ZOONOZ HASTALIKLAR İNSAN HAYVAN

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "ZOONOZ HASTALIKLAR İNSAN HAYVAN"

Hazan Karagöz
5 yıl önce
İzleme sayısı:

1 ZOONOZ HASTALIKLAR İNSAN HAYVAN

2 Zoonoz hastalıklar hayvanlardan insanlara, insanlardan da hayvanlara geçebilen hastalıklar olarak tanımlanır. Dünyada insan ve hayvanları ilgilendiren 150 den fazla zoonoz hastalığın varlığı bilinmektedir. Ülkemizde ise 40 civarında zoonoz hastalık mevcuttur.

3 İNSANLARLA HAYVANLAR ARASINDA ORTAK SEYREDEN HASTALIKLAR İnsanlarla hayvanların uzun yıllar yakın ilişki içinde olmaları çeşitli bakteriyel, viral ve paraziter hastalıkların insanlardan hayvanlara veya hayvanlardan insanlara geçmesine neden olmuştur. Günümüzde insanlarla hayvanlar arasında ortak seyreden hastalıkların sayısı 150 yi aşmaktadır. Zoonoz adını verdiğimiz bu hastalıklar arasında parazitlerden ileri gelenler önemli bir yer tutmaktadır. Burada kısaca bazı helmint, protozoon ve arthropodlardan oluşan zoonozlar üzerinde durulacaktır. ZOOANTROPOZOONOSİS (İnsandan hayvana) ANTROPOZOONOSİS (Hayvandan insana) AMPHİXSENOSİS (İkisi arasında)

4 A. HELMİNTLERDEN İLERİ GELENLER (HELMİNTOZOONOZLAR) İnsan ve hayvanların kendilerine özgü çok sayıda helmint türü bulunmaktadır. Bunların dışında bazı helmint türleri hem insanlarda hemde hayvanlarda hastalık yapabilmektedir. Bunlar 3 grup halinde incelenmektedir. a)bazı helmint türlerinin olgunları hayvanların yanı sıra insanlarda da görülmektedir. I-TREMATOD Fasciola hepatica, F. gigantica, D. dendriticum (sümüklü, karınca metaserker). Opistorchis tenuicollis, O.sinensis, Heterophyes hetorophyes, Paragonimus westermani, P.ohirai, Metagonimus yokogawai (Kedi, köpek, domuz balık, kerevit, yengeç) Schistosoma haematobium, S.mansoni, S. Japonicum (insan,hayvan sümüklü- furkoserker- kandamarları)

5 II- CESTOD Dipylidium caninum (Cystiserkoid taşıyan pireler) Diphyllobothrium latum (Plerocercoid taşıyan balıklar) Hymenolepis nana, H.diminuta (Fare dışkısı) III- NEMATOD Trichostrongylus sp., Haemonchus sp., Ostertagia sp., Strongyloides stercoralis (Otlardaki enfektif dönem 3. dönem larvalar) Dirofilaria sp., Brugia sp.,thelezia sp. (sinek veya sivrisineklarva) Dioctophyme renale, Capilaris hepatica, C. aerophila, Trichuris vulpis (yumurta enfeksiyonu) Trichinella spiralis (Pişmemiş domuz eti)

6 b) Olgunları hayvanlarda yaşayan bazı helmintlerin larvaları insanları enfekte edebilmektedir ya da (Echinococcus granulosus - Hydatid kist) Schistosoma serker (deri dermatidi) Alaria sp. (Kurbağa eti - akciğer lezyonu) Echinococcus granulosus E. multilocularis, Taenia multiceps (Kedi/ köpek dışkısı - Kist hydatid, multiloküler kist, Coenurus sp. Spirometra sp. (karnivorlarda) - Crustacea-proserkoid, balık, kurbağaplerocercoid yenir ve insanlarda «sparganose» hastalığını yapar. c) Olgunları insanlarda bulunan bazı helmintlerin larvaları hayvanlarda görülmektedir. (Taenia saginata Cysticercus bovis) Taenia saginata, T. solium (Cysticercus bovis-sığır, C.cellulosaedomuz)

7 Acanthocephala türlerinden Macrocanthorynchus hirudinaceus, Moniliformis moniliformis Pentastomida türlerinden Linguatula serrata zoonoz özelliği gösterir. B- PROTOZOONLARDAN İLERİ GELENLER Toxoplasma gondii (Kedi dışkısı-oocyst, kasaplık hayvan-bradyzoit) Pneumocystis carinii (İnsanda pneumoniye sebep olur) Sarcocystis bovihominis, S.porchominis Encephalitozoon cuniculi, Cryptosporidium sp. Trypanasoma cruzi (kanda bulunur-chagas hastalığı) Leishmania donovani (kala azar), L. tropica (deri) Babesia divergens (sığır), B. microti (rodent) Balantidium coli (asıl domuz kalın bağırsağında) Entamoeba histolytica (insan amipli dizanteri etkeni) köpek ve maymunlarda da görülür.

8 C- ARTROPODLARDAN İLERİ GELENLER Pireler, Sarcoptes scabei, Cheyletiella spp., Dermanyssus gallinae ve bazı sinek larvaları (Miyasis etkenleri)

Benzer belgeler

Zoonoz parazit nedir?

PARAZİTER ZOONOZLAR Zoonoz parazit nedir? Zoonoz hastalık; herhangi bir hastalığın hayvandan insana ya da insandan hayvana geçmesidir. İnsanlarda görülen parazitlerin yaklaşık % 60 ı zoonozdur. Veteriner