YÜRÜMEK ROMANI ÜZERNE TO WALK OVER THE STORY



Benzer belgeler
TÜLN OTBÇER. Seminer Raporu Olarak Hazırlanmıtır.

Bizi biz yapan degerli ogretmenlerimizin onunde saygiyla egiliyoruz...

MUSK MUALLM MEKTEBNDEN GÜNÜMÜZE MÜZK ÖRETMEN YETTRME PROGRAMLARINDAK YAYLI ÇALGI ÖRETMNE LKN SINAMA-ÖLÇME-DEERLENDRME DURUMLARININ NCELENMES

Türk Dili ve Edebiyatı Kaynak Sitesi

Sosyo-Ekonomik Gelimilik Aratırması

GÜNCEL GELMELER IIINDA LKÖRETM: MATEMATK-FEN-TEKNOLOJ-YÖNETM

TÜS AD YÖNET M KURULU BA KANI ARZUHAN DO AN YALÇINDA IN GLOBAL L DERL K FORUMU AÇILI KONU MASI. 11 Mayıs 2007 Bahçe ehir Üniversitesi, stanbul

MÜZK ETM YÖNETM ve DEERLENDRME LKLER *

EL PARMAKLARINA DEERLER VEREREK KOLAY YOLDAN ÇARPMA ÖRETM YÖNTEMYLE ZHN ENGELL ÖRENCLERE ÇARPIM TABLOSU ÖRETM UYGULAMASI

OTSTK ÇOCUKLARIN ALELERNE YÖNELK GRUP REHBERL NN ANNE BABALARIN DEPRESYON VE BENLK SAYGISINA ETKS

PYANO ETMNE YEN BALAYAN ÖRENCYLE LK DERSN ÖNEM. Özlem Ömür ÖZET

BENİM KÜÇÜK ZEBERCEDLERİM

Woyzeck: Öğleyin güneş tepeye çıkıp da dünya ateşe düşmüş gibi yanmaya başlayınca, işte o zaman korkunç bir ses bir şeyler diyor bana.

GYLEBLR SANAT BALAMINDA GELENEKSELDEN GÜNCELE SHIBORI TEKN UYGULAMALARI

AMER KA B RLE K DEVLETLER SAYI TAYI

KOÇ ÜNVERSTES SOSYAL BLMLER (KÜSB) KULÜBÜ TÜZÜÜ

TÜRKÇE ÖRETMEN ADAYLARININ KONUMA KAYGILARINA LKN BR NCELEME A STUDY ON SPEECH ANXIETY OF TURKISH LANGUAGE TEACHER CANDIDATES Esra LÜLE MERT

BURSA DA GÖREV YAPAN MÜZK ÖRETMENLERNN ULUDA ÜNVERSTES ETM FAKÜLTES GÜZEL SANATLAR ETM BÖLÜMÜ MÜZK ETM ANABLM DALI LE LETM VE ETKLEM

Metin Edebi Metin nedir?

KİM OLDUĞUMUZ TEMASI BİLGİ OKURYAZARLIĞI KAZANIMLARI 1.SINIF

HİKÂYE ETME BİLİMİ 1 :

2. Bölgesel Kalkınma ve Yönetiim Sempozyumu Ekim 2007, zmir

TÜRK DİZİLERİ. Türk dizilerinde bu ay konumuz MEDCEZİR KARAKTERLERİMİZ MİRA BEYLİCE SELİM SEREZ ASIM ŞEKİP KAYA BEREN BEYLİCE FARUK BEYLİCE TUĞÇE

ÖRETMEN ADAYLARININ ALGILADIKLARI LETM BECERS DÜZEYLERNN NCELENMES

KİTAP GÜNCESİ VIII. GELENEKSEL KİTAP GÜNLERİ SAYI:3

Öretmen Adaylarının letiim Becerisi Algıları Üzerine Bir Çalıma

OTSTK BR OLGUNUN DUYGULARI ANLAMA VE FADE ETME BECERSNN KAZANDIRILMASINA YÖNELK DÜZENLENEN KISA SÜREL BR E TM PROGRAMININ NCELENMES

EĞİTİM ÖĞRETİM YILI 3. SINIFLAR VELİ BİLGİLENDİRME MEKTUBU 2

AB Uyum Sürecinde Türkiye nin Rekabet Gücü lerleme Raporu Üzerine Tespitler

Nazlı Yürekler için!lk Adımım

Dil Gelişimi. temel dil gelişimi imi bilgileri

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 9. SINIF TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ PLANI

YAZARA GÖRE ALFABETIK DZN

Ben bunun iyi ve kötü niyetine bakmadan düüncelerimi açıkça dile getirmek istiyorum ki bu gruba

ÖLÇME, DEĞERLENDİRME VE SINAV HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

ÖZEL ATACAN EĞİTİM KURUMLARI

Avrupa da Uyuturucu imdi Her Zamankinden Daha Ucuz

Türkçe Ulusal Derlemi Sözcük Sıklıkları (ilk 1000)

ÖRGÜTLERDE GÖREN ETM ÜZERNE BR ALAN ARATIRMASI

TÜRKÇE MODÜLÜ BİREYSEL EĞİTİM PLANI (TÜRKÇE DERSİ) (1.ÜNİTE) GÜZEL ÜLKEM TÜRKİYE

ODÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Aratırmaları Dergisi Issn: Cilt: 2 Sayı: 3 Haziran 2011

SVAS L MERKEZNDE BULUNAN LKÖRETM ÇAINDAK ÇOCUKLARIN AIZ D SALII DURUMU VE ALIKANLIKLARININ BELRLENMES

Ergin AYAN (2009). Willermus Tyrensis in Haçlı Kronii ( ), Karadeniz Dergisi Yayınları, Ankara, 160 s, ISBN

3.SINIFLAR BURSLULUK SINAVI MATEMATİK DERSİ KAZANIMLARI Üç basamaklı doğal sayıları okur ve yazar içinde herhangi bir sayıdan başlayarak birer,

Türkiye de Ekonomik Aktivite çinde Yabancı Sermaye Payı

Vakko Tekstil ve Hazır Giyim Sanayi letmeleri A Tarihi tibarıyla Sona Eren Hesap Dönemine likin Yönetim Kurulu Yıllık Faaliyet Raporu

EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI... ANADOLU LİSESİ 11. SINIF TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ

BELEDYELERDE NORM KADRO ÇALIMASI ESASLARI

Güzellerden Güzellemeler...

Güzel Bir Bahar ve İstanbul

ETK LKELER BANKACILIK ETK LKELER

İnci Hoca YEDİ MEŞALECİLER

BOSAD Boya Sanayicileri Dernei TÜRK BOYA SEKTÖRÜ. Dünya Boya Ticaretindeki Gelimeler

LKÖRETM KNC KADEME (2005) TÜRKÇE DERS ÖRETM PROGRAMINDA GENEL AMAÇLAR - HEDEF/KAZANIMLAR

Degerli ILK YAR'larimizin Degerli Dostlari, Hepimizin yuregini yakan Soma faciasindan sonra cesitli teklifler ve sorular geldi...

İstek Özel Kemal Atatürk Anaokulu Eğitim Öğretim Yılı. Ocak Ayı Bülteni ÜNİTE BAŞLIĞI: Kendimizi İfade Etme Yollarımız (PYP) 4A 4B

Çocuk ve Gençlik Romanları Yazarı Tokatlı Hemşerimiz İbrahim Ünsal Uçar İyi yazar olmak isteyen bir gencin 100 roman okuyup bir roman yazması lazım

Bugün uzaklardaki bir YİBO'dan İLKYAR'ın yıllar önce gittiği bir YİBO'dan değerli fedakar YİBO öğretmenlerimizden biri yazmış...

11.SINIF TÜRK EDEBİYATI DERSİ KURS KAZANIMLARI VE TESTLERİ

Taıt alımlarının ette tüketim endeksi kapsamında izlenmesi hakkında bilgi notu

Dexter Filkins (2008). The Forever War, New York: Vintage Books. Ahmet Hakan ÖZKAN *

EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI... ANADOLU LİSESİ 12. SINIF TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ

ÖZEL İSTANBUL ÜNİVERİSTESİ VAKFI ADIGÜZEL OKULLARI ÇEKMEKÖY ANAOKULU TAVŞANLAR SINIFI MAYIS AYI KAVRAM VE ŞARKILAR

PIC16F84, PIC16F84A, PIC16F628,

OTSTK ÇOCUKLARDA TEACCH PROGRAMININ GELMSEL DÜZEYE ETKS: OLGU SUNUMU

KATILIMCI YEREL YÖNET M ANLAYI INDA. H.Burçin HENDEN. Özet. Uluslararası nsan Bilimleri Dergisi ISSN:

#$% &'#(# Konular. Direct File Organization. Progressive Overflow Buckets Linear Quotient Brent s Method Binary Tree

Türkiye de Hanehalkı

ICS TÜRK STANDARDI TS EN OHSAS 18001/Mart 2001

Hazırlayan: Tuğba Can Resimleyen: Pınar Büyükgüral Grafik Tasarım: Ayşegül Doğan Bircan

Uluslararası Sosyal Aratırmalar Dergisi. The Journal of International Social Research. Cilt: 7 Sayı: 31 Volume: 7 Issue: 31

ELEKTRK MÜHENDSLER ODASI MESLEK Ç SÜREKL ETM MERKEZ YÖNETMEL

Uluslararası Sosyal Aratırmalar Dergisi. Güz 2012 Fall 2012

PIZZA DONALDO TÜRKYE. Mevcut Durum

10.SINIF TÜRK EDEBİYATI DERSİ KURS KAZANIMLARI VE TESTLERİ

ÜNVERSTELERMZDE BAKA SORUNLAR DA VAR. Fikret enses 1

OYUN VE ÇOCUK. -Çocuğun iç dünyasını anlayabilmek. -Çocuğun olayları anlamasına yardım etmek. -Çocuğa olaylarla baş etme becerileri kazandırmak

RAN SLÂM CUMHURYET ANKARA BÜYÜKELÇS SAYIN FROOZ DAWLATABAD LE RÖPORTAJ. Kırmızı Çizgi dergisinde yayımlanan bu röportajı

ÇEVREMİZDEKİ VARLIKLARI TANIYALIM

IRROMETER NASIL ÇALIIR...

Bir gün, kozada küçük bir delik belirdi; bir adam oturup kelebeğin saatler boyunca bedenini bu küçük delikten çıkarmak için harcadığı çabayı izledi.

alternatif cevabı olabilir fakat anlatmak veya vurgulamak istediğim konu insanların alışveriş merkezlerine ihtiyacı olsun olmasın gitme durumları.

ÖRETM ELEMANLARININ ETM VE LETM SORUNLARI EDUCATIONAL AND COMMUNICATIONAL PROBLEMS OF FACULTIES

OKUL ÖNCESİNDE OYUN VE HAREKET ETKİNLİĞİ

EĞİTİM ÖĞRETİM YILI

Anahtar Kelimeler; Yoksulluk, Medya, Medya Temsili. Abstract

! " #$! "# $$ $! " % % # $ &&& " '( % )* " '(

BURDURLU HOCA DAN YURT SÖYLENCELERÝ

Danı man Ö retmen: Selvinaz GÖKALP 26/5/2011, ZM R

ÖZEL EFDAL ANAOKULU EĞİTİM-ÖĞRETİM DÖNEMİ DENIZYILDIZI GRUBU KASIM AYI BÜLTENİ

Kitabı mı Çıkmış, Dizisi mi?

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 12. SINIF DİL VE ANLATIM DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ

II. Ara tırmanın Amacı III. Ara tırmanın Önemi

Ana fikir: Oyun ile duygularımızı ve düşüncelerimizi farklı şekilde ifade edebiliriz.

Dünyayı Değiştiren İnsanlar

ORTAK KELME HAZNES KAZANDIRMADA LKÖRETM SEKZNC SINIF TÜRKÇE DERS KTAPLARININ DURUMU

Pozisyon Kontrol Sistemi Üzerine Karakteristik Yapı Çalı ması: STANBUL

BilgiEdinmeHakki.Org Raporu Bilgi Edinme Hakkı Kanunu nun Salık Bakanlıı Tarafından Uygulanmasındaki Yanlılıklar

KÜÇÜK EŞEK VE YILBAŞI KUTLAMASI

Transkript:

YÜRÜMEK ROMANI ÜZERNE TO WALK OVER THE STORY Dr. Sefa YÜCE Özet Yürümek romanı Ankara nın geliim süreci içinde bireyin sorunlarını anlatır. Ankara, Cumhuriyetin simgesidir. Aynı zamanda deiim ve dönüümün merkezidir. Ankara ile birlikte yeni bir sosyal çevre ve kentleme olgusu ortaya çıkar. Samanpazarı ve çevresi önemini yitirir. Yeniehir, Kızılay ve Kavaklıdere yeni cazibe merkezleri hâline gelir. Ankara, memur ve bürokrasi merkezi olur. Apartman hayatı balar. Sosyal tabakalama ön plâna çıkar. Köyden kente göç hızlanır. Altında, bir gecekondu semtine dönüür. Yürümek romanı ile in çocukluk ve geliim çalarında yaadıkları cinsel sorunları sosyokültürel boyutuyla okuyucuya yansıtır. Gençlerde, Amerikan kültürü ve yaam biçimine eilim balar. Kadın sorunu, toplumun öncelii hâline gelir. Gelenek ve deer yargılarında çözülmeler görülür. Kent olgusuyla birlikte bir zihniyet deiimi ortaya çıkar. Anahtar sözcükler: Kent, birey, deiim, çözülme, apartman, macro structure Abstract The novel called Yürümek (Walking) depicts the problems of the individual within the context of the development process of Ankara. Ankara is the symbol of the Republic and at the same time, it is the center of transformation and change. Ankara brings a new concept of urbanization and a new concept of social environment. Samanpazarı and the places around it lose their importance. Yeniehir, Kızılay and Kavaklıdere becomes new centers of attraction. Ankara becomes the center for bureaucracy and officials. Living-in-flats becomes popular. The distinction between the social-classes come to the foreground. Immigration from villages to cities increase rapidly. Altında becomes a district of ghettoes. The novel called Yürümek (Walking) reflects the sexual problems (experienced by and during their childhood and adolescence) with regard to socio-cultural dimensions. Young people tend to adopt American life-style and American culture. The issue of women is given priority. Moreover, traditional social-values and traditions begin to lose their importance. With the urbanization, social mentality begins to change, as well. Key words: City, individual, change, dissolvement, apartment block, macro structure. Gazi Üniversitesi

Yürümek Romanı Üzerine 486 Türkiye de sosyokültürel deiim 1960 lı yıllardan itibaren büyük bir ivme kazanır. Toplum yapısını derinden etkileyen bu deiim, dünyadaki gelimelere paralel olarak Türk edebiyatına da yansır. Deiimin en belirgin özellikleri kentleme olgusu ve bireyin sorunlarıdır. Bu deiimin anlatıldıı önemli romanlardan biri de Yürümek tir: Sevgi Soysal ın Yürümek isimli romanı, iki gencin büyüme çaları ile Cumhuriyetin bakenti Ankara nın süregelen deime ve gelimesini ele alarak anlatan bir romandır (Yalçın, 2003:445). Yürümek romanının ilk baskısı Sevgi Sabuncu adıyla 1970 yılında Doan Yayınevi tarafından yapılır. Sevgi Soysal ın romanları 1970 li yıllarda köy romanı ve kent romanı kavramını gündeme getirerek youn tartımalara neden olur. Ayrıca yazarın dili ile anlatımı da bir roman dili olarak devrindeki gerçekçi ve düz anlatıma göre deiik, yeni bir anlatım olarak deerlendirilir. Sanıyoruz ki, Sevgi Soysal bu yönüyle edebiyat tarihimizde sık sık gündeme gelecektir. Soysal, Yürümek romanıyla 1970 TRT Roman Ödülleri Yarıması nda Fakir Baykurt, Tarık Bura, Abbas Sayar ve Ouz Atay la Baarı Ödülü nü kazanır (Doan, 2003:15). Yürümek romanının kahramanı, Reat Nuri Güntekin in kızı Gültekin dir. O, Soysal ın TRT den çalıma arkadaıdır. nın o dönemde evlenecei bir tiyatro sevgilisi vardır. Bu sevgili Mehmet Keskinolu dur. Soysal, Mehmet i de yakından tanımaktadır. O dönemde Soysal ın yakın arkadaı Adalet Aaolu, Yürümek romanındaki isimlerin sembolik olduu düüncesindedir. Ona göre aslında, Sevgi dir: Sevgi nin TRT yarımasına gönderdii Yürümek romanını çok sevdim. lk romanı. Yazarı tanımak bazen çok iyi, bazen çok kötü. Tanıyınca, kitabı okurken: Aa, bence burada Baar ı yazmı! diyebiliyorsun. Bakiisinin adı. imiz dolaysıyla yakın arkadaımız Gültekin in adını kullanmı, ama ben durmadan: Hadi canım Sevgi, bu adın arkasına ne kadar saklansan nafile, kendini anlatıyorsun ite deyip durdum(aaolu, 2004:140). Yürümek romanında Sevgi Soysal la ilgili anekdotlardan biri de mroz Adası yla ilgili bilgilerdir. Kızı Funda Soysal la (Nisan 2005) te stanbul da yaptıımız görümede annesinin mroz Adası yla ilgili balantılarını sorduk: Bu konuyla ilgili fazla bilgiye sahip olmadıını ancak bildii kadarıyla Baar Sabuncu vasıtasıyla mroz Adası na ilgi duymu olabilir. eklinde bir açıklama getirdi. Sevgi yle Baar Sabuncu, evlenmelerinin ardından üç kez yaz tatillerini geçirmek için mroz Adası na giderler. Sevgi, burada yaptıı gözlemleri not eder, çektii fotorafları saklar. Aldıı notlardan yola çıkarak romanda mroz Adası nda gördüklerini realist bir bakı açısıyla anlatır. mroz la anlatılanlar Türk kamuoyunun dikkatini çeker(doan, 2003:107-108). Yürümek romanı, Gülten Akın a göre 1970 lerin Türkiyesi için bir patlamadır. Akın, bunun nedenini u sözlerle açıklar:

487 Dr. Sefa YÜCE Konusu cinsellikti. O güne dek ucundan kıyısından pek çok romanda izleri vardı cinselliin. Bir edim ya da üstüne konuma olarak. Türk romanında sanırım ilk kez bu denli gözü peklikle ilendi bu konu. Gözü peklik bilimsel bir tavırla besleniyordu. çtenlikli ve dürüsttü yazar. Çeitli çevrelerin, kiilerin cinsel anlayıını, tavırlarını sergiliyordu(akın, 1977:13). Yürümek romanı yayımlandıında romanla ilgili müstehcenlik iddiaları gündeme gelir. Roman ikayet üzerine müstehcen bulunur, konu yargıya intikal eder. Hatta roman TBMM de bir komisyon kurularak uzun süre tartıılır(öymen, 1976:9). Mahkeme bilirkii olarak Ord.Prof.Dr. Sulhi Dönmezer, Prof.Cahit Tanyol ve Öretim Üyesi M. Aslıer i tayin eder. Dava dosyası bilirkiiye gönderilir; bilirkii heyeti yaptıı deerlendirmede u sonuca varır: ncelenen kitabın tümüyle bir edebî eser niteliinde bulunduu hususunda üphe yoktur. Eserin gerek konusu gerek yazı tarzı deindii meseleler yönünden edebî deeri haiz olduunu tespit etmek gerekir. Yazarın kendisine göre bir tür üslubu olduu ve bu üslubun toplumda yer alan bazı grupların houna gitmeyecei açıktır. Yazar kiilii belirtmek için ona 89 ve 91 sayfalarda yer alan hikâyeyi anlattırmaktadır. Bu nevi kiiler arasında dost sohbetlerinde, içki âlemlerinde anlatılması da mümkündür Yukarıda verilen izahattan anlaılacaı üzere inceleme konusu eserde geçen belirli kısmın TCK 426. ve 427. maddeleri ihlal eder ekilde müstehcenlik taımadıı hususunda mütalaayı ihtiva eden ibu rapor saygıyla sunulur(soysal, 2003:17-19-20). Bilirkii raporundan sonra Yürümek romanı ile ilgili dava düer ve mahkeme romanın tekrar yayımlanmasına izin verir. Büyük sansasyonlara sebep olan Yürümek romanı Samanpazarı nın anlatımıyla balar. Eserde, ve Mehmet in büyüme çalarıyla Ankara da yeni oluan semtler farklı açılardan ele alınır.

Yürümek Romanı Üzerine 488 YÜRÜMEK ROMANININ BÜYÜK YAPI ÖZELLKLER (Macro Structure) Bozkırda Bahar Baharda Karınca ELÂ MEMET Baharda Tavan Bozkırda Kirpinin Tas. Baharda Yapraklar Baharda Fareler Çocukluu Gençlii Evlilii Boanması Ankara Büyükada mroz Adası stanbul Çocukluu Gençlii Üniversite Tirebolu Ankara stanbul Ankara Baharda Sincap Baharda Porsuk Baharda Kediler Baharda Kurt Baharda Yarasalar Baharda Su Bahar. Badem Aacı Haha Bitkisi Bah. Hamam Böcei Baharda Çiçekler Baharda Yılan ile in Tanımaları Ak likileri Ankara Yeniehir Postanesi Baharda Kaplumbaa Denizde Ahtapot Çölde Akbaba Örümcein Tasviri Eein Ölümü Baharda Tırtıl Som Balıının Tasviri

489 Dr. Sefa YÜCE YÜRÜMEK ROMANININ BÜYÜK YAPI ÖZELLKLER (MACRO STRUCTURE) Yürümek romanında, birbirinden farklı ve kopuk gibi duran doa anlatımları ile romanın kendi akıı içinde kahramanların ele alındıı bölümler arasındaki iliki, yukarıdaki emada gösterilmektedir. Burada yazarın Ankara yı anlatırken uzun bir süre bozkırda baharı, kahramanlarının ilikileri arasına yerletirmi ve taraklama dediimiz bir yöntemle, ve nın anlatıldıı bölümler arasına, bir bir dan sonra doa tasvirlerine yer vermitir. Bu durum, balangıçta romanın asıl anlatmak istedikleri ile arasında ciddi bir iliki olduunu gösterir. Ancak bu badaıklık son derece gevek bir biçimde kurulmutur. Romanla anlatılan konuların tutarlılıı açısından baktıımız zaman her iki gencin çocukluklarından gençlik yıllarına kadar geçen bölümün, hep bahar ve baharda çevrenin deiik durumları ile ilikilendirildiini hemen anlıyoruz. Sonraki bölümlerde ise yazar bahar ilgisini bırakmakta, deiik ortamlardaki deiik hayvanları ele almaktadır. Bu bölümlerde, daha çok ile doa tasvirleri arasında bir ilgi kurduu çok açık bir biçimde görülmektedir. Yazar, Yürümek te Türk romanında sık görülmeyen farklı bir anlatım tarzını kullanmıtır. Romanda, birinci tutarlılık unsuru kahramanların büyümesi ile baharın gelimesidir. kinci tutarlılık noktası ise, kahramanların psikolojik durumları ile hayvanlar arasında kurulmu olan ilgidir. nın evinde mutfaı temizlerken gördüü bir hamam böceini ayakları ile ezmesini, asla uyum salayamayacaı geleneksel evlilikle ilikilendirerek bu evlilik yaamının etkilerinin bir hamamböcei gibi ezilerek atılamayacaı balantısı kurulan paralellikle sanatlı bir geçi oluturmaktadır. Aynı zamanda badaıklık unsuru olma özellii taımaktadır. Kitabın 105.sayfasında u balantı cümleleriyle kendi ve hamam böcei arasında bir ilgi kurar: Karton kutulara doldurduu tabak, çanak, iskemleler, masalar, bir evi kuran bütün ayrıntılar taındı eve. Tencerelerinin birinin içinde eski evden bir hamam böcei gizlenmi. Tencereyi ters çevirip böceini yere düürdü; ezdi ayaıyla. Kaynanaların öpülen elleri, kabul günleri, uysal gelin bakıları, gülücükler, titiz bir ev kadını görünme çabaları, yuvayı yapan dii kutur numaraları, ovulan lavabolar, tencere karaları, bir hamam böcei gibi kolayca ezilebilir mi? imdi ezdii bu böcek, kim bilir, bütün tencerelerin gizlerine nice yumurtalar bırakmıtır(soysal, 2003:105). Yazar, yine bir baka bölümde in dı çevre ile bütün psikolojik balantılarını kesmi olmasını, bir kaplumbaanın kendi kabuu içine çekilmesi ile sembolletirerek, büyük yapı içinde tutarlılık açısından önemli bir balantı oluturmaktadır. Yazar, burada geçii kaplumbaayı tasvir ederek salar: Yeil çalıların arasında, çok yava bir ilerlemeyle ayırt edilebilirdi kaplumbaa, yoksa donuk yeil kabuu, bitki örtüsünün herhangi bir parçası gibi kaynamıtı çalılıa. Çalılar, dikenler rüzgârla kımıldadılar, kaplumbaa çekti ayaklarını kabuun içine, kımıldamadı. Tahtamsı, yıllanmı, yalı, koruyucu kabuk yine gizledi canlılıı. Yıllarca ve yıllarca gizledii, koruduu canlılıı( Soysal, 2003: 110-111). Yazar baharı, baharda hayvanları ve doa tasvirlerini yaparken bazen romanın akıı içinde, ayrı bölümler hâlinde ele alıp anlatmaktadır. Bazı yerlerde bu ikisini birbiri ile

Yürümek Romanı Üzerine 490 birletirmektedir. Birletii noktalarda, ilgi ve tutarlılık daha açık badaıklık ögeleri içerirken, ayrı bölümler hâlinde olanlarda okuyucu dikkat etmezse, tutarlılık unsurlarını kolay algılayamamaktadır. Yürümek romanında olaylar farklı mekânlarda geçer. kili ilikilerin boyut kazandıı, farklı ortam ve çevrelerin gündeme geldii yerler Ankara, stanbul, stanbul Üniversitesi, Büyükada ve mroz Adasıdır. Yazar, romanın iki merkez kiisi ile in yaadıkları çevreleri tanıtırken zaman zaman hayal gücünü kullanır. Kronolojik sıra takip etmez. Geriye dönüler ve ileriye sıçramalarla ve in çocukluk, okul, evlilik ve i hayatıyla ilgili dönemlerini anlatır. Yürümek romanı mekân olarak Ankara da Samanpazarı ve çevresinin tanıtımıyla balar. Eski Ankara da ticarî etkinliklerin yürütüldüü Samanpazarı nın tarihî dokusu zamanla deiime urar. Ekonomik yapı ve ticarî anlayı deiir. 1925 lerin Samanpazarı eski canlılıını yitirmeye balar. Ankara da Samanpazarı nın yerini Yeniehir, Kızılay ve Kavaklıdere alır. 1925 lerden sonra gelimeye balayan Yeniehir, Ankara nın modern yüzü olur. Burası daha çok memurların, profesörlerin ve subayların oturduu, yoksul ile zengin çocukların birlikte top oynayabildii, kaloriferli apartmanların yaygınlamadıı yeni semttir. Bu dönemde, kırsal kesimden Ankara ya göç balar. Altında bir gecekondu mahallesi olur. Ankara ya köyden gelen aileler uyum sorunu yaarlar. 1950 lerden sonra yava yava Amerikan kültürü Türk kültürü içinde yer edinir. To let, City of Magic gibi ngilizce ifadeler insanların hayatlarına girmeye balar. Amerikan tarzı giyim ve yaam biçimine rabet artar. Kentli ve köylü ayırımı balar. Köylülük cazibesini yitirir; sosyal tabakalama yeniden ekillenir. Romanın merkez kiilerine gelince, nın babası Hulûsi evket Bey, gözü açık, eli sıkı bir piyasa adamıdır. Zamanla Büyükada dan kök alabilecek bir zenginlie ulaır. kinci Dünya Savaı sonrası ekonomik sorunların üstesinden gelmesini bilir. nın psikolojik geliimini etkileyen ilk olay Yeniehir Mimar Kemal lkokulunda yaanır. Erkek örencilerin ona canımın içi sözü nedeniyle, uzun süre onlarla arkadalık kuramaz. Bu söz onun bilinçaltına iler., zamanla lezbiyen ilikiye yönelir. Onun için bu durum kötü ve tiksindiricidir., buna ramen biraz merak biraz da arkadaı enel in zorlamasıyla bu ilikiyi sürdürür: enel in babası yok. Anası bakanlıktan birinde daktilo. Pazar günü arka bahçede, can sıkıntısından çiçek koparmayı düünen yı enel bodrum penceresinden eve çaırdı oynamaya. enel ne zaman çaırsa, hem gitmek istemez, yine de gider gizli bir serüven duygusuyla( ) enel den daha iyi yaptıı bir eyi hatırladı hemen: You are always in my heart! enel, nın üstünlüüne karı yapacak bir ey aradı (Soysal, 2003:36-37)., yazları Büyükada da Aleko adında bir Rum çocukla gizlice arkadalık eder. Bu arkadalık ileri düzeyde deildir. Asıl onun kiiliinin geliiminde stanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesinin önemli bir yeri vardır., felsefe okuması nedeniyle hayatını ve üniversite ortamını sorgular. Eitimin yetersizliinden yakınır. O, üniversite sonrası stanbul da avukat Hakkı Bey le evlenir. Bu evlilikten bir kız çocuu olur. Fakat bir süre sonra eini aldattıı için ondan ayrılmak mecburiyetinde kalır., cinsellii iki kii arasında yaanan karılıklı bir alıveri olarak tanımlar. Bu konuyla ilgili toplumun kabullendii deer yargılarını benimsemez. O, üçüncü kiilerin cinsel

491 Dr. Sefa YÜCE özgürlüe müdahalesine karı çıkar., ie girdikten sonra, çocuuyla beraber yeni bir eve taınır. Bir gün Yeniehir Postanesinde le karılaır. Onunla yeni bir hayata balar., çevresini iyi tanır, doru gözlemler yapar. Deiimden yanadır, bu nedenle toplumsal deerlerle zaman zaman çatıır., yaptıı hataları bilir, fakat bu hatalardan ders almaz. O, ev hanımlıı yapacak sıradan bir kadın tipi deildir., kızını babasız büyütmenin ileride yol açabilecei sorunların bilincindedir. Bu sorunu in varlıı ile çözmek ister. in babası Necip Bey, inaat mühendisidir; Tirebolu da müteahhitlik yapar. Kasabanın saygın kiileri arasındadır. Necip Bey, toplumun deer yargılarına saygı gösteren otoriter bir aile babasıdır., ailenin sıkı denetimi altında büyüyen içe kapanık, çevresiyle iletiim kuramayan, dar kalıplar içinde yaayan bir gençtir., ilkokul ve daha sonraki yatılı okul yıllarında da kendine olan güveni bir türlü kazanamaz. Onun takıntılarından biri de cinselliktir. Kendini arkadalarına kanıtlamak için cinsellikle ilgili abartılı hikâyeler anlatır. Yazara göre çocuklarımızın geliiminde ortaya çıkan sorunların önemli bir kısmı,geleneksel aile içinde sürekli bastırılan cinsel geliimdir. Çocukların cinsel geliiminin ayıp sayılarak sürekli üstünün kapatılması sebebiyle salıklı geliimleri engellenmekte, tutuk ve içe kapalı, duyu ve düüncelerini anlatamayan, bu yüzden de mutlu olamayan insanlar yetimektedir(yalçın, 2003: 448)., içinde bulunduu açmazın bilincindedir, bu açmazdan nasıl kurtulacaı konusunda herhangi bir fikre sahip deildir: Okumak. Doldurmak bolukları. Ama bolukları rast gele açılmı asfalt delikleri deil ki. Rast gele zift dökerek kapsayasın. imdi, kendi yalanlarımı, dar sokaklarımı, korkaklıımı, tembelliimi, bereketli bir patlamadan çok düzelmeyecek bir kambura doru gelien sıkıntımı, yalnızlıımı, beceriksizliimi tanımadan, tanıyıp da üstüne üstüne gitmeden, bu kitabı okumanın yararı var mı? (Soysal, 2003:90)., ile ilikilerinde cinsellii ön plâna çıkaran eilimler gösterir., bu durumdan sıkılır. Romandaki tipi birçok yönüyle yazarın kendisine benzemektedir. Romanda anlatıma gelince, romanda asıl anlatıcı yazar-anlatıcıdır. Eserde, kiilerin psikolojileri iç diyalog teknii ile okuyucuya yansıtılır. Bu teknikte, roman kiisi sanki karısında biri varmı gibi konuur, muhakeme yapar. ile in hayatını yazar-anlatıcı yönlendirir, onların hayatına belli aralıklarla müdahale eder. Yazarın anlatım tekniinde uyguladıı yeni yöntemlerden biri de geriye dönütür (flashback). Teknik, sinema sanatından alınmıtır. Yazar, bu teknikte yaanılan anı kesintiye uratıp geçmie bir parantez açar. Soysal, romanda ile nın çocukluk ve gençlik dönemlerine ilikin sıkça geriye dönüler yaparak onların otoriter aile ortamlarında yetimelerinin kiiliklerine nasıl yansıdıını anlatır.

Yürümek Romanı Üzerine 492 Sonuç Türkiye de kentleme bireyle ilgili birçok sorunu açıa çıkarır. Ankara yla birlikte balayan kentleme olgusu toplumda büyük bir deiim ve dönüümün balangıcı olur. Kırsal bölgeden kentlere göç eden aileler çeitli sorunlarla karılaırlar. Bu sorunlar çocukların yetime dönemlerinde daha belirgin bir ekilde ortaya çıkar. Kentte, kadının i hayatına atılması, aile içindeki rol daılımını önemli ölçüde etkiler. Kadın, zamanla aile içinde birey olarak tek baına karar alma noktasına gelir. Ailenin eitim düzeyi ve çevrenin etkisi bireyin hayatında önemli rol oynar. Romanda, bunun en belirgin özellii enel in hayatında görülür. Ailesinin ilgisizlii yüzünden baıbo büyür ve her istediini yapar. Bu nedenle enel in hayatı trajedi ile biter., evlilii yürütemez, eini aldattıı için boanır. Toplumun deer yargıları ile nın fikirleri çatıır. Mizaç olarak bulunduu yerden memnun olmayan, arayı ve deiim içindedir. Bu nedenle geçmiinden kurtularak hep ileriye doru yürümek ister: katının insanları için yaam, bütün yönsemeleriyle bir saçmalıklar toplamıdır. Eitimden evlilie uzanan yaam diliminde, salam tek bir ilmik atılmamıtır. Yakınmalı da giderek bunu algılayacak, doasını kendi yaratmaya doru yürüyecektir (leri, 1977:8)., sorunlarını ailesiyle paylamaktan çekinir. Cinsel sorunlarını çözmekte zorlanır. Hayatında bir eylerin eksikliini hisseder. Fransızca eitim veren bir lisede okumasına ramen istenilen düzeyde sosyalleemez; dar bir çevrede yaar.üniversiteyi yarıda bırakarak Fransız Kültür Merkezinde i bulur., eksik yanlarını bilir, fakat çözüm yolu üretemez. ile, hayatlarının ilk dönemlerinde baarısız tiplerdir. Ankara, Cumhuriyet in simgesidir. Sıhhıye, Eski Ankara yla, Yeni Ankara yı ayıran bir hat olur. Romanda, Yeniehir çocukları oyunlarda ngiliz ve Alman yanlısı olarak ikiye ayrılır. Bu ayrım, kinci Dünya Savaı yıllarında Türk aydınlarının kendi içlerindeki bölünmenin yansımalardır. Bir kısım aydın ngilizler in bir kısım aydın da Almanlar ın savatan galip çıkmasını ister. Sava sonrası Amerikan kültürü, ahtapotun kolları gibi Türkiye yi de sarmaya balar. Amerika Birleik Devletleri, dünyanın pek çok ülkesine Barı Gönüllüleri gönderir. Bunların bir bölümü de Türkiye ye gelir. Yazar, romanda Amerikan kültürünün Türk toplumu üzerinde etkinlik kazanmasını kendine özgü bakı açısıyla eletirir. Bu dönemde, ngilizce tabelalar Ankara nın semtlerinde sıkça görülmeye balar. Gençlerde, Amerikan yaam biçimine hayranlık artar. Yürümek romanı, birey ve toplumun son elli yıl içindeki sosyo-kültürel deiim çizgisini gösterir. Kadın sorunu toplumun birinci öncelii olur. Kentleme olgusuyla birlikte ataerkil yapı çözülür. Apartman kültürü ile beraber çekirdek aile yapısı önem kazanır. Bu yönüyle Yürümek romanı, Türk toplumunda kadını yeniden gündeme getirmesiyle bir zihniyet deiiminin öncülüünü yapar. Yazar, romanında kentlerin geliimi ile kırsal alandaki doal çevre ve deiik hayvanların durumları arasında bir ilgi kurmaya çalımıtır. Bu anlatım tarzı Türk romanında karmaık bir yapı da olsa yeni bir yaklaımdır. Biz, ile in çocukluklarından itibaren gençlik dönemlerine geçilerini, özellikle toplum yargılarının belirledii ölçüler içinde cinsel yaamlarındaki geliimlerinden öreniriz. Yazar burada toplumun deer yargılarının zaman zaman davranı bozukluklarına sebep olduunu belirler, ancak bunda yorum yapmak yerine, özellikle Ankara nın bir kent olarak geliimi ile kırsal alan ilikilerini vererek, okuyucuya doallıkla yapaylık arasındaki farklılıkları anlatmaya çalıır. Doal çevre tasvirlerindeki dil ve

493 Dr. Sefa YÜCE anlatımla, doal yaamı daha çok öne çıkarmaktadır. Çünkü bu bölümlerde iirsel bir anlatım dili kullanmıtır. Yazar, Yürümek ismini romana bir simge olarak vermitir. Ona göre yürümek hayatın bütün zorluk ve engellerine direnmek, kararlı ve emin adımlarla geriye bakmadan gelecee doru ilerlemektir. KAYNAKÇA Aaolu, Adalet (2004). Damla Damla Günler. Alkım Yayınevi. stanbul. 140. Akın, Gülten (1977). Sevgi yle. Türk Dili. Yıl 27. Cilt 35 (Ocak 1977) Ankara. S.304. 13. Doan, Erdal (2003). Sevgi Soysal Yaasaydı Âık Olurdum. Everest Yay. st.15. leri, Selim (1977). Sevgi Soysal Üzerine. Yıl 27. Cilt 35 (1 Ocak 1977).Türk Dili. 8. Öymen, Altan (1976). Sevgi Soysal. Cumhuriyet. (6 Aralık 1976). 1-9. Soysal, Sevgi (2003).Yürümek. letiim Yayınları. stanbul. 17-19-36-37-90-105-110-111. Yalçın, Alemdar (2003). Siyasal ve Sosyal Deimeler Açısından Cumhuriyet Dönemi Çada Türk Romanı 1946-2000. Akça Yayınları. Ankara. 445-448.