GÜNLÜK UYGULAMASININ YANSITICI DÜ ÜNME BECER ÜZER NE THE EFFECT OF BLOGGING ON REFLECTIVE THINKING SKILL

Transkript

1 Hacettepe Üniversitesi Eitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education) 40: [2011] GÜNLÜK UYGULAMASININ YANSITICI DÜÜNME BECER ÜZERNE ETK * THE EFFECT OF BLOGGING ON REFLECTIVE THINKING SKILL Fatma BAYRAK **, Yasemin KOÇAK USLUEL *** ÖZET: Bu ararmada, a günlük uygulamasn örencilerin yans düünme becerilerinde bir farklk yaratp yaratmadn incelenmesi ve örencilerin bu uygulama ile ilgili görülerinin belirlenmesi amaçlanmr. Ararmada ayn zamanda yans düünme becerisinin, örenme yaklamlarndan derin örenme yaklan anlaml bir yorday olup olmad incelenmitir. Çalma grubunu, ngiliz Dili Eitimi Anabilim Dal 3. snda örenim görmekte olan 57 örenci oluturmaktadr. Ararma, tek gruplu ön test-son test deneysel desen ve açklay desen olarak düzenlenmitir. Veri toplama araçlar, Problem Çözmeye Yönelik Yans Düünme Becerileri Testi (Klkaya ve Akar, 2009), Örenme Yaklamlar Envanteri (Çolak ve Fer, 2007) ve örencilerin a günlüü ile ilgili görülerinin belirlenmesi amacyla hazrlanm dört açk uçlu sorudan olumaktadr. Verilerin analizinde, ilikili örneklemler için t testi, regresyon analizi ve içerik analizi kullanlmr. Ararma sonuçlarna göre, a günlüü uygulamasn yans düünme becerisinde farklk yaratmad; yans düünme becerisinin derin örenme yaklan anlaml bir yorday olduu belirlenmitir. rencilerin görüleri olumlu, olumsuz, karlalan sorunlar ve beklentiler olarak sflandlmr. Anahtar sözcükler: yans düünme, a günlüü, örenme yakla. ABSTRACT: The aim of this study was to investigate whether the blog usage made a difference on reflective thinking skills of students and to determine students view about blog experience. In addition, it is investigated whether the reflective thinking skill is a significant predictor of deep learning approach as one of the learning approaches. Study group consisted of 57 third year students from Department of English Language Teaching. The study was designed pre-post-test, one group design, and explanatory design. The instruments consist of Towards Problem Based Reflective Thinking Skills Test (Klkaya and Akar, 2009), Learning Approaches Inventory (Çolak and Fer, 2007) and four question which was prepared to reveal students view about blog. In the analysis of the data; t-test for related samples, regression analysis and context analysis were used. According to findings of this study, blog usage did not cause a difference on reflective thinking skills and reflective thinking skills were found to be one of the significant predictors of the deep learning approach. Students views were classified into pozitif, negative, encountered problems and expectations. Keywords: reflective thinking, blog, learning approach 1. G rencileri yaam boyu örenenler olarak hazrlama sürecinde, yans düünme önemli rol oynamaktadr (Lin, Hmelo, Kinzer & Secules, 1999). Alanyazn incelendiinde yans düünme konusunda Dewey, Mezirow ve Schön olmak üzere üç ismin çalmalara temel oluturduu görülmektedir. Ancak Dewey in bu süreci (1991, s ) problem çözme aamalarna benzer biçimde ele ald, Mezirow un (1991, s. 101) bu sürece duyguyu katt; Schön ün ise (1987) yans düünme sürecini eylem içi yanstma (reflection in action) ve eylem üzerine yanstma (reflection on action) olmak üzere iki biçimde ele ald dikkati çekmektedir. Bu farkllamalar yans düünme sürecini tanmlama çabalarnda da görülmektedir (Boyd ve Fales,1983; Dewey 1996, Epstein, 2003; Gelter, 2003). Yans düünmenin temelleri Dewey e dayanmaktadr. O na göre yans düünme; Bir karklk durumunda, bireyin durumla ilgili rahatszl gidermek amacyla, duygu, inanç ve bilgisini, birbirini destekleyecek biçimde ardk ve tutarl olarak sralayp, ortaya çkan sonuçlarn mantksal uygunluuna göre kabul ya da ret edilmesine bilinçli olarak karar verme süreci olarak tanmlanabilir (Dewey, 1991, s. 4). Buna ek olarak Epstein (2003) bu süreci deerlendirme ile beraber hatrlama olarak ifade etmi; Gelter (2003) ise bu süreçte bireyin * Bu çalma ilk yazarn ikinci yazarn yönetiminde hazrlad yüksek lisans tezinden üretilmitir. ** Ar. Gör., Hacettepe Üniversitesi, e-posta: fbayrak@hacettepe.edu.tr *** Doç. Dr., Hacettepe Üniversitesi, e-posta: kocak@hacettepe.edu.tr

2 94 F.BAYRAK-Y.KOÇAK USLUEL / H. Ü. Eitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education), 40 (2011), sorumluluunu planlayarak etkin olduunu vurgulamr. Klkaya ve Akar (2009) da yaptklar çalmada yans düünmenin sorgulama, nedenleme, deerlendirme boyutlarn olduunu ortaya koymulardr. Sorgulama, kiinin kendi ürettii veya dardan kendisine yöneltilen sorulara cevap arama süreci olarak; deerlendirme, kiinin yapt eyleme tekrar dönüp bakmas, çözümleme yaparak yanl ve dorular belirlemesi olarak; nedenleme ise kiinin yapt eylemlerin nedenini ararmaya yönelerek vard sonuca göre neden-sonuç ilikilerini incelemesi olarak tanmlanabilir. Bu çalmada da yans düünme, bu boyutlar açndan ele alnmr. lgili alanyazn incelendiinde bir yandan yans düünme becerisini açklamaya yönelik çalmalar yaprken dier yandan da bu beceri ile ilikisi olabilecek dekenlerin tanmlanmaya çalld dikkati çekmektedir. Bu dekenlerden birisinin de örenme yakla olduu ifade edilebilir. Örencilerin örenme ile ilikisi olarak tanmlanan örenme yaklamlar derin ve yüzeysel olarak sflandlmaktadr (Ramsden, 2003). Bu yaklamlardan biri olan derin örenme yakla için yans düünmenin olmazsa olmaz olduunu ileri süren birçok çalma bulunmaktadr (Lai ve Land, 2009; Xie, Ke, & Sharma, 2008; Birney, Barry & OhÉigeartaigh, 2006; Henderson, Napan & Monteiro, 2004; Brockbank & McGill, 2002). Yans düünme becerisi ile ilgili alanyazn incelendiinde bu becerinin gelitirilebilir bir beceri olduu konusunda görü birlii içinde olunduu dikkati çekmektedir. Ancak becerinin gelitirilebilirlii konusundaki görü birlii, bu sürecin zor olduu ve desteklenmesi gerektii konusunda da söz konusudur. Nitekim Kuit, Reay ve Freeman (2001) yanstmann zor olduunu ifade ederken, benzer bir biçimde Lin ve dierleri (1999) de destek almaksn, örencilerin yans düünme konusunda zorlanacaklar söylemitir. Bu nedenle öretmenlerin bu becerileri sf ortamnda kullanabilmelerine yönelik baz destekleyici stratejilere yer vermeleri önemli görülmektedir. Bu becerinin gelitirilmesi için soru sorma, kendine soru sorma, kendini deerlendirme, kavram haritalar üzerine çalma ve renme günlükleri tutma gibi çeitli strateji ve araçlarn ileri sürüldüü görülmektedir (Lai & Land, 2009; Moon, 2006; Wilson & Jan, 1993). Yans düünme becerisini gelitirmek için yaz bir teknik olan örenme günlüklerinin, ilgili alanyazn incelendiinde öne çkan bir strateji olduu dikkati çekmitir (Andrusyszyn & Davie, 1997; Epp, 2008; Gleaves, Walker & Grey, 2007; Moon, 2003, 2006; Nückles, Schwonke, Berthold & Renkl, 2004). Dikkat çeken bu strateji; örencilerin kendi örenmelerinin kapsam ve süreci ile ilgili kiisel cevaplar, üphelerini, duygular, deen fikirlerini, bilgilerini kendi cümleleri ile yazdklar günlükler olarak tanmlanabilir (Ballantyne & Packer, 1995; Akt: Bain, Ballantyne, Packer & Mills, 1999; Wilson & Jan, 1993, s. 85). Hiemstra (2001) saysal teknolojilerin uzaktan eitimin yay hzlandrmasyla birçok rencinin yans düünmeleri kaydetmek için elektronik ortam tercih ettiklerini ifade etmitir. Buna ba olarak Lin ve dierleri (1999) yans düünmenin teknolojik ortamlarda desteklenebilmesi için süreci aça çkarma, süreci harekete geçirme, süreç modelleme ve yans sosyal görüme olarak belirtilen dört sürecin bu ortamlarda olmas gerektiini belirtmilerdir. Gelien Web 2.0 teknolojileri sayesinde de özellikle yans sosyal görüme sürecinde kod bilgisi gerekmeden örenciler kendi oluturduklar alanlarda farkl kiilerden geri bildirim destei alabilmektedirler. Bu teknolojilerden birisi de a günlükleridir (blog). Oldukça kolay bir kullanma sahip olan a günlükleri eitim alannda ksa sürede dikkat çekmi, birçok yönden salad esneklik, teknik bilgi gerektirmemesi ve içeriin bireyselletirilebilmesi gibi özellikleri ile çeitli eitim kademelerindeki örenciler için uygun araçlar olarak görülmütür (Usluel ve Mazman, 2009). renme günlükleri yans düünme açndan incelendiinde de ibirlikli bir ortam olmas ve rencilerin kendi düüncelerini düzenleme sürecinde farkl bak açlar görmesi açndan yans düünmeye yarar salayaca ifade edilmitir (Loughran, 2006; Moon, 2006) Buradan hareketle, ararmada A günlük uygulamas, örencilerin yans düünme becerilerinde bir farklk yaratmakta mr? sorusuna cevap aranm ve alt problemler u ekilde ifade edilmitir: 1. rencilerin yans düünme becerilerinde a günlük uygulamas sonucunda anlaml bir farklk meydana gelmekte midir? 2. rencilerin a günlük uygulamas ile ilgili görüleri nelerdir?

3 F.BAYRAK-Y.KOÇAK USLUEL / H. Ü. Eitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education), 40 (2011), Yans düünme puan, derin örenme yaklam puan yordamakta mr? 2. YÖNTEM 2.1. Ararma Yöntemi Ararma, tek gruplu ön test-son test ararma deseni ve açklay desen olarak düzenlenmitir ve tek gruplu ön test-son test ararma deseni modeli tablo 1 de özetlenmitir. Tablo 1. Ararma Deseni Ararma grubu Ön Test Uygulama Son Test Yans Düünme Becerileri Ölçei (Klkaya ve Akar, 2009) 7 hafta süresinde ilenen dersler ile ilgili grup renme günlüklerinin a günlüklerde yaynlanmas Yans Düünme Becerileri Ölçei (Klkaya ve Akar, 2009) renme Yaklamlar Envanteri (Çolak ve Fer, 2007) Bu çalmann nitel boyutunu, çevrimiçi ibirlikli ortamlarn bireyin yans düünmesine ne tür getirileri olduunu belirlemek amacyla süreç sonunda örencilerin dört açk uçlu soruya verdikleri yantlar oluturmutur. Bu desen Fraenkel ve Wallen (2006) tarafndan açklay desen (explanatory design) olarak tanmlamr Ararma Grubu Ararma grubunu, ngiliz Dili Eitimi Anabilim Dal 3. snda örenim görmekte olan 57 (53 kadn, 4 erkek) örenci oluturmaktadr. Çalma grubunun a günlük profiline bakldnda kiisel a günlüü olan örenci sayn 3 kii olduu belirlenmitir. Okuyarak takip ettikleri a günlük/leri olduunu dile getiren örenci sayn 16, yorum yazarak takip ettikleri a günlük/leri olduunu dile getiren örenci sayn 12 olduu ortaya çkmr Ortamn Hazrlanmas ve Uygulama Bu çalmada a günlüü ortam oluturmak için alan ismi, kullan ad, ifre alnm ve alana Türkçe Wordpress yaz kurulmutur. Daha sonra bu alana adresinden indirilen Türkçe Wordpress yaz kurularak; örencilerin dikkatini datacak ve kullanlmayacak unsurlar kaldlm (metadata, balantlar, sayfalar vb.) ve siteye üye olmayan kiilerin yazlar görmemesi amac ile gerekli eklenti yüklenmitir. Uygulama süreci 7 hafta olarak belirlenmitir. Ararmacn kendisi yönetici rolündedir ve renciler ortama yazar olarak kaydedilmitir. Dersin sorumlusu a günlüüne kayt edilmemitir. Dersin ilendii haftalarn tarihlerinin kategori ismi olarak açlmas planlanmr. Ders 3 ube olarak yürütüldüü için her ube için alnan adres altnda bir a günlüü kurulmutur. renciler bu ders kapsamnda her hafta belirlenen konu için materyaller hazrlamakta, ders süresi içinde hazrladklar materyalleri arkadalar ve ders sorumlusuna sunmaktadrlar. Bu bakmdan bu dersin yans düünme becerilerinin gelimesi için uygun bir ders olduu söylenebilir. Ararma kapsamnda örencilerin yans düünme süreçlerini desteklemek amaçl yönlendirici soru sorma yolu (Wilson ve Jan, 1993, s. 87) benimsenmitir. Ayrca Moon (2006, s. 156) da derinlemesine yanstmann yaplabilmesi için KEFE (SWOT) analizi etkinliinden yararlanlabileceini ileri sürmütür. Bunlara ba olarak Brockbank ve Mcgill (2007) tarafndan oluturulan ablon ve KEFE analizi incelenmi ve u sorular gelitirilmitir: - Bu haftaki ders sürecinde NELER ÖRENDN? - rendiklerin ve süreç ile ilgili DÜÜNCELERN ve DUYGULARIN,... vb. neler?

4 96 F.BAYRAK-Y.KOÇAK USLUEL / H. Ü. Eitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education), 40 (2011), Bu düünce ve duygulara sahip olman salayan DENEYMLERN nelerdir? Bu hafta ilenen dersle ilgili olarak, GÜÇLÜ YANLAR (örnein): - Dersinizde bu hafta neleri iyi yaptz? - Ders sürecinde size avantaj salayan özellikleriniz nelerdi? - Ders sürecinde size yarar salayan kaynaklarz nelerdir? - Sizce; bu ders süresince arkadalarz sizin hangi yönlerinizi güçlü bulabilir? 2.4. Veri Toplama Araçlar Ararmada problem durumlarn snanmas için Probleme Dayal Yans Düünme Becerileri Ölçei (Klkaya ve Akar, 2009) ve Örenme Yaklamlar Envanteri (Çolak ve Fer, 2007) kullanlmr. Ayrca sürecin banda örencilerin a günlük profilini belirlemek için 4 sorudan oluan bir kiisel bilgi formu ile birlikte süreç sonunda örencilerin uygulama ile ilgili görülerinin alnmas amacyla 4 tane açk uçlu soru sorulmutur Probleme Dayal Yans Düünme Becerileri Ölçei Problem çözmeye dayal yans düünme becerisi ölçei Klkaya ve Akar (2009) tarafndan gelitirilmitir. Ölçek 5 li likert tipinde - Her zaman = 5, Çou zaman =4, Bazen = 3, Nadiren = 2, Hiçbir zaman = 1-14 maddeden olumaktadr. Ölçein geçerlik çalmas çerçevesinde dorulay faktör analizi yaplm; 5 maddesi sorgulama faktörü boyutunda, 4 maddesi nedenleme faktöründe, 5 maddesi deerlendirme faktöründe bulunmutur. Ölçek maddelerinin tümü için Cronbach alfa deeri 0,83 olarak hesaplanmr. Bu ararmada yeniden hesaplanan Cronbach alfa deeri 0,82 olarak bulunmutur Örenme Yaklamlar Envanteri Envanter Biggs, Kember ve Leung (2004) tarafndan ya için gelitirilmitir (Akt: Çolak ve Fer, 2007). Bu envanterin dilsel edeerlik, güvenirlik ve geçerlilik çalmas Çolak ve Fer (2007) tarafndan yaplmr. 22 sorudan oluan envanter 5li likert tipinde, Hiçbir zaman doru deil =1, Nadiren doru =2, Bazen doru =3, Sklkla doru =4, Daima doru=5 eklinde puanlanmr. Sorularn 11 tanesi derin yaklamla ilgilidir. Derin yaklamdan alnabilecek puan aral arasnda yer almaktadr. Derin yaklam için Cronbach Alfa deeri 0,79 olarak hesaplanmr. Bu ararmada yeniden hesaplanan derin yaklam puan için Cronbach Alfa deeri 0,68 olarak bulunmutur. Bu deerin kabul edilebilir bir deer olduu ifade edilmitir (George & Mallery, 2003) Açk uçlu sorular Anket 4 adet açk uçlu sorudan olumutur. Bunlar; Dersinizde blog (a günlük) tutmakla ilgili görüleriniz nelerdir? Düzenli olarak her hafta günlüünüzü yazdz m? Cevab nedenlerinizle birlikte açklar z? Hangi tarz dersler için blog (a günlük) tutmak katk salay olur? Niçin? Derslerde bloglar (a günlük) nasl kullanrsa daha etkili olabilir? Niçin? 2.6. Verilerin Analizi Ararmann 1. alt probleminin snanmasnda örencilerden alnan ön test ve son test yans düünme becerileri puanlarna, ilikili örneklemler için t testi analizi yaplmr. Ararmann 2. alt problemi için örencilerden alnan veriler içerik analizi ile çözümlenmitir. Ararmann 3. alt problemi için örencilerden son testte alnan yans düünme beceri puanlar ile derin örenme yaklamlar puanlarna regresyon analizi yaplmr. Verilerinin çözümlemelerinde.05 anlamlk düzeyi tanmlanmr.

5 F.BAYRAK-Y.KOÇAK USLUEL / H. Ü. Eitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education), 40 (2011), BULGULAR Birinci alt problem: Örencilerin yans düünme becerilerinde a günlük uygulamas sonucunda anlaml bir farklk meydana gelmekte midir? Ön test ve son test yans düünme becerileri ölçeinden alnan puanlar arasnda anlaml bir farklk olup olmadna bakmak için ilikili örneklemler için t testi (paired samples t-test) analizi yaplmr. Yaplan analiz sonuçlar Tablo 2 de verilmitir. Tablo 2. Yans Düünme Becerileri Ölçei Ön Test Ve Son Test Ortalama Puanlarn t-testi sonuçlar Ölçüm N SS Sd t p (YDB) Öntest Sontest rencilerin uygulama öncesi probleme dayal yans düünme beceri puanlarn ortalamas =49.45 iken, a günlük uygulamas sonrasnda = e çkmr. Uygulama sonucunda rencilerin sontest puan ortalamalarn yükseldii, ancak bu farklk istatistiksel olarak anlaml olmad [t (52) =-1.026, p>.05)] bulunmutur. Anlaml bir farklk çkmad için etki büyüklüü hesaplanmamr. kinci alt problem: Örencilerin a günlük uygulamas ile ilgili görüleri nelerdir? Bu problemle ilgili olarak, 4 tane açk uçlu soruya örenciler tarafndan verilen yantlar içerik analizi ile çözümlenmitir ve a günlük ortamn yans düünme becerisi üzerine etkisiyle ilgili noktalar belirlemek amaçl sflandrma yaplarak temalar saysallalmr (Büyüköztürk, Çakmak, Akgün, Karadeniz, Demirel, 2008). Güvenirlik için ararmac tarafndan analiz edilmi 15 kiinin (%28) 62 ifadesi alanda yüksek lisans yapan bir kii tarafndan tekrar analiz edilmitir. Analiz sonuçlar karlaldnda 51 ifadenin flandlmasnda uyum olduu bulunmu ve iki ararmac arasndaki yüzdelik uyum, 0.82 olarak belirlenmitir. Bu oran eitim ararmalarnda nitel verilerin içerik analizinde geçerli saylan (Fraenkel & Warren, 2006) 0.80 oranna ba olarak kabul edilebilir bir deerdir. Ankete verilen cevaplar, ortamn yans düünme üzerine etkisi ile ilgili olarak 1) olumlu görüler, 2) olumsuz görüler, 3) karlalan sorunlar, 4) örenci beklentileri eklinde dört bak altnda sflandlmr. 1. Olumlu Görüler: Bu bak altnda arkadalarn görüleri sayesinde farkl bak açklar görme en fazla dile getirilen (14) olumlu özellik olmutur. Bunu srasyla, Fikir alveriinin yaplmas (8), Kendi geliimini gözlemleme (5), çekapank insanlarn kendini ifade edebilecekleri ideal bir ortam olmas (2) görüleri sralanmr. Bununla ilgili örenci ifadeleri her bir temann altnda verilmitir. Arkadalarn görüleri sayesinde farkl bak açklar görme: Arkadalarn yorumlar da çou düüncemize yararl katklar salayabiliyor. (DO 63) Fikir alveriinin yaplmas: Fikir alverii gerektiren derslerde kullanlabilir. (DO 46) Dier arkadalarn da ders için fikirlerini almak yararlr. (DO 59) Kendi geliimini gözleme: Haftalar sonra da ilk haftaki derste ne yaptza dair bilgi sahibi olabiliyoruz. (DO 9) Daha önce ne düündüümle imdikileri karlardmda fark anlyorum. Kendimi rahatça ifade edebiliyorum. (DO 74) günlüklerinin katk bakndan Kendi geliimini gözleme nin olumlu olarak alnmasn nedeni Yang (2009) n yapt çalmada örenci zaman ve mekândan bamsz kendi sürecini gözlemleyerek arkadalarn süreci ile karlarabilmitir sonucuna ula olmasr.

6 98 F.BAYRAK-Y.KOÇAK USLUEL / H. Ü. Eitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education), 40 (2011), çekapank insanlarn kendini ifade edebilecekleri ideal bir ortam: Sf ortamnda konumaktan çekinebilecek arkadalarn kendisini ifade etmek için ideal bir ortam olduunu düünüyorum. (DO 23) Tüm örencilerin dersle ilgili düündükleri örenilmi olur ve derste kendini ifade edemeyen örenciler ifade etmi olurlar. (DO 24) Bu cevaplarn yannda, yazlm olan a günlükleri incelendiinde örencilerin derse katlmad zaman arkadalarnkini okuyarak konu hakknda bilgi sahibi olabildiklerini ifade etmi olduklar dikkati çekmitir. Buna bir örnek öyledir: Bu blogda ki arkadalarn yazndan da neler olduunu örenebiliyorum. (DO 70) 2. Olumsuz Görüler: Süreç içinde örencilerin katnda düzensizlik ve dü gözlemlenmitir. Bu bakmdan olumsuz olarak görülen noktalar önem kazanmr. Zorunlu olma/ slma / unutma (32) görüü en fazla dile getirilmitir. Faydal görmeme (6), Arkadalarn yazd örenme günlükleri ile ilgilenmeme / yazlan örenme günlüklerini okumama (4), Yüz yüze konuulmas gerekli görme (2), Yazlarn uzun olmas (1) srasyla dile getirilen olumsuz görüler olmutur. Zorunlu olma/slma/unutma: Düzenli olarak yazmadm. Açkças yazmay unuttum çou zaman. (DO 4) Hayr yazmadm. Çünkü derse düzenli gidemedim. Bi de itiraf etmek gerekirse unuttum. (DO 17) Zorunlu olmas ve belirli bir formatn olmas. Çünkü younlukta yazmay unutabiliyorum maalesef. DO 18) Hayr yazmadm. Çünkü böyle bir uygulamayla ilk defa karlayorum ve unutuyorum. (DO 80) Faydal görmeme: Dersi deerlendirmek açndan olumlu buluyorum. Ancak pek bir faydas göremedim. (DO 4) Pek bir faydas olduunu düünmüyorum. (DO 71) Arkadalarn yazd örenme günlükleri ile ilgilenmeme / yazlan örenme günlüklerini okumama: Dier arkadalarn ne yazdyla pek ilgilenmiyorum. (DO 7) Arkadalarn yazdklar pek okumadm. (DO 47) Yüz yüze konuulmas gerekli görme: Bunu yazmak yerine fikir payla sf ortamnda hep birlikte yapmak daha ho olcak sanm. DO 44) Yazlarn uzun olmas: Blogtaki yazlar uzun ve ayn yapda olduu zaman okumak s olabiliyor. (DO 59) 3. Karlalan Sorunlar: Uygulama sürecinin banda örenciler internet eriim sorunu yaamayacaklar belirtmilerdir. Fakat yaplan analiz sonucu 11 kii eriim sorunu yaadklar dile getirmitir: Balarda düzenli yazmaya çalm ama son bir kaç hafta internete giremediim için yazamadm. (DO 63) Bir dier yaanan sorun adres/kullan adifre unutma olmutur (4): Her hafta yazamadm. Bir hafta son günlere braktm. Hastalandm ve yazamadm. Bu hafta nete girme rsat bulamadm, girdiimde de blog un adresini bilmiyordum. (DO 47) DO 47 numaral örencinin de belirttii gibi adresi, kullan ad ve ifrelerini unutma durumlar olmutur. Bu kiilerden biri ararmacya e-posta ile ula ve gereken bilgiyi almr.

7 F.BAYRAK-Y.KOÇAK USLUEL / H. Ü. Eitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education), 40 (2011), renci Beklentileri: Eitimci a günlüklerine kayt edilmemitir. Buna ba olarak 17 örenci ortamda eitimci tarafndan verilecek geri bildirim istediklerini dile getirmitir. Ayrca 5 örenci ortamda günlük tutmann yannda farkl etkinliklerinde eklenmesi gerektiini ifade etmilerdir. itimci tarafndan verilecek geri bildirim: er hoca da blogu okuyabilirse (isimleri ve sflar görmeden) daha iyi olur.. Daha önce söylediim gibi hoca da sf ve isimleri görmeden bloglar okumal ve örenciler de onun ne yazd görmeli. (DO 58) Dersin öretmeni bize bloglarda yazdz eyler hakknda yorum yazsa daha etkili olabilir. (DO 78) Günlük haricinde etkinliklerle ortam zenginletirme (tartma..vb.): Her hafta bir tartma konusu olsa o dersle ilgili insanlarn kat daha içten, istekli ve etkili olur. DO 8) Tartma konular olsa daha iyi olur. (DO82) Bunlarn yannda Hangi tarz dersler için blog (a günlük) tutmak katk salay olur? sorusuna verilen cevaplar analiz edildiinde 18 örenci a günlüünün uygulamal derslerde kullanlabileceini dile getirmitir. Genellikle uygulama eklinde olan dersler için bloglarn faydal olabileceini düünüyorum. Çünkü hem hoca açndan hem de sunum yapan arkadalar açndan yazlacak nitelikler vardr. Olumlu ya da olumsuz ekilde eletiriler yaplabilir. (DO 59) Uygulamal derslerde yararl olaca düünüyorum. Yani sunum yaptz derslerde. (DO 74) rencilerin bu görüleri dorultusunda uygulamal dersler olarak nitelendirilen derslerin, rencinin sunum hazrlad dersler olduu görülmektedir. Bu görüü srayla bütün derslerde (8), yorum ve tartma imkânndan dolay sözel tarz derslerde (6), dil becerilerinin gelimesi için ngilizce dersinde (3) kullanlabilecei görüleri izlemitir. Sözel derslerde: Açkças daha çok sözel veya örencinin duygu ve düüncelerini ifade etmelerini gerektiren derslerde kullanrsa daha yararl olacana inanyorum. (DO 55) ngilizce: Dil becerileri gibi dersler için dilin daha çok içselletirmesini salar. (DO 37) Üçüncü alt problem: Yans düünme puan, derin örenme yaklam puan yordamakta r? Bu problemin incelenmesi için örencilere uygulanan Örenme Yaklamlar Envanteri nde (Çolak ve Fer, 2007) derin örenme yaklamdan aldklar puanlar ve sontest olarak uygulanan Probleme Dayal Yans Düünme Becerileri Ölçei nden (Klkaya ve Akar, 2009) aldklar puanlara regresyon analizi yaplmr. Analiz öncesi yans düünme ve derin yaklam dekenleri arasndaki ilikinin dorusal bir özellik gösterip göstermediine saçlma diyagram oluturularak incelenmitir. Serpme diyagram incelendiinde yans düünme ve derin örenme yakla dekenleri arasndaki ilikinin dorusal bir ilikiye sahip olduu söylenebilir. Tablo 3. Regresyon Analiz Sonuçlar Standart Hata t Anlamlk düzeyi (p) Sabit PDYD Regresyon denklemi: Derin Örenme Yakla = Probleme Dayal Yans Düünme [R=0.505, R 2 =0.25, F= , p<.01]

8 100 F.BAYRAK-Y.KOÇAK USLUEL / H. Ü. Eitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education), 40 (2011), Analiz sonuçlar incelendiinde yans düünmenin, derin örenme yaklan anlaml bir yorday olduu görülmektedir [R=0.505, R 2 =0.25, F= , p<.01]. Derin örenme yaklana ilikin toplam varyansn %25 inin yans düünme ile açkland belirlenmitir. 4. TARTIMA, SONUÇ ve ÖNERLER Bu çalmada a günlüü uygulamasn yans düünme becerisinde farklk yaratmad bulunmutur. Bu bulgu alanyaznda a günlüünün ve yans düünme becerisinin geliimine katk salayaca konusunda dile getirilenlerle örtümemektedir (Churchill, 2009; Russell, 2009; Lai & Land, 2009). Ancak, alanyaznda yans düünme becerisinin geliimi için uzun zaman gerektii (Stout 1989; Akt: Ünver, 2003) ve örencilerin günlük tutmaya devam ettikçe yans düünmelerinde art olduu ifade edilmitir (Allen & Casbergue 1997; Xie ve dierleri, 2008). Bu çalmada örencilerin katmlar ilerleyen haftalarda giderek azalmr. Birinci hafta katm %79 iken yedinci haftada katn %49 a dümesinin ilgili ararmalarda elde edilen sonuçlardan farkl bir sonuca ulalmasnda etkisi olabilir. Bu durum ileriki ararmalar için örencilerin a günlüklerine düzenli olarak yaz yazmalarn nasl salanabilecei sorusu üzerinde ararma destekli çalmalar yaplmas önerisini beraberinde getirmektedir. A günlüüne katn azalmasn nedenleriyle ilgili olarak süreç sonunda örencilerin görüleri alnmr. Örencilerin büyük bir ksm her hafta a günlüü tutulmasn zorunlu olmas nedeniyle yazm olmak için yazdklar veya süreç içerisinde zamanla yazmay unutmu olduklar ifade etmilerdir. Web 2.0 araçlar ibirlikli ortamlar salama konusunda çeitli avantajlara sahip görünmekle beraber, bu çalmada örencilerin a günlüüne yazmalar kendiliinden gerçekleen bir etkinlik olmayp, formal bir yapda zorunlu tutulmutur. Bu durum örencilerin a günlükleri ile ilgili en fazla dile getirdii zorunluluk, slma, unutma sorununu açklay olabilir. Bunlarn dnda a günlüü örenciler için bir yenilik olmas nedeniyle (sadece 16 renci a günlüünden haberdar) bu yeniliin hem araç hem de uygulama olarak- örencilerin daha önceki alkanlk ve deerleriyle uygunluk göstermemesi kaynakl bir dirençle karla da olabilir. Bu nedenle de a günlüüne giderek azalan bir katm yaanm olabilir. Örenciler katn artmas ile ilgili olarak haftalk tartma konular ile ortamn desteklenebileceini ifade etmilerdir. rencilerin bu ifadesine ba olarak yans düünme süreçlerini desteklemek amacyla ortama konulan sorularn sabit olmas da a günlüü yazma isteksizlii ile ilikilendirilebilir. Buradan yola karak uygulama sürecinde ortamn canl tutulmas amacyla tartma sorularn gelitirilmesi öneri olarak dile getirilebilir. Bir baka durum da ararmacn yönetici, örencilerin yazar rolünde olmasr. Örencilerin isteksizlii ile ilikili olarak rollerin tanmlanmas konusunda ararmalar yaplabilir. Ayrca balangçta örenciler internete eriim sorunlarn olmad belirtmelerine ramen süreç içinde internet snt yaadklar dile getirmilerdir. Bu bulgu öretmenin benzer uygulamalar yapmay planladnda örencilerin internet eriim olanaklar dikkate almas gerektii önerisini beraberinde getirebilir. Özetle yukarda belirtilen olas nedenlerle a günlüüne katn giderek azalmasn bu ortam ve uygulamann örencilerin yans düünme becerisinde bir farklk yaratmamasnda etkisi olduu ileri sürülebilir. rencilerin a günlükleri ile ilgili görüleri 4 bakta toplanmr: Olumlu, olumsuz, karlalan sorunlar ve örenci beklentileri. Olumlu görüler, arkadalarn görüleri sayesinde farkl bak açlar görme bata olmak üzere, fikir alveriinin yaplmas, "kendi geliimini gözlemleme, içekapank insanlarn kendini ifade edebilecekleri ideal bir ortam olmas olarak 4 bakta toplanmr. Olumsuz görüleri ise zorunlu tutulmas ve unutma bata olmak üzere, faydal görmeme, arkadalarn yazd örenme günlükleri ile ilgilenmeme / yazlan örenme günlüklerini okumama, yüz yüze konuulmas gerektiini düünme, yazlarn uzun olmas olarak 5 bakta toplanmr. Olumsuz görülerin banda gelen unutma durumu ile ilgili olarak hatrlat e- postalar örencilere gönderilmesi uygulaylara öneri olarak dile getirilebilir. günlüü uygulamasnda dersin sorumlusu a günlük ortamlarna kayt edilmemitir. Bununla ilgili olarak örencilerin bir ksm bunu eksiklik olarak görürken, bir ksmn da kendilerini daha açk ifade edebilmeleri için ortamda ders sorumlusunun bulunmamasn gerekli olduunu ifade etmitir. Burada dikkati çeken nokta örencilerin bir ksmn eitimciye ve onun geri bildirimlerine ihtiyaç duymasr. Alanyaznda özellikle de çevrimiçi ortamlarda geri bildirimin örencinin önemli

9 F.BAYRAK-Y.KOÇAK USLUEL / H. Ü. Eitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education), 40 (2011), bir gereksinimi olduu ifade edilmitir (Aragon, 2003). Fakat yans düünme becerileri ile ilgili yaplan çalmalarda iki farkl sonuç ortaya çkmr. Bunlardan biri eitimcinin yazlanlar okuyup geri bildirim vermesinin örenciler üzerinde olumlu etki yaratt (Yang, 2009; Philip ve Nicholls, 2009); dier durum ise farklk yaratmadr (Chen ve dierleri, 2008). Bunun nedeni ayr bir ararma konusu olabilir. rencilere hangi derslerinde bu tarz bir uygulamann katk getirecei sorulduunda uygulamal derslerde yarar salayaca ifade eden örencilerin sayn fazlal dikkati çekmektedir. renciler hem sunumlaryla ilgili dönüt almak hem de sunumlarnda zaman bask nedeniyle üzerinde duramadklar noktalar açklayabilmek için a günlüklerinden yararlanlabileceini dile getirmilerdir. Bu durumun a günlüünün derslerde kullanlmas konusunda alanyaznda henüz dile getirilmeyen bir kullanm örnei olduu söylenebilir. Ararmann 3. alt problemine ilikin bulgular incelendiinde yans düünme becerisinin derin örenme yaklan yorday olduu bulunmutur. Bu sonuç, alanyaznda yans düünmenin derin örenme için gerekli olduunu ileri süren ifadeleri destekleyici bir sonuç olarak kabul edilebilir (Lai & Land, 2009; Xie ve dierleri, 2008; Birney ve dierleri, 2006; Henderson ve dierleri, 2004; Brockbank & McGill, 2002). lgili alanyazn incelemesinde örenme yaklamlarndan derin örenme yaklana sahip bireylerin örenme sürecinde deerli ve üst düzey renme çktlarna sahip olaca ifade edilmitir (Ak, 2008; Zeegers, 2001). Ayrca Trigwell (2006, s.108) de derin örenme yakla ile bireyin yaam boyu örenme becerisini gelitirmesinde yarar salayaca ileri sürmütür. Buradan hareketle örenme ortamlarnda yans düünme becerilerinin gelimesinin salanmas ile örencinin örenme çktlarn niteliinin artabilecei ve yaam boyu örenen özellii kazanabilme sürecinde olumlu etkilenecei ileri sürülebilir. KAYNAKLAR Ak,. (2009). Örenme yaklamlarna ilikin kavramsal bir inceleme. Kuram ve Uygulamada Eitim Bilimleri, 8 (3), Allen, R. M. & Casbergue, R. M. (1997). Evolution of novice through expert teachers' recall: Implications for Effective reflection on practice. Teaching and Teacher Education, 13 (7): Andrusyszyn, M.A. & Davie, L. (1997). Facilitating reflection through interactive journals writing in an online graduate course: A qualitative study. Journal of Distance Education, XII(1/2), Aragon, S. R. (2003). Creating social presence in online environment. New Directions for Adult and Continuing Education, Issue 100 (57-68). Bain, J.D., Ballantyne R., Packer, J. & Mills, C. (1999). Using journal writing to enhance student teachers reflectivity during field experience placements, Teachers and Teaching. 5 (1), Biggs, J. (2001). Enhancing learning: A matter of style or approach? In R. J. Sternberg & L. F. Zhang (Eds.) Perspectives on thinking, learning, and cognitive styles (pp ). Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum. Birney, R., Barry, M. & OhÉigeartaigh, M. (2006) The use of weblogs as a tool to support collaborative learning and reflective practice in third-level institutions. In: E. Pearson and P. Bohman, Editors, Proceedings of world conference on educational multimedia, hypermedia and telecommunications, AACE, Chesapeake, VA (2006), s Boyd, E. M., Fales, A. W. (1983) Reflective learning: Key to learning from experience. Journal of Humanistic Psychology, 23, (2,) pp Brockbank, A. & McGill, I. (2007). Facilitating reflective learning in higher education. 2nd edition. London: Open University Press. Büyüköztürk,. Çakmak, E.K., Akgün, Ö.E., Karadeniz,.,Demirel, F. (2008). Bilimsel Ararma Yöntemleri. Pegem Akademi Yaynck, Ankara Chen, N.S.; Wei, C.W.; Wu, K.T. & Uden, L. (2008). Effects on high level prompts and peer assessment on online learners reflection levels. Computer & Education, 52 (2), p Churchill, D. (2009). Educational applications of Web 2.0: Using blogs to support teaching and learning. British Journal of Educational Technology, 40 (1), Çolak, E. ve Fer, S. (2007). Örenme yaklamlar envanterinin dilsel edeerlik, güvenirlik ve geçerlik çalmas. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16 (1), Dewey, J. (1991). How we think. New York: Prometheus Books Dewey, J. (1996). Demokrasi ve eitimi. (çev. M. Salih Otaran) stanbul: Baar Yay.

10 102 F.BAYRAK-Y.KOÇAK USLUEL / H. Ü. Eitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education), 40 (2011), Epp, S. (2008). The value of reflective journaling in undergraduate nursing education: A literature review. International Journal of Nursing Studies, 45(9), Epstein, A. S. (2003). How planning and reflection develop young children s thinking skills. Retrieved August 26, 2009 from Fraenkel, R.M. & Wallen, N.E. (2006). How to design and evaluate research in education. (6. Edition). Newyork: McGraw-Hill International Edition. Gelter, H. (2003). Why is reflective thinking uncommon?. Reflective Practice, 4, 3. George, D., & Mallery, P. (2003). SPSS for Windows step by step: A simple guide and reference update (4th ed.). Boston: Allyn & Bacon. Gleaves, A., Walker, C., & Grey, J. (2007). Using digital and paper diaries for learning and assessment purposes in higher education: A comparative study of feasibility and reliability. Assessment & Evaluation in Higher Education, 32(6), Henderson, K., Napan K. & Monteiro, S. (2004). Encouraging reflective learning: An online challenge. In R. Atkinson, C. McBeath, D. Jonas-Dwyer & R. Phillips (Eds), Beyond the comfort zone: Proceedings of the 21st ASCILITE Conference (s ). Perth, December Hiemstra, R. (2001). Uses and benefits of journal writing. In L. M. English & M. A. Gillen (Eds.), New directions for adult and continuing education (No. 60). Hoboken, NJ: John Wiley. lkaya, G. Ve Akar, P. (2009). Problem çözmeye yönelik yans düünme becerisi ölçeinin gelitirilmesi. itim ve Bilim, 34 (154), Kuit, J.A., Reay, G. & Freeman, R. (2001). Experinces of reflective teaching. Active Learning In Higher Education, 2, 1. Lai, T. & Land, S.M. (2009). Supporting reflection in online learning environments. Educational Media and Technology Yearbook (s ). Springer US Loughran, J. (1996). Developing reflective practice: learning about teaching learning through modelling. London: Falmer Press Lin, X. D., Hmelo, C., Kinzer, C. K., & Secules, T. J. (1999). Designing technology to support reflection. Educational Technology Research and Development, 47(3), Mezirow, J. (1991). Transformative dimensions of adult learning. San Francisco: Jossey-Bass. Moon, J.( 2003) Learning Journals and Logs, Reflective Diaries, Centre for Teaching and Learning, University College Dublin. Retrieved August from Moon, J. A. (2006). Learning journals. A handbook for reflective practice and Professional development. 2. nd. Edition London ve New York: Routledge Nückles, M. Schwonke, R.; Berthold, K. & Renkl, A. (2004). The use of public learning diaries in blended learning. Journal of Educational Media, Vol. 25, No.1 Philip, R. & Nicholls, J. (2009). Group blogs: Documenting collaborative drama processes. Australasian Journal of Educational Technology, 25(5), Ramsden, P. (2003). Learning to teach in higher education, 2. nd. Edition. London ve New York: Rotledge Farmer Russell, S. (2009). Taking care of business: authentic use of web 2.0 schools. Educational Media and Technology Yearbook (s ). Springer US,. Schön, D. (1987). Educating the reflective practitioner: Toward a new design for teaching and learning in the professions. San Francisco: Jossey Bass. Trigwell, K. (2006). An analysis Of The Relations Between Learning And Teaching Approaches. In Sutherland, P. Crowther, J. (Eds) Lifelong learning: concept and contexts (pp ). Oxford: Routledge Usluel, Y.K. ve Mazman, S.G. (2009). Adoption process of web 2.0 tools in distance education, (p ). Procedia - Social and Behavioral Sciences, 1(1). Ünver, G. (2003). Yans düünme. Ankara: Pegem A. Yaynck Wilson, J. & Jan, L.W. (1993). Thinking for themselves developing strategies for reflective learning. Australia: Eleanor Curtain Publishing, Xie, Y., Ke, F., & Sharma, P. (2008). The effect of peer feedback for blogging on college students reflective learning processes. The Internet and Higher Education, 11, Yang, S.-H. (2009). Using Blogs to Enhance Critical Reflection and Community of Practice. Educational Technology & Society, 12 (2), Zeegers, P. (2001). Approaches to learning in science: A longitudinal study. British Journal of Educational Psychology, 71,

11 F.BAYRAK-Y.KOÇAK USLUEL / H. Ü. Eitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education), 40 (2011), Extended Abstract In the process of preparing students to lifelong learners, reflective thinking is crucial (Lin ve dierleri, 1999). The term reflective thinking was first used by John Dewey and he defined reflective thinking as a judgment process when in a condition of mental unrest and disturbance. In this process, person sort of any belief or supposed form of knowledge in the light of the grounds that support it. In this study reflective thinking was discussed in terms of the three dimensions of the reflective thinking such as questioning, reasoning, evaluation which were revealed by Klkaya and Akar (2009). When related literature was explored, it was remarkable that on the one hand the purpose of some studies is to explain reflective thinking skill; on the other hand the purpose of some studies is to try to define variables which are relationship with this skill. It is assert that one of these variables is learning approach. Defined as relationship between students and learning, learning approaches are classified as deep and surface (Ramsden, 2003). There is a great deal of study which suggest that reflective thinking is necessary for deep learning approach (Lai ve Land, 2009; Xie and et.al, 2008; Birney and et.al, 2006; Henderson and et.al, 2004; Brockbank and McGill, 2002). According to related literature, reflective thinking skill can be developed and because of the growing use of computer technology and distance education in various forms, many students are choosing to record their insights or reflections in some electronic form (Hiemstra, 2001). From this point, the aim of this study was to investigate whether the blog usage made a difference on reflective thinking skills of students and the research questions followed in this study are; 1. Does the blog usage make a significant difference on reflective thinking skills of students? 2. What are students views about blog experience? 3. Is reflective thinking skill predictor of the deep learning approach? Pre-post-test one group design and explanatory design was used in the study. Study group was consisted of 57 third year students from Department of English Language Teaching. Blogs were created which were allowed only registered students in the context of the study. Students had published their reflective blogs along 7 weeks and also could read their friends blog. At the first week, only Reflective Thinking Skill Scale towards Problem Solving (Klkaya and Akar, 2009) and at the last week Learning Approaches Inventory Çolak and Fer, 2007) with the Reflective Thinking Skill Scale towards Problem Solving were conducted. In addition, a survey which was constructed to reveal out students view about blog usage, was responded by students. In the analysis of the data, descriptive statics, t-test for related samples and regression analysis were used. Finding of this study showed that blog usage did not caused a difference on reflective thinking skills [t (52) =-1.026, p>.05)]. This finding is different from studies which were suggested that blogs developed reflective thinking skill in literature (Churchill, 2009; Russell, 2009; Lai and Land, 2009). However, it is suggested in the literature that it should be long time for developing reflective thinking skill (Stout 1989; cited in Ünver, 2003) and as students continue to write blog, reflective thinking may increase (Allen and Casbergue 1997; Xie and et.al, 2008). In this study, students participations were gradually decreased and finding of this study may be different from literature because of this decrease. From this situation, it is said that how students write blog regularly should be sought. Depending on this result, at the end of the process of the study students views about blog were taken to explore the decrease. Views were classified into pozitif, negative, encountered problems and expectations. It has been revealed out that, as a positive view about blog usage experience, students stated they could able to see different perspectives with their friends opinions and as a negative view blog usage experience, they stated that the obligation of blog writing was challenging. In the study, the lesson s teacher wasn t registered lesson s blogs and some students said that they wanted their teacher to read and write blog. This request may be a research topic, because of the different findings of study in related literature (Chen and et.al, 2008; Yang, 2009; Philip and Nicholls, 2009). The other finding of the study is about the blog useage in which lesson. Many of students answers to this question are the lessons which they do presentation because of the short time of lessons. In addition, reflective thinking skills were found to be one of the significant predictors of the deep learning approach [R=0.505, R 2 =0.25, F= , p<.01]. The same findings are reported in the

12 104 F.BAYRAK-Y.KOÇAK USLUEL / H. Ü. Eitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education), 40 (2011), literature (Lai ve Land, 2009; Xie and et.al., 2008; Birney and et.al., 2006; Henderson and et.al, 2004; Brockbank and McGill, 2002). From this point, it is suggested that students learning outcomes may be improved and the process of gaining lifelong learning skills may be a positive influence with developing reflective thinking skill.