ÝÇÝNDEKÝLER 1. ÜNÝTE KENDÝMÝ TANIYORUM... 9 BÝREYSEL FARKLILIKLARIMIZ... 10 Ölçme ve Deðerlendirme... 13 Kazaným Deðerlendirme Testi - 1... 15 DUYGULARIMIZ ve DÜÞÜNCELERÝMÝZ... 16 Ölçme ve Deðerlendirme... 19 Kazaným Deðerlendirme Testi - 2... 21 BÖLÜM 3 HAYATIMIZ ve KÝMLÝÐÝMÝZ... 22 Ölçme ve Deðerlendirme... 26 Kazaným Deðerlendirme Testi - 3... 28 Ünite Deðerlendirme Testi - 1... 29 Ünite Deðerlendirme Testi - 2... 31 2. ÜNÝTE GEÇMÝÞÝMÝ ÖÐRENÝYORUM... 33 AÝLEMÝZÝN TARÝHÝ... 34 Ölçme ve Deðerlendirme... 38 Kazaným Deðerlendirme Testi - 1... 40 KÜLTÜREL ÖGELERÝMÝZ... 42 Ölçme ve Deðerlendirme... 45 Kazaným Deðerlendirme Testi - 2... 47 BÖLÜM 3 MÝLLÝ MÜCADELE ve ATATÜRK... 49 Ölçme ve Deðerlendirme... 54 Kazaným Deðerlendirme Testi - 3... 57 Ünite Deðerlendirme Testi - 1... 59 Ünite Deðerlendirme Testi - 2... 61 GENEL TEKRAR TESTÝ... 63
3. ÜNÝTE YAÞADIÐIMIZ YER... 65 HANGÝ YÖNDE... 66 Ölçme ve Deðerlendirme... 69 Kazaným Deðerlendirme Testi - 1... 71 ÇEVREMÝZDE GÖRDÜKLERÝMÝZ... 72 Ölçme ve Deðerlendirme... 76 Kazaným Deðerlendirme Testi - 2... 80 BÖLÜM 3 DOÐAL AFETLERE HAZIR MIYIZ?... 82 Ölçme ve Deðerlendirme... 86 Kazaným Deðerlendirme Testi - 3... 88 Ünite Deðerlendirme Testi - 1... 89 Ünite Deðerlendirme Testi - 2... 91 GENEL TEKRAR TESTÝ... 93 4. ÜNÝTE ÜRETÝMDEN TÜKETÝME... 95 ÝHTÝYACINA GÖRE HARCA... 96 Ölçme ve Deðerlendirme... 99 Kazaným Deðerlendirme Testi - 1... 101 BÝLÝNÇLÝ TÜKETÝCÝ... 103 Ölçme ve Deðerlendirme... 106 Kazaným Deðerlendirme Testi - 2... 108 BÖLÜM 3 BÝR ÜRÜNÜN YOLCULUÐU... 110 Ölçme ve Deðerlendirme... 112 Kazaným Deðerlendirme Testi - 3... 115 Ünite Deðerlendirme Testi - 1... 116 Ünite Deðerlendirme Testi - 2... 118 GENEL TEKRAR TESTÝ... 120 5. ÜNÝTE ÝYÝ KÝ VAR... 123 TEKNOLOJÝNÝN DÜNÜ BUGÜNÜ... 124 Ölçme ve Deðerlendirme... 131 Kazaným Deðerlendirme Testi - 1... 134 TEKNOLOJÝYÝ DOÐRU KULLANALIM... 136 Ölçme ve Deðerlendirme... 140 Kazaným Deðerlendirme Testi - 2... 142 Ünite Deðerlendirme Testi - 1... 143 Ünite Deðerlendirme Testi - 2... 145 GENEL TEKRAR TESTÝ... 147
6. ÜNÝTE HEP BÝRLÝKTE... 149 ÇEVREMÝZDEKÝ SOSYAL GRUPLAR... 150 Ölçme ve Deðerlendirme... 153 Kazaným Deðerlendirme Testi - 1... 155 OKULUMUZDAKÝ SOSYAL ETKÝNLÝKLER... 157 Ölçme ve Deðerlendirme... 161 Kazaným Deðerlendirme Testi - 2... 163 Ünite Deðerlendirme Testi - 1... 164 Ünite Deðerlendirme Testi - 2... 166 GENEL TEKRAR TESTÝ... 168 7. ÜNÝTE ÝNSANLAR ve YÖNETÝM... 171 YEREL YÖNETÝM... 172 Ölçme ve Deðerlendirme... 175 Kazaným Deðerlendirme Testi - 1... 177 EGEMENLÝK ULUSUNDUR... 178 Ölçme ve Deðerlendirme... 180 Kazaným Deðerlendirme Testi - 2... 182 Ünite Deðerlendirme Testi - 1... 183 Ünite Deðerlendirme Testi - 2... 185 GENEL TEKRAR TESTÝ... 187 8. ÜNÝTE UZAKTAKÝ ARKADAÞLARIM... 189 DÜNYA ÇOCUKLARI... 190 Ölçme ve Deðerlendirme... 194 Kazaným Deðerlendirme Testi - 1... 196 BÝRLÝKTE KUTLUYORUZ... 197 Ölçme ve Deðerlendirme... 199 Kazaným Deðerlendirme Testi - 2... 201 Ünite Deðerlendirme Testi - 1... 202 Ünite Deðerlendirme Testi - 2... 204 GENEL TEKRAR TESTÝ... 206 CEVAP ANAHTARI... 208
BÖLÜM 1 BÝREYSEL FARKLILIKLARIMIZ Kazanýmlar Bu bölümde; Çevremdeki insanlarýn bireysel farklýlýklarýný tanýmayý, Bireysel farklýlýklarý kabul etmeyi öðreneceðim. 1. BENZERLÝKLERÝMÝZ VE FARKLILIKLARIMIZ Dünya üzerinde farklý özelliklere sahip birçok insan yaþar. Ýnsanlarýn benzer özelliklerinin yaný sýra, farklý özellikleri de vardýr. Dünyamýz yedi milyar insana ev sahipliði yapmaktadýr. Bu kadar çok insanýn yaþadýðý dünyamýzda toplumlarý oluþturan her bir insan birey olarak adlandýrýlýr. Coþku Yayýnlarý Yaþamak için beslenmeye, soðuktan korunmak için evlere, üzerimizi örten giysilere ihtiyaç duyarýz. Tüm insanlar, sevgi, saygý, korku, sevinç, merhamet, öfke, üzüntü gibi ortak duygular taþýrlar. Örnek - 1 Aþaðýda bazý benzerliklerimiz verilmiþtir. Adýmýz var. Gözlerimiz var. Ailemiz var. BENZERLÝKLERÝMÝZ Yemek yeriz. Evimiz var. Susarýz. Yoruluruz. Üzülürüz. Acýkýrýz. Anahtar Bilgi Saçlarýmýz var. Uyuruz. Seviniriz. Birey; toplumlarý oluþturan, diðer insanlarla benzerliklerinin yaný sýra farklýlýklarý da olan insanlarýn her biridir. Bireylerin Benzer Yönleri Yeryüzünde yaþayan insanlar olarak bizler birçok konuda birbirimize benzeriz. Vücut þeklimiz birbirine benzer. Her insan bir anne babadan dünyaya gelmiþtir. Tanýnmak için bir ismimiz vardýr. Bireylerin Farklý Yönleri Her insaný eþsiz yapan, onu diðer insanlardan ayýran þey bireysel farklýlýklarýdýr. Bireysel farklýlýklarýn bazýlarý fiziksel bazýlarý duygusal, bazýlarý da yetenekle ilgili özelliklerdir. a. Fiziksel Farklýlýklarýmýz Ýnsanlarýn dýþ görünüþü ile ilgili olan özelliklerine fiziksel özellikler denir. Boyumuz, aðýrlýðýmýz, göz ve ten rengimiz, saçýmýz, yüzümüzün þekli vb. özellikler bireyler arasýndaki fiziksel farklýlýklardýr. 10
Bireysel Farklýlýklarýmýz Örnek - 2 Aþaðýdaki bireysel farklýlýklarý inceleyiniz. 1 2 Ýnsanlar fiziksel olarak birbirinden farklýdýrlar. b. Duygusal Farklýlýklarýmýz Çevremizdeki olay veya kiþilerin bizim iç dünyamýzda uyandýrdýðý hisler duygularýmýzdýr. Korku Saygý Sevgi Neþe Öfke Üzüntü Merve sarý saçlýdýr. Fiziksel farklýlýk 3 Semih iyi gitar çalar. Yetenek farklýlýðý Barýþ çok alýngandýr. Duygusal farklýlýk 4 Atakan çok neþelidir. Duygusal farklýlýk Ýnsanlarýn fiziksel özellikleri ayný olmadýðý gibi onlarý üzen, sevindiren, þaþýrtan þeyler de ayný deðildir. Bu duygularýn kiþilerdeki etkileri farklý farklý olabilir. Örneðin; sokakta karþýmýza çýkan bir köpek bazýlarýmýzý korkuturken, bazýlarýmýzda ise köpeðe karþý sevgi duygusunu oluþturur. Yaþadýðýmýz bu duygular ve düþünceler bireysel farklýlýklarýmýzdýr. c. Ýlgi ve Yetenek Farklýlýklarýmýz Anahtar Bilgi Ýlgi: Ýnsanýn sevdiði beðendiði ve yapmak istediði þeylerdir. Yetenek ise insanlarýn bir iþ ya da mesleði yapma konusunda beden, zihin, istek gibi yönlerde yeterli olmasý, yapabilmesidir. Coþku Yayýnlarý 5 Hakan Bey çok þiþmandýr. Fiziksel farklýlýk Sýra Sizde - 1 6 Meryem iyi yüzer. Yetenek farklýlýðý Aþaðýda verilen insanlara ait özelliklerin benzer olanlarýna B, farklý olanlarýna F yazýnýz. Ýnsanlarýn aðýrlýklarý vardýr. Hepimiz çok güzel resim yapabiliriz. Herkes karanlýktan korkar. Geceleri uyuyup dinleniriz. Ýnsanlarýn ilgileri, istekleri, yetenekleri de farklýdýr. Birey, bu farklýlýklarý ile toplumda kabul görür ve kendine bir yer edinir. Bazý insanlar çok güzel resim yaparken bazýlarý çok hýzlý koþabilir. Bazý insanlarda satranç oynama yeteneði varken bazýlarýnýn müzik aleti çalma yeteneði daha fazladýr. Acýkýnca yemek yeriz. Hepimiz ayný boydayýz. Bütün insanlar bale yapabilir. 11
Bireysel Farklýlýklarýmýz Farklýlýklar Zenginliktir Anahtar Bilgi Birey olarak sahip olduðumuz farklý fiziksel, duygusal özellikler ve yetenekler toplum için bir zenginliktir. Bu farklýlýklar sayesinde çeþitli meslekler ortaya çýkmýþtýr. Hoþgörü; baþkalarýna karþý anlayýþlý olma, onlarýn duygu ve düþüncelerine saygý duyma demektir. Milletimizin en büyük özelliklerinden biri de hoþgörülü olmasýdýr. Tarihimizde hoþgörü denince aklýmýza gönüller sultaný Mevlana Hazretleri gelir. Ýnsan yaratýlmýþlarýn en þereflisidir diyerek her dilden, her dinden, her renkten insaný kucaklayan Hz. Mevlana sevginin, barýþýn, kardeþliðin, hoþgörünün sembolüdür. Önemli olan farklýlýklarýn her bireyi eþsiz ve özel yaptýðýný anlamak ve farklýlýklara karþý saygýlý olmaktýr. Örnek - 3 Ailede annem, babam, ben ve kardeþim farklý özelliklere sahibiz: Coþku Yayýnlarý Spora yetenekli insanlardan sporcular, uzun boylu insanlardan basketbolcular, müzik yeteneði olan insanlardan müzisyenler, bilime meraklý kiþilerden bilim insanlarý, yazmaya yeteneði olanlardan yazar, þair, gazeteciler topluma kazandýrýlmýþtýr. Gel, gel, ne olursan ol gel! Mevlana Bir diðer hoþgörü kahramaný da 13. yüzyýlda yaþamýþ olan ünlü Türk þairi Yunus Emre dir. Hoþgörüsünü þiirlerine yansýtan þairimiz engin hoþgörüsüyle tüm dünyada tanýnýr. Yaradýlaný hoþ gör, Yaradan dan ötürü. Yunus Emre Babam, çok güzel türkü söyler, bazý akþamlar bizi türküleriyle neþelendirir. Annem, çok güzel yemek yapar. Onun lezzetli yemeklerini afiyetle yeriz. Ben, bilgisayarý iyi kullanýrým. Ailemize gerekli bir bilgiyi hemen internetten araþtýrýr bulurum. Kardeþim Aslý, sarý saçlarýyla anneme benzer. Okumayý çok sever. Okuduðu kitaplardan bize hikâyeler anlatýr. 12 Sonuç olarak; Hepimizin benzer ve farklý yönleri vardýr. Farklýlýklarý kabul etmek, barýþ ve huzur içinde yaþamamýzý saðlayacaðý için çok önemlidir. Farklý yönlerimiz bizi eþsiz ve özel yapar.
Bireysel Farklýlýklarýmýz Kazaným Pekiþtirme - 1 Oya ve Merve nin özelliklerini okuyarak aþaðýdaki tabloda bulunan benzer ve farklý özellikleri örnekteki gibi iþaretleyiniz. Arkadaþýmýn Özellikleri Benim Özelliklerim Adým: Oya Adý: Merve Soyadým: Arsoy Soyadý: Yýlmaz Gittiðim Okul: Atatürk Ýlköðretim Okulu Gittiði Okul: Atatürk Ýlköðretim Okulu Sýnýfým: 4-A Sýnýfým: 4-B Boyum: 139 cm Boyu: 134 cm Kilom: 36 kg Kilosu: 32 kg Saç rengim:kahverengi Saç rengi: Sarý Göz rengim: Mavi Göz rengi: Kahverengi Katýldýðým kulüp: Resim Katýldýðý kulüp: Resim En sevdiðim meyve: Elma En sevdiði meyve: Elma En çok sevdiðim oyun: Ýp atlama En çok sevdiði oyun: Yakan top Hobilerim: Davetiye biriktiriyorum, kitap okumayý seviyorum. Hobileri: Pul biriktirir, fotoðraf çekmeyi sever. Benzer Özelliklerimiz Adýmýz Farklý Özelliklerimiz 4 Soyadýmýz Gittiðimiz okul Sýnýfýmýz Boyumuz Kilomuz Saç rengimiz Saç rengimiz Göz rengimiz Kulübümüz Sevdiðimiz meyve Sevdiðimiz oyun Hobilerimiz 13
Bireysel Farklýlýklarýmýz ÖLÇME VE DEÐERLENDÝRME Kazaným Pekiþtirme - 2 Aþaðýda verilen bireylere ait benzerlik ve farklýlýklarýn baþýndaki harfleri palyaçolarýn tuttuðu balonlara yazýnýz. BENZERLÝKLER FARKLILIKLAR a Her insan bir anne babadan dünyaya gelmiþtir. b Sýnýfýmdaki arkadaþlarýmýn duyu organlarý birbirine benziyor. c Öðrencilerin aðýrlýklarý ayný deðildir. d Dünyadaki tüm insanlarýn parmak izleri birbirinden farklýdýr. e Ülkemizdeki insanlar misafir aðýrlamayý sever. Zenci, beyaz, sarý ýrklardaki insanlarýn deri renkleri farklýdýr. f Basketbolcularýn çoðu uzun boyludur. g Herkesin saçý ayný renk deðildir. h Mahallemizdeki çocuklarýn çeþitli yetenekleri var. ý Oyun oynamaktan bütün çocuklar hoþlanýr. i 14
BÝREYSEL FARKLILIKLARIMIZ KAZANIM DEÐERLENDÝRME TESTÝ KDT 1 1. Sevgi, güzel resim yaptýðý için resim kulübüne katýldý. Ahmet, sigara ve içkiyi sevmediði için yeþilay kulübünü seçti. Ayça,arkadaþlarý gittiði için müzik kulübünü seçti. Tarýk, boyu uzun olduðundan basketbol kulübüne seçildi. 3. Aþaðýdakilerden hangisi bütün insanlarýn sahip olduðu benzer yönlerden birisi deðildir? BB A) Her insanýn sahip olduðu bir adý vardýr. B) Her insan kitap okumayý çok sever. C) Çevremizdeki sesleri duymak için kulaklarýmýz vardýr. D) Tüm insanlarýn uykuya ihtiyaçlarý vardýr. DD 2. Yukarýdaki öðrencilerin hangisinin kulüp seçiminde fiziksel farklýlýðý etkili olmuþtur? A) Sevgi B) Ahmet C) Ayça D) Tarýk Bu sene sýnýfýmýza Amerika dan yeni bir arkadaþýmýz geldi. Arkadaþýmýzýn fiziksel özellikleri, konuþtuðu dil bizlerden farklýydý. Coþku Yayýnlarý 4. Aþaðýdakilerden hangisi, bireylerin farklý yönlerinden biri deðildir? DD A) Yetenekleri B) Boylarý C) Düþünceleri D) Beslenmeleri 5. 4-B sýnýfýndaki üç arkadaþtan Merve, boþ zamanlarýnda resim yapmayý; Ayþegül, güzel yazý yazmayý; Meral, hamurla oynamayý daha çok sevmektedir. CC Yeni gelen öðrenciye yapýlacak davranýþlardan en uygunu aþaðýdakilerden hangisidir? A) Sürekli farklýlýklarýndan bahsetmek B) Teneffüste oyunlara almayýp, onu dýþlamak C) Bireysel farklýlýklarýný tanýyýp onu kabullenmek D) Fiziksel farklýlýklarýyla alay etmek AA Bu durum, aþaðýdakilerden hangisi için bir kanýt oluþturur? A) Ýnsanlarýn yetenekleri ve ilgi alanlarý farklý farklýdýr. B) Arkadaþlar hep ayný alanlara ilgi duyarlar. C) Ýnsanlar boþ zamanlarýný iyi deðerlendirmelidirler. D) Yeteneklerimizi geliþtirmek için çeþitli etkinlikler yapýlmalýdýr. 15
BÖLÜM 2 DUYGULARIMIZ ve DÜÞÜNCELERÝMÝZ Kazanýmlar Bu bölümde; Duygularým ve düþüncelerim arasýndaki iliþkiyi fark etmeyi, Farklý durumlara ait duygu ve düþüncelerimi ifade etmeyi, Baþkalarýnýn duygu ve düþüncelerini saygýyla karþýlamayý öðreneceðim. 1. DUYGU, DÜÞÜNCE VE DAVRANIÞ Duygular, bizleri birbirimize yaklaþtýran, paylaþma ve yardýmlaþmamýzý saðlayan, hislerimizden oluþan bir iletiþim dilidir. Ýnsanlar, farklý olaylar karþýsýnda farklý duygular, düþünceler ve davranýþlar oluþtururlar. Örnek - 1 Ahmet bir belediye otobüsünde yolculuk yapýyordu. Bir durak sonra yaþlý bir dede otobüse bindi. Onun ayakta yolculuk edecek olmasý Ahmet i huzursuz etti. Okulda öðretmeninin söylediklerini düþündü. Yerinden kalktý ve yaþlý dedeye: Buraya oturabilirsiniz. dedi. Yaþlý dede bu duruma çok sevindi ve teþekkür etti. Bu olayý adým adým incelersek; Coþku Yayýnlarý Anahtar Bilgi Genellikle her duygu bir düþünceye sebep olur. Duygularýmýz, düþüncelerimizi etkiler. Düþüncelerimiz bizi o yönde davranýþlar yapmaya iter. Bir davranýþta bulunurken sadece duygularýmýzla hareket edersek yanýlabiliriz. Davranýþa geçmeden önce duygularýmýzý akýl ve mantýðýmýza göre bir kez daha deðerlendirmeliyiz. Böyle yapmazsak birçok arkadaþýmýzý hiç istemeden kýrararak sonradan piþman olabiliriz. Örnek - 2 Evden aceleyle çýkan Kerem, kalem kutusunu evde unutmuþtu. Okulda öðretmeni: Kalemlerinizi çýkarýn ve söylediklerimi yazýn çocuklar. dediðinde kalem kutusunun olmadýðýný fark etti. Hemen parmak kaldýrdý. Öðretmenim galiba kalem kutumu Mert almýþ. Bunun üzerine öðretmen Mert e dönüp: Doðru mu bunlar Mert? diye sordu. Bütün sýnýf þaþýrmýþtý. Tam o sýrada sýnýfýn kapýsý çalýndý. Gelen Kerem in annesiydi. Elinde de bir kalem kutusu vardý. Kerem utancýndan kýpkýrmýzý oldu ve önüne baktý. 16
Duygularýmýz ve Düþüncelerimiz Örnek - 3 Duygularýmýz düþüncelerimizi etkiler. Mutlu olduðumuzda bizi her zaman kýzdýran olaylara kýzmayýz. Örneðin, Pýnar diðer günlerde okul servisinin geç kalmasýna çok sinirlenirdi. Fakat o gün o kadar mutluydu ki servis geç kaldýðýnda... diyerek sakince beklemeye devam etti. Pýnar bu durumda aþaðýdakilerden hangisini söylemiþ olamaz? A) Geç kaldýðýna göre belki de trafiðe takýlmýþtýr. B) Servisim gelene kadar kitap okusam iyi olacak. C) Servis þoförünü okula þikâyet edeceðim. D) Bu kadar gecikmezdi, araç arýzalandý mý acaba? Çözüm Pýnar, o gün mutlu olduðundan bu duygusu, düþünce ve davranýþlarýna yansýr. A, B ve D seçeneklerinde servisin geç kalma sebeplerini akýl ve mantýk süzgecinden geçirmiþtir. Ancak C seçeneðinde bu durum yoktur. Doðru cevap C Servisi okula þikâyet edeceðini söylemiþ olamaz. 2. FARKLI DUYGULARIM Kendimizi iyi ifade ederek çevremizle iyi bir iletiþim kurabilir ve birbirimizi anlayabiliriz. Kendimizi iyi ifade etmenin bir yolu da duygu ve düþüncelerimizi doðru bir biçimde karþýmýzdakine anlatmaktadýr. Anahtar Bilgi Coþku Yayýnlarý Duygularýmýzý konuþarak ifade edebileceðimiz gibi davranýþ ve yüz ifademizle de anlatabiliriz. O anda hissettiðimiz duygular yüzümüze yansýr. Yüzümüzde oluþan bu ifadeler duygularýmýzýn dýþa yansýmýþ hâlidir. Örnek - 4 Kaþlarýmýzý çatmak, aðlamak, çýðlýk atmak, gülümsemek, yüz buruþturmak duygularýmýzý dýþa yansýtan özelliklerimizdendir. Soner in gün içinde yaþadýðý farklý durumlarý ve bu durumlara ait duygu ve düþüncelerini yüzünde nasýl ifade ettiðini görelim. Mutlu Þaþkýn Kýzgýn Soner, sabah uyandýðýnda annesi onu kahvaltýya çaðýrdý. Kahvaltý sofrasýnýn güzelliðini gören Soner annesine: Bu güzel sofra için çok teþekkür ederim anneciðim. dedi. Okula giderken sokakta çok uzun boylu bir adam gördü. Çok þaþýrdý: Ýlk defa bu kadar uzun boylu birisini görüyorum. dedi. Teneffüs zili çalmýþtý. Öðrenciler okul kantininde sýraya geçmiþlerdi. Üst sýnýflardan bir öðrenci herkesi iterek en ön sýraya geçti. Soner kýzdý: Bu yaptýðýn hiç doðru deðil! dedi. Duygularýný ifade etmek, bireye güçlü bir iletiþim becerisi kazandýrýr. Toplumla iyi iletiþim kuran bireyler, kendilerine daha çok güven duyar. Üzgün Soner okuldan eve dönmüþtü. Dýþarýda oynayan arkadaþlarý onu da oyun oynamaya çaðýrdýlar. Soner: Üzgünüm arkadaþlar. Çok ödevim var þimdi gelemem. dedi. 17