Öğretim İlke Ve Yöntemleri. Dr. Ali Gurbetoğlu

Transkript

1 Öğretim İlke Ve Yöntemleri Dr. Ali Gurbetoğlu

2 3. Öğrenme-Öğretme Yaklaşımları Öğrenme Kuramları Başlıca Öğrenme-Öğretme Yaklaşımları 1. Yapılandırmacı Yaklaşım 2. Çoklu Zeka Kuramı (Gardner) 3. İşbirliğine Dayalı Öğrenme (Vygotsky) 4. Probleme Dayalı Öğrenme (J. Dewey) 5. Proje Tabanlı Öğrenme 6. Okulda Öğrenme Modeli (Caroll) 7. Beyin Temelli Öğrenme 8. Tam Öğrenme Modeli (Bloom) 9. Öğretim Etkinlikleri Modeli (Gagne) 10. Anlamlı Öğrenme (Ausubel) 11. Programlı Öğretim (Skinner) 12. Bireyselleştirilmiş Öğretim Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 2

3 Öğrenme Kuramları Öğrenme; çevre ile etkileşim sonucu kişilerde oluşan nispeten kalıcı izli değişmelerdir. Öğrenme-öğretmeye ilişkin pek çok yaklaşım bulunmaktadır. Bu yaklaşımlar başlıca beş grupta toplanabilir: 1. Davranışçı Kuramlar 2. Bilişsel Kuramlar (Bilgiyi İşleme Kuramı) 3. Hümanistik (İnsancıl) Kuram 4. Sosyal Kuram 5. Beyin Temelli Kuram (Nörofizyolojik Kuram) Bu derste işlenecek yaklaşımlardan her biri bu gruplardan birine dahil edilebilir Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 3

4 1- Davranışçı Kuramlar: Davranışçı kuramlara göre öğrenme; uyarıcı ile tepki arasında kurulan bağ sonucu oluşur. pekiştirme yoluyla davranış değişikliği sağlanır. Kuramın Öncüleri: Ivan Pavlov (Klasik Koşullanma) Thorndike (deneme-yanılma ve ödül) Skinner (Operant Koşullanma- Pekiştirme) Davranışçılar insanların problem durumunda geçmişte yaşadıkları benzer durumları göz önüne alarak çözüm ürettiklerini düşünürler. Yeni bir problemle karşılaşınca deneme-yanılma yoluyla çözüm ürettiklerini söylerler. Davranışçı yaklaşımlarda gözlenebilen, başlangıcı ve sonu olan, dolayısıyla ölçülebilen davranışlar önemlidir Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 4

5 2- Bilişsel Kuramlar: Bilişsel kuramlara göre öğrenme; doğrudan gözlemlenemeyen zihinsel bir süreçtir, uyarıcı tepki bağı ile gerçekleşmez, çevreden gelen uyarıcıların beyinde var olan benzer yaşantılarla ilişkilendirilmesi ve yeni anlamlar yüklenmesi sonucu gerçekleşir. Öğrenme; kişinin davranışta bulunma kapasitesinin gelişmesidir. Kuramın temsilcileri; Gagne (Bilgiyi İşleme Kuramı) Koffka, Kohler (Gestalt Kuramı) Bilişsel kuramcılar daha çok algılama, düşünme, duyu ve yaratma gibi kavramlar üzerinde dururlar. Bilişsel kuramcılar sonuçtan (davranış) çok, süreç üzerinde dururlar. Bu kuramcılara göre, öğrenciler kendilerine aktarılan bilgileri aynen almaz, her bilgiyi yorumlayarak kendi dünyasında bir anlam yüklemeye çalışır Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 5

6 3- Hümanistik (İnsancıl-Duyuşsal) Kuramlar: Hümanistik kuramlara göre öğrenme; benlik algısı ve kendini gerçekleştirme arzusu ile oluşur. Başlıca Temsilcisi; Maslow (İhtiyaçlar Hiyerarşisi) Rogers (Danışan Odaklı Terapi) Kuramın temsilcileri öğrenmeyi benlik ve ahlak gelişimi gibi duyuşsal sonuçlarla açıklar. Kurama göre benlik algısı ile öğrenme arasında yakın bir ilişki vardır. Bireyin ne istediğini bilmesi, güçlü ve zayıf yönlerinin farkında olması ve neleri yapabileceğine ilişkin duyduğu kanaat öğrenmesini doğrudan etkiler. Benlik gelişiminin nihai hedefi kendini gerçekleştirmedir. Kendini gerçekleştirme, Maslow un İhtiyaçlar Hiyararşisi içinde en üst basamağı oluşturur Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 6

7 4- Sosyal - Bilişsel Kuram Sosyal-bilişsel kurama göre öğrenme; dolaylı yaşantılarla yahut sosyal ilişkiler içinde gerçekleşir. Başlıca temsilciler; Tolman (İşaret Gestalt Öğrenme) Bandura (Sosyal Öğrenme) Bu kurama göre bireyin davranışları başkalarının geçirdiği yaşantılardan etkilenir. Buna dolaylı yaşantılar yoluyla öğrenme yahut sosyal öğrenme adı verilir. Sosyal öğrenmeye göre bir davranışı yapmadan gözleyerek ve pekiştireç almadan öğrenmek mümkündür. Sosyal öğrenmede öğrenen kişi gözlemci, davranışı gözlenen kişi modeldir. Davranışçı kuramlarla bilişsel kuramlar arasında sentez niteliği taşıyan bir kuramdır Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 7

8 5- Beyin Temelli (Nörofizyolojik) Öğrenme Kuramları Nörofizyolojik kurama göre öğrenme; beyinde meydana gelen biyokimyasal değişmelerdir. Başlıca temsilcisi; Hebb;(nörofizyoloji çalışmaları yaparak bu öğrenme modeline öncü olmuştur). Modele göre, görülen, okunan, duyulan, kısacası algılanan her şey beyinde yeni bir bağlantı oluşturur. Kaslar gibi beyin de kullanmakla, alıştırmalarla gelişir ve güçlenir. Zihnin kapasitesi beynindeki nöron sayısına değil, nöronların kurduğu bağlantılara bağlıdır. Beyindeki sağ ve sol loblarından hangisi daha çok kullanılırsa o kısım daha çok gelişir. Her iki lobun paralel işlemciler gibi aynı anda çalıştırması mümkündür ve öyle çalışması hedeflenmelidir. İnsanın hayatta amaçladığı şeyleri öğrendiği gibi amaçlamadığı şeyleri de öğrenir Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 8

9 Başlıca Öğrenme-Öğretme Yaklaşımları 1. Yapılandırmacı Yaklaşım 2. Çoklu Zeka Kuramı (Gardner) 3. İşbirliğine Dayalı Öğrenme (Vygotsky) 4. Probleme Dayalı Öğrenme (J. Dewey) 5. Proje Tabanlı Öğrenme 6. Okulda Öğrenme Modeli (Caroll) 7. Beyin Temelli Öğrenme 8. Tam Öğrenme Modeli (Bloom) 9. Öğretim Etkinlikleri Modeli (Gagne) 10. Anlamlı Öğrenme (Ausubel) 11. Programlı Öğretim (Skinner) 12. Bireyselleştirilmiş Öğretim Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 9

10 1. Yapılandırmacı Yaklaşım Yapılandırmacılık, İngilizce constructivism sözcüğünün karşılığıdır Yapılandırmacılığın gelişimine katkıda bulunan önemli düşünür ve araştırmacılardan bazıları : David Ausbel, John Dewey, Jean Piaget, Lev S. Vygotsky, Jarome Bruner dir Bunlara göre kişi, bilgiyi diğer kişilerle etkileşerek yapılandırır; bilgiden kişinin kendi de çevresi de etkilenir. Yeni bilgiler, gerçek deneyimler sonucunda eski bilgilerin üzerine yapılandırılır. Belli bir bağlam için tek bir doğru yerine, aynı bağlam içinde geçerli olabilecek tüm doğruları (başka seçenekleri de) düşünebilmek en idealdir olanıdır. Ezber öğrenme yerine anlamlı öğrenmenin gerçekleşmesi ve bilginin yapılandırılması için öğrencilerin doğal koşullarda öğrenmeye etkin olarak katılmaları gerekir. Öğrencilerin etkin olması demek; okuması, yazması, düşünmesi, sorular sorması, örnekler vermesi, kaynaklara ulaşması, deney yapması v.b demektir. Öğrenme sürecinde amaç, öğrencinin sorumluluk yüklenmesi, bilginin yapılandırılması ve gerçek hayatta kullanılmasını sağlamaktadır Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 10

11 Özellikleri Öğretmekten çok öğrenmeyi merkeze alan bir anlayıştır. Bilginin ezberlenmesi değil anlamın etkin biçimde birey tarafından zihinde yapılandırılması esasına dayanır. Öğrenme; bilginin aktarılmasıyla değil, soru sorma, araştırma, problem çözme gibi öğrenci faaliyetleri ile gerçekleşir. Öğrenmede öğrencinin zihinsel ve fiziksel etkinliği temel alınır. Öğrenme, bilgiyi pasif biçimde almak değil, bilgiyi yapılandırmakla gerçekleşir. Öğretmenin rolü, öğrenci ilgisini çekmek için problemler, sorular ve kavramlar etrafında bilgiyi organize etmektir. Öğretmen, öğrencilerin yeni bakış açıları geliştirmelerine ve önceki öğrenmeleri ile bağlantı kurmalarına yardımcı olmalıdır. Etkinlikler öğrenci merkezli olup; ögrencilerin kendi sorularını sormaları, deney yapmaları ve sonuçlara ulaşmaları amacıyla etkinlikler düzenlenir Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 11

12 Yapılandırmacı Anlayışın Öğrenme İlkeleri Öğrenme özneldir; bir bireyin öğrendiği şeyleri çeşitli semboller, metaforlar, imgeler, grafikler veya modeller yoluyla içselleştirmesidir. Öğrenme durumsaldır; çevresel şartlara göre sekilenir; öğrenciler, egzersiz yapmaktan ziyade, gerçek hayat problemlerine benzer nitelikteki problemleri çözmeyi öğrenirler. Öğrenme duygusaldır; öğrenmenin doğası bireyin kendi becerileri hakkında sahip olduğu görüşler, amaçların açıklığı, kişisel beklentiler ve öğrenmeye karşı olan motivasyon gibi unsurlardan etkilenir. Öğrenme aktiftir; pasif bir alma süreci değil, aktif bir anlam oluşturma sürecidir. Öğrenme yeniden yapılandırmadır; bireylerin çeşitli kavramlar ile ilgili daha önceki anlayışlarını daha karmaşık ve daha geçerli hâle getirmek için yeniden yapılandırmasıdır. Öğrenme gelişimseldir; bireylerin sosyal, fiziksel, duygusal ve zihinsel gelişimlerinden etkilenir. Öğrenme işleminin öğrencinin gelişimsel düzeyine uygunluğu, öğrencinin ihtiyaçlarıyla ilişkisi veya gerçek hayatla bağlantısı gibi nitelikler önemlidir. Öğrenme öğrenci merkezlidir; ögrencinin ilgi ve ihtiyaçlari etrafinda yoğunlaşır. Öğrenme süreklidir; belli bir yer veya zamanda başlayıp durmaz, aksine süreklilik arz eder Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 12

13 Amaçları Bu yaklaşımın dayandığı varsayımlar: 1. Öğrenci, öğrenme sürecine etkin olarak katıldığında bilgi kalıcı olur. 2. Öğrenenler, bilgiyi araştırıp keşfederek ve yorumlayarak çevre ile etkileşim kurarak bilgilerini yapılandırırlar. 3. Öğrenme, etkin olarak eleştirel düşünme ve problem çözmeye dayanır. Bu varsayımlar ışığında yapılandırmacı yaklaşımda amaç; Öğrenenlerin ne yapacaklarını önceden belirlemek değildir. Bireylere araçlar ve diğer öğrenme materyalleri yardımıyla kendi istekleri doğrultusunda öğrenmelerini yönlendirmede fırsat tanımaktır Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 13

14 İnsanlara bir şeyin nasıl yapılaması gerektiğini söylemeyin. Yapılmasını istediğiniz şeyin ne olduğunu söyleyin ve yaratıcılıkları ile sizi nasıl hayran bırakacaklarını görün. George S. Patton Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 14

15 Yapılandırmacı Öğrenme Faaliyetinin Aşamaları (7 E): Engage, Explore, Explain, Expand, Extend, Exchange, Evaluate 1. Merak Uyandırma (Engage) Basamağı: Öğretmen sorduğu sorularla öğrencilerde merak uyandırmayı amaçlar Konu hakkındaki mevcut bilgilerini, düşüncelerini ortaya çıkarmayı hedefler. 2. Keşif (Explore) Basamağı: Öğrenciler karşılaştıkları yeni olayları incelemek için sorgulayıcı bir yöntem kullanırlar. Öğrenme etkinliklerinin sınırlarının dışına çıkmadan, serbestçe düşünüp, tahminlerde bulunarak hipotez kurarlar. 3. Açıklama (Explain) Basamağı: Öğretmen, öğrencilerin bu süreçte elde ettikleri bilgileri kendi cümleleri ile açıklamalarını ister. Bu basamakta öğretmen diğerlerine kıyasen öğrencilere göre daha aktiftir Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 15

16 4. Genişletme (Expand) Basamağı: Bu aşamada esas maksat, öğrencilerin edindikleri yeni bilgilerle ön bilgileri arasında bağ kurmalarıdır. Böylece kazandıkları deneyimleri yeni durumlara uygulayabileceklerdir. 5. İlişkilendirme-Kapsamına Alma (Extend) Basamağı: Öğrencilerden öğrendikleri bilgilerin farkında olmaları beklenir ve bu bilgileri yeni edindikleri bilgilerle ilişkilendirmeleri istenir. Bu aşamayla birlikte öğrenciler artık bilişsel farkındalığa ve yürütücü bilişe sahip olurlar. 6. Paylaşma-Fikir Alışverişi (Exchange) Basamağı: Etkinliklerin her anında grup arkadaşlarıyla etkili bir iletişim içinde olan öğrenciler bu aşamada diğer gruptaki arkadaşlarıyla birlikte yepyeni gruplar oluşturup fikir alış-verişinde bulunurlar. Bu aşamada öğretmenin görevi öğrencilerine grup tartışması yaptırmaktır Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 16

17 7. Değerlendirme (Evaluate) Basamağı: Bu aşamada öğretmene düşen görev, öğrencilerinin bilgi ve becerileri ne düzeyde edindiklerini ölçmektir. Ayrıca öğrencilerin davranışlarında meydana gelen değişikliklerin altında yatan sebepleri açıklamaya çalışmaktır. Değerlendirme aşamasında, aynı zamanda öğrencilerin birbirlerini değerlendirdiği akran değerlenmesi de gerçekleştirilir Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 17

18 2. Çoklu Zeka Kuramı En akıllı insan kimdir? William Shakespeare?.. İbni Sina?.. Alber Einstein?.. Farabi?.. Pablo Picasso?.. Fatih Sultan Mehmet?.. Michael Jordan?.. Bu soruya geleneksel zeka tanımlamasına göre cevap verilirse; Sözel, Dilsel, Mantıksal, Matematiksel, alanda hangisi ağır basarsa O dur Ancak bu şahısların hepsi kendi alanlarında yüksek seviyeli zekaya sahip, başarılı insanlardır Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 18

19 Gardner a Göre Zekanın Özellikleri: Zeka; insandaki beyin ve zihin sistemlerinin etkileşimi sonucu ortaya çıkan çok yönlü bir olgudur. Gardner zekayı; problem çözme kapasitesi, problemlerin çözümü için farklı çözüm yolları üretebilme kapasitesi, yaşadığı topluma değerli kültürel ürünler katma gücü, olarak tanımlar. Ona göre; Zeka değiştirilebilir ve öğretilebilirdir. Her insan kendi zekasını geliştirme yeteneğine sahiptir. Her insan, çeşitli zeka alanlarının tümüne sahiptir ve bu zeka alanlarından her birini belli bir düzeyde geliştirebilir. Çeşitli zeka alanları, genellikle bir arada, belli bir uyum içinde çalışırlar. Bir insanın her alanda zeki olabilmesi mümkündür ve bunun birçok yolu vardır Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 19

20 Çoklu zeka kuramı; zekanın tek bir boyutta olmadığını, aksine her bireyin farklı derecelerde, çeşitli zekalara sahip olduğunu öne sürer. Bu kuramın temel ilkelerini yaratıcı biçimde kullanıp, her öğrencinin bireysel farklılıklarına değer veren ve bunları güçlendiren programlar hazırlayabilmeleri için imkan sağlar. Zekanın farklı boyutları vardır. Bu boyutlar birbirlerinden çok ayrı yapılar ya da özellikler değildir. Örneğin, bir futbolcu; bedensel zekayı; koşarken, yakalarken ve vururken, uzamsal (şekil-uzay) zekayı; sahayı, diğer oyuncuların pozisyonlarını düşünürken, dil ve sosyal zekayı; oyun kurallarını öğrenirken ve takım arkadaşlarıyla paylaşırken özedönük (kişisel) zekayı; kendini değerlendirirken kullanmaktadır Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 20

21 Sözel Zeka Mantıksal- Matematiksel Zeka Doğa Zekası Müziksel-Ritmik Zeka ZEKA ALANLARI Sosyal Zeka Görsel-uzamsal Zeka İçsel Zeka Bedensel Zeka Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 21

22 1- Sözel- Dilsel Zeka İkna ve etkileme gücü yüksek, yazılı, sözlü veya mizaha dayalı anlatımda başarılı olan zeka türüdür. Okuma-yazmayı, hikayeleri sever, söyleyerek, duyarak ve görerek öğrenirler. Şair, Öğretmen, Gazeteci, Politikacı, Hukukçu gibi mesleklere yatkındırlar. 2- Mantıksal Matematiksel Zeka Mantık kurallarına, neden-sonuç ilişkilerine ve benzer soyut işlemlere ve karmaşık hesaplara karşı çok hassas ve duyarlıdırlar. Sebep-sonuç ilişkisi kurabilme kabiliyetleri çok iyidir. Soyut ve kavramsal düşünmeyi, matematiği ve mantıksal bulmacaları çok sever. Matematikçi, Bilim Adamı, Bilgisayarcı gibi mesleklere yatkındırlar. 3- Görsel Zeka Renge, çizgiye, şekle, biçime, uzaya ve bu olgular arasındaki ilişkilere karşı aşırı duyarlıdırlar. Varlıkları veya olguları görselleştirerek kavrar, renklerle ve resimlerle çalışarak en iyi şekilde öğrenirler Ressam, Mimar, İzci, Rehber, Fotoğrafçı gibi mesleklere yatkındırlar Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 22

23 4- Müziksel Ritmik Zeka Müzik aletlerine, ritme ve seslere duyarlı olduklarından ritim, melodi ve müzikle öğrenirler. Herhangi bir müzik aletini çalmaya istekli olur, bir şarkı duyduğunda farkında olmadan ona eşlik ederler. Şarkıcı, Besteci, Müzisyen gibi mesleklere yatkındırlar. 5- Bedensel Kinestetik Zeka Denge, güç, koordinasyon, hız gibi fiziksel bazı özellikleri baskındır. En iyi, yaparakyaşayarak, dokunarak ve hareket halinde öğrenirler. El becerileri iyidir, duygularını belirgin olarak vücut diliyle ifade eder. Yerinde duramaz, hareket etmeyi, ritim tutmayı, gördüğü her nesneyi dokunarak inceleme ve analiz etmeyi severler. Atlet, Heykeltıraş, Cerrah, Aktör gibi mesleklere yatkındırlar. 6- Kişilerarası - Sosyal Zeka İnsanlarla sözlü ya da sözsüz etkin iletişim kurmayı, insanların duygularını okumayı, empati kurmayı, grupta işbirliği içinde çalışmayı iyi becerirler. Empati kurar insanları önemser. Arkadaşları çoktur ve fikirlerine değer verirler. Psikolog, Öğretmen, Siyasetçi gibi mesleklere yatkındırlar Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 23

24 7- Kişiye Dönük -İçsel Zeka Kendi başına kalmayı tercih eden, yüksek düzeyli düşünme becerileri ve akıl yürütme yetisi bulunan, kendini iyi disipline edebilen kişiliklerdir. Kendine güveni yüksek, bağımsızlık duygusu güçlü bireylerdir. Yalnız oynamada veya tek başına ders çalışmada daha başarılıdırlar. Sanatçı, Din adamı, Psikoterapist, Sosyal Hizmetler Uzmanı gibi mesleklere daha yatkındırlar. 8- Doğa Zekası Çevreye, doğaya, bitki ve hayvanlara yakından ilgi duyan kişiliklerdir. Bahçede bitkilerle uğraşmaktan, açık havada olmaktan hoşlanır, araştırarak, inceleyerek, gözlem yaparak öğrenirler. Biyolog, Jeolog, Arkeolog gibi mesleklere daha yatkındırlar. Not: Gardner, geliştirdiği çoklu zeka kuramına doğa zekasını, sonradan (1996 da) eklemiştir Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 24

25 Çoklu Zekâ Alanları Nasıl Belirlenebilir? 1- Öğrencileri gözlemek: Öğrenciyi boş zamanlarında, olumlu- olumsuz davranışları gözlemek, 2- Belge toplamak: Öğrencilere ait ürünleri (resim,şiir vb.) toplamak, öğrenci etkinliklerinin belgelenmesi, kayda alınması 3- Okul kayıtlarını incelemek: Derslerden alınan notların incelenmesi, öğrenci hakkında diğer öğretmenlerin yazdığı raporların incelenmesi 4- Diğer öğretmenlerle iletişime geçmek: 5- Velilerle görüşmek 6- Öğrencilere sormak Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 25

26 3. İşbirliğine Dayalı Öğrenme (Cooperative Learning) İşbirliğine dayalı öğretim nedir? Öğrencilerin yönergeleri izleyerek bireysel bir görevi yerine getirmesi ve ilk bitirenlerin yavaş öğrencilere yardım etmesi midir? Öğrencilerin aynı masa etrafında, yan yana ya da karşılıklı oturup konuşurken bireysel olarak ödev yapmaları mı? Gruptaki bir öğrencinin tüm görevi üstlenip yerine getirmesi ve diğerlerinin sadece isminin çalışmada yer alması mıdır? Öğrencilerin başarılarına göre gruplandırılması işbirliğine dayalı öğretim sayılabilir mi? Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 26

27 İşbirliğine Dayalı Öğretim: Küçük bir grup öğrencinin; bir görevi tamamlama ya da bir problemi çözmek için yardımlaşarak birlikte çalışma yoluyla bir konuyu öğrenmeleri yaklaşımıdır. Problem çözme ve proje tabanlı öğrenme de bir tür işbirliğine dayanmaktadır. Amacı: Öğrencinin katılım yoluyla aktif olarak öğrenmesi ve birlikte yaşama becerileri edinmesidir. Temel Unsurları: Pozitif dayanışma Bireysel sorumluluk Yüz yüze etkileşim İşbirlikçi beceriler Grubun kendini değerlendirmesi Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 27

28 İlkeleri: Gruplar en az 2,en çok 5 ya da 6 kişiden oluşur. Öğrenme küçük gruplar içinde gerçekleştirilir. Öğrencilerin grup içinde etkileşimleri önemlidir. Gruplar arasındaki yarışma daha önemlidir. Başarı ya da başarısızlık gruplara aittir. Uygulama Aşamaları: Takımların oluşturulması, ısınma etkinlikleri Takımlarda konu ve görev dağılımının yapılması Diğer gruplarla etkileşim, takım içinde etkinlikler Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 28

29 4. Probleme Dayalı Öğrenme (J. Dewey) Problem: bireyin karşılaştığı güçlükler, içinden çıkılmaz gibi görünen durumlardır. Dewey problemi; şüphe ve belirsizlik uyandıran herhangi bir şey olarak tanımlar. Probleme dayalı öğrenme; yeni bilgi öğrenimini problemler üzerinden yürütmeye, öğrenmede problemi kullanma prensibine dayalı bir yöntemdir Problemde Aranacak Özellikler: Problem öğrencinin ilgisini çekebilmeli, Gerçek dünya ile mutlaka bir yönden bağ kurmalı, Problem, işbirliğine müsait olmalı, Problem, açık uçlu olmalı, tek cevaplı olmamalı, Öğrencinin önceki bilgileriyle bağlantılı olmalıdır Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 29

30 Öğrenme Basamakları: Problem çözme çalışması birbirini takip eden çeşitli aşamaları içerir: Problemi Bulma : Bu basamağı öğretmen gerçekleştirir. Konu ile ilgili öğrencilerin araştırabileceği bir problemi bulması gerekir. Öğrencileri Probleme Hazırlama : Bu aşamada amaç öğrencileri desteklemektir. Öğretmen bu basamakta strateji ile ilgili farklı konularda daha önceden yapılmış örneklerle öğrencileri yönlendirebilir. Öğrencilerin Problem Hakkında Bilgilerini Belirleme: Bu aşamada öğrencilerin problem ile ilgili olarak neler bildikleri ve daha neleri bilmelerinin gerektiğinin tespit edilir. Problemi tanımlama: Problemin mahiyeti ve sınırlarını belirleme Veri toplama: Çözüm için gerekli verileri toparlama Analiz etme: Toplanan verileri inceleme Çözüm sunma: Verilerden çözüm önerileri geliştirme Rapor hazırlama: Elde edilen sonuçları raporlaştırma Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 30

31 5. Proje Tabanlı Öğrenme Proje; bir tasarı, bir buluş, yapılacak etkinliğin tasarlanmasıdır. Proje; belli bir süre içinde ve belli bir bütçe dahilinde yürütülmesi gereken karmaşık bir iştir. Daha başlangıç aşamasında süreci ve sonucu bütün boyutlarıyla hayal edebilme, varsayımda bulunabilme becerisi gerektirir. Öğrenen merkezli tasarı geliştirmeye, hayal etmeye, planlamaya, kurgulamaya dayalı bir öğrenme anlayışıdır Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 31

32 Amacı: Bu model, müfredatın birbirinden bağımsız küçük bilgiler yığını olarak öğretilmesine karşı geliştirilmiştir. Öğretmenin Rolü: Bu modelle; eleştirel düşünebilen, analiz ve organizasyon yapabilen, bilgiye ulaşma yollarını keşfeden, öğrendiği bilgileri başka alanlara transfer edebilen, farklı yöntemlerle çözüm yolları geliştirebilen, işbirlikli çalışabilen bireyler yetiştirmek hedeflenir. Danışmanlık, rehberlik, gözlemcilik, gelişmeleri iyi takip ve her türlü fikre açık olmak, İyi iletişimi kurmak ve teknoloji imkanlarını iyi kullanabilmektir Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 32

33 Proje Çalışmasının Aşamaları: Proje çalışması, problem çözme yaklaşımının bir başka türüdür. Bu bakımdan benzer aşamaları içerir: Konu alanının seçimi Konunun incelenip araştırılması Konunun belirlenip tanımlanması Zaman çizelgesinin hazırlanması Deney ve gözlem ve etkinliklerin planlanması Deney ve etkinliklerin yapılıp projenin sonuçlanması Sonuçların incelenip tartışılması Sonuçların izlenip raporlaştırılması Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 33

34 6. Okulda Öğrenme Modeli (Caroll) Ek zaman ve öğrenme imkanları sağlandığında, hemen hemen tüm öğrencilerin, okullarda öğretilmek istenen tüm yeni davranışları öğrenebileceğini ileri süren öğrenme modelidir. Onun modeli, okullarda sabit olarak ayrılan süreler yerine her öğrencinin kendi öğrenme zamanının ayarlanması temeline dayanır. Bu modele dayalı olarak birbirinden tamamen farklı iki temel öğretme yaklaşımı geliştirilmiştir ki, bunlar; Keller in Bireyselleştirilmiş Öğretim Sistemi ve Bloom un Tam öğrenme Modeli dir. Caroll modelinin beş öğesi vardır ki, ilk üçü öğrenci niteliklerine, son ikisi de öğretme sürecine aittir. Bunlar; Yetenek, Öğretimden Yararlanma Yeteneği, Sebat, Fırsat, Öğretimin Niteliği dir Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 34

35 Yetenek: Yetenekli öğrencilerle daha az yetenekli öğrencilerin öğrenme süreleri eşit değildir. Planlamada bu durum dikkate alınmalıdır. Öğretimden Yararlanma Becerisi: Öğrencinin öğrenme işine katılması ve öğrenmeyi sürdürmesi yeni öğrenileceklerle doğrudan ilgili daha önce öğrenilmiş bilgi ve becerilerini hatırlamasına ve kullanmasına bağlıdır. Önkoşul öğrenmesi olanlar daha hızlı önkoşul öğrenmeleri eksik olanlar daha yavaş öğrenirler. Sebat (Sabır): Öğrencinin istekli olarak öğrenmeye ayırdığı zaman ifade eder. Fırsat: Öğrenme için verilen zamanı ve imkanları kapsar. Her öğrencinin öğrenme zamanı ve imkanları farklıdır. Öğretimde bu farklılıklar dikkate alınmalıdır. Öğretimin Niteliği: Öğretim hizmetlerinin ek zaman gerektirmeyecek şekilde düzenlenmesini kapsar. Süresi içinde tamamlanamayıp ek zamana ihtiyaç gösteren bir öğretim hizmeti nitelikli sayılmaz. İyi planlanmış, nitelikli öğrenme ve öğretim hizmeti şarttır Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 35

36 Carroll un Okulda Öğrenme Modeli nin üç temel dayanağı vardır. Bu dayanaklar: 1. İyi öğrenen ve öğrenemeyen öğrenciler vardır. 2. Hızlı öğrenen ve hızlı öğrenemeyen öğrenciler vardır. 3. Uygun öğrenme koşullarında öğrenme gücü, hızı ve öğrenmeye isteklilik bakımından öğrenciler çoğunlukla birbirine benzer. Gerekli zaman ve uygun öğrenme imkanları sağlandığında her öğrenci öğrenir. Öğrenmede her öğrencinin duyduğu zaman ihtiyacı farklıdır. Bu zamanın verimli olması için nitelikli öğretim yapılmalıdır. Bu dayanaklar Bloom tarafından, Tam Öğrenme Modeli olarak geliştirmiştir Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 36

37 7. Beyin Temelli Öğrenme Bilgiyi ezberlemek yerine anlamlı olarak öğrenmeye odaklanır. Bu amaçla beynin yapısı ve işleyiş sisteminden yararlanılır. Beyin üzerine yapılan güncel araştırmalar ışığında eğitimciler üç ana noktaya odaklanmaktadırlar: Bunlar; bilgiye derinlemesine daldırma, gerilimsiz uyanıklık sağlama ve bilginin aktif kullanımıdır Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 37

38 Beyin Temelli Öğrenmenin İlkeleri 1. Beyin bir paralel işlemcidir: İnsan beyni birçok işlevi eş zamanlı olarak yerine getirebilir. Düşünce, duygu gibi farklı işlevler aynı zamanda işleme sokulur. 2. Öğrenme fizyolojik bir olaydır: Kalp, akciğer ve böbrek gibi beyin de fizyolojik kurallara göre çalışır. Öğrenme doğal bir iş olup onu engellemek veya kolaylaştırmak mümkün olup stres yönetimi, beslenme, egzersiz ve sağlık gibi pek çok konuyu içerir. 3. Beyin, kendisine ulaşan verilere anlam yüklemeye çalışır: Beyin çevresinde olup bitenlere anlam vermeye çalışır, etkin bir öğrenme için beynin yenilik keşif, problem çözme gibi alıştırmalarla zorlanması gerekir. Bu yüzden, üstün yetenekli çocukların öğretiminde kullanılan bu ve benzeri teknikler tüm öğrenciler için kullanılmalıdır Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 38

39 4. Anlam yükleme, örüntüleme yoluyla olur: Örüntüleme, bilginin anlamlı organizasyonu demektir. Beyin bu örüntüleri oluştururken keşif, sezgi ve üretkenliğini kullanır. Beyin anlamlı örüntülerini kabul ederken anlamsız olanları da reddeder. Bir öğrenci için anlamsız örüntüleme, manasız bilgi parçalarıdır. 5. Duygular öğrenmede önemli bir yer tutar: Beklenti, eğilim, ön yargı vb gibi duygular öğrenmeyi etkiler. Öğrencilerin duygu ve tutumları öğrenmede önemli bir etmendir. Karşılıklı sevgi, saygının mevcut olduğu bir ortamda öğrenme daha kolay olur. 6. Beyin parçaları ve bütünü aynı anda algılar: Matematik, müzik, sanat vb öğretiminde beynin iki yarı küresi etkileşim halindedir. Konunun bütünü ve parçaları karşılıklı etkileşimde bulunacak şekilde aynı anda verilmelidir Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 39

40 7. Öğrenme, hem doğrudan odaklanılan, hem de yan uyarıcılarla gelen bilgiler içerir: Beyin doğrudan farkında olduğu ve odaklandığı bilgiler yanında birinci derecede ilgi alanı dışında kalan bilgi ve sinyalleri de özümser. Etkili öğrenme ortamında sıcaklık, gürültü, nem gibi fiziksel koşullar yanında grafik, resim, tasarım ve sanat eserleri gibi görsel uyarıcılara da dikkat edilmelidir. 8. Öğrenme kasıtlı ve kasıtsız süreçlerden oluşur: Bir öğrenme ortamında bilinçli olarak fark edilenlerden çok daha fazlası öğrenilir. Yan uyarıcılardan aldığımız sinyallerin çoğu beynimize farkında olmadan girer ve bilinçaltında etkileşimde bulunur Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 40

41 Öğretmen ve Beyin Temelli Öğrenme: Beynin bütün bölgelerinin etkinliği için mümkün olabildiğince çok uyarıcıya ihtiyaç vardır. Statik (durağan, sıkıcı) süreçler, beynin uyarılmasını yavaşlatır. Beynin en önemli enerji kaynağı; glikoz, protein, oksijen gibi besleyici maddeler içeren kandır. Bu nedenle öğretmenler, beslenmenin öneminin farkında olmalı, bununla eğitimsel bir sorun olarak ilgilenmelidir. Su kaybı, uyuşukluk ve yetersiz öğrenmeye sebep olduğundan, öğrenciler düzenli olarak su içmeye teşvik edilmelidir. Okullarda mümkün olabildiğince beynin her iki yarımküresini de işlevsel hale getiren farklı ders ve etkinliklere önem verilmelidir. Bu amaçla sanatsal etkinlikler, bilişseller kadar önemlidir Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 41

42 8. Tam Öğrenme Modeli (Bloom) Ek zaman ve öğrenme fırsatı sağlandığında, hemen tüm öğrencilerin okullarda öğretilmek istenen tüm yeni davranışları öğrenebileceğini ileri süren yaklaşımdır. İnsanlar arasında zihinsel güçler bakımından doğuştan gelen bazı farklar vardır. Ancak bunlar, eğitimin ürünü olarak sonradan ortaya çıkanların yanında bir hiçtir. Okul gibi toplu öğrenme ortamlarında gözlenen bireysel farklılıkların en aza indirilmesi gerekir. Okulda öğrenmeyi; öğrencinin olgunlaşma düzeyi, genel yeteneği, öğretmenin kişilik özellikleri, ailenin sosyo-ekonomik statüsü vb gibi öğretme-öğrenme süreciyle doğrudan ilişkili olmayan birçok faktör etkiler Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 42

43 Aynı şekilde, öğrencilerin dersle ilgili ön öğrenmeleri de okulda öğrenmeyi etkiler. Öğrencinin derse ilgisi, tutumu, başarıya olan inancı, öğretim hizmetinin niteliği gibi öğretme-öğrenme sürecini etkileyen unsurlar bu türdendir. Bunlar öğrenmeyi etkileyen değiştirilebilir etkenlerdir. Öğrenmeyi etkileyen değiştirilebilir bu özellikler, öğretme-öğrenme sürecinde olumlu hale getirilerek, öğrencilerin öğrenme düzeyi yükseltilebilir. Böylece öğrenciler arasındaki öğrenme farklılıkları en aza indirilebilir. Sonuçta okullar, öğrencilerin kendilerini gerçekleştirmelerine yardım edebilen kurumlar haline dönüştürülebilir Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 43

44 Tam öğrenme modelinin üç temel değişkeni vardır: 1.Öğrenci Nitelikleri 2.Öğretim Hizmetinin Niteliği 3.Öğrenme Ürünleri 1- Öğrenci Nitelikleri: Tam Öğrenme Modelinin ilk öğesi öğrenci nitelikleridir. Bloom un üzerinde önemle durduğu iki öğrenci niteliği: A. Bilişsel Giriş Davranışları: Ünitelerinin öğrenilebilmesi için gerekli olduğu kabul edilen ön öğrenmelerdir. B. Duyuşsal Giriş Özellikleri: Öğrencilerin bir üniteyi iyi öğrenebilmesi için, o üniteyi öğrenmeye istekli olması, moral ve motivasyon bakımından hazır olmasıdır Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 44

45 2- Öğretim Hizmetinin Niteliği: Öğretimden istenen verimin elde edilebilmesi için, öğretim hizmetlerinin öncelikle öğrencilerin giriş davranışlarına uygun olması gerekmektedir Öğretim programı öğrencilerin giriş davranışlarına uygun değilse ve öğrencilerin öğrenme ünitesi ile ilgili önbilgilerinde eksikler varsa, öğretimin niteliği ne kadar iyi olursa olsun başarıya ulaşmaları mümkün değildir Öğretim hizmetinin niteliğini etkileyen 4 faktör bulunmaktadır: Öğrenciye sunulan işaretler (ipucu), Öğrencinin öğrenme sürecine etkin katılımı, Pekiştirme Dönüt-düzeltme Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 45

46 9. Öğretim Etkinlikleri Modeli (Gagne) Bu model Gagne tarafından bilişsel ve davranışsal öğretim ilkelerini bir araya getirerek oluşturulmuştur. Öğrenme, ardışık birçok içsel ve dışsal sürecin sonucu olarak meydana gelmektedir. Bu içsel süreçler öğrenciyi çeşitli yollarla derse çekmek, dışsal süreçler de konunun en uygun şekilde sunulmasını ifade eder. Öğrenme; bu içsel ve dışsal süreçlerin ardışık veya duruma göre değişen sıralamayla yürütülmesi faaliyetleri sürecinin sonucu olarak meydana gelmektedir Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 46

47 Öğretim etkinlikleri modeli dokuz aşamalı bir çalışma ile gerçekleştirilir. Bunlar: 1. Dikkat çekme, 2. Öğrenciyi hedeften haberdar etme, 3. Önceki öğrenmelerle ilişkilendirme, 4. İçeriği sunma, 5. Öğrenme rehberi hazırlama (bilgiyi kalıcı kılma), 6. Performansı ortaya çıkarma(uygulama), 7. Dönüt sağlama (geribildirim), 8. Performans (süreç ve ürün) değerlendirme, 9. Kalıcılığı sağlama (tekrar) Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 47

48 10. Anlamlı Öğrenme (Ausubel) Bilişsel yaklaşıma dayanan ve sunuş yolu ile öğretimin etkililiğini savunan bir modeldir. Ausubel, insanların kendilerine sunulanları anlayarak öğrendiklerini savunur. Ausubel mekanik öğrenme unutulur, ancak çarpım tablosunda olduğu gibi, günlük hayatta sürekli kullanılanlar unutulmaz der. Öğretmen; ya konuyu kendisi planlar ve sunar; bu bir açık konferans oturum, panel vb. olabilir. ya da öğrenci, kendisi bilgileri araştırarak öğrenir. Öğrenci; Bilgileri kendisine geldiği gibi alır, kaydeder, sonra ilgili uyarıcıyla karşılaştığında hatırlamak ister. Bu mekanik öğrenme olduğundan kısa sürede unutulur. Bilgileri etkin biçimde algılar ve daha önce edindiği ilgili bilgilerle yeniden organize ederek belleğe kaydeder. Bu bilgi önceden öğrenilenlere bağlandığı için anlamlı öğrenme gerçekleşir ve kolay unutulmaz Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 48

49 Bu model üç basamaklı olarak gerçekleştirilir. 1. Ön düzenleyici kullanarak öğrenciyi öğrenmeye hazır konuma getirmek. 2. Yeni konunun bütün ayrıntılarını adım adım ve ayırt etmelerle öğrenciye sunmak. 3. Yeni konunun ana ilkelerini çeşitli örneklerle uygulatarak öğrencinin birleştirme, kaynaştırma ve bağdaştırma yapmasını sağlamak. Bu modelde ön düzenleyiciler kullanmak üç faaliyetin gerçekleşmesini sağlar: 1. Öğrencinin dikkatini yeni konuya çeker. 2. Öğrenilecek konunun ana düşüncelerine ve kavramlar arası ilişkilerine ışık tutar. 3. Öğrencinin yeni konuyla ilgili olan önceki bilgilerini hatırlatır Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 49

50 11. Programlı Öğretim (Skinner) Skinner in pekiştirme ile ilgili ilkelerinden hareketle ortaya çıkmış bireysel öğretim modelidir. Temelinde öğretimin bireyselleştirilmesi vardır. Skinner, yaptığı öğrenme deneylerinde ödülü pekiştirici olarak kullanmıştır. Programlı öğretimde; sisteme göre hazırlanmış kitaplar, makineler ve bilgisayarlar kullanılmaktadır. Ülkemizde uygulanmakta olan Açıköğretim Fakültesi ders kitapları ve ilkokullarda kullanılan doldurmalı alıştırma kitapları programlı öğretime uygun yazılmış kitaplara örnek olarak verilebilir. Yine bazı bilgisayar programları da programlı öğretimde kullanılmaktadır Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 50

51 Skinner in pekiştirme ilkeleri şunlardır: a) Küçük adımlar ilkesi: Bilgi üniteleri, adım adım öğrenciyi ilerlemeye yöneltecek bir şekilde düzenlenmelidir. Bu adımlar bir ünitenin öğrenilecek en küçük birimini oluşturmalıdır. c) Başarı ilkesi: b) Etkin Katılım İlkesi: Her bilgi ünitesi bir ilerleme aşamasıdır. Alıştırma veya sorularla öğrenme işi öğrencinin kendisi tarafından sağlanmaktadır. Soru, verilen bilginin kazanılıp, kazanılmadığını yoklamadan başka bilgiyi edinmede bir araç olmakta, öğrenmeyi sağlamaktadır. Öğrenciler hep başarmak zorundadır. Sorular da öğrencilerin başarabileceği güçlük düzeyinde olmalıdır. Güçlüğü aşmak bir sonraki öğrenmeler için gerekli olan güdüyü oluşturmaktır Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 51

52 d) Anında düzeltme ilkesi: Öğrenci soruyu cevapladıktan sonra doğru cevapla karşılaştırır Böylece kendi kendini kontrol etmekte ve düzeltme de hemen yapılmış olmaktadır. Anında kontrol pekiştirmenin temel öğesidir. f) Bireysel hız ilkesi: e) Dereceli ilerleme ilkesi: İlerleme, aşamalı ve mantıklı olmalıdır. Yapılacak işlemlerin düzeyi basitten karmaşığa, bilinenden bilinmeyene, kolaydan zora doğru olmalıdır. Başarısızlık veya sınıfta kalma söz konusu değildir. Sınıf geçmede belirli süre kuralı da geçersiz olmaktadır. Böylece sınıf ortamında öğrenciler arasında düzey farklılığının doğurduğu olumsuzluklar da ortadan kaldırılmak istenmektedir Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 52

53 12. Bireyselleştirilmiş Öğretim Sistem, bir amaçlar kümesine ulaşmak için birbirleriyle bağlantı (işbirliği) içinde çalışan parçalar topluluğudur. Öğretim sistemi de, öğrencileri belli bir amaca ulaştırmayı hedefleyen unsurların işbirliği halinde çalıştırılmasıdır. Sanayileşme ve demokratikleşme sürecinde eğitimin amaçlarında yaşanan değişme, eğitim programları ve metotlarında da değişik yapmayı gerektirmiştir. Sistem konusunda çeşitli arayışlar, özellikle 20. Yüzyılda bir takım yeni sistemleri doğurmuştur. Bunlardan bazıları şunlardır: a. Toplu öğretim sistemi ("Toplu tedris") b. Decroly Sistemi (İlgi Merkezleri Metodu) c. Dalton Plânı d. Platoon Plân (Küme Modeli) e. Winnetka Sistemi f. Jena Plânı g. Burk Sistemi h. Pueblo Planı i. Morrison Planı j. Keller Planı Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 53

54 Bir metodu iyi kavramanın yolu onu bir örnek üzerinde uygulamaktır.! Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi 71