OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ DUYGUSAL ZEKA DÜZEYLERİNİN ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ

Transkript

1 XII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 6-9 Temmuz 2004 İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Malatya OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ DUYGUSAL ZEKA DÜZEYLERİNİN ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ Yrd. Doç. Dr. Müge Yılmaz Öğr. Gör. Şerife Şahin Ondokuzmayıs Üniversitesi ÖZET Bu araştırma, Okul öncesi öğretmen adaylarının duygusal zeka düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırma grubunu, Ondokuzmayıs Üniversitesi Samsun ve Amasya Eğitim Fakülteleri Okul Öncesi Eğitimi Bölümü öğrencilerinden 210 öğrenci oluşturmuştur. Tüm gruba Duygusal Değerlendirme Ölçeği ve Kişisel Bilgi Formu uygulanmıştır. Toplanan verilere uygun istatistiksel yöntem uygulanarak elde edilen bilgiler tartışılıp yorumlanmıştır. Anahtar Kelimeler: Duygusal, Okul öncesi Eğitim ABSTRACT The aim of this study was to invastigate emotional intelligence levels of Preschool Teacher Candidates in OMÜ Samsun and Amasya Education Faculty Preschool Education Section according to some variables such as age, class. Research group consisted of 210 students. Evoluation of Emotional Intelligence Scale and Information Form were administered to the research groups. Statistical studies continue and the finding would be discussed in the light of literature and some suggestions would be given. Key Words: Emotional Intelligence, Pre-school Education GİRİŞ Bireyin sahip olduğu duygular ve bu duygulardan kaynaklanan davranışlar pek çok bilim dalının çalışma konusu olmuştur. Bunun en temel nedeni duyguların, bireyin yaşamının her döneminde onun davranışlarını yönlendirebilecek bir güce sahip olmasıdır. Yaşamda kullanılan pek çok beceri, gücünü düşüncelerden ve duygulardan almaktadır İfadesi artık tüm dünyada kabul gören bir görüştür. Günümüzde bu düşünceyi destekleyen Duygusal kavramı farklı alanlarda tartışılmaya başlanmıştır Sağlıklı bir birey için duyguların, insan ilişkileri hakkında bilgi verdiği kabul edilmektedir. Örneğin korku ve mutluluk gibi duygulardan dolayı oluşan tepkiler ve bireyin diğerleri ile olan ilişkilerinin görünümü

2 duygu kanunlarının ve duygu genellemelerinin oluşmasını sağlamıştır. 1 Bireyin istediği sonuçlara ulaşması yaşamını verimli bir biçimde sürdürebilmesi için düşünsel zekası kadar duygusal zekası da etkilidir. 2 Duygu olarak adlandırılan kavram; duyguların tamamını, duygu durumlarını, değerlendirmeleri ve diğer duygu ifadelerini kapsamaktadır. Sonuç olarak duygusal zekanın tanımları zeka ile duyguyu ilişkilendiren tanımlar olmaktadır. 3 ve duygunun ilişkili olmasının sebeplerinden birisi zihinsel işlevlerde her ikisinin de yer almasından kaynaklanmaktadır. Zihinde yer alan ve doğduğumuzdan itibaren oluşan şemalar duygularla çalışmakta ve davranışlarımızın temelinde yatmaktadır Duygusal zekayı bir zeka türü olarak kabul ettiğimiz zaman duyguların davranışları nasıl harekete geçirdiği sorusu önem kazanmaktadır. Duygu deneyimlerinde temel olarak üç basamak bulunmaktadır. Birincisi amaç durumlardır, ikincisi durumlara otomatik tepki vermek ve üçüncüsü de durumla ilgili yorumla birlikte duygu üretmektir. İkinci basamak iki yapıya sahiptir, bireyin yorumlarının ne olacağı ve nasıl tepkiye dönüşeceğidir. Birincisinde birey içinde bulunduğu durumu, ikincisinde ise nasıl tepki vereceğini değerlendirir. Bu iki değerlendirme arasında güçlü bir bağlantı vardır. Çünkü birey içinde bulunduğu durumu duyguları ile değerlendirmektedir Duygular sonucu oluşan davranış kalıpları bireyin sahip olduğu duygusal zeka düzeyini de göstermektedir. Böylece bireyin uyum sürecinde zeka ve duygu kavramları içiçe geçerek yeni bir kavram olan Duygusal yı oluşturmaktadır. Salovey ve Mayer, duygusal zekayı bireyin kendisinin ve diğerlerinin hissettiklerini anlayabilme, duyguları ayırt edebilme, bu duyguları düşünme ve eylem için bilgi olarak kullanabilme diğer bir deyişle sosyal zekanın bir çeşidi olarak tanımlamışlardır. 11 Duygusal zeka, karşılıklı olarak çalışan bilişsel ve duygusal bir sistem olan beş ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölüm kendini tanıma, bir duyguyu oluşurken fark etme, duyguları algılama ve tanımlamadır. Bu bölüm duyguları net olarak tanımlamayı ve duygusal sistemden bilgiler içermektedir. İkinci ve üçüncü bölümler duyguları yönetebilme ve kendini harekete geçirebilmedir. Duygusal bilgilerle problem çözme becerilerini içermektedir. Dördüncü bölüm başkalarının duygularını anlayabilme ve beşinci bölüm ise sosyal becerileri içeren İlişkileri yürütebilmedir. Beş bölüme ayrılmasına rağmen duygusal zekanın optimal düzeyi duyguları düzenlemedir. 12 Duygusal zeka aynı zamanda diğer bireylerle olan ilişkileri oluşturan, ilişkilerdeki duyguları yöneten, diğerlerini yönetmek ve algılamak için olanak sağlayan bir sosyal beceri türüdür Peter Salovey, D. Sluyter, Emotional Development and Emotional İntelligence, Educational Implications, Basic Books Kudret Eren Yavuz, 7-12 Yaş Dönemi Çocuklarda Duygusal Gelişimi, Özel Ceceli Okulları Eğitim Dizisi No: 4, 2002, s John D. Mayer, Peter Salovey, David R. Caruso., Emotional İntelligence as Zeitgeist, as Personality, and as a Mental Ability, The Handbook of Emotional İntelligence, Sanfrancisco: Jossey-Bass, a Wiley Company, ss Daniel Goleman, Hayati Yalanlar Basit Gerçekler, Çev: Betül Yanık, Arion Yayınevi,1999, s ABD Ulusal Ruh Sağlığı Danışma Kurulu, Ruh Sağlığı İçin Temel Davranış Bilimleri Araştırmaları: Algı, Dikkat, Öğrenme ve Bellek Çev: Nesrin Şahin, Türk Psikoloji Bülteni, Cilt 2, Sayı 4, s Steve Heins Emotional intelligence site,the eq institute, 7 Reich R. Betal. point/ counterpoint s, Training Development, Vol: 53. No: ss Antonıo Damasıo, Descartes in Yanılgısı, Çev: Bahar Atlamaz, Varlık Yayınları, Sayı. 504, 1999, s Andrew Ortony, Gerald L. Clore, Allen Collins., The Cognitive Structure of Emotions, Cambridge University Press s Paul Ekman, Richard J. Davidson, The nature of Emotion, Newyork Oxford University Press, s Daniel Goleman, Emotional Intelligence: Why It Can Matter More Than IQ, Bloomsbury Publishing, 1996, s Mayer, Salovey, Caruso., a.g.e., ss John Oneil. On Emotional İntelligence: A Conversation with Daniel Goleman Educational Leadership, Vol: 54, No:1,1996, ss.6-11.

3 Yapılan psikometrik çalışmalar sonucunda bir zeka çeşidi olarak kabul edilen duygusal zekanın bireyin sahip olduğu temel beceriler arasında olduğu kabul edilmektedir. Duygusal zekayı oluşturan beş basamak hiyerarşik bir sıraya göre dizilirler ve her basamak, bir öncekiyle sıkı bağlantılar içindedir. Mayer ve Salovey duygusal zekayı içerdiği yeteneklere göre tanımlamışlardır. Verilen tanımlar genellikle duygular hakkında düşünme, onları anlama ve duyguları düzenleme ile sınırlı kalmaktadır. Duygusal nın en kapsamlı tanımını Cooper ve Sawaf yapmıştır. Onlara göre duygusal zeka; duyguların gücü ve kavrayışını insan enerjisi, bilgi ve etki kaynağı olarak anlama ve etkili olarak uygulama yeteneğidir. 18 Duygusal her yaşta gelişen ve öğrenilebilen bir zeka alanı olarak kabul edilmektedir. Kalıtımsal bir özellik taşımamaktadır. Gelişimi sadece ilk çocukluk dönemlerinde gerçekleşmez. Yaşam boyu gelişmeye devam eden bir zeka türüdür. 19 Duygusal zekanın analitik zekaya göre okul, iş ve ev yaşantısındaki başarı ile ilgili daha çok bilgi verdiği kabul edilmektedir. Yapılan araştırmalara göre çocukların duygusal zeka düzeyi ile yetiştikleri çevre koşulları ve model aldıkları kişiler arasında yüksek bir korelasyon bulunmaktadır. Bu ilişki, öğretmenleri, eğitim ortamını daha dikkatli ve bilinçli bir şekilde düzenlemelerinin yanı sıra bu ortamda model alınan en önemli birey olmaları açısından önemli sorumluluklar yükler Bu amaçla Okul öncesi Öğretmen Adaylarının duygusal zeka düzeylerinin yaşadıkları şehir, yaş, sınıf düzeyi, annenin ve babanın öğrenim düzeyi ve ailenin algılanan sosyo-ekonomik düzeyine göre değişip değişmediği incelenmiştir. YÖNTEM Evren ve Örneklem Bu araştırmanın evrenini öğretim yılında Ondokuzmayıs Üniversitesi Samsun ve Amasya Eğitim Fakülteleri Okul Öncesi Eğitimi Bölümünde öğrenim gören öğrenciler oluşturmaktadır. Örneklem ise, bu öğrenciler arasından şans (random) yolu ile seçilen 210 öğrencidir. Bilgi Toplama Aracı Duygusal Değerlendirme Ölçeği Yılmaz ve Ergin (1999) tarafından standardizasyonu yapılmış Duygusal Değerlendirme Ölçeği 30 maddelik bir ölçektir. Araştırmacılar; Amaca uygun olduğu tespit edilen ve yurt dışındaki araştırmalarda kullanılmış olan beş ölçek elde etmiştir. Bu beş ölçekten bir tanesi uzman görüşlerine başvurularak seçilmiştir. Tespit edilen ölçek önce hiçbir çeviri yapılmadan orijinal olarak İngiliz Dili ve Edebiyatı son 14 N.Gibbs, The EQ Factor, Time, October, 1995, ss Hendrie Weisinger, İş Yaşamında Duygusal, Çev: Nurettin Süleymangil, MNS Yayıncılık, s A. Craig. Harward magazine htpp://www. The emotional path/to success.htm 17 Peter Salovey, John D. Mayer, David Caruso,The Handbook of Positive Psychology, Oxford University press, Karslı ve diğerleri, Eğitim Yönetiminde Duygusal nın Önemi ve Duygusal Açısından Eğitim Yönetiminin Değerlendirilmesi IX. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresinde sunulmuş bildiri, Eylül 2000, Erzurum. 19 Goleman, a,ge, Binnur Yeşilyaprak; Duygusal Ve Eğitim Açısından Doğurguları, Eğitim Yönetimi Dergisi, Yıl: 7, Sayı: 25, ss , L.E. Shapiro; Yüksek EQ lu Bir Çocuk Yetiştirmek (Çev: Ü. Kartal) Varlık Yayınları, İstanbul, 1998,

4 sınıfta öğrenim gören ve İngiliz dili ve grameri içerikli derslerden önceki yıllarda not ortalaması 75 ve üzeri olan 55 kişilik bir gruba uygulanmıştır. Daha sonra ölçeğin Türkçe çevirisi dil uzmanları ve Psikolojik Danışma ve Rehberlik Ana Bilim Dalı nda en az Doçent ünvanına sahip bir ekip tarafından yapılmıştır. Her maddesi ayrı ayrı tartışılan Türkçe form bir aylık bir süre geçtikten sonra İngilizce orijinalinin uygulandığı aynı gruba tekrar uygulanmıştır. 55 öğrencinin İngilizce ve Türkçe formlardan aldıkları puanlar, her madde için ölçeğin alt boyutları için ve ölçeğin verdiği toplam puan için karşılaştırılmış ve iki uygulama arasındaki korelasyon hesaplanmıştır. Ölçekte yer alan 30 maddenin ilk ve son uygulamalardaki güvenirlik katsayısı.76 ile.92 arasında hesaplanmıştır. Ölçeğin birinci alt boyutunun ilk ve son uygulama arasındaki korelasyonu.76, ikinci alt boyutun ilk ve son uygulama arasındaki korelasyonu.92; üçüncü alt boyutunun ilk ve son uygulama arasındaki korelasyonu.91; dördüncü alt boyutunun ilk ve son uygulama arasındaki korelasyonu.88; beşinci alt boyutunun ilk ve son uygulama arasındaki korelasyonu.86 bulunmuştur. Ölçeğin toplam puanı açısından bakıldığında ilk ve son uygulama arasında.84 düzeyinde korelasyon katsayısı hesaplanmıştır. Elde edilen ölçek beş alt ölçekten oluşmaktadır. Bunlar 1. Duygularının Farkında Olma Maddeleri 2. Duygularını Yönetme Maddeleri 3. Kendini Motive Etme Maddeleri 4. Empati Maddeleri 5. İlişkilerini Kontrol Etme Maddeleridir. Ölçek, toplam puana göre 155 ve üzeri yüksek 130 Normal ve 129 ve altı düşük olarak hesaplanmaktadır. 22 BULGULAR Araştırmanın bu bölümünde, Okul öncesi Öğretmen Adaylarının çeşitli değişkenlere göre duygusal zeka düzeylerinin anlamlı bir fark gösterip göstermediğine ilişkin bulgulara yer verilmiştir. 1. Okul öncesi Öğretmen Adaylarının Yaşadıkları Şehre Göre Duygusal Düzeylerine Ait Sayısal Bilgiler Yaşadıkları şehre göre öğrencilerin Duygusal Düzeyleri arasında anlamlı bir fark olup olmadığını test etmek amacıyla yapılan t testi sonuçları Tablo 1 de verilmiştir. Tablo 1. Yaşadıkları şehre göre okul öncesi öğretmen adaylarının duygusal zeka düzeyleri Yaşanan şehir N X SS t Önem 22 Hasan Yılmaz ve E. Ergin, Üniversite Öğrencilerinin sahip Oldukları Duygusal Düzeyleri İle 16 Kişilik Özelliği Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma, VIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresinde sunulmuş Bildiri, Trabzon, 2000.

5 Duygusal Samsun , ,8276 2,527 önemli Amasya ,0286 9,1635 * P <.05 Tablo 1 e bakıldığında öğrencilerin yaşadıkları şehre göre gruplar arasındaki farkın anlamlı olduğu bulunmuştur. Bu sonuca göre Samsun da öğrenim gören öğrencilerin Amasya da öğrenim gören öğrencilere göre daha yüksek duygusal zeka düzeyine sahip oldukları söylenebilir. 2. Okul öncesi Öğretmen Adaylarının Yaşlarına Göre Duygusal Düzeylerine Ait Sayısal Bilgiler Okul öncesi Öğretmen Adaylarının Yaşlarına göre Duygusal Düzeyleri arasında anlamlı bir fark olup olmadığını belirlemek için yapılan tek yönlü varyans analizi sonuçları Tablo 2 de verilmiştir. Tablo 2. Okul öncesi öğretmen adaylarının yaşlarına göre duygusal zeka düzeyleri Duygusal Kaynak SD KT KO F Önem Gr.Arası 3 710, ,779,970 Önemsiz Gr. İçi ,83 244,150 Toplam ,17 Yaş N X SS , , , , , , , ,0187 Toplam , ,6219 P<.001 Tablo 2 ye bakıldığında Okul öncesi öğretmen adaylarının yaşlarına göre gruplar arasındaki farkın anlamlı olmadığı bulunmuştur. 3. Okul öncesi Öğretmen Adaylarının Sınıf düzeyine Göre Duygusal Düzeylerine Ait Sayısal Bilgiler Okul öncesi Öğretmen Adaylarının Sınıf düzeyine göre Duygusal Düzeyleri arasında anlamlı bir fark olup olmadığını belirlemek için yapılan tek yönlü varyans analizi sonuçları Tablo 3 de verilmiştir. Tablo 3. Okul öncesi öğretmen adaylarının sınıf düzeyine göre duygusal zeka düzeyleri Duygusal Kaynak SD KT KO F Önem Gr.Arası , ,699 3,106 Önemli

6 Gr. İçi ,07 236,884 Toplam ,17 Sınıf N X SS , , , , , , , ,1401 Toplam , ,6219 P<.05 Tablo 3 e bakıldığında Okul öncesi öğretmen adaylarının sınıf düzeyine göre gruplar arasındaki farkın anlamlı olduğu bulunmuştur. Hangi gruplar arasında fark olduğunu test etmek amacıyla yapılan LSD testi sonucunda Duygusal zeka düzeylerine göre 1. Ve 4. Sınıf öğrencileri, 2. ve 4. Sınıf öğrencileri arasında anlamlı bir fark bulunmuştur. 4. Okul öncesi Öğretmen Adaylarının Babalarının Eğitim Düzeylerine Göre Duygusal Düzeylerine Ait Sayısal Bilgiler Okul öncesi Öğretmen Adaylarının Babalarının Eğitim Düzeylerine göre Duygusal Düzeyleri arasında anlamlı bir fark olup olmadığını belirlemek için yapılan tek yönlü varyans analizi sonuçları Tablo 4 de verilmiştir. Tablo 4. Okul öncesi öğretmen adaylarının babalarının eğitim düzeylerine göre duygusal zeka düzeyleri Duygusal Kaynak SD KT KO F Önem Gr.Arası , ,280 2,242 Önemli Gr. İçi ,77 237,004 Toplam ,17 Baba Eğt N X SS Düzeyi Okuryazar 2 2,8284 2,0000 değil Okur- 7 11,8161 4,4660 Yazar İlkokul 55 17,5961 2,3727 Ort 54 16,1898 2,2032 Lise 35 16,8047 2,8405 Üni ,4095 1,5112 Toplam ,6219 1,0780

7 P<.05 Tablo 4 e bakıldığında Okul öncesi Öğretmen Adaylarının Babalarının Eğitim Düzeylerine göre Duygusal Düzeyleri arasında anlamlı bir fark olduğu görülmektedir. Hangi gruplar arasında fark olduğunu test etmek amacıyla yapılan LSD testi sonucunda Duygusal zeka düzeylerine göre babaları lise mezunu olan öğrenciler ile üniversite ve üstü eğitim alan babalara sahip öğrenciler arasında anlamlı bir fark bulunmuştur. 5. Okul öncesi Öğretmen Adaylarının Annelerin Eğitim Düzeylerine Göre Duygusal Düzeylerine Ait Sayısal Bilgiler Okul öncesi Öğretmen Adaylarının Annelerin Eğitim Düzeylerine göre Duygusal düzeyleri arasında anlamlı bir fark olup olmadığını belirlemek için yapılan tek yönlü varyans analizi sonuçları Tablo 5 de verilmiştir. Tablo 5. Okul öncesi öğretmen adaylarının annelerin eğitim düzeylerine göre duygusal zeka düzeyleri Duygusal Kaynak SD KT KO F Önem Gr.Arası 5 390,665 1,625 Önemli Gr. İçi ,450 Toplam 209 Baba N X SS Eğitim Düzeyi Okuryazar , ,4038 değil Okur , ,7476 Yazar İlkokul , ,3263 Ort , ,5467 Lise , ,6243 Üni , ,5973 Toplam , ,6219 P<.05 Tablo 5 e bakıldığında Okul öncesi Öğretmen Adaylarının Annelerinin Eğitim Düzeylerine göre Duygusal düzeyleri arasında anlamlı bir fark olduğu görülmektedir. Hangi gruplar arasında fark olduğunu test etmek amacıyla yapılan LSD testi sonucunda Duygusal zeka düzeylerine göre anneleri okur-yazar, ilkokul ve ortaokul mezunu olan öğrencilerle anneleri üniversite ve üstü eğitim alan öğrenciler arasında anlamlı bir fark bulunmuştur.

8 6. Okul öncesi Öğretmen Adaylarının Algılanan Sosyo-Ekonomik Düzeylerine Göre Duygusal Düzeylerine Ait Sayısal Bilgiler Okul öncesi Öğretmen Adaylarının Ailenin algılanan sosyo-ekonomik düzeylerine göre Duygusal Düzeyleri arasında anlamlı bir fark olup olmadığını belirlemek için yapılan tek yönlü varyans analizi sonuçları Tablo 6 da verilmiştir. Tablo 6. Okul öncesi öğretmen adaylarının ailenin algılanan sosyo-ekonomik düzeylerine göre duygusal zeka düzeyleri Duygusal Kaynak SD KT KO F Önem Gr.Arası 2 58,756 29,378,119 önemsiz Gr. İçi ,41 246,118 Toplam ,17 Sosyo N X SS Ekonomik Düzey Düşük , ,5525 İyi , ,2108 Yüksek , ,6973 Toplam , ,6219 P<.001 Tablo 6 ya bakıldığında Okul öncesi Öğretmen Adaylarının Ailenin algılanan sosyo-ekonomik durumlarına göre duygusal zeka düzeylerinde gruplar arasındaki farkın anlamlı olmadığı görülmüştür. TARTIŞMA VE YORUM Bu araştırmada Ondokuzmayıs Üniversitesi Samsun ve Amasya Eğitim Fakültelerinde Okul öncesi Eğitimi Bölümlerine devam eden 210 öğrencinin Duygusal düzeyleri, yaşadıkları şehir, yaş, sınıf düzeyi, anne-babanın eğitim düzeyleri ve ailenin algılanan sosyo-ekonomik düzeyleri değişkenlerine göre araştırılmıştır. Yaşadıkları şehre göre öğrencilerin duygusal zeka düzeyleri arasında anlamlı bir fark olup olmadığını test etmek amacı ile yapılan t testi sonuçlarına göre gruplar arasındaki farkın yaşadıkları şehre göre anlamlı olduğu bulunmuştur. Öğrencilerin sınıf düzeyine göre duygusal zeka düzeyleri arasında anlamlı bir fark olup olmadığını test etmek amacıyla yapılan tek yönlü varyans analizi sonuçlarına göre gruplar arasındaki farkın sınıf düzeyine göre değiştiği bulunmuştur. Hangi gruplar arasında fark olduğunu test etmek amacıyla yapılan LSD testi sonucunda Duygusal zeka düzeylerine göre 1. Ve 4. Sınıf öğrencileri, 2. ve 4. Sınıf öğrencileri arasında anlamlı bir fark bulunmuştur. Yaşlarına göre okul öncesi öğretmen adaylarının duygusal zeka düzeyleri arasında anlamlı bir fark görülmemektedir.

9 Öğrencilerin babalarının eğitim düzeyine göre duygusal zeka düzeyleri arasında anlamlı bir fark olup olmadığını belirlemek amacıyla yapılan tek yönlü varyans analizi sonucunda gruplar arasında anlamlı bir fark bulunmuştur. Yapılan LSD testi sonucunda Duygusal zeka düzeylerine göre babaları lise mezunu olan öğrenciler ile üniversite ve üstü eğitim alan babalara sahip öğrenciler arasında anlamlı bir fark bulunmuştur. Öğrencilerin annelerinin eğitim düzeyine göre duygusal zeka düzeyleri arasında anlamlı bir fark olup olmadığını belirlemek amacıyla yapılan tek yönlü varyans analizi sonucunda gruplar arasında anlamlı bir fark bulunmuştur. Yapılan LSD testi sonucunda Duygusal zeka düzeylerine göre anneleri okur-yazar, ilkokul ve ortaokul mezunu olan öğrencilerle anneleri üniversite ve üstü eğitim alan öğrenciler arasında anlamlı bir fark bulunmuştur. Ailenin algılanan sosyo-ekonomik düzeylerine göre duygusal zeka düzeylerinde gruplar arasında anlamlı bir fark olmadığı görülmektedir. Bu sonuçlar bize Okul öncesi öğretmen adaylarının duygusal zeka düzeyleri ile ilgili bazı ipuçları vermektedir. Bu bir pilot çalışmadır. Daha kesin sonuçlara ulaşmak için, daha geniş örneklem üzerinde öğrencilerin duygusal zeka düzeyleri ile ilgili daha ayrıntılı bilgi verecek çalışmalar yapılmalıdır. KAYNAKLAR ABD Ulusal Ruh Sağlığı Danışma Kurulu, Ruh Sağlığı İçin Temel Davranış Bilimleri Araştırmaları: Algı, Dikkat, Öğrenme ve Bellek Çev: Nesrin Şahin, Türk Psikoloji Bülteni, Cilt 2, Sayı 4, s. 9. Betal, Reich R.. point/ counterpoint s, Training Development, Vol: 53. No: ss Craig, A., Harward magazine htpp://www. The emotional path/to success.htm Damasıo, Antonıo., Descartes in Yanılgısı, Çev: Bahar Atlamaz, Varlık Yayınları, Sayı. 504, 1999, s Ekman, Paul.; Richard J. Davidson, The nature of Emotion, Newyork Oxford University Press, s. 16. Gibbs, N., The EQ Factor, Time, October, 1995, ss Goleman, Daniel., Hayati Yalanlar Basit Gerçekler, Çev: Betül Yanık, Arion Yayınevi,1999, s Emotional Intelligence: Why It Can Matter More Than IQ, Bloomsbury Publishing, 1996, s. 43. Karslı ve diğerleri, Eğitim Yönetiminde Duygusal nın Önemi ve Duygusal Açısından Eğitim Yönetiminin Değerlendirilmesi IX. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresinde sunulmuş bildiri, Eylül 2000, Erzurum. Mayer, John D., Peter Salovey, David R. Caruso., Emotional İntelligence as Zeitgeist, as Personality, and as a Mental Ability, The Handbook of Emotional İntelligence, Sanfrancisco: Jossey-Bass, a Wiley Company, ss Ortony, Andrew., Gerald L. Clore, Allen Collins., The Cognitive Structure of Emotions, Cambridge

10 University Press s Oneil, John., On Emotional İntelligence: A Conversation with Daniel Goleman Educational Leadership, Vol: 54, No:1,1996, ss Salovey P., D. Sluyter, Emotional Development and Emotional İntelligence, Educational Implications, Basic Books Salovey, Peter, John D. Mayer, David Caruso,The Handbook of Positive Psychology, Oxford University press, Shapiro, L.E., Yüksek EQ lu Bir Çocuk Yetiştirmek (Çev: Ü. Kartal) Varlık Yayınları, İstanbul, 1998, Steve Heins Emotional intelligence site,the eq institute, Weisinger, Hendrie., İş Yaşamında Duygusal, Çev: Nurettin Süleymangil, MNS Yayıncılık, s. 13. Yavuz, Kudret Eren., 7-12 Yaş Dönemi Çocuklarda Duygusal Gelişimi, Özel Ceceli Okulları Eğitim Dizisi No: 4, 2002, s. 13. Yeşilyaprak, Binnur., Duygusal Ve Eğitim Açısından Doğurguları, Eğitim Yönetimi Dergisi, Yıl: 7, Sayı: 25, ss , Yılmaz, Hasan.; E. Ergin, Üniversite Öğrencilerinin sahip Oldukları Duygusal Düzeyleri İle 16 Kişilik Özelliği Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma, VIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresinde sunulmuş Bildiri, Trabzon, 2000.