TÜS AD YÖNET M KURULU BA KANI ARZUHAN DO AN YALÇINDA IN GLOBAL L DERL K FORUMU AÇILI KONU MASI. 11 Mayıs 2007 Bahçe ehir Üniversitesi, stanbul

Transkript

1 TÜRK SANAYCLER VE ADAMLARI DERNE TÜSAD YÖNETM KURULU BAKANI ARZUHAN DOAN YALÇINDA IN BAHÇEEHR ÜNVERSTES GLOBAL LDERLK FORUMU AÇILI KONUMASI 11 Mayıs 2007 Bahçeehir Üniversitesi, stanbul

2 Deerli katılımcılar, Global Liderlik Forumu nda böylesine seçkin bir toplulua seslenmekten ötürü memnuniyetimi belirtmek istiyorum ve hepinizi saygıyla selamlıyorum. Bir idünyası örgütünün Bakanı olarak bugün sizlerle, idünyasında liderlik konusundaki görülerimi paylamak istiyorum. Bildiiniz gibi, 21. yüzyılda çok hızlı bir deiim döneminden geçiyoruz. Bu deiimin altında kukusuz bilgi ve teknoloji alanlarında gerçekleen önemli gelimeler ile ticarette sınırların her geçen gün azalması yatıyor. Adeta bir bilgi patlaması yaıyoruz. Dünyadaki bilgi toplamının her üç yılda bir, ikiye katlandıına dair haberler okuyoruz. Bilgi ve sermaye hiçbir maliyet yaratmadan, neredeyse ıık hızında yer deitirebiliyor. Bu süreç beraberinde köklü deiimler getiriyor. Bu deiimlerin baında ise küreselleme geliyor. Geleneksel i yöntemleri küreselleme ile birlikte yerlerini yeni global yöntemlere bırakıyor. nternet ve hızlı ulatırma araçları idünyasındaki sınırları teker teker ortadan kaldırıyor. Bu durum bizi her geçen gün daha fazla rekabetle karı karıya bırakıyor. Dünyada kullanılan diller farklılık gösterse de, ngiliz, Fransız veya Japon farketmiyor, çünkü tüm yöneticiler kendilerine aynı soruyu soruyor: Sınırları olmayan bu küresel piyasada nasıl ayakta kalıp, daha rekabetçi olabilirim? Bu soruya pek çok farklı yanıt bulunabilir. Ancak, irketlerin baarılarında vizyoner liderliin önemi yadsınamaz. Ayrıca bu soru bize, yaadıımız süreçte liderlik ile global liderlii ayırmanın artık pek de mümkün olamadıını da göstermektedir. Nitekim, örnein Adana da faaliyet gösteren yerel bir firma, Latin Amerika da bir ülkenin yürürlüe koyduu sübvansiyondan zarar görebilmektedir. Bu çerçevede, iç pazarda pek çok yabancı oyuncunun aramıza katılmakta olduunu, irketlerimizin ve kurumlarımızın ayakta kalabilmesinin, yöneticilerinin vizyonuna ve kurumlarını bu artlara ne kadar hazırladıklarına balı olduu tespitini yapmak mümkün. Deiimi öngöremeyen ve bu sürece ayak uyduramayan, dier bir deyile, gerekli liderlie sahip olmayan irketlerin, yeni dönemde sahnedeki yerlerini deiime ayak uydurabilenlere terk etmek zorunda kalacaklarını söylemek hiç de güç deil. Bu noktada, ekonomik büyümenin temel unsurlarından biri olan ve Avrupa Birlii nin 2000 yılı Lizbon Stratejisi ile özellikle altını çizdii giriimcilik konusuna deinmenin faydalı olacaını düünüyorum. Zira, gerek dünya genelinde, gerekse Türkiye de daha fazla sayıda lidere ihtiyacımız olduu yadsınamaz bir gerçek. Avrupa Birlii, giriimcilik konusunda baarılı bir performans sergileyemedikleri tespitinden hareketle, 2003 yılında Giriimcilik Üzerine Yeil Belge hazırladı. Bunun ardından 2004 yılında bir eylem planı oluturarak, giriimciliin gelitirilmesi için 5 stratejik alan belirledi. Bu kapsamda; eitim yoluyla giriimci bir zihniyet yapısının oluumuna destek verilmesi, risk almaya elverili bir ortam yaratılarak daha çok kiinin giriimci olmaya tevik edilmesi, kadın ve genç giriimciliinin ve yenilikçi sanayi kümelenmelerinin teviki yoluyla rekabetçilik ve büyüme performansının artırılması;

3 finans olanaklarına eriimin gelitirilmesi ve yasal ve idari yüklerin hafifletilmesi ana konular olarak sıralandı. Giriimcilik konusu, Türkiye için de kritik bir önem taıyor. Türkiye nin genç nüfusunu giriimci bir güce dönütürebildii takdirde, ekonomik anlamda rekabetçiliini çok daha ileri bir seviyeye taımasının mümkün olacaına inanıyoruz. TÜSAD ın çeitli demografi, büyüme ve istihdam raporlarında belirtildii gibi, önümüzdeki yıllarda Türkiye de genç nüfustaki artıa balı olarak, daha çok gencin igücü piyasasına girmesi beklenmektedir. Bunun, isizlik sorununu derinletirmesini engellemek için daha fazla istihdam alanı yaratılmalıdır. Ekonomide görülen yapısal dönüümle beraber, kamunun istihdam yaratma potansiyeli azalırken özel kesiminki artmaktadır. Dolayısıyla, isizlik oranının aaı çekilmesi için izlenecek politikalar kapsamında, özel sektörde giriimciliin gelitirilmesi zorunludur. Giriimcilik ise, yarattıı rekabet ortamında kiisel geliimi zorunlu kılar ve bu sayede yeni yeni liderlerin ortaya çıkmasına olanak salar. Peki liderlik tam olarak nedir? Liderliin tanımını ilgili akademisyenler ayrıntılı biçimde yapmaktadırlar. Ancak, ben sizlerle, liderlik kavramının anlaılması açısından çok faydalı bulduum, bir benzetmeyi paylamak istiyorum. Ünlü Amerikan bakanı Eisenhower, liderlik konusunu tarif ederken bir parça ip kullanırmı. pi masaya uzun uzadıya yatırır ve sonra da eliyle ipi çeker ve öyle dermi ipi çektiiniz zaman istediiniz yere geliyor ama ittiiniz zaman hiçbir yere gitmiyor. Bu tarif liderlik konusunda çok anlamlı bir yaklaımdır. Liderlik itip kakma ile olmaz, lider olmak, insanları kendi faydalarına olmasa dahi, daha büyük fayda için emek harcamak konusunda motive etmek demektir. Çou kez liderlik ile yöneticilik birbirleri ile karıtırılırlar. Ancak, ikisi farklı kavramlardır. Yönetim alanının saygıdeer isimlerinden Peter Drucker, yöneticilik ileri doru yapmaktır, liderlik ise doru ileri yapmaktır demitir. Dier bir deyile, liderlik hangi hedefe doru gidileceini belirlemeyi gerektirir. Lider gerekli vizyonu çizdiinde, yönetim bu vizyonu deerlendirerek, hedefleri gerçekletirmek için en iyi yolun hangisi olduuna karar verir. Bu ayırımın iyi yapılması kurulularda verimliliin salanması açısından önem taımaktadır. Öte yandan, liderler zaman zaman yöneticilik, yöneticiler de liderlik yaparlar. Ancak, kurulularda herkesin birincil rolünün farkında olması, operasyonel etkinlik bakımından büyük önem taımaktadır. Yöneticiliin, hiyerarik yapıda isteklerin alt kademeler tarafından gerçekletirilmesini salamak olduunu söyleyebiliriz. Lider ise çevresindeki kiilerin güvenini kazanmak zorundadır. Bunun için liderin önce kendisine inanması gerekir. Ancak, bu ekilde belirledii vizyonu çevresindekilere kabul ettirebilir.

4 Çünkü insanlar, emirle deil, vizyonla yönetilmeyi isterler. Bu nedenle lider, takipçilerinin ancak kendilerini vizyonun bir parçası gibi hissedip, kendi istekleriyle aynı hedef dorultusunda çalımasını salayarak baarıyı yakalayabilir. Bu süreçte lider, takipçileri ile vizyonunu paylamak için, kararlı ve tutarlı olmak zorundadır. Lider, gerekli olduunda vizyonunu gerçekletirmek için fedakarlıkta bulunur, takımının veya irketinin çıkarlarını kendi çıkarlarından daha ön planda tutar. Böylece, takipçilerine örnek olur ve onların da aynı vizyonu sahiplenmelerini salar. Öte yandan, bir liderin çevresindekilerin güvenini kazanması yeterli olmaz. Liderin de kendi çevresindekilere güvenmesi gerekmektedir. Liderlerin etraflarına güven duyması durumunda, bu kiilerin performansı da daha yüksek olacaktır. Nitekim, güven iki yönlü gelien bir olgudur. Takipçilerine güvenmeyen bir lider vizyonunu gerçekletiremeyecei gibi, liderine güvenmeyen bir topluluktan da baarı beklenemez. Çevresindekileri motive edebilmesi de, liderin sahip olması gereken balıca özelliklerdendir. Bunun için, liderin takımını yetitirmesi ve geliimine destek vermesi büyük önem taımaktadır. Ancak bu ekilde takım üyeleri kendilerine verilen deeri hisseder. Ayrıca, daha gelimi bir takım daha iyi performans gösterecei için, liderin de baarısı artacaktır. dünyasında, hızlı karar gerektiren, zor durumlarla sıklıkla karılaılır. Liderin farkı böyle zamanlarda ortaya çıkar. Çünkü lider, artlar ne olursa olsun takımını motive etmeyi bilen kiidir. Liderlik güçlü bir adalet duygusu da gerektirir. Takım ruhunun salanması açısından liderin adil davranması büyük önem taır. Nitekim adil olmayan bir lider, takımının güvenini yitirir. Aynı zamanda, liderin alçakgönüllü olması gerekir. Mütevazı olmayan bir lider ile takipçileri kendilerini aynı takımın bir parçası olarak hissedemezler. Bu da takım ruhuna zarar verir ve lidere olan inancı sarsar. letiim her alanda olduu gibi liderlik için de kritik öneme sahiptir. letiim iki yönlü bir faaliyettir. letiimciler az konuup çok dinlemeyi tavsiye ederler. Ancak dinleme insanların en çok yapması gerekirken, üzerinde en az durulan bir iletiim türüdür. Liderliin en önemli gereklerinden biri dinlemesini bilmektir. Takipçilerini dikkatle dinleyen bir lider, takımdalık ruhunu da pekitirir. Öte yandan, takipçiler de kendi görü ve önerilerini rahatlıkla dile getirebilmelidir. Bu ekilde, ekip içinde fikirler rahatlıkla paylaılır ve salıklı bir iletiim kurulur. Temel liderlik özelliklerine daha pek çok ekleme yapabiliriz. Bu özellikler kiiyi çok baarılı bir lider kılabilir. Ancak, liderlik konusunu global bir perspektiften deerlendirdiimizde, bunların ötesinde birtakım nitelikler önem kazanmaktadır. Belirli bir bölgede baarılı olan bir lider, küresel planda baarı gösteremeyebilir. Nitekim, küreselleme süreci liderlik vasıflarını da daha komplike hale getirmitir. Öte yandan, her geçen gün global liderlere ihtiyacımızın arttıı da bir gerçek. Peki global liderliin farkı nedir? Bir global lider, temel liderlik vasıflarının yanısıra farklı kültürleri anlayarak, onlara da liderlik edebilecek özelliklere sahip olmalıdır. Global liderin, çok kültürlü takımlar kurarak, farklı kültürlerden kiileri aynı vizyon etrafında motive etmesi, baarıya ulamasında büyük önem taır.

5 Bir global lider kültürel farklılıklardan irkete maksimum fayda salamayı amaçlar. Yerel ve küresel bilgisini kullanarak çok yönlü kararlar verir. Dier bir deyile, olaylara geni bir bakı açısıyla yaklaarak, yeni stratejiler gelitirir. çinde bulunduumuz küreselleme sürecinde, iletmeler açısından global liderlik kritik öneme sahip bulunmaktadır. Ancak global liderlik ile iletmelerimizin bu sürece adapte olması için gerekli dönüümü gerçekletirip, küresel planda baarıya ulaabiliriz. Deerli katılımcılar, Son yıllarda yaadıımız büyük deiim ile hemen hemen bütün kavramlar gibi, liderlik kavramının da yeniden tanımlanma sürecine girdii bir dönem yaıyoruz. Unutmamak gerekir ki, liderlik bir mevki, bir güç deildir. Liderlik bir duygudur. Bunu iyi algılayıp, yönlendirebilenler gelecein yeni liderleri olacaktır. Bu süreçte, Global Liderlik Forumu gibi toplantıların düzenlenmesini bu konuya daha fazla dikkat çekilmesi ve farkındalık yaratılması bakımından çok önemli bulduumu ifade etmek isterim. Bu vesileyle, Bahçeehir Üniversitesi ni de bu alanda gösterdii liderlikten ötürü tebrik ederim. Beni dinlediiniz için teekkürler.