TÜRKİ YE ÇEVRE EĞİT İ M VAKFI Foundation for Environmental Education in Turkey Sayı: 326 05.09.2012 Değerli Eko-Okul Koordinatörleri ve Müdürü, Türkiye Çevre Eğitim Vakfı (TÜRÇEV) olarak 1995 yılından bu yana koordine etmekte olduğumuz çevre eğitimini desteklemeye yönelik uluslararası bir program olan Eko-Okullar Programı 2011 2012 yılı sonu itibariyle 46 ilde 435 okulda yürütülmektedir. Programa dahil olan bir okul olarak bu yıl faydalı çalışmalara imza atacağınıza inanıyoruz. Öncelikle eğitim-öğretim yılı başındaki rutin işlerimizi kısaca bir kez daha özetlemenin yararlı olacağı düşüncesiyle aşağıdaki hatırlatmaları bilgilerinize sunuyoruz. Tüm okulların yazımıza konu olan bu dört maddenin gereklerini yerine getireceğini umuyoruz. Yeşil Bayrak ödül başvurularının kabulünde bu yazının gerekleri temel alınacak ve dokümanlarını zamanında Vakfımıza ulaştırmayan okullarımızın başvuru değerlendirmelerini etkileyecektir. Herhangi ilave bir sorunuz olduğu takdirde cevaplamaktan memnuniyet duyacağımızı ifade eder, 2012 2013 eğitim-öğretim yılına başladığımız bu günlerde yeni eğitim-öğretim yılınızda ve programımız kapsamındaki çalışmalarınızda verimli, başarılı, coşku dolu günler dileriz. İrem CİVAN Eko-Okullar Ulusal Koordinatör Yardımcısı Gülbahar CEBESOY Eko-Okullar Programı Ulusal Koordinatörü
EKO-OKULLAR PROGRAMININ TEMELİ 7 ÖĞE 1) Eko-Okullar Komiteleri; Program dahilinde iki ayrı komite kurulur. 1. Komite (Eko-Tim); Programın yürütücü gücü niteliğindedir ve öğrenciler ile koordinatör öğretmen(ler)den oluşur. İkinci komite ise programın devamlılığını sağlayan ve Eko-timi destekleyici nitelikte olan okul yönetimi, koordinatör öğretmen, Eko-timi temsilen bir öğrenci, ilgili öğretmenler, ilgili veliler ve yerel yönetim temsilcilerinden oluşmaktadır. 2) Çevresel İnceleme; Okulda hâlihazırdaki mevcut durumun değerlendirilmesi, okul için uygun olan çalışma konusun belirlemesi, gerçekçi hedeflerin tespit edilmesidir. Programa yeni kayıt olan okullarımızdan ilk iki yıl boyunca Çöp-Atık konusunun çalışılması beklenmektedir. İlk Yeşil Bayrak ödülünü alınmasının ardından Enerji, Su, Biyolojik Çeşitlilik başta olma üzere diğer çevre konularından biriyle çalışmalara devam edilmektedir. Program kapsamında belirlenen her bir konunun en az iki sene çalışılması uygun görülmektedir. Yeni konu seçimi Çalışılan konu ile ilgili olarak Yeşil Bayrak ödülü alınmasının ardından gerçekleşebilmektedir. Bilgi almak ve danışma için Vakfımızla iletişime geçilebilir. 3) Eylem Planı; Okulda program kapsamında çalışılan konu ile ilgili olarak belirlenen hedeflere yönelik çalışma ve etkinliklerin takvimlendirilmesi, müfredat ile ilişkilendirilmesini içeren plandır. Eylem planı içersinde okul ili ve adı, çalışılan konu, hangi çalışmaların hangi ayda, kimler tarafından ve kaçıncı sınıflara (veya hangi yaş gruplarına) yönelik olarak gerçekleştirileceği yer almalıdır. Eylem planı hazırlanırken okul içi ve dışı etkinlikler yanında seçilen konunun tüm zümrelerce işlenmesine de dikkat edilmelidir. Eylem planı hazırlama sürecinde göndermiş olduğumuz kitapçıklarımızdan, www.ekookullar.org.tr ve www.turcev.org.tr adresli internet sayfalarımızdan yararlanabilir, herhangi bir sorunuz olması halinde bizlerle iletişime geçebilirsiniz. 4) Gözlem ve Değerlendirme; Program kapsamında gerçekleştirilen çalışmaların takibinin, gözlem ve değerlendirilmesinin yapılmasıdır. Çalışmalarda elde edilen sonuçlar değerlendirilip, sergilenir. 5) Müfredatla İlişkilendirme; Çalışılan konu ile ilgili bilgi, sorun ve çözümlerin müfredat ile ilişkilendirilerek derslerde de yeri geldiğinde vurgulanmasıdır. 6) Bilgilendirme ve Katılım; Bütün okul toplumunun, okulun bulunduğu semtin sakinlerinin, çarşı esnafının ve çevredekilerin bilgilendirilmesi ve katılımlarının sağlanmasıdır. 7) Eko İlke; okulun çevre içerikli çalışmalarındaki sorumluluğunu gösteren amaçların bir cümlede ifade edilmesidir. Bu cümle Çevremizi koruyalım gibi genel içerikli değil, seçilen 2
konuyla bağlantılı olarak harekete geçirici şekilde olmalıdır. Örneğin Atıklarımızı geri dönüşüm kutularına ayrıştırarak atıyoruz, ayrıştırmayanları uyarıyoruz gibi. -------0------- Eko-Tim Farklı sınıflardan seçilen ve yeterli sayıda öğrenciden (20 25) ve koordinatör öğretmen(ler)den oluşan Eko-tim çevresel incelemeyi yapar, eylem planı hazırlanmasında görüşlerini bildirir. Plan doğrultusunda programın yürütülmesinde aktif bir rol oynar. Çalışmaların plana göre yürütülüp yürütülmediğinin gözlem ve değerlendirmesini yapar, rapor tutar, dosyalar. Çalışmaların hemen her aşamasında bildiri, bülten gibi yazılı materyallerle yapılanları okula, velilere, semt halkı ve esnafına duyurur. Tim aynı zamanda okulun o yıl işlediği konuya uygun olarak eko-ilke dediğimiz kısa, anlamlı, vurucu cümleleri tüm okulun katılımıyla birlikte tespit eder ve koridorlara, görülebilecek en uygun yerlere asar. Kuşkusuz time bu çalışmaları esnasında rehberlik edip yol gösteren Eko- Okullar komitesidir, en çok da koordinatör öğretmendir. Yeşil Bayrak Ödülü Programda ikinci yılında olan okullar, ikinci yıllarının ikinci döneminde okul hazır hissettiği takdirde Yeşil Bayrak ödül başvurusunda bulunabilirler. Okul ödüle layık görülür ve ödüllendirilirse, çalışmalarına devam ederek iki yıl sonra yine kendini hazır hissettiğinde ödül yenileme başvurusu yapar. Yeşil Bayrak ödülü geçerlilik süresi 2 yıldır ve her iki yılda bir yenilenebilmesi için çalışmaların farklı bir konu ile sürdürülmesi gerekmektedir. Okulların ödül başvurusunda bulunabilmeleri için mutlaka 2 sene boyunca dokümanlarını zamanında ve eksiksiz olarak göndermiş olmaları gerekmektedir. Dokümanların takibi Vakfımızca düzenli olarak yapılmakta, geri bildirim verilmekte ve eksiklikleri olan okulların başvuruları alınmamaktadır. Program, sürdürülebilirlik esasına dayandığı için okulların düzenli olarak çalışmalarını yapmaları ve bunları bize düzenli olarak sunmaları gerekmektedir. Ayrıca önemli olanın Yeşil Bayrağı almak değil, bunun sürdürülebilir olması olduğu da unutulmamalıdır! Yeşil Bayrak başvurusu ile ilgili bilgi ve duyurular www.ekookullar.org.tr adresli internet sayfamızdan takip edilmelidir. Eko-Okullar Panosu/panoları: Okulunuzun Eko-Okullar Programı na kayıt olup çalışmalarını sürdürdüğünün hem okula hem de dışarıdan gelen ziyaretçilere karşı en önemli göstergesi Eko-Okullar Panosudur. Eko- 3
Okullar Panosu tüm okulun çalışmaları konusunda bilgilendirilmesi için bir araçtır. Bu panonun nasıl olması gerektiği aşağıda belirtilmiştir. Konumu : Eko-Okullar Panosu Okulun ana girişinde öğrencilerin ve ziyaretçilerin görebileceği bir yerde olmalıdır. Olanaklar ölçüsünde katlarda da panolar bulunmalı ve öğrenci eliyle sıklıkla düzenlenmeli ve güncellenmelidir. Ölçüleri: Panonun büyüklüğü 120 cm - 90 cm ya da 150 cm - 100 cm olabilir. Bu ölçülerden küçük panoların uygun bir süreçte yenilenmesi yerinde olur. Adı: Panonun adı programımızın adını içermelidir. (Uluslararası Eko-Okullar Programı) Çeşitli örnekler internet sayfalarımızda albüm kısımlarında bulunabilir. İçeriği : Okulun Eko-Okullar Programı kapsamında çalıştığı konu ile ilgili yazılar, bilgiler, görseller, öğrencilerin resim-şiir-makale çalışmaları, yerel/ulusal gazete kesikleri, kendi yerelinizdeki etkinliklere ilişkin duyurular ve öğrencilerin entelektüel yaratıcılığı ile zenginleştirilerek düzenlenmiş görsel ağırlıklı olmalıdır. Programımızın Tanımı: Panonun sol üst köşesinde sabit olarak bulunması gereken ve programın 7 adımı anlatan A4 büyüklüğündeki broşürü http://www.turcev.org.tr/content.php?conid=65 kullanmanız yerinde olacaktır. Ayrıca, program hakkında basit düzeyde bir bilgi, örneğin kaç ülkede uygulanıyor (dünya haritası üzerinden), toplamda kaç okul var gibi, sabit olarak panoda bulunmalıdır. Bu bilgiyi kendi okulunuza göre ve istediğiniz biçimde düzenleyebilirsiniz. Eko-Timde yer alan öğretmen ve öğrencilerin isimlerinin burada yer alması motivasyon açısından önemlidir. 4
1. İLETİŞİM: 1.1. BİLGİ GÜNCELLEME : Okul iletişim bilgileri, koordinatör öğretmen değişimi gibi bilgilerinizin her eğitim-öğretim yılı başında ve değişiklikler olduğu takdirde güncellenmesi gerekmektedir. Bu güncelleme ve değişiklikleri www.ekookullar.org.tr adresli sayfamıza üyelik girişi yaparak gerçekleştirebilirsiz. Bilgilerin her eğitim-öğretim yılı başında mutlaka güncellenmesi gerekmektedir. İnternet sayfası sistemimizde bilgi güncelleme yapıldığında bilgileriniz bizler tarafından onaylanmakta ve onayın ardından bilgilerinizde yer alan tüm mail adreslerine otomatik olarak onay maili gönderilmektedir. ÖNEMLİ NOT: Yıl içinde meydana gelen değişikleri bildirmek okulun sorumluluğunda olduğu için olası iletişim kopukluklarından da okul sorumludur. Eğitim-öğretim yılı başında yapılacak olan bilgi güncelleme için son tarih 30 EKİM dir. Ayrıca bilgilerde değişiklik oldukça da güncelleme yapılmalıdır. 1.2. İLETİLİM ADRESLERİMİZ ; Yeşil Bayrak başvurusu hariç, tüm dokümanlar (eylem planları, dönem raporları, katılım payı dekontları) www.ekookullar.org.tr adresli internet sayfamızdan üye girişi yapılarak gönderilmeli, gerektiğinde bilgi güncelleme de aynı şekilde yapılmalıdır. İnternet sayfamız üzerinden işlem yaparken karşılaştığınız herhangi bir sorun olduğunda lütfen aşağıda yer alan iletişim bilgilerinden bizlere ulaşınız. ekookullar@turcev.org.tr gulbahar@turcev.org.tr irem@turcev.org.tr (Gülbahar Cebesoy & İrem Civan Ulusal Koordinasyon) (Gülbahar Cebesoy Ulusal Koordinatör) (İrem Civan Ulusal Koordinatör Yardımcısı) 1.3. TÜRKİYE VE İL BAZLI MAİL İLETİŞİM GRUPLARIMIZ : Mail gruplarımız Eko-Okullarımız arasında iletişim ve paylaşımı artırmak amacı ile oluşturulmuştur. Çalışmaların paylaşılması ve duyuruların yapılması mail grupları üzerinden sağlanmaktadır. Öncelikli olarak Türkiye Eko-Okullar mail grubuna ve iliniz için kullanılmakta olan mail grubuna üyeliğinizin olması beklenmektedir. Mail gruplarımız googlegroups uzantılı olup gruplara üye olabilmek için mutlaka googlemail (gmail) adresinizin olmasına gerek yoktur, farklı adreslerden (hotmail, mynet ya da okulunuzun sizleresağladığı adresler gibi) de gruplara üye olabilirsiniz. Gruplara üye olmada ya da ayrılmada sıkıntı yaşarsanız lütfen bizimle ekookullar@turcev.org.tr iletişime geçmekten çekinmeyin. 5
Bu gruplara kayıt olmak ister ya da gruptan ayrılmak isterseniz aşağıdaki adreslerden uygun olanına e-posta gönderebilirsiniz. ÖNEMLİ NOT: Gruplara üye olunmaması durumunda oluşacak iletişim kopukluğundan Vakfımız sorumlu değildir. TÜRKİYE EKO-OKULLAR MAİL GRUBUMUZ * Bu mail grubu tüm Türkiye deki Eko-Okulları kapsamaktadır. Bütün okulların (koordinatör ve idarecilerinin) üye olması gerekmektedir. Grup yöneticisine mail göndermek için (TÜRÇEV): eko-okullar@googlegroups.com eko-okullar+subscribe@googlegroups.com eko-okullar+unsubscribe@googlegroups.com eko-okullar+owner@googlegroups.com ANKARA EKO-OKULLARI MAİL GRUBUMUZ * Bu mail grubu Ankara daki Eko-Okulların birbirleri arasındaki iletişimi ve paylaşımı sağlamak ankara-eko-okullar@googlegroups.com ankara-eko-okullar+subscribe@googlegroups.com ankara-eko-okullar+unsubscribe@googlegroups.com ankara-eko-okullar+owner@googlegroups.com ADANA EKO-OKULLARI MAİL GRUBUMUZ * Bu mail grubu Adana daki Eko-Okulların birbirleri arasındaki iletişimi ve paylaşımı sağlamak adana-eko-okullar@googlegroups.com adana-eko-okullar+subscribe@googlegroups.com adana-eko-okullar+unsubscribe@googlegroups.com adana-eko-okullar+owner@googlegroups.com ANTALYA EKO-OKULLARI MAİL GRUBUMUZ * Bu mail grubu Antalya daki Eko-Okulların birbirleri arasındaki iletişimi ve paylaşımı sağlamak antalya-eko-okullar@googlegroups.com antalya-eko-okullar+subscribe@googlegroups.com antalya-eko-okullar+unsubscribe@googlegroups.com antalya-eko-okullar+owner@googlegroups.com BURSA EKO-OKULLARI MAİL GRUBUMUZ * Bu mail grubu Bursa daki Eko-Okulların birbirleri arasındaki iletişimi ve paylaşımı sağlamak bursa-eko-okullar@googlegroups.com bursa-eko-okullar+subscribe@googlegroups.com bursa-eko-okullar+unsubscribe@googlegroups.com bursa-eko-okullar+owner@googlegroups.com 6
ESKİŞEHİR EKO-OKULLARI MAİL GRUBUMUZ * Bu mail grubu Eskişehir deki Eko-Okulların birbirleri arasındaki iletişimi ve paylaşımı sağlamak eskisehir-eko-okullar@googlegroups.com eskisehir-eko-okullar+subscribe@googlegroups.com eskisehir-eko-okullar+unsubscribe@googlegroups.com eskisehir-eko-okullar+owner@googlegroups.com İSTANBUL ANADOLU YAKASI EKO-OKULLARI MAİL GRUBUMUZ * Bu mail grubu İstanbul Anadolu Yakası ndaki Eko-Okulların birbirleri arasındaki iletişimi ve paylaşımı sağlamak amacıyla oluşturulmuştur. Özellikle koordinatör öğretmenlerimizin gruba katılımı oldukça önemlidir. istanbulanadolu-eko-okullar@googlegroups.com istanbulanadolu-eko-okullar+subscribe@googlegroups.com istanbulanadolu-eko-okullar+unsubscribe@googlegroups.com istanbulanadolu-eko-okullar+owner@googlegroups.com İSTANBUL ANADOLU YAKASI EKO-OKULLARI MAİL GRUBUMUZ * Bu mail grubu İstanbul Avrupa Yakası ndaki Eko-Okulların birbirleri arasındaki iletişimi ve paylaşımı sağlamak amacıyla oluşturulmuştur. Özellikle koordinatör öğretmenlerimizin gruba katılımı oldukça önemlidir. istanbulavrupa-eko-okullar@googlegroups.com istanbulavrupa-eko-okullar+subscribe@googlegroups.com istanbulavrupa-eko-okullar+unsubscribe@googlegroups.com istanbulavrupa-eko-okullar+owner@googlegroups.com İZMİR EKO-OKULLARI MAİL GRUBUMUZ * Bu mail grubu İzmir deki Eko-Okulların birbirleri arasındaki iletişimi ve paylaşımı sağlamak izmir-eko-okullar@googlegroups.com izmir-eko-okullar+subscribe@googlegroups.com izmir-eko-okullar+unsubscribe@googlegroups.com izmir-eko-okullar+owner@googlegroups.com KAYSERİ EKO-OKULLARI MAİL GRUBUMUZ * Bu mail grubu Kayseri deki Eko-Okulların birbirleri arasındaki iletişimi ve paylaşımı sağlamak eko-kayseri@googlegroups.com eko-kayseri +subscribe@googlegroups.com eko-kayseri+unsubscribe@googlegroups.com eko-kayseri+owner@googlegroups.com SAMSUN EKO-OKULLARI MAİL GRUBUMUZ * Bu mail grubu Samsun daki Eko-Okulların birbirleri arasındaki iletişimi ve paylaşımı sağlamak amacıyla oluşturulmuştur. Özellikle koordinatör öğretmenlerimizin gruba katılımı oldukça önemlidir. samsun-eko-okullar@googlegroups.com samsun-eko-okullar+subscribe@googlegroups.com samsun-eko-okullar+unsubscribe@googlegroups.com samsun-eko-okullar+owner@googlegroups.com 7
2. EYLEM PLANLARI: - Programa yeni giren okullar için; ilk iki yıl çöp-atık konusunun ana konu olarak işlenmesi, - Programda ikiden fazla yıldır yer alan okullar için; bir önceki seçilen konunun tam olarak okulda yerleşmediği (öğrenci davranışlarına yansımadığını) düşünülüyorsa aynı konuya devam edilmesi gerekmektedir. Eğer ki konunun yeterli işlendiği düşünülüyorsa ve yeşil bayrakla ödüllendirildiyse, konu değişmeli ve yeni konu seçimi tamamen okula ait olacaktır. Bu konuda bizimle de iletişime geçebilirsiniz. Çöp-atık, su, enerji veya biyolojik çeşitlilik gibi temel konularından birini veya iklim değişikliği, sağlıklı yaşam, ulaşım, gürültü kirliliği, organik tarım ve benzeri diğer çevre ile ilgili bir konuyu seçtikten sonra bu konunun yıl boyunca okulunuzca nasıl işleneceğini ortaya koyan EYLEM PLANINIZI hazırlayınız. Eylem planınızda mutlaka iliniz, okulunuzun adı ve çalışma konusu ile eğitim-öğretim yılı yer almalıdır. Ayrıca daha önce Yeşil Bayrak almış okulların, ödül yenilemek istediklerinde farklı bir konuyu seçmiş olmaları gerekmektedir. Örneğin çöp-atık konusunu çalışmış ve ödüllendirilmiş bir okulun, 2 sene sonra ödülünü yenilemek için başvurduğunda farklı bir konuyu da çalışmış olması gerekmektedir. Örneğin 2008 2009 ve 2009 2010 yıllarında su konusunu işleyip ödül almış olan okul, 2010 2011 ve 2011 2012 eğitim-öğretim yılları arasında farklı bir konu çalışmalıdır. Eylem planlarının gönderilmesinde 30 EKİM son tarihtir. Daha sonraki tarihlerde gönderilen dosyalar gecikmeli ibaresiyle kayda geçecek ve Yeşil Bayrak ödül sürecini etkileyecektir. 3. ETKİNLİK RAPORLARI: Eylem planlarınızda belirtilen çalışma ve etkinliklerinizi yine HER DÖNEM SONUNDA koordinatörlüğümüze göndermenizi bekliyoruz. Eylem planları gibi etkinlik raporları da okulun çalışmalarının koordinatörlüğümüz tarafından izlenebilmesi ve programdaki etkinliklerinin ve programa devamlarının değerlendirilebilmesi açısından son derece önemlidir. Raporlar içerisinde çalışmalar ile ilgili birkaç fotoğrafın yer alması gerekmektedir. Örnek dönem raporlarını internet sayfamızdan inceleyebilirsiniz. Fotoğraflardan dolayı boyutu büyük olan dosyaların internet sayfasına yüklenmesinde sorun yaşanmaması için lütfen internet sayfamızda örnek dönem raporları kısmında yer alan dosya küçültme yöntemini kullanarak dosya boyutunuzu küçültünüz. 1. Dönem Etkinlik Raporları, 1. dönem bitimini takiben 2. dönem başlamadan önce gönderilmelidir. (31 OCAK) 2. Dönem Etkinlik Raporları 2. dönem sonunda gönderilmeli, bir sonraki eğitim yılına kalmamalıdır. (30 HAZİRAN) 8
4. KATILIM PAYI: Programımıza kayıtlı okullarımızdan her eğitim-öğretim yılında okul başında program giderlerini (telefon, kargo, denetim vb.) karşılamak amacıyla 50 Euro karşılığı TL (yatırıldığı günkü Merkez Bankası kuruna göre hesaplayarak) katkı payı alınmaktadır. Bu katılım payının Vakfımızca kullanıldığı kalemler aşağıdaki gibidir: 1- Eko-Okullar Programı için Uluslararası Eko-Okullar Koordinasyonuna her yıl okul sayısına ve ülke gelirine göre değişkenlik gösteren sabit bir ödenti yapılmaktadır. 2- Okullarla iletişim için telefon kullanım ve kargo gönderim tutarı önemli bir gider olmaktadır. 3- Bunlarla birlikte program için gerçekleştirilen zorunlu seyahatler de karşılanmaktadır. Bu sebeplerle bahsi geçen tutarın aşağıdaki banka hesap numarasına belirtilen tarihe kadar okulunuz adına yatırılması ve dekontun www.ekookullar.org.tr adresli internet sayfamıza üyelik girişi yapılarak yüklenmesi önem taşımaktadır. Yükleme ile ilgili herhangi bir sorun yaşanması halinde lütfen bizimle iletişime geçiniz. Dekontunuzun bizlere ulaşmasının ardından makbuzunuz okulunuza posta yolu ile gönderilmektedir.. TÜRÇEV HESAP BİLGİLERİ: Akbank Tandoğan Şubesi TÜRÇEV Vadesiz Hesap No IBAN TL: TR730004600395888000108474 IBAN EURO: TR170004600395036000108477 Katılım Payının yatırılmasında 30 EKİM son tarihtir. **** ÖNEMLİ NOT **** 2010 2011 ve 2011 2012 eğitim-öğretim yıllarında Yeşil Bayrak ödülü almış okullarımızın, yeni eğitim-öğretim yılının 2. Pazartesi günü (1 Ekim 2012) okul çapında hatırlatıcı nitelikli bir Yeşil Bayrak göndere çekme töreni yapmaları gerekmektedir. Dilerseniz tören ile ilgili birkaç fotoğrafınızı ekookullar@turcev.org.tr adresi yolu ile bizlerle paylaşabilirsiniz. NOT: Bu yazının hazırlanmasında yazdırma işlemlerinde % 25 mürekkep tasarrufu sağlayan Ecofont Vera Sans yazı karakteri kullanılmıştır. 9