 75 65 55? 35 25. 15 Eksik sayıları yazarak örüntüyü tamamlayınız. 25-22 - 19 - - 13-10 - - 4-1 11-13 - 15 - - 19-21 - - 25-27 5-9 - 13 - - 21-25 - - 33-37 16 Örüntülerdeki eksik sayıları tamamlayınız. 70 65 60 50 27 24 18 15 17 Örüntülerdeki eksik sayıları tamamlayınız. 55 65 70 80 85 65 70 75 85 90 84 82 78 76 72 68 66 64 60 58 25

BİR, İKİ, ÜÇ DUR! 18 Aşağıda verilen bilgilerden doğru olanlara D yanlış olanlara Y yazınız. Karenin dört ayrıtı vardır. Dikdörtgenin üç ayrıtı vardır. Çemberin köşesi yoktur. 19 Aşağıdaki geometrik şekillerin adlarını altlarındaki noktalı yere yazınız... 20 Aşağıdaki geometrik şekillerin kenarlarını mavi renkli kalemle çiziniz. Köşelerini kırmızı renkli kalemle işaretleyiniz. 26

21 Verilen örüntüyü tamamlayarak kuralını yazınız. Kural:.. 22 Aşağıdaki örüntüde boş bırakılan yere hangi meyve gelmelidir? Çiziniz. 23 Aşağıdaki örüntüyü iki adım daha sürdürünüz. Örüntü kuralını yazınız. Kural:.... 24 Aşağıdaki harf örüntüsünü iki adım daha sürdürünüz. ŞAP ŞAP ŞUP ŞAP ŞAP ŞUP 27

25 Aşağıdaki örüntüyü iki adım daha sürdürünüz. 26 Örüntüdeki eksik ögeyi çizerek tamamlayınız. 27 Yandaki şekilleri kullanarak bir örüntü oluşturunuz. Örüntünüzün kuralını yazınız. Örüntümün kuralı:.. 28 Aşağıdaki örüntünün kuralına göre yeni bir örüntü oluşturunuz. 28

BİR, İKİ, ÜÇ DUR! 29 Örüntüyü aşağıdakilerden hangisi devam ettirir? İşaretleyiniz. 30 Aşağıdaki geometrik şekillerle oluşturulmuş örüntüleri tamamlayınız...... PROJE UYARISI Oyununuzda kullanacağınız malzemeleri hazırladınız mı? 29

BİLET SATIYORUZ 1 Onluk sayı bloklar ile modellenen işlemleri yapınız. Sonuçları modelleyiniz. + = + = 2 Aşağıdaki toplama işlemlerini yapınız. Sonuçları abaküste gösteriniz. Onluk Birlik Onluk Birlik Onluk Birlik + = Onluk Birlik Onluk Birlik Onluk Birlik 30 + =

BİLET SATIYORUZ 3 Verilen örneği inceleyerek diğer işlemleri yapınız. 2 1 + 17 38 43 + 26 50 + 46 2 onluk + 1 birlik + 1 onluk + 7 birlik 3 onluk + 8 birlik + + 2 1 + 1 7 38 + + 4 Toplama işlemlerini yapınız. 27 1 2 64 84 44 43 25 + 62 + 53 + 2 1 + 13 + 32 + 42 + 24 5 Aşağıdaki örneği inceleyip diğer işlemi de siz yapınız. Onluk blokları farklı renklerle boyayarak toplanan sayıları gösteriniz. 38 1 6 + 22 38 + 22 = 60 + 45 16 + 45 = 60 31

BİLET SATIYORUZ 6 Aşağıdaki örnekleri inceleyerek verilen toplama işlemlerini yapınız. Örnek: 30 + 2 = 32 2 + 30 = 32 7 Toplama işlemlerini yaparak tabloları doldurunuz. + 17 15 26 27 15 24 + 36 42 18 28 16 25 8 Toplama işlemlerini yapınız. 13 40 19 34 45 7 9 21 1 7 28 + 12 + 33 + 9 + 19 + 14 32

BİLET SATIYORUZ 9 Onluk sayı blokları ile modellenmiş çıkarma işlemlerini yapınız. Örnek: Onlar Birler Onlar Birler 3 3 4 6 1 2 3 1 - - 21 2 1 Onlar Birler Onlar Birler 6 5 5 3 2 1 2 3 - - 33

10 Boş kutuları doldurarak çıkarma işlemlerini yapınız. 57-32 49-18 onluk + onluk + onluk + onluk + onluk + onluk + birlik birlik birlik birlik birlik birlik 11 Yan yana verilen çıkarma işlemlerini yapınız. 45-23 = 76-43 = 79-42 = 60-40 = 12 Onluk sayı bloklarıyla gösterilen sayıların farkını bulunuz. 34 - =

BİLET SATIYORUZ 13 Abaküste gösterilen sayıların farkını bularak işaretleyiniz. Onluk Birlik Onluk Birlik 43 27 23 14 Çıkarma işlemlerinden hangisinde onluk bozmak gerekir? İşaretleyiniz. 46-27 81-12 95-70 15 Çıkarma işlemlerini kontrol ediniz. İşlemlerin altındaki kutulara işlem doğru ise $D#, yanlış ise $Y# harfi yazınız. 3 1 57 73 66 75 57-27 - 38-55 - 38-59 - 29 04 27 19 18 16 28 PROJE UYARISI Planladığınız oyunu kontrol ettiniz mi? 35

1 Toplama işlemlerinde verilmeyen sayıları cetvelden yarar lanarak yazınız. 13 + = 28 13 28 0 5 10 15 20 25 30 7 + = 22 7 22 0 5 10 15 20 25 30 2 Aşağıdaki toplama işlemlerinde verilmeyen sayıları bulunuz. + 17 42 + 29 39 + 30 56 + 49 70 + 38 42 + 31 57 + 40 61 + 17 58 + 35 70 + 48 86 3 34 + = 71 ise + 54 = 85 Yukarıdaki işlemlere göre + toplamını bulunuz. 36

ÇEVRECİ OLALIM 5 Çıkarma işlemlerinde verilmeyen sayıları bulunuz ve yazınız. 27 - = 13 24 _ = 11 22 _ = 12 25 _ = 14 _ 11 = 7 _ 13 = 5 _ 12 = 8 _ 14 = 6 48 - = 19 65 _ = 20 43 _ = 36 56 _ = 20 6 Masada 51 sayısını ifade eden onluk taban blokları vardır. Bunlardan bazıları örtünün altında kalmış. Örtünün altında kaç tane blok vardır? 7 Aşağıdaki işlemleri inceleyiniz. ve şekillerinin yerine gelmesi gereken sayıları bularak yazınız. 35 - = 15 35-15 = = - 56 = 24 56 + 24 = = 37

8 Cetvel üzerinde şekillerin değerleri gösterilmiştir. Buna göre işlemleri yapınız. 60 65 70 75 80 85 90 - =. - =. 9 Bir çıkarma işleminde eksilen 96, çıkan 27 ise fark kaçtır? 10 94 - - 32 50 30 Yukarıdaki işlemlere göre - kaçtır? İşlem yaparak bulunuz. 38

1 Küpün kaç ayrıtı vardır? A) 12 B) 10 C) 18 2 Yandaki geometrik cisim aşağıdakilerden hangisidir? A) Üçgen prizma B) Kare prizma C) Silindir 3 Aşağıdakilerden hangisi koniye benzer? A) B) C) 4 Aynı türden 10 tane varlığı gösteren sayıya, aynı türden 12 tane varlığı gösteren sayıya denir. Yukarıdaki boşluklara uygun ifadeler yazınız. 5 46 sayısının onlar basağındaki rakamın basamak değeri kaçtır? A) 4 B) 40 C) 46 39

6 Hangi seçenekte, üçgenin içinde bir çember verilmiştir? A) B) C) 7 64 66? 70 72 Yukarıdaki örüntüde? yerine hangi sayı gelmelidir? A) 62 B) 68 C) 74 8 30 36 42 45 Yukarıdaki örüntüde ve yerine hangi sayılar gelmelidir? A) 32-38 B) 33-39 C) 35-37 9 ABBCABBC Yandaki harflerle örüntü oluşturulmuştur. Benzer kurala sahip örüntü hangi seçenekte verilmiştir? A) B) C) 40

10 43 + 2 6 45 + 3 0 65 + 1 4 Yukarıdaki boşluklara sırasıyla aşağıdakilerden hangisi gelmelidir? A) 69-70 - 81 B) 69-75 - 79 C) 70-79 - 98 11 28 15 + 1 7 + 2 7 1. işlem 2. işlem Yandaki toplama işlemlerine göre aşağıdaki noktalı yerleri doldurunuz. a) 1. işlemin sonucu.. b) 2. işlemin sonucu.. c) 1. işlemin sonucu 2. işlemin sonucundan.. fazladır. 12 Onluk Birlik Onluk Birlik Yukarıdaki toplama işleminin sonucu nedir? A) 45 B) 55 C) 60? 41

me7d ^KEh ) Z> E 7ZD ^7 13 48-23... 39-14... A) 15-25 Yandaki noktalı yere sırasıyla aşağıdaki sayılardan hangileri gelmelidir? B) 25-35 C) 25-25 14 32 balonun 14 tanesi patladı. Geriye kaç balon kaldığını bulunuz. 15 Yanda onluk taban bloklarıyla modellenmiş çıkarma işleminin sonucunu bulunuz. - 16 =? 67 64 + 91 + 75 89 A) 27-14 - 10 17 48 -... + 77 Yandaki kutuların yerlerine sırasıyla aşağıdakilerden hangileri gelmelidir? B) 27-24 - 10 Yandaki çıkarma işleminde noktalı yere aşağıdakilerden hangisi gelmelidir? 27 A) 15 42 C) 27-14 - 28 B) 17 C) 21

KENDİMİ DEĞERLENDİRİYORUM Geometrik cisimlerde yüzleri, köşeleri ve ayrıtları gösterebiliyorum. Her zaman Bazen Çok Az Doğal sayıların basamak değerlerini belirtebiliyorum. Karenin, dikdörtgenin, üçgenin köşe ve kenarlarını gösterebiliyorum. Modellerini oluşturabiliyorum. İkişer, beşer, dörder, üçer ileriye ve geriye doğru ritmik sayabiliyorum. Örüntüde eksik ögeleri tamamlayıp benzer örüntüler oluşturabiliyorum. Toplama işlemi yapıyor, toplama işleminde verilmeyen toplananı belirleyebiliyorum. Çıkarma işlemi yapabiliyorum. Verilmeyen eksileni veya çıkanı belirleyebiliyorum. Problem kurup çözebiliyorum. 43

AKRAN DEĞERLENDİRME Adı soyadı:.. Grubumuzun adı: Değerlendirme Ölçütlerim Bilgilerini arkadaşlarıyla paylaşıyor mu? İhtiyaçları olduğunda arkadaşlarına yardım ediyor mu? Arkadaşlarını kırmadan tartışabiliyor mu? 1. Arkadaşım 2. Arkadaşım 3. Ben Bu form, gruptaki arkadaşlarınızı ve kendinizi değerlendirmek için verilmiştir. Evet E Bazen B Arkadaşlarınızın sizinle ilgili görüşlerini öğrenmek için bu tabloyu doldurunuz. Hayır H Son sütun size ayrılmıştır. Orada da kendinizi değerlendiriniz. Arkadaşlarınızın, sizi $Bazen# ve $Hayır# diyerek değerlendirdiği konularda daha dikkatli davranmalısınız. PROJE UYARISI Proje Öz Değerlendirme Formu nu doldurdunuz mu? Sunumunuzu planlayıp gerçekleştirdiniz mi? 44

SÖZLÜK VE KAYNAKÇA

SÖZLÜK A akvaryum : Suda yaşayan hayvan ve bitkilerin konması için yapılmış cam kap. arşiv : Yazılı belgelerin saklandığı yer. B bina : Yapı. D deprem dere : Yer sarsıntısı. : Genellikle yazın kuruyan küçük akarsu. E eş etkisiz : Çift oluşturan iki şeyin birine olan durumu. : Etkisi olmayan. F fabrika fidan : Makine ile seri ürün yapılan yer. : Başka bir yere dikilmek için yetiştirilmiş taze ağaç. İ inşaat : Yapı işleri. EK - 1

K kablo kamp karyola kuyu : Elektrik akımının iletilmesinde kullanılan madenî tel. : Çadır, baraka gibi araçlardan oluşturulan konak yeri. : Üstüne yatak serilip yatılan tahtadan ya da metalden yapılma ev eşyası. : Su katmanına varıncaya kadar derinliğine kazılan, genellikle silindir biçiminde, çevresine duvar örülen, suyundan yararlanılan çukur. M marangoz : Ağaçtan çeşitli eşyalar yapan kimse. model : Resim ve heykel yapılırken bakılarak çalışılan nesne. Örnek, şekil. mühendis : Maden, su, elektrik, bilgisayar, makine ve inşaat işleri gibi teknik çalışmalardan birini konu edinen mesleğe sahip olan kişi. O orman : Ağaçlarla kaplı geniş alan. P paket pilot : Elde taşınabilen bir kâğıda sarılmış şey. Yiyecek, ilaç gibi şeylerin kâğıda konulmuş, satılmak için hazırlanmış hâli, miktarı. : Uçağı yöneten kimse, uçak şoförü. EK - 1

S sürahi : İçecek, sıvı şeyler koymaya yarayan çeşitli biçimlerdeki kap. T tablo tahmin topaç : Verilerin birbiriyle olan ilgilerine göre düzenlenerek yazılmış hâli. : Bilinmeyen bir şey hakkında eldeki bilgilerden yararlanarak bir sonuca varma, çıkarım. : Çocukların iple sarıp çevirdikleri oyun aracı. V vantilatör : Elektrikle çalışan, pervanesinin dönmesiyle hava akımı yaratan aygıt. EK - 1

Açıkgöz K. Ü., Aktif Öğrenme, Eğitim Dünyası Yayınları, İzmir, 2002. Altun Murat, Eğitim Fakülteleri ve İlköğretim Öğretmenleri İçin Matematik Öğretimi, Erkam Matbaası, Bursa, 2000. Basic Skills Multiplication, Lets, London, 1998. Başkan T., Matematik Öğretimine Çağdaş Yaklaşım, Matematik Öğretimi ve Sorunları, Türk Eğitim Derneği III. Öğretim Toplantısı Tutanakları, Ankara, 1985. Becherer Joachim, Dr. Schulz Andrea, Mathematik, Duden, Berlin, 2007. Breiter Rolf, Narjes Peter, Seckerdiek Jürgen, Ziervogel Stefan, Flex und Flo, Diesterweg Braunschweig, 2009. Broadbent Paul, Patilla Peter, Ten Minute Tests, Letts, London, 2000. Clemson David, Clemson Wendy, Maths, Stanley Thornes Ltd, Cheltenham, 1995. Dieck Agentur, Zehnminutenrechnen in der Grundschule, Heinsberg, 1995. Diehl Barbara, Diehl Regine, Mathematik Sachaufgaben, Stark, Deutsch, 2009. Endel Cordula, Kirsch Birgitt, Trainningsheft Mein, Duden, Berlin, 2009. Gillham Dr. Bill, Mental Arithmetic, NCPTA, 1998. KAYNAKÇA İlköğretim Matematik Dersi Öğretim Programı, TTK Başkanlığı, 2005. EK - 2