DOĞAL AFETLER VE BURSA

T.C. BURSA VALİLİĞİ İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü DOĞAL AFETLER VE BURSA ŞUBAT 2012

A. BURSA NIN GENEL TANITIMI MARMARA DENİZİNİN GÜNEYDOĞUSUNDA YER ALAN İLİMİZ; 2009 YILI ADRESE DAYALI NÜFUS KAYIT SİSTEMİ SONUÇLARINA GÖRE TOPLAM 2.550.645 İL NÜFUSU İLE, TÜRKİYE'NİN 4. BÜYÜK KENTİDİR. BURSA İLİ; DOĞUDA BİLECİK - ADAPAZARI, KUZEYDE KOCAELİ- YALOVA - İSTANBUL VE MARMARA DENİZİ, GÜNEYDE KÜTAHYA, BATIDA BALIKESİR İLLERİYLE ÇEVRİLİDİR. TOPLAM YÜZÖLÇÜMÜ 10.819 KM2 OLAN BURSA İLİNİN 17 İLÇESİ, 658 KÖYÜ BULUNMAKTADIR. İL SINIRLARI DAHİLİNDE ULUABAT (1.134 KM2) VE İZNİK (298 KM2) GÖLLERİ BULUNMAKTADIR. 1326'DA ORHAN BEY BURSA'YI ALARAK OSMANLILARIN BAŞKENTİ YAPMIŞ VE 1365'TE EDİRNE'NİN BAŞKENT YAPILMASINA KADAR BU DURUMUNU KORUMUŞTUR.

A. BURSA NIN GENEL TANITIMI BURSA İLİ EKONOMİ, TİCARET VE SANAYİ AÇISINDAN ÇOK GELİŞMİŞ BİR İLDİR. İŞ YERİ VE ÇALIŞAN SAYILARINA GÖRE BURSA MARMARA BÖLGESİNDE İSTANBUL DAN SONRA İKİNCİ SIRADA BULUNMAKTADIR. İLİMİZ COĞRAFİ DURUMUNDAN DOLAYI İHRACAT VE İTHALAT GÜMRÜK KAPISIDIR. TÜRKİYE DE ÜRETİLEN ARACIN %62.60 I İLİMİZDE ÜRETİLMEKTEDİR.

B. AFETLER VE BURSA ÜLKEMİZİN JEOLOJİK, JEOMORFOLOJİK YAPISI VE SAHİP OLDUĞU İKLİMSEL ÖZELLİKLERİ NEDENİYLE BÜYÜK CAN VE MAL KAYBINA YOL AÇAN DOĞAL AFETLER İLE ÇOK SIK KARŞILAŞMAKTADIR. BU KAPSAMDA İLİMİZ AFETLER KONUSUNDA HASSAS BİR KONUMDA BULUNMAKTADIR. 4

B. AFETLER VE BURSA Bursa ilinde yaşanan deprem dışındaki afet olayları incelendiğinde ise heyelan, su baskını, kaya düşmesi ve çığ dikkat çekmektedir. Heyelan Bursa ilinde en sık görülen afet türü olup 1950'li yıllardan günümüze kadar 304 adet heyelan gerçekleşmiştir. Heyelanların en sık gerçekleştiği ilçeler İnegöl ve Gemlik'tir. Marmara, Sakarya ve Susurluk Havzaları'nda yer alan ilimizde Heyelandan sonra en sık gözlemlenen afet türü su baskını olup 1950'li yıllardan günümüze kadar 27 adet su baskını meydana gelmiştir. Su baskınları çoğunlukla İnegöl, Yenişehir, Karacabey ve Mustafakemalpaşa ilçelerinde görülmektedir. Bursa ilinde çok sık olmamakla birlikte gerçekleşen Diğer Afet türleri ise kaya düşmesi ve çığ olaylarıdır. İlimizde 1950'li yıllardan günümüze kadar olan süreçte 13 adet kaya Düşmesi olayı ve 2 adet çığ gözlemlenmiştir. Afet Türü Olay Sayısı Sıklıkla Görüldüğü İlçeler Heyelan 304 İnegöl, Gemlik Su Baskını 27 İnegöl, Yenişehir, Karacabey, Mustafakemalpaşa Kaya Düşmesi 13 Osmangazi Çığ 2 İnegöl, Büyükorhan 5

BURSA İLİNDE MEYDANA GELEN AFETLERİN DAĞILIMI (1950-2008) 6

BURSA İLİNDE AFETE MARUZ BÖLGELERİN AFET TÜRLERİNE GÖRE DAĞILIMI Afet Türü AMB* Karar Sayısı Heyelan 48 Su Baskını 10 Kaya Düşmesi 1 Heyelan ve Su Baskını 3 Heyelan ve Kaya Düşmesi 1 * AMB: Afete Maruz Bölge, SB: Su Baskını, KD: Kaya Düşmesi 7

TÜRKİYE'DE AFETZEDE SAYISI BAZINDA HEYELANDAN EN ÇOK ZARAR GÖREN 20 İLÇE (1950-2008) SIRA NO İL İLÇE AFET OLAY SAYISI AFETZEDE SAYISI 1 Karabük Yenice 189 1388 2 Malatya Hekimhan 127 1345 3 Bursa İnegöl 178 1319 4 Muş Merkez 70 1192 5 Bartın Ulus 310 1160 TÜRKİYE'DE AFET OLAY SAYISI BAZINDA HEYELANDAN EN ÇOK ZARAR GÖREN 20 İLÇE (1950-2008) SIRA NO İL İLÇE AFET OLAY SAYISI AFETZEDE SAYISI 1 Bartın Ulus 310 1160 2 Trabzon Maçka 238 896 3 Karabük Yenice 189 1388 4 Bursa İnegöl 178 1319 5 Sinop Ayancık 133 515 8

BURSA İLİNDE AFETE MARUZ BÖLGE KARARI ALINAN İLÇELER Sıra No İlçe Adı AMB* Karar Sayısı 1 İnegöl 39 2 Osmangazi 5 3 Karacabey 5 4 Gemlik 4 5 Orhaneli 3 6 Orhangazi 3 7 Mudanya 2 8 Mustafakemalpaşa 1 9 Kestel 1 TOPLAM 63 *AMB: Afete Maruz Bölge 9

10

C. DEPREMLER VE BURSA BURSA, BİRİNCİ DERECE DEPREM KUŞAĞINDA BİR KENTTİR. ÜLKEMİZİN İLK DEPREM BİLİMCİSİ BURSA LI GÖKMENZADE SEYYİD HÜSEYİN RİFAT EFENDİDİR. İŞARETNÜMA ADLI KİTABINDA 1820 YILINDAN - 1859 YILINA KADARKİ TÜM DEPREMLERİ KAYDETMİŞTİR. KANDİLLİ RASATHANESİNİ KURAN FATİH GÖKMEN, HÜSEYİN RİFAT EFENDİNİN OĞLUDUR.

C. DEPREMLER VE BURSA Tarihte Bursa Depremleri BURSA VE YÖRESİNİN DEPREMLERİ KAYDI YAKLAŞIK 2500 YIL ÖNCEYE KADAR GİTMEKTEDİR. ELDEKİ BİLGİLER ANTİK BURSA NIN BÜYÜK BİR KENT OLMAMASI NEDENİYLE, DOLAYLI OLARAK VERİLMEKTEDİR. BİZANS DÖNEMİNDE; 6 KASIM 1143 12 MAYIS 1327 TARİHİNDEKİ DEPREMLER BURSA YÖRESİNDE ÖNEMLİ YIKIMA NEDEN OLMUŞLARDIR. OSMANLI DÖNEMİNDE; 1418 1463 1555 1674 1705 YILLARINDA DEPREM OLMUŞ ANCAK TÜM KENTİ VE ÇEVRESİNE ETKİLEYEN BOYUTTA DEĞİLDİR. ANCAK 1855 DEPREMİ BURSA VE YÖRESİNDE ÇOK BÜYÜK YIKIMA NEDEN OLMUŞTUR.

Avrupa Makrosismik Şiddet Ölçeği Şiddet IX Yıkıcı Hasar Oluşur, Sıradan pek çok binada kısmi çökmeler, Pek az binada ise tam çökme gerçekleşir. Şiddet X Çok Yıkıcı Hasar Oluşur, Çok sayıda sıradan bina çöker. 13

DEPREMLER ve BURSA 14

DEPREMLER ve BURSA Şiddet VI (Bursa İl Merkezi) Az Hasar Oluşur, Herkes tarafından hissedilir, Küçük eşyalar devrilir, düşer. Sıradan binalarda hafif hasar oluşur. Sıva çatlakları, düşmeler gerçekleşir. 15

DEPREMLER ve BURSA 16

DEPREMLER ve BURSA 17

DEPREMLER ve BURSA Şiddet V (Bursa İl Merkezi) Kuvvetli Hissedilir, Kapalı mekanlardaki herkes tarafından hissedilir, hareketli pek az insan hisseder, asılı eşyalar çok sallanır, yapısal olmayan elemanlar çok ses çıkarır, (mutfak malzemeleri), gürültülüdür. 18

C. DEPREMLER VE BURSA TÜRKİYE DEPREM BÖLGELERİ HARİTASINI İNCELEDİĞİMİZDE GÖRÜRÜZ Kİ; İLİMİZ 1 İNCİ DERECE DEPREM KUŞAĞI İÇERİSİNDEDİR VE KUZEY ANADOLU FAYININ ETKİSİ ALTINDADIR.

C. DEPREMLER VE BURSA İLİMİZDE DEPREME NEDEN OLABİLECEK EN ÖNEMLİ FAY; DOĞUDA DEREKIZIK-BURHANİYE KÖYLERİ İLE BATIDA ULUABAT GÖLÜ ARASINDA UZANAN YAKLAŞIK 45 KM UZUNLUKTA OLAN BURSA FAYIDIR.

C. DEPREMLER VE BURSA AYRICA BURSA YI ETKİLEYECEK DİĞER FAYLAR İSE MARMARA DENİZİNDEKİ FAY, GEYVE İZNİK GEMLİK FAYI, YENİŞEHİR BURSA MANYAS FAYIDIR.

C. DEPREMLER VE BURSA

DEPREMLER ve BURSA 23

D. YAPILAN ÇALIŞMALAR İlimizde Afet hazırlıkları kapsamında yapılan çalışmalar;

1. İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü; İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğünün teşkilatlanması ve yerleşimi tamamlanmıştır.

2. Afet ve Acil Durum Yönetimi Merkezi; Afet ve Acil Durum Yönetimi Merkezi 24 saat süreli çalışma düzeninde her an faal durumdadır.

3. Modern İvme Kaydedici Cihaz; Türkiye Ulusal Kuvvetli Yer Hareketi Kayıt Şebekesine bağlı olarak 15 adet ivme kaydedici cihaz, 6 adet de sismoloji istasyonu mevcuttur.

4. Eğitimler ve Tatbikatlar; İlimizde afetlere karşı bilinçli bir toplum yaratmak ve hazırlıkları mahalle, cadde, binalar bazında yapmak amacıyla Toplum Afet Gönüllüleri (TAG) projesi kapsamında muhtarlara, vatandaşlara, kamu-özel kuruluş personeline, sivil savunma servis yükümlülerine, sivil toplum kuruluşlarına ve gönüllülere eğitimler verilmektedir. Eğitimlerimizde öğrencilerin eğitimlerine özel önem verilmektedir.

Tatbikatlar; İlimizde afete hazırlık çalışmaları kapsamında okullarda, kurum ve kuruluşlarda tatbikatlar planlanıp yapılmaktadır. Amacı; afete yönelik hazırlıkları denemek, geliştirmek, güncelleştirmek ve gerekli personeli eğitmek olan bir tatbikat 2012 yılında tüm aktörlerin katılımı ile yapılacaktır.

5. Mahalle Afet Gönüllüleri (MAG); Bursa ili sınırları içerisinde vatandaşların gönüllü katılımlarını değerlendirerek mahalle düzeyinde afete müdahale imkân ve kabiliyetini yaratmak ve Bursa halkının afet bilincini arttırmak amacıyla Valiliğimiz ve MAG Vakfı arasında protokol imzalanmış olup işbirliği sürdürülmektedir. Bu proje Gemlik ilçesinde başlamış ve devam etmekte olup aynı zamanda Orhangazi ilçesinde de yürütülmektedir. Proje, tüm ilçelerimizde uygulanacaktır. Bu proje kapsamında 2 mahallede 95 adet Mahalle Afet Gönüllüsünün eğitimleri tamamlanmış, afet konteynırları yerleştirilmiş, 3 adet mahallede eğitimler devam etmektedir.

6. Afet Zararlarını Azaltma Eğitim Merkezi; Birinci derece deprem kuşağında bulunan ilimizin simülasyon teknikleri kullanılarak toplumu bilinçlendirmeye yönelik olarak projelendirilen toplam 6800 m² olan Zemin+2 kattan oluşan AFET ZARARLARINI AZALTMA EĞİTİM MERKEZİ Valiliğimiz ile DPT nin %50 şer ortaklığı ile 08/05/2009 tarihinde inşaatına başlanmıştır. Proje ile ilgili olarak TUBİTAK tan da destek sağlama çalışmaları sürdürülmektedir. Projenin iç donanım ihalesi 16 Aralık 2011 tarihinde yapılmıştır.

Afet Zararlarını Azaltma Eğitim Merkezi; Projede bulunan üniteler; ZEMİN KAT 1. KAT 2. KAT -Bilgilendirme Salonu -Üç Boyutlu Sinema Salonu -Yangın Deneyim Bölümü -Deprem Enkaz Koridoru -Haberleşme Eğitim Bölümü -Duman Deneyim Bölümü -Lodos Deneyim Odası -Açık Sergi Salonu -Eğitim ve Seminer Salonu -Fırtına Deneyim Odası -İlkyardım Deneyim Bölümü -Kitaplık Bölümü -Heyelan Odası -Deprem Enkaz Koridoru -Kafeterya Bölümü -Deprem Deneyim Odası -Bilgisayarlı Eğitim Bölümü Ülkemizde bu ölçekte bir ilk olan; Üniversitelerden, Odalardan, Kamu Kurum ve Kuruluş Temsilcilerinden BİLİMSEL VE TEKNİK DANIŞMA KURULU oluşturulan merkezin denetimi ve gelişiminin bilimsel metot ve fikirlerle yapılması düşünülmektedir.

Afet Zararlarını Azaltma Eğitim Merkezi

Afet Zararlarını Azaltma Eğitim Merkezi ENKAZ ENKAZ E

Afet Zararlarını Azaltma Eğitim Merkezi DEPREM DENEYİM BÖLÜMÜ

Afet Zararlarını Azaltma Eğitim Merkezi LODOS DENEYİM BÖLÜMÜ FIRTINA DENEYİM BÖLÜMÜ HEYELAN DENEYİM BÖLÜMÜ

Afet Zararlarını Azaltma Eğitim Merkezi ÜÇ BOYUTLU SİNEMA SALONU

Afet Zararlarını Azaltma Eğitim Merkezi SERGİ SALONU

Afet Zararlarını Azaltma Eğitim Merkezi İLKYARDIM DENEYİM BÖLÜMÜ

Afet Zararlarını Azaltma Eğitim Merkezi YANGIN DENEYİM VE BİLGİLENDİRME BÖLÜMÜ

Afet Zararlarını Azaltma Eğitim Merkezi DUMAN DENEYİM BÖLÜMÜ

Afet Zararlarını Azaltma Eğitim Merkezi EĞİTİM VE SEMİNER SALONU

Afet Zararlarını Azaltma Eğitim Merkezi KİTAPLIK BÖLÜMÜ

Afet Zararlarını Azaltma Eğitim Merkezi KAFETERYA BÖLÜMÜ

7. Yarışmalar Zarar azaltma çalışmaları kapsamında ilimizde öğrencilerin eğitilmesi amaçlı olarak Afetler genel başlıklı afiş ve kompozisyon yarışmaları düzenlenmektedir. 2010 yılında Avrupa Konseyi EUR-OPA Sekreteryası ve Avrupa Doğal Afetler Eğitim Merkezi işbirliği ile kompozisyon yarışması, 2011 yılında Sivil Savunma Günü ve 1-7 Mart Deprem Haftası faaliyetleri çerçevesinde ilköğretim ve ortaöğretim öğrencileri arasında Afiş ve Kompozisyon yarışmaları düzenlenmiştir.

8. Bütünleşik Risk Haritalarının Hazırlama Çalışmaları 5902 sayılı Kanunla müdürlüğümüze ilin Afet ve Acil Durum Tehlike ve Risklerini belirleme görevi verilmiş olup bu kapsamda Bütünleşik Risk Haritası Hazırlama çalışmasına başlanmıştır. Bu haritaya altlık oluşturmak maksadıyla ilimizdeki tüm kurumlardan fiziki, ekonomik, sosyal ve teknik alt yapıya ilişkin veriler talep edilmiştir. Bu kurumlar: İl Özel İdaresi Büyükşehir Belediye Başkanlığı BUSKİ Genel Müdürlüğü Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Bursa İl Müdürlüğü Orman Bölge Müdürlüğü Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü BURSAGAZ A.Ş. Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü Karayolları 14. Bölge Müdürlüğü Sanayi ve Ticaret Odası İl Sağlık Müdürlüğü Türk Telekom Batı II Bölge Müdürlüğü Meteoroloji İl Müdürlüğü Belediye Başkanlıklarıdır. 46

8. Bütünleşik Risk Haritalarının Hazırlama Çalışmaları a. Verilerin Sayısal Ortama Aktarılması Müdürlüğümüzce kamu kurum ve kuruluşlarından elde edilen veriler sayısal ortama aktarılarak, il bütününde afet tehlikelerini bir arada görebilme ve verileri kolay yorumlayabilme imkanının sağlanması amaçlanmaktadır. SIRA NO VERİ DURUM 1. İL BÜTÜNÜ JEOLOJİ HARİTASI Tamamlandı. 2. İL BÜTÜNÜ HEYELAN HARİTASI Tamamlandı 3. İL BÜTÜNÜ HİDROJEOLOJİ HARİTASI Tamamlandı 4. İL BÜTÜNÜ ORMAN VARLIĞI HARİTASI Tamamlandı 5. İL BÜTÜNÜ FAY HATLARI Tamamlandı 6. İL BÜTÜNÜ EĞİM HARİTASI Tamamlandı 7. İL BÜTÜNÜ MORFOLOJİ HARİTASI Tamamlandı 8. Bu amaçla sayısal ortama aktarılan veriler şunlardır: BURSA İLİ İLK VE ORTAÖĞRETİM OKULLARINA AİT KONUM VE KAPASİTE BİLGİLERİ 9. BURSA İLİ SAĞLIK KURUMLARINA AİT KONUM VE KAPASİTE BİLGİLERİ Tamamlandı. Yönetmeliğe uygun olmayan yapıların güçlendirme maliyetleri de işlendi. Merkez 7 ilçe tamamlandı. Diğerleri devam etmekte. 10. BURSA İLİ KİMYA FABRİKALARININ KONUM VE KAPASİTE BİLGİLERİ Merkez 7 ilçe tamamlandı. 11. 1 / 25000 ÖLÇEKLİ TOPOĞRAFİK HARİTALARIN SAYISALLAŞTIRILMASI Tamamlandı. 12. BURSA İLİ AKARYAKIT İSTASYONLARININ KONUM VE KAPASİTE BİLGİLERİ Tamamlandı. 13. BURSA İLİ AFETE MARUZ BÖLGE KARARI ALINMIŞ YERLEŞİMLER Tamamlandı. 47

8. Bütünleşik Risk Haritalarının Hazırlama Çalışmaları a. Verilerin Sayısal Ortama Aktarılması SIRA NO VERİ DURUM 14. 2001-2011 YILLARI ARASI BASINDA BURSA AFET HABERLERİ Tamamlandı. 15. İL BÜTÜNÜ MAHALLE - CADDE -SOKAK VERİLERİ Tamamlandı. 16. İL BÜTÜNÜNDE DEPREM KAYIT İSTASYONLARI KONUM VE KAPASİTE BİLGİLERİ Tamamlandı. 17. İL BÜTÜNÜ BAŞLICA AKARSULAR Tamamlandı. 18. İL BÜTÜNÜ ZEMİN SAĞLAMLIĞI ANALİZİ Tamamlandı. 19. İL BÜTÜNÜNDE YAPILMIŞ JEOLOJİK -JEOTEKNİK ETÜTLER Devam ediyor. 20. İL BÜTÜNÜNDE KONTROL ETÜT PORGRAMINA DAHİL EDİLEN YERLEŞİMLER Tamamlandı. 21. İL BÜTÜNÜ MADEN DURUMU HARİTASI Tamamlandı. 22. İL BÜTÜNÜNDE BUGÜNE KADAR MEYDANA GELMİŞ SEL AFETİNE İLİŞKİN VERİLER Tamamlandı. 23. İL BÜTÜNÜ TARIM ALANLARI VE ÜRETİM TİP - KAPASİTE BİLGİLERİ Devam ediyor. 24. İL BÜTÜNÜ TRAFİK HACİM VERİLERİ Tamamlandı. 25. İL GENELİ İKLİM VERİLERİ Devam ediyor. 26. KENT MERKEZİ ALTYAPI (İÇMESUYU - DOĞALGAZ - KANALİZASYON) VERİLERİ Devam ediyor. Çalışmalar tamamlandığında tüm bilgiler herkesle paylaşılacaktır. 48

8. Bütünleşik Risk Haritalarının Hazırlama Çalışmaları a. Verilerin Sayısal Ortama Aktarılması 49

8. Bütünleşik Risk Haritalarının Hazırlama Çalışmaları a. Verilerin Sayısal Ortama Aktarılması 50

8. Bütünleşik Risk Haritalarının Hazırlama Çalışmaları a. Verilerin Sayısal Ortama Aktarılması 51

8. Bütünleşik Risk Haritalarının Hazırlama Çalışmaları a. Verilerin Sayısal Ortama Aktarılması 52

8. Bütünleşik Risk Haritalarının Hazırlama Çalışmaları a. Verilerin Sayısal Ortama Aktarılması 53

8. Bütünleşik Risk Haritalarının Hazırlama Çalışmaları a. Verilerin Sayısal Ortama Aktarılması 54

8. Bütünleşik Risk Haritalarının Hazırlama Çalışmaları a. Verilerin Sayısal Ortama Aktarılması 55

8. Bütünleşik Risk Haritalarının Hazırlama Çalışmaları a. Verilerin Sayısal Ortama Aktarılması 56

8. Bütünleşik Risk Haritalarının Hazırlama Çalışmaları a. Verilerin Sayısal Ortama Aktarılması 57

8. Bütünleşik Risk Haritalarının Hazırlama Çalışmaları a. Verilerin Sayısal Ortama Aktarılması 58

8. Bütünleşik Risk Haritalarının Hazırlama Çalışmaları a. Verilerin Sayısal Ortama Aktarılması 59

8. Bütünleşik Risk Haritalarının Hazırlama Çalışmaları a. Verilerin Sayısal Ortama Aktarılması 60

8. Bütünleşik Risk Haritalarının Hazırlama Çalışmaları a. Verilerin Sayısal Ortama Aktarılması 61

8. Bütünleşik Risk Haritalarının Hazırlama Çalışmaları a. Verilerin Sayısal Ortama Aktarılması 62

8. Bütünleşik Risk Haritalarının Hazırlama Çalışmaları a. Verilerin Sayısal Ortama Aktarılması 63

9. Diğer Çalışmalar a. Afete Maruz Bölgelerin Sayısal Haritaların Hazırlanması İlimizde daha önceki slaytlarda sunduğum Afete Maruz Bölgelerle ilgili veriler o tarihlerde olanların kadastro görmemiş (mülkiyet sınırları kayıt altına alınmamış) olmasından dolayı sınırlara ait bilgiler ölçeksiz, elle çizilmiş krokilerle, çok da sağlıklı olmayan veriler halinde elimizdedir. Bu çalışma ile halen inşaata, dolayısıyla yerleşime yasak olan bu yerlere ait verilerle; Afete maruz bölgeler sayısal hale getirilecek, Afete maruz bölgeler haritaları üretilmiş olacak, Nihai olarak çalışma tamamlandığında ilimizin heyelan bilgi envanteri ve alt yapıları oluşturulabilecektir. Sonuçta ise; Modern Afet Yönetim Sistemlerinin Planlama ve Zarar Azaltma safhalarında tehlike ve risk azaltım açısından büyük öneme sahip olan afet olmuş olan ve olması muhtemel olan bölgelere ait bütünleşik haritalar sayısal ortamda tüm kullanıcıların erişimine hazır halde bulunacaktır. Sonuç, imar ve yerleşim güvenliğidir. 64

9. Diğer Çalışmalar b. Yürütülen Projeler Müdürlüğümüzce Bursa Eskişehir Bilecik Kalkınma Ajansına (BEBKA), İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğünün kapasitesini arttırma kapsamında; Bursa Valiliği Afet ve Acil Durum Yönetimi Merkezinin Kapasitesinin Arttırılması Afete Maruz Bölgelerin Sayısal Haritalarının Hazırlanması Afetlerde Zarar Azaltma Amaçlı Personel Eğitimi Afet ve Acil Durum Yönetimi Merkezi nin Acil Durumlardaki Enerji İhtiyacının Güneş Enerjisi İle Giderilmesi 65

AFET VE ACİL DURUM YÖNETİMİ VE YAPILANMASI ARALIK 2011

ÜLKEMİZDEKİ AFET VE ACİL DURUM YÖNETİMİ VE YAPILANMASI 17/06/2009 tarihinde yürürlüğe giren 5902 Sayılı «Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun» ile ülkemiz afet ve acil durumu yeniden düzenlenmiş olup bu kapsamda Başbakanlığa bağlı AFET VE ACİL DURUM YÖNETİMİ BAŞKANLIĞI, Valiliklere bağlı İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜKLERİ kurulmuştur. Yine bu Kanunun 18 inci maddesi uyarınca illerde il müdürlüklerinin sorumluluğunda AFET VE ACİL DURUM YÖNETİMİ MERKEZLERİ kurulması yasal hale getirilmiştir. 6111 Sayılı Kanun ile de 11 ilde kurulu bulunan Sivil Savunma Arama ve Kurtarma Birlik Müdürlükleri de İl Müdürlüğünün bir birimi haline getirilmiştir. Ayrıca İlçe Afet ve Acil Durum Yönetimi Merkezleri de kurulması çıkarılan yönetmelik ile esasa bağlanmıştır.

AFET VE ACİL DURUM YÖNETİMİ VE YAPILANMASI BAŞBAKANLIK AFET VE ACİL DURUM YÖNETİMİ BAŞKANLIĞI, 5902 Sayılı Kanun gereği; afet ve acil durumlar ile sivil savunmaya ilişkin hizmetlerin ülke düzeyinde etkin bir şekilde gerçekleştirilmesi için gerekli önlemlerin alınması ve olayların meydana gelmesinden önce hazırlık ve zarar azaltma, olay sırasında yapılacak müdahale ve olay sonrasında gerçekleştirilecek iyileştirme çalışmalarını yürüten kurum ve kuruluşlar arasında koordinasyonun sağlanması ve bu konularda politikaların üretilmesi ve uygulanması görevini üstlenmiştir.

KURULLAR 5902 Sayılı Kanun ile 3 adet kurul oluşturulmuştur. Bunlar; 1. Afet ve Acil Durum Yüksek Kurulu Afet ve acil durumlarla ilgili olarak hazırlanan plan, program ve raporları onaylamakla görevli, Başbakan veya görevlendireceği Başbakan Yardımcısının başkanlığında, Milli Savunma, İçişleri, Dışişleri, Maliye, Milli Eğitim, Bayındırlık ve İskan, Sağlık, Ulaştırma, Enerji ve Tabii Kaynaklar ile Çevre ve Orman bakanlarından oluşan Afet ve Acil Durum Yüksek Kurulu kurulmuştur. Kurul toplantılarına, ilgili bakan, kurum ve kuruluş, sivil toplum kuruluşları temsilcileri ve konu ile ilgili uzmanlar çağırılabilir.

KURULLAR 2. Afet ve Acil Durum Koordinasyon Kurulu Afet ve acil durum hallerinde bilgileri değerlendirmek, alınacak önlemleri belirlemek, uygulanmasını sağlamak ve denetlemek, kurum ve kuruluşlar ile sivil toplum kuruluşları arasındaki koordinasyonu sağlamak amacıyla, Başbakanlık Müsteşarının başkanlığında, Milli Savunma, İçişleri, Dışişleri, Maliye, Milli Eğitim, Bayındırlık ve İskân, Sağlık, Ulaştırma, Enerji ve Tabii Kaynaklar, Çevre ve Orman bakanlıkları ve Devlet Planlama Teşkilatı müsteşarları, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanı, Türkiye Kızılay Derneği Genel Başkanı ile afet veya acil durumun türüne göre Kurul Başkanınca görevlendirilecek diğer bakanlık ve kuruluşların üst yöneticilerinden oluşan Afet ve Acil Durum Koordinasyon Kurulu kurulmuştur.

KURULLAR 3. Deprem Danışma Kurulu (a) Depremden korunmak, deprem zararlarını azaltmak, deprem sonrası yapılacak faaliyetler hakkında öneriler sunmak ve depremle ilgili araştırmalar için politikaları ve öncelikleri belirlemek amacıyla Başkanın başkanlığında, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Temsilcisi, Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Müdürü, Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü Genel Müdürü, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu Başkanı, Türkiye Kızılay Derneği Genel Başkanı, deprem konusunda çalışmaları bulunan ve Yükseköğretim Kurulu tarafından bildirilecek en az on üniversite öğretim üyesi arasından Başkan tarafından belirlenecek beş üye ile akredite edilmiş ilgili sivil toplum kuruluşlarından Başkan tarafından belirlenecek üç üyeden oluşan Deprem Danışma Kurulu kurulmuştur. (b) Diğer afet türlerine yönelik olarak da Bakanlar Kurulu kararı ile afet danışma kurulları kurulabilir.

AFET VE ACİL DURUM YÖNETİMİ BAŞKANLIĞI MERKEZ TEŞKİLATI Başkanlık teşkilatı aşağıdaki hizmet birimlerinden oluşur: a) Planlama ve Zarar Azaltma Dairesi Başkanlığı b) Müdahale Dairesi Başkanlığı c) İyileştirme Dairesi Başkanlığı ç) Sivil Savunma Dairesi Başkanlığı d) Deprem Dairesi Başkanlığı e) Yönetim Hizmetleri Dairesi Başkanlığı f ) Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı g) Bilgi Sistemleri ve Haberleşme Dairesi Başkanlığı ğ) Hukuk Müşavirliği

AFET VE ACİL DURUM YÖNETİMİ BAŞKANLIĞI TEŞKİLAT ŞEMASI

İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü 5902 sayılı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkındaki Kanun gereğince 17 Aralık 2009 günü 81 ilde İl Afet ve Acil Durum Müdürlükleri İl Valilerinin sorumluluğunda kurulmuştur. Müdürlüğün örnek teşkilat şeması Bursa ili özelinde slaytta görüldüğü gibidir.

75

İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğünün Görevleri; İlin afet ve acil durum tehlike ve risklerini belirlemek, Afet ve acil durum önleme ve müdahale il planlarını, mahalli idareler ile kamu kurum ve kuruşlarıyla işbirliği ve koordinasyon içinde yapmak ve uygulamak, İl afet ve acil durum yönetimi merkezini yönetmek, Afet ve acil durumlarda meydana gelen kayıp ve hasarı tespit etmek, Afet ve acil durumlara ilişkin eğitim faaliyetlerini yapmak veya yaptırmak, Sivil toplum kuruluşları ile gönüllü kişilerin afet ve acil durum yönetimi ile ilgili akreditasyonunu yapmak ve belgelendirmek, İl ve ilçe düzeyinde sivil savunma planlarını hazırlamak ve uygulamak,

İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğünün Görevleri; İl ve ilçe düzeyinde sivil savunma planlarını hazırlamak ve uygulamak, Afet ve acil durumlarda, gerekli arama ve kurtarma malzemeleri ile halkın barınma, beslenme, sağlık ihtiyaçlarının karşılanmasında kullanılacak gıda, araç, gereç ve malzemeler için depolar kurmak ve yönetmek, İlgili mevzuatta yer alan seferberlik ve savaş hazırlıkları ile sivil savunma hizmetlerine ilişkin görevleri ilde yerine getirmek, Yıllık bütçe teklifini hazırlamak, İl kurtarma ve yardım komitesinin sekretaryasını yapmak, Kimyasal, biyolojik, radyolojik ve nükleer maddelerin tespiti, teşhisi ve arındırması ile ilgili hizmetleri yürütmek, ilgili kurum ve kuruluşlar arasında işbirliği ve koordinasyonu sağlamaktır.

İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜKLERİNDEKİ KADROLAR İl Afet ve Acil Durum Müdürü Şube Müdürü Eğitim Uzmanı Şef V.H.K.İ. Çözümleyici Mütercim Şoför Santral Memuru Muhasebeci Ambar Memuru Satınalma Memuru İnşaat Mühendisi Meteoroloji Mühendisi Çevre Mühendisi Kimya Mühendisi Jeoloji Mühendisi Jeofizik Mühendisi Harita Mühendisi Endüstri Mühendisi Ziraat Mühendisi Avukat Mimar Şehir Plancısı Tekniker Teknisyen Tabip Sosyal Çalışmacı Enformasyon Memuru Hizmetli Bu kadrolar ile Bursa ili özelinde tahsis edilen kadro sayısı 62 dir.

SİVİL SAVUNMA ARAMA VE KURTARMA BİRLİĞİNDEKİ KADROLAR Sivil Savunma Arama ve Kurtarma Birlik Müdürü Sivil Savunma Uzmanı Şef V.H.K.İ. Şoför Mühendis Tekniker Arama Kurtarma Teknisyeni Tabip Veteriner Hekim Sosyal Çalışmacı Sağlık Memuru Kameraman Teknisyen Yardımcısı Bu kadrolar ile Bursa ili özelinde tahsis edilen kadro sayısı 131 dir. Ülkemizde 11 Sivil Savunma Arama ve Kurtarma Birliği bulunmaktadır.

BUGÜNE KADAR YAPILAN ÇALIŞMALAR Başbakanlık AFAD ve İl AFAD Müdürlükleri kadrolarının tamamlanma çalışmaları sürdürülmektedir. Ulusal Deprem Stratejisi ve Eylem Planı (UDSEP-2023) hazırlanmış, onaylanmış, yürürlüğe girmiştir. Hizmet ile ilgili yönetmelikler çıkarılmıştır. Afet, Acil Durum ve Sivil Savunma Hizmetleri Kanunu ile ilgili çalışmalar devam ettirilmektedir. Türkiye Ulusal Afet Arşiv Sistemi Projesi (TUAA) ile ülkemizde bugüne kadar meydana gelen tüm afetlere ilişkin veriler sayısal olarak arşivlenmiştir. Ulusal Sismik Ağın Geliştirilmesi ve Deprem Araştırmaları Projesi kapsamında çalışmalar sürdürülmektedir.

SONUÇ / ÖNERİLER Doğal ve İnsan Kaynaklı nedenlerle oluşan, insanların sosyal fonksiyonlarını kesintiye uğratan sosyal, ekonomik, çevresel kayıplara neden olan afetlerle mücadelenin yalnızca Afet ve Acil Durum Teşkilatının sorumluluğunda olması gücünün ötesindedir. Burada bulunan herkes bilir ki afetlere hazırlık çok disiplinli, çok aktörlü bir işbirliği gerektirir. Bilgiler paylaşılmalı, herkes sorumluluklarını yerine getirmelidir. Böylece can ve mal kaybına yol açan doğal afetler sürdürülebilir kalkınmaya, ekonomik büyümeye ve ekosisteme zarar vermez. Eski Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Kofi ANNAN ın ifadesiyle. bir önleme kültürü oluşturmak kolay değildir. Önleme maliyetlerinin şimdi ödenmesinin, yararları uzun vadede görülecektir. Öte yandan, sağlanacak yararlar elle tutulabilir değildir; gerçekleşmeyen afetlerdir. Saygılarımla, İbrahim TARI Bursa İl Afet ve Acil Durum Müdürü 81