MART 2011
T.C. MALİYE BAKANLIĞI HESAP UZMANLARI KURULU BAŞKANLIĞI HESAP UZMANLARI KURULU 2010 YILI FAALİYET RAPORU Mart 2011 ANKARA
İÇİNDEKİLER Sayfa I-GENEL BİLGİLER... - 3 - A-HESAP UZMANLARI KURULU MİSYON VE VİZYONU... - 3-1-Hesap Uzmanları Kurulunun Misyonu... - 3-2-Hesap Uzmanları Kurulunun Vizyonu... - 3 - B-YETKİ, GÖREV ve SORUMLULUKLAR... - 3-1-Yetki ve Görevleri... - 3-2-Sorumluluk... - 4 - C- İDAREYE İLİŞKİN BİLGİLER... - 4-1-Fiziksel Yapı... - 4 - a)kurul Başkanlığı... - 4 - b)ankara Grup Başkanlığı:... - 4 - c)istanbul Grup Başkanlığı:... - 4 - d)izmir Grup Başkanlığı:... - 4 - e)büyük Mükellefleri İnceleme Grup Başkanlığı:... - 4-2-Örgüt Yapısı... - 4 - HUK ORGANİZASYON ŞEMASI... - 5-3-Bilgi ve Teknolojik Kaynaklar... - 6 - Kurulumuzun Teknolojik Donanımı:... - 6 - Kurulumuzun Bilgi ve Kayıt Sistemi... - 8 - a) HUK Kütüphaneleri:... - 8 - b) HUK Kütüphane Programı:... - 8 - c) Evrak Kayıt Sistemi:... - 9 - d) Bilgi Edinme Sistemi:... - 10-4-İnsan Kaynakları... - 11 - a) İnsan Kaynakları Yönetimi... - 17 - b) Hesap Uzman Yardımcısı Alımı (Hesap Uzmanlığına Giriş)... - 19-5-Kurul İçi Eğitim Faaliyetleri... - 20 - a) Temel Eğitim... - 20 - Teorik Bazlı Temel Eğitim (Kurs) ve Seminerler... - 20 - Hesap Uzmanları Refakatinde Yapılacak Çalışmalar... - 20 - Yetki Sınavı... - 20 - Yeterlik Sınavı... - 20 - Yeterlik Etütleri... - 20 - b) Sürekli Mesleki Eğitim... - 21 - Seminerler... - 21 - Konferanslar... - 21 - Yabancı Dil Eğitimi... - 22 - Bilgisayar Eğitimi... - 22 - Yurt Dışı Geçici Görevleri... - 22 - Yurt Dışı Yüksek Lisans Eğitimi... - 22 - Bilim Raporları... - 23 - Yayınlar... - 23-6-Sunulan Hizmetler... - 23 - a) Devletin Çeşitli Birimlerinden Talep Edilen Konulara İlişkin Çalışmalar... - 23 - b) Bilirkişilik ve Eksperlik Çalışmaları... - 24 - HESAP UZMANLARI KURULU 2010 YILI FAALİYET RAPORU Sayfa II
c) Muhtelif Komisyonlara Katılma... - 25 - d) Mükelleflerin Aydınlatılması ve Eğitimi... - 25 - e) Üniversitelerde Ders Verme... - 26 - f) Üniversitelerde Tanıtım Toplantıları... - 27-7-Yönetim ve İç Kontrol Sistemi... - 28 - D-DİĞER ÇALIŞMALAR... - 28 - II-AMAÇ VE HEDEFLER... - 28 - A-İDARENİN AMAÇ VE HEDEFLERİ... - 28-1-Ekonomik büyümeyi, sosyal adaleti, istihdamı ve uluslararası rekabet gücünü artıracak etkin gelir ve harcama politikalarının bütüncül bir yaklaşımla belirlenmesine katkı sağlamak ve uygulamak... - 28-2-Kamu kaynaklarının toplanmasında, kaynakların kamu yararına ve amacına uygun harcanmasında etkinliği, verimliliği ve şeffaflığı sağlamak.... - 28-3. Hizmetten yararlananlara hızlı ve kaliteli hizmet sunacak şekilde kurumsal gelişimi sağlamak.... - 29-4. Kamu kaynaklarının toplanmasında, harcanmasında ve denetlenmesinde toplumsal bilinci artırmak.... - 29-5. Suç ekonomisini, yolsuzluğu ve kayıt dışı ekonomiyi azaltmak.... - 30 - B-TEMEL POLİTİKALAR VE ÖNCELİKLER... - 30 - III-FAALİYETLERE İLİŞKİN BİLGİ VE DEĞERLENDİRMELER... - 30 - A-MALİ BİLGİLER... - 30-1-Bütçe Uygulama Sonuçları... - 30 - B-PERFORMANS BİLGİLERİ... - 34-1-Faaliyet ve Proje Bilgileri... - 34-2-Performans Sonuçları... - 35 - a) Performans Göstergesi Gerçekleşme İzleme Raporu... - 35 - b) Çalışma Sonuçlarının Değerlendirilmesi... - 43 - c) Etkililik Ölçümleri... - 44 - d) Etkinlik Ölçümleri... - 51-3-Performans Sonuçlarının Değerlendirilmesi... - 52-4-Performans Bilgi Sisteminin Değerlendirilmesi... - 53-5-Diğer Hususlar... - 53 - IV-KURUMSAL KABİLİYET VE KAPASİTENİN DEĞERLENDİRİLMESİ... - 53 - A-ÜSTÜNLÜKLER... - 53 - B-ZAYIFLIKLAR... - 53 - V-ÖNERİ VE TEDBİRLER... - 54 - İÇ KONTROL GÜVENCE BEYANI... - 55 - HESAP UZMANLARI KURULU 2010 YILI FAALİYET RAPORU Sayfa III
S U N U Ş Görev ve yetkileri, 4709 sayılı Kuruluş Kanunu yanında 12.12.1983 gün ve 178 sayılı Maliye Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ve 8.7.1970 tarihli Resmi Gazete de yayımlanan HUK Yönetmeliği nde belirlenmiş olan Hesap Uzmanları Kurulu; ağırlıklı olarak ekonomik içerikli dış kamusal denetim fonksiyonunu üstlenmiş bulunmaktadır. Sürdürülen denetimle bir yandan kamu finansmanının reel kaynaklardan sağlanmasına yardımcı olunurken, diğer yandan da yapılan incelemelerden elde edilen sonuçlarla uygulanan ekonomik ve mali tedbirlerin etkinliklerinin ölçümlenmesi suretiyle genel ekonomik kararların alınmasında kullanılacak verilerin toplanmasına yardımcı olunmaktadır. Hesap Uzmanları Kurulu, kuruluşundan günümüze kadar vergi denetiminde üstlendiği sorumluluk, elemanlarının bu konudaki bilgi birikimi ve oluşturduğu denetim standardı ile kurumsal yapı içinde büyük işletmelerin vergi incelemelerini yürütmek için gerekli alt yapıyı oluşturmuştur. Bu birikimin gereği ve uzantısı olarak Kurul, öteden beri büyük işletmelerde ihtisası gerektiren incelemeler yapmaktadır. Küresel ölçekte para, mal ve bilgi akışının hızlanması, teknolojide yaşanan hızlı değişimler, üretim tekniklerinin geliştirilerek üretim maliyetlerinin azaltılması ve üretim miktarının artırılması yönünde gelişmelere neden olmakta ve dolayısıyla ekonomik birimleri ulusal düzeyin ötesinde uluslararası düzeyde faaliyette bulunmaya zorlamaktadır. Artan dış ticaret ve satış rakamları ile beraber işlem hacimleri önemli boyutlarda artmakta ve bu da işlemleri daha karmaşık hale getirmektedir. Klasik vergi denetim yöntemleri ile bu birimlerin ve işlemlerinin tümüyle kavranması ve denetlenmesi çok zor hale gelmektedir. İncelenecek mükelleflerin seçimi ve bu mükelleflerin düzenli bir şekilde takip edilmesi etkin bir denetim için de çok önemlidir. Hesap Uzmanları Kurulu, her alanda olduğu gibi vergi denetiminde de öncülük görevini yerine getirerek gerek incelenecek mükelleflerin seçiminde gerekse seçilen mükelleflere ilişkin vergi incelemelerinin yürütülmesinde çağdaş teknolojinin olanaklarından sonuna kadar yararlanmaktadır. Bu çerçevede 2002 yılında Kurul bünyesinde oluşturulan İstihbarat ve Ar-Ge Birimi, 2005 yılında yeniden yapılandırılarak Ar-Ge ve Risk Analiz Merkezi ne dönüştürülmüş ve anılan birim vasıtasıyla inceleme seçimi, incelemenin yürütülmesi ve denetim stratejisi karar sistemlerine sürekli kurumsal destek sağlanması hedeflenmiştir. Bu gerçekten hareketle Kurul, 2002 yılından itibaren uygulamaya geçirdiği yaklaşımla; kendi görev alanı içerisinde
tanımlanan hedef mükellef kitlesinin sürekli olarak izlenmesini, bu mükelleflerin belli bir yüzdesinin risk analizlerinden yararlanılarak çeşitli düzeylerde incelenmesini sağlamaktadır. Hesap Uzmanları Kurulu planlı çalışmasını kuruluşundan bugüne kadar devam ettirmektedir. Hesap Uzmanlarının bir yıl içinde yapacakları vergi incelemeleri ile diğer çalışmaları her yıl hazırlanan Genel Çalışma Planı ile sistemli bir surette yürütülmektedir. Ayrıca, Kurul kendi bünyesinde oluşturduğu HUK.NET sistemi ile elektronik iletişim ağı kurmuş olup, mevcut verilerin paylaşımının yanında istatistiki sonuçlara göre de gerekli değerlendirmeleri yapmaktadır. 2011 yılından itibaren, yeni düzenlemeler kapsamında Vergi İnceleme ve Denetim Koordinasyon Kurulu tarafından hazırlanan yıllık planda tespit edilen incelenecek sektörler konular ve mükellefler Kurulumuz Genel Çalışma Planında yer alacaktır. Vergi ve denetim standartlarında Avrupa Birliği müktesebatına uyum sağlamak için geçtiğimiz yıllarda; Kurulun denetim stratejilerinin geliştirilmesi amacıyla AB ile ortak yürütülen, mükellef takibi ve risk analizi, inceleme seçimi ve inceleme süreçlerinde teknoloji kullanımının geliştirilmesi hedeflenen proje çerçevesinde; bilgisayar ve bilişim teknolojilerinin kullanımı artarak devam etmektedir. Başarılı bir kamusal dış denetim birimi olan Hesap Uzmanları Kurulu, yıllık faaliyet ve çalışma sonuçlarını ayrıntılı olarak izleyip değerlendirmesi ve işlemlerin yerine getirilmesinde izlenen şeffaf ve disiplinli davranışı ile örnek teşkil etmektedir. Bu çerçevede Kamu kaynaklarının öngörülen amaçlar doğrultusunda ilgili mevzuatla belirlenen kurallara uygun, etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde kullanılmasına devam edilecektir. Hesap Uzmanları Kurulunun, edindiği misyon ve uygulamadaki vizyonu ile faaliyetlerini titizlikle devam ettireceği, disiplinli çalışmasını sürdüreceği, denetimlerde daha fazla etkinlik sağlayıp iş verimliliğini arttıracağına olan inancım tamdır. 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi Kanununun 41 inci maddesine dayanılarak hazırlanan 2010 yılı Hesap Uzmanları Kurulu Faaliyet Raporunun; çalışmalarımıza ve gelecek dönemlerde hazırlanacak projelerimize katkı sağlamasını diliyorum. M. Hadi EKİCİ Hesap Uzmanları Kurulu Başkanı HESAP UZMANLARI KURULU 2010 YILI FAALİYET RAPORU Sayfa - 2 -
I-GENEL BİLGİLER A-HESAP UZMANLARI KURULU MİSYON VE VİZYONU 1-Hesap Uzmanları Kurulunun Misyonu Modern vergi denetim tekniğine vakıf, mesleki bilgi ve ihtisas sahibi, görevini tam bir tarafsızlık ve dürüstlük içinde sürdüren mensupları ile ekonomik içerikli dış kamusal denetim fonksiyonu üstlenmiş bulunan ve kendisine verilen görev ve sorumluluk ile vergi denetiminde lokomotif görevi üstlenen Hesap Uzmanları Kurulunun misyonu, gerçekleştirdiği denetimle bir yandan kamu finansmanının reel kaynaklardan sağlanmasına yardımcı olmak, diğer yandan kamu gelir politikalarının en önemli parçası olan vergi politikalarının oluşturulmasına yönelik hukuki düzenlemelerin hazırlanmasına katkı sağlamaktır. 2-Hesap Uzmanları Kurulunun Vizyonu Bağımsız vergi denetiminde köklü ve öncü bir birim olmanın getirdiği tecrübeyle ve alanında uzmanlaşmış çalışanlarıyla Kurulun vizyonu; vergi denetiminde etkili, caydırıcı, ilkeli, objektif, güvenilir ve eğitici bir birim olma özelliğini korumak ve sürdürmektir. B-YETKİ, GÖREV ve SORUMLULUKLAR 29 Mayıs 1945 tarihinde 4709 sayılı özel bir kanunla kurulmuş olan Hesap Uzmanları Kurulu nun yetki, görev ve sorumlulukları kuruluş Kanunu, Vergi Usul Kanunu ve diğer kanunlar ile 178 sayılı Maliye Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ve 8.7.1970 tarihli Resmi Gazete de yayımlanan Hesap Uzmanları Kurulu Yönetmeliği nde belirlenmiştir. 1-Yetki ve Görevleri 4709 sayılı Kanunla kurulan Hesap Uzmanları Kurulu, vergi kanunları uyarınca mükelleflerin hesaplarını incelemek ve Maliye Bakanı tarafından istenilen etüt ve araştırmaları yapmakla görevli ve yetkili bulunmaktadır. Kurul, vergi inceleme görevini yerine getirirken Maliye Bakanlığı bünyesinde bulunan farklı denetim birimleri ile koordineli çalışmakta olup, Bakanlık içindeki konumu gereği hem ekonomik ve mali sektörü tam olarak kavramak hem de denetimde etkinliği sağlamak için incelemelerini büyük ölçekli mükelleflerde yoğunlaştırmaktadır. Kurul, belirtilen vergi inceleme görevinin yanında özel bilgi ve ihtisası gerektirmesi nedeniyle çeşitli Kanun, Kararname ve Bakanlık Makamı onayları ile; suç gelirlerinin aklanmasının önlenmesine ilişkin incelemeler, kayıt dışı ekonomiyle mücadele kapsamında incelemeler ve benzerleri ile Cumhurbaşkanlığı, TBMM, Başbakanlık ve Bakanlıklardan gelen inceleme ve araştırmaları yapmaktadır. HESAP UZMANLARI KURULU 2010 YILI FAALİYET RAPORU Sayfa - 3 -
Kurul, Devlet gelir politikasının oluşturulması, vergi sistemi ve tekniğinin geliştirilmesi, kamu personelinin eğitimi ve mükelleflerin aydınlatılmasına yönelik çalışmalar yapmaktadır. Ayrıca Kurul, mesleki ihtisas gerektiren komisyonlara üye sağlamaktadır. 2-Sorumluluk Hesap Uzmanları Kurulu doğrudan Maliye Bakanına bağlı bir birim olup, sorumluluğu doğrudan Maliye Bakanına karşı bulunmaktadır. C- İDAREYE İLİŞKİN BİLGİLER Hesap Uzmanları Kurulu, Kurul Başkanının yönetiminde Baş Hesap Uzmanı, Hesap Uzmanı ve Hesap Uzmanı Muavinlerinden teşekkül eder. Ayrıca, Hesap Uzmanları Kurulunun merkezde ve devamlı inceleme yerleri olan Ankara, İstanbul, İzmir ve Büyük Mükellefleri İnceleme Gruplarında müdür veya şef ile gereği kadar personelden teşekkül eden büro personeli bulunmaktadır. 1-Fiziksel Yapı a)kurul Başkanlığı: Maliye Bakanlığı merkez binasında A Blok Zemin kat ile Yeni Hizmet Binası 3 üncü katta yer alan bölümde hizmet vermektedir. b)ankara Grup Başkanlığı: Atatürk Bulvarı No: 73 Kızılay/ANKARA adresinde hizmet vermektedir. c)istanbul Grup Başkanlığı: Necatibey Caddesi No:43 Karaköy- İSTANBUL adresinde hizmet vermektedir. d)izmir Grup Başkanlığı: 1377. Sokak Kültür İşhanı No:1 Alsancak/İZMİR adresinde hizmet vermektedir. e)büyük Mükellefleri İnceleme Grup Başkanlığı: Necatibey Caddesi No:43 Karaköy-İSTANBUL adresinde hizmet vermektedir. 2-Örgüt Yapısı Hesap Uzmanları Kurulu Başkanlığı Maliye Bakanlığı teşkilat şemasında doğrudan Bakana bağlı olarak yer almakta olup, Hesap Uzmanları Kurulu idari yapısı ve organizasyon şeması aşağıda gösterilmektedir. HESAP UZMANLARI KURULU 2010 YILI FAALİYET RAPORU Sayfa - 4 -
HUK ORGANİZASYON ŞEMASI HESAP UZMANLARI KURULU 2010 YILI FAALİYET RAPORU Sayfa - 5 -
3-Bilgi ve Teknolojik Kaynaklar Kuruldaki vergi incelemelerinin büyük bir bölümü bilgisayar desteği ile yürütülmekte olduğundan, Hesap Uzmanlarının denetim faaliyetlerinin etkinliğinin en üst noktaya ulaştırılması bilgi teknolojisinden iyi bir şekilde yararlanmaya bağlıdır. Hesap Uzmanlarının HUK Bilişim Sistemi nden tam olarak yararlanabilmelerinin sağlanması, bilgi teknolojisinde meydana gelen gelişmeleri izlemeleri ve bu konudaki bilgi ve becerilerini geliştirmeleri amacıyla bilgisayar eğitimine 2010 yılında da devam edilmiştir. Yüksek teknoloji kullanılarak yürütülen, mükellef takibi ve risk analizi, inceleme seçimi, inceleme süreçlerinde teknoloji kullanımının daha da geliştirilmesiyle, kayıt dışı ekonomi ile daha etkin mücadele sağlanması hedefleri, vergi ve denetim standartlarında Avrupa Birliği müktesebatına uyum sağlamak amacıyla gerçekleştirilen proje çerçevesinde, bilgisayar ve bilişim teknolojilerinin kullanımının yaygınlaştırılması çalışmaları 2010 yılı içinde de artırılarak devam ettirilmiştir. Hesap Uzmanları Kurulu kendi bünyesinde kurmuş olduğu HUK.NET sistemi ile bilgi işlem departmanını oluşturmuştur. Kurulun ihtiyacı olan programların yazılımı sözleşmeli personel olarak istihdam edilen programcı ve çözümleyici kadrolarında yer alan personel tarafından yerine getirilmektedir. Kurulumuzun mevcut bilgi işlem alt yapısı tamamlanmış olup, veri ambarından gerekli bilgi transferi ve istatistiki sonuçlar alınmaktadır. Tüm Hesap Uzmanlarının taşınabilir bilgisayarları bulunmakta olup ayrıca büro personeli dahil olmak üzere tüm çalışanlara masa üstü bilgisayar sağlanmıştır. 2010 yılında Hesap Uzmanları Kurulu Bilişim Sisteminin güvenliğine yönelik olarak SMS destekli SSL-VPN projesi ve İnternet güvenliğine yönelik olarak da İnternet Filtreleme ve Güvenlik Projesi 2 ayrı proje olarak tamamlanarak hayata geçirilmiştir. Kurulumuzun Teknolojik Donanımı: Hesap Uzmanları Kurulu donanım envanteri aşağıda tabloda gösterilmiştir. HESAP UZMANLARI KURULU 2010 YILI FAALİYET RAPORU Sayfa - 6 -
Tablo : 1 Hesap Uzmanları Kurulu Başkanlığının 2010 yılındaki donanım envanteri Demirbaş Adı 2010 (Adet) Masaüstü Kişisel Bilgisayar 221 Dizüstü Bilgisayar 434 Sunucu 19 Yazıcı 91 Tarayıcı 47 Çok Fonksiyonlu Tarayıcı 1 Modem 7 Router 6 Firewal 1 Projektör Cihazı 6 Projeksiyon Perdesi (Motorlu) 1 Fotokopi Makinesi 20 Faks Cihazı 5 Telefon Makinesi 439 Kesintisiz Güç Kaynağı 6 Evrak İmha Makinesi 5 Kapasite 466 HESAP UZMANLARI KURULU 2010 YILI FAALİYET RAPORU Sayfa - 7 -
Tablo : 2 Sunucu Envanteri Hesap Uzmanları Kurulu Başkanlığının 2010 yılındaki fiziksel sunucu envanteri Demirbaş Adı 2010 (Adet) Uygulama Web Sunucusu 1 E-Posta (Mail) Sunucusu 1 Veri Tabanı Sunucusu 2 Yedekleme Sunucusu 2 Etki Alanı Denetleyicisi (Active Drectory, DNS,DHCP,WINS) Sunucusu 5 Diğer 8 İnternet Bağlantısı 15Mbps Kurulumuzun Bilgi ve Kayıt Sistemi a) HUK Kütüphaneleri: Hesap Uzmanları Kurulu Başkanlığında ve Grup Başkanlıklarında toplam 4 adet kütüphane mevcut olup, kütüphanede yer alan kaynaklar arasında Hesap Uzmanlarının bilimsel amaçlı çalışmalarının yer aldığı eserler de bulunmaktadır. b) HUK Kütüphane Programı: Kütüphanelerde yer alan eserlere ulaşılmasını sağlamak amacıyla kütüphane programı oluşturulmuştur. Programda yer alan arama motoru ile istenilen esere ulaşılması sağlanmaktadır. HUK Kütüphanelerinde (2006-2010 Dönemlerinde) yer alan Kitap, Dergi ve Bilimsel Rapor Sayıları aşağıdaki grafiklerde ayrıntılı olarak gösterilmektedir. HESAP UZMANLARI KURULU 2010 YILI FAALİYET RAPORU Sayfa - 8 -
HUK KÜTÜPHANE ESER SAYILA 45000 40000 35000 31.630 34.028 35.773 30000 25000 20000 15000 10000 Grafik 1: Yıllara Göre HUK Kütüphane Eser Sayıları Başkanlık ve Gruplar bazında eser sayıları ise aşağıda yer alan grafikte gösterilmektedir. HUK KÜTÜPHANELERİ ESER SAYILARI (BİRİMLERE GÖRE) 25.000 20.000 20.752 15.000 10.000 5.000 5.922 5.409 6.844 0 Başkanlık Ankara Grup İstanbul Grup İzmir Grup Grafik 2: HUK Kütüphanelerine Göre Eser Sayıları c) Evrak Kayıt Sistemi: Hesap Uzmanları Kurulu evrak kayıt sistemi, hazırlanmış olan evrak programı aracılığı ile yapılmaktadır. Evrakların takip ve kontrolü elektronik ortamda sürdürülebilmektedir. Evrak kayıt sistemi: Gelen Evrak ve Giden Evrak formatı ile çalışmaktadır. 2010 yılında Hesap Uzmanları Kurulu Başkanlık Evrak kayıt programına kaydı yapılan evrakların ayrıntıları aşağıda yer almaktadır. Hesap Uzmanları Kurulu Başkanlığına gelen evraklar 4 ana başlık altında tasnif edilmiş olarak gösterilmektedir. HESAP UZMANLARI KURULU 2010 YILI FAALİYET RAPORU Sayfa - 9 -
HUK BAŞKANLIK GELEN EVRAK SAYILARI HUK BAŞKANLIK GELEN EVRAK SAYILARI (2010) 1600 1400 1.420 1.352 1.416 1200 1000 800 600 532 400 200 0 Gruplar Hesap Uzmanları Bakanlık İçi Bakanlık Dışı Grafik 3 : HUK Başkanlığına gelen evrak sayıları Hesap Uzmanları Kurulu Başkanlığından gönderilen evraklar 4 ana başlık altında tasnif edilmiş olarak gösterilmektedir. HUK BAŞKANLIK GİDEN EVRAK SAYILARI 3000 HUK BAŞKANLIK GİDEN EVRAK SAYILARI (2010) 2.813 2500 2000 1500 1.426 1000 810 702 500 0 Gruplar Hesap Uzmanları Bakanlık İçi Bakanlık Dışı Grafik 4: HUK Başkanlığından giden evrak sayıları Ayrıca Kurulumuzun devamlı ve geçici inceleme yerlerine ait yazışmaları da kendi kayıt sistemleri içerisinde sürekli olarak tutulmaktadır. d) Bilgi Edinme Sistemi: 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu ile bu Kanunun uygulanmasına ilişkin yönetmelik hükümleri kapsamında gerçek ve tüzel kişilerden gelen bilgi edinme başvuruları, Bakanlık Makamının 25 HESAP UZMANLARI KURULU 2010 YILI FAALİYET RAPORU Sayfa - 10 -
Ekim 2004 tarih ve 2004/1 sayılı Genelgesindeki usul ve esaslar da dikkate alınarak ilgili şahıslara bilgi ve belge verilmektedir. Söz konusu mevzuat kapsamında Kurulumuzda bir bilgi edinme birimi görev yapmaktadır. Elektronik posta yoluyla yapılan başvurular; Maliye Bakanlığı Bilgi Edinme Biriminin http://www.maliye.gov.tr/basinhlk/bes/ elektronik posta adresine yapılmakta olup, Bakanlık Bilgi Edinme Birimi de Kurulumuzu ilgilendiren başvuruları, cevap verme sürelerini de belirterek elektronik posta yoluyla Kurulumuza intikal ettirmektedir. Bu Kanun kapsamında doğrudan Kurulumuza yapılan bilgi edinme başvuruları ise süre ve diğer yönlerden tasnife tabi tutulup değerlendirilmek üzere bir yazı ekinde en geç ertesi işgünü mesai bitimine kadar Bakanlık Bilgi Edinme Birimi görevini yürüten Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliğine intikal ettirilmektedir. Bu amaçla, 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu kapsamında bilgi ve belge edinmek amacıyla Hesap Uzmanları Kurulu Başkanlığına 2010 yılında gerçek ve tüzel kişilerden yapılan 85 adet başvuruya gerekli cevap verilmiştir. Ayrıca Kurulumuzun idare@huk.gov.tr elektronik posta adresine 2010 yılında gerçek ve tüzel kişilerden 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu kapsamı dışında yapılan 6 adet başvuruya da cevap verilmiştir. İhbar ve şikayetler konusunda yapılan başvurular ise bu sayılara dahil edilmemiştir. 4-İnsan Kaynakları 2010 yılı sonu itibariyle Kurul Başkanlığımızda 1 Başkan, 134 Baş Hesap Uzmanı, 113 Hesap Uzmanı, 77 Hesap Uzman Yardımcısı olmak üzere toplam 325 Hesap Uzmanı ( 17 si bayan, 308 i erkek) ile kadrolu ve geçici görevli 196 büro personeli (84 ü bayan 112 si erkek) görev yapmaktadır. Bu itibarla Kurul Başkanlığımız bünyesinde çalışan sayısının toplam 521 olduğu görülmektedir. 2010 yılında yapılan Hesap Uzman Yardımcılığı giriş sınavlarında başarılı olan 33 aday, Hesap Uzman Yardımcılığına atanmış olup, aynı yıl 17 Hesap Uzmanı çeşitli nedenlerle (İstifa-Nakil-Emekli-Vefat) Kurulumuzdaki görevinden ayrılmıştır. HESAP UZMANLARI KURULU 2010 YILI FAALİYET RAPORU Sayfa - 11 -
Grafik 5: 2006-2010 Yıllarına ait Hesap Uzmanlarının sayısal bilgileri Grafik 6 : 2006-2010 Yıllarına ait Büro Personelinin sayısal bilgileri HESAP UZMANLARI KURULU 2010 YILI FAALİYET RAPORU Sayfa - 12 -
Grafik 7 : Hesap Uzmanlarının Unvan bazında dağılımı Grafik 8 : Hesap Uzmanlarının Cinsiyet Durumlarına göre dağılımı HESAP UZMANLARI KURULU 2010 YILI FAALİYET RAPORU Sayfa - 13 -
Grafik 9 : Büro Personelinin Cinsiyet Durumlarına göre dağılımı Kurul Başkanlığımızda görev yapan personelin eğitim durumuna bakıldığında; Hesap Uzmanı olarak çalışan 33 u yurtdışı, 6 sı ise yurtiçi olmak üzere 39 kişi yüksek lisans, 286 kişi lisans mezunudur. Büro personelinden ise 2 kişi yüksek lisans, 81 kişi lisans, 28 kişi ön lisans, 57 kişi lise, 15 kişi ortaokul ve 13 kişi de ilkokul mezunudur. Grafik 10 : Hesap Uzmanlarının Eğitim Durumlarına göre dağılımı HESAP UZMANLARI KURULU 2010 YILI FAALİYET RAPORU Sayfa - 14 -
Grafik 11 : Büro Personelinin Eğitim Durumlarına göre dağılımı Başkanlığımızda çalışan mevcut personelin yaş dağılımına ilişkin grafik aşağıda yer almaktadır. Grafik 12 : Hesap Uzmanlarının Yaş Durumlarına göre dağılımı HESAP UZMANLARI KURULU 2010 YILI FAALİYET RAPORU Sayfa - 15 -
Grafik 13: Büro Personelinin Yaş Durumlarına göre dağılımı Hesap Uzmanları Kurulunda istihdam edilen denetim elemanı dışındaki memurların istihdam şekli ve hizmet sınıfına göre dağılımı aşağıdaki gibidir. Grafik 14 : Büro Personelinin İstihdam Durumlarına göre dağılımı HESAP UZMANLARI KURULU 2010 YILI FAALİYET RAPORU Sayfa - 16 -
Grafik 15 : Büro Personelinin Hizmet Sınıflarına göre dağılımı a) İnsan Kaynakları Yönetimi Hesap Uzmanları Kurulu nun geliştirdiği bilişim teknolojilerine dayalı yeni denetim stratejileri projesi, gelenekselleşmiş personel idaresi anlayışından uzak, çağdaş anlamda bir insan kaynakları yönetiminin temel ilke ve kavramlarıyla da ilgilenmekte ve bürokratik bir organ olmanın verdiği her türlü zorluğa rağmen yeni yönetim hedefleri önermektedir. Bu hedefler Kurul un sahip olduğu insan kaynaklarının yönetiminde zaten öteden beri etkin olarak kullandığı ve titizlikle izlediği şu dört unsur üzerinde somutlaşmıştır : Personel alma yöntemleri Yetişme ve sürekli eğitim yöntemlerinin planlanıp uygulanması Yapılan çalışmaların değerlendirilmesi Motivasyon unsurlarının analizi ve kariyer yönetimi Yukarıda belirtilen unsurların bir kısmı, içerdiği açılımlarla beraber, zaten var olan yapının korunması ve pekiştirilmesine yönelirken, bir kısmı da yeni açılımlar getirmeyi amaçlamaktadır. Burada dikkat çekilmesi gereken husus, akılcı bir insan kaynakları yönetiminin kullanması gereken en önemli araç olan ücretlendirme politikaları ndan söz edilmemesidir. Kurul un bir kamu kurumu olması sebebiyle, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu çerçevesinde belirlenen ücret politikaları Kurul yönetimi için dışsal bir değişken olarak kalmakta ve etkin bir yönetim aracı olarak kullanılamamaktadır. Son yıllarda Hesap Uzmanları özlük haklarının emsal HESAP UZMANLARI KURULU 2010 YILI FAALİYET RAPORU Sayfa - 17 -
kurumlara nazaran düşük düzeyde kalması, denetim elemanı alma aşamasından kariyer yönetimi, içsel ve dışsal eleman hareketliliği ve motivasyon aşamasına kadar tüm yönetsel planlamaları olumsuz yönde etkilemektedir. Gelişen ekonomiyle birlikte Türk mali ve finans sistemi farklı yapılanma modelleri içeren yeni kurumlar kazanmıştır. Diğer unsurları bir tarafa bıraksak dahi, aynı eleman kaynağından beslenen bu kurumlar geleneksel kurumlara olan talebi etkilemektedir. Bunun yanında Dünya ya açılmaya başlayan özel sektörün sağladığı cazip koşullar yeni mezunların doğrudan bu kuruluşlarda çalışma yaşamına başlamalarına sebep olmaktadır. Özellikle anılan yeni kurumlar sağladıkları ekonomik olanaklarla, Hesap Uzmanları Kurulu gibi Devlet Memurları Kanunu ve Genel Bütçenin ilke ve esasları doğrultusunda belirlenen ücret rejimlerine tabi kurumlar karşısında göreceli olarak daha çekici hale gelmişlerdir. Hemen işe başlama aşamasında sağlanan olanaklar, Hesap Uzmanlığı gibi kariyer mesleğinin orta ve uzun vadede sağladığı olanakları gölgelemekte ve daha az tercih edilir hale getirmektedir. İşe alımlarda yaşanan bu sıkıntının bir benzeri de mevcut Hesap Uzmanlarının istihdamında da yaşanmaktadır. Aynı gerekçelerle, Kurulda yetişmiş olan Hesap Uzmanları, devletin sağladığı maddi olanakların 4 ila 6 katı arasında değişen koşullarda özel sektör kuruluşlarına geçmektedirler. Bu şekilde Kurul, mensuplarını en verimli çağlarında kaybederek önemli bir kan kaybı yaşamaktadır. Bu nedenle, anılan sorunların en aza indirilmesi, nitelikli kişilerin Kurul a kazandırılması, Kurul da yetiştirilmiş olanların da kamu hizmetinde tutulması ve bunlardan verimli hizmet alınabilmesi için, özlük haklarının, en azından kamusal denetim hizmeti veren benzer denetim birimleriyle eşitlenmesi ve mevcut durumdan kaynaklanan haksız rekabetin giderilmesi Kurulun insan kaynakları yönetim stratejisinin öncelikli hedefleri arasındadır. HESAP UZMANLARI KURULU 2010 YILI FAALİYET RAPORU Sayfa - 18 -
b) Hesap Uzman Yardımcısı Alımı (Hesap Uzmanlığına Giriş) Başarılı bir personel alma politikası şu aşamaları içermelidir : Görevin Tanımlanması Uygun Eleman Profilinin Tanımlanması Yeni Eleman Kaynaklarının Belirlenmesi Eleman Alma Yönteminin Seçilmesi Kararlaştırılan Yöntemin Uygulanması Adayların Başarısızlık Analizi (sınavı kazanamayan adaylar için) Sınavları Kazanan Adayların Atanması Kuruma Uyumun Sağlanması ( İntibak ) Yukarıda belirtilen aşamaların içerikleri ve işleyiş süreçleri Hesap Uzmanları Kurulu nun Kuruluş Kanunu ve Yönetmeliği ile baştan belirlenmiş bulunmaktadır. İzleyen bölümde bu politikalara ilişkin ayrıntılı açıklamalara yer verilecek, son aşama olarak kabul edilen intibak konusu ise temel eğitim sürecini konu alan bölümde irdelenecektir. HESAP UZMANLARI KURULU 2010 YILI FAALİYET RAPORU Sayfa - 19 -
5-Kurul İçi Eğitim Faaliyetleri a) Temel Eğitim Temel eğitim, Hesap Uzman Yardımcılığına atananların mesleğin gerektirdiği niteliklere ve üstün moral değerlere göre yetiştirilmesi amacıyla yeterlik sınavı öncesinde verilen ve üç yıllık staj dönemini kapsayan eğitim sürecidir. Teorik Bazlı Temel Eğitim (Kurs) ve Seminerler Hesap Uzman Yardımcılarına yönelik yapılan teorik bazlı eğitim çalışmalarına 2010 yılı içerisinde 52 Hesap Uzman Yardımcısı katılmış olup, bu çalışmaların 2011 yılı içerisinde 51 Hesap Uzman Yardımcısının katılımı ile devam etmesi planlanmıştır. Hesap Uzmanları Refakatinde Yapılacak Çalışmalar Yetkisiz Hesap Uzman Yardımcıları kurs ve seminerlerin yanı sıra, Hesap Uzmanları yanında refakat çalışmalarına tabi tutulmaktadırlar. 2010 yılı içerisinde 33 Hesap Uzman Yardımcısı refakat çalışmasına tabi tutulmuş olup, bu çalışmaların 2011 yılı içerisinde 51 Hesap Uzman Yardımcısının katılımı ile devam etmesi planlanmıştır. Yetki Sınavı Hesap Uzman Yardımcılarının başlı başına inceleme yapabilme yeterlilikleri saptanmak üzere yapılan yetki sınavları sonucunda 2010 yılında 14 Hesap Uzman Yardımcısına başlı başına inceleme yetkisi verilmiş olup, 2011 yılında yapılması planlanan Yetki Sınavlarına 19 Hesap Uzman Yardımcısı katılacaktır. Yeterlik Sınavı Hesap Uzman Yardımcıları, üç yıllık staj döneminin sonunda, yazılı ve sözlü aşamalardan oluşan ve HUK Yönetmeliği nin 34. maddesinde belirtilen konuları içeren Yeterlik Sınavına tabi tutulurlar. 2010 yılında yapılan Yeterlik Sınavı sonucu 36 Hesap Uzman Yardımcısı Hesap Uzmanı olmaya hak kazanmış olup, 2011 yılında yapılması planlanan Yeterlik Sınavına 19 Hesap Uzman Yardımcısının katılımı planlanmıştır. Yeterlik Etütleri Hesap Uzman Yardımcıları, bilimsel çalışmalar ve araştırmalar yapabilme alışkanlığını kazanmak ve mesleki konularda derinliğine bilgi sahibi olmak için yeterlik etüdü hazırlamaktadırlar. Bu etütlerin kamunun faydalanmasına sunulabilecek ve yayımlanabilecek nitelikte olmasına özen gösterilmektedir. 2010 yılında inceleme yetkisi alan 14 Hesap Uzman Yardımcısına yeterlik etüt konuları verilmiş olup, 2011 yılında inceleme yetkisi alacak 19 HESAP UZMANLARI KURULU 2010 YILI FAALİYET RAPORU Sayfa - 20 -
Hesap Uzman Yardımcısına verilecek etüt konuları, Kurul Başkanlığı tarafından belli edilerek kendilerine bildirilecektir. b) Sürekli Mesleki Eğitim Hesap Uzmanlarına verilen yoğun mesleki eğitim, Kurulun iddialı olduğu alanlardan birisini oluşturmakta ve Kurul a giriş ile başlayan bu süreç, Kurul dan ayrılıncaya kadar değişik düzeylerde daha da zengin ve uzmanlaşmış bir içerik kazanarak bütün meslek yaşamı boyunca sürmektedir. Hesap Uzmanlarına verilen temel eğitimi müteakip yeterlik sınavı sonrasında devam eden ve sürekli mesleki eğitim olarak nitelenen eğitim süreci; seminerler, konferanslar, yurt dışında yapılan araştırma ve incelemeler, yüksek lisans eğitimi ve Hesap Uzmanlarınca gerçekleştirilen bilimsel yayınlardan oluşur. Bu eğitim çalışmaları ile yeterlik sonrası aşamada da mali hukuk, karşılaştırmalı vergi hukuku, kamu finansmanı, işletme finansmanı ve işletme yönetimi gibi alanlara ilişkin mevcut bilgilerinin geliştirilmesi, eğitim ve öğretim yönetimi, yönetim organizasyonu ve bilgi teknolojileri gibi alanlarda, konusunda yetkin kişilerden yararlanılması düşünülmektedir. Bu doğrultuda 2011 yılında, hizmet içi eğitim amacıyla Kurul Başkanlığınca oluşturulacak plan ve programlar ile eğitim çalışmalarına devam edilecektir. Seminerler 2011 yılında da Hesap Uzmanları için üniversiteler, ekonomi ile ilgili kamu kuruluşları ve çeşitli özel kuruluşların desteğinde özel eğitim programları düzenlenmesi ve seminerler verilmesine devam edilecektir. Bakanlık Makamının 15/01/2010 tarih ve 2010/1 sayılı onaylarıyla uygun görülen Bakanlığımız 2010 yılı Hizmet İçi Eğitim Planı çerçevesinde, Kurul Başkanlığımız personelinin mesleki bilgi, beceri ve verimliliğinin arttırılması amacıyla Maliye Bakanlığı Manavgat Eğitim ve Dinlenme Tesislerinde 45 er kişilik iki dönem halinde mesleki geliştirme semineri yapılmış olup, söz konusu seminerlere 2011 yılında da devam edilecektir. Konferanslar Hesap Uzmanları Kurulu nun eğitim politikasının temelini oluşturan eğitimde süreklilik ilkesinin önemli bir uygulaması olan konferans çalışmaları yapılmaktadır. Bu çalışmalar Kurul Başkanlığı tarafından planlanarak Ankara, İstanbul ve İzmir Gruplarında gerçekleştirilmekte olup, konferanslarda ağırlıklı olarak mevzuatta gerçekleşen değişikliklerle birlikte; vergi hukuku, muhasebe ve mali tablolar, işletme denetimi, finans, güncel ekonomik ve mali politikalar gibi konular üzerinde Hesap Uzmanlarının bilgilendirilmesi amaçlanmaktadır. Bu doğrultuda 2010 yılında gerçekleştirilen konferanslar aşağıda gösterilmiştir. HESAP UZMANLARI KURULU 2010 YILI FAALİYET RAPORU Sayfa - 21 -