DRIED APRICOTS STANDARD TS - 485 0 Konu, tarif, kapsam 0.1 Konu Bu standard, kuru kayısıların tarifine, sınıflandırma ve özelliklerine, numune alma, muayene ve deneyleri ile piyasaya arz şekline dairdir. 0.2 Tarifler 0.2.1 Kuru kayısı Armeniaca vurgaris Lam (Prunus armeniaca L.) türüne giren ağacın sağlam, olgun meyvelerinin güneşte veya bilinen diğer metotlardan biri ile kurutulmuş, kükürtlenmiş veya kükürtlenmemiş olan ürünler. Kuru kayısılar piyasada: Bütün, çekirdekli, Bütün, çekirdeksiz, Yarım, kurutulmadan önce uzunlamasına iki parçaya bölünmüş, Parça, çeşidine uygun renkte olan ancak şekli, boyu, kalınlığı muntazam olmayan sağlam kayısıların parçaları şeklinde bulunur. 0.2.1.1 Bozuk kuru kayısı Çeşidine özgü rengi, tadı ve kokusu kaybolmuş olan kuru kayısı. 0.2.1.2 Hasarlı kuru kayısı Böcekler, kemiriciler ve diğer haşereler tarafından yenmiş, mekanik işlemler sonunda yırtılmış veya parçalara ayrılmış olan kuru kayısı. Bu tür zararlar çıplak gözle kolaylıkla farkedilmelidir. 0.2.1.3 Fermente olmuş kuru kayısı Fermentasyonun etkisi ile çeşidine özgü tadı, karakteristik görünümü aşikâr bir şekilde değişikliğe uğramış kuru kayısı. 0.2.1.4 Küflü kuru kayısı Görülebilir derecede küf lifleri ihtiva eden kuru kayısı. 0.2.1.5 Vuruk kuru kayısı Herhangi bir sebeple bir veya birkaç yerinde belirli sertlik veya çil den başka leke bulunan kuru kayısı. 0.2.1.6 Çilli kuru kayısı Clasterosporium carpophyllum mantarından meydana gelen ve bir yüzünde 15 den fazla kendi renginden daha koyu renkte ve çapları 1 mm den büyük olan çilleri taşıyan kuru kayısı. 0.2.1.7 Kesik kuru kayısı Kesilme nedeniyle bütünlüğünün 1/10 inden fazlası bozulmuş olan kuru kayısı. 0.2.1.8 Yabancı madde Ürünle ilgili olmayan her türlü madde. 0.2.1.9 Kirli kuru kayısı Üzerinde çıplak gözle görülebilir kum, kil, toprak çamur gibi kirletici madde bulunan kuru kayısı.
0.2.1.10 Naturel kuru kayısı Kükürt dioksit ile muamele edilmeden kurutulmuş olan kuru kayısı. 0.2.1.11 Kükürtlenmiş kuru kayısı Kükürt dioksit ile muamele edildikten sonra kurutulmuş olan kuru kayısı. 0.2.1.12 Ürün yılı Kuru kayısıların hasat edildiği yıl. 0.2.1.13 Başlıca renk kusurları Meyve yüzeyinin üçte birinden fazlasının siyahlaşması ve yüzeyin yarısından fazlasının anormal renkli veya önemli derecede renksizleşmesi; kurutulmuş kaysının aşırı derecede kahverengimsi rengi, meyve kükürt dioksit ile muamele edilmemiş ise kusur sayılmaz. Gri renkler; sarımtırak gri renk; pas rengi veya kahverengi kırmızı renkler anormal sayılmaz. Anormal renk veya renksizlik, aşırı derecede olgunlaşma, fermantasyon, kükürt dioksit düzeyinin düşük olması, çürüme, düşük rutubet, yıllanma (yaş) ve böcek istilası gibi çeşitli faktörlere bağlıdır. 0.2.1.14 Başlıca yapı kusurları Meyvenin bir kısmında etli kısmın yokluğu (tüm meyvenin dörtte birine ulaşan miktarda) (sertleşme, aşırı kuruma veya çukurluk). 0.2.1.15 Sıcak zararı Meyvenin görünüşüne, lezzet ve kokusuna, tüketimine etki yapan ve kurutma esnasında husule gelen aşırı derecede sıcağa mâruz kalma veya güneş yanığının sebep olduğu zarar. 0.2.1.16 Kalluslar (Nasırlaşmış doku) Yara izleri (dolu vuruntusu, bereler vb.), viral hastalıkların sebep olduğu bozuk şekillenme. 0.2.1.17 Yaralar Çatlaklar, yırtıklar veya kırıklar (meyvenin değerli kısmına etki yapan). 0.2.1.18 Bozulma Meyvenin mikroorganizmalar etkisiyle yapısının bozulması. 0.2.1.19 Böcek zararı Böceklerin veya hayvansal parazitlerin sebep olduğu görülebilir zararlar, ölü böceklerin veya böcek kırıntılarının bulunması. 0.2.1.20 Yabancı bitkisel maddeler Ürüne bağlı, zararsız bitkisel maddeler. 0.2.1.21 Olgunlaşmamış (Ham) meyve Yüzeyinin bir kısmî yeşilimsi veya hafif gri renkte, yapısı sertleşmiş, muhtemelen daha az tatlı veya mayhoş tatda meyve. 0.3 Kapsam Bu standard, kükürtlenerek veya kükürtlenmeden kurutulmuş kuru kayısıları kapsar. İkiden fazla parçaya ayrılmış, kesilmiş, kıyılmış, una bala vb. maddelere batırılmış, içlerine veya dışlarına susam, badem vb. maddeler konmuş olan kuru kayısılar ile yaprak kuru kayısıları ve zerdalileri kapsamaz. 1 Sınıflandırma ve özellikler 1.1 Sınıflandırma Kuru kayısılar, piyasaya arz ediliş durumlarına göre gruplara, hazırlama şekillerine göre tiplere, kalite özelliklerine göre sınıflara, 1 kg daki dane sayısına göre de boylara ayrılır.
1.1.1 Gruplar Kuru kayısılar; Naturel, Kükürtlenmiş, olmak üzere iki gruba ayrılır. 1.1.2 Tipler Kuru kayısılar ; Çekirdekleri çıkartılmış (Bütün), (Şekerpare) Çekirdekleri çıkartılmamış (Bütün), Uzunlamasına iki parçaya ayrılmış (Yarım), olmak üzere üç tipe ayrılır. 1.1.3 Sınıflar Kuru kayısılar ; Ekstra, I. Sınıf, II. Sınıf, Endüstriyel olmak üzere dört sınıfa ayrılır. 1.1.4 Boylar Ekstra ve I. sınıf kuru kayısılar : 1 kg daki dane sayısına göre 1 den 8 e kadar (8 dahil) numaralanarak 8 boya ayrılır. 1.2 Özellikler 1.2.1 Genel özellikler Kuru kayısıların her sınıfında bulunması gereken özellikler aşağıda verilmiştir : Gelişmenin hangi safhasında olursa olsun canlı böcek, ölü böcek, ölü böcek kalıntısı ve kemiricilerden ari, Aşırı ıslaklıktan ari, Yabancı koku 1) ve/veya tatdan ari olmalıdır. Toleranslarla ilgili özellikler aşağıdaki gibi olmalıdır : Meyve bütün olmalıdır. Ayrıca çekirdeği çıkarılmış veya kesilmiş (yarım ya da parça) olabilir. Sağlam olmalı, tüketime uygun olmayacak derecede çürümüş veya bozulmuş ürün için tolerans tanınmaz. Ürün yeteri kadar olgunlaşmış meyveden hazırlanmalıdır. Temiz olmalı, çıplak gözle görülebilir her türlü yabancı maddeden tamamıyla ari olmalıdır. Etli olmalı, ürün elastiki veya yumuşak etli ve çekirdek yatağı çok az rutubetli olmalıdır. Üründe böceklerin, kemiricilerin ve diğer parazitlerin gözle görülebilir zararları olmamalıdır. Ürün fermentasyona uğramamış olmalıdır Üründe gözle görülebilir küf olmamalıdır. Kuru kayısılar aşağıdaki şartlara uygun yapıda olmalıdır: Ürün taşımaya ve teknolojik işlemeye dayanıklı olmalıdır. Ürün teslim mahalline uygun durumda ulaştırılabilmelidir. 1) Hafif kükürt dioksit kokusu (milyon kısmında 500 kısımdan az) yabancı koku sayılmaz.
1.2.2 Rutubet muhtevası Rutubet muhtevası yeniden yumuşatılmış (rehidratasyon) kuru kayısılar hariç % 22 den fazla olmamalıdır. Ancak, koruyucu maddeler kullanılmışsa bu oran en çok (kükürtlüler için) % 25 olabilir. Su vermek suretiyle yeniden yumuşatılmış kuru kayısılarda % 37 den fazla rutubet olmamalıdır. Ancak ürünün yeniden yumuşatıldığına işaretleme maddesinde temas edilmelidir. 1.2.3 Koruyucu maddeler Koruyucu maddeler ithalâtçı ülkenin yönetmeliklerine göre kullanılabilir. Yeniden yumuşatılmış olan kuru kayısılar, normal olarak koruyucu madde ihtiva edebilirler. 1.2.4 Grup özellikleri 1.2.4.1 Naturel kuru kayısıların grup özellikleri Naturel kuru kayısılar, kükürt dioksit ile muamele edilmemiş olmalıdır. 1.2.4.2 Kükürtlenmiş kuru kayısıların grup özellikleri Kükürtlenmiş kuru kayısılar, kurutmadan önce veya kurutmadan sonra kükürtlenmiş olmalı, bunlarda kükürt dioksit (SO 2 ) oranı 2000 mg/kg ı geçmemelidir. 1.2.5 Tip özellikleri 1.2.5.1 Çekirdekleri çıkarılmamış bütün kuru kayısıların tip özelliği Çekirdeği çıkarılmamış olan kayısıların bütünlüğü bozulmamış olmalı bunlarda yırtık, ezik, yarık vb. kusurlar bulunmamalıdır. 1.2.5.2 Çekirdekleri çıkarılmış bütün kuru kayısıların tip özellikleri Çekirdekleri çıkarılmış kuru kayısılar bütünlüğünü kaybetmemiş olmalı bunlarda kesim yerinden başka bıçak yaraları, yırtıklar, parçalanmalar olmamalıdır. 1.2.5.3 Uzunlamasına iki parçaya ayrılmış (Yarım) kuru kayısıların tip özellikleri Uzunlamasına iki parçaya ayrılmış (yarım) kuru kayısılarda yarımların büyüklüğü birbirine yakın olmalı, bunlara yapışık çekirdek veya çekirdek kırıkları bulunmamalıdır. 1.2.6 Sınıf özellikleri 1.2.6.1 Ekstra sınıf kuru kayısıların sınıf özellikleri Bu sınıfa giren kuru kayısılar en iyi kalitede olmalı, bunlar çeşidinin ve/veya ticarî tipinin 1) bütün özelliklerini taşımalıdır. Ekstra sınıf kuru kayısılar renk bakımından yeterince birörnek olmalıdır 2),3). Bu sınıfa giren kuru kayısılar, ürünün genel görünümünü, kalitesini, muhafaza kalitesini, ambalâjlı olarak piyasaya arzını etkilemeyen çok hafif yüzeysel kusurlar hariç, her türlü kusurdan ari olmalıdır. 1.2.6.2 I. sınıf kuru kayısıların sınıf özellikleri Bu sınıfa giren kuru kayısılar iyi kalitede olmalı, hiç bir kusur taşımamalı, bunlar çeşidinin ve ticarî tipinin özelliklerini taşımalıdır. Bu sınıf kuru kayısılarda aşağıda gösterilen ve ürünün genel görünümünü, kalitesini, muhafaza kalitesini ve ambalâjlı olarak piyasaya arzını etkilemeyen kusurlara müsaade edilir. 1 ) Ticarî tipin ifade ettiği anlam her parti kuru kayısının genel tipinin ve görünüşünün üretici ülke tarafından resmî olarak kabul edilmiş olan çeşitlerin karışımlarına uygun olmasıdır. 2 ) Açık sarı, sarı, sarı portakal, portakal ve koyu portakal şeklinde renk sıralaması normal kabul edilir. 3 ) SO 2 ile muamele edilmiş veya milyon kısımında 500 kısımdan az altında kalıntı olmamalıdır. Koyu kahverengine dönüşen siyahımsı lekeler kusur olarak kabul edilmez.
Bu kusurlar ; Hafif renk kusurları, Hafif kabuk kusurları dır. 1.2.6.3 II. sınıf kuru kayısıların sınıf özellikleri Bu sınıfa, daha üst sınıflara girmek için gerekli özellikleri taşımayan buna karşılık daha önce bildirilen asgarî özellikleri (Madde 1.2.1) taşıyan kuru kayısılar girer. Bu sınıf kuru kayısılarda genel görünüşü, kalite ve muhafaza kalitesi ile piyasaya arz gibi temel özellikleri etkilemeyen ve aşağıda gösterilen kusurlara müsaade edilir. Renk kusurları, Hafif kabuk kusurları (çatlaklar, ezikler). Parça kayısılar sadece II. Sınıfa girer. 1.2.6.4 Endüstriyel kuru kayısıların sınıf özellikleri Bu sınıfa, diğer sınıflara giremeyecek kadar özürlü özellikte olan kuru kayısılar girer. 1.2.7 Boy özellikleri Kuru kayısıların, 1 kg daki meyve sayısına göre belirlenmiş olan boy özellikleri Çizelge 1 de verilmiştir. Çizelge 1 - Kuru kayısıların boy özellikleri Boy numarası Çekirdekli (bütün) Çekirdeksiz (bütün) Parça (ortadan ikiye ayrılmış) 1 80 e kadar 100 e kadar 200 e kadar 2 81-100 101-120 201-240 3 101-120 121-140 241-280 4 121-140 141-160 281-320 5 141-160 161-180 321-360 6 161-180 181-200 361-400 7 181-200 201-220 401-440 8 201 ve daha çok 221 ve daha çok 441 ve daha çok Boylama sadece Ekstra, I. Sınıf ve II. sınıf kuru kayısılar için zorunludur. 6,7,8 numaralı boydaki kuru kayısılar ekstra sınıf olarak hazırlanamaz. 1.3 Toleranslar 1.3.1 Tip toleransları Tiplerin herbirinde bulunabilecek başka tiplerden kuru kayısı oranı kütlece % 1 i geçmemelidir. 1.3.2 Sınıf toleransları Belirli sınıfın ihtiyaçlarını karşılamayan ürünün her ambalâjı için kalite ve boy toleranslarına müsaade edilir. 1000 g lık asgarî bir numune biriminde kütlece kabul edilebilir. Kalite toleransları % olarak Çizelge 2 de verilmiştir.
Çizelge 2 - Kuru kayısıların sınıflara göre kalite toleransları Kabul edilebilir kusurlar Kabul edilen toleranslar (kusurlu numunenin kütlece % si olarak, en çok) Ekstra I. Sınıf II. Sınıf Endüstriyel Toplam tolerans 9 15 20 Serbest a) Bireysel kusurlar toplam tolerans sınırı içinde Renkte ve yapıda önemli kusurlar, (güneş yanığı, vuruk) 5 8 10 Serbest Çilli meyve 3 5 10 Serbest Lezyonlar ve kalluslar (yara, bere) 3 6 8 Serbest Çürük, bozuk 1 1 2 Serbest Böceklerin ve ölü parazitlerin sebep olduğu 1 2 4 Serbest kusurlar Küflü meyve 1 1 1 Serbest Kirli meyve 2 5 8 Serbest Fermantasyon 2 4 5 Serbest Yabancı madde (çekirdekleri çıkarılmış meyvelerde çekirdek bulunması hariç)* 0,5 0,5 0,5 0,5 b) Toplam toleransa dahil olmayan azamî kusurlar Çekirdekleri çıkarılmış meyvelerde bulunan çekirdek 1 1 2 3 Bütünde ve yarımda parça meyve bulunuşu 1 2 5 Serbest Ham meyve bulunuşu 2 4 6 Serbest * Yabancı madde toleransı içinde metal, cam ve benzeri sert madde parçalarına müsaade edilmez. 1.3.3 Boy toleransı Bütün sınıflarda, % 25 e kadar bir üst veya bir alt boya giren veyahut da % 10 a kadar daha farklı boyda kuru kayısılar bulunabilir. 1.3.4 Kütle toleransı Küçük tüketici ambalâjlarında 500 g a kadar olanlarda % 4 ve 500 g ile 1 kg arasında (1 kg dahil) % 2, 1 kg dan büyüklerde % 1 oranında kütle toleransı tanınır. 1000 g lık ve daha küçük ambalâjlarda noksan kütle toleransı büyük ambalâjların içindeki adedin en çok % 10 u kadar olabilir. Bunlarda noksan kütle % 5 ten fazla olmamalıdır. 1.4 Hidroklorik asitte çözünmeyen kül Hidroklorik asitte çözünmeyen kül muhtevası, 1 g/kg dan fazla olmamalıdır. Mineral saflık tayini TS 921 e göre yapılır. 1.5 Özellik, muayene ve deney madde numaraları Özelliklerle bunların muayene ve deneylerine ait madde numaraları Çizelge 3 te verilmiştir. *) Yılın özelliklerine göre çilli meyve oranı iki (2) katına kadar artırılabilir.
Çizelge 3 - Özellik, muayene ve deney madde numaraları Özellikler Özellik madde no. Muayene ve deney madde no. Genel özellikler 1.2.1 2.2.2 Rutubet muhtevası 1.2.2 2.3.2 Kükürtdioksit tayini 1.2.4.2 2.3.3 Grup özellikleri 1.2.4 2.2.2, 2.3.3 Tip özellikleri 1.2.5 2.2.2 Sınıf özellikleri 1.2.6 2.2.2 Boy özellikleri 1.2.7 2.2.2 Hidroklorik asitte çözünmeyen kül 1.4 2.3.4 Toleranslar 1.3 2.3.5 Ambalâjlama 3.1 2.2.1 İşaretleme 3.2 2.2.1 2 Numune alma, muayene ve deneyler 2.1 Numune alma Grubu, sınıfı, boyu, tipi, ürün yılı, menşei ve ambalâjları aynı olan ve bir defada muayeneye sunulan kuru kayısılar bir parti sayılır. 2.1.1 Büyük ambalâjlardan numune alma Kuru kayısı numunesi almak için Çizelge 4 te belirtilen, partiyi oluşturan ambalâj birimlerinin sayılarına göre karşılarında gösterilen (n) sayıda ambalâj ayrılır. Muayeneye ve deney için gereken numuneler bu ambalâjlardan alınır. Numune alınmak üzere ayrılan ambalâjlar parti içerisinden rastgele seçilmeli ve bunun için TS 2756-4 1) ya göre aşağıdaki sistematik metot uygulanmalıdır. Partiyi oluşturan birim ambalâjlar birden başlayarak 1,2,3.. şeklinde (N/n = r) kadar sayılır. (N/n) bir tam sayı değilse (r) tam sayıya tamamlanır ve ( r) inci ambalâj numune alınmak üzere ayrılır. Sayma ve ayırma işlemi Çizelge 4 e göre ayrılması gereken ambalâj sayısına erişilinceye kadar sürdürülür. Burada; N : Parti içindeki ambalâj sayısı, n : Numune alınmak üzere ayrılacak ambalâj sayısı, dır. Çizelge 4 - Numune alınmak üzere ayrılacak ambalâj sayısı Partideki ambalâj sayısı (N) Numune alınmak üzere ayrılacak ambalâj sayısı (n) 8-15 2 16-50 3 51-150 5 151-500 8 501-3200 13 3201-35000 20 35001-50000 32 Ayrılan bu ambalâjların herbirinin değişik yerlerinden (alt, orta, üst) Çizelge 5 te gösterildiği gibi alınacak kuru kayısı ilk numuneleri bir araya getirilip iyice karıştırılarak bir paçal numune oluşturulur. Bu paçal numuneden yaklaşık 1000 er gramlık dört takım numune alınır. Muayene ve deneyler bu temsilî numune üzerinde yapılır. 1) TSE Notu: Bu standard metninde atıf yapan standardların numaraları, yayım tarihleri, Türkçe ve İngilizce isimleri metnin başında verilmiştir.
Çizelge 5 - Ayrılan ambalâjların herbirinden alınacak numune Partideki ambalâj sayısı (N) İlk numune en az, g Paçal numune en az, g Temsilî numune dört takım, g 8-15 2000 4000 4 x 1000 = 4000 16-50 2000 6000 4 x 1000 = 4000 51-150 1500 7500 4 x 1000 = 4000 151-500 1000 8000 4 x 1000 = 4000 501-3200 700 9000 4 x 1000 = 4000 3201-35000 500 10000 4 x 1000 = 4000 35001-50000 400 12800 4 x 1000 = 4000 2.1.2 Küçük ambalâjlardan numune alma Küçük ambalâjdan alınacak kuru kayısı numunesi için, bu ambalâjların içinde bulundukları büyük ambalâjlar Çizelge 5 te belirtildiği şekilde ayrılır. Ayrılan büyük ambalâjların içerisindeki küçük ambalâjların sayısı parti büyüklüğü (N) kabul edilerek yine Çizelge 4 te karşılarında gösterilen sayıda numune ayrılır. Bu küçük ambalâjların toplam miktarı 1000 er gramlık dört takım temsilî numuneyi oluşturmaya yetecek miktarda değilse, numune olarak ayrılan küçük ambalâjların adedi bu miktarı karşılayacak kadar artırılır. Ayrılan bu küçük ambalâjlar açılarak içlerindeki kuru kayısılar bir araya getirilip bir paçal numune oluşturulur. Elde edilen bu paçal numuneden dört takım halinde 1000 er gramlık temsilî numuneler ayrılır. Muayene ve deneyler bu temsilî numuneler üzerinde yapılır. 2.2 Muayeneler 2.2.1 Ambalâj ve ambalâj malzemesinin muayenesi Ambalâj ve ambalâj malzemesinin muayenesi, göz ve elle incelenerek, ölçülerek, tartılarak yapılır ve sonucun Madde 3.1 ve Madde 3.2 ye uygun olup olmadığına bakılır. 2.2.2 Kuru kayısıların muayenesi Kuru kayısıların muayenesi, bakılarak, ellenerek, koklanarak, tadılarak, sayılarak, tartılarak yapılır ve sonucun Madde 1.2 ile Madde 1.3 e uygun olup olmadığına bakılır. 2.3 Deneyler 2.3.1 Genel kurallar Deneylerde ve çözeltilerin hazırlanmasında TS EN ISO 3696 daki analitik saflıkta veya buna eşdeğer saflıkta su kullanılmalıdır. Kullanılan reaktifler analitik saflıkta olmalıdır. Tayinler en az iki numune ile paralel olarak yapılmalıdır. Deneysel hata sınırları içinde birbiriyle uyarlı değerler veren iki paralel tayinin aritmetik ortalaması sonuç olarak verilmelidir. Ayarlı çözeltiler TS 545 e, standard çözeltiler TS 546 ya göre hazırlanmalıdır. 2.3.2 Rutubet tayini 2.3.2.1 Prensip Metodun prensibi 1), bir kuru meyve numunesinin 70 C basınç altında ısıtılması ve kurutulmasıdır. 2.3.2.2 Cihaz ve malzemeler Genel lâboratuvar cihazları ve özellikle aşağıdakiler: 1 C sıcaklıkta 100 mm/hg dan daha fazla olmayan 2.3.2.2.1 Elektrikle ısıtılan ve sabit sıcaklıkta çalışan etüv. 70 C 1 C da, 100 mm/hg basınçta kontrol edilebilen fırın; 2.3.2.2.2 Bir kurutma kabı, kapağı ile birlikte, aşınmaya dayanıklı metalden yapılmış, yaklaşık 8,5 cm çapında; 2.3.2.2.3 Öğütücü cihaz, elle veya mekanik olarak çalışan; 1) Bu metot AOAC: Official Methods of Analysis XIII th edition, 1980 22.013 - Kuru meyvede rutubet. Resmî son işlemde tarif edilen metodun aynıdır.
2.3.2.2.4 Desikatör, etkili bir nem çekici ihtiva eden; 2.3.2.2.5 Hassas terazi. 2.3.2.3 İşlem 2.3.2.3.1 Numunenin hazırlanması Lâboratuvar numunesinden yaklaşık 50 g kuru meyve alınır ve öğütücü cihazdan iki defa geçirilir. 2.3.2.3.2 Deney parçası İnce parçalanmış asbestden 1) 2 g alınır ve metal kurutma kabı içine konulur. Kurutma işleminden önce, kabın kapağı ve asbest ile birlikte darası alınır (m o ). Daha sonra kap içine yaklaşık 5 g kadar hazırlanmış numune konulur ve 0,01 g yaklaşımla tartılır (m 1 ). 2.3.2.3.3 Deney İşlemi Numune ve asbest bir kaç ml sıcak su ile ıslatılır. Bir spatül ile numune ile asbest karıştırılır. Spatül üzerinde kalan numune kalıntısının temizlenmesi için, sıcak su ile yıkama uygulanır ve su ile kalıntının kaba geçmesi sağlanır. Kap, ağzı açık durumda, kaynama halinde olan bir su banyosu (Bain-marie) içine konulur ve suyu tamamiyle uçuncaya kadar kurutulur. Daha sonra kap, kapağı yanında olmak üzere, fırına yerleştirilir ve 70 C 1 C sıcaklıkta 100 mm/hg dan fazla olmayan bir basınç altında 6 saat süre ile kurutmaya devam edilir. Bu süre boyunca fırının kapağı açılmamalıdır. Kurutma esnasında fırına yavaş akımda hava sevkedilir. Fırına giren hava H 2 SO 4 den geçirilerek kurutulmuş olmalıdır. Metal kap fırının metal rafına doğrudan temas edecek şekilde yerleştirilmelidir. Kurutma işlemi tamamlanınca, kap fırından çıkarılır, beklemeden kapağı kapatılır ve desikatöre yerleştirilir. Ortam sıcaklığına erişilince kap, kapağı kapalı olarak, 0,01 g yaklaşımla tartılır (m 2 ). 2.3.2.3.4 Sonuçların gösterilmesi Numunenin rutubet muhtevası (R), kütlece yüzde olarak, aşağıdaki formülle hesaplanır: R = (M1 -M 2) (M -M ) 1 0 x 100 Burada; M0 : Boş kap, kap kapağı ve kap içindeki asbestin gram olarak kütlesi, M1 : Kabın, kap kapağının, asbestin ve deney porsiyonunun kurutmadan önceki gram olarak kütlesi, M2 : Kabın, kap kapağının, asbestin ve deney porsiyonunun kurutmadan sonraki gram olarak kütlesi, dir. Sonuçlar bir ondalıklı rakam olarak ifade edilir. İki tayin arasındaki rutubet muhtevası farkı yüzde 0,2 den fazla olmamalıdır. Sonucun Madde 1.2.2 ye uygun olup olmadığına bakılır. 2.3.3 Kükürtdioksit tayini Kükürt dioksit tayini, TS 8131 e göre yapılır. Sonucun Madde 1.2.4.2 ye uygun olup olmadığına bakılır. 2.3.4 Hidroklorik asitte çözünmeyen kül TS 921 e göre yapılır. Sonucun Madde 1.4 e uygun olup olmadığına bakılır. 1) Asbest yerine, daha önce hidroklorik asitte yıkanmış ve su ile durulanmış kuru kum kullanılabilir. Bu tekniği kullanan analizci AOAC yönteminden olan değişikliği not etmeli ve raporunda bildirmelidir.
2.3.5 Toleransların tayini Çizelge 2 deki toleransların tayini büyük ambalâjlı partilerde numune olarak ayrılan ambalâjlar üzerinde, küçük ambalâjlı partilerde ise paçal numune üzerinde yapılır. Sonucun Madde 1.3 e uygun olup olmadığına bakılır. 2.4 Değerlendirme Muayene ve deney sonuçlarının herbiri standarda uygunsa, parti standarda uygun sayılır. 2.5 Muayene ve deney raporu Muayene ve deney raporunda en az aşağıdaki bilgiler bulunmalıdır: Firmanın adı ve adresi, Muayene ve deneyin yapıldığı yerin ve lâboratuvarın adı, Muayene ve deneyi yapanın ve/veya raporu imzalayan yetkililerin adları, görev ve meslekleri, Numunenin alındığı tarih ile muayene ve deney tarihi, Numunenin tanıtılması, Muayene ve deneylerde uygulanan standardların numaraları, Sonuçların gösterilmesi, Muayene ve deney sonuçlarını değiştirebilecek faktörlerin mahzurlarını gidermek üzere alınan tedbirler, Uygulanan muayene ve deney metotlarında belirtilmeyen veya mecburi görülmeyen, fakat muayene ve deneyde yer almış olan işlemler, Standarda uygun olup olmadığı, Rapora ait seri numarası ve tarih, her sayfanın numarası ve toplam sayfa sayısı, 3 Piyasaya arz 3.1 Ambalâjlama Kuru kayısılar yeni, temiz, kuru, kokusuz, içindeki malın özelliklerini bozmayan ve sağlığa zarar vermeyecek ambalâjlar içinde piyasaya arz edilir. Küçük ambalâjlar sevkiyatta bunları koruyacak yukarıdaki şartlara uygun daha büyük ambalajlara konulur. Naturel ve kükürtlü kayısılarda ambalâjlar net 25 kg ı geçmez. Yalnız endüstriyel kuru kayısılarda istenirse 100 kg dan fazla olmamak üzere yeni çuval ve torbalara müsaade edilir. Basılı ambalâj kullanıldığında yazılı kısmın dışarı gelmesine ve ürüne değmemesine özen gösterilmeli, kullanılacak mürekkep ve yapıştırıcılar sağlığa zararlı olmamalıdır. 3.2 İşaretleme Kuru kayısı ambalâjları üzerine aşağıdaki bilgiler, okunaklı olarak, silinmeyecek ve bozulmayacak şekilde yazılır, basılır veya bir etiket üzerine yazılıp yapıştırılır: Firmanın ticarî unvanı ve adresi, kısa adı, adresi veya varsa tescilli markası, Bu standardın işaret ve numarası (TS 485 şeklinde), Parti, seri veya kod numarası, Malın adı (kuru kayısı), Boy numarası (Endüstriyel sınıfta aranmaz), Grubu, Sınıfı, Tipi (Endüstriyel sınıfta aranmaz), Net kütlesi, Orijin ülke, Ürün yılı, Firmaca tavsiye edilen raf ömrü veya son kullanım tarihi. Gerektiğinde bu bilgiler Türkçe nin yanı sıra, yabancı dilde de yazılabilir. Bunlardan başka reklam olarak ambalâjın içindekilere aykırı ve alıcıyı yanıltıcı olmamak kaydıyla başka resim ve yazılar konulabilir. Not - Küçük ambalâjlarda bu bilgilerden yalnız malın adı ve net kütlesinin bulunması yeterlidir.
3.3 Muhafaza ve taşıma İçinde kuru kayısı bulunan ambalâjlar işleme yerlerinde, depolarda ve taşıtlarda fena koku yayan ve bunları kirleten maddelerle bir arada bulundurulmalıdır. Kuru kayısı ambalâjları kapalı, serin ve kuru yerlerde muhafaza edilmelidir. 4 Çeşitli hükümler İmalatçı veya satıcı, bu standarda uygun olarak imal edildiğini beyan ettiği kuru kayısı için istendiğinde, standarda uygunluk belgesi vermek veya göstermek mecburiyetindedir. Bu beyannamede satış konusu kuru kayısının; Madde 1 deki özelliklere uygun olduğunun, Madde 2 deki muayene ve deneylerin yapılmış ve uygun sonuç alınmış bulunduğunun belirtilmesi gerekir.