Dl$heklmliulDer[ t$l. Llyg;u. Trpta!-latrr

Transkript

1 S2. Y:103 S S N : Dl$heklmliulDer[ t$l Llyg;u l Trpta!-latrr

2 - _l"* TrbbiUygulamaFlatalan(Malpraktis) TazminatDavalannda Flukuksal Sureqve Hekim MeslekiSorumluluk Sigortalarr avukat Y$ECut UnWytOGtU* -Hanyalo!lu& car HukukBurosu l l.r'iir r i n;il i.llii,..i,t :!}"'*.'i,1""'rt,ii L:[r+,r:i1'. $.,;it$;* htr] i ilfii l ; i.i:ii',i:l i,i:-l, i:ii i ',i';:lri ti,i!ri."ii"ill:rir::,1 ljt.l', r Hukukumuzda dig hekimlerinin, mesleki uygulamalanndan kaynaklanan sorumluluklanna ijiqkinozel bir duzenleme bulunmamalctadr. Genel hekimlik uygulamalanna iliqkin yasal sorumluluklar ve dr.izenlemelerdiq hekimligi uygulamalarl aqlslndan da geqerlidir. Oncelikle "Trbbi Uygnrlama a 46 lulu$unun do$aca$mr ortaya koymak gerekir. Latince kcikenli olan "malpraktls" sozcri$ri, Trlrk Hukuk teorisinde "Tlpta Yanl6 Uygnrlama", "Trlcbi UygmlamaHatasr" veya "Hekimligin Kotti Uygulanmasr" gibi kavramlar ile ifade edilmektedir. Genel bir tarumla-,': yonelik, trbben kabul edil- i mig standartlann altrndaki :j,1i1ir,ir,i,1 uygulamasl hekimlik mes- Diq doktorunun hukuken so- legini kullarularak yasalara rumlulug"unundogmasriqin bazr temel kriterlerin varhe gerekir. aykn bir iqlemi gerqekleqtirmesi veya hekimlik meslek Bu kriterleri krsaca cjzetlemek kurallan geregi yapilmasr rrorolrirco ' gerekeni yerine getirmeme- vvrvrrguv,,& Dig hekimi ije hasta arasmda si (drnegin acil yardrmda bu- bir iligki kurulmuq olmadu. unmama, yaralrya mridaha- tedavisini yerine getirirken, ha- Di$er bir ifade ile dig heki- e etmeme) hukuka aykmle ta, ihmal, bile ve beceri eksiklie min hastaya karqrristlendigi olugturur. nedeniyle, tftbr standardm ai- bir tedavi gcjreviolmahdu. ma ile Ttbbi Uygulama Hatasr (malpraktis); hekimin, hastanm Hekimin mridahalesinde, Hatasr" kavrammm ne anlama geldigini, sonrasmda ise trbbi tmda uygulamasr sonucu baqanh olamamasr ve/veya hastaya hukuka aykurhgm bulunma- dan hastanm mtidahaleye nzasl- uygrulamanedeniyle hangi qartlar altnda diq hekiminin sorum- zarar vermesi olarak tammlan- s gerekir. Orneg'rndiq heki- maktadr. minin, tail veya tedaviye run (onam)bulunmasr, ustr-inkamu yaran ve hekimin hastarun D S H E K M L DGE R G S 2 / 1 2 Trbbi sorumluluk bakrmm-

3 # 't-.f. menfaatine uygun hareket et mesi (acil durumda mudaha-le), hukuka aykrrrh$r ortadan kaldt- muti ran sebeplerdendir.bu ttp durumlar hukuka uygunluk neden -l.^:- ;:: -:- leri olarak kabul edilir. ter ise zara'lnolugmastdtr. Diq hekiminin ga$daqttbbi standarllann alttnda Yaptlgt iddia edjlen uygulamahastada bir zarar meydanagetuiur rr n ic rrry nlmelrdtr En onemljsi, dig hekiminin hukuka aykut eylemi ile hastanm u$radt$t zarar arasmda nedensellikbagr kutula bilmelidir.yani zarardo$rudan hekimin davrarugtndan meydana gelmeli, ttbbi mudahaleile kotti sonuqarasnda neden-sonugiligkisi kurulabilmelidir.orne$in, diq hekiminin mridahalesinde bir dikkatsi zllk v eya 6zeneksikli$i soz konusu olmasma ra$men,meydanagelen za rar ile heklmin standart altt tedavisi arasmda bir neden sonuqiligkisi Yok ise veyailhyet bagmln kesildi$ibir du- -' : :.--:-' -. ": a-:"--' -.---:-:l-:-l-::-'l : l:::f itibariylekarmabir sozleqmedir. LuSi",rs: - : -i --' borg Qzencc:c'-l-i Son olarak,tedaviyi amaqlama yeriegik Yargntal',c:-lla:ia:r:la yan, sadeceestettkuygulamala "hekim gorevini Yerine getlrir nn sozkonusu oldu$u durumlar ken, veklet iligkisi geregl da ise BorqlarHukukundaki eser "ozenli olmayandavranlgtan've sozlegmesininhiiktimleri uygu"en hafif kusurdan" dahi sorum' lanacaktrr. srnclakr.nrl".me Sorumluluktan bahsedebilmek iqin gerekliblr diget kri :-:-.' : :-:.: l: --: --::a:-=:.=- F l x - T Fn ' l ' : ' : - : - l ; - Dig hekimi iie hasta arasndaki iliqkide her iki tarafin da bazr haklan ve sorumluluklarinm bulundu$u bir gergektlr. Hukukumuzda teghis ve tedaviyiustenendighekimijle hastaarasmda kurulan iligkinin, BorqlarKanunundaki veklet iliqkisi oldugu kabul edilir. ncak dig hekimli$i uygulamalan, ProtezYaprmr gibi eser niteli$indeki bir urunun meydana geirilmest geklinde de olabilmektedir.bunun yant srra, trbbi bir gereklilik olmayan ve bir tedavinin amaq anmadr$r,salt estetiktaleplerle gergekleqtirilen uygulamalar da olabilmektedir.tum bu uygulamalar dikkate ahndr$rnda,taraflar arasnda olugan sozlegmentn tespiti bakrmmdan rig farkh hukuksal illgki ortaya grkmaktadir. Birinci durumda, YaPilan uyguama trbbi bir hastair$ttedavi etmeye yonelik oldugundan, (dig ve diq eti hastahklanruntedavisi gibi) diq hekimi ile hasta arastn- hiikuki nitetic Estetik mudahalenin olmadr$r veya protez gibt bu urunti meydan getirilmedi$i, teqhis tedavl iligkilerrnde,vekaletiligkls, soz konusu oldrrlirrnrinn rlic hoki - ;i;;; J hastaya kargr yukumlulukleri Borqlar Kanunundaki vekalet akdinin gartlanna gore yorumlamr. Vekalet iligkisi gere$i hekim, hastastna hiqbir zaman sonuca iltqkin bit taahhr.ittebulunmaz, Yani tytegtirecegigarantisini vermez. ncak hekim, hastann menfaatlerine uygun davranaca- :-::-: ' l-: ludur qeklinde ozellikle vurgulanmaktadrr. Hekim iie hasta arasrndakiiligki,hizmet iligkislnde oldu$u gibi sureyeba$h de$ildir. TeQavisuresincedevam eder. radaki lliqki hizmet iligkisi

4 olmadrgndan hekim, hastadan emir ve talimat almaz. Zira hastarun tftbi bilesi buna mrisait olmadrgr iqin bdyle bir rhgki kuruiamaz. Hekim mesleki yeteriii$i ve egitimi ile teqhis ve tedavi yontemlerine kendisi karar verir. ncak hekim, hastayr olayrn trim yonleri aydmiatarak, segilecek tedavi yontemi ve mtdahale konusunda onaymr almak zorundadr. Ozetle, hekimin hastaya taahhudu; hastaya zarar vermemek, tedavisini surdrirmek, tedavisinedzen gostermek,hastaho ile ilgili kayrt tutmak ve elde etti$i bile ve srlan saklamakffi. Bu yukrimlr.iltiklereaykrrr davrarug hekimin hukuki ve cezai sorumlulugunu dogurur. Eser Sozlegmesinde, dig hekimi hastasriqin bir esermeydana getirme taahhudtlnde bulunmaktadr. Yani bu iliqklde hekim, sonuq ViikLimlulufu altrra Eren mriteahhit durumundandr. Taahhudtinri rse, drq hekimi bizzat kendisi yerine getirmeli- protez laboratuarlanna igin yaptrnlmasr srkhkla karqilagilan bir durumdur. Dig hekiminin qahganr olmayan bu kiqiler, hukuken alt mriteahhit olarak degerlendirilir. Diq teknisyeni veya diq protez laboratuan ile hasta arasmda herhangi bir akdi iligki mevcut degildir. Tum sorumluluk dognudan diq hekimine aittir. Bu ihqkidedig hekimi, iqe zamarunda baqlama,devam etme ve igin dzelligine bagh olarak makul silrede bitirme borcunu da iistlenmigtir. Eser sozlegmesindede aynen vekalet iligkisinde oldugu gibi, hekimin ozen ve sadakat borcu, meslegini yuksek dikkat ve titizlik ile yerine getirmesi yukumlultigu almen uygulanmaktadu. Su saklama, aydmlatma, kayrt tutma yukr-imluhignr, her hasta hekim iliqkisinde oldugu gibi burada da mevcuttur. gelen ve istenmeyen her sonuq malpraktis degildir. Hukukun hangi durumlan malpraktis olarak nitelendirecegi her trbbi mridahalenin kendi dzelligine ve hastarun iginde bulundugu gar[ara bagjrdrr.mr.idahale, trbbrn kabul ettign, bilinen riskler qergevesinde yaprlmrq olmasrna ragmen cingortilemezbir sonuq ile karqilaqrlmrqise bu komplikasyondur. Burada dig hekiminin sorumlulugundan bahsedilemez. Keza sonug, mudahalenin cingonilebilir sonuqlanndan olmakla birlikte, diq hekiminin trbbi standar[lara uygun yeterli onlemi almq olmasma raqmen, onlenemez bir sonuq dogmasr halinde arlrk malpraktisten bahsedilemez. Burada dikkat edilmesi gereken ve malpraktis ile komplikasyon arasmda bir ayrrm yaratan noktalardrr. Bu iki durum arasndaki ince qizgide; dir. Diq hekimlerince gergekleqtrilen protez iqlemlerinde,kendi Her trlcbi mtidahalenin kendine dzgnrriskler banndudre bir gerqektir. $u hususu ozellikle muayenehaneleri drgrnda qahqan diq telcrisyenlerine ya da diq vurgnrlamakgerekir ki; bir tilcbi mridahale sonucunda meydana Komplikasyonun diq hekimi tarafindan zamanmda fark edilmemesi, l Fark edilmesine ragmen gerekli onlemlerin almmamasr, Onlem almmasma radmen gtincel tbbi standartlarrnaltmda tftbi girigimlerde bulunulmasr sciz konusu ise komplikasyon - malpraktise ddnrigrir. Bu durumda hekimin hukuksal sorumlulugu soz konusu olur. Hatah Ttbbr Uygulama nedeniyle hekimin birden gok sorumlulug"umeydana geltr. Bunlardan biri hukuki sorumluluklur. Trbbi mudahale sonucu egerhastadabir zararmeydanagelmigise bunu tazmini igin dig hekimi aleyhine maddi talepli bir tazminat davasragilabilir. Scizkonusu ttbbi mtidahale ayru zamanda bir Ttrk Ceza Kanunu bakrmmdan bir sug oluqturuyorsa, zarar gdren tarafrn Cumhuriyet Savcrhgrnaqikayeti ile ceza davasraqilabiiir.bu cezai sorumluluktur. Kamu hastanesindeqahqan hekim iqin, idareye qikdyet soz konusu ise hakkrnda idari takip baqlatrlu ve idari ceza alabilir.bu idari sorumluluktur. Trim bunlann yarunda mesek odasma gikayet olmasrhalinde, olay meslek orgmtu tarafindan incelenir, gerekli gorulurse uyarma,kmama, para cezasrveya meslekten men gibi cezalar sozkonusu olabilir.bu da mesleki sorumlululctur. Bizim burada inceleyeceg.imizkonu, malpraktis nedeniyle baqvurulan tazminat talepli davalar ve hukuki sorumluluktur. Dava Dilekgesinin Tebli$i ve Doktimanlarrn Toplanmasr Dig hekimi, aleyhineagrlan tazminatdavasrnikendisineva- 48 Di$HEKiMLiGi ornoisizrz

5 pilan yasal tebligat ile ogrenir. Tebligat davayailiqkin yasal sureci baqlatan iglemdir. Tebligatin ahndr$r tarih mutlaka zarfin uzerinenot edilmelidir.zira tilm yasal sureler tebligat tarihinden itibaren iqlemeyebaglar.bu aqamada, hekim tazminata konu mtidahale ile ilgili tum bile ve dokirmanlannrgozdengeqirmeli egerelindeolmayanbelgeve kayrtlar var ise bir an once bu belgelere ulaqarakbir dosya oluqturmaya bagiamahdr. Savunmanm sa$hkholmasriqin, hasta hakkmda hekimin tutmuq oldu$unuz bilgi ve veriler dtqtnda, hastanedeveya sureqile ilgili di$er hekimlerdekimevcut verilerin de dosyalanmasrgereklidir. Sigorta $irketine lhbar Tazminat talepli bir dava dilekgesi hekime teblig edildi$inde, yaprlmasrgereken bir di$er cjnceliklihusus ise beq gtin iqinde sigorta qirketine durumun ihbar edilmesidir.hekim hakkmda hukuk mahkemelerinde gorulen toplanacak delillerin mahkemece ilgili kurumlardan talep edilmesi durumunda dosya bilirkiqi incelemesinehaztrhale geiir. Bilirkigi incelemesi Delillertonlandrktansonraki aqama, bilirkiqi incelemesiaqawvyrufrur. masrduvedavanmen onemliboltimridtir. Qrinkriteknik bir bilgiyi gerektirenkonu oidu$u iqin, hdkim kanaatini bilirkigi aporuna gdre olugturacaktu.dosyayasunulan bilirkigi raporuna,gerekqe gosterilmek suretiyle, taraflann itiraz hakianvardt. Hakim bu itirazlan degerlendirerek, tekrar dosyayi bilirkiqiye gonderebilir. Dosyaya sunulan yeni rapora r.^*^, L,to r^ +^-^fr^*,^ rttiraz haklart Lclo.tro.lrrr.(\o.t*1 mevcuttur. Taraflann itirazlari drqrnda,iki rapor arasmdageliqki olmasi durumunda, hkim bu kez qehqkinin giderilmesi bahmndan, riqrincrikez de dosyarun bilirkiqiye gonderilmesinekarat riorohilir mec n- -l *ajr - ' ^ d^ 'y-lr '1- l-l^l -- c son vermesihalinde, son sigor[a sozlegmesidonemindekimeslekt Olraya gftan hukuki sorumluluklar ve kargilaqilan talepler, ister istemez,hukuksalkorunma ihtiyacrnr dogurmaktadu. Korunmasrgerekenmenfaatlersoz konusu oldugunda, her zaman sigorla kavramr bir yontem olarak on plana qftmrqtu. Diger birqok meslekte oldu$u gibi, hekimlik mesleginin yurutulmesi risklereyosuasrndakarqrlaqrlan nelik "hekim meslekisorumluluk sigorlalan " r.iretilmiqtir. faaiiyetindendolap sozlegmenin bitiq tarlhinden lki ytl sonrasna kadar ortaya grkabilecektalepler de temrnat ddhilindedir. Sigorta Teminat Miktart Trbbi Kotu Uygulamayaigkrn Zorunlu ValiSorumluluk S1gortasnda, her bir olay iqin azami teminattutan TL dr. Her durumda sozlegmeka;s: mmda cidenecektazmi:a: :--'. TL'r-.:.s--t-:-tan T e m m u z t a : l Zorunlu Hekim Mesleki Sorumluluk Sigortasrnrn Ytirtirlti$e giriei.:- -. Sigorta Teminatt D :s.:r: i':: Tum hekimlerin, ttbbi kotu uygnrlama taleplerinekatqt"mes leki SorumlulukSigonast"\'ap:l tarn::i=:- -. malan Haller barenzorunluha-: 1=---.Zorunlu Sigorta P Primler: masrve adil bir karar rrerel--::=. tazminat talepleri yarunda,aynca savcrhga suq duyurusunda bulunulmasl veya idari takip ve disiplin kovugturmastolmasthalinde bunlatmda stgortaya dethal bildirilmesi gerektr. ynr zamanda bu hukuksasurecin tamamnda hekrmi ten:sil edecek bir avukatn saptal:masr ve savunmantnolustr* maya baqlanmasronemhci:: S-gorta girketinin hektm icn a'.--kat gorevlendirmekyukun*: Davanrn SonuClanmaslve gu bulunmamaktadtr. {e.l:: kendi avukatnt kendtsi be'riet Karar ve davasmttakip eder lukrqi raporlannrnahnmastaqamasmdan sonra, hakim davaya iliqkin nihai karannt verecektir. Karar durugmasmdansonra,hkim karannr dayandrrdrfl gerek- Sigorta Poliqesinin Kapsamt qelerini yazarak karan taraflara ligesi devreye girer. Poliqe,sozeqmetarihinden onceki on yilhk donemi ve sozleqmestiresini kapsar. ncak on yilhk donemin Davaya Cevap ve Delillerin Sunulmasr Hukuk davalanndaprosedur zamansalolarakktsttlandtendan bu konudahassasiyetgostermek gerekrr.hekim iddiaya karqt savunmalanm ve ttim delillerini iki hafta iqinde mahkemeye sunmak zorundadr. E$er bu stire belgelere ulagmak igin yeterli gelmiyor ise iki hafta iqinde mahkemeden ek stire istemeiidir. Her iki tarafin birbirine cevaplannr ve delillerini sunmast, Tum dehlleltopianarali. bi- teblig eder. Karan hatah buluna tarafin temyiz etme hakkt mevcuttur. Temyiz inceiemesi Yargrtay tarafindan yapilr. Dava sonunda hekim aleyhine bir tazminat karan qftmast ve talebin sigorta poiiqesi kapsammda olmasrhalinde, odemesigorta qirketi tarafindan yapilacalctr. T ) i c h o k i r n i n i nr r r t ' nnlinodo uvuyvsv h v vo. lirtilen mesieki faaliyeti yerine getirirken bir tazminat talebi ile karqilagmasihaiinde stgortapo- baqlangrci30 Temmuz 2009'u geqemez. Bir aydan fazla sigortasz kalnan donemlerde meydana gelen olaylar igin sigortalt donemlerdeihbarlar yapilmq o1sa dahi sigorlakorumastyoktur. Sigortahmnmesleki faaliyete nkara UniversitesiHukuk Fakultesi mezunudur.1993'tenbu yana, istanhukukburosu bul'dahanyaloglu-car bunyesindeaktif olarak avukatltkmessaqltkhukuku, legini surdurmektedir. Sigorta Hukuku ve Tazminat Hukuku alanlarrndauzmandtr. Malpraktisve Hekim MeslekiSorumlulukSigortalart iqin hakkrndaki"malpraktis/hekimler HukuksalYaklagtmve Sigorta Rehber i " a d k i t a b rm, a r t ' d e " N o b etl t p Kitapevleri" taraftndanyayrnlanmtsttr. SaghkHukuk konusundaktgaltgmalart surmektedir. av.tr av.tr hanyaloglu@hanyaloglu-acar. n i o r r r r z i rr r i i n r n l i s i utqt-1tr^ilvrlr\trr Lrtrnu 212 4Q,_