FAALİYET RAPORU 2006 MALİ YILI

TÜİK FAALİYET RAPORU 2006 MALİ YILI T.C. BAŞBAKANLIK TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU

BAKAN SUNUŞU Ülkemizde kamu idarelerinin verimli, şeffaf ve hesap verebilir çalışmasının temel unsurlarını düzenleyen 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile birçok yeni uygulama getirilmiştir. Bu çerçevede, kamu kurumlarının stratejik planlama ve performans programları uyarınca belirlemiş oldukları hedef ve göstergelere göre yürüttükleri faaliyetler ve bu hedeflerin gerçekleşme durumunun açıklandığı faaliyet raporlarının hazırlanması bu yeniliklerden birisidir. Kamu sektöründe stratejik plan ve performans programının hazırlanması çalışmaları kapsamında pilot kuruluş olarak yer alan Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2007-2011 Stratejik Plan ve 2007 Mali Yılı Performans Programı nı hazırlamış ve kamuoyuna sunmuştur. Bunu takiben, 17 Mart 2006 tarih ve 26111 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Kamu İdarelerince Hazırlanacak Faaliyet Raporları Hakkında Yönetmelik gereği 2006 Mali Yılı Faaliyet Raporu nu tamamlamıştır. Türkiye İstatistik Kurumu nun bu kapsamda yürüttüğü çalışmalardaki özverili hizmet anlayışı için teşekkür eder, kurumsal faaliyetleri mali yönüyle birlikte değerlendiren bu raporun kamuoyunun bilgilendirilmesi için de yararlı bir belge olduğunu belirtmek isterim. Beşir ATALAY Devlet Bakanı Faaliyet Raporu, 2006 I

BAŞKAN SUNUŞU Kamu kurumlarının temel amacı hizmet üretmek ve üretilen hizmetin en iyi şekilde sunumunu sağlamak olduğundan bunu kolaylaştıracak etkin strateji ve yöntemlerin geliştirilmesi ve takibi zamanımızın gerekliliklerindendir. Bu amaçla uygulamaya konulan 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu uyarınca kamu mali yönetiminin ve bütçe sürecinin asli unsurlarından olan stratejik planlama ve performans esaslı bütçeleme çalışmaları çerçevesinde; Türkiye İstatistik Kurumu, 2007-2011 Stratejik Planı nı hazırlayarak Aralık 2006 da uygulamaya koymuş, 2007 Mali Yılı Performans Programı çalışmalarını ise Kasım 2006 da başlatmış ve Ocak 2007 itibariyle kamuoyuna sunmuştur. Bu sürecin son ayağı olarak hazırlanması gereken faaliyet raporları ise mali disiplinin sağlanması, kaynakların etkin kullanımı ve hesap verme sorumluluğunun yerine getirilmesinde en önemli araçtır. Türkiye İstatistik Kurumu, 2007-2011 Stratejik Plan ve 2007 Mali Yılı Performans Programını takiben hazırladığı 2006 Mali Yılı Faaliyet Raporu nu kamuoyu ile paylaşmaktan memnuniyet duymaktadır. Kurumun ilk Stratejik Planının ve Performans Programının 2007 yılından başlaması nedeniyle bu raporda stratejik amaç ve hedeflere yer verilmemiş ve performans değerlendirilmesi yapılmamıştır. Raporda sadece 2006 yılındaki faaliyet ve projelerin gerçekleşme durumları ele alınmıştır. Kamuoyunun bilgi edinme hakkı ve şeffaflık ilkeleri gereği, Kurumumuzun web sitesinde de yayımlanan Raporun hazırlanmasında emeği geçen tüm çalışanlara teşekkür ederim. Doç. Dr. Ömer DEMİR Türkiye İstatistik Kurumu Başkanı Faaliyet Raporu, 2006 III

İÇİNDEKİLER BAKAN SUNUŞU BAŞKAN SUNUŞU İÇİNDEKİLER Sayfa I III IV I. GENEL BİLGİLER 1 A. Misyon ve Vizyon 1 B. Yetki, Görev ve Sorumluluklar 1 C. İdareye İlişkin Bilgiler 2 1. Fiziksel Yapı 2 2. Örgüt Yapısı 2 3. Bilgi ve Teknolojik Kaynaklar 4 4. İnsan Kaynakları 6 5. Sunulan Hizmetler 7 6. Yönetim ve İç Kontrol Sistemi 9 II. AMAÇ ve HEDEFLER 11 A. İdarenin Amaç ve Hedefleri 11 B. Temel Politikalar ve Öncelikler 11 III. FAALİYETLERE İLİŞKİN BİLGİ VE DEĞERLENDİRMELER 16 A. Mali Bilgiler 16 1. Bütçe Uygulama Sonuçları 16 2. Temel Mali Tablolara İlişkin Açıklamalar 17 3. Mali Denetim Sonuçları 20 B. Performans Bilgileri 21 1. Faaliyet ve Proje Bilgileri 21 1.1. İdari ve Yönetsel Faaliyetler 21 1.2. İstatistiksel Altyapı Faaliyetleri 23 1.3. İstatistik Üretim Faaliyetleri 26 1.4. Yöntem Araştırmaları Faaliyeti 39 1.5. Yayın ve Bilgi Dağıtım Faaliyetleri 40 1.6. Bilişim Faaliyetleri 42 1.7. Basın ve Tanıtım Faaliyetleri 43 1.8. Diğer Faaliyetler 44 1.9. Uluslararası Projeler 44 2. Performans Sonuçları Tablosu 48 3. Performans Sonuçlarının Değerlendirilmesi 48 4. Performans Bilgi Sisteminin Değerlendirilmesi 48 5. Diğer Hususlar 48 IV. KURUMSAL KABİLİYET VE KAPASİTENİN DEĞERLENDİRİLMESİ 49 A. Üstünlükler 49 B. Zayıflıklar 49 C. Değerlendirme 50 V. ÖNERİ VE TEDBİRLER 52 Faaliyet Raporu, 2006 IV

Ek Ek 1. Mevzuat Listesi 54 Ek 2. TÜİK Teşkilat Şeması 56 Ek 3. Bütçe Harcama Kalemleri İtibariyle Ödenek ve Harcama Gerçekleşmeleri, 2001-2006 57 Ek 4. Ekonomik Sınıflandırmaya Göre Gider Tablosu, 2006 58 Ek 5. Harcama Birimleri Bazında Gider Tablosu, 2006 61 Ek 6. Mali Yıl Bütçe Uygulama Sonuçları, 2006 62 Ek 7. Alan Uygulamaları, 2006 76 Ek 8. Döner Sermaye İşletme Müdürlüğü Gelir ve Giderleri, 2006 82 Ek 9. Üst Yöneticinin İç Kontrol Güvence Beyanı 83 Ek 10. Mali Hizmetler Birim Yöneticisinin Beyanı 84 Grafik Listesi Grafik 1. TÜİK Personelinin Mesleklerine Göre Dağılımı, 2006 6 Grafik 2. Bütçe Başlangıç Ödeneği ve Yıl Sonu Gerçekleşen Harcamalar Toplamı, 2001-2006 16 Grafik 3. Bütçe Ödenek ve Harcama Toplamları, 2006 17 Grafik 4. Ekonomik Kod Bazında Gider Toplamları, 2006 18 Tablo Listesi Tablo 1. TÜİK Fiziki Kaynaklarının Dağılımı, 2006 2 Tablo 2. Merkez Teşkilatı Yapısı, 2006 3 Tablo 3. Taşra Teşkilatı Yapısı, 2006 4 Tablo 4. Bilişim ve İletişim Araçlarının Sayısal Dağılımı, 2006 4 Tablo 5. TÜİK Personelinin İstihdam Şekline Göre Dağılımı, 2006 6 Tablo 6. TÜİK Başkanlığına Alınan Personel Sayısı, 2006 7 Tablo 7. Bütçe Başlangıç Ödenekleri ve Yıl Sonu Gerçekleşen Harcama Toplamlarının Bütçe Harcama Kalemleri Ayrımında Dağılımı, (%) 2001-2006 17 Tablo 8. Ekonomik Kod Bazında Gider Toplamları, 2006 18 Tablo 9. Kurumsal Kod Bazında Harcama Tutarları, 2006 19 Tablo 10. Fonksiyonel Kod Bazında Harcama Tutarları, 2006 20 Tablo 11. Proje Konuları ve Harcama Tutarları, 2006 46 Faaliyet Raporu, 2006 V

I. GENEL BİLGİLER A. Misyon ve Vizyon Misyonumuz, ülkenin ekonomik ve sosyal yapısının ortaya konulması ve doğru politikaların oluşturulması amacıyla; karar alıcıların, araştırmacıların ve diğer kullanıcıların beklentilerine cevap verebilecek çeşitlilikte, kaliteli, güncel, güvenilir, tarafsız ve uluslararası standartlara uygun istatistikleri üretmek ve kullanıma sunmaktır. Vizyonumuz, resmi istatistik alanında ülkenin bilgi yöneticisi olmaktır. B. Yetki, Görev ve Sorumluluklar Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), resmi istatistiklerin üretimine ve organizasyonuna ilişkin temel ilkeleri ve standartları belirleyen, ülkenin ihtiyaç duyduğu alanlarda gerekli veri ve bilgileri derleyen, değerlendiren ve kullanıcılara sunan bilimsel ve teknik bir kurumdur. TÜİK, 5429 sayılı Türkiye İstatistik Kanunu kapsamında faaliyetlerini yürütmekte olup, görev, yetki ve sorumlulukları; Resmî İstatistik Programını hazırlamak, Program ile belirlenen istatistikî faaliyetlerin yürütülmesini organize etmek ve uygulanmasını sağlamak, Resmî istatistiklerin üretimi sırasında kullanılacak istatistikî yöntemleri, tanımları, sınıflamaları ve standartları, ulusal ve uluslararası normlara uygun olarak belirlemek, Ülkenin ekonomi, sosyal, demografi, kültür, çevre, bilim ve teknoloji alanları ile gerekli görülen diğer alanlardaki istatistiklerini derlemek, değerlendirmek, analiz etmek ve yayımlamak, Resmî istatistik sonuçlarının bilimsel ve teknik açıklamalarını yapmak, İstatistik alanındaki bilimsel araştırma teknikleri ile istatistikî yöntem ve bilgi teknolojilerine ilişkin gelişmeleri takip etmek ve bunların uygulanması için gerekli önlemleri almak, İstatistik alanındaki ulusal ve uluslararası öncelikleri dikkate alarak istatistikî veri ihtiyacı duyulan alanları ve veri derleme yöntemlerini ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği içinde belirlemek, Programın kurum ve kuruluşlara verdiği resmî istatistik görevlerinin yerine getirilmesini izlemek, bu kurumlarca üretilen istatistiklerin uluslararası standartlara uygunluğunu incelemek, kalite kontrolünü yapmak ve bu konularda teknik destek ve koordinasyonu sağlamak, Kalkınma plânları, programlar, ilgili mevzuat ve benimsediği temel ilkeler çerçevesinde, Kurumun orta ve uzun vadeli strateji ve politikalarını belirlemek; Kurumun stratejik plânlarına, yıllık amaç ve hedeflerine bağlı olarak teşkilât yapısını, hizmet kalite standartlarını, yönetim hizmet ve süreçlerini sürekli geliştirici tedbirler almak, Programın uygulanmasına ilişkin Yıllık İzleme Raporlarını hazırlamak, İstatistikî bilgilerin saklanmasını, kullanıcıya sunulmasını, bu alanlara ilişkin sistemlerin geliştirilmesini ve bu amaçla ulusal ve uluslararası bir bilgi ağı ve bilgi akış sisteminin oluşturulmasını koordine etmek, Faaliyet Raporu, 2006 1

Ulusal kayıt sistemlerinin oluşturulmasında standartları tanımlamak, uygulamak ve kurumlar arası koordinasyon ile uygulanmasını sağlamak, Uluslararası düzeyde karşılaştırmalar yapmak amacıyla diğer ülkelere veya ülke gruplarına ait göstergeleri takip etmek, değerlendirmek ve gerekli durumlarda yayımlamak, İhtiyaç duyulan alanlarda veri üretilmesi, teknik kapasitenin geliştirilmesi ve güçlendirilmesi amacıyla, ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşlarla işbirliği içinde araştırma ve teknik yardım projeleri hazırlamak, geliştirmek ve yürütmek, İstatistikle ilgili konularda diğer ülkelerle ve uluslararası kuruluşlarla işbirliğini sağlamak ve uluslararası toplantılar düzenlemektir. 5429 Sayılı Türkiye İstatistik Kanunu ile TÜİK'in görev, yetki ve sorumluluklarının belirlenmesinin yanı sıra, tüm kamu kurumlarının istatistik faaliyetlerine de bir çerçeve getirilmiş ve TÜİK'in koordinasyon rolü güçlendirilmiştir. Ayrıca, Kurumun görev alanına giren, özel önem ve öncelik taşıyan konularda, Kurullar oluşturulması da hükme bağlanmıştır. Türkiye İstatistik Kanununun yürürlüğe girmesinin ardından kurum çalışmalarını güçlendirmek amacıyla çıkarılan mevzuat ile yürürlükte olan yönetmelikler listesi Ek 1'de verilmiştir. C. İdareye İlişkin Bilgiler 1. Fiziksel Yapı Kurumun mevcut sabit sermayesi bakımından kendi mülkiyetinde olan hizmet binaları, Ankara merkez ve ek hizmet binası ile 10 Bölge Müdürlüğü binasıdır. Diğer bölge müdürlüklerinin bir kısmı kamu kurum ve kuruluşlarının binalarından yararlanırken, bir kısmı ise kiralama yoluna gitmektedir. TÜİK in, 2006 yılı sonu itibariyle sahip olduğu fiziki kaynaklar Tablo 1'de verilmiştir. Tablo 1. TÜİK Fiziki Kaynaklarının Dağılımı, 2006 Toplam Merkez Taşra Hizmet Binaları 12 2 10 Kiralık Hizmet Binaları 13-13 Tahsisli Resmi Hizmet Binaları 3-3 Lojman 31 31 - Kreş 1 1 - Demirbaş Taşıtlar 40 17 23 Kiralık Taşıtlar 48 4 44 2. Örgüt Yapısı TÜİK, Başbakanlığa bağlı genel bütçeli bir kurumdur. 10 Kasım 2005 tarihinde kabul edilen ve 18 Kasım 2005 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 5429 Sayılı Türkiye İstatistik Kanunu ile İstatistik Konseyi ve Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı olarak yapılandırılmıştır. Faaliyet Raporu, 2006 2

İstatistik Konseyi, Resmi İstatistik Programı ve resmi istatistikler konusunda tavsiyelerde bulunmak, ileriye yönelik görüş ve önerileri kapsayan çalışmalar yapmak üzere oluşturulmuştur. TÜİK Başkanlığı ise Kanunun uygulanmasını sağlamak ve Kanunla kendisine verilen görevleri yerine getirmek üzere Merkez ve Taşra teşkilatı olarak kurulmuştur. TÜİK, Merkez teşkilatı ve Türkiye genelinde 26 Bölge Müdürlüğü ile çalışmalarını yürütmektedir. Merkez teşkilatında; 8 Ana Hizmet Birimi, 3 Danışma Birimi ve 2 Yardımcı Hizmet Birimi bulunmaktadır. Ayrıca, Başkanlığa bağlı bir Eğitim ve Araştırma Merkezi vardır. Merkez teşkilatının yapılanması hizmet birimleri ayrımında Tablo 2'de, TÜİK Teşkilat Şeması ise Ek 2'de verilmiştir. Tablo 2. Merkez Teşkilatı Yapısı, 2006 Başkan 3 Başkan Yardımcısı Ulusal Hesaplar ve Ekonomik Göstergeler Daire Başkanlığı Tarım ve Çevre İstatistikleri Daire Başkanlığı Sanayi ve İş İstatistikleri Daire Başkanlığı Ana Hizmet Birimleri Sosyal İstatistikler Daire Başkanlığı Yöntem Araştırmaları Daire Başkanlığı Dış İlişkiler Daire Başkanlığı Yayın ve Bilgi Dağıtım Daire Başkanlığı Bilgi ve İletişim Teknolojileri Daire Başkanlığı Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı Danışma Birimleri Hukuk Müşavirliği Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği Yardımcı Hizmet Birimleri İnsan Kaynakları Daire Başkanlığı Destek Hizmetleri Daire Başkanlığı Taşra teşkilatı; ulusal düzeydeki sayım ve araştırma faaliyetlerinde sorumluluk bölgesine ait verilerin derlenmesi, değerlendirilmesi, kalite kontrolü, analizi ve merkeze aktarımı ile bölgesel istatistiklerin alt yapısını oluşturmakla ve üretmekle görevlidir. 26 bölge müdürlüğünden oluşan taşra teşkilatının bulunduğu iller İstatistikî Bölge Birimleri Sınıflamasına (İBBS) göre Tablo 3'de verilmiştir. Faaliyet Raporu, 2006 3

Tablo 3. Taşra Teşkilatı Yapısı, 2006 İstatistikî Bölge Bölge Müdürlükleri İstatistikî Bölge Bölge Müdürlükleri Birimleri Sınıflaması Birimleri Sınıflaması Düzey 1 Düzey 2 Düzey 1 Düzey 2 İstanbul İstanbul Nevşehir Orta Anadolu Edirne Kayseri Batı Marmara Balıkesir Zonguldak İzmir Batı Karadeniz Kastamonu Ege Denizli Samsun Manisa Doğu Karadeniz Trabzon Doğu Marmara Bursa Erzurum Kuzeydoğu Anadolu Kocaeli Kars Batı Anadolu Ankara Malatya Ortadoğu Anadolu Konya Van Antalya Gaziantep Akdeniz Adana Güneydoğu Anadolu Diyarbakır Hatay Siirt 3. Bilgi ve Teknolojik Kaynaklar Teknolojik Kaynaklar: TÜİK, bilişim hizmetlerini yürütürken yeni teknolojileri de yakından takip etmektedir. Son yıllarda kişisel bilgisayarlar, sunucu sistemleri, mobil bilgisayarlar gibi iletişim araçları, veri toplama, analiz ve dağıtım süreçlerinde etkin olarak kullanılmaya başlanmıştır. 2006 yılı sonu itibariyle kurumda mevcut donanım sistemlerinin merkez ve taşra teşkilatı ayrımında sayısal dağılımı Tablo 4'te verilmiştir. Tablo 4. Bilişim ve İletişim Araçlarının Sayısal Dağılımı, 2006 Toplam Merkez Taşra Kişisel Bilgisayar 4020 1290 2730 Diz üstü / Tablet Bilgisayar 895 204 691 Sunucu 76 50 26 Yazıcı 508 309 199 Tarayıcı 210 159 51 Video Konferans 33 7 26 Projektör 34 8 26 Telefon 1743 928 815 Faks 96 40 56 Telefon Santrali 64 12 52 Faaliyet Raporu, 2006 4

Bilişim Yapısı: TÜİK in bilgi işlem teknolojilerini ve süreçlerini kısaca özetlersek, Web tabanlı yazılım geliştirme platformları kullanılarak, veri derleme sürecinde bilişim imkanlarından faydalanılmakta ve internet vasıtasıyla kaynağından veri girişi sağlanmaktadır. Tablet bilgisayarlar ve benzeri mobil cihazlar ile veri derleme çalışmaları Bölge Müdürlükleri sorumluluğunda yürütülmektedir. Bilgisayar Destekli Telefonla Görüşme (CATI) teknolojisi kullanılarak, kalite denetimi yapılmaktadır. Veri derleme süreci sonrasında, veriler, elektronik ortamlarda merkezi veri tabanlarına aktarılmaktadır. TÜİK veri tabanı platformlarında; üretim, kurumsal ve dağıtım olmak üzere üç farklı yapıdan oluşan bir veri mimarisi benimsenmiştir. Üretim veri tabanları, cari döneme ait bilgilerin toplandığı ve güncellemelerin gerçekleştirildiği operasyonel veri tabanlarıdır. Kurumsal veri tabanları, güncelleme işlemi tamamlanmış, süreç içerisinde kurum içi analiz/raporlamalara yönelik nihai veri tabanlarıdır. Dağıtım veri tabanları ise kurumsal veri tabanlarından beslenen özellikle kurum dışı kullanıcılara açık dağıtım amaçlı veri tabanlarıdır. Verilerin, analiz ve raporlama süreçlerinde, istatistiksel analizlerin yanı sıra veriler arası ilişkisel bütünlük testleri, tutarlılık analizleri ve çok boyutlu tablolamaya imkan sağlayan yazılımlar kullanılmaktadır. Büyük veri hacimlerine sahip kurumsal veri tabanları üzerinde ileri düzeyde analiz/raporlama imkanı veren veri ambarı teknolojileri ile ilgili gerekli yazılım ürünleri sağlanmaktadır. Üretilen istatistikî verilerin, etkin ve hızlı sunumuna ilişkin olarak internet sayfası içeriğinin dinamik olarak veri tabanlarından karşılanması çalışmaları yapılmaktadır. Web sayfası aracılığıyla kullanıcı profilleri veri tabanı oluşturularak otomatik e-posta hizmetleri ile birlikte, sayfa üzerinden sanal mağaza uygulamaları ile Internet üzerinden satış işlemleri yapılmaktadır. Veri güvenliğini sağlamak ve saldırılara karşı korunmak için, internet girişi ile birlikte, uygulama ve veri tabanı sunucuları arasında donanımsal ve yazılımsal güvenlik duvarı kurulmuş olup, kurumsal anti virüs sistemleri ile virüslerin ve spam e-postaların ağ üzerinde dolaşımı engellenmektedir. Merkez ve 26 bölge müdürlüğü otomasyon sistemine dahil edilerek, kağıt üzerinde yürütülen evrak ve kurum yönetim süreçleri, personel, bütçe, yemekhane, telefon rehberi, toplantı yönetim sistemi, sağlık hizmetleri, donanım ve yazılım envanter ve elektronik imza vb. otomasyon projeleri web ortamında geliştirilmiş ve kullanımına başlanmıştır. TÜİK de yürütülen bilişim hizmetleri ağırlıklı olarak Ankara merkezli gerçekleşmekle birlikte, özellikle son yıllarda bölgesel veri işleme çalışmalarında artış görülmektedir. Bölge Müdürlüklerinin güçlendirilmesi politikası çerçevesinde, öncelikle bilişim altyapılarını güçlendirme, mümkün olan operasyonel bilişim süreçlerinin Bölge Müdürlüklerine kaydırılması yönündeki çalışmalar büyük oranda tamamlanmıştır. Bu bağlamda, 2006 yılında Merkez ve Taşra teşkilatına 1740 adet Kişisel Bilgisayar, 193 adet Diz üstü/ Tablet Bilgisayar, 196 adet Yazıcı, 50 adet Tarayıcı, 18 adet Sunucu olmak üzere 2197 adet bilgisayar ve teknik donanım malzemesi alınmıştır. Kütüphane ve Dokümantasyon: TÜİK Kütüphane ve Dokümantasyon Merkezi, Kurumun ilgi alanına giren konularla ilgili bilgi ve belgelerin sağlanması, düzenlenmesi, korunması ve hizmete sunulması işlevlerini yerine getirmektedir. TÜİK Kütüphanesi, istatistiki bilgi alanında en geniş Faaliyet Raporu, 2006 5

koleksiyona sahip araştırma kütüphanesidir. Ayrıca, "OECD Derleme Kütüphanesi olma özelliği taşımakta ve OECD yayınlarının büyük bir kısmını kullanıcıların istifadesine sunmaktadır. Kütüphane koleksiyonu başta TÜİK yayınları olmak üzere ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşların istatistik, ekonomi ve yan konularındaki kitap, doküman, süreli yayın ve CD türündeki kaynaklarından oluşmaktadır. 2006 yılı itibariyle kütüphane koleksiyonu, 17.000 adet kitap, 895 adet süreli yayın, 5000 adet TÜİK yayını ve 1200 adet CD ve disketten oluşmaktadır. 4. İnsan Kaynakları TÜİK in personel sayısı, 31 Aralık 2006 itibariyle merkez ve taşra teşkilatı olmak üzere toplam 3140 kişidir. Bu personelin % 41 i merkez, % 59 u taşra teşkilatında çalışmaktadır. Kurum personelinin % 52,4'ü kadrolu, % 45,6'sı geçici personel olarak istihdam edilmektedir. İstihdam şekline göre personelin dağılımı, Merkez ve Taşra teşkilatı ayrımında Tablo 5'te verilmiştir. Tablo 5. TÜİK Personelinin İstihdam Şekline Göre Dağılımı, 2006 İstihdam Şekli Toplam Merkez Taşra Kadrolu Personel 1646 966 680 Geçici Personel 1431 255 1176 Sürekli İşçi 62 62 - Döner Ser. İşl. Md. 1 1 - Toplam 3140 1284 1856 TÜİK merkez ve taşra teşkilatında kadrolu olarak çalışan toplam 1646 personelin % 83 ü yüksekokul mezunu olup, üniversite mezunu personel; uzman, uzman yardımcısı, istatistikçi, matematikçi, ekonomist, programcı gibi çeşitli kadrolarda istihdam edilmektedir. Üniversite mezunu olan 1371 kişinin 185 i yüksek lisans, 20 si doktora ve 2 si doçent derecelerine sahiptir. 4 yıllık üniversite mezunlarının meslekleri itibariyle dağılımı Grafik 1'de verilmiştir. Grafik 1. TÜİK Personelinin Mesleklerine Göre Dağılımı, 2006 40,0 35,0 30,0 (%) 34,3 Meslekler 25,0 20,0 15,0 14,4 13,9 10,0 5,0 4,0 4,0 2,4 2,3 2,1 0,0 İstatistik İktisat İşletme Matematik Kamu Yön., Siy aset Bil. Ulusl. İlişkiler İş İdaresi Endüstri Müh. Faaliyet Raporu, 2006 6

Kurumun bilimsel ve teknolojik yapısındaki gelişmelere paralel olarak izlenen insan gücü planlaması sonucunda, Kurumun merkez ve taşra teşkilatındaki teknik personel (Uzman, Uzman Yardımcısı, İstatistikçi, Matematikçi, Ekonomist vb.) sayısında artış olmuştur. 2006 yılında Kuruma alınan 357 personelin, % 72,3'ü taşra teşkilatında, % 27,7'si ise merkez teşkilatında görevlendirilmiştir. Bunların kadro unvanlarına göre dağılımı Tablo 6'da verilmiştir. Tablo 6. TÜİK Başkanlığı na Alınan Personel Sayısı, 2006 Kadro Unvanı Toplam Merkez Taşra TÜİK Uzman Yardımcısı 290 80 210 İstatistikçi 38-38 Mühendis 10 8 2 Mali Hizmet Uzmanı 2 2 - Diğer 17 9 8 Toplam 357 99 258 Kurumumuz 2006 yılında olduğu gibi ileriki yıllarda da personel ihtiyacını, 3 Mayıs 2002 tarih ve 24744 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Kamu Görevlerine İlk Defa Atanacaklar İçin Yapılacak Sınavlar Hakkında Genel Yönetmelik esaslarına göre A grubu kadrolar için Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi tarafından yapılan Kamu Personel Seçme Sınavında (KPSS) başarılı olan Uzman Yardımcıları ile, B grubu kadrolardan 4 yıllık lisans eğitimi veren fakülte mezunları arasından İstatistikçiler, Matematikçiler ve diğer kadro unvanlarından temin etmek suretiyle karşılamaya devam edecektir. Ayrıca özürlü kontenjan açığını doldurmak için de kurumun münhal kadrolarından özürlü personel alımına uygun olanların kullanılması veya uygun hale getirilmesi içinde çalışmalar sürdürülmektedir. 5. Sunulan Hizmetler Toplumların mevcut durumlarını anlayabilmeleri ve geleceği planlayarak daha hızlı kalkınma seviyesini yakalayabilmeleri için istatistiki bilgiler büyük önem taşır. Ülkemizde ekonomi, sosyal, demografi, kültür, çevre, bilim ve teknoloji alanları ile ihtiyaç duyulan diğer alanlardaki resmi istatistikleri derlemek, değerlendirmek, analiz etmek, yayımlamak, resmi istatistik sonuçlarının bilimsel ve teknik açıklamalarını yapmak görevi yasa ile TÜİK e verilmiştir. Bu çerçevede TÜİK tarafından sunulan hizmetleri genel olarak şu şekilde sıralayabiliriz: İstatistik Üretimi: Resmi istatistik üretimi kapsamında, makroekonomik istatistikler, sosyal ve demografik istatistikler, tarım ve çevre istatistikleri, iş istatistikleri vb. konularda istatistikler üretilmektedir. Makro Ekonomik İstatistikler: Ulusal hasıla hesapları ve analizleri, endüstriler arası işlemler ile ilgili hesapları, ulusal girdi-çıktı tabloları ve uydu hesapları, üretici ve tüketici fiyatları, dış ticaret, satınalma gücü paritesi, güven endeksleri vb. Sosyal ve Demografik İstatistikler: Nüfus ve demografi, işgücü piyasası, eğitim, kültür ve spor, sağlık, tüketim harcamaları, yoksulluk ve gelir dağılımı, sosyal koruma, toplumsal Faaliyet Raporu, 2006 7

cinsiyet, yaşam memnuniyeti, suç ve adalet, seçim, turizm, uluslararası göç, zaman kullanımı vb. Tarım İstatistikleri: Bitkisel üretim, tarımsal yapı, hayvancılık, su ürünleri, tarımsal fiyat, tarımsal çevre, denge ve hesaplar, ormancılık, uzaktan algılama vb. Çevre İstatistikleri: İklim değişikliği, katı atık yönetimi ve su kirliliği çevresel konular ile çevre-ekonomi ilişkisi konularında bilgi sağlamak amacıyla, su, atık su, katı atık, hava emisyonu, hava kalitesi, çevresel istihdam ve harcama, sürdürülebilir kalkınma göstergeleri vb. İş İstatistikleri: Yapısal iş ve yıllık sanayi ürün (PRODCOM) istatistikleri, kısa dönemli iş istatistikleri, enerji istatistikleri, ulaştırma istatistikleri, bilim ve teknoloji istatistikleri, haberleşme istatistikleri, mali aracı kuruluş istatistikleri vb. İstatistiksel Altyapı Hizmetleri: Uluslararası standartlarda istatistik üretmek ve hizmetlerin etkinliğini arttırmak amacıyla son yıllarda istatistik altyapısını güçlendirme çalışmaları da yoğunluk kazanmıştır. Bu kapsamda, Sınıflamalar, Ulusal Adres Kayıt Sistemi (UAKS), Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) ve İş Kayıtları Sistemi gibi önemli alanlarda ulusal kayıt sistemleri kurulmaktadır. İdari ve Yönetsel Hizmetler: Kurumun hizmetleri, insan kaynakları yönetimi, stratejik yönetim ve performans yönetimi gibi çağdaş yönetim anlayışları paralelinde yürütülmektedir. Planlama, programlama ve koordinasyon konularında gerek orta ve uzun vadeli gerekse yıllık düzeyde stratejiler oluşturulmakta ve uygulanmaktadır. Hukuki işler ve destek hizmetler gibi idari ve mali işleri kapsayan faaliyetler de etkin bir şekilde yürütülmektedir. Yöntem Araştırmaları Hizmeti: TÜİK bünyesinde yapılan sayım ve araştırmaların teknik altyapılarını hazırlamanın yanı sıra, soru kağıdı hazırlama, yöntem belirleme vb. konularda Kurum dışından yapılan başvurulara da cevap verilmektedir. Resmi istatistikler kapsamındaki kurum ve kuruluşların istatistik standartlarına ve sınıflamalarına uyumu konusunda da gerekli teknik destek sağlanmaktadır. Yayın ve Bilgi Dağıtım Hizmeti: Üretilen istatistik ve göstergeler çeşitli araç ve kanallarla kamuoyu ile paylaşılmaktadır. Bu kapsamda hizmetlerin sunumu, haber bülteni, yayın vb. araçlarla yapılmakta ve basılı yayın, manyetik veya elektronik ortamlarda dağıtımı sağlanmaktadır. Zaman içerisinde kullanıcıların görüş ve önerilerini almak ve taleplerini değerlendirmek amacıyla kullanıcı memnuniyetine ilişkin araştırmalar yapılmakta ve yayın politikaları yeniden gözden geçirilmektedir. Ayrıca, kütüphane ve dokümantasyon hizmetleri yürütülmektedir. Bilişim Hizmetleri: Üretilen istatistiki bilgiler, Kurumun gelişmiş bilişim altyapısı ile web sayfasında düzenli olarak yayımlanmakta, internet üzerinden dinamik veri tabanı uygulamaları ile kullanıcıya daha kapsamlı hizmet sunulmaktadır. Basın ve Tanıtım Hizmetleri: Kurumun ürettiği istatistik ve göstergeler, genel sayımlar, önemli araştırmalar ve kurumsal faaliyetler kamuoyuna gerek basılı bültenler yoluyla gerekse basın açıklamaları/toplantılar aracılığıyla ve çeşitli etkinliklerle tanıtılmaktadır. TÜİK, ayrıca, her yıl düzenli olarak organize ettiği İstatistik Sempozyumu ve 1990 yılından beri kutlanan 9 Mayıs Türkiye İstatistik Günü gibi etkinliklerle istatistik camiasına hizmet vermektedir. Faaliyet Raporu, 2006 8

Eğitim Hizmetleri: Kurum personelinin bilgi, tecrübe ve verimliliklerini güçlendirmek amacıyla kurum içine yönelik hazırlanan programların yanı sıra, özellikle resmi istatistiklerin geliştirilmesi kapsamında kamu kesimindeki istatistik bilgisini arttırmak ve uygulamaların açıklamalarını yapmak üzere kurum dışına yönelik eğitimler de verilmektedir. Uluslararası İşbirliği Hizmetleri: TÜİK in, uluslararası ortamdaki etkinliğini artırmak amacıyla uluslararası kuruluşların ve/veya ulusal istatistik ofislerinin talepleri doğrultusunda gelişmekte olan ülkelere veya ülke gruplarına yönelik çeşitli istatistik konularında eğitim ve danışmanlık hizmetleri verilmektedir. Döner Sermaye Hizmetleri: Kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişilere, veri giriş, bilgisayar programlama, sistem çözümleme, bilgisayar kiralama gibi her türlü bilgi işlem hizmetleri verilmesi, proje geliştirilmesi, araştırma yapılması, anket düzenlenmesi ve alan uygulamaları yapılması, her türlü dizgi ve baskı işleri yapılması, üretilen her türlü bilgi, belge ve kitapların yurtiçi ve yurtdışındaki müşterilere satılması hizmetleri DÖSİM aracılığı ile yapılmaktadır. 6. Yönetim ve İç Kontrol Sistemi TÜİK, Başbakanlığa bağlı bir kuruluştur. Başkan, Türkiye İstatistik Kurumunun en üst yöneticisidir ve Bakanlar Kurulu kararı ile beş yıl süre için atanır. Başkan, Başkanlık hizmetlerini, mevzuat hükümlerine, resmî istatistik programına, Kurumun amaç ve politikalarına, stratejik planına, performans göstergelerine ve hizmet kalite standartlarına uygun olarak yürütmekle görevli ve yetkili olup, Başbakana karşı sorumludur. Başkanlıkta, başkan yardımcıları, birinci hukuk müşaviri, daire başkanları ve bölge müdürleri, Başkanın önerisi üzerine müşterek kararname ile atanırken, bunların dışında kalan personelin atamaları ise Başkan tarafından yapılır. Bölge Müdürleri, bölgesel düzeydeki tüm istatistik faaliyetlerini yürütmek ve yerel birimlerle koordinasyonu sağlamaktan, doğrudan TÜİK Başkanına karşı sorumludur. Daire başkanı ve bölge müdürü kadrolarına yapılacak atamalarda aranan şartlar, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda öngörülen genel şartlara ilâve olarak, 5429 sayılı Türkiye İstatistik Kanununun 23 üncü maddesi ile belirlenmiştir. Başkanlıkta, daire başkanlıkları ve bölge müdürlükleri bünyesinde işlerin niteliğine göre, devamlı veya geçici gruplar ve takımlar oluşturulabilir. Başkan bu birimlere sorumlular görevlendirir. 24/12/2006 tarihi itibariyle, TÜİK bünyesinde 28 grup ve 69 takım bulunmaktadır. 5429 Sayılı Türkiye İstatistik Kanunu uyarınca resmi istatistik programının hazırlanması, uygulanması, resmi istatistik ihtiyacının tespiti, gelişimi ve işlevleri konusunda tavsiyelerde bulunmak, ileriye yönelik görüş ve önerileri kapsayan çalışmalar yapmak üzere İstatistik Konseyi oluşturulmuştur. Ayrıca, Kurumun görev alanına giren, özel önem ve öncelik taşıyan konularda, kurullar oluşturulması hükme bağlanmıştır. Faaliyet Raporu, 2006 9

5429 sayılı Türkiye İstatistik Kanunu ve 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu uyarınca, kurum bünyesinde Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı kurulmuştur. Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı; resmi istatistik programı, stratejik planlama, performans esaslı bütçeleme, faaliyet raporları, yönetim bilgi sistemleri ve ön mali kontrol fonksiyonlarının koordinasyonundan sorumludur. 2006 yılında, 2007 2011 Resmi İstatistik Programı ile çok yıllı programlama dönemine geçilmiş, bu süreçte stratejik yönetim anlayışı benimsenerek aynı dönemi kapsayan Stratejik Plan uygulamaya konulmuş, bunu takiben kurumun ilk Performans Programı hazırlanmış ve stratejik plan ile performans bütçe ilişkisi kurulmuştur. Diğer taraftan, 2006 yılında kurumsal mali yönetim ile ilgili olarak TÜİK bünyesinde yeniden yapılanma çalışmaları devam etmiş, bu çerçevede Kuruma 5 adet İç Denetçi kadrosu tahsis edilmiş ancak bu kadrolara henüz atama yapılmamıştır. Ayrıca, Mali Hizmetler Uzmanı olarak tahsis edilen 6 kişiden 2 kişinin ataması gerçekleştirilmiş olup, 3 kadro tahsis edilen Mali Hizmetler Uzman Yardımcılığına ise henüz atama yapılmamıştır. Mali Hizmetler Uzmanlarının atamalarını takiben, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu 58. ve 60. maddeleri ile 31.12.2005 tarih ve 26040 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan İç Kontrol ve Ön Mali Kontrole İlişkin Usul ve Esaslar Hakkındaki Yönetmelik te belirtilen mali karar ve işlemlerin ön mali kontrollerinin yapılmasına, Başkanlık Makamının 11.12.2006 tarihli Onayının ardından başlanmıştır. Bu çerçevede, 2006 yılı içerisinde ihalesi Destek Hizmetleri Daire Başkanlığı tarafından yapılan iki adet taahhüt evrakı ve sözleşme tasarısı ön mali kontrol için Strateji Geliştirme Daire Başkanlığına gönderilmiştir. Taahhüt evrakları ve sözleşme tasarıları, mali mevzuata uygunluk yönünden kontrol edilmiş ve işlem dosyalarından birinin mevzuata uygun bulunduğunu belirten görüş, Destek Hizmetleri Daire Başkanlığına bildirilmiştir. Diğer işlem dosyası hakkında ise, ihaleye katılan istekliler tarafından Kamu İhale Kurumuna şikâyet başvurusunda bulunulduğu anlaşıldığından işlem dosyası şikâyet başvurusu sonuçlandırılıncaya kadar iade edilmiştir. Söz konusu şikâyetlerin yersiz bulunduğu 2007 yılında verilen Kamu İhale Kurulu Kararından anlaşılmıştır. 19.10.2006 tarihli ve 26324 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kamu Zararlarının Tahsiline İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik uyarınca 21.11.2006 tarihinde Başbakanlık Merkez Saymanlık Müdürlüğünce Kurumumuza iade edilen alacak dosyalarına ilişkin takip işlemleri ve ilgili Kurumlarla (Maliye Bakanlığı Baş Hukuk Müşavirliği ve Muhakemat Genel Müdürlüğü) yapılan yazışmalar sürdürülmektedir. Faaliyet Raporu, 2006 10

II. AMAÇ VE HEDEFLER A. İdarenin Amaç ve Hedefleri TÜİK stratejik planlama çalışmaları, kaynakların etkin kullanılması, önceliklerin belirlenmesi, AB müktesebatına uyum çalışmaları çerçevesinde çok yıllı planların hazırlanması ve buna bağlı olarak stratejik planlamaya geçilmesi öngörüsüyle başlatılmıştır. Türkiye İstatistik Kanununun yürürlüğe girmesinin ardından yeni yasanın getirdiği yapısal değişikliklere ve konuyla ilgili mevzuata uygun olarak, 2007 2011 dönemini kapsayacak şekilde TÜİK Stratejik Planı hazırlanmış ve Aralık 2006 da uygulamaya konmuştur. Planın ilk uygulama yılı 2007 olduğundan, stratejik amaç ve hedefler bu rapora aktarılmamıştır. Stratejik Plan ve sonuçları, Performans Programı ile birlikte 2007 Faaliyet Raporunda değerlendirilecektir. B. Temel Politikalar ve Öncelikler TÜİK, Kanun ile kendisine verilen görevlerin yanı sıra Hükümet programı kapsamında yürürlüğe konan Acil Eylem Planı nda, Kamu Yönetimi Reformu (KRY), Ekonomik Dönüşüm Programı (EDP), Demokratikleşme ve Hukuk, Sosyal Politikalar (SP) adlı 4 ana politika başlığı altında, Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı nın doğrudan sorumlu olduğu ve/veya yer aldığı faaliyetler ve bu kapsamda gerçekleştirilen ve hedeflenen çalışmalar aşağıda özetlenmiştir. KYR-13 Vatandaşın Bilgi Edinme Hakkı Kanunu- 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu nun 09/10/2003 tarihinde kabulüyle Kurumumuzda da Bilgi Edinme Birimi kurulmuştur. 5429 sayılı Türkiye İstatistik Kanunu nun yürürlüğe girmesini takiben, Bilgi Edinme Birimi, 05/04/2006 tarih ve 5 numaralı başkanlık bildirisi ile çalışmalarını, Kurum Başkanlığına bağlı olarak kurulan Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği bünyesinde sürdürmeye başlamıştır. KYR-22 E-Dönüşüm Türkiye Projesi gerçekleştirilecek- 5490 Sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu gereğince ülkemizde yerleşim yeri nüfus bilgilerinin güncel olarak tutulduğu ve nüfus hareketlerinin izlenebildiği bir kayıt sisteminin -Ulusal Adres Veri Tabanının- kurulması çalışması doğrultusunda, kanunda belirtilen kurumlarla işbirliği içerisinde Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi oluşturma çalışmalarına 2006 yılında başlanmıştır. Bu çalışma sonucunda oluşturulan sistem ile yerleşim yeri bazında nüfusun büyüklüğü ve nitelikleri hakkında güncel bilgiler elde edilecek, adres ve nüfusun tek bir merkezden takibi sağlanacak, ulusal düzeyde adreslerde standart geliştirilerek kaynak israfı önlenecek ve böylece insan gücü ve zaman tasarrufu ile kamu kaynaklarının daha etkin kullanımı sağlanacaktır. Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi nin oluşturulması çalışmasının, 6/09/2006 tarih ve 26281 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2006/06 Başbakanlık Genelgesine göre 30 Haziran 2007 tarihine kadar tamamlanması hedeflenmektedir. Kurumsal e-dönüşüm faaliyetleri kapsamında ise, TÜİK Merkez ve Bölge Müdürlükleri otomasyon sistemlerine dahil edilerek, evrak ve kurum yönetim süreçleri, personel, bütçe, yemekhane, telefon rehberi, toplantı yönetim sistemi, sağlık hizmetleri, donanım ve yazılım envanter ve elektronik imza gibi otomasyon projeleri web ortamında geliştirilerek kullanılmaya başlanmıştır. Faaliyet Raporu, 2006 11

KYR-25 Kamuda performans odaklı denetim sistemine geçilecek- 2004 Yılı Programı ve Mali Yılı Bütçesi Makro Çerçeve Kararında pilot olarak belirlenen sekiz kamu idaresinden biri olarak TÜİK, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu uyarınca ve Kamu İdarelerinde Stratejik Planlamaya İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik çerçevesinde hazırladığı 2007-2011 Stratejik Planı nı, Aralık 2006 da uygulamaya koymuştur. Stratejik Plana dayalı olarak hazırlanması öngörülen 2007 Yılı Performans Programı çalışmalarına ise, Kasım 2006 da başlanmış olup, Maliye Bakanlığı nın rehberliğinde yürütülen TÜİK 2007 Performans Programı Ocak 2007 tarihinde kamuoyuna açıklanmıştır. KYR-26 Kuruluş düzeyinde stratejik planlama uygulamasına geçilecek- 10 Kasım 2005 tarih ve 5429 sayılı Türkiye İstatistik Kanunu nun 18/11/2005 tarihinde yürürlüğe girmesiyle, stratejik planlama çalışmaları kurumsal bazda yeni bir boyut kazanmış ve 03/03/2004 tarihinde kurulan "Stratejik Planlama Komitesi tarafından yürütülen stratejik planlama çalışmalarının sorumluluğu Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı bünyesinde yapılandırılan Strateji ve Kalite Grubuna verilmiştir. Bu doğrultuda, kanunun getirdiği yeni görev ve sorumluluklar, kurumun yeni idari yapılanması, değişen bütçe koşulları ve personel hareketleri dikkate alınarak planın revize edilmesiyle ilgili çalışmalar Şubat 2006 tarihinde tekrar başlatılmıştır. 2006-2010 Stratejik Planının, Kurum üst yönetimin görüşlerine sunulduğu Mayıs 2006 tarihinde yürürlüğe giren Kamu İdarelerinde Stratejik Planlamaya İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik ile planın 2007-2011 yıllarını kapsaması hükme bağlandığından planın tekrar güncellenmesi zorunluluğu doğmuştur. Bu çerçevede, plan tekrar gözden geçirilmiş, içerik ve sunum açısından da yenilerek Aralık 2006 itibariyle onaylanmış ve uygulamaya konulmuştur. KYR-28 Vatandaşın memnuniyeti ve beklentileri sürekli olarak ölçülecek- Türkiye İstatistik Kurumu tarafından vatandaş memnuniyeti ölçümü kapsamında yapılmakta olan Yaşam Memnuniyeti Araştırması 2003 yılından itibaren her yıl Kasım/Aralık ayları içinde düzenli olarak gerçekleştirilmekte olup sonuçları kamuoyuna açıklanmaktadır. Yaşam Memnuniyeti Araştırması nın 2006 yılı alan çalışmaları Kasım ayı sonunda tamamlanmıştır. SP-01 Açlık sınırının altındaki aileler belirlenecek - 2002 yılından itibaren her yıl düzenli olarak yapılmakta olan Hanehalkı Bütçe Anketi verileri ile açlık ve yoksulluk sınırları ile bu sınırların altında kalan yoksul nüfus oranları tahmin edilmektedir. Hanehalkı Bütçe Anketlerinden elde edilen verilere dayalı olarak gerçekleştirilen Yoksulluk Çalışması sonuçları ilk olarak 14/04/2004 tarihinde, 2003 ve 2004 yıllarına ilişkin sonuçlar ise sırasıyla 24/05/2005 ve 14/02/2006 tarihli haber bültenleri ile kamuoyuna duyurulmuştur. SP-05 İnsan gücü planlaması etkin bir şekilde yapılacak- Hanehalkı İşgücü Anketi sonuçları, güncel işgücü piyasası veri ihtiyacının karşılanmasında önemli bir veri kaynağıdır. 2005 yılından itibaren hareketli üçer aylık dönemler esas alınarak her ay işgücü, istihdam ve işsizlik rakamları kamuoyuna sunulmaktadır. EDP-82 Çiftlik Muhasebe Veri Ağı Sistemi geliştirilecek- 2005 yılında, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı (TKB) tarafından AB ye teklif edilen "Eşleştirme Projesi"nin, 2007 yılından itibaren uygulanmasına başlanacaktır. Bu projede, Çiftlik Muhasebe Veri Ağı (FADN) konusunda TKB sorumlu Faaliyet Raporu, 2006 12

kuruluş olarak görev alırken, TÜİK ilgili kuruluşlardan biri olarak yer almıştır. TÜİK bu çalışmalara seçilecek işletmelerin tabakalanması, değişkenlerin belirlenmesi, soru kağıdının hazırlanması gibi teknik konularda destek sağlayacaktır. AB Uyum Çalışmaları 3 Ekim 2005 tarihinde yapılan Katılım Konferansı ile Türkiye AB katılım müzakereleri başlamış ve ülke çapında başlayan AB Mevzuatına uyum çalışmaları daha da hız kazanmıştır. İstatistik uyumu, bu çalışmalar arasında önemli yer tutmaktadır. Avrupa Birliği İstatistik Sistemi ne uyum; Üretilen istatistiklerin tanım ve yöntem bakımından tüm AB üyesi ve aday ülkeler için karşılaştırılabilir olması, Tanım, kavram, yöntem, sınıflama, yayımlanma sıklığı gibi hususlarda AB standartlarının benimsenmesi, Ülkemizin AB ile yürüteceği müzakerelerde temel girdi olarak uyumlu ve karşılaştırılabilir istatistiksel verilerin kullanılması, olarak özetlenebilir. Ekonomik ve toplumsal veya diğer teknik ayrıntılardaki konularda, AB ile müzakere sürecinde, istatistiki verilere hayati derecede ihtiyaç duyulmaktadır. Dolayısıyla, istatistik uyumu AB müzakere sürecinde stratejik bir önem kazanmaktadır. Avrupa Birliği istatistik sistemine uyum kapsamında, 18 Kasım 2005 tarihinde yürürlüğe giren Türkiye İstatistik Kanunu ile 2006 yılında sağlanan gelişmeler şunlardır: Organizasyonda fonksiyonel bir yeniden yapılanmaya gidilmiş, Çok yıllı planların hazırlanması ve uygulanması ile ilgili temel ilkeler belirlenmiş, AB ve Birleşmiş Milletler resmi istatistik temel ilkeleri benimsenmiş, Veri güvenliği ve gizliliğine ilişkin usul ve esaslar belirlenmiş, Veri dağıtım politikalarının ana unsurları belirlenmiş, Veri Kalite Kontrol Kurulu oluşturularak çalışma usul ve esasları belirlenmiş, Türk istatistik sisteminde özellikle kullanıcı perspektifinin rol almasını sağlayan ve üyeleri diğer kamu/özel kurum ve kuruluşlarından oluşan "İstatistik Konseyi"nin ilk toplantısı 26 Kasım 2006 da yapılmış, Resmi İstatistik Programı, 2007-2011, 30 Aralık 2006 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiş, Stratejik Plan 2007-2011, 29 Aralık 2006 tarihinde onaylanarak uygulamaya konulmuştur. Katılım Ortaklığı Belgesi: Avrupa Birliği Bakanlar Konseyi tarafından 23 Ocak 2006 tarihinde kabul edilen Katılım Ortaklığı Belgesi'nde, istatistik ile ilgili olarak; Kısa vadede (1 2 yıl); AB standartları doğrultusunda yeni istatistik kanununun uygulanmasına ilişkin sürecin tamamlanması ve personele yeterli mesleki eğitim verilmesinin ve idari kapasitenin Faaliyet Raporu, 2006 13

iyileştirilmesinin temin edilmesi, özellikle demografik istatistikler, işgücü istatistikleri, bölgesel istatistikler, iş istatistikleri (iş kayıtları dahil) ve tarımsal istatistikler gibi öncelikli alanlarda istatistiklerin geliştirilmesi için stratejinin güçlendirilmesi, askıda kalan sınıflamaların kabul edilmesi ve iş kayıtları ile ilgili istatistik birimlerinin oluşturulması ve Avrupa Ulusal ve Bölgesel Hesaplar Sistemi (ESA 95) ile uyumlu ulusal hesaplar metodolojisinin geliştirilmesine öncelik verilecektir. Orta vadede (3 4 yıl); İş kayıtlarının AB standartlarına getirilmesi, özellikle GSMH tahminleri, harmonize tüketici fiyatları indeksleri, kısa dönem istatistikleri, ödemeler dengesi ve işgücü istatistikleri konusunda makroekonomik istatistiklerin daha uyumlu hale getirilmesi, farklı kamu kurumları kaynaklı verilerin toplanması ve işlenmesini iyileştirmek için, Türkiye İstatistik Kurumu nun koordinasyon rolünün güçlendirilmesi, veri derlenmesinde idari kaynak kullanımının artırılması ve mali istatistiklerin ESA 95 gereklilikleri ile tam uyumunun sağlanması hedeflenmektedir. AB istatistik sistemine uyum çalışmaları doğrultusunda atılan en somut adımlardan birisini, Avrupa Komisyonu'nun Türk İstatistik Sistemi'nin Geliştirilmesi amacıyla MEDA-II fonu kaynaklarından karşılanmak üzere Kurumumuza sağladığı 15,3 milyon Euro tutarındaki yardım oluşturmaktadır. Projelendirilerek kullanılan bu yardım kaynağının uygulama süresi 26 ay olarak belirlenmiştir. Ancak Program bir yıl süre ile uzatılmış olup, Mart 2007 de tamamlanmıştır. Söz konusu proje kapsamında 2006 yılında yürütülen çalışmalar Raporun Faaliyetler ve Projeler bölümünde ayrıntılı olarak açıklanmıştır. Ulusal Plan: Türkiye'nin Avrupa Birliği (AB) Müktesebatına uyum çalışmaları kapsamında hazırlanan 2006 yılı Ulusal Planı nın istatistik bölümü, ilgili kurum ve kuruluşların katkıları da göz önüne alınarak hazırlanmış ve Avrupa Birliği Genel Sekreterliği'ne iletilmiştir. Planın istatistik alanındaki öncelikli konuları; kayıtlar, sınıflamalar, nüfus, işgücü istatistikleri, ücretler, işgücü maliyeti ve kazanç yapısı istatistikleri, eğitim istatistikleri, kültür istatistikleri, sağlık ve iş güvenliği istatistikleri, gelir dağılımı ve yaşam koşulları, sosyal koruma istatistikleri, turizm istatistikleri, yıllık ekonomik hesaplar, dönemsel ve çevre hesapları, izleme ve kaynaklar, mali hesaplar, satınalma gücü paritesi, mal ticareti, girişimlerin ekonomik faaliyetlerine ilişkin istatistikler, enerji, ulaştırma, arazi kullanımı ve uzaktan algılama, tarım istatistikleri, kırsal kalkınma istatistikleri, bölgesel istatistikler ve Türk İstatistik Sistemi nin kurumsal yapısının geliştirilmesidir. AB İstatistik Faslı Tarama Toplantıları: Türkiye İstatistik Kurumu, Türkiye nin müzakere sürecinde sorumlu olduğu 35 başlıktan 18. başlık olan İstatistik ten sorumlu kurum olduğu gibi, veri sağlayıcı birim olması nedeniyle de diğer başlıkların pek çoğu ile yoğun bağı bulunmaktadır. Örneğin, Gıda Güvenliği, Veterinerlik ve Bitki Sağlığı, Balıkçılık, Taşımacılık Politikası, Enerji ve benzeri pek çok başlıkta Kurumumuzun desteği, tarama ve daha sonra Fiili Müzakere Süreçleri için büyük önem taşımaktadır. TÜİK, istatistik faslına yönelik müzakereler kapsamında, 19 20 Haziran 2006 tarihinde tanıtıcı tarama, 17 18 Temmuz 2006 tarihlerinde ise ayrıntılı tarama toplantılarını gerçekleştirmiştir. AB İstatistik Modüllerine Uyum (Veri Elde Edilebilirliği Çalışması): Avrupa Birliği İstatistik Ofisi (EUROSTAT) Program Sekreteryası nın aday ülkeler için, 2000 yılından itibaren verilerin elde edilebilirliğine ilişkin başlattığı çalışma kapsamında, Türkiye verilerinin AB istatistik modüllerine uyumu izlenmektedir. Çalışma; verilerin uyumu, uyumlu olmayanlar için nedenleri, veri uyumu için yapılması planlanan çalışmalar ve bunların gerçekleşme durumlarını gösteren bir veri tabanı üzerinden takip Faaliyet Raporu, 2006 14

edilmektedir. 2006 yılı Ocak-Şubat aylarında konuyla ilgili bir durum tespit çalışması yapılmıştır. Veri setleri uyum durumu, faaliyetler ve kodlar yeniden gözden geçirilmiş, terminoloji ve kodlama sistemi yenilenmiş, veri tabanında gerekli düzenlemeler yapılmış ve rapor formatı içerik ve sunum açısından yenilenmiştir. 2006 Ocak ayında, 2005 IV. Dönem Raporu eski kod sistemi ile hazırlanmıştır. Mayıs ayında 2006 I. Dönem Raporu, yeni kod sistemine göre hazırlanarak Kurum Başkanlığına sunulmuş, Daire Başkanlıklarına ilişkin ayrıntılı değerlendirmelerin yer aldığı raporlar hazırlanmıştır. Veri setlerinin eşleştirme çalışmasına Temmuz ayında başlanmış, Ekim ayında veri tabanı güncelleme çalışmaları tamamlanmış, 2006 II. ve III. Dönem Raporu Kasım 2006 da kullanıma sunulmuştur. Türkiye 2006 İlerleme Raporu: Ülkemizin AB ye uyum konusunda katettiği gelişmelerin AB tarafından bir değerlendirmesi niteliğini taşıyan Türkiye 2006 İlerleme Raporu 8 Kasım 2006 tarihinde Avrupa Komisyonu Genişleme Genel Müdürlüğü tarafından yayınlanmış olup, 18. İstatistik faslı ile ilgili kısımda; istatistikî altyapı bakımından Türkiye nin yeni istatistik kanununu kabul ederek müktesebatın aktarılması bakımından önemli ilerleme kaydettiği belirtilmektedir. Sınıflandırma alanında dikkate değer bir ilerleme sağlandığı, sektör istatistiklerinin erişilebilirliği bakımından birçok alanda ilerleme olduğu, demografik ve sosyal istatistikler alanında ikamet yerine bağlı nüfus kayıtları sisteminin kurulmasına ilişkin yasanın kabul edildiği, Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması nın (EU-SILC) gerçekleştirildiği, Yapısal İş İstatistikleri (SBS) araştırmalarının başlatıldığı, hane bazında bütçe araştırmalarının aylık periyotta devam ettiği ifade edilmektedir. Satın alma gücü paritesi alanında AB standartları doğrultusunda çalışmaların yürütüldüğü, Dış Ticaret İstatistikleri ve uyumlaştırılmış Tüketici Fiyat Endeksleri (HICP) alanlarında yüksek derecede uyuma ulaşıldığı, tarımsal istatistikler alanında çiftlik kaydı oluşturulmasına yönelik çalışmaya devam edildiği ve son olarak istatistikî bilgiye kamunun erişimi konusunda ilerleme kaydedildiği belirtilmektedir. Faaliyet Raporu, 2006 15

III. FAALİYETLERE İLİŞKİN BİLGİ VE DEĞERLENDİRMELER A. Mali Bilgiler 1. Bütçe Uygulama Sonuçları Kuruluşundan bu yana genel bütçeli bir idare olan TÜİK, 2003 yılında yürürlüğe giren 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli I Sayılı cetvelde, Genel Bütçe Kapsamındaki Kamu İdareleri arasında yer almıştır. TÜİK'de, faaliyet ve hizmetlerin yürütülmesi bütçe ödenekleri ile gerçekleştirilirken, başta AB projeleri olmak üzere uluslararası kaynaklardan da yararlanılarak faaliyet alanlarının kapsam ve çeşitliliği arttırılmıştır. Ülkemizdeki veri ihtiyacının artması, TÜİK'in ürettiği istatistikler ile yürüttüğü faaliyetlerin çeşitliliğinin de artmasına neden olmuştur. 1927'den itibaren bütçe başlangıç ödenekleri yıllar itibarıyla gelişmelere paralel olarak artarken, özellikle sayım yıllarında (nüfus, sanayi, tarım vb.) bütçe artışları çok daha fazla gerçekleşmiştir. Kurumda yıl içerisinde yapılan harcamalar toplamı, genellikle yıl sonu ödenek toplamının yaklaşık %90-95'i oranında gerçekleşmektedir. Ancak ulusal boyutta yürütülen sayım ve benzeri uygulamaların olduğu yıllarda yıl sonu toplam harcamaları başlangıç ödeneği ve yıl sonu ödenek toplamından daha fazla gerçekleşmektedir. 2001-2006 yılları arası başlangıç ödenekleri, yıl sonu harcama toplamları Grafik 2 ile, ödenek ve harcama gerçekleşmeleri ise Ek 3'te verilmiştir. Grafik 2. Bütçe Başlangıç Ödeneği ve Yıl Sonu Gerçekleşen Harcamalar Toplamı, 2001-2006 70.000 (Bin YTL) Başlangıç Ö denek Toplamı Yıl Sonu Harcama Toplamı 60.000 50.000 40.000 30.000 20.000 10.000 0 2001 2002 2003 2004 2005 2006 TÜİK'in 2001-2006 yılları arasında bütçe başlangıç ödenekleri ve yıl sonu harcama gerçekleşmelerinde, cari harcamalar önemli bir yer tutmaktadır. Cari harcamaların toplam harcama içerisinde fazla olmasında, Kurumun yaptığı çalışmalar ve sunulan hizmetlerin önemli etkisi vardır. Cari harcamaların büyük bir kısmı personel giderleri için yapılmaktadır. 2001-2006 yılları arasında, bütçe başlangıç ödenekleri ve yıl sonu harcama gerçekleşmeleri, harcama kalemleri ayrımında Tablo 7'de verilmiştir. Faaliyet Raporu, 2006 16

Tablo 7. Bütçe Başlangıç Ödenekleri ve Yıl Sonu Gerçekleşen Harcama Toplamlarının Bütçe Harcama Kalemleri Ayrımında Dağılımı (%), 2001-2006 BÜTÇE BAŞLANGIÇ ÖDENEKLERİ GENEL YIL SONU HARCAMA TOPLAMLARI GENEL BÜTÇE YILI CARİ YATIRIM TRANSFER TOPLAM CARİ YATIRIM TRANSFER TOPLAM 2001 81,2 17,7 1,1 100 88,2 10,5 1,3 100 2002 83,5 16,1 0,4 100 91,8 7,7 0,5 100 2003 87,5 12,2 0,3 100 94,6 5,0 0,4 100 2004 90,2 9,4 0,4 100 95,3 4,4 0,3 100 2005 94,2 5,5 0,3 100 93,7 6,0 0,3 100 2006 94,2 5,4 0,4 100 97,6 2,1 0,3 100 2. Temel Mali Tablolara İlişkin Açıklamalar Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı genel bütçeli bir kuruluştur. 2006 Mali Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu ile Kuruma 55.935.000 YTL ödenek tahsis edilmiştir. 2006 yılında Kurum bütçesine personel giderleri için 13.565.000 YTL, sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri için 522.000 YTL, mal ve hizmet alımları için 3.930.000 YTL, sermaye giderleri için 4.720.000 YTL ve özel ödenek tertibine 199.061,12 YTL olmak üzere toplam 22.936.061,12 YTL ödenek eklenmiştir. Yıl içerisinde sermaye giderlerinden 500.000 YTL düşülerek Bayındırlık Bakanlığı bütçesine, 390.000 YTL düşülerek Maliye Bakanlığı yedek ödenek tertibine eklenmiş olup, yıl sonu itibarıyla Kurumun toplam bütçe ödeneği 77.981.061,12 YTL olmuştur. 2005 yılında kuruma tahsis edilen ödenek miktarı 52.182.000 YTL iken, 2006 yılı için tahsis edilen ödenek miktarı % 7,2 oranında artışla 55.935.000 YTL olmuştur. Yıl sonu harcamalarına bakıldığında, 2005 yıl sonu harcaması 51.878.965,40 YTL olarak gerçekleşmiş, 2006 yıl sonu harcaması ise % 45,8 oranında artarak 75.628.748,81 YTL olmuştur. 2006 yılında Kuruma ayrılan bütçe ödenekleri ve yıl sonu harcama toplamı Grafik 3'te verilmiştir. 2006 yılında yıl sonu harcama toplamı, bütçe başlangıç ödeneğine göre %35,21 oranında artmıştır. Bu artışın en önemli nedeni Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) çalışmasının başlatılmasıdır. ADNKS ile ülke genelinde tüm adres bilgilerinin tutulacağı bir Ulusal Adres Veri Tabanı oluşturulacak ve Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları ile ülkemizde ikamet eden yabancıların ikamet adresleri Merkezi Nüfus İdaresi Sistemi (MERNİS) veri tabanındaki nüfus kütükleri ile eşleştirilecektir. Grafik 3. Bütçe Ödenekleri ve Harcama Toplamı, 2006 100.000 80.000 60.000 40.000 20.000 0 (Bin YTL) Bütçe Başlangıç Öde. Yı Sonu Ö denek Top. Yıl Sonu Harcama Top. Faaliyet Raporu, 2006 17