Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Onkoloji Bilim Dalı Dr. Hasan Şenol COŞKUN Türk Tıbbi Onkoloji Kongresi İlaç Etkileşimleri Kursu 19 Mart 2014 Antalya
o İlaç etkileşimin önemi tanımı o İlaçlara özel etkileşimler Antiemetikler Bulantı kusma tedavi ilaçları Analjejikler Ağrı kesiciler
75/0,78 9,6 0,1
İ l a ç E t k i l e ş i m l e r i Destek Tedavisi Kemoterapi YAS H a s t a İ l e t i ş i m i ÖLÜM
Hastaya özel biyoloji Anne Baba Kardeş Yanlış kararlar Eşler Komşular Akrabalar Duygular Aciller Alternatif uygulamalar Diğer Hastalar Çocuklar Doğru kararlar HASTA
Hastaya özel biyoloji Anne Baba Kardeş Yanlış kararlar Eşler Komşular Akrabalar Duygular Aciller Alternatif uygulamalar Diğer Hastalar Çocuklar Doğru kararlar HASTA
FARMAKOKİNETİK İlaçların Emilim Dağılım Metabolizma Ekstraksiyon FARMAKODİNAMİK Beklenen etkiler İstenmeyen etkiler İlaç - İlaç Sinerjik Additif Antagonist
Risk Öneri Tanımlama A Bilinmiyor Bilinen bir etkileşim yok B Değişiklik gerekmez Bilinen düşük etkileşimler C Monitorizasyon Bilinen önemli değişiklikler D Tedavi değişikliği düşünülmeli Bilinen ciddi etkileşimler X Kaçınınız Bilinen çok ciddi etkileşimler
Alt enzim Grubu Substrat İnhibitör İndükleyici (uyarıcı) Zayıf Güçlü Zayıf Güçlü 1A2 2C9 2C19 2D6 3A4 Ondansetron Ondansetron Dolasetron Tropisetron Granisetron Ondansetron Dolasetron Tropisetron
o Yüksek etkinlikli 3 sınıf ajan vardır. Serotonin Reseptör antogonisti Kortikosteroidler NK1 reseptör antogonistleri o 3 sınıf ilaçda yüksek olarak etkili o Yan etkileri az, o Kombinasyonda emin kullanılabilir.
Antiemetik Tedavi Önerileri Emezis Riski İlaç Önerilen gün Yüksek (>%90) CA 5HT3 Antagonisti (sentron) 1 Dekzametazon 1-3 Aprepitant 1-3 Orta (%30-%60 5HT3 Antagonisti (sentron) 1 Dekzametazon 1-3 Düşük (%10-30) Çok Düşük (<10) 5HT3 Antagonisti (sentron) yada Dekzametazon Tedavi önerisi yok 1
Grup İlaç KT öncesi tek doz verilen İdame NK1 RA Aprepitant Oral :125mg Oral: 80mg 2,3 gün Streoid Dexametazon Oral : 12mg (Arepitant ile) Oral :20mg Oral 8 mg 2,3 gün 5HT3 Antagonisti Serotonin reseptör Antagonisti Tek doz/gün Tek doz/gün 2, 3 gün (gerekirse)
Alt enzim Grubu Substrat 1A2 2C9 2C19 2D6 3A4 Ondansetron Ondansetron Dolasetron Tropisetron Granisetron Ondansetron Dolasetron Tropisetron
Risk A B C D X Not İlaç Aprepitant Teofilin ürünleri Rifamycin ürünleri
Risk A B C İlaç Antionid Temazepam Teofilin deriveleri Aprepitant CYP 3A uyarıcılar (Güçlü) Bitkisel ürünler(cyp 3A uyarıcıclar) P Glikoprotein uyarıcılar P Glikoprotein inhibitörler Rifamycin ürünleri D X Not
Risk A İlaç Aprepitant Teofilin ürünleri B C D X Not Rifamycin ürünleri
Risk A B C D X Not İlaç [A] Aprepitant [A] Fosaprepitant [C] Peginterferon Alfa-2b [C] Tapentadol [C] TraMADol [X] Apomorphine
Risk A B C D X Not İlaç Antiemetikler Clopidogrel Antifungallar Benzodiazepinler CYP 3 ay (güçlü) uyarıcılar CYP 3 ay inhibitörler (orta) Rifampicin ürünleri Warfarin CYP 3 ay inhibitörler(güçlü) Oral kontroseptifler(estrojen) Kortikosteroidler(sistemikler)
Risk İlaç A B C D X Not Progesteronlar Albendozole Aminoglutethimide Antifungal ajanlar Aprepitant Barbituratlar Safra asid ürünleri Kalsiyum kanal blokerleri Siklosparin Proteaz inhibitörleri Echinacea Antacidler İsoniasid Makrolid antibiyotikler Canlı aşılar Rufampicin deriveleri Salisilatlar P Glukoprotein uyarıcılar P Glukoprotein inhibitörleri P Glukoprotein ürünleri Primidone Estrojen deriveleri Flucanozole
o Risk kaogorisi D o Aprepitant alan hastalarda sistemik steroid dozu modifiye edilmeli o Dekzametazon 20 mg yerine 12 mg olarak uygulanmalı
Risk A B C D X Not İlaç Acetaminophen Cyclosparin Diazepam
Nörolojik Blokaj Girişimsel teknikler Medikal Tedavi
o o Periferik etkili (Narkotik olmayan) ağrı kesiciler Parasetamol Dipiron (Metamizol) (Novalgin) Aspirin ve diğer NSAI Santral etkili (narkotik ) ağrı kesiciler Hafif etkili opioidler Tradomal, Kodein Güçlü etkili narkotikler Morfin Fentanil Pethidin (Aldolon)
Aspirin Diğer NSAİİ Parasetamol Novalgin Birinci Basamak Kodein Tradomal (Contramal) İkinci Basamak Morfin Fentanil (Drojejic TTS) Dolantin Üçüncü Basamak Non-opioid Hafif opioid Güçlü opioid
o Steroidler (sinir basıları) o Antidepresanlar o Anksiyolitikler o Antikonvülzan (periferik sinir hasarı) o Topikal lokal anestezikler o Bifosfonatlar (Kemik Metastazı) Klodronat Panhidronat Zolendorik asit
Risk A B C D X Not İlaç [A] Amantadine [B] Gastrointestinal Agents (Prokinetic) [C] Rifampin [C] Sodium Nitrite [C] Prilocaine [C] Peginterferon Alfa-2b [C] Metyrapone [C] Mipomersen [C] Nitric Oxide [C] Imatinib [D] SORAfenib [D] Probenecid [D] Lomitapide [D] Dasatinib [D] Cholestyramine Resin [X] Pimozide [C] CarBAMazepine [C] Dofetilide [C] Isoniazid [C] Busulfan [C] Anticonvulsants (Hydantoin) [C] ARIPiprazole [C] Barbiturates
Risk İlaç A B C D X [B] Lidocaine (Systemic) [B] Lidocaine (Topical) [B] Cimetidine [C] CNS Depressants [C] Desmopressin [C] Diuretics [C] Doxylamine [C] HydrOXYzine [C] Magnesium Sulfate [C] Metyrosine [C] Mirtazapine [D] Mixed Agonist / Antagonist Opioids [D] Droperidol [D] Hydrocodone [D] Clopidogrel [D] Alvimopan [X] MAO Inhibitors [X] Azelastine (Nasal) [C] Alcohol (Ethyl) [C] Ammonium Chloride [C] Amphetamines [C] Anticholinergics [C] Antipsychotic Agents (Phenothiazines) [C] Brimonidine (Topical) [C] Cannabinoids
Risk A B C D X Not İlaç
Ondan setron Granse tron Dexam etazon Aprepit ant Paraset amol Aspirin Morfin Fentani l Tramad ol Zoledro nik Ondans etron Granset ron Dexame tazon D D Aprepita A A D nt Paraset amol Aspirin Morfin C C Fentanil D D C Tramad C C D C C C ol Zoledro nik asit
o İlaç etkileşimi Toksisite DİKKAT ÇEKER Etkinsizlik GÖZDEN KAÇAR
o o o o o 5HT3 antagonistlerinin güvenilirlikleri oldukça yüksek Ondansetron dikkat Dekzametazon etkileşimi yüksek bir ajan Aprepitant dekzametazon kombinasyonu doz ayarlaması gerektirir Analjejklerde farmakodinamik etkileşimler çok daha ön planda Renal toksiiste Alerji Solunum sitemi Santral sinir sistemi etkileri Tramadol etkileşimi en yüksek nakotik analjejik
o 2002 Prostat adenokarsinom o HT ve Definitif RT o 2 yıl HT sonrası ilaçsız takipte o 2009 Kemik metastazı ile nüks, HT o 2012 progresyon kemik ve pelvik lenf nodu o Docetaksel 8 kür o 2013 Kemik mediastinal abdominal lenf nodu ile progresyon
C: Diklofenak ve prednizolone
D: Kabasitaksek-Dekzametazon C: Dekzametazon - Diklofenac
Etkileşim yok