SÖZEL / TELEFON TALĠMATLARINDA HASTA VE ÇALIġANIN HUKUKĠ GÜVENLĠĞĠNĠN SAĞLANMASI Semra DİNÇ Kalite Birim Sorumlusu ÇarĢamba Devlet Hastanesi
GÜNÜMÜZDE YAġANAN HUKUKĠ PROBLEMLER Son yıllarda her yönden gelişen sağlık sektörü bu gelişmelere uyum sürecinde bir çok sorunla karşılaşmaktadır. Bu sorunlar neticesinde açılan davaların sayısındaki artış, hasta ve sağlık çalışanlarının güvenliklerinin ön plana çıkmasına neden olmuştur.
GÜNÜMÜZDE YAġANAN HUKUKĠ PROBLEMLER Sağlık çalışanın yaşadığı hukuki problemlerde en önemli delil tıbbi kayıtlardır. Birçok davada tıbbi kayıt eksikliğinden dolayı sağlık çalışanları hukuki anlamda mağdur olmaktadır.
Türk Medeni Kanunun 6. maddesinde; Kanunda aksine bir hüküm yoksa tarafların her biri, hakkını dayandırdığı olguların varlığını ispatla yükümlüdür denilmektedir.
Hastanın sağlığının yapılan müdahale sonucunda kötüleşmesi veya ölmesi halinde çalışanlar Türk Ceza Kanunu nun olası kastla işlenmiş kasten yaralanma ve öldürme suçu hükümlerince veya bilinçli taksirle işleme sebebiyet verme hükümlerince cezalandırılabilirler.
T.C.K Madde 20 Ceza Sorumluluğu şahsidir. Kimse başkasının fiilinden dolayı sorumlu tutulamaz T.C.K Madde 22 Taksir, dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırılık dolayısıyla, bir davranışın suçun kanuni tanımında belirtilen neticesi öngörülmeyerek gerçekleştirilmesidir. Birden fazla kişinin taksirle işlediği suçlarda herkes kendi kusurundan dolayı sorumlu olur. Her failin cezası kusuruna göre ayrı ayrı belirlenir.
KONU: Hasta dosyası ile dava dosyasının çelişmesi İdarenin, davacının sağlık sorununun teşhis tedavi ve tüm safhalarına ilişkin belgeleri sunamadığı dikkate alınarak kusurlu bulunduğu kabul edilmiştir.
KONU: Kayıtların tutulmaması. Zararlı neticeye etki etmemekle birlikte kayıt tutulmaması mevzuata aykırı olduğu için soruşturma açılmasının uygun olacağına (Hafif ihmal olarak değerlendirilmiştir) karar verilmiştir.
PRİMUM NON KENDİN NOCERE DE ZARAR GÖRME Önce Zarar Verme Hippocrates of Cos or Hippokrates of Kos (ca. 460 BC ca. 370 BC)
UYGULAMA AMACIMIZ
AMAÇLARIMIZ HUKUKĠ AÇIDAN HEKĠMĠ KORUMAK SAĞLIK ÇALIġANININ MAĞDUR OLMASINI ÖNLEMEK OLASI TEDAVĠ YANLIġLARININ ÖNÜNE GEÇEREK HASTAYI KORUMAK
UYGULAMA SÜRECĠ
Sözel / Telefon Talimatı 01.12.2008 Sözlü ve Telefonla Tabip Talimatları Formu 04.06.2009
Sözel order uygulaması tabibin hastanede ya da serviste olmadığı zamanlarda hastaya ilaç verilmesi ya da tedavi uygulanması gerektiği durumlarda kullanılır.
Eğer bu durum mesai saatleri içerisinde yaşanmışsa uygulama, hekimin yazılı talimatı, imzası ve kaşesiyle ya da hastane otomasyon sistemi üzerinden tedaviyi onaylamasıyla yapılır.
Mesai saatleri dışında ise santralde bulunan bu aramalara özel ayrılmış ses kayıt sistemindeki telefon üzerinden yapılır. Bu hat ayrı bir numara olarak belirlenmiş ve sadece sözel order aramalarına aittir.
Hastayla ilgili hekim arandığında, ilgili personel santrali arar ve hastanın hekimine bu hat üzerinden ulaşır, bu görüşme Sözlü / Telefon Talimatı ndaki kurallara göre yapılarak tedavi order edilir. Tedaviyle ilgili hekimin hastaneyi araması gereken durumlarda bu uygulama aynı şekilde hekimin santral üzerinden ilgili birimi aramasıyla gerçekleştirilir.
UYGULAMA VERĠLERĠNĠN ĠNCELENMESĠ
YAZILI KAYIT DÖNEMĠ VERĠLERĠ
Yapılan uygulama neticesinde ilk 3 ayda 665 ADET SÖZLÜ VE TELEFONLA TABĠP TALĠMATLARI FORMU tanzim edildi.
SERVİSLER YAZILI OLARAK KAYIT ALTINA ALINAN TOPLAM GÖRÜŞME SAYISI SANTRALDEN YAPILMAYAN ARAMA SAYISI SERVİSDE KAYITLI GÖRÜŞME SAYISI İÇ HAT GÖRÜŞMELERİ Dahiliye Servisi 266 105 160 1 Doğum Odası 140 23 102 15 Nöroloji Servisi 93 25 68 - Cerrahi Servisi 58 14 38 6 Kadın Doğum Servisi 51 20 31 - Çocuk Servisi 37 2 26 9 Üroloji Servisi 20 7 12 1 TOPLAM 665 196 437 32
Kayıtların incelenmesi sonucu bu hatla yapılmayan aramaların oranın yüksek çıkması üzerine sesli kayıt sisteminin kurulmasına karar verildi. Bu nedenle hukuki çevrelerden sözlü görüģ aldık ve sözel order talimatımızı yenileyerek Sözlü / Telefon Talimatı nı 02.10.2009 tarihinde yayınladık. O tarihten itibaren de hastanemizde bu talimata göre uygulama yapılmaktadır.
Uygulamayla ilgili hekimlerimiz ve personelimiz hem sözlü olarak hem de yazılı olarak bilgilendirildi.
Hasta Adı Soyadı Servisi Hasta Dosyasına Kayıtlar Doğru Olarak İşlenmiş Mi? Ses Kayıt Numarası Gürsel DEMİRAL Nöroloji Evet 5831 İbrahim SEZGİN Dahiliye Evet 5926 Cemil BÖLÜKBAŞ Dahiliye Evet 5817 Faika KÖKDEMİR Dahiliye Evet 5783-5784 Feride BÜYÜKKAYIÇI Kadın Doğum Evet Ses Kaydı Yok Aynur AYDIN Kadın Doğum Evet Ses Kaydı Yok Murat İNAN Enfeksiyon Servisi Evet 5927 Hatice AKTAŞ Dahiliye Evet 5693 Emine SAKALLI Kadın Doğum Evet 4975 Cemile UZAL Kadın Doğum Evet 5049 Emine DÖYMEN Kadın Doğum Evet 3896 Murel ÖZYÜREK Kadın Doğum Evet 3658 Fatma ÖZEN Enfeksiyon Servisi Evet 6067 Saliha SEZGİN Dahiliye Evet 5723 Hanife ALTUNTAŞ Nöroloji Evet Ses Kaydı Yok Meryem ÇEKİÇ Dahiliye Evet 5803 Züleyha BAŞ Dahiliye Evet 5815 Cemile AYDIN Nöroloji Evet 5887 Mehmet SEVEN Nöroloji Evet 5835 Neriman TAŞDELEN Nöroloji Evet 5882
İkinci aşamada ise veriler, tespit edilen 5 temel kritere göre içerik yeterliliği yönünden incelenmiştir. Bu 5 temel kriter: Hastanın adı, soyadı, kimlik bilgileri net olarak aktarılmış mı? Hemşire kayıtta kendi kimliğini belirtmiş mi? Hastanın durumu hekime yeterli oranda anlatılmış mı? Tedavi ve uygulanacak ilacın dozu açık bir şekilde anlatılmış mı? Hastanın kimliğinin hekim tarafından anlaşıldığı teyit edilmiş mi? Bu kriterlere göre 09.11.2009 30.11.2009 tarihleri arasındaki 215 görüşme incelenmiş, görüşmelerden 22 tanesi hasta sevk ve diğer bilgi görüşmeleri olduğu için değerlendirme dışı bırakılmıştır. İnceleme altına alınan görüşme sayısı 193 tür.
Ġnceleme Kriterleri Uygun Olan GörüĢme Sayısı Uygun GörüĢmelerin Yüzdelik Dağılımı Hastanın Kimliği 88 % 45 Hemşirenin Kimliği 154 % 80 Hastanın Kimlik Teyidi 103 % 53 Hastanın Genel Durumu 181 % 94 Tedavi ve İlaç Dozu 153 % 79
EKSĠK GÖRÜLEN NOKTALAR ÜZERĠNE DÜZENLEMELER YAPILDI
Hastanemizde uygulanan telefonla sözel order uygulamasından memnum musunuz? Sorusuna; Cevap Adet Yüzdelik Dilim Çok Memnunum 8 20 Memnunum 26 65 Memnun Değilim 4 10 Kararsızım 2 5 Toplam 40 100 Telefonla sözel order uygulamasıyla bilgilerin kayıt altına alınmasının sizi hukuki olarak koruyacağına inanıyor musunuz? Sorusuna ise; Cevap Adet Yüzdelik Dilim Evet 38 95 Hayır 2 5 Toplam 40 100
PERSONEL GÖRÜġLERĠ PERSONELLERİN SİSTEMLİ İLGİLİ YAKLAŞIMLARI 4 BAŞLIK ALTINDA TOPLANABİLİR. Bu konuyu önce hekimler kabul etmelidir. Hekimlerin tedaviyi telefonda net ve anlaşılır bir şekilde söylemesi gerekir. Telefon kaydının tek hat üzerinden yapılması aramada sıkıntılara yol açmaktadır. Orderla ilgili görüşmelerin kayıt altına alınmasını olası hukuki sıkıntı yaratacak durumlarda sağlık çalışanları için bir güvencedir.
BĠLGĠ GÜVENLĠĞĠ SİSTEMİMİZ 100 BİLGİLERE GB LIK VERİ ULAŞACAK DİJİTAL ALANI KARTLI GİRİŞ AYRILAN PERSONELİ SİSTEMİYLE KAYIT BELİRLEYEN SİSTEMİNDE KORUNAN SERVER 10 PROSEDÜR YIL SÜREYLE ODASINDA HAZIRLANDI VERİ KAYDI BULUNMAKTADIR YAPACAK ALAN MEVCUTTUR.
BÜTÇE VE FĠNANSMAN Yapılan bu çalışma düşük bir maliyetle uygulanabilir. Var olan bilgisayar ünitemize monte ettiğimiz kayıt sistemiyle kurulan sözel order kayıt sistemimizin hastanemize toplam maliyeti 1.038,40 TL dir.
SÖZEL ORDER KAYIT SĠSTEMĠ HEM TIBBĠ KAYITLARIN TUTULMASI SAYESĠNDE, SAĞLIK ÇALIġANLARINI GÜVENCE ALTINA ALMAKTA;
HEM DE SAĞLIK ÇALIġANLARININ DAHA DĠKKATLĠ ÇALIġMALARINI SAĞLAYARAK, HASTALARA OLASI YANLIġ TEDAVĠLERĠN UYGULANMASINI ÖNLEMEKTEDĠR
BU DÜġÜK MALĠYETLĠ SĠSTEM BĠR ÇOK HUKUKĠ PROBLEMĠN ÇÖZÜMÜ OLABĠLĠR!
BU KONUDA UYGULAMA YAPACAK HASTANELERE ÖNERİLERİMİZ ŞUNLARDIR. Hastanelerin Sağlık çalışanlarının yeterli bilgilenmesini sağlaması; Kayıt altına alınan verilerin değerlendirilmesi için kurulacak ekiplerle işlemin yürütülmesini takip etmesi; Çıkacak istatistikler doğrultusunda, olası hataların tespit ederek ve bu veriler ışığında tamamlayıcı eğitimler yapması; Ve mutlaka birden fazla hatla ses kayıt sistemini kurması önerilir.
DĠNLEDĠĞĠNĠZ ĠÇĠN TEġEKKÜR EDERĠM Çarşamba Devlet Hastanesi