Araş.Gör.İnci Türkoğlu Araş.Gör.Neslihan Ülger Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü
Genel Bilgiler Hasta Adı: Cinsiyet: B.Y. Kadın Yaş: 40 Eğitim: Meslek: Lise Ev Hanımı Polikliniğe Geliş Nedeni: 7 aylık zayıflama diyeti sonrasında diyet yapmasına rağmen ağırlık kaybedememe
Danışanın Tıbbi Hikayesi Hastanın tanısı: Obezite Eşlik eden diğer hastalıklar: Ø Sigara kullanımı: Ø Alkol kullanımı: 500 ml/gün, 2 ayda 1 (tür: Bira) Ailesinin öz geçmişi (soygeçmiş): Baba Tip II DM Anne Hipertansiyon
Sistemik ve Fizik Muayene Vitaller: DKB: 115mmHg, SKB: 75mmHg Nabız: 80/dk Beslenme ile İlintili Olan Bulgular: Ø
Danışanın Beslenme Öyküsü İlk gebelik 23 yaş, 65 kg BKI:23.8 kg/m 2 Gebeliği sırasında 15 kg kazanım 80 kg, BKI: 29.3 kg/m 2 Emzirme döneminde de ağırlık kazanımı devam etmiş. II. Gebelik 29 yaş, 83 kg BKI: 30.5 kg/m 2 II. Gebelik sonrası 14 kg kazanım 97 kg BKI:35.6 kg/m 2 ağırlık kazanmaya devam etmiş. Son 10 yıldır 100 kg BKI: 36.7 kg/m 2 Eşlik eden başka bir tanısı bulunmamakta. Geçmişte bir dönem zayıflamak amacıyla hekim kontrolünde reductil (sibutramin) kullananımı, yaklaşık 10 kg kayıp sonrasında kaybedilen ağırlık geri alınmış. Bunun üzerine hasta bir diyet polikliniğine başvurarak zayıflama diyeti yapmaya başlamıştır.
Antropometrik Ölçümler Değişkenler Ölçüm Değerlendirme Boy uzunluğu (cm) Ölçülen vücut ağırlığı (kg) Alışılmış vücut ağırlığı (kg) Ne zamandan beri kilo problemi yaşıyor? Son 10 yıldır en fazla hangi kiloya çıktı? Son 10 yıldır en az kaç kiloya indi? 165 cm 75 kg 100 kg ~ 17 yıl 100 kg 75 kg Vücut kütle indeksi (VKI: kg/m 2 ) 27.5 kg/m 2 Hafif Şişman Bel çevresi (cm) 85.5 cm <80-88 cm Riskli Kalça çevresi (cm) 115 cm Bel / kalça oranı 0.74 <0.85 Normal Vücut yağ oranı (%) % 38.9 (29.2 kg) >95. persentil Vücut kas oranı (%) % 61.06 (45.8 kg) 75-90. persentil Vücut su oranı (%) % 45.6 (33.5 L)
Vücut Ağırlığının Değerlendirmesi BKİ= Vücut ağırlığı (kg) Boy uzunluğu (m²) = 100 kg (1.65 m)² = 36.7 kg/m² BKİ Sınıflaması Zayıf Normal Hafif şişman I. Derece Şişman II. Derece Şişman III. Derece Şişman BKİ (kg/m²) < 18.5 18.5 24.99 25.0 29.99 30.0-34.99 35.0-39.99 40
Danışanın İdeal Vücut Ağırlığı İdeal Ağırlık (kg) = İdeal BKI değeri x Boy² (m²) İdeal Ağırlık (kg) = 23 kg/m² x (1.65 m)² = 62.6 kg BKI > 30.00 «Formüla Ağırlık» Formüla Ağırlık= (ŞAA İdeal Ağırlık)kg x 0.25 + İdeal Ağırlık (kg) Formüla Ağırlık = (100 62.6) kg x 0.25 +62.6 kg = 72 kg
Danışanın Bazal Metabolik Hızı BMH Harris-Benedict = 655.1 +(9.5xA(kg)) + (1.85xBoy(m)) (4.67xYaş) BMH Harris-Benedict = 655.1 +(9.5x100) +1.85x 1.65-4.67x40= 1730 kkal/gün BMH Schofield = 8.1 x A (kg) +942 BMH Schofield = 8.1 x 100 +942 = 1752 kkal/gün BMH WHO = 8.126 x A + 845.6 BMH WHO =8.126 x 100 +845.6= 1658 kkal/gün
Danışanın 1 Günlük Fiziksel Aktivite Kaydı SAAT AKTİVİTE TÜRÜ SÜRE (dk) SAAT AKTİVİTE TÜRÜ SÜRE (dk) SAAT AKTİVİTE TÜRÜ SÜRE (dk) SAAT AKTİVİTE TÜRÜ SÜRE (dk) 06:00 uyku 12:00 ev işleri 17:45 Büfeye gidiş geliş 15 dk 23:45 uyku 06:15 uyku 12:15 ev işleri 18:00 yemek hazırlama 00:00 uyku 06:30 uyku 12:30 ev işleri 18:15 yemek hazırlama 00:15 uyku 06:45 uyku 12:45 ev işleri 18:30 yemek hazırlama 00:30 uyku 07:00 uyku 13:00 ev işleri 18:45 yemek hazırlama 00:45 uyku 07:15 uyku 13:15 yemek hazırlama 15 dk 19:00 yemek yeme 10 dk 01:00 uyku 07:30 uyku 13:30 yemek yeme 15 dk 19:15 bulaşık yıkama 15 dk 01:15 uyku 07:45 uyku 13:45 komşu oturması 19:30 tv izleme 01:30 uyku 08:00 uyku 14:00 komşu oturması 19:45 tv izleme 01:45 uyku 08:15 uyku 14:15 komşu oturması 20:00 tv izleme 02:00 uyku 08:30 kişisel bakım 15 dk 14:15 komşu oturması 20:15 tv izleme 02:15 uyku 08:45 kahvaltı hazırl 10 dk 14:30 komşu oturması 20:30 tv izleme 02:30 uyku 09:00 bulaşık yıkama 15 dk 14:45 komşu oturması 20:45 tv izleme 02:45 uyku 09:15 tv izleme 15:00 komşu oturması 21:00 tv izleme 03:00 uyku 09:30 tv izleme 15:15 komşu oturması 21:15 tv izleme 03:15 uyku 09:45 tv izleme 15:30 komşu oturması 21:30 tv izleme 03:30 uyku 10:00 tv izleme 15:45 komşu oturması 21:45 kişisel bakım 03:45 uyku 10:15 tv izleme 16:00 komşu oturması 22:00 uyku 04:00 uyku 10:30 tv izleme 16:15 komşu oturması 22:15 uyku 04:15 uyku 10:45 tv izleme 16:30 komşu oturması 22:30 uyku 04:30 uyku 11:00 tv izleme 16:45 komşu oturması 22:45 uyku 04:45 uyku 11:15 tv izleme 17:00 komşu oturması 23:00 uyku 05:00 uyku 11:30 tv izleme 17:15 komşu oturması 23:15 uyku 05:15 uyku 11:45 ev işleri 17:30 Büfeye gidiş geliş 15 dk 23:30 uyku 05:30 uyku 05:45 uyku
Danışanın 1 Günlük Fiziksel Aktivite Kaydı Aktivite Süre PAR BMH/DK TOP.ENERJİ (kkal) (dk) Uyku 615 1.0 1.18 725 Kişisel Bakım 30 2.3 1.18 81.4 Televizyon izleme, 545 1.2 1.18 772 oturma, okuma Yemek Yeme 30 1.5 1.18 53 Yemek Yapma 70 2.1 1.18 173.4 Ayakta ev işleri 120 2.1 1.18 297 Yavaş yürüme 30 2.2 1.18 78 Hızlı yürüme 0 2.7 1.18 0 Toplam 1440 2180 kkal BMH= 1713kkal /1440 dk =1.18 kkal/dk PAL= TOPLAM ENERJİ/BMH=2.180/1713= 1.27
Danışanın Toplam Enerji Harcaması Toplam Enerji Harcaması = Bazal Metabolik Hız x Physical Activity Level #1 TEH Harris-Benedict = 1730 kkal x 1.27= 2.197 kkal/gün #2 TEH Schofield = 1752 kkal x 1.27 = 2.225 kkal/gün #3 TEH WHO =1658 kkal x 1.27 = 2.105 kkal/gün #4 TEH İndirekt Kalorimetre = 1904 x 1.27= 2.418 kkal/gün
Danışanın Enerji Gereksinmesi BKİ 36.7 kg/m 2 Formüla Ağırlığı (72 kg) üzerinden hesaplanarak; #1 BMH Harris-Benedict = 655.1+(9.563 72)+(1.85 1.65)- (4.676 40)= 1461 kkal TEH Harris-Benedict = 1461 x 1.27=1854 kkal/gün #2 BMH Schofield = 8.1x72 +942 =1525 kkal/gün TEH Schofield =1525 x 1.27 =1937 kkal/gün #3 BMH WHO = 8.126 x 72 + 845.6 =1430 kkal/gün TEH WHO = 1430 x 1.27 = 1816 kkal/gün
Danışanın Aldığı Tıbbı Beslenme Tedavisi Başlangıç 1800 Kalorilik Zayıflama Diyeti o Karbonhidrat: %50-60 =(1800kkal x %55-60)/4 kkal= 225-270 g/gün o Protein: %12-15 =(1800kkal x %12-15)/4 kkal = 54-67,5 g/gün o Yağ/lipit: %25-30 =(1800kkal x %25-30)/ 9 kkal = 50-60g/gün
Danışanın Diyet Öyküsü Kayıp (kg) Hafta VA (kg) BKI (kg/m2) Yağ Kütlesi (kg) Yağsız V.Kütlesi (kg) DMH (kkal/gün) Aldığı Diyet Adı 0. Hf 100 kg 36.7 kg/m² 45.2 kg %45.2 54.8 kg %54.8 1904 1800 kal Zayıflama Diyeti Kayıp (kg) -8 kg -5.7 kg -2.3 kg -196 4. Hf 92 kg 33.8 kg/m² 39.5 kg %42.9 52.5 kg %57.1 1708 1600 kal Zayıflama Diyeti Kayıp (kg) -6 kg -4.0 kg -2.0 kg -189 8. Hf 86 kg 31.6 kg/m² 35.5 kg %41.3 50.5 kg %58.7 1519 1400 kal Zayıflama Diyeti Kayıp (kg) -4 kg -2.3 kg -1.7 kg -175 12. Hf 82 kg 30.1 kg/m² 33.2 kg %40.5 48.8 kg %59.5 1344 1400 kal Zayıflama Diyeti Kayıp (kg) -3 kg -1.9 kg -1.1 kg -55 16. Hf 79 kg 29 kg/m² 31.3 kg %39.6 47.7 kg % 60.4 1289 1400 kal Zayıflama Diyeti Kayıp (kg) -2 kg -1.0 kg -1.0 kg -40 20 hf 77 kg 27.6 kg/m² 30.3 kg %39.4 46.7 kg %60.6 1249 1400 kal Zayıflama Diyeti Kayıp (kg) -2 kg -1.1 kg -0.9 kg -7 28 hf 75 kg 27.6 kg/m² 29.2 kg % 38.9 45.8 kg % 61.06 1242 1400 kal Zayıflama Diyeti SONUÇ -25 kg -9.1 kg/m² -16 kg %64-9 kg %36
Uzun Dönem Diyet Uygulaması ile İlintili Biyokimyasal Bulgular Test (birim) Başlangıç 3.Ay Sonuç Referans Aralığı Glikoz (mg/dl) 95 93 92 70-110 Trigliserit (mg/dl) 240 205 190 <200 Kolesterol, Total (mg/dl) 220 196 185 <200 Kolesterol, HDL (mg/dl) 40 42 45 40-60 Kolesterol, LDL (mg/dl) 135 123 110 <130 TSH (µiu/ml) 4.1 5.3 6.5 0.34-5.6 Serbest T3 (pmol/l) 5.4 4.2 3.5 3.8-6.0 Serbest T4 (pmol/l) 9.2 8.3 4.5 7.86-14.41 İnsülin (µiu/ml) 21 14.3 7.36 1.9-23 İnsülin Direnci (HOMA-IR TEST) 2.2 1.9 1.7 0-2.5 Leptin (ng/ml) 17.9 13.4 9.2 # 3.3-18.3 Ghrelin (pg/ml) 450 522 570 # 450-600 pg/ml * CCK (pg/ml) 75 60 11 #0-80
Tıbbi Beslenme Tedavisi Değişkenler Daha önce uygulanan herhangi bir beslenme tedavisi/diyet? Zayıflama Diyeti Besin alerjisi/duyarlılığı/intoleransı var mı? Ø Hastanın/danışanın beslenme hikayesi: İştah Azalması: Ø Çiğneme Güçlüğü: Ø Yutma Güçlüğü: Ø Bulantı: Ø Kusma: Ø Diyare: Ø Konstipasyon: Var Abdominal gaz: Ø Koku ve tat duyusunda değişim: Ø Diğer: Ø
Besin Tüketim Kaydı ÖĞÜN SABAH Besin Adı- İçindekiler 1 su bardağı süt (şekersiz) 2 kibrit kutusu beyaz peynir 5 adet siyah zeytin Domates, salatalık 1 ince dilim kepekli ekmek KUŞLUK 1 büyük boy elma ÖĞÜN İKİNDİ AKŞAM Besin Adı- İçindekiler 1 büyük boy elma 1 kase çorba 3 köfte (90g) büyüklüğünde ızgara et 4 yemek kaşığı etsiz sebze yemeği Salata (yağsız) ÖĞLE 4 yemek kaşığı etsiz sebze yemeği 3 yemek kaşığı bulgur pilavı 2 yemek kaşığı yoğurt Salata (yağsız) GECE 2 çay bardağı çay 20 g bitter çikolata Enerji: 1446 kkal CHO: %47 (170 g) Pro: %14 (52 g) Yağ: %39 (62 g)
Önerilen Tıbbi Beslenme Tedavisi 1400 Kilo Kalorilik Zayıflama Diyeti Enerji ve makro besin ögesi içeriği o Enerji: 1400 kkal o Karbonhidrat: %55 (192.5 g/gün) o Protein: %15 (60 g /gün) o Yağ/lipit: %30 (46.6 g /gün) Vitaminler Gereksinim A vitamini 700 µg D vitamini 10 µg E vitamini 15 mg C vitamini 90 mg B 12 vitamini 2.4 µg B 6 vitamini 1.3 mg Folik asit 400 µg Mineraller Gereksinim Kalsiyum 1000 mg Çinko 10 mg Demir 18 mg Krom 25 µg Selenyum 55 µg
Diğer Öneriler Vücut kompozisyonununda, nöroendokrin sinyallerde ve enerji dengesindeki değişimler için diğer sağlık profesyonellerinden destek alınarak fiziksel aktivitenin arttırılması. Makro ve mikro besin ögeleri, diyet posası, diğer diyet bileşenlerinin yeterli düzeyde alınması sağlanmalıdır. Günlük en az 2 L su tüketimi