KOCAELİ İLİ, KÖRFEZ İLÇESİ, HEREKE MEVKİİ, LİMAN ALANI UYGULAMA İMAR PLANI AÇIKLAMA RAPORU

Transkript

1 KOCAELİ İLİ, KÖRFEZ İLÇESİ, HEREKE MEVKİİ, LİMAN ALANI UYGULAMA İMAR PLANI AÇIKLAMA RAPORU 2015

2 - PLANLAMA ALANININ ÜLKE VE BÖLGESİNDEKİ YERİ: Planlama Alanı, Kocaeli İli, Körfez İlçesi Hereke Akyar Mevkii sınırları içerisinde G23A23A4B, G23A23A4C ve G23A23A4D nolu imar paftalarında yer almaktadır. Planlama alanı deniz kısmında yer aldığından orman alanları ile ilişkisi yoktur ve bulunduğu yer itibarı ile olumlu ya da olumsuz etkileyebileceği içme suyu kaynaklarına sahip değildir. Ayrıca Planlama alanı turizm, rekreasyon ve ulaşım amaçlı kullanıma engel olacak konumda olmayıp, Körfez geneli sanayi tesisleri ve limanlarla çevrilidir Planlama alanı koordinatları tablosu aşağıdaki gibidir. Faaliyet Alanının Coğrafik (WGS-84) Koordinat Listesi Coğrafik (WGS-84) Nokta No Türü:Derece.Kesir Enlem Boylam

3 Faaliyet alanının ülke ve bölge içindeki konumu, faaliyet alanı ve çevresini gösteren uydu fotoğrafları, faaliyet alanı ve çevresini gösteren fotoğraflar aşağıda gösterilmiştir. Kocaeli ili, Marmara Bölgesi'nin Çatalca-Kocaeli Bölümü'nde, 29 22' 30 21' doğu boylamı, 40 31' 41 13' kuzey enlemi arasında yer alır. Doğu ve güneydoğusunda Sakarya, güneyinde Bursa illeri, batısında Yalova ili, İzmit Körfezi, Marmara Denizi ve İstanbul ili, kuzeyde de Karadeniz'le çevrilidir. Kocaeli ilinin yüzölçümü km2'dir. Asya ile Avrupa'yı birleştiren önemli bir yol kavşağında bulunmaktadır. Doğal bir liman olan İzmit Körfezi işlek bir deniz yoludur. İlin kuzeybatı yüzündeki İstanbul il sınırı, Gebze ile İstanbul arasında akan Kemiklidere'nin doğusundan geçer. Güneybatıda İstanbul-Kocaeli sınırı İzmit Körfezi'nin karşı kıyısında Yalova topraklarıyla son bulur. Harita. Planlama Alanının Ülke İçerisindeki Yeri Kocaeli iline bağlı Körfez ilçesi, Derince ilçesinin batısında Dilovası İlçesinin doğusunda yer almakta olup Güneyinde İzmit körfezi, Kuzeyinde Gebze İlçesi ve İstanbul ilinin sınırları yer almaktadır. Kocaeli yarımadasının güney kıyı şeridinde yaklaşık 2000 hektarlık bir alan üzerinde kurulmuştur. 2

4 Harita. Planlama Alanının Kocaeli İli İçerisindeki Yeri 3

5 Harita. Planlama Alanının Konumunu Gösterir Uydu Görüntüsü - PLANLAMA ALANININ COĞRAFİ YAPISI Kocaeli İli nin kuzeybatısında yer alan; denizin, yeşilin ve sanayinin iç içe olduğu bir ilçedir. Körfez İlçesinin batısı Dilovası ilçesi, doğusu Derince ilçesi, güneyi İzmit körfezi ile çevrilidir. İlçe düzlük bir alana kurulmuştur. Yarımca'dan Tütünçiftliğe kadar geniş bir alanı kaplar. İlçenin kuzey kesimi Çenedağ'ının devamı gibidir. Bu yükselti batıya devam ederek Hereke sırtlarını oluşturur. Yarımca'dan Hereke'ye doğru bir yükselti iyice dikleşir. Kıyı kesimi fazla girintili çıkıntılı değildir. Düz alanın yükseklikle buluştuğu yerde karayolu geçmektedir. Bölgenin en önemli dağları Saman Dağlarıdır. Önünde akarsu yoktur. İlçe içerisinden geçerek denize dökülen derelerde yıllık yağışların fazla olduğu zamanda akıntı olmaktadır.. Kuzey-güney doğrultusunda uzanan vadi tabanına oturmuş olan sanayi tesisleri İzmit, İstanbul hatta Türkiye nin önemli tesislerindendir. Planlama alanı, Kocaeli Yarımadasının Tavşancıl-Hereke arasında kalan ve İzmit Körfezi'ne doğru eğimli yamacın sahil kesiminde yer alır. Sahil gerisindeki dik yamaç oldukça röliyefli bir topografya örneği sunar. Yarımadanın genel neorfolojik yapışma uygun basamak şeklinde D-B uzanımlı tepecikler ile yamacı dikine kesen güneye eğimli drenaj ağı gelişmiştir. Vadiler genellikle kireçtaşlarından erimeyle derinleşmiş dar "VM, Şemsettin formasyonunda ise sığ, yayvan "V" tipindedir. Bu kesimde Önemli yükseltiler Kuzgun T. (356 m), Bayamlı T. (330 m), Bademler T. (237 m), Kovanlık T. (195 m), Berber. T (197 m)'dir. Çoğunlukla yağışlı mevsimlerde su içeren dereler ise Hallaç ve Ambarlı dereleridir. Söz konusu yamaç değişik eğimlerle deniz altında da devam eder. - PLANLAMA ALANININ SOSYAL VE EKONOMİK YAPISI Sanayinin getirdiği göç olgusunu hızla yaşayan bölge olması nedeni ile Kocaeli'ne gelenler beraberlerinde, yaşadıkları coğrafyanın kültür ve geleneklerini de getirmişlerdir. Bu itibarla kozmopolit bir yapısı olan ilçe de doğu, Karadeniz, Marmara, güney gibi tüm bölgelerimizden göçen insanlar geniş bir mozaik oluşturmuşlar ve bölgeye kültürel bir zenginlik kazandırmışlardır. 4

6 Körfez ilçesi 1960 yılına kadar çok az bie nüfusa sahipken ( kişi) sanayi tesislerinin kurulması ile hızlı bir nüfus artışı yaşanmıştır yıllarından sonra bölgede sanayileşme başlamasıyla fabrikalarda çalışan işçiler bu bölgeye yerleşmişlerdir. 1980'den sonra fabrika sayısı ile birlikte, bölgede yaşayan nüfusta hızla artmıştır nüfus sayımı verilerine göre Körfez İlçesi nin kişi nüfusu vardır. - PLANLAMA ALANININ ULAŞIM AĞINDAKİ YERİ Kocaeli iline kara, hava, deniz ve demiryolu ile ulaşılabilir. Kara yolu ile Türkiye'nin her yerinden otobüs ile ulaşılabilir. Hava yolu ile Cengiz Topel Havaalanı ve Sabiha Gökçen havalimanından Türkiye'nin ve dünyanın birçok noktasına uçak seferleri vardır. Konya, Ankara, Eskişehir, İstanbul Yüksek Hızlı Tren Hattı Kocaeli nden geçmektedir. Kocaeli İli, Ankara ya 362 km, İstanbul a 115 km ve İzmir e 477 km uzaklıktadır. Harita. Planlama Alanının Ülke Ulaşım Ağındaki Yeri Anadolu yakasını Avrupa yakasına bağlayan Deniz, Kara ve Demiryolları Körfezden geçmektedir. Ayrıca Türkiye nin en önemli deniz limanlarından bazıları Körfez ve Dilovası İlçelerinde yer almaktadır. Planlama alanı, D-100 ve TEM Otoyolu gibi ülkemizin en önemli karayolu ve demiryolu bağlantıları kenarında yer almaktadır. Ulaşım imkânlarının, ticaret merkezleri ile her yönden bağlantı kurmaya elverişli olması, Körfez ilçesinde sanayileşmenin gelişmesini sağlamıştır. 5

7 Dilovası-Hersek Burnu arasında TEM ve D-100 trafiğini rahatlatmak için Gebze - İzmir Otoyolu Projesi dahilinde İzmit Körfez Köprüsü yapımı sürmektedir. Bu projenin de söz konusu alanın ulaşım imkanlarına önemli bir katkı sağlayacaktır. Harita. Planlama Alanının Bölge Ulaşım Ağındaki Yeri Harita. Planlama Alanının Yerel Ulaşım Ağındaki Yeri 6

8 -İDARİ YAPI, SINIRLAR Kocaeli İli; Marmara Bölgesi nde bulunmaktadır ve batısında İstanbul, doğusunda Sakarya, güneyinde Bursa illeriyle çevrelenmiştir. Harita. Kocaeli İlinin Ülke İdari Bölünüş Haritası Üzerinde Konumu Kocaeli İlinin, Körfez İlçesiyle birlikte toplam 12 ilçesi bulunmaktadır. Körfez İlçesi Kocaeli nin batısında bulunmakta olup, batısında Dilovası, kuzeyinde Gebze ve İstanbul sınırları, doğusunda Derince ilçesi, güneyinde İzmit Körfezi İle çevrilidir. Harita. Kocaeli İlinin İdari Bölünüş Haritası 7

9 -PLANAMA ALANININ METEOROLOJİK YAPISI Kocaeli İli ve Körfez İlçesi nde iklim, içinde bulunduğu Marmara Bölgesi gibi, Akdeniz iklimi ile Karadeniz iklimi arasında bir geçiş iklimi tipine sahiptir. Bölge iklimine Akdeniz özelliği kazandıran kışların ılık ve yağışlı geçmesidir. Körfez kıyıları arasında sıcaklık bakımından belirli farklar olmayıp, kuzey ve güney kıyıları hemen hemen aynı derecede sıcaklık alırlar. Kocaeli Meteoroloji İstasyonu Verileri Kocaeli Meteoroloji İstasyonu nda yılları arasında kaydedilen veriler kullanılarak aşağıdaki tablo ve diyagramlar hazırlanmıştır. Sıcaklık Dağılımı: Kocaeli Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre, yıllık ortalama sıcaklık 14,7 C dir. Maksimum sıcaklık 44,1 C olarak ölçülmüştür. Minimum sıcaklık ise - 9,7 C olarak ölçülmüştür Tablo. Sıcaklık Dağılımı Aylar Ortalama Sıcaklık (0C) Maksimum Sıcaklıkların Ortalaması (0C) Minimum Sıcaklıkların Ortalaması (0C) Maksimum Sıcaklık Minimum Sıcaklık Ocak 6,2 9,7 3,3 22,6-9,7 Şubat 6,6 10,5 3,5 26-8,3 Mart 8,6 13,2 5 30,2-5,7 Nisan 13,1 18,4 8,9 34,7-0,9 Mayıs 17,5 23,1 12,9 36,6 2,8 Haziran 21,8 27,5 16,9 38,7 8,5 Temmuz 23,7 29,4 19,2 44,1 11,3 Ağustos 23,6 29,3 19,3 41,6 13 Eylül 20,1 25, ,2 6 Ekim 16 20,7 12,5 36,2 2,4 Kasım 11,5 15,7 8,2 28,3-0,7 Aralık 8,1 11,5 5,3 25,3-4,5 Yıllık 14,7 19,6 10,9 44,1-9,7 8

10 Ortalama Sıcaklık ( C) Maksimum Sıcaklıkların Ortalaması ( C) Minimum Sıcaklıkların Ortalaması ( C) Maksimum Sıcaklık ( C) Minimum Sıcaklık ( C) -20 Şekil. Aylık Sıcaklık Dağılımı Yağış Dağılımı: Kocaeli Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre maksimum yağışın görüldüğü ay ortalama 125,8 mm ile Ağustos ayı olup, yıllık ortalama toplam yağış miktarı 819,30 mm dir. Tablo. Yağış Dağılımı Aylar Toplam Yağış Ortalaması (mm) Maksimum Yağış (mm) Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık

11 Toplam Yağış Ortalaması (mm) Maksimum Yağış (mm) 20 0 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Şekil. Aylara Göre Ortalama Toplam Yağış Miktarı (mm) Nem Dağılımı: Kocaeli Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre, aylık ortalama nispi nem Temmuz ayında % 66,2 değer ile en düşük, Ocak ayında % 75,8 değer ile en yüksek değerde olup, yıllık ortalama nispi nem ise % 71,7 dir. Ortalama nispi nem dağılımı aşağıdaki tablolarda verilmiştir. Tablo. Ortalama Nispi Nem Aylar Ortalama Nispi Nem (%) Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık

12 Ortalama Nispi Nem (%) Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Ortalama Nispi Nem (%) Şekil. Aylık Ortalama Nispi Nem Sayılı Günler: Kocaeli Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre, yıllık ortalama sisli gün sayısı 17,1, yıllık ortalama kar yağışlı gün sayısı 17,2, yıllık ortalama dolulu gün sayısı 0,8, yıllık ortalama kırağılı gün sayısı 14,1, yıllık ortalama orajlı gün sayısı ise 21, maksimum kar kalınlığı ise 74 dür. Aylara göre sisli gün, kar yağışlı gün, dolulu gün, kırağılı gün ve orajlı gün dağılımı sayılı günler dağılımı aşağıda verilmiştir. Tablo. Sayılı Günler Dağılımı Aylar Sisli Kar Kar Dolulu Kırağılı Toplam Maksimum Ocak Günler 2.1 Yağışlı 5.3 Örtülü 3.0 Günler Günler 4.5 Orajlı 0.2 Kar 33 Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık

13 Yıllık Sisli Günler Sayısı Ortalaması Sisli Günler Sayısı Ortalaması Şekil. Sisli Günler Sayısı Ortalaması Kar Yağışlı Günler Sayısı Kar Yağışlı Günler Sayısı Şekil. Kar Yağışlı Günler Sayısı Dolulu Günler Sayısı Ortalaması Dolulu Günler Sayısı Ortalaması Şekil. Dolulu Günler Sayısı Ortalaması 12

14 Kırağılı Günler Sayısı Ortalaması Kırağılı Günler Sayısı Ortalaması Şekil. Kırağılı Günler Sayısı Ortalaması Toplam Orajlı Günler Sayısı Ortalaması Toplam Orajlı Günler Sayısı Ortalaması Şekil. Toplam Orajlı Günler Sayısı Ortalaması Rüzgar Rejimi: Esme sayılarına göre yıllık rüzgar diyagramı, yönlere göre rüzgarın esme sayıları, esme sayılarına göre mevsimlik rüzgar diyagramı, esme sayılarına göre aylık rüzgar diyagramları aşağıdaki tablolarda verilmiştir. 13

15 Tablo. Yönlere Göre Rüzgarın Esme Sayıları YÖNLER Aylar Mevsimler Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık İlkbahar Yaz Sonbahar Kış Yıllık N NNE NE ENE E ESE SE SSE S SSW SW WSW W WNW NW NNW

16 Yıllık N NNW NNE NW30000 WNW NE ENE W 0 E WSW SW SSW S SE SSE ESE Şekil. Esme Sayılarına Göre Yıllık Rüzgar Diyagramı Şekil. Esme Sayılarına Göre İlkbahar Mevsimi Rüzgar Diyagramı Şekil.Esme Sayılarına Göre Yaz Mevsimi Rüzgar Diyagramı Şekil. Esme Sayılarına Göre Sonbahar Mevsimi Rüzgar Diyagramı Şekil.Esme Sayılarına Göre Kış Mevsimi Rüzgar Diyagramı 15

17 16

18 Şekil. Esme Sayılarına Göre Aylık Rüzgar Diyagramları Kocaeli Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre, yönlere göre rüzgarın ortalama hızı aylık, mevsimlik ve yıllık olarak ortalama rüzgar hızına göre yıllık rüzgar diyagramı, mevsimlik rüzgar diyagramları ve aylık rüzgar diyagramları aşağıdaki tablolarda verilmiştir. 17

19 Tablo. Yönlere Göre Rüzgarın Ortalama Hızı YÖNLER Aylar Mevsimler Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık İlkbahar Yaz Sonbahar Kış Yıllık N NNE NE ENE E ESE SE SSE S SSW SW WSW W WNW NW NNW

20 Yıllık 2.5 N NNW NNE NW 2.0 NE 1.5 WNW ENE W 0.0 E WSW ESE SW SSW S SSE SE Şekil. Ortalama Rüzgar Hızına Göre Yıllık Rüzgar Diyagramı Şekil. Ortalama Rüzgar Hızına Göre İlkbahar Mevsimi Rüzgar Diyagramı Şekil. Ortalama Rüzgar Hızına Göre Yaz Mevsimi Rüzgar Diyagramı

21 Şekil. Ortalama Rüzgar Hızına Göre Sonbahar Mevsimi Rüzgar Diyagramı Şekil. Ortalama Rüzgar Hızına Göre Kış Mevsimi Rüzgar Diyagramı 20

22 21

23 Şekil. Esme Sayılarına Göre Aylık Rüzgar Diyagramları Kocaeli Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre, yıllık ortalama rüzgar hızı 1,6 m/s dir. Ortalama rüzgar hızı dağılımı, aylık ortalama rüzgar hızı dağılımı grafiği aşağıda verilmiştir. Tablo.Ortalama Rüzgar Hızı Dağılımı I. II. III. IV. V. VI. VII. VIII. IX. X. XII. XII. Yıllık Ortalama Rüzgar Hızı

24 Ortalama Rüzgar Hızı Ortalama Rüzgar Hızı Şekil. Aylık Ortalama Rüzgar Hızı Dağılımı Kocaeli Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre, maksimum rüzgarın yönü Batıkuzeybatı (WNW) ve hızı ise 33,6 m/s dir. Yıllık ortalama kuvvetli rüzgarlı gün sayısı 3,58 dir. Tablo. Maksimum Rüzgar Hızı ve Yönü, Fırtınalı ve Kuvvetli Rüzgarlı Günler Sayısı Ortalaması Aylar Maksimum Rüzgar Yönü Maksimum Rüzgar Hızı (m/s) Fırtınalı Günler Sayısı Ortalaması Kuvvetli Rüzgarlı Günler Sayısı Ortalaması Ocak N 29,4 0,7 3,9 Şubat WNW 32,5 1,4 3,5 Mart WNW 33,6 0,9 5 Nisan WNW 31,3 0,9 4,6 Mayıs W 31,3 0,6 4 Haziran WNW 28,4 0,5 2,7 Temmuz NNW 28,2 0,2 3,1 Ağustos NNW 26,2 0,1 3 Eylül W 26,4 0,5 2,3 Ekim W 25,1 0,5 2,7 Kasım WSW 30,3 1 3,8 Aralık WNW 30,7 1,1 4,4 Yıllık WNW 33,6 8,4 3,58 23

25 -PLANLAMA ALANINDAKİ DENİZ DERİNLİĞİ VE HEDEFLENEN GEMİ TİPOLOJİLERİ İLİŞKİSİ Mevcut Limanda herhangi bir üretim yapılmamakta olup, nihai ve yan ürün üretimi de söz konusu değildir. Limanın rıhtım önü deniz derinliği ortalama 13,5 m olup, mevcut durumda / DWT kapasiteli gemiler rıhtıma yanaşabilmektedir. DLHİ Genel Müdürlüğü nden alınan bilgilere göre değişik DWT (Dead Weight Ton) daki gemilere ait uluslararası tipik ölçüler aşağıdaki tabloda verilmiştir. DWT Boy (m) Genişlik (m) Tam Yüklü İken Çektiği Su (m) ,9 4, ,7 5, ,9 6, ,6 6, ,6 7, ,5 7, ,4 8, ,4 9, ,1 9, ,6 10, ,2 11, ,4 11, ,3 12, ,0 12, ,6 13, ,3 14, ,0 16, ,0 18,0 Aynı anda 2 adet büyük tonajlı ( DWT DWT), 3 adet orta büyüklükte (10.000DWT DWT arası), 4 adet küçük tonajlı (1.000 DWT DWT arası) gemi limana yanaşabilmektedir. Yıllık liman kapasitesi ton/yıl dökme yük, ton/yıl genel yük olmak üzere toplam ton/yıl dır. Taşınan yük türleri: Dökme Çimento, Big-Bag Çimento, Klinker, Kömür, Tras, Alçı, Boksit Tomruk-Kereste, Demir-Çelik yükleri. 24

26 Yüklerin %80 i Nuh Çimento fabrikasına aittir, dolayısıyla Nuh Çimento Fabrikasından, Nuh Çimento Limanına ve/veya Nuh Çimento Limanından, Nuh Çimento Fabrikasına taşınmaktadır. Nuh Çimento Fabrikasının kendi yüklerinin nakliyesinin % 75 i boru bant vasıtasıyla, % 25 i ise herhangi bir anayola çıkmaksızın Nuh Çimento Fabrikası Nuh Çimento Limanı arasındaki tali yoldan yapılmaktadır. Geriye kalan yükün % 20 nin % 95 oranında KOCAELİ, % 5 lik kısım ise İSTANBUL ve SAKARYA ilerinden gelmekte ve/veya bu ilerle gitmektedir. Nuh Çimento Limanından yapılan ihracat ve/veya ithalatın % 80 i başta Rusya, Ukrayna, Bulgaristan, Romanya, İtalya, İspanya, Fransa, Yunanistan, Mısır, olmak üzere, Karadeniz ve Akdeniz ülkeleri ile, % 20 sini ise dünyanın diğer ülkeleri ile gerçekleştirmektedir. Tablo. Yıllar İtibariyle Elleçlenen Yük Miktarları YIL Dökme Kuru Genel Kargo Ro-Ro Yük (Ton) (Ton) ADET Toplam Yük (Ton) Tablo. Limana Gelen Gemi Türü ve Sayısı YIL Kuru Yük Genel Kargo Toplam Gemi Sayısı (Adet) MEVCUT DOLGU ALANINA AİT BİLGİLER Proje kapsamında inşaat işlemi bulunmamaktadır. Nuh Çimento Limanı Kazıklı Temel Ve Dolgu Kısımlarını Gösterir Bilgi Paftası aşağıda verilmiş olup, Mevcut Limanın güney (deniz) tarafı kazıklı temel, kuzey (kara) tarafı ise kaya dolgu olarak inşa edilmiştir. A etabı (bölgesi) olarak tanımlanan 250 m boyundaki liman kısmının 25

27 inşaatı 1969 yılında tamamlanmıştır. Limanda muhtelif boylarda 40 cm x 40 cm betonarme çakma kazıklar kullanılmıştır. B, C ve D etabları olarak adlandırılan bölgelerdeki kazıklar ise muhtelif boylarda ve Ø1.270 mm ve Ø1.016 mm çaplarında çelik olup, içi betonarmedir. Dolgu olarak %15 0,4-1 tonluk blok kaya, geri kalan kısım içinse 0-0,4 ton arasında malzeme kullanılmıştır. Dolgu malzemesi Nuh Çimento Fabrikasının, Hereke nin kuzeyinde işlettiği ocaklardan temin edilmiştir. Söz konusu ocaklar limanın 7 km kuzeyinde yer almaktadır. Dolgu malzemesinin nakli, Nuh Çimento Fabrikasının mevcut yollarından yapılmıştır. Şekil. Nuh Çimento Limanı Kazıklı Temel ve Dolgu Kısımlarını Gösterir Bilgi Paftası -PLANLAMA ALANI ÇEVRESİNDEKİ KIYI TESİSLERİ Kocaeli İli nin sanayisinin çok gelişmiş olması, önemli yol kavşaklarında olması ve tüm ulaşım türlerine sahip olmasından dolayı önemli ve yoğun bir ticaret merkezi haline gelmiştir. Söz konusu planlama alanının yakın çevresinde de çok sayıda liman ve üretim tesisleri faaliyet göstermektedir. Bu bölge ülkenin en önemli ithalat ve ihracatın gerçekleştiği limanlar bölgesidir. 26

28 Harita. Planlama Alanı ve Yakın Çevresindeki Kıyı Tesisleri -PLANLAMA ALANI VE YAKIN ÇEVRESİNDEKİ ÖZEL KANUNLARA TABİ ALANLAR Planlama alanının doğu tarafında sit alanı bulunmaktadır. Söz konusu sit alanı; İstanbul 2 numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu nun tarih ve 5842 sayılı kararı ve Bursa Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu nun tarih ve 8493 sayılı kararı ile ve 3. Derece Arkeolojik ve Kentsel Sit Alanı olarak ilan edilmiştir. Sit alanı olarak ilan edilen söz konusu alana ilişkin hazırlanan Koruma Amaçlı İmar Planı, Hereke Belediyesinin tarih ve 44 sayılı kararı ve Bursa Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu nun tarih ve 9553 sayılı kararı ile onaylanmıştır. 27

29 Şekil. Planlama Alanı ve Doğusunda Kalan Sit Alanlarını Gösterir Görüntü -MÜLKİYET BİLGİSİ Kıyı kenar çizgisinin deniz tarafında, devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan söz konusu planlama alanı, Kocaeli Defterdarlığı ve yatırımcı firma arasında tarihinde imzalanan sözleşme ile yatırımcı firmaya kiralanmıştır. Şekil. Kiralanan Alana İlişkin Kroki 28

30 -ÜST ÖLÇEK PLAN KARARLARI Planlama alanının kuzeyindeki, kıyı kenar çizgisinin kara tarafındaki alanlara ilişkin olarak Kocaeli Büyükşehir Belediyesince onaylanan 1/50000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı ve 1/25000 ölçekli Nazım İmar Planı bulunmaktadır. Planlama alanı kıyı kenar çizgisinin deniz tarafında bulunması nedeni ile ilgili belediyelerin plan onama sınırları dışında kalmaktadır. Planlama Alanı, Çevre Düzeni Planında Meskun Yerleşim Alanları kullanımı komşusunda yer almaktadır. Planlama alanının komşusunda 1/25000 ölçekli Nazım İmar Planında Sanayi, Liman Tesisi Alanı kullanımlı alanlar yer almaktadır. Ayrıca planlama alanının yakın çevresi de Sanayi Alanları ve Organize Sanayi Bölgesi alanları bulunmaktadır. Şekil. Planlama Alanının 1/50000 Ölçekli Çevre Düzeni İmar Planındaki Konumu 29

31 Şekil. Planlama Alanının 1/25000 Ölçekli İmar Planındaki Konumu Planlama Alanı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca onaylanan ve tarih ve 9573 sayılı Bakanlık Olur u ile kesinleşen, İzmit Körfezi (Kocaeli-Yalova) 1/50000 Ölçekli Bütünleşik Kıyı Alanları Planında yer almaktadır. -PLANLAMA ALANI, YAKIN ÇEVRESİ, MER İ PLAN BİLGİSİ Planlama alanının kuzeyindeki kıyı kenar çizgisinin kara tarafı, 1/1000 Ölçekli Uygulama İmar Planı nda yatırımcı firmaya ait ülkemizin en önemli çimento üretim tesisinin bulunduğu alan Sanayi Alanı olarak planlanmıştır. Ayrıca planlama alanı ile söz konusu sanayi tesisi arasında TEM Otoyolu, D-100 Karayolu ve Demiryolu yer almakta, yerleşim alanları ile imar planlarında ayrışmaktadır. İmar planlarında Ulaşım bağlantıları dışında komşusunda Liman Tesisi Alanı kullanımı, Ağaçlandırılacak Alan, yeşil alan kullanımları bulunmaktadır. 30

32 Şekil. Planlama Alanının 1/5000 Ölçekli Nazım İmar Planındaki Konumu Şekil. Planlama Alanının 1/1000 Ölçekli Uygulama İmar Planındaki Konumu 31

33 Planlama alanının kuzey yönündeki kara tarafı, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi tarafından tarih ve 454 sayılı karar ile onaylanan 1/5000 Ölçekli Nazım İmar Planı nda yatırımcı firmaya ait sanayi tesisinin bulunduğu alan Sanayi Alanı olarak planlanmıştır. Ayrıca planlama alanı ile söz konusu sanayi tesisi alanı arasında yeşil alan, belediye hizmet alanı, E5 karayolu, tem otoyolu ve demiryolu hattı kullanımları bulunmaktadır. -PLANLAMA ALANI VE YAKIN ÇEVRESİ MEVCUT DURUMU Nuh Çimento Fabrikası 120 m 90 m TEM Faaliyet Alanı D100 Diler Demir Çelik Tesisi Limanı Kroman Çelik San. A.Ş. Liman Sınır komşusu Faaliyet Alanını ve Çevresini Gösteren Uydu Fotoğrafları Nuh Liman Alanı 32

34 Nuh Liman Alanı İST-ANK TEM Otoyolu Nuh Liman Alanı Faaliyet Alanına Ait Fotoğraflar 33

35 - HALİHAZIR HARİTA BİLGİSİ Hazırlanan 1/1000 Ölçekli Liman Alanı Amaçlı Uygulama İmar Planı, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi tarafından tarihinde onaylanan G23A23A4B, G23A23A4C ve G23A23A4D nolu halihazır haritalar üzerine çizilmiştir. Planlama alanına ait onaylı kıyı kenar çizgisi, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Mekansal Planlama Genel Müdürlüğü nün tarihli onayıyla G23A23A4B, G23A23A4C ve G23A23A4D nolu halihazır haritalar üzerine aktarılmıştır. - PLANA İLİŞKİN ZEMİN ETÜD RAPORLAR Hazırlanan plana ilişkin Jeolojik Etüd Raporu, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Kocaeli Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü tarafından tarihinde onaylanmıştır. Söz konusu alanda yapılacak uygulamalarda onaylı Jeolojik Etüd Raporu hükümlerine uyulacaktır. PLANLAMA GEREKÇELERİ VE PLAN KARARLARI Yatırımcı firmanın Kocaeli İli, Körfez İlçesi, Hereke Akyar Mevkiinde, 1966 yılında kurulan, ülkemizin en büyük ve en önemli çimento üretimi yapan tesislerinden bir tanesi yer almaktadır. Ülkemizdeki inşaat sektöründeki büyüme doğrultusunda, artan ihtiyaca cevap verecek ve bu sektörde ülkemizi dışa bağımlı hale getirmeden, ülke kaynaklarının etkin ve verimli değerlendirilmesini sağlayacak yeni yatırımlar ile yatırımcı firmanın tesisinin üretim kapasitesi artırılmaktadır. Özellikle, Körfez Geçiş Köprüsü, İstanbul-İzmir Otoyolu, Marmaray Projesi, 3. Boğaz Köprüsü, Boğaz Tünel Geçişi, İstanbul 3. Havalimanı, Kanal İstanbul adlı yeni boğaz geçişi projesi, Kentsel dönüşüm projeleri, beklenen Büyük İstanbul Depremine karşı güçlendirme ve yeniden yapılanma çalışmaları, İstanbul metrosunun büyütülmesi gibi dev altyapı faaliyetleri yanında, gerek özel sektörün gerekse TOKİ ve Belediyelerin yapacağı büyük konut projeleri gibi büyük projeler kapsamında ülkemizde ilave çimento üretimi kapasitesine ihtiyaç duyulacaktır. Bu nedenle ileriki dönemlerde daha fazla ihtiyaç duyulacak çimento üretimine cevap verebilecek şekilde yatırımcı firma üretim kapasitesini artırmaktadır. 34

36 Yatırımcı firma üretim teknolojisi ve üretim kapasitesi açısından dünyanın da önemli çimento üretim tesislerinden biridir. Üretilen ürünler başta Rusya, Ukrayna, Bulgaristan, Romanya, İtalya, Fransa, Yunanistan, Mısır olmak üzere Karadeniz ve Akdeniz ülkeleri ile çeşitli dünya ülkelerine ihraç edilmektedir. Ülke ekonomisinin gelişmesinin ve ülkenin kalkınmasının en önemli unsuru Sanayi yatırımlarıdır. Günümüz uluslararası rekabetçi ekonomik yapıda, sanayi tesislerinin verimlilik, kalite ve maliyet avantajlarına sahip olması da en önemli rekabet unsurları haline gelmiştir. Söz konusu unsurları sadece sanayi tesisinin üretim kabiliyetleri değil ürünlerinin zamanında, daha uygun maliyetlerle ulaştırılmasını gerektirmektedir. Bu nedenle üretilen ürünlerin deniz yolu ile taşınması gerek taşıma maliyetlerinin önemli ölçüde düşürülmesini gerekse de büyük miktarlarla taşıma imkanın olması nedeniyle karayolu üzerinde ilave aşırı yoğunlaşmanın önlenmesini sağlamaktadır. Yatırımcı firmanın faaliyet gösterdiği sektörün özelliği gereği yüksek miktarlardaki ürünlerin taşınması zorunluluğu bulunmaktadır. Üretim tesisinin Demiryolu bağlantısının bulunmasına rağmen demiryolu taşımacılığındaki ülke alt yapısının yeterli olmaması ve mevcut hattın yük taşımacılığından daha çok Hızlı Tren hattı olarak kullanılması nedeniyle üretilen ürünler demiryolu ile etkin bir şekilde taşınamamaktadır. Üretilen ürünlerin tamamının Karayolu ile başka limanlara ve yerlere taşınması halinde ise ülkemizin en önemli ve stratejik ulaşım yolları olan D- 100 ve TEM otoyolunda aşırı araç yoğunluğunun oluşmasına neden olması kaçınılmaz olacaktır. Üst kamu yararı oluşturulması açısından ülkemizin ve dünyanın en büyük çimento üretim tesisinin, üretilen ürünlerin aktarımının yapılacağı ve entegre bir şekilde çalışabilecek liman tesisin bulunması zorunluluk haline gelmektedir. Bu nedenle kıyı kenar çizgisinin deniz tarafındaki kara alanlarını kapsayan, yerleşim alanları ile uyumlu ve bir denge içerisinde yaşamasını sağlayacak alan kullanımları ve çözümlemeleri içeren ve belediyelerince onaylanmış meri 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planlarında Sanayi Alanı kullanımlı alanlar ve kıyı kenar çizgisinin deniz tarafındaki komşusundaki Liman Alanları ile bütünleşik bir kullanımda bulunan bir Liman Tesisi Alanı oluşturulması planlanmaktadır. Planlama alanı, 3621 (3830 Değişik) sayılı Kıyı Kanunu nun yürürlüğü öncesinde, Kıyı kenar çizgisinin deniz tarafındaki alanları da içerecek şekilde Hereke Belediyesi 35

37 tarafından onaylanmış imar planı, tarihinde mülga Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca onaylanmış imar planı ile tarihinde yine mülga Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca onaylanan ancak T.C. Danıştay Altıncı Dairesi nin 2008/7843 Esas, 2011/5803 Karar sayılı dosyası ile iptal edilen imar planı alanını kapsamaktadır. Planlama çalışması ile farklı tarihlerde, farklı kurumlarca onaylanmış ve parça parça alanları içeren imar planlarının tek ve bütüncül hale getirilmesi, mahkeme kararı doğrultusunda hukuki eksikleri belirtilerek iptal edilmiş imar planı hakkındaki söz konusu eksiklerinin giderilmesi, komşu alanları ile uyumlu ve bütüncül bir kullanım oluşturan imar planı ön görülmüştür. T.C. Danıştay Altıncı Dairesi nin 2008/7843 Esas, 2011/5803 Karar sayılı dosyası ile imar planının iptal edilmesine gerekçe olarak belirtilen hususlar çerçevesinde, Liman Alanı projesinin ( Mevcut Liman (Dolgu ve Rıhtım) Revizyonu projesinin), çevreye olası etkilerinin tespiti ve önlemlerinin neler olacağının belirlenmesi amacıyla çok çeşitli konularda araştırma, inceleme, analiz ve ilgili kurum ve kuruluşların mevzuatları çerçevesinde görüşlerini ve değerlendirmelerini içeren Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu hazırlanmıştır. Mevcut Liman (Dolgu ve Rıhtım) Revizyonu projesi ÇED Raporu ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Çevresel Etki Değerlendirmesi, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü nce tarih ve 449 sayılı yazısı ile Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu Kararı verilmiştir. Planlanan Liman Alanının ÇED Raporu ile projenin teknik özelliklerinin, yapılacağı yerin, çevresinin, bölgenin ve ülke koşullarının durumunun analiz edilmesi, çevresi ve çevreye olası etkilerinin kapsamlı, detaylı incelemeler ve bilimsel analizleri ile ortaya konulmuş, çok farklı kurum ve kuruluşlarca uzmanlık alanlarına göre irdelenmiş ve sonuçları kurum görüşleri olarak belirtilmiştir. ÇED raporu kapsamında, yapılan tüm inceleme ve araştırmaların, alınan görüş ve öneriler ve yapılan değerlendirmeler, imar planı kararlarının oluşturulmasında kullanılmıştır. Böylelikle planın gerçekleştirilmesini sağlayacak uygulama araçlarının, kurumsal yapı ve denetim koşullarına dair ilkelerin plan kararlarında oluşturulması sağlanmıştır. Planlama Alanının çevresi ile kullanım bütünlüğü sağlanmıştır. Özellikle komşusundaki deniz tarafındaki Liman Alanı kullanımları ve Meri Nazım ve Uygulama İmar Planlarında, planlama alanının kara tarafındaki Sanayi Alanı 36

38 kullanımlı alanlar ile entegre olabilecek, mevcut yerleşim alanlarını kapsayan alanların kullanım kararları göz önünde bulundurularak, bütün içeresinde çevresi ile uyum sağlayacak şekilde Liman Alanı plan kararları oluşturulmuştur. Planlama alanının da bulunduğu alanı kapsayan İzmit Körfezi (Kocaeli-Yalova) 1/50000 Ölçekli Bütünleşik Kıyı Alanları Planı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca, tarih ve 9573 sayılı Bakanlık Olur u ile kesinleşmiştir. Söz konusu Liman Alanı planında, üst ölçekli Bütünleşik Kıyı Alanları Planı kararlarına uygun alt ölçekli nazım ve uygulama imar planı yapılması sağlanmıştır. Planlama İşleminin Hukuki Dayanağı 3621 Sayılı Kıyı Kanununun 7 inci maddesine göre; kamu yararının gerektirdiği hallerde, uygulama imar planı kararı ile deniz, göl ve akarsularda ekolojik özellikler dikkate alınarak doldurma ve kurutma yolu ile arazi elde edilebilir. Buradan da anlaşılacağı üzere; Dolgu (Liman Alanı) Uygulama İmar Planı hazırlamak, İdare ile doldurma-kurutma yolu ile kazanılan deniz kamu malları arasındaki ilişkiyi hukuk içerisinde oluşturmanın tek yoludur. Bu yolla kurulan ilişki sonucu, İdare, bu türden mallarından kamu hizmetlerine aktarmak üzere kaynak yaratabilir ve kamu hizmetine sunulabilir olan, kendi hüküm ve tasarrufunda bulunan yeni arazilere sahip olabilir. Teklif edilen Hereke Mevkii 1/1000 Ölçekli Liman Alanı Uygulama İmar Planına konu olan, İmar Kanununda yer aldığı şekilde bir tesis ya da yapı değildir; kamusalmekansal alan/arazidir. Yani teklife konu olan Liman Alanı Uygulama İmar Planı, bu plana yönelik kamu yararı olgusunun varlığını ve bu alanın (taşınmazın) niteliğini hukuken ve teknik açıdan tanımlamaktadır. Kıyı Kanununun Uygulanmasına Dair Yönetmeliğin 13 üncü maddesinde belirtilen yapı tanımları (İskele, liman vb.) ise; alanın, kamu yararına özgülenmesi ve alanın tanımlanması konusunda imar planlarına ve uygulamaya esas olacak olan verilerdir. Hereke Mevkii, 1/1000 Ölçekli Liman Alanı Uygulama İmar Planı ile hedeflenen, kamu yararının gereği olarak deniz kamu malı niteliğinde arazi oluşturulmasıdır. Kıyı Mevzuatına göre, bu türden alanların özel mülkiyete konu olması olanaklı değildir. 37

39 Hereke Mevkii, 1/1000 Ölçekli Liman Alanı Uygulama İmar Planına konu olan alan, kamu malı niteliğindedir. Bu türden malları kamu hizmetine özgülemenin tek yolu ise, imar planının yapılarak, yetkili makam tarafından onanmasıdır. Kamu hizmetine özgülenmiş olan deniz kamu malları üzerinde tüm hüküm ve tasarruf hakkı Maliye Bakanlığının olup, bu alanlardan kiralama yolu ile yararlananlar yatırımcı olarak nitelendirilse de, arazi üzerinde yatırımları belirleme hakkı Maliye Bakanlığındadır ve Bakanlık, ülke ekonomisine destek olacak her türden yatırımı desteklemekte, kamu hizmet harcamaları için kaynak yaratacak usulüne uygun teklifleri de desteklemektedir. Yoğun bir iş hacmini ve geleceğe yönelik yeni iş olanaklarını yakalayan yatırımcı şirket için, faaliyetlerinin yalnızca bugünün koşulları içerisinde değil, kesintisiz olarak gelecekte de sürdürülebilir kılacak koşullarda planlanması, ayrıca üretim ve iş planına uygun bir fiziksel mekan düzenlemesinin yapılması zorunluluk arz etmektedir. Üretim süreci içerisinde gelişmiş kalite ve güvenlik kriterlerinin rahatlıkla yerine getirilebilmesinin de başka bir yolu bulunmamaktadır. Şirketin iş ve üretim programları incelenerek, sürdürülen ve planlanan üretim faaliyetlerinin kademeleri ve gerektirdiği mekansal alan ihtiyacı dikkate alınarak, faaliyet konusu gereği deniz kıyılarından başka bir yerde yapılması olanaklı olmayan Liman Alanının, kamu yararı gereği olarak, alternatif bir başka alan bulunamadığı için, Liman Alanı Uygulama İmar Planı teklifi hazırlanmıştır. Hereke Mevkii, 1/1000 Ölçekli Liman Alanı Uygulama İmar Planı, sosyal, ekonomik, teknolojik, çevresel gereksinimlere, ülke ve bölge koşulları gözetilerek, sosyal hukuk Devletinin ilkeleri doğrultusunda ve Türk Kıyı Hukuk Rejimi ve Kamu Malları Hukuk Rejimi çerçevesinde kamu yararının ve kamu hizmetinin gereklerine yanıt vermek üzere, bu dayanaklar üzerinde yükselen şehircilik ve planlama ilkeleri kapsamında hazırlanmıştır. 38