SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK RAPORLAMASI KILAVUZLARI. SECTION 2 PAGE xyz-xyz

Transkript

1 SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK RAPORLAMASI KILAVUZLARI SECTION 2 PAGE xyz-xyz

2 İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ 3 1. GRI SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK RAPORLAMASI KILAVUZLARININ AMACI 5 2. KILAVUZLARIN KULLANIMI 2.1 Kılavuzlar Sürdürülebilirlik Raporunun Hazırlanmasında Kılavuzların Kullanılması: İzlenecek Adımlar Kullanım Bildirimi Talebi 9 3. HERHANGİ BİR KURULUŞ TARAFINDAN SÜRDÜRÜLE- BİLİRLİK RAPORUNU KILAVUZLARLA UYUMLU OLARAK HAZIRLAMAK AMACIYLA UYGULANACAK KRİTERLER 3.1 Kriterler Gerekli Standart Bildirimlerin Referans Kullanılarak Raporlanması Kılavuzlarla Uyumlu Olarak Hazırlanan Raporlara İlişkin Not Kılavuzlarla Uyumlu Olarak Hazırlanmayan Raporlara İlişkin Not 3.5 G4 Kılavuzlarına Geçiş RAPORLAMA İLKELERİ Rapor İçeriğinin Belirlenmesine İlişkin İlkeler Rapor Niteliğinin Belirlenmesine İlişkin İlkeler STANDART BİLDİRİMLER Genel Standart Bildirimler 24 Strateji ve Analiz 24 Kurumsal Profil 25 Tanımlanan Öncelikli Unsurlar ve Çerçeveler 28 Paydaş Katılımı 29 Rapor Profili 30 Yönetişim 36 Etik ve Dürüstlük Özel Standart Bildirimler 43 Yönetim Yaklaşımı Hakkında Bildirimler 45 Göstergeler 47 Kategori: Ekonomik 48 Kategori: Çevresel 52 Kategori: Sosyal 64 Alt Kategori: İşgücü Uygulamaları ve İnsana Yaraşır İş 64 Alt Kategori: İnsan Hakları 70 Alt Kategori: Toplum 76 Alt Kategori: Ürün Sorumluluğu HIZLI BAĞLANTILAR 6.1 Entegre Raporlama ve Sürdürülebilirlik Raporlaması Arasındaki İlişki Dış Denetim Tedarik Zinciriyle İlgili Standart Bildirimler Strateji, Riskler ve Fırsatlarla İlgili Standart Bildirimler Sektör Açıklamaları Birleşmiş Milletler Küresel İlkeler Sözleşmesi On İlke, 2000 ile bağlantılar OECD Çokuluslu Şirketler Rehberi, 2011 ile bağlantılar BM İnsan Hakları ve İş Dünyası Rehber İlkeleri, 2011 ile bağlantılar Rapor İçeriğinin Tanımlanmasına Yönelik Süreç - Özet ANAHTAR TERİMLERİN TANIMLARI 92

3 3 ÖNSÖZ Gittikçe artan sayıda şirket ve başkaca kuruluş faaliyetlerini sürdürülebilir kılmak istemektedir. Dahası, uzun vadeli karlılığın sosyal adaletle ve çevrenin korunmasıyla el ele gitmesinin gerektiği yönündeki beklenti yaygınlık kazanmaya başlıyor. Bu beklentiler ancak gerçekten de sürdürülebilir bir ekonomiye doğru yol alma ihtiyacının şirketlerin ve kuruluşların finansörleri, müşterileri ve diğer paydaşları tarafından anlaşılmasıyla artabilecek ve yoğunlaşabilecektir. Sürdürülebilirlik raporlaması kuruluşların faaliyetlerini daha sürdürülebilir hale getirmek için hedef belirlemelerine, performanslarını ölçmelerine ve değişimi yönetmelerine yardımcı olmaktadır. Sürdürülebilirlik raporu bir kuruluşun çevre, toplum ve ekonomi üzerindeki (olumlu veya olumsuz) etkilerine ilişkin bildirimler iletmektedir. Böylelikle sürdürülebilirlik raporlaması, soyut konuları elle tutulabilir ve somut hale getirerek sürdürülebilirlik gelişimlerinin kuruluşun faaliyetleri ve stratejisi üzerindeki etkilerinin anlaşılmasına ve yönetilmesine yardımcı olmaktadır. Uluslararası kabul görmüş bildirimler ve ölçütler sürdürülebilirlik raporlarında bulunan bilgilerin erişilebilir ve karşılaştırılabilir olmasını sağlamakta ve böylece paydaşlara bilinçli kararlar vermelerinde yardım edecek gelişmiş bilgiler sunmaktadır. Bu bağlamda G4 planlanmış ve geliştirilmiştir. GRI Sürdürülebilirlik Raporlaması Kılavuzları, etkili bir sürdürülebilirlik raporlaması için en iyi ve en güncel rehberliği sağlayabilmesi amacıyla düzenli olarak gözden geçirilmektedir. Bu şekildeki dördüncü güncelleme olan G4 ün amacı basittir: raporlayıcıların anlamlı ve kuruluşun sürdürülebilirlikle ilgili en kritik konuları hakkında değerli bilgiler içeren raporlar hazırlamalarına yardımcı olmak ve sürdürülebilirlik raporlamasını standart uygulama haline getirmek. Sürdürülebilirlik raporlamasının içerik bakımından gelişmesi ve lider şirketler içinden bir azınlık tarafından gerçekleştirilen istisnai bir faaliyetten, standart uygulamaya dönüşmesi toplum ve piyasalar için hayati önem taşımaktadır. Kılavuzların daha önceki sürümlerine kıyasla daha kullanıcı dostu olmasının yanı sıra G4 ün kuruluşların raporlama süreçlerine ve işleri ve anahtar paydaşları için öncelikli olan konu başlıkları hakkındaki nihai raporlarına odaklanma yönündeki ihtiyaçları üzerindeki vurgusu artırılmıştır. Önceliklendirme üzerindeki bu odaklanma raporları daha anlamlı, daha inandırıcı ve daha kullanıcı dostu hale getirecektir. Bu da kuruluşların sürdürülebilirlik konularında piyasaları ve toplumu daha iyi bilgilendirebilmelerini sağlayacaktır. Her ne kadar kuruluşlar günlük yönetim faaliyetleri sayesinde sürdürülebilirlik ile ilgili konu başlıklarını içeren çok daha geniş bir yelpazeyi takip edip yönetebiliyor olsalar da, önceliklendirme üzerindeki bu yeni odaklanma sürdürülebilirlik raporlarının kuruluşun hedeflerinin gerçekleştirilmesi ve toplum üzerindeki etkisinin yönetilmesi için gerçekten kritik olan konuları merkez alacağı anlamına gelmektedir. Kılavuzlar dünya genelinde yüzlerce raporlayıcıyı, rapor kullanıcısını ve profesyonel aracıyı kapsayan geniş bir süreç dahilinde geliştirilmiştir. Dolayısıyla G4, raporlamaya, bilgilerin piyasalara ve topluma yararlı ve inandırıcı hale getirilmesi için gerekli şeffaflık ve tutarlılık derecesini teşvik eden standartlaştırılmış bir yaklaşımı destekleyen küresel ölçekte geçerli bir çerçeve sunmaktadır. G4 dünya üzerindeki küçük ya da büyük bütün kuruluşlara evrensel olarak uygun olacak şekilde tasarlanmıştır. Kılavuzların kullanımının hem tecrübeli raporlayıcılar hem de herhangi bir sektörde sürdürülebilirlik raporlamasında yeni olan kişiler için kolaylaştırılması amacıyla G4 ün özellikleri diğer GRI materyalleri ve hizmetleri tarafından desteklenmektedir. Bütün GRI Kılavuzlarında olduğu üzere G4 yaygın olarak kabul gören ve kullanılan, konuya özel raporlama belgelerine referanslar içermektedir ve farklı sürdürülebilirlik kod ve normlarına yönelik performansın raporlanmasına yönelik konsolide bir çerçeve olarak tasarlanmıştır. G4 ayrıca, bağımsız sürdürülebilirlik raporları, entegre raporlar, yıllık raporlar, belirli uluslararası normlara yönelik raporlar veya çevrimiçi raporlama gibi farklı rapor formatlarında sürdürülebilirlik bildirimlerinin ne şekilde sunulabileceğine dair rehberlik de sunmaktadır. Sürdürülebilirlikle ilgili stratejik bilgilerin başka öncelikli mali bilgilerle birleştirilmesi yönünde kabul görmeye başlamış düşünce, önemli ve olumlu bir gelişmedir Sürdürülebilirlik şirketlerin, piyasaların ve toplumların yaşayacağı değişikliğin merkezindedir ve bu durum gittikçe yaygınlaşmaktadır. Bu nedenle bir şirketin değer beklentileriyle ilgili veya bu bakımdan öncelikli olan sürdürülebilirlik bilgileri entegre raporların merkezinde yer almalıdır. GRI, G4 ün geliştirilmesine katkıda bulunan herkese teşekkür etmektedir. Katılan herkesin getirdiği uzmanlık ve tecrübe son derece değerli olmuştur. G4 ün uygulamada ne şekilde işlediğini takip etmeye devam ediyor olmamız nedeniyle hem raporlayıcılardan hem de kullanıcılardan gelecek geribildirimleri memnuniyetle karşılıyoruz.

4 SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK RAPORLAMASI KILAVUZLARI BÖLÜM 1

5 5 1 GRI SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK RAPORLAMA KILAVUZLARININ AMACI GRI Sürdürülebilirlik Raporlaması Kılavuzları (Kılavuzlar); boyutları, sektörleri veya konumlarından bağımsız olarak kuruluşlar tarafından sürdürülebilirlik raporlarının hazırlanmasına yönelik Raporlama İlkeleri, Standart Bildirimler ve bir Uygulama El Kitabı sunmaktadır. Kılavuzlar ayrıca kuruluşların yönetişim yaklaşımının ve çevresel, sosyal ve ekonomik I performans ve etkilerinin II bildirimiyle ilgilenen herkes için uluslararası bir kaynak da sağlamaktadır. Kılavuzlar buna benzer bir bildirim gerektiren bütün belge türlerinin hazırlanmasında yararlıdır. The Kılavuzlar iş dünyasının, işçi örgütleri, sivil toplum ve mali piyasa temsilcilerinin yanı sıra çeşitli alanlardaki denetçileri ve uzmanları da kapsayan küresel bir çoklu paydaş süreciyle ve bir dizi ülkedeki düzenleyici ve resmi kuruluşlarla yakın diyalog halinde geliştirilmiştir. Kılavuzlar, bütün belge boyunca atıfta bulunulan uluslararası kabul görmüş raporlamayla ilgili belgelere paralel olarak geliştirilmiştir. I Sürdürülebilirliğin ekonomik boyutu kuruluşun paydaşlarının ekonomik şartları ve yerel, ulusal ve küresel seviyelerde ekonomik sistemler üzerindeki etkilerini ilgilendirmektedir. Kuruluşun mali durumuna odaklanmamaktadır. II Kılavuzlarda, aksinin belirtildiği durumlar dışında etki terimi olumlu, olumsuz, mevcut, olası, doğrudan, dolaylı, kısa vadeli, uzun vadeli, kasıtlı, kasıtsız olan belirgin ekonomik, çevresel ve sosyal etkileri anlatmaktadır.

6 SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK RAPORLAMASI KILAVUZLARI BÖLÜM 2

7 7 2 KILAVUZLARIN KULLANIMI 2.1 KILAVUZLAR Kılavuzlar iki bölüm halinde sunulmuştur: Raporlama İlkeleri ve Standart Bildirimler Uygulama El Kitabı Birinci bölüm Raporlama İlkeleri ve Standart Bildirimler Raporlama İlkelerini, Standart Bildirimleri ve sürdürülebilirlik raporunu Kılavuzlarla uyumlu olarak hazırlamak için bir kuruluş tarafından uygulanacak kriterleri içermektedir. Ayrıca, anahtar terimlerin tanımları da dahil edilmiştir. İkinci bölüm Uygulama El Kitabı Raporlama İlkelerinin nasıl uygulanacağı, açıklanacak bilgilerin nasıl hazırlanacağı ve Kılavuzlardaki çeşitli kavramların nasıl yorumlanacağı hakkında açıklamalar içermektedir. Başka kaynaklara referanslar, terimler listesi ve genel raporlama notları da dahil edilmiştir. GRI Raporlama İlkeleri ve Standart Bildirimlerle ilgili Rehberliğin Uygulama El Kitabı nda bulunabileceği yerler sayfa kenarında aşağıdaki simgeyle gösterilmiştir: s. XYZ-XYZ Kuruluşlar bir sürdürülebilirlik raporu hazırlarken Uygulama El Kitabı na başvurmalıdırlar. 2.2 SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK RAPORUNUN HAZIRLANMASINDA KILAVUZLARIN KULLANILMASI: İZLENECEK ADIMLAR Kılavuzlardan yararlanarak bir sürdürülebilirlik raporu hazırlamak tekrarlanan bir süreçtir. Aşağıdaki adımlar Kılavuzların sürdürülebilirlik raporlaması sürecinde nasıl kullanılacağını tarif etmektedir. Bu tarifin amacı okuyucuya Kılavuzların ana bölümlerinde yol göstermektir ve bir sürdürülebilirlik raporunun hazırlanmasında doğrusal bir süreci anlatıyor olması gerekmez. Önceliklendirme İlkesi gereğince bir sürdürülebilirlik raporunun hazırlanmasının temelinde, başka faktörlerinin yanı sıra, öncelikli Unsurların tanımlanması sürecine odaklanılması bulunmaktadır. Öncelikli Unsurlar, kuruluşun belirgin ekonomik, çevresel ve sosyal etkilerini yansıtan veya paydaşların değerlendirme ve kararlarını önemli oranda etkileyen unsurlardır. 1. GENEL BİR FİKİR EDİNİNİZ Raporlama Kılavuzları ve Standart Bildirimleri okuyunuz Anahtar Terimlerin Tanımlarını okuyunuz (s. 92)

8 BÖLÜM TERCİH EDİLEN UYUMLULUK SEÇENEĞİNE KARAR VERİNİZ Kılavuzlar bir kuruluşun sürdürülebilirlik raporunu Kılavuzlarla uyumlu olarak hazırlayabilmesi için iki seçenek sunmaktadır. Bu iki seçenek Temel ve Kapsamlı dır. Bu seçenekler raporun Kılavuzlarla uyumlu olarak hazırlanabilmesi için dahil edilecek içeriği tayin etmektedir. Bkz. s Her iki seçenek de her kuruluş türüne, büyüklüğüne, sektörüne veya konumuna uygulanabilmektedir 3. GENEL STANDART BİLDİRİMLERİ YAPMAYA HAZIRLANINIZ Tercih edilen uyumluluk seçeneğinin gerektirdiği Genel Standart Bildirimlerini belirleyiniz Kuruluşun sektörüne uygun olan Genel Standart Bildirimlerin mevcut olup olmadığını kontrol ediniz. GRI Sektör Açıklamaları adresinde bulunabilir Raporlama Niteliğinin Belirlenmesine İlişkin İlkeleri okuyunuz Genel Standart Bildirimleri yapmaya ilişkin süreçleri planlayınız Genel Standart Bildirimlerinin ne şekilde yapılacağına dair açıklamalar için Uygulama El Kitabı nda sunulan bilgilere başvurunuz Tanımlanan Öncelikli Unsurlar ve Çerçeveler bölümündeki Genel Standart Bildirimleri tamamlamak için yeterli zamanı ayırınız ve dikkatli olunuz (s ). Genel Standart Bildirimler her iki uyumluluk seçeneğinin de temel unsuru olup her ikisi için de yapılmalıdır. Bunun yapılabilmesi için: Raporlama İçeriğinin Belirlenmesine İlişkin İlkeleri okuyunuz (s ) Uygulama El Kitabı nda sunulan, öncelikli Unsurların ve Çerçevelerin belirlenmesine ilişkin üç adımı okuyunuz (s ) ve bu adımlara ilişkin görsel destekten yararlanınız (s. 90) 4. ÖZEL STANDART BİLDİRİMLERİ YAPMAYA HAZIRLANINIZ Özel Standart Bildirimleri, Göstergeler ve Yönetim Yaklaşımı Hakkında Bildirimlerden (DMA) oluşur. Özel Standart Bildirimler, sonraki sayfada Tablo 1 de gösterildiği şekilde Kategoriler ve Unsurlar kapsamında sunulmaktadırlar Öncelikli Unsurlarla ilgili DMA ları ve Göstergeleri belirleyiniz Kuruluşun sektörüne uygun olan Unsurların ve Özel Standart Bildirimlerinin mevcut bulunup bulunmadığını kontrol ediniz. Sektör Açıklamaları adresinde bulunabilir Raporlama Niteliğinin Belirlenmesine İlişkin İlkeleri okuyunuz (s ) Özel Standart Bildirimlerin yapılması için gerekli süreçleri planlayınız. Rapor tanımlanan öncelikli Unsurlara ilişkin DMA ları ve Göstergeleri kapsamalıdır (s , Uygulama El Kitabı). Öncelikli olarak tanımlanmamış Unsurların rapor kapsamına dahil edilmesi gerekli değildir Özel Standart Bildirimlerin ne şekilde yapılacağına dair açıklama için Uygulama El Kitabı nda sunulan bilgilere başvurunuz Kuruluş tarafından öncelikli kabul edilen fakat GRI Unsurlar listesi kapsamında bulunmayan konular hakkındaki bilgiler de dahil edilebilir 5. SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK RAPORUNU HAZIRLAYINIZ Hazırlanan bilgileri sununuz Elektronik veya ağ tabanlı raporlama ve basılı raporlar, raporlama için uygun ortamlardır. Kuruluşlar bir ağ tabanlı rapor ve basılı rapor kombinasyonunu kullanmayı ya da sadece tek bir ortamdan yararlanmayı tercih edebilirler. Örneğin kuruluş internet sitesinde ayrıntılı bir rapor sunmayı ve stratejisini, analizini ve performans bilgilerini içeren bir yönetici özetini kağıt üzerinde sağlamayı tercih edebilir. Tercihin kuruluşun raporlama dönemi, içerik güncelleme planları, raporun muhtemel kullanıcıları ve dağıtım stratejisi gibi diğer pratik faktörler hakkındaki kararlarına uygun olarak yapılması beklenmektedir En azından bir ortam (internet veya basılı) kullanıcılara raporlama dönemine ilişkin bütün bilgilere erişim imkanı sağlamalıdır Birinci kısım olan Raporlama İlkeleri ve Standart Bildirimler ile ikinci kısım olan Uygulama El Kitabı arasında kasıtsız tutarsızlıkların mevcut bulunması durumunda birinci kısım güvenilir metin olarak kabul edilecek ve uygulanacaktır.

9 BÖLÜM 2 9 TABLO 1: KILAVUZLARDAKİ KATEGORİ VE UNSURLAR Kategori Ekonomik Çevresel Unsurlar III Ekonomik Performans Piyasa Varlığı Dolaylı Ekonomik Etkiler Satın Alma Uygulamaları Malzemeler Enerji Su Biyolojik Çeşitlilik Emisyonlar Atık Sular ve Atıklar Ürün ve Hizmetler Uyum Nakliye Genel Tedarikçinin Çevresel Bakımdan Değerlendirilmesi Çevresel Şikayet Mekanizmaları Kategori Alt Kategoriler Sosyal İşgücü Uygulamaları ve İnsana Yaraşır İş İnsan Hakları Toplum Ürün Sorumluluğu Unsurlar III İstihdam İşgücü/Yönetim İlişkileri İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitim ve Öğretim Çeşitlilik ve Fırsat Eşitliği Kadın ve Erkekler için Eşit Ücret Tedarikçinin İşgücü Uygulamaları Bakımından Değerlendirilmesi İşgücü Uygulamaları Şikayet Mekanizmaları Yatırım Ayrımcılığın Önlenmesi Örgütlenme ve Toplu Sözleşme Hakkı Çocuk İşçiler Zorla veya Cebren Çalıştırma Güvenlik Uygulamaları Yerli Halkların Hakları Değerlendirme Tedarikçilerin İnsan Hakları Bakımından Değerlendirilmesi İnsan Hakları Şikayet Mekanizmaları Yerel Toplumlar Yolsuzlukla Mücadele Kamu Politikası Rekabete Aykırı Davranış Uyum Tedarikçinin Toplum Üzerindeki Etkiler Bakımından Değerlendirilmesi Toplum Üzerindeki Etkilere İlişkin Şikayet Mekanizmaları Müşteri Sağlığı ve Güvenliği Ürün ve Hizmet Etiketlemesi Pazarlama İletişimi Müşteri Gizliliği Uyum 2.3 KULLANIM BİLDİRİMİ TALEBİ Bir sürdürülebilirlik raporu hazırlamış olan kuruluşların aşağıdaki durumlarda raporun yayınlandığını GRI ye bildirmeleri talep edilmektedir: Raporun Kılavuzların Temel veya Kapsamlı seçeneğiyle uyumlu olması Raporun Kılavuzlardaki Standart Bildirim(ler)i içermesi fakat uyumluluk seçeneklerinden birinin bütün gereklerini yerine getirmemiş olması GRI ye bildirimde bulunurken kuruluşlar aşağıdaki seçeneklerin birini veya her ikisini birden tercih edebilirler: GRI ye rapor hakkında bildirimde bulunmak ve basılı ve/veya elektronik nüshasını iletmek Raporu GRI nin database.globalreporting.org adresindeki Sürdürülebilirlik Bildirim Veritabanına kaydetmek III Konu başlığı ifadesi, Kılavuzlarda sürdürülebilirliğe ilişkin tüm olası konuları anlatmakta kullanılmaktadır. Kılavuzlarda Unsur kelimesi, söz konusu Kılavuzların kapsadığı konuların listesine atfen kullanılmaktadır.

10 SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK RAPORLAMASI KILAVUZLARI BÖLÜM 3

11 11 3 UYUMLULUK KRİTERLERİ KURULUŞLARIN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK RAPORLARINI KILAVUZLARLA UYUMLU OLARAK HAZIRLAMAK AMACIYLA UYGULAMASI GEREKEN KRİTERLER 3.1 KRİTERLER Kılavuzlar sürdürülebilirlik raporunu Kılavuzlarla uyumlu olarak hazırlayabilmesi için kuruluşlara iki seçenek sunmaktadır: Temel seçeneği ve Kapsamlı seçeneği. Her bir seçenek boyutlarından, sektörlerinden veya konumlarından bağımsız olarak bütün kuruluşlar tarafından uygulanabilmektedir. Her iki seçeneğin odak noktası öncelikli Unsurların tanımlanması sürecidir. Öncelikli Unsurlar kuruluşun belirgin ekonomik, çevresel ve sosyal etkilerini yansıtan veya paydaşların değerlendirme ve kararlarını önemli oranda etkileyen unsurlardır. Temel seçeneği bir sürdürülebilirlik raporunun elzem bileşenlerini içermektedir. Temel seçeneği bir kuruluşun ekonomik, çevresel, sosyal ve yönetişim performansının etkilerini ilettiği altyapıyı sağlamaktadır. Kapsamlı seçeneği kuruluşun stratejisi ve analizi, yönetişimi ile etik değerleri ve dürüstlüğü hakkında ek Standart Bildirimler gerektirmek suretiyle Temel seçeneğini genişletmektedir. Buna ek olarak kuruluştan performansını, tanımlanan öncelikli Unsurlarla ilgili bütün Göstergeleri raporlamak suretiyle daha kapsamlı bir şekilde iletmesi istenmektedir. İster yeni bir raporlayıcı olsun ister bu alanda tecrübeli, bir kuruluşun raporlama ihtiyaçlarını en iyi karşılayan ve nihayetinde paydaşlarının bilgi ihtiyaçlarını karşılayabilmesini sağlayan seçeneği tercih etmesi gerekmektedir. Seçenekler raporun niteliğiyle veya kuruluşun performansıyla ilgili değildir. Kuruluşun sürdürülebilirlik raporunun Kılavuzlara olan uyumunu yansıtırlar. TABLO 2: UYUMLULUK SEÇENEKLERİNE GENEL BAKIŞ Uyumluluk - Temel Genel Standart Bildirimler Bkz. Tablo 3 Bkz. Tablo 3 Özel Standart Bildirimler (DMA ve Göstergeler) Bkz. Tablo 4 Bkz. Tablo 4 Uyumluluk - Kapsamlı

12 BÖLÜM 3 12 Her bir seçenek için gerekli Standart Bildirimler Tablo 3 ve Tablo 4 te verilmiştir: TABLO 3: GEREKLİ GENEL STANDART BİLDİRİMLER Genel Standart Bildirimler Uyumluluk - Temel (Bu bilgi her durumda bildirilmelidir) Uyumluluk - Kapsamlı (Bu bilgi her durumda bildirilmelidir) Strateji ve Analiz G4-1 G4-1, G4-2 Kurumsal Profil G4-3 G4-16 G4-3 G4-16 Tanımlanan Öncelikli Unsurlar ve Çerçeveler G4-17 G4-23 G4-17 G4-23 Paydaş Katılımı G4-24 G4-27 G4-24 G4-27 Rapor Profili G4-28 G4-33 G4-28 G4-33 Yönetişim G4-34 G4-34 G4-35 G4-55(*) Etik ve Dürüstlük G4-56 G4-56 G4-57 G4-58(*) Sektörler için Genel Standart Bildirimler Kuruluşun faaliyet gösterdiği sektör için mevcutsa gereklidir(*) Kuruluşun faaliyet gösterdiği sektör için mevcutsa gereklidir(*) Tablo 3 Temel ve Kapsamlı seçenekler için gerekli Genel Standart Bildirimlerini sunmaktadır: Birinci sütun Genel Standart Bildirimlerin sunulduğu bölümlerin adlarını göstermektedir İkinci sütun Temel seçeneği için raporlanması gereken Genel Standart Bildirimleri sunmaktadır. Bu bilgiler her durumda bildirilmelidir Üçüncü sütun Kapsamlı seçeneği için raporlanması gereken Genel Standart Bildirimleri sunmaktadır. Bu bilgiler her durumda bildirilmelidir Her iki seçenek için, kuruluşun faaliyet gösterdiği sektöre yönelik Genel Standart Bildirimler mevcut olabilir. GRI Sektör Açıklamaları adresinde bulunabilir TABLO 4: GEREKLİ ÖZEL STANDART BİLDİRİMLER (DMA VE GÖSTERGELER) Özel Standart Bildirimler Uyumluluk - Temel Uyumluluk Kapsamlı Yönetim Yaklaşımı Hakkında Genel Bildirimler Göstergeler Sektörler için Özel Standart Bildirimler Sadece öncelikli Unsurlar için(*) Tanımlanan her bir öncelikli Unsurla ilgili en az bir adet Gösterge(*) Kuruluşun faaliyet sektörü için mevcutsa ve öncelikliyse gereklidir(*) Sadece öncelikli Unsurlar için(*) Tanımlanan her bir öncelikli Unsurla ilgili bütün Göstergeler(*) Kuruluşun faaliyet sektörü içinmevcutsa ve öncelikliyse gereklidir(*) Tablo 4 Temel ve Kapsamlı seçenekler için gerekli Özel Standart Bildirimleri sunmaktadır: Birinci sütun Özel Standart Bildirimlerin sunulduğu bölümlerin adını vermektedir. (Raporlanacak Standart Bildirimler kuruluşun öncelikli Unsurları tanımlamasından sonra belirlenmektedir) Her iki seçenekte de sadece tanımlanan öncelikli Unsurlarla ilgili Özel Standart Bildirimler yapılmalıdır İkinci sütun Temel seçeneği için yapılması gereken Özel Standart Bildirimleri sunmaktadır. DMA ve Göstergeleri içermektedirler. Tanımlanan her bir öncelikli Unsur için kuruluş Genel DMA yı ve en az bir adet Göstergeyi bildirmelidir Üçüncü sütun Kapsamlı seçeneği için yapılması gereken Özel Standart Bildirimleri sunmaktadır. DMA ve Göstergeleri içermektedirler. Kuruluş tanımlanan her bir öncelikli Unsur için Genel DMA yı ve öncelikli Unsurla ilgili bütün Göstergeleri bildirmelidir Her iki seçenek için, kuruluşun sektörüne yönelik Özel Standart Bildirimler mevcut olabilir. Bunlar Kılavuzlarda sunulan Unsurlarla veya GRI Sektör Açıklamalarında sunulan sektöre özgü Unsurlarla ilgili olabilirler. GRI Sektör Açıklamaları adresinde bulunabilir

13 BÖLÜM 3 13 Sektöre özgü Unsurlar (ve ilgili DMA ve Göstergeler) raporlanacak öncelikli Unsurların seçimi sırasında her iki seçenek için de göz önüne alınmalıdır. GRI Sektör Açıklamalarındaki her bir tanımlanmış öncelikli Unsur için kuruluş Genel DMA yı ve sektöre özgü öncelikli Unsurla ilgili diğer mevcut Standart Bildirimleri yapmalıdır (*) HARİÇ TUTMA NEDENLERİ Yanında (*) işaretinin bulunduğu Standart Bildirimlerde istisnai durumlarda hariç tutma nedenleri uygulanabilir. İstisnai durumlarda gereken belirli bilgilerin açıklanmasının mümkün olmadığı hallerde rapor açıkça: a) Hariç tutulan bilgiyi tanımlamalıdır. b) Bilginin hariç tutulma nedenlerini açıklamalıdır. Buna ek olarak, aşağıdaki listedekiler arasından uygun bir hariç tutma açıklaması sağlanmalıdır: Bir Standart Bildirim, bir Standart Bildirimin bir kısmı veya bir Gösterge ile uygulanabilir değildir; neden uygulanabilir olmadığı varsayıldığı bildirilmelidir Bilgi belirli gizlilik kısıtlamalarına tabidir; bu kısıtlamalar kuruluş tarafından bildirilmelidir. Belirli yasal kısıtlamaların varlığı; belirli yasal kısıtlamalara atıfta bulunulmalıdır Bilgi halihazırda mevcut değildir. Verilerin mevcut olmaması durumunda kuruluş verilerin elde edilmesi için atılan adımları ve bunun gerçekleşmesinin beklendiği zaman dilimini bildirmelidir Bununla birlikte Kuruluş çok sayıda hariç tutulmuş Standart Bildirimin kuruluşun sürdürülebilirlik raporunun Kılavuzların Temel veya Kapsamlı seçenekleri ile uyumlu olarak hazırlandığı yönünde beyan selayetini geçersiz kılabileceğinin farkında olmalıdır. 3.2 GEREKLİ STANDART BİLDİRİMLERİN REFERANS GÖSTERİLEREK RAPORLANMASI Uyumluluk seçenekleri bakımından gerekli olan Standart Bildirimlere ilişkin bilgiler, hissedarlara yıllık rapor veya diğer zorunlu veya gönüllü raporlar gibi kuruluş tarafından hazırlanmış başka raporlara halihazırda dahil edilmiş olabilir. Bu durumlarda kuruluş bu bildirimleri sürdürülebilirlik raporunda tekrar etmemeyi ve bunun yerine ilgili bilgilerin bulunabileceği yerlere ait referans eklemeyi tercih edebilir. Bu sunum, referansın açık olması (örneğin yıllık hissedar raporuna genel bir referans bölümün, tablolunun vb. adını içermediği sürece kabul edilebilir olmayacaktır) ve bilgilerin kamuya açık ve kolaylıkla erişilebilir olması kaydıyla kabul edilebilecektir. Bu, sürdürülebilirlik raporunun elektronik veya ağ tabanlı formatta sunulduğu ve diğer elektronik veya ağ tabanlı raporlara bağlantıların sunulduğu durumlarda olasıdır. RAPORLAMA ORTAMI Elektronik veya ağ tabanlı raporlama ve basılı raporlar, raporlama için uygun ortamlardır. Kuruluşlar bir ağ tabanlı rapor ve basılı rapor kombinasyonunu kullanmayı ya da sadece tek bir ortamdan yararlanmayı tercih edebilirler. Örneğin kuruluşlar internet sitelerinde ayrıntılı bir rapor sunmayı ve stratejilerini, analizlerini ve performans bilgilerini içeren bir idari özeti kâğıt üzerinde sağlamayı tercih edebilirler. Tercih muhtemelen kuruluşun raporlama dönemi, içerik güncelleme planları, raporun muhtemel kullanıcıları ve dağıtım stratejisi gibi diğer pratik faktörler hakkındaki kararlarına bağlı olacaktır. En azından bir ortam (internet veya basılı) kullanıcılara raporlama dönemine ilişkin bütün bilgilere erişim imkanı sağlamalıdır. 3.3 KILAVUZLARLA UYUMLU OLARAK HAZIRLANAN RAPORLARA İLİŞKİN NOT Kılavuzlarla uyumlu olarak hazırlandığı şeklinde bir ifade içeren bütün raporlar bu bölümde sunulan kriterlere uygun şekilde hazırlanmalıdır ve GRI İçerik İndeksini sunmalıdır (G4-32, s ). Rapor bağımsız denetimden geçmişse GRI İçerik İndeksinde Dış Denetim Raporuna ilişkin bir referans bulunmalıdır. Kılavuzlarla uyumluluk bakımından bir zorunluluk olmamakla birlikte GRI dış denetimin kullanılmasını önermektedir.

14 BÖLÜM KILAVUZLARLA UYUMLU OLARAK HAZIRLANMAYAN RAPORLARA İLİŞKİN NOT Bir kuruluşun Kılavuzlardaki Standart Bildirimleri raporlaması, fakat uyumluluk seçeneklerinden herhangi birinin tüm gereklerini yerine getirmemesi durumunda rapor aşağıdaki beyanı içermelidir: Bu rapor GRI Sürdürülebilirlik Raporlaması Kılavuzlarından Standart Bildirimler içermektedir. Standart Bildirimlerin ve bu bildirimlerin kuruluşun raporundaki konumlarının bir listesi bu beyanla birlikte sağlanmalıdır. 3.5 G4 KILAVUZLARINA GEÇİŞ G3 veya G3.1 Kılavuzlarını kullanarak raporlama yapan kuruluşlar G4 Kılavuzlarına ne zaman geçiş yapacaklarına kendileri karar vermek isteyeceklerdir. Bu nedenle GRI iki tam raporlama döngüsü boyunca G3 ve G3.1 temelli raporları tanımaya devam edecektir. Bununla birlikte 31 Aralık 2015 tarihinden sonra yayınlanacak raporlar G4 Kılavuzlarına uygun olarak hazırlanmalıdır. GRI ilk defa raporlama yapacak kuruluşların, ilk raporlama dönemlerinde uyumluluk seçeneklerinin gereklerini yerine getirmeseler dahi G4 Kılavuzlarını kullanmalarını önermektedir (bkz. bölüm 3.4 Kılavuzlarla uyumlu olarak hazırlanmayan raporlar hakkında not).

15 SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK RAPORLAMASI KILAVUZLARI BÖLÜM 4

16 16 4 RAPORLAMA İLKELERİ Raporlama İlkeleri sürdürülebilirlik raporlamasında şeffaflık elde edilmesi için temel öneme önemlidir ve bu nedenle bir sürdürülebilirlik raporunun hazırlanması sırasında bütün kuruluşlar tarafından uygulanmalıdır. Uygulama El Kitabı Raporlama İlkeleriyle tutarlı kararlar vermek için bir kuruluş tarafından izlenmesi gereken sürecin ana hatlarını vermektedir. İlkeler iki gruba ayrılmıştır: Rapor İçeriğinin Belirlenmesine İlişkin İlkeler ve Rapor Niteliğinin Belirlenmesine İlişkin İlkeler. Rapor İçeriğinin Belirlenmesine İlişkin İlkeler kuruluşun faaliyetlerini, etkilerini ve paydaşlarının temel beklenti ve menfaatlerini göz önüne almak suretiyle raporun içeriğinin ne olacağının belirlenmesinde uygulanacak süreci tarif etmektedir. Rapor Niteliğinin Belirlenmesine İlişkin İlkeler, düzgün bir şekilde sunulması da dâhil olmak üzere sürdürülebilirlik raporunda kaliteli bilgilerin sağlanmasına yönelik tercihlerde yön gösterir. Bilgi kalitesi paydaşların performans hakkında sağlam ve makul değerlendirmeler yapabilmelerini ve uygun önlemleri alabilmelerini sağlamak bakımından önemlidir. 4.1 RAPOR İÇERİĞİNİN BELİRLENMESİNE İLİŞKİN İLKELER Bu İlkeler rapor içeriğini belirlemede kullanılmak üzere oluşturulmuştur. Bütün bu İlkelerin birlikte uygulanması Uygulama El Kitabının sayfalarındaki G4-18 Rehberliği kapsamında tarif edilmiştir. Paydaş Kapsayıcılığı İlke: Kuruluş paydaşlarını tanımlamalı ve bu kişilerin makul beklentilerine ve menfaatlerine ne şekilde yanıt verdiğini açıklamalıdır. Paydaşlar kuruluşa katkısı olanların yanı sıra kuruluşla başka ilişkileri olanları da içerebilmektedir. Paydaşların makul beklenti ve menfaatleri raporun hazırlanma sürecindeki birçok karar için kilit bir referans noktasıdır. s. 9-10

17 BÖLÜM 4 17 Sürdürülebilirlik Bağlamı İlke: Rapor kuruluşun performansını daha geniş sürdürülebilirlik bağlamında sunmalıdır. Performans hakkındaki bilgiler bağlam dahilinde açıklanmalıdır. Sürdürülebilirlik raporlamasının temelini oluşturan soru; bir kuruluşun ekonomik, çevresel ve sosyal şartların, gelişimlerin ve eğilimlerin iyileştirilmesine veya bozulmasına yerel, bölgesel veya küresel seviyede ne şekilde katkıda bulunduğu/sebep olduğu veya gelecekte katkıda bulunmayı/sebep olmayı hedeflediğidir. Sadece bireysel performansla (veya kuruluşun verimliliğiyle) ilgili eğilimler hakkında raporlama yapmak altta yatan bu soruya yanıt getirmemektedir. Dolayısıyla raporlar performansı, daha geniş sürdürülebilirlik kavramları bağlamında sunmaya gayret göstermelidir. Bu, kuruluşun performansının çevresel veya sosyal kaynaklara sektörel, yerel, bölgesel veya küresel seviyede getirilen sınırlamalar ve talepler bağlamında tartışılmasını beraberinde getirmektedir. s Önceliklendirme İlke: Rapor aşağıdaki Unsurları kapsamalıdır: Kuruluşun belirgin ekonomik, çevresel ve sosyal etkilerini yansıtanlar veya Paydaşların değerlendirme ve kararlarını önemli biçimde etkileyenler Kuruluşlar raporlama yapabilecekleri konu başlıkları ile ilgili geniş bir yelpazeyle karşı karşıyadırlar. İlgili konu başlıkları, kuruluşun ekonomik, çevresel ve sosyal etkilerini yansıtmaları veya paydaşların kararlarını etkilemeleri bakımından makul olarak önemli kabul edilebilecek ve bu nedenle potansiyel olarak rapora dahil edilmeyi hak eden konulardır. Önceliklendirme, Unsurların rapora dahil edilecek kadar önemli hale geldikleri eşiği temsil etmektedir. s Eksiksizlik İlke: Rapor öncelikli Unsurları ve bunların Çerçevelerini; belirgin ekonomik, çevresel ve sosyal etkileri yansıtmaya ve paydaşların kuruluşun raporlama dönemi dahilindeki performansını değerlendirebilmelerine yetecek şekilde kapsamalıdır. Eksiksizlik temel olarak kapsam, çerçeve ve süre boyutlarını ilgilendirmektedir. Eksiksizlik kavramı ayrıca bilgi toplama alanındaki uygulamalara ve bilgi sunumunun makul ve uygun olup olmadığına istinaden de kullanılabilmektedir. s RAPOR NİTELİĞİNİN BELİRLENMESİNE İLİŞKİN İLKELER Bu İlkeler grubu düzgün bir şekilde sunulması da dâhil olmak üzere sürdürülebilirlik raporunda kaliteli bilgilerin sağlanmasına yönelik tercihlerde yön gösterir. Bir raporda bilgilerin hazırlanma sürecine ilişkin kararlar bu İlkelerle tutarlı olmalıdır. Bu İlkelerin hepsi şeffaflığın sağlanmasında temel rol oynamaktadır. Bilgi kalitesi paydaşların performans hakkında sağlam ve makul değerlendirmeler yapabilmelerini ve uygun önlemleri alabilmelerini sağlamak bakımından önemlidir. Denge İlke: Rapor, genel performansın makul bir değerlendirmesinin yapılabilmesi için kuruluş performansının olumlu ve olumsuz yönlerini yansıtmalıdır. Rapor içeriğinin genel sunumu, kuruluş performansına ilişkin tarafsız bir tablo sağlamalıdır. Raporda, okuyucu tarafından verilecek bir kararı veya yargıyı yanlış veya uygunsuz bir şekilde etkilemesi makul olarak beklenebilecek seçimlere, eksiklere veya sunum formatlarından kaçınmalıdır. s. 13

18 BÖLÜM 4 18 Karşılaştırılabilirlik İlke: Kuruluş bilgileri tutarlı bir şekilde seçmeli, derlemeli ve raporlamalıdır. Raporlanan bilgiler paydaşların kuruluş performansının zaman içinde geçirdiği değişiklikleri analiz edebilmesini sağlayacak ve diğer kuruluşlara kıyasla analizi destekleyecek bir biçimde sunulmalıdır. Performansın değerlendirilebilmesi için karşılaştırılabilirlik gereklidir. Raporu kullanan paydaşlar ekonomik, çevresel ve sosyal performansla ilgili olarak sunulan bilgileri kuruluşun geçmişteki performansı, hedefleri, mümkün olduğu derecede başka kuruluşların performansı karşısında değerlendirebilmelidirler. s. 14 Doğruluk İlke: Raporlanan bilgiler paydaşların kuruluşun performansını değerlendirebilmeleri için yeterince doğru ve ayrıntılı olmalıdır. Ekonomik, çevresel ve sosyal DMA ve Göstergelere yanıtlar; nitel yanıtlardan, ayrıntılı nicel ölçümlere kadar birçok farklı biçimde ifade edilebilir. Doğruluğu belirleyen nitelikler bilginin niteliğine ve bilginin kullanıcısına göre değişiklik gösterir. s Zamansal Tutarlılık İlke: Kuruluş, paydaşların bilinçli kararlar verebilmeleri amacıyla bilgilerin ihtiyaç duyulduğunda erişilebilir olmasını sağlamak için düzenli bir takvime göre raporlama yapmalıdır. Bilgilerin yararlılığı, paydaşlara bildirim zamanının paydaşların bu bilgileri karar alma süreçlerine etkili bir şekilde katabilmelerini sağlayıp sağlamadığına sıkı sıkıya bağlıdır. Açıklamanın zamanı hem raporlamanın düzenliliğini hem de raporda bildirilen gerçek olaylara yakınlığını anlatmaktadır. s. 15 Netlik İlke: Kuruluş, bilgileri raporu kullanan paydaşların anlayabileceği ve erişebileceği bir biçimde sunmalıdır. Bilgiler kuruluş ve faaliyetlerine ilişkin makul seviyede bilgili paydaşların anlayabileceği bir biçimde sunulmalıdır. s Güvenilirlik İlke: Kuruluş bir raporun hazırlanmasında kullanılan bilgi ve süreçleri incelemeye tabi tutulabilecekleri ve bilginin niteliğinin ve önceliklendirme durumunun belirlenebilmesini sağlayacak şekilde toplamalı, kaydetmeli, derlemeli, analiz etmeli ve bildirmelidir. Paydaşlar bir raporun, içeriğinin doğruluğunu ve Raporlama Kılavuzlarını ne kadar uygun bir şekilde uyguladığını kontrol edilebileceği yönünde güvenceye sahip olmalıdır. s. 16

19 SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK RAPORLAMASI KILAVUZLARI BÖLÜM 5

20 20 5 STANDART BİLDİRİMLER İki farklı türde Standart Bildirim bulunmaktadır: Genel Standart Bildirimler ve Özel Standart Bildirimler. 5.1 GENEL STANDART BİLDİRİMLER Strateji ve Analiz Kurumsal Profil Tanımlanan Öncelikli Unsurlar ve Çerçeveler Paydaş Katılımı Rapor Profili Yönetişim Etik ve Dürüstlük 5.2 ÖZEL STANDART BİLDİRİMLER Yönetim Yaklaşımı Hakkında Bildirimler Göstergeler Standart Bildirimler aşağıdaki bölümlerde daha ayrıntılı olarak sunulmaktadır.

21 21 G4 GENEL STANDART BİLDİRİMLERE GENEL BAKIŞ STRATEJİ VE ANALİZ G4-1 G4-2 KURUMSAL PROFİL G4-3 G4-4 G4-5 G4-6 G4-7 G4-8 G4-9 G4-10 G4-11 G4-12 G4-13 UNGC OECD/UNGC G4-14 G4-15 G4-16 TANIMLANAN ÖNCELİKLİ UNSURLAR VE ÇERÇEVELER G4-17 G4-18 G4-19 G4-20 G4-21 G4-22 G4-23 PAYDAŞ KATILIMI G4-24 G4-25 G4-26 G4-27 RAPOR PROFİLİ G4-28 G4-29 G4-30 G4-31 G4-32 G4-33 YÖNETİŞİM G4-34 G4-35 G4-36 G4-37 G4-38 G4-39 G4-40 G4-41 G4-42 G4-43 G4-44 G4-45 G4-46 G4-47 G4-48 G4-49 G4-50 G4-51 G4-52 G4-53 G4-54 G4-55 ETİK VE DÜRÜSTLÜK G4-56 G4-57 G4-58 AÇIKLAMALAR Genel Standart Bildirimler Her iki uyumluluk kriteri seçeneği için Gerekli Genel Standart Bildirimler OECD Çokuluslu Şirketler için OECD Rehberi ne bağlantı UNGC BM Küresel İlkeler Sözleşmesi On İlke ye bağlantı

22 22 G4 ÖZEL STANDART BİLDİRİMLERE GENEL BAKIŞ YÖNETIM YAKLAŞIMI HAKKINDA BILDIRIMLER G4-DMA Unsurlara göre Göstergeler KATEGORİ: ÇEVRESEL Ürün ve Hizmetler OECD/UNGC G4-EN27 G4-EN28 Unsurlara göre Göstergeler KATEGORİ: EKONOMİK Ekonomik Performans G4-EC1 G4-EC2 G4-EC3 G4-EC4 OECD Uyum G4-EN29 Nakliye Piyasa Varlığı G4-EN30 G4-EC5 G4-EC6 Genel Dolaylı Ekonomik Etkiler G4-EN31 G4-EC7 G4-EC8 Tedarikçinin Çevresel Bakımdan Değerlendirilmesi Satın Alma Uygulamaları G4-EN32 G4-EN33 G4-EC9 Çevresel Şikayet Mekanizmaları KATEGORİ: ÇEVRESEL OECD/UNGC Malzemeler G4-EN1 G4-EN2 Enerji G4-EN3 G4-EN4 G4-EN5 G4-EN6 G4-EN7 Su G4-EN8 G4-EN9 G4-EN10 Biyolojik Çeşitlilik G4-EN11 G4-EN12 G4-EN13 G4-EN14 Emisyonlar G4-EN15 G4-EN16 G4-EN17 G4-EN18 G4-EN19 G4-EN34 KATEGORİ: SOSYAL İŞGÜCÜ UYGULAMALARI VE İNSANA YARAŞIR İŞ OECD/UNGC İstihdam G4-LA1 G4-LA2 G4-LA3 İşgücü/Yönetim İlişkileri UNGC G4-LA4 İş Sağlığı ve Güvenliği OECD G4-LA5 G4-LA6 G4-LA7 G4-LA8 Eğitim ve Öğretim OECD G4-LA9 G4-LA10 G4-LA11 Çeşitlilik ve Fırsat Eşitliği G4-EN20 G4-EN21 G4-LA12 Atık Sular ve Atıklar Kadın ve Erkekler için Eşit Ücret G4-EN22 G4-EN23 G4-EN24 G4-EN25 G4-EN26 G4-LA13 AÇIKLAMALAR Özel Standart Bildirimler OECD Çokuluslu Şirketler için OECD Rehberi ne bağlantı UNGC BM Küresel İlkeler Sözleşmesi On İlke ye bağlantı

23 23 G4 ÖZEL STANDART BİLDİRİMLERE GENEL BAKIŞ (devamı) Unsurlara göre Göstergeler İŞGÜCÜ UYGULAMALARI VE İNSANA YARAŞIR İŞ OECD/UNGC Tedarikçinin İşgücü Uygulamaları Bakımından Değerlendirilmesi Unsurlara göre Göstergeler TOPLUM Yerel Toplumlar OECD/UNGC G4-LA14 G4-LA15 G4-SO1 G4-SO2 İşgücü Uygulamaları Şikayet Mekanizmaları OECD Yolsuzlukla Mücadele OECD/UNGC G4-LA16 G4-SO3 G4-SO4 G4-SO5 İNSAN HAKLARI Yatırım G4-HR1 G4-HR2 Ayrımcılığın Önlenmesi G4-HR3 Örgütlenme ve Toplu Sözleşme Hakkı G4-HR4 Çocuk İşçiler OECD/UNGC OECD/UNGC OECD/UNGC OECD/UNGC Kamu Politikası G4-SO6 Rekabete Aykırı Davranış G4-SO7 Uyum G4-SO8 Tedarikçinin Toplum Üzerindeki Etkiler Bakımından Değerlendirilmesi OECD/UNGC OECD OECD OECD G4-HR5 G4-SO9 G4-SO10 Zorla veya Cebren Çalıştırma G4-HR6 OECD/UNGC Toplum Üzerindeki Etkilere İlişkin Şikayet Mekanizmaları OECD G4-SO11 Güvenlik Uygulamaları G4-HR7 Yerli Halkların Hakları G4-HR8 Değerlendirme G4-HR9 Tedarikçilerin İnsan Hakları Bakımından Değerlendirilmesi G4-HR10 G4-HR11 İnsan Hakları Şikayet Mekanizmaları G4-HR12 ÜRÜN SORUMLULUĞU Müşteri Sağlık ve Güvenliği G4-PR1 G4-PR2 Ürün ve Hizmet Etiketlemesi G4-PR3 G4-PR4 G4-PR5 Pazarlama İletişimi G4-PR6 G4-PR7 Müşteri Gizliliği G4-PR8 Uyum G4-PR9 OECD OECD AÇIKLAMALAR Özel Standart Bildirimler OECD Çokuluslu Şirketler için OECD Rehberi ne bağlantı UNGC BM Küresel İlkeler Sözleşmesi On İlke ye bağlantı

24 GENEL STANDART BİLDİRİMLER Genel Standart Bildirimler sürdürülebilirlik raporları hazırlayan bütün kuruluşlar için geçerlidir. Kuruluşun uyumluluk seçeneği tercihine bağlı olarak (s ) kuruluşun bildirmesi gerekli Genel Standart Bildirimlerini tanımlaması gerekmektedir. Genel Standart Bildirimler yedi kısma ayrılmıştır: Strateji ve Analiz, Kurumsal Profil, Tanımlanan Öncelikli Unsurlar ve Çerçeveler, Paydaş Katılımı, Rapor Profili, Yönetişim, Etik Değerler ve Dürüstlük. Strateji ve Analiz Bu Standart Bildirimler, Kılavuzların diğer bölümleri karşısında müteakip ve daha ayrıntılı raporlama sağlanması amacıyla kuruluşun sürdürülebilirliğinin genel bir stratejik görünümünü sunmaktadır. Strateji ve Analiz raporun diğer kısımlarında sağlanan bilgilerden yararlanabilir; bununla birlikte rapor içeriğinin basit bir şekilde özetlenmesi yerine stratejik konu başlıkları hakkında bir anlayış geliştirilmesine yöneliktir. G4-1 Bkz. kaynak 106, 107, 108. s. 237 a. Kuruluşun (CEO, Başkan veya eşdeğer üst düzey pozisyon gibi) en üst düzey karar merciinden sürdürülebilirliğin kuruluşla ilgisi ve kuruluşun sürdürülebilirlik konusundaki stratejisi hakkında bir beyanda bulununuz. Bu beyan özellikle de kuruluşun neden olduğu veya katkıda bulunduğu belirgin ekonomik, çevresel ve sosyal etkilerin ya da (tedarikçiler, yerel toplumlardaki kişi veya kuruluşlar gibi) başkalarıyla ilişkileri sonucunda doğan faaliyetleriyle ilişkilendirilebilecek etkilerin yönetilmesiyle ilgili kısa, orta ve uzun vadeli genel vizyon ve stratejiyi yansıtmalıdır. Beyan aşağıdakileri içermelidir: Uluslararası kabul görmüş standartlara uyulması ve bu standartların uzun vadeli kuruluş stratejisi ve başarısıyla ne şekilde bağdaştırıldığı da dahil olmak üzere sürdürülebilirlikle ilgili kısa ve orta vadeli stratejik öncelikler ve kilit konu başlıkları Kuruluşu etkileyen ve sürdürülebilirlik öncelikleri üzerinde etkisi bulunan (makroekonomik veya siyasi gibi) daha kapsamlı eğilimler Raporlama sürecindeki kilit olaylar, kazanımlar ve başarısızlıklar Hedefler bakımından performansa ilişkin görüşler Kuruluşun bir sonraki yıla ilişkin temel zorluk ve hedeflerine ve sonraki 3-5 yıla ilişkin hedeflerine genel bakış Kuruluşun stratejik yaklaşımıyla ilgili başka konular

25 25 G4-2 a. Kilit etkilerin, risklerin ve fırsatların bir tanımının sağlanması. Kuruluş kilit etkiler, riskler ve fırsatlar hakkında iki kısa açıklama bölümü sağlamalıdır. Birinci Bölüm; ulusal kanunlar ve uluslararası kabul görmüş ilgili standartlar tarafından tanımlanan haklar da dahil olmak üzere, kuruluşun sürdürülebilirlik üzerindeki kilit etkileri ile paydaşlar üzerindeki etkilerine odaklanmalıdır. Bu sırada kuruluşun paydaşlarının makul beklenti ve menfaatleri de dikkate alınmalıdır. Bu bölüm aşağıdakileri içermelidir: Kuruluşun belirgin ekonomik, çevresel ve sosyal etkilerinin ve bu etkilere ilişkin zorluk ve fırsatlarının bir tanımı. Buna paydaşların ulusal kanunlarla tanımlanan hakları üzerindeki ve uluslararası kabul görmüş standart ve normlardaki beklentiler üzerindeki etkiler de dahildir Bu zorluk ve fırsatların önceliğinin belirlenmesine yönelik yaklaşım hakkında bir açıklama Raporlama sürecinde bu konu başlıklarına yanıt verme konusundaki ilerlemeye ve ilgili performansa dair varılan kilit sonuçlar. Buna düşük performans veya yüksek performans nedenlerinin bir değerlendirmesi de dahildir Performans ve ilgili değişikliklere atıfta bulunmak için oluşturulmuş olan mevcut temel süreçlerin bir tarifi İkinci Bölüm sürdürülebilirlik eğilimlerinin, risklerin ve fırsatların kuruluşun uzun vadeli beklentileri ve mali performansı üzerindeki etkilerine odaklanmalıdır. Bu, özellikle de mali paydaşlara veya gelecekte bu rolü oynayabileceklere ilişkin bilgilere odaklanmalıdır. İkinci Bölüm aşağıdakileri içermelidir: Kuruluşa yönelik, sürdürülebilirlik eğilimlerinden doğan en önemli risk ve fırsatların açıklaması Sürdürülebilirliğe ilişkin kilit konu başlıklarının; uzun vadeli kurumsal strateji, rekabet konumu, nitel ve (mümkünse) nicel mali değer yaratan etkenlerle ilişkileri bakımından risk ve fırsat olarak önceliğinin belirlenmesi Özetleyen tablo(lar): Hedefler, hedefler karşısındaki performans ve mevcut raporlama döneminde alınan dersler Bir sonraki raporlama dönemine ilişkin hedefler ile kilit risk ve fırsatlarla ilişkili orta vadeli (örneğin 3-5 yıllık) amaç ve hedefler Bu risk ve fırsatların yönetilmesi için özellikle getirilmiş yönetişim mekanizmalarının kısa tarifi ve bunlarla ilişkili başka risk ve fırsatların tanımlanması Kurumsal Profil Bu Standart Bildirimler, Kılavuzların başka bölümleri karşısında, müteakip ve daha detaylı bir raporlamaya bağlam sağlamak amacıyla kurumsal özelliklere genel bir bakış sağlamaktadır. G4-3 a. Kuruluşun adını bildiriniz. G4-4 a. Birincil markaları, ürünleri ve hizmetleri bildiriniz.

26 26 G4-5 a. Kuruluşun genel merkezinin bulunduğu yeri bildiriniz. G4-6 a. Kuruluşun faaliyet gösterdiği ülke sayısını ve kuruluşun belirgin faaliyetlerinin olduğu ya da raporda anlatılan sürdürülebilirlik konu başlıklarıyla bilhassa ilgili olan ülkelerin adlarını bildiriniz. G4-7 a. Mülkiyetin ve kanuni yapının niteliğini bildiriniz. G4-8 a. Hizmet verilen pazarları bildiriniz (coğrafi dağılım, hizmet verilen sektörler ile müşteri ve lehtar türleri dahil). G4-9 a. Aşağıdakiler de dahil olmak üzere kuruluşun ölçeğini bildiriniz: Toplam çalışan sayısı Toplam işlem sayısı Net satış (özel sektör kuruluşları için) veya net gelir (kamu sektörü kuruluşları için) Borç ve özkaynak bakımından bölüştürülmüş toplam işletme sermayesi (özel sektör kuruluşları için) Sağlanan ürün veya hizmetlerin miktarı s. 26

27 27 G4-10 Bkz. kaynak 61, 62, 63, 105. a. Toplam çalışan sayısını iş sözleşmesi ve cinsiyete göre bildiriniz. b. Toplam bordrolu çalışan sayısını istihdam türü ve cinsiyete göre bildiriniz. c. Toplam işgücünü; çalışanlara, gözetime tabi işçilere ve cinsiyete göre bildiriniz. d. Toplam işgücünü bölge ve cinsiyete göre bildiriniz. e. Kuruluşun işlerinin önemli bir kısmının; kanunen serbest meslek sahibi olarak kabul edilen kişilerce mi yoksa çalışanlar veya gözetime tabi işçiler dışındaki, yüklenicilerin çalışanları ve gözetim altında çalışanlarınca mı gerçekleştirildiğini bildiriniz. f. İstihdam rakamlarındaki (turizm veya tarım sektörlerindeki mevsimsel istihdam değişiklikleri gibi) her türlü belirgin değişikliği bildiriniz. s G4-11 Bkz. kaynak 25, 26, 36, 40, 52, 53, 55. a. Toplu iş sözleşmeleri kapsamındaki toplam çalışan sayısının yüzdesini bildiriniz. s. 28 G4-12 a. Kuruluşun tedarik zincirini tarif ediniz. s. 29 G4-13 a. Aşağıdakiler de dahil olmak üzere; kuruluşun boyutu, yapısı, mülkiyeti veya tedarik zinciriyle ilgili raporlama sürecinde gerçekleşen her türlü belirgin değişikliği bildiriniz: Tesis açılışları, kapanışları ve genişletmeleri de dahil olmak üzere faaliyet yerlerindeki veya faaliyetlerdeki değişiklikler Sermaye yapısındaki değişiklikler ve diğer sermaye oluşturma, koruma ve değiştirme faaliyetleri (özel sektör kuruluşları için) Tedarikçilerin konumlarındaki, tedarik zincirinin yapısındaki veya seçim ve fesih de dahil olmak üzere tedarikçilerle ilişkilerdeki değişiklikler s. 29 KURULUŞ DIŞI İNİSİYATİFLERE KARŞI TAAHHÜTLER G4-14 Bkz. kaynak 94. a. Kuruluşun ihtiyati yaklaşımının bulunup bulunmadığını veya ihtiyatlılık ilkesini ne şekilde ele aldığını bildiriniz. s. 30

28 28 G4-15 a. Kuruluşun imzaladığı veya desteklediği kuruluş dışında geliştirilmiş ekonomik, çevresel ve sosyal sözleşmelerin, ilkelerin ve diğer inisiyatiflerin bir listesini sağlayınız. s. 30 G4-16 a. Kuruluşun üyesi olduğu ve aşağıdaki rolleri aldığı derneklerin (örneğin sanayi derneklerinin) ve ulusal ya da uluslararası destek örgütlerinin bir listesini sağlayınız: Yönetişim organında görev aldığı Projelere veya komitelere katıldığı Rutin üyelik aidatları haricinde önemli miktarda fon sağladığı Üyeliği stratejik olarak değerlendirdiği Bu, öncelikli olarak kurumsal seviyedeki üyeliklerle ilgilidir. Tanımlanan Öncelikli Unsurlar ve Çerçeveler Bu Standart Bildirimler; kuruluşun Rapor İçeriğini, tanımlanan öncelikli Unsurları ve bunların Çerçevelerini ve yeniden düzenlenen beyanları tanımlamakta izlediği sürece genel bir bakış sağlamaktadır. G4-17 a. Kuruluşun konsolide bilançolarına veya eşdeğer belgelerine dahil edilmiş bütün kuruluşların bir listesini sağlayınız. b. Kuruluşun konsolide bilançosuna veya eşdeğer belgesine dahil edilmiş herhangi bir kuruluşun rapor kapsamı dışında tutulmuş olup olmadığını bildiriniz. Kuruluş bu Standart Bildirimi bilgilerle ilgili olarak kamuoyunun erişimine açık konsolide bilançolara veya eşdeğer belgelere atıfta bulunmak suretiyle raporlayabilir. G4-18 a. Rapor içeriğini ve Unsur Çerçevelerini tanımlamaya yönelik süreci açıklayınız. b. Kuruluşun, Rapor İçeriğinin Belirlenmesine İlişkin Raporlama İlkelerini ne şekilde uyguladığını açıklayınız. s G4-19 a. Rapor içeriğinin belirlenmesi sürecinde tanımlanan bütün öncelikli Unsurların bir listesini sağlayınız. s

29 29 G4-20 a. Her bir öncelikli Unsur için kuruluş içindeki Unsur Çerçevesini aşağıdaki gibi bildiriniz: Unsurun kuruluş içinde öncelikli olup olmadığını bildiriniz Unsur kuruluş içindeki bütün kuruluşlar için (G4-17 de tarif edildiği üzere) öncelikli değilse aşağıdaki iki yaklaşımdan birini seçiniz ve herhangi birini bildiriniz: G4-17 ye dahil edilen ve Unsurun öncelik teşkil etmediği kuruluşların veya kuruluş gruplarının listesi veya G4-17 ye dahil edilen ve Unsurun öncelik teşkil ettiği kuruluşların veya kuruluş gruplarının listesi Kuruluş içindeki Unsur Çerçevesi ile ilgili her tür özel sınırlandırmayı bildiriniz s G4-21 a. Her bir öncelikli Unsur için kuruluş dışındaki Unsur Çerçevesini aşağıdaki gibi bildiriniz: Unsurun kuruluş dışında öncelikli olup olmadığını bildiriniz Unsurun kuruluş dışında önceliklendirilmesi durumunda Unsurun öncelik teşkil ettiği bu kuruluşları, kuruluş gruplarını veya bileşenleri tanımlayınız. Buna ek olarak, Unsurun tanımlanan bu kuruluşlar için öncelikli olduğu coğrafi konumu tarif ediniz Kuruluş dışındaki Unsur Çerçevesi ile ilgili her tür özel sınırlandırmayı bildiriniz s G4-22 a. Önceki raporlarda sağlanan bilgilere ilişkin yeniden düzenlenen her tür beyanın etkisini ve bu beyanların yeniden düzenlenme nedenlerini bildiriniz. s. 42 G4-23 a. Önceki raporlama dönemlerine göre Kapsam ve Unsur Çerçevelerindeki belirgin değişiklikleri bildiriniz. Paydaş Katılımı Bu Standart Bildirimler kuruluşun raporlama dönemi zarfındaki paydaş katılımına genel bir bakış sağlamaktadır. Bu Standart Bildirimler raporun hazırlanması için gerçekleştirilen katılımla sınırlı olmak zorunda değildir. G4-24 a. Kuruluşun temas kurduğu paydaş gruplarının bir listesini sağlayınız. s. 43

30 30 G4-25 a. Temas kurulacak paydaşların belirlenmesinin ve seçiminin esasını bildiriniz. s. 43 G4-26 a. Türe ve paydaş grubuna göre temas sıklığını da kapsayacak şekilde kuruluşun paydaş temasını ve bu temaslardan herhangi birinin özellikle rapor hazırlama sürecinin bir parçası olarak kurulup kurulmadığını bildiriniz. s. 44 G4-27 a. Paydaş katılımı kanalıyla ortaya konan kilit konu başlıklarını ve kaygıları ve kuruluşun raporlama da dahil olmak üzere bu kilit konu başlıklarına ve kaygılara ne şekilde yanıt verdiğini bildiriniz. Kilit konu başlıklarının ve kaygıların her birini ortaya koyan paydaş gruplarını bildiriniz. Rapor Profili Bu Standart Bildirimler; rapor, GRI İçerik İndeksi ve dış denetim arayışına olan yaklaşımı hakkındaki temel bilgiler üzerine genel bir bakış sağlamaktadır. G4-28 a. Sağlanan bilgiler için (mali yıl veya takvim yılı gibi) raporlama dönemi. G4-29 a. Sunulan en son (bundan bir önceki) raporun (varsa) tarihi. G4-30 a. Raporlama sıklığı (örneğin yıllık, iki yılda bir).

31 31 G4-31 a. Rapor ve içeriği ile ilgili sorular için iletişim bilgileri sağlayınız. GRI İÇERİK İNDEKSİ G4-32 a. Kuruluşun seçmiş olduğu uyumluluk seçeneğini bildiriniz. b. Tercih edilen seçeneğe ilişkin GRI İçerik İndeksini bildiriniz (aşağıdaki tablolara bakınız). c. Rapor dış denetimden geçmiş ise atıfta bulunulan Dış Denetim Raporunu bildiriniz. GRI dış denetimin kullanılmasını önermektedir, fakat bu, Kılavuzlarla uyumluluk bakımından bir zorunluluk değildir. Uyumluluk için GRI İçerik İndeksi - Temel GENEL STANDART BİLDİRİMLER Genel Standart Bildirimler Sayfa Dış Denetim Standart Bildirim Maddesinin dış denetime tabi tutulup tutulmadığını belirtiniz. Tutulduysa, Dış Denetim Beyanının sayfa referansını rapora dahil ediniz. STRATEJİ VE ANALİZ G4-1 KURUMSAL PROFİL G4-3 G4-4 G4-5 G4-6 G4-7 G4-8 G4-9 G4-10 G4-11 G4-12 G4-13 G4-14 G4-15 G4-16